65. ROCZNICA WYBUCHU POWSTANIA W GETCIE WARSZAWSKIM

Transkrypt

1

2 65. ROCZNICA WYBUCHU POWSTANIA W GETCIE WARSZAWSKIM Powstanie w Getcie Warszawskim było zbrojnym wystąpieniem kilkuset bojowników śydowskiego Związku Wojskowego (śzw) pod wodzą Dawida Moryca Apfelbauma, Pawła Frenkla i Leona Rodala oraz śydowskiej Organizacji Bojowej (śob) dowodzonej przez Mordechaja Anielewicza i Marka Edelmana. Było to pierwsze miejskie wystąpienie powstańcze w okupowanej przez Niemców Europie. Bojownicy śob i Ŝołnierze śzw uŝywali podczas walki flagi polskiej i Ŝydowskiej. Powstanie rozpoczęło się 19 kwietnia 1943 roku. Nie miało celów militarnych, poniewaŝ Ŝydowscy bojownicy zdawali sobie sprawę z liczebnej przewagi wroga. Powstanie było, więc wyborem godnej śmierci. Miało miejsce podczas zarządzonej przez Heinricha Himmlera akcji ostatecznej likwidacji getta, polegającej na systematycznym przeszukiwaniu dzielnicy i wyłapywaniu resztek kryjącej się ludności. Dziś, po 65 latach od tej tragedii, chcemy uczcić pamięć ludzi, którzy bronili swojej godności. Pamięć o tym, co wydarzyło się ponad pół wieku temu, wciąŝ jest obecna. Nie zapominamy o krwawym powstaniu, które miało zwrócić oczy świata na samotność umierających ludzi. śydowscy bojownicy wystąpili w zbrojnym czynie, aby ratować się przed upodleniem, poniŝeniem ze strony hitlerowskiego okupanta. Wykazali się niezwykłą odwagą i heroizmem. Dziś chylimy przed nimi czoło.

3 PLAN UROCZYSTOŚCI UPAMIĘTNIAJĄCYCH POWSTANIE W WARSZAWSKIM GETCIE 15 KWIETNIA Oficjalne rozpoczęcie uroczystości pod Pomnikiem Bohaterów Getta 12:00 przywitanie gości przez Prezydent m. st. Warszawy Hannę Gronkiewicz-Waltz 12:10 przemówienie Prezydenta RP Lecha Kaczyńskiego (tłumaczenie konsekutywne) 12:20 przemówienie Prezydenta Państwa Izrael Shimona Peresa (tłumaczenie konsekutywne) 12:30 apel poległych 12:40 kadisz ekumeniczna modlitwa za zmarłych psalm w wykonaniu. Josepha Malowanego 12:55 złoŝenie wieńców 13:15 przejście Prezydenta RP i Prezydenta Państwa Izrael przed frontową ścianę projektowanego Muzeum Historii śydów Polskich Spotkanie Prezydenta Lecha Kaczyńskiego i Prezydenta Shimona Peresa z przedstawicielami środowisk organizacji kombatanckich, bojowników getta i powstańców obozu zagłady w Sobiborze. (Pałac Prezydencki) Uroczysty koncert Izraelskiej Orkiestry Filharmonicznej pod dyrekcją Zubina Mehty (Teatr Wielki) Kierownictwo artystyczne Gołda Tencer Scenografia wykorzystany w scenografii element tylnej ściany z oknami ze spektaklu Opowieści Hoffmanna został wykonany przez

4 pracownię, Teatru Wielkiego Opery Narodowej według projektu Hansa Schavernocha. Wizualizacje Cezary śegliński. Przed koncertem, jeden z ostatnich Ŝyjących bohaterów powstania w getcie warszawskim, bojownik śob-u, Symcha Ratajzer - Rotem otrzyma tytuł Honorowego Obywatela Miasta Stołecznego Warszawy, z rąk Przewodniczącej Rady Miasta Stołecznego Warszawy Ewy Malinowskiej-Grupińskiej, w obecności Prezydent Miasta Stołecznego Warszawy Hanny Gronkiewicz- Waltz. 19 KWIETNIA Uroczystości na ul. PróŜnej uroczysta kolacja sederowa Pascha dla Nieobecnych dla zaproszonych gości i warszawiaków, wystawa fotografii I ciągle widzę ich twarze, instalacje artystyczne i instalacja muzyczna Rafaela Rogińskiego przetworzone piosenki z Getta. WYDARZENIA TOWARZYSZĄCE 17 MARCA 21 KWIETNIA Wystawa dziewiętnastowiecznych drzeworytów sztorcowych śyd Niemalowany (InfoQltura, pl. Konstytucji 4) 14 KWIETNIA 19 MAJA WernisaŜ w dniu 14 kwietnia, godz Wystawa fotograficzna Getto Warszawskie według scenariusza Andrzeja Kunerta. (Ratusz, pl. Bankowy 3/5) 16 KWIETNIA 19 KWIETNIA Prezentacja filmu Ci, którzy przeŝyli w reŝyserii Dawida Szurmieja. Wywiady z osobami, które przeŝyły Powstanie w Getcie Warszawskim. (Telebimy przy pomniku Bohaterów Getta)

5 IZRAELSKA ORKIESTRA FILHARMONICZNA Izraelska Orkiestra Filharmoniczna jest jedną z najwaŝniejszych instytucji kulturalnych Izraela. Jeszcze przed powstaniem państwa Izrael, wybitny skrzypek Bronisław Huberman zachęcał najlepszych europejskich muzyków Ŝydowskiego pochodzenia do ucieczki przed widmem faszyzmu do Ziemi Izraela. Wielu wybitnych artystów posłuchało tej rady. JuŜ na miejscu, po trzech latach nieustannej pracy, 26 grudnia 1936 roku "Palestyńska Orkiestra, bo tak nazywał się wówczas zespół zagrała, pod batutą swojego Dyrektora Muzycznego i wielkiego bojownika o wolność Arturo Toscaniniego, swój inauguracyjny koncert. Czas brytyjskiego mandatu nad Palestyną pozwolił Palestyńskiej Orkiestrze na tournee po Egipcie i Libanie. Wraz z powstaniem Państwa Izrael w 1948 roku, nazwę orkiestry z dumą zmieniono na Izraelską Orkiestrę Filharmoniczną (IPO The Israeli Philharmonic Orchestra). Zespól zbierał wiele pochwał, zyskując miano orkiestry solistów. Izraelska Orkiestra Filharmoniczna odegrała szczególną rolę w historii narodu Ŝydowskiego. JuŜ następnego dnia po wyzwoleniu maleńkiej wówczas miejscowości Beer Sheva w 1947 roku, orkiestra, pod dyrekcją młodego Leonarda Bernsteina, zagrała koncert dla walczących Ŝołnierzy. Dwadzieścia lat później, po Wojnie Sześciodniowej, gdy wyzwolono Jerozolimę, dojrzały juŝ Bernstein poprowadził orkiestrę w niezapomnianym wykonaniu II Symfonii Mahlera Zmartwychwstanie. W 1977 roku IPO wraz z Zubinem Mehtą wystąpiła dla Libańczyków na tzw. dobrej granicy północnej granicy państwa Izrael. Kilkanaście lat później, podczas Wojny w Zatoce Perskiej, odbyła się transmisja koncertu orkiestry, grającej pod dyrekcją maestro Mehty w zamkniętym schronie. Koncert na stałe wpisał się w historię wydarzeń muzycznych. IPO, jako jeden z symboli Izraela, zawsze była jego dyplomatycznym posłańcem, torując drogę dla porozumienia tego kraju z całym światem. Jako

6 swoisty kulturalny ambasador Izraela Orkiestra Narodu śydowskiego niesie dla całego świata przesłanie pokoju i tolerancji. Pierwsze światowe tournee orkiestry w 1953 roku zostało poprowadzone przez Serge Koussevitsky'ego i Leonarda Bernsteina. Jedna z wizyt IPO w Niemczech - w Berlinie była częścią obchodów 40-lecia nawiązania stosunków dyplomatycznych. Orkiestra pod dyrekcją Zubina Mehty odwiedziła równieŝ Polskę, Łotwę, Węgry oraz Rosję. Częste wizyty w Japonii zapoczątkowały takŝe cykl dalekowschodnich koncertów w Korei, Tajwanie, Indiach i Chinach. Izraelska Orkiestra Filharmoniczna regularnie koncertuje na najwaŝniejszych europejskich festiwalach: w Salzburgu, Lucernie, Berlinie oraz na festiwalu Proms w Londynie. Co cztery lata - sponsorowana przez liczną społeczność Ŝydowską - wyrusza w trasę koncertową po Ameryce Południowej. Izraelska Orkiestra Filharmoniczna jest samorządnym zrzeszeniem 110 muzyków - emigrantów z terenów Europy Wschodniej oraz obywateli Izraela urodzonych juŝ w tym kraju. Od 1969 roku Muzycznym Doradcą IPO jest Maestro Zubin Mehta, któremu w 1981 roku nadano tytuł jej doŝywotniego Dyrektora Muzycznego. Maestro Kurt Masur, były dyrygent Filharmonii Nowojorskiej oraz Gewandhaus w Lipsku, od 1992 roku jest honorowym Gościnnym Dyrygentem IPO. Dyryguje orkiestrą podczas tournee po Anglii i Stanach Zjednoczonych. Od 2001 roku Głównym Gościnnym Dyrygentem orkiestry jest roku Yoel Levi, były Dyrektor Muzyczny orkiestry Symfonicznej w Atlancie. Dyryguje IPO w kaŝdym sezonie. Z Izraelską Orkiestrą Filharmoniczną blisko związani byli wybitni dyrygenci i soliści XX wieku: Arturo Toscanini, Dimitri Mitropoulus, Bernardino Molinari, Serge Koussevitzky, Eugene Ormandy, Paul Paray, Josef Krips, Istvan Kertesz, Charles Munch, Leonard Bernstein, Sir Georg Solti, Klaus Tennstedt, Arthur Rubinstein, Claudio Arrau, Rudolf Serkin, Bronisław Huberman, Isaac Stern, Jascha Heifetz, Yehudi Menuhin, Zino Francescatti, Henryk Szeryng, Pablo Casals, Gregor Piatigorsky oraz Jacqueline du Pre.

7 Z IPO występują równieŝ najwięksi współcześni artyści: wspomniani juŝ Zubin Mehta, Kurt Masur oraz Lorin Maazel, Claudio Abbado, Wolfgang Sawallish, Christoph von Dohnanyi, Vladimir Ashkenazy, Radu Lupu, Murray Perahia, Ida Haendel, Midori, Mstislav Rostropovich, Yo Yo Ma. Izraelska Orkiestra Filharmoniczna wykonywała równieŝ pełne, sceniczne i koncertowe wersje oper razem z najznakomitszymi śpiewakami światowej sławy. Byli to m.in.: Leontyne Price, Beverly Sills, Richard Tucker, Monserrat Caballe, Sherrill Milnes, Heather Harper, Roberta Peters, Leona Mitchell, Barbara Hendricks, Florence Quivar, Christa Ludwig, Dietrich Fischer-Dieskau, Placido Domingo, Luciano Pavarotti oraz Jessye Norman.

8 ZUBIN MEHTA DYREKTOR MUZYCZNY Zubin Mehta, Dyrektor Muzyczny Izraelskiej Orkiestry Filharmonicznej (IPO Israel Philharmonic Orchestra) od 1969 roku jest jednym z najbardziej cenionych dyrygentów naszych czasów. W 1981 roku jego nominacji nadano charakter doŝywotni. Obecnie jest on Honorowym Członkiem IPO. Maestro Mehta ceniony jest przede wszystkim za kunszt interpretacyjny wielkiej literatury symfonicznej. Zubin Mehta urodził się w Bombaju. Studiował w Wiedniu. Z IPO po raz pierwszy wystąpił w Izraelu w 1961 roku. Miał wówczas 25 lat. W czasie działań wojennych i kryzysu w Izraelu, Maestro Mehta prowadził specjalne koncerty dla Ŝołnierzy na linii frontu. Mehta otrzymał wiele wyróŝnień międzynarodowych, w tym między innymi prestiŝową indyjską nagrodę Padma Vibhusan. Część budynku Wydziału Muzykologii Uniwersytetu Hebrajskiego została nazwana jego imieniem oraz imieniem jego nieŝyjącego ojca Mehli Mehta. W 1991 roku przyznano mu nagrodę specjalną za wybitne zasługi dla państwa Izrael oraz IPO. Mehta jest laureatem Nagrody Fundacji Wolfa w dziedzinie Muzyki za 1995/6 rok oraz honorowym obywatelem miasta Tel Aviv Yafo. Jest honorowym dyrygentem Orkiestr Filharmonii Wiedeńskiej i Monachijskiej, Dyrektorem Muzycznym Symfonii Montrealskiej, Orkiestr Filharmonii w Los Angeles i Nowym Jorku oraz Maggio Musicale Fiorentini. Od września 1998 roku pełni funkcję generalnego Dyrektora Muzycznego Państwowej Opery Bawarskiej. W 2006 roku otrzymał nagrodę za zasługi (Distinguished Service Award) dla Orkiestry Filharmonii w Los Angeles.

9 CI, KTÓRZY PRZEśYLI WYWIADY Z OCALONYMI Z HOLOKAUSTU FILM W REśYSERII DAWIDA SZURMIEJA Projekt autorstwa Dawida Szurmieja opiera się na nagraniu wypowiedzi osób, które ocalały z Holokaustu, a takŝe rodzin i przyjaciół tych, którzy zginęli w obozach zagłady i gettach. Ukazuje on ludzki wymiar tragedii czasów Zagłady. W wywiadach utrwalone zostały wspomnienia naocznych świadków tamtych wydarzeń. Osób, które zechciałyby opowiedzieć o swoich przeŝyciach wojennych, jest coraz mniej. Dlatego tym bardziej naleŝy dać im moŝliwość uzewnętrznienia ogromu swojego cierpienia, uczuć niemoŝliwych do wymazania, pomimo upływu czasu. Jednocześnie moŝemy wysłuchać tych, którzy stracili swoich najbliŝszych. Wypowiedzi wszystkich osób tworzą zbiór głosów, z których zawsze przebija osobista tragedia pojedynczego człowieka. Niezaprzeczalny autentyzm takiego świadectwa mówi nam więcej, niŝ syntetyczny opis zbrutalizowanej rzeczywistości Holokaustu czy znane z podręczników historii statystyki i liczby. W nagraniach udział wzięli: Irena Sendlerowa, Władysław Bartoszewski, Józef Hen, Szewach Weiss, Stanisław Wierzba, Helena Zybert, Krystyna Budnicka, Katarzyna Meloch, Teresa Wieczorek, Inka Sobolewska, Barbara Góra, Jan Karpiński, ks. Jakub Romuald Weksler-Waszkiner, Irena Bołdak, Anna Szpanowska, Danuta Tsemergas-Góra, ElŜbieta Ficowski, Jerzy Zduńczyk. Materiał filmowy, powstały na podstawie wielu godzin zarejestrowanych rozmów, zostanie po raz pierwszy zaprezentowany w trakcie obchodów 65. rocznicy Powstania w Getcie Warszawskim pod pomnikiem Bohaterów Getta, rozpoczynających się 15 kwietnia 2008 r. Pomysłodawcą projektu jest Fundacja Shalom. Projekt został zorganizowany dzięki wsparciu finansowemu Miasta Stołecznego Warszawy, przy współpracy Komitetu Organizacyjnego Obchodów 65. Rocznicy Powstania w Getcie Warszawskim.

10 KOLACJA SEDEROWA 19 kwietnia godz kwietnia 1943 roku był dla warszawskiego getta dniem szczególnym do dzielnicy Ŝydowskiej weszły odziały niemieckie z rozkazem jej likwidacji. Heroiczną walkę nie tyle o Ŝycie, co o godność podjęli Ŝydowscy powstańcy. W 65. rocznicę tego czynu, 19 kwietnia, w oknach kamienic przy ulicy PróŜnej w Warszawie, na podświetlonych zdjęciach pojawią się ci, których zmiótł Holokaust - kilkadziesiąt fotografii z kolekcji I ciągle widzę ich twarze udostępnionych przez Fundację Shalom. WzdłuŜ ulicy PróŜnej staną stoły nakryte biały obrusem. Przy blasku świec odbędzie się uroczysta kolacja sederowa. Tradycyjne błogosławieństwo nad winem odmówi rabin. Do stołu na tradycyjny posiłek zaprosimy mieszkańców Warszawy. W ten sposób chcemy przybliŝyć to Ŝydowskie święto, do którego wigilii 65 lat temu przygotowywali się równieŝ mieszkańcy getta. W bramach i parterowych wnętrzach kamienic zaprezentowane zostaną instalacje artystyczne, przygotowywane przez Rafaela Rogińskiego i Dawida Szurmieja. Wśród surowych i opuszczonych murów zabrzmi muzyka młodej generacji i szum codziennego Ŝycia Ŝydowskiej dzielnicy. Na ustawionym ekranie zobaczymy twarze i usłyszymy opowieści tych, którzy przeŝyli. W jednej z kamienic przygotowana zostanie instalacja, dająca świadectwo tak niedawnej obecność w Ŝyciu miasta Ŝydowskiej społeczności Otwarcie instalacji na ul. PróŜnej Wystawa I ciągle widzę ich twarze część II Projekt nawiązuje do najsłynniejszej wystawy fotografii śydów polskich. ZłoŜyło się na niego kilkadziesiąt zdjęć i listów, wybranych z blisko 9 tys. fotografii nadesłanych na apel Fundacji Shalom. Zdjęcia te, pochodzą z odległych krańców naszego globu, z wielkich metropolii, wiosek i miasteczek, gdzie dziś juŝ nikt nie pamięta nazwisk osób na nich uwiecznionych. Mimo to stanowią cenne, bo jedyne okruchy nieistniejącego juŝ świata polskich śydów. Tę galerię starych, zniszczonych Ŝydowskich fotografii gościły u siebie

11 największe muzea świata, a dziś w nowej odsłonie zostaną pokazane wśród surowych i opuszczonych murów na ulicy PróŜnej. W oknach pojawią się zdjęcia cienie dawnych mieszkańców Ŝydowskich kamienic na Gęsiej, Chłodnej, Nalewkach, Nowolipkach, PróŜnej. Koncepcję przestrzenną ekspozycji opracował Krzysztof Burnatowicz. Instalacja PróŜna 14. Jerzy Kalina Projekt artystyczny Jerzego Kaliny to instalacja symbolizująca bezmiar bólu, cierpienia i pustki, która pozostała po przedwojennych mieszkańcach kamienic. Część ekspozycji będzie stanowić szkolną klasę, bibliotekę i archiwum, gdzie na stołach będą spoczywać lodowe księgi płaczu śydów Polski i świata. W innych - punkt centralny będą stanowić zwykłe sprzęty domowe, gotowe do uŝycia, a jednak bezuŝyteczne, bo juŝ nie ma tych, którym mogłyby słuŝyć. W instalacji zostały wykorzystane fotogramy z katalogu wystawy pt. " I ciągle widzę ich twarze" wydanej przez Fundację Shalom. Projekt mini słuchowisk Raphaela Rogińskiego "Getto przestrzeń dźwiękowa, to tytuł jednej z instalacji artystycznych projektu Raphaela Rogińskiego. Na całość składać się będzie siedem form artystycznych mini słuchowisk, które przybliŝą róŝnorodną i bogatą kulturę Ŝydowską w dramatycznym kontekście czasu Holokaustu. Instalacje zostaną pokazane w bramach i opuszczonych lokalach na ulicy PróŜnej. Na utwory słowno-muzyczne złoŝą się fragmenty tekstów Józefa Hena, Piotra Lachmanna oraz Mieczysława Abramowicza. Zaproszeni muzycy to, oprócz Raphaela Rogińskiego, Marcin Masecki, Mikołaj Trzaska, DJ Lenar, Paweł Nowicki, Michał Górczyński, Paweł Szamburski Koncert Wystąpią muzycy biorący udział w projekcie Raphaela Rogińskiego.

12 IMPREZY TOWARZYSZĄCE GETTO WARSZAWSKIE. CIERPIENIE. WALKA. PAMIĘĆ WYSTAWA I PUBLIKACJA Przygotowana na 65. rocznicę Powstania w Getcie Warszawskim wystawa i towarzysząca jej publikacja, zgodnie z podtytułem: Cierpienie. Walka. Pamięć opowiadają właśnie w takich trzech wymiarach o największym getcie okupowanej przez Niemców Europy. Wystawa jest dokumentem bezgranicznego cierpienia i bohaterskiej walki, polskiej solidarności i próby pomocy. Prezentowane będę równieŝ nazwiska ludzi, którzy juŝ wówczas mówili o tym Polsce i światu. Po raz pierwszy zostaną zaprezentowane niemieckie zdjęcia lotnicze terenu getta oraz reprodukcje wielu nieznanych szerzej dokumentów i zdjęć. Wystawa to równieŝ wizualna dokumentacja nieistniejącej juŝ Warszawy Ŝydowskiej Warszawy. Startej przez Niemców z powierzchni ziemi w tragicznym 1943 roku. Pamiętajmy, Ŝe spośród 380 tysięcy Ŝydowskich mieszkańców stolicy Polski śmierć poniosło w czasie wojny niemal 98 procent... Autorami wystawy są Andrzej Krzysztof Kunert, Robert Stachowicz, Zygmunt Walkowski. Wystawa będzie prezentowana w holu Ratusza na pl. Bankowym 3/5 w dniach od 15 do 20 kwietnia 2008 r. Uroczyste otwarcie wystawy - poniedziałek, 14 kwietnia 2008 r.

13 WYSTAWA DZIEWIĘTNASTOWIECZNYCH DRZEWORYTÓW SZTORCOWYCH śyd NIEMALOWANY Od 17 marca w budynku InfoQltura przy pl. Konstytucji 4 będzie moŝna oglądać wystawę rycin o tematyce Ŝydowskiej. Wystawę objętą patronatem Prezydent m. st. Warszawy przygotowały Towarzystwo Kultury śydowskiej Beit Warszawa oraz Stowarzyszenie Wolnego Słowa śyd Niemalowany II, przy udziale środków Urzędu Miasta. To kolejna odsłona unikalnej kolekcji kilkuset drzeworytów sztorcowych, pochodzących głównie z dziewiętnastowiecznych warszawskich czasopism. Ekspozycję przygotowano w ramach obchodów 40. rocznicy wydarzeń marcowych oraz 65. rocznicy Powstania w Getcie Warszawskim. Tematem wystawy są polscy śydzi ich Ŝycie, obiekty związane z historią i kulturą. Większość prac powstała na zamówienie wydawanych ówcześnie czasopism, takich jak Kłosy czy Tygodnik Ilustrowany. Drzeworyty słuŝyły jako ilustracja reporterska, samodzielna informacja czy teŝ rysunek satyryczny. - Bardzo nam zaleŝało, aby ze względu na przypadające w tym roku rocznice wydarzeń marcowych i Powstania w Getcie Warszawskim organizowana przez nas wystawa została otwarta w Warszawie właśnie w tym okresie. Mamy nadzieję, Ŝe wniesie ona w charakter uroczystości rocznicowych nowy i oryginalny ton. Wspominając te niewątpliwie tragiczne wydarzenia z historii polsko-ŝydowskiej, warto pamiętać takŝe o pozytywnych kartach wspólnej przeszłości. Sprzyja to dialogowi, tolerancji, poczuciu wspólnoty i pokazuje, Ŝe stosunkom polsko-ŝydowskim nie zawsze towarzyszył strach mówią Paweł Szapiro i Magda Koralewska, kuratorzy wystawy. Trzon wystawy stanowią drzeworytnicze wersje rysunków takich sław jak Gierymski, Grottger, obydwaj Kossakowie, Kostrzewski, Matejko, bracia Pillati, Rodakowski, Siemiradzki i inni. Ponadto, w ramach ekspozycji obejrzeć będzie moŝna prace m.in. Elwiro Andriolliego, autora ilustracji do pierwszego wydania Meira Ezofowicza E. Orzeszkowej z 1878 roku.

14 Pokazowi towarzyszy publikacja drugiego tomu katalogu dokumentującego wystawę. Obie jego części zawierają zarówno prezentowane w ramach ekspozycji prace jak i inne drzeworyty, które z powodów technicznych nie mogły zostać udostępnione zwiedzającym. Wystawa jest kolejnym wydarzeniem w ramach projektu śydowskie Twarze, który obejmuje liczne wystawy, wykłady, spotkania i publikacje. Patronat nad ekspozycją objęła Prezydent m. st. Warszawy oraz Ambasada Izraela. Drzeworyty moŝna oglądać od 17 marca do 22 kwietnia 2008 r., w następujących dniach i godzinach: poniedziałek , wtorek piątek: , sobota niedziela: (z wyjątkiem 22, 23, 24 marca). Więcej informacji na: i

15 PROJEKT INTERNETOWY KADISZ DLA NIEOBECNYCH Strona internetowa Kadisz dla nieobecnych jest miejscem pamięci o polskich śydach. Na stronie kaŝdy będzie mógł umieścić wspomnienia o kimś z rodziny, o przyjaciołach, o znajomych, o osobach, które zapamiętał. Zbierane są teŝ fotografie dokumentujące historię polskich śydów sceny z Ŝycia Ŝydowskiego sztetl, Ŝydowskich świąt, zdjęcia synagog. Kolekcję zapoczątkuje blisko tysiąc zdjęć, pochodzących z dziewięciotysięcznego zbioru fotografii nadesłanych na apel Fundacji Shalom, na podstawie których powstała wystawa I ciągle widzę ich twarze. Mamy nadzieję, Ŝe dzięki tej stronie uŝytkownicy Internetu będą mieli moŝliwość odnajdywania swoich korzeni, będą dowiadywali się czegoś o swoich zagubionych krewnych, przyjaciołach i znajomych, ale takŝe będą sami upamiętniać swoich bliskich. Mamy nadzieję, Ŝe strona zainteresuje szkoły i młodzieŝ, a dzięki prostemu wyszukiwaniu informacji na temat róŝnych miejscowości, uczniowie zaczną badać Ŝydowską historię swoich małych ojczyzn. Konstrukcja strony umoŝliwia odnajdywanie osób, miejsc, wydarzeń oraz dodawanie informacji na temat osób i wydarzeń przedstawionych na zdjęciach, zadawanie pytań, pisanie komentarzy. Strona internetowa Kadisz dla nieobecnych będzie dostępna w wersji polskiej i angielskiej, pod adresami:

16 - kadysz.pl, kadisz.pl, kadyszdlanieobecnych.pl, (takŝe: com, com.pl) - kaddish.pl, kaddishfortheabsent.pl, (takŝe: com, com.pl) Projekt Kadisz dla nieobecnych współtworzą: Miasto Stołeczne Warszawa i Fundacja Shalom.

17 PREZENTACJA MULTIMEDIALNA O HOLOKAUŚCIE Materiały dydaktyczne dla szkół Fundacja Shalom przystąpiła do stworzenia specjalnej prezentacji dla szkół, której zadaniem jest uczczenie pamięci o społeczności polskich śydów i przekazanie wiedzy o Holokauście w sposób dostępny zarówno dla starszych, jak i młodszych uczniów. ZałoŜeniem projektu jest przeprowadzenie we wszystkich szkołach w Polsce godziny lekcyjnej z wykorzystaniem prezentacji multimedialnej, która posłuŝy do wywołania dyskusji na temat Holokaustu. PrzybliŜy uczniom społeczność śydów polskich, którzy zginęli w czasie Holokaustu, a wraz z nimi odeszła takŝe wspaniała, wielowiekowa kultura i tradycja naszych współobywateli. W stworzeniu programu wzięli udział doświadczeni edukatorzy historii i kultury Ŝydowskiej: Wiesława Młynarczyk, Bogdan Jędrzejczak, Robert Szuchta. Prezentacja multimedialna poświęcona zagładzie śydów polskich przygotowywana jest z myślą o uczniach szkół ponadpodstawowych. Wybrano do niej fragmenty, które z jednej strony oddają prawdę o tamtych czasach, a z drugiej nie epatują okrucieństwem i przemocą, mimo iŝ mówienie o czasach Zagłady jest nierozerwalne z tematyką śmierci, bólu i cierpienia. Na prezentację składają się relacje dziecięce z okresu wojny, ilustrowane fotografiami i przedstawione w formie prezentacji przystępnej dla młodych odbiorców. PilotaŜowa godzina lekcyjna odbędzie się w wybranych szkołach warszawskich 18 kwietnia, w przeddzień 65. rocznicy wybuchu Powstania w Getcie Warszawskim. W przyszłości materiał będzie dostępny na stronach internetowych jako materiał dydaktyczny do wykorzystania we wszystkich szkołach w Polsce.

18 Materiały prasowe dotyczące 65. rocznicy Powstania w Getcie Warszawskim dostępne są na serwerze FTP pod adresem: Więcej informacji o uroczystościach upamiętniających Powstanie na: Informacji na temat uroczystości pod Pomnikiem Bohaterów Getta oraz spotkania Prezydenta Lecha Kaczyńskiego i Prezydenta Shimona Peresa z przedstawicielami środowisk organizacji kombatanckich, bojowników getta i powstańców obozu zagłady w Sobiborze udziela Biuro Inicjatyw Społecznych Kancelarii Prezydenta RP. Kontakt: Kinga Buchman kbuchman@prezydent.pl tel tel. kom

19 PLAN UROCZYSTOŚCI UPAMIĘTNIAJĄCYCH POWSTANIE W WARSZAWSKIM GETCIE 15 KWIETNIA Oficjalne rozpoczęcie uroczystości pod Pomnikiem Bohaterów Getta 12:00 przywitanie gości przez Prezydent m. st. Warszawy Hannę Gronkiewicz-Waltz 12:10 przemówienie Prezydenta RP Lecha Kaczyńskiego (tłumaczenie konsekutywne) 12:20 przemówienie Prezydenta Państwa Izrael Shimona Peresa (tłumaczenie konsekutywne) 12:30 apel poległych 12:40 kadisz ekumeniczna modlitwa za zmarłych psalm w wykonaniu. Josepha Malowanego 12:55 złoŝenie wieńców 13:15 przejście Prezydenta RP i Prezydenta Państwa Izrael przed frontową ścianę projektowanego Muzeum Historii śydów Polskich Spotkanie Prezydenta Lecha Kaczyńskiego i Prezydenta Shimona Peresa z przedstawicielami środowisk organizacji kombatanckich, bojowników getta i powstańców obozu zagłady w Sobiborze. (Pałac Prezydencki) Uroczysty koncert Izraelskiej Orkiestry Filharmonicznej pod dyrekcją Zubina Mehty (Teatr Wielki) Kierownictwo artystyczne Gołda Tencer Scenografia wykorzystany w scenografii element tylnej ściany z oknami ze spektaklu Opowieści Hoffmanna został wykonany przez pracownię, Teatru Wielkiego Opery Narodowej według projektu Hansa Schavernocha.

20 Wizualizacje Cezary śegliński. Przed koncertem, jeden z ostatnich Ŝyjących bohaterów powstania w getcie warszawskim, bojownik śob-u, Symcha Ratajzer - Rotem otrzyma tytuł Honorowego Obywatela Miasta Stołecznego Warszawy, z rąk Przewodniczącej Rady Miasta Stołecznego Warszawy Ewy Malinowskiej-Grupińskiej, w obecności Prezydent Miasta Stołecznego Warszawy Hanny Gronkiewicz- Waltz. 19 KWIETNIA Uroczystości na ul. PróŜnej uroczysta kolacja sederowa Pascha dla Nieobecnych dla zaproszonych gości i warszawiaków, wystawa fotografii I ciągle widzę ich twarze, instalacje artystyczne i instalacja muzyczna Rafaela Rogińskiego przetworzone piosenki z Getta. WYDARZENIA TOWARZYSZĄCE 17 MARCA 21 KWIETNIA Wystawa dziewiętnastowiecznych drzeworytów sztorcowych śyd Niemalowany (InfoQltura, pl. Konstytucji 4) 14 KWIETNIA 19 MAJA WernisaŜ w dniu 14 kwietnia, godz Wystawa fotograficzna Getto Warszawskie według scenariusza Andrzeja Kunerta. (Ratusz, pl. Bankowy 3/5) 16 KWIETNIA 19 KWIETNIA Prezentacja filmu Ci, którzy przeŝyli w reŝyserii Dawida Szurmieja. Wywiady z osobami, które przeŝyły Powstanie w Getcie Warszawskim. (Telebimy przy pomniku Bohaterów Getta)

21