W numerze: Śmierć zwarła się z życiem i w boju o dziwy: choć poległ Wódz życia, króluje dziś żywy... Drodzy Czytelnicy!

Transkrypt

1

2 Śmierć zwarła się z życiem i w boju o dziwy: choć poległ Wódz życia, króluje dziś żywy... Redakcja pisma: Piotr Fankidejski Adam Lamkiewicz Krzysztof Narloch Marek Szynkowski Jarosław Oszuścik Stanisław Sokun Andrzej Węsierski Sebastian Wydrowski Robert Lew Kiedrowski Sebastian Werra Redaktor Naczelny Adam Ryński Zastępca redaktora naczelnego Łukasz Paluszewski Korekta: Sebastian Wydrowski Skład i opracowanie graficzne: Michał Mierzejewski Grafika: Mateusz Szulc Asystsent kościelny: ks. dr Wojciech Węckowski Kontakt Wyższe Seminarium Duchowne Diecezji Pelplińskiej Plac Mariacki Pelplin spojrzenia@diecezja-pelplin.pl W numerze: Wstęp...3 Doświadczanie Zmartwychwstania w Ziemi Świętej...4 Przypatrzcie się, bracia, powołaniu waszemu (1 Kor 1,26)...8 Odkrywanie powołania...11 Ekumenizm w praktyce...13 Veterum Sapientia semper viva!...15 Powołanie, Jerzy i prawda...18 Acedia XXI wieku...20 Kleryckie Koło Misyjne działa już 85 lat...23 Świętość to normalność...28 Drzwi do wolności...30 Powołanie z każdej strony...33 Rozeznać powołanie...35 Św. Józef Kalasancjusz pokora i troska o młodych...37 Dzień po dniu...39 Dekoracje kwiatowe w kościele...44 Ogród pustego grobu...46 Drodzy Czytelnicy! Powyższy fragment sekwencji wielkanocnej śpiewanej w naszych świątyniach zawiera jakże wymowne przesłanie. Przesłanie pełne nadziei, radości i paradoksów. Nadziei na to, że śmierć i tak w ostatecznym rozrachunku przegrywa z Miłością wypływającą z przebitego boku Chrystusa. Zmartwychwstały Pan, rozrywa świętą ręką grobu pęta jak śpiewamy w jednej z pieśni na okres świąt wielkanocnych. Przyroda odradza się z zimowego letargu i równie żwawo zaczyna bić miarowo swoim rytmem, dając nowe życie. Stąd też nie sposób nie zauważyć Tego, który tak intensywnie rozświetla mroki, umacniając swój lud będący w drodze, tuląc w swoje dłonie Kościół kroczący do zbawienia. Oto ta noc, ( ) jedyna, która była godna poznać czas i godzinę zmartwychwstania Chrystusa(...). Ta noc nie jest już świętem samego Jezusa. Od tego momentu sprawa Jego śmierci i Jego życia była już nieodwołalnie związana ze sprawą życia i śmierci każdego człowieka. Jezus nasza historię chciał uczynić swoją historią, ponieważ nasz grzech wziął na siebie, niósł go i ofiarował samego siebie, aby zapłatę za grzech, śmierć, za nas wziąć na siebie... Śmierć spotkała Go zamiast nas. Niepojęta zamiana, jakiej dokonał Chrystus, zamiana swojego losu na nasz los nie okazała się zamianą na niby! Niech te kilka zdań, które padły z ust wybitnych kaznodziejów staną się dla wszystkich czytających Spojrzenia pomostem do odkrycia sensu wielkanocnego misterium. W tym świątecznym numerze naszego czasopisma warto sięgnąć do wywiadu, który pozwoli ujrzeć Zmartwychwstanie od podszewki, z perspektywy kapłana, który podążał śladami Jezusa i Jego uczniów... Jakie są składniki powołania i czym ono tak naprawdę jest? Na to pytanie można też znaleźć odpowiedź, którą daje już teraz kapłan, który jeszcze niespełna rok temu był cząstką pelplińskiej Alma Mater. Swego rodzaju novum od tej chwili staje się cykl, w którym będzie można głębiej poznać sylwetki świętych, którzy zdradzą nam kilka sposobów na realizowanie świętości w życiu. A ponadto i wiele więcej... Z wielką radością i wdzięcznością oddaję do rąk Czytelników Spojrzenia, życząc owocnej i przyjemnej lektury! Adam Ryński redaktor naczelny 2 3

3 Doświadczanie Zmartwychwstania w Ziemi Świętej Wywiad przeprowadzony z Ojcem Duchownym i Profesorem pelplińskiego Seminarium, ks. Aleksandrem Dziadowiczem. Kapłanem studiującym w latach nauki biblijne i archeologiczne na Biblicum Franciscanum w Jerozolimie. Jakie były Ojca wrażenia, kiedy po raz pierwszy stanął na Świętej Ziemi? Tam, w Ziemi Świętej zrozumiałem jak mało jeszcze o niej wiem, pomimo studiów biblijnych. Pierwsze doświadczenie wiąże się jednak nie ze studiami, ale z pielgrzymką z jednej z francuskich parafii. Pielgrzymkę poprzedzał blok spotkań. Konferencje dotyczyły: historii i aktualnej sytuacji ludzi tam mieszkających. Ostatnie przygotowanie było swoistym triduum. Środa Popielcowa Msza święta, piątek nabo- żeństwo pokutne i w pierwszą niedzielę Wielkiego Postu nieszpory z posłaniem na pielgrzymkę. Obrzędy prowadził proboszcz parafii. Przygotowywaliśmy się również duchowo, wcześniej grupa spotykała się kilkatrotnie na Mszach świętych i konferencjach. Życzę każdej grupie takiego przygotowania. Pierwsze chwile w Ziemi Świętej, czyli lotnisko: jak zachować się na lotnisku wobec straży granicznej, co to jest check point i paraliżująca wszechobecność młodszych od siebie ludzi uzbrojonych po zęby żołnierzy... Francuzi jeżdżą na pielgrzymki, aby się czegoś dowiedzieć, Polacy aby coś przeżyć. My szukaliśmy złotego środka. Kolejna rzecz, to nachalność palestyńskich chrześcijan. W związku z tym, że wielu z nich opuszcza Ziemię Świętą, to coraz trudniej jest tym, którzy zostają. Ale pośród nich są tacy, którzy wiedzą jak zarobić na biedzie. Obsługujący pielgrzymki czasem dziwią swoim zachowaniem. W jednym z Kościołów nie mieliśmy czasu na modlitwę, gdyż przewodnik po wprowadzeniu historycznym przeszedł do rzeczy: Zachęcam, kupcie coś od chrześcijan, którzy czekają tu przed Kościołem, żeby ich zachęcić do pozostania w ich ziemi!. Taki był mój pierwszy tygodniowy pobyt. Drugi w tym samym roku, to sesja biblijna organizowana przez siostry Notre Dame de Sion i wspólnoty Chemin Neuf. Rok później byłem już na studiach w Jerozolimie, złapałem bakcyla... Jerozolima to miejsce przenikania się wielu kultur, religii. Jak może się tam poczuć przysłowiowy katolik? Biblijna Palestyna, to połączenie wschodu i zachodu. Zbitka kulturowa jest widoczna nie tylko na zasadzie zderzenia tych dwóch kultur. To bardzo dobrze widać w starej Jerozolimie, odgrodzonej od nowego miasta murem z epoki ottomańskiej. Wąskie ulice, traktorki, które dowożą towar... A wystarczy przekroczyć jedną z bram starej Jerozolimy, aby trafić na symbol nowoczesności: tramwaj! Inna brama prowadzi do niesamowitego centrum handlowego. Można przeżyć istny szok kulturowy. Podczas tych dwóch pierwszych pobytów nie zdawałem sobie z tego sprawy. Trzeci pobyt związany ze studiami, to życie codzienne moja pierwsza wyprawa do nowego miasta...po aparat fotograficzny. Potem różnorodność językowa. W środkach komunikacji, hebrajski i angielski. W starej Jerozolimie, arabski i angielski. A gdy idzie się do Domu Pielgrzyma, tam po prostu mówi się w języku danej wspólnoty. U Franciszkanów włoski, u Benedyktynów niemiecki, u Dominikanów francuski, Legioniści Chrystusa, czy Jezuici to angielski. Te różnice na dalszym planie widać też w liturgii. I tak chrześcijan, określa się na podstawie języka liturgii, bardziej niż według wyznania. Stąd my jesteśmy łacinnikami. Czy dzisiaj rzeczywiście będąc w Ziemi Świętej, można odkryć powiązania z tym, co działo się tam ponad 2000 lat wcześniej? Tak, oczywiście. Dotyczy to nie tylko Ewangelii, można również odkryć potwierdzenie wydarzeń ze Starego Testamentu. Na pewno służą temu różnego rodzaju wykopaliska archeologiczne. Takimi wyraźnymi miejscami w Jerozolimie są: ulice, gdzie droga z czasów Pana Jezusa jest odkopana i wyniesiona do poziomu dzisiejszej drogi. Jest to kilka metrów różnicy. Przy trzeciej stacji Drogi Krzyżowej znajdują się płyty z czasów imperium rzymskiego, po których na pewno stąpał sam Jezus. Podobnie rzecz ma się z tzw. Litostrotos. Poza Bożym Grobem, to oczywiście Ściana Płaczu, której poziom był zupełnie inny niż dzisiejszy. Widać tam różnicę między kamieniami tworzącymi mur. Tam gdzie Jan Paweł II, czy Benedykt XVI wkładali teksty modlitw. To kamienie z epoki II Świątyni,a rzędy ułożone nad, to już historia późniejsza. Betlejem i Nazaret, 4 5

4 to też miejsca, które pozwalają dotrzeć do prehistorii chrześcijańskiej. Miejsca związane z wcieleniem Syna Bożego. Niewątpliwie najświętszym miejscem w Jerozolimie jest Bazylika Grobu Pańskiego. Jak tam, w samym sercu, wygląda Święte Triduum Paschalne? Kiedyś sercem Jerozolimy była żydowska Świątynia Jerozolimska. Dziś dla wielu Świątynią Jerozolimską jest mogę to śmiało powiedzieć Bazylika Grobu Bożego. Dla nas, ludzi z zachodu, jej nazwa podkreśla bardziej śmierć niż życie. A tam jest ona znana jako Kościół Zmartwychwstania gr. anastasis.w całej Jerozolimie są miejsca związane z męką i Droga Krzyżową Pana Jezusa. Mimo tego, że nie wszystkie wydarzenia Wielkiego Tygodnia wiążą się z Golgotą, to Patriarchat Łaciński i Kustodia Ziemi Świętej(Franciszkanie), celebrują Triduum w Bazylice Bożego Grobu. Nieliczne nabożeństwa celebrowane są poza Anastasis. Do nich zaliczyć należy: Wielkoczwartkowe obmycie nóg uczniom szkół katolickich w Wieczerniku, lub wieczorne czuwanie w Bazylice Narodów(Bazylice Agonii) w Getsemani. Na kamień, przy którym modlił się Jezus, wysypywane są płatki czerwonych róż, co symbolizuje krwawy pot robi to niesamowite wrażenie. Celebracja Triduum w Bożym Grobie odbywa się zawsze rano. Te sprawę reguluje Status quo podpisane przez wyznania opiekujące się Bazyliką. I tak poranna Msza Krzyżma jest połączona z Mszą Wieczerzy Pańskiej. Piątkowa Liturgia Męki Pańskiej jest odprawiana rano, pielgrzymi idą na tę liturgię Drogą Krzyżową jeszcze przed świtem. Kończy się ją na dachu Bazyliki i stąd przechodzą przez dwie koptyjskie kapliczki aby dostać się do głównego wejścia na Golgotę. W związku z tym, że liturgia wielkopiątkowa jest rano, to łacinnicy wykorzystują 1 godzinę wieczorem na pogrzeb Chrystusa. Procesyjnie wnosi się na Golgotę Krucyfiks. Tam zdejmowana jest z największym pietyzmem Pasyjka Jezusa, zdejmuje się koronę i wyciąga gwoździe. Figurę owija się w płótno. Ciało jest przeniesione na kamień namaszczenia, gdzie symbolicznie rozciera się olejki i mirrę. Zawinięte ciało 4 kapłanów przenosi do grobu, który jest nieopodal. Bardzo wzruszająca liturgia, ale niestety zakłócają ją flesze aparatów. Sobotnia liturgia też celebrowana jest rano, w związku z tym rezurekcja jest oddzielona i ma miejsce w niedzielę o poranku. Piękna jest liturgia Zmartwychwstania, to sposób którego nigdzie nie widziałem. Zaczyna się o północy. Najpierw jest godzina czytań, a potem procesja rezurekcyjna. I tak jest w każdą sobotnią noc Wielkiego Postu. Jest procesja rezurekcyjna z przepięknym akompaniamentem organowym. Wzruszające jest to, że w procesji na przedzie idzie Ewangeliarz czyli celebrujemy tu Słowo. I to Słowo w obecności wszystkich, wchodzi do Grobu. Muzyka wprowadza potęgujące się napięcie: w momencie gdy Kustosz Ziemi Świętej wynosi z Grobu Ewangeliarz, organista improwizuje prawdziwie zwycięską melodię. W tym na pewno bardzo różnimy się od prawosławnych, kontynuujących liturgię świętego ognia. Nasza liturgia ma naprawdę w sobie sacrum. Czy podczas świąt Wielkanocnych zdarzają się w Jerozolimie jakieś nieoczekiwane sytuacje, zwłaszcza w stosunku do katolików? Odpowiadając na to pytanie trzeba wyjść od klucza, który narzuca charakterystyka Ziemi Świętej. Mówi się dziś o trzech miastach charakterystycznych dla Izraela: Hajfa gdzie się pracuje, Jerozolima gdzie się modli i Tel Aviv gdzie się bawi. Dzielnica (Mea Szarim) z hebr. 100 drzwi, przypominająca Łódź fabryczną z końca XIX wieku, uświadamia, że wspólnota Żydów ortodoksyjnych zdominowała życie religijne w Jerozolimie. Święte są te dni, które oni świętują. Życie w Ziemi Świętej coraz bardziej się polaryzuje, gdzie chrześcijanie są spychani na bok. Zarówno Izraelici i Palestyńczycy korzystają z obecności chrześcijan. Same święta nie są jakimś szczególnym momentem piętnowania chrześcijan (najwięcej chrześcijan to turyści) ale oni nie chcą zrobić z tego faktu jakiegoś priorytetu. Oni są piętnowani cały czas. Problem z religią ma sam Izrael. Dzisiejsi Żydzi ortodoksyjni nie pracują, gdyż są traktowani jako skansen i racja bytu Państwa Izrael. Ale obok powstaje nowa religia: Izrael tworzy się nacjonalizm. Przejawia się to m.in. w obowiązkowej służbie wojskowej kobiet i mężczyzn, motywowanej często ideologicznie. Jezioro Galilejskie, Góra Oliwna, Emaus. Jest tyle miejsc, które dzięki Chrystusowi żyją po dziś dzień. Czy dla Ojca jest jakieś szczególne miejsce w Ziemi Świętej, które zapadło Ojcu żywo w pamięci? Szeroko patrząc na Ziemię Świętą jako teren naznaczony Tajemnica Rodzącego się chrześcijaństwa, to Antiochia Syryjska, dziś Antakya w Turcji. Tam po raz pierwszy użyto nazwy chrześcijanie. Jest to bardzo ważne dla mnie miejsce. Oczywiście to miejsce nie jest związane bezpośrednio z Panem Jezusem, ale z Jego uczniami. A w samej historycznej Palestynie, to właściwie wszystkie miejsca gdzie są sanktuaria. Tam wszystko jest mi bliskie... A konkretne miejsca z życia codziennego to: Dom u Braci Szkolnych w Jerozolimie, mieszkałem tam przez dwa lata; Dom sióstr Elżbietanek, tzw. Stary Dom Polski tam po piątkowej Drodze Krzyżowej szliśmy na kawę. W samej Jerozolimie, to IV stacja Drogi Krzyżowej, przy której znajduje się kaplica, gdzie przez dwa lata posługiwałem w niedziele. A to ze względu na to, że wspólnota ormiańska nie miała tam kapłana, toteż nie znając ich rytu wraz z o. Kazimierzem (OFM Conv.), dzięki łacinie w w liturgii znaleźliśmy wspólny język. Jeżeli jest się krótko w Jerozolimie, to można być nią zafascynowanym. Nieco dłuższy pobyt otwiera oczy na problemy lokalne, i może to przysłonić świętość tej ziemi. Długi pobyt, codzienność pracy i modlitwy dzielonej z ludźmi tam mieszkającymi pozwala człowiekowi zakochać się w Ziemi Świętej Uświęconej przez Zbawiciela, bardziej niż jakimkolwiek sanktuarium na świecie. Rozmawiał: kl. Adam Ryński, rok III 6 7

5 Przypatrzcie się, bracia, powołaniu waszemu (1 Kor 1,26) Nauczanie Ojca Świętego Benedykta XVI skierowane do kleryków W ramach cotygodniowych wtorkowych egzort, czyli nauk dotyczących życia seminaryjnego i kapłańskiego, w tym roku pochylamy się nad słowami Ojca Świętego Benedykta XVI skierowanymi do alumnów seminariów duchownych. Do tej pory prześledziliśmy trzy teksty: List Benedykta XVI do Kleryków z dnia 18 października 2010 r. we wspomnienie liturgiczne św. Łukasza Ewangelisty, homilię dla seminarzystów wygłoszoną w madryckiej katedrze podczas Światowych Dni Młodzieży dnia 20 sierpnia 2011 r., a także spontanicznie wypowiedziane słowa w seminarium we Fryburgu Bryzgo- wijskim podczas pielgrzymki papieskiej do Niemiec 24 września 2011 r. Nowość w stosunku do dotychczasowych egzort polega nie tylko na wyjątkowej tematyce analizujemy przecież słowa Ojca Świętego, które skierował bezpośrednio do nas ale także na fakcie, że to my, sami alumni, wcielamy się w rolę moderatorów dla siebie nawzajem. Słowa Ojca Świętego są najpierw dyskutowane w ramach kursów, a następnie wraz z naszymi przemyśleniami przedstawiane na forum seminarium. Do tej pory ten zaszczyt miały roczniki: V, IV i II. Ta nowa metoda pracy formacyjnej doskonale wpisuje się w nauczanie Papieża Benedykta, który definiuje seminarium jako okres, w którym uczymy się jeden z drugim i jeden od drugiego. Nie można bowiem stawać się kapłanem w pojedynkę. Potrzeba wspólnoty uczniów, jedności tych, którzy pragną służyć wspólnemu Kościołowi. Czy kapłan to potrzebny i sensowny zawód? Ojciec Święty wydaje się doskonale rozumieć rozterki i pytania współczesnego kleryka, niemal tak, jak gdyby sam ciągle nim był. Odnosi się do dzisiejszych trendów, które wraz z postulatem wyrzucenia Boga na margines życia społecznego chcą powiedzieć, że kapłaństwo to zawód niepotrzebny. Dzieli się z nami tutaj swoim osobistym doświadczeniem. Kiedy w 1944 r. trafił do wojska, na pytanie dowódcy kompani o to, kim chciałby zostać w przyszłości, odpowiedział: księdzem. Reakcja wojskowego była bardzo stanowcza: A więc musi Pan poszukać sobie czegoś innego. W nowych Niemczech nie potrzeba już księży. Znamy kontekst tamtych czasów. Był to okres Drugiej Wojny Światowej, czas między heroizmem a bestialstwem, kiedy to w Niemczech panował hitleryzm. Była to rzeczywistość, do której z pewnością nikt z nas nie chciałby wracać. To, co łączy ją z dzisiejszym światem zachodnioeuropejskim, to stosunek do Boga. Dzisiaj także wielu myśli, że kapłaństwo nie jest zawodem na przyszłość, lecz raczej należy do przeszłości. Nic bardziej mylnego! Człowiek zawsze będzie potrzebował Boga, może nawet dzisiaj bardziej w dobie dominacji techniki i globalizacji, gdzie niepohamowanej konsumpcji towarzyszy ogromne ubóstwo duchowe. Tak, dobrze zrobiliście, wybierając tę drogę pisze Ojciec Święty. Może się zdarzyć, że będą wami gardzić, jak chce się czynić z tymi, którzy przypominają o najwyższych celach lub demaskują bożki: seks, pieniądze, używki, sławę, wolność bez zasad, przed którymi wielu dziś się kłania. Kapłan jednak niezależnie od okoliczności zewnętrznych, powinien przynosić owoce dobrych dzieł, odzwierciedlając w swym życiu tajemnicę Krzyża Pańskiego. Razem z Chrystusem zostałem przybity do krzyża, stałem się śmieciem tego świata największym jego głupcem (por. 1 Kor 4,10.13; Ga 2,19). Benedykt XVI bardzo otwarcie mówi o wątpliwościach alumna dotyczących celibatu, jeszcze bardziej wyostrzonych w kontekście problemu nadużyć seksualnych duchownych wobec dzieci i młodzieży, który swoją drogą jest jednostronnie przejaskrawiany przez media. Niemniej problem istnieje i Ojciec Święty nie zamiata go pod dywan, lecz uczciwie podejmuje w swoich słowach do kleryków. Czy droga celibatu wobec tych przykrych sytuacji jest zatem sensowna jako droga ludzkiego życia? Ojciec Święty na tak sformułowane pytanie z całą stanowczością odpowiada: tak. Wierność jest możliwa! Różne ludzkie błędy nie przekreślą wielkości i piękna kapłaństwa. Nasza tożsamość pochodzi od Chrystusa, a nie od szatana, który wiedzie ludzi do upadków. Papież Benedykt nazywa celibat darem Ducha Świętego, zatem tylko żyjąc w Duchu, można go sensownie przeżywać. Kilka dobrych rad Ojca Ojciec Święty w swoich słowach do kleryków nie skupia się jednak przede wszystkim na zewnętrznym wizerunku i roli kapłana w świecie, ale treść jego nauczania w większości wypełniają ojcowskie rady 8 9

6 i przemyślenia dotyczące życia w samym seminarium, tak aby był to czas dobrego przygotowania się do służby Chrystusowi. Powinny to być przede wszystkim lata ciszy wewnętrznej, nieustannej modlitwy, pilnego studium i roztropnego włączania się w działania i struktury duszpasterskie Kościoła. Kluczem do uchwycenia istoty czasu seminarium jest dla Benedykta XVI wiersz Mk 3,14: Chrystus ustanowił Dwunastu aby Mu towarzyszyli, by mógł wysłać ich na głoszenie nauki. Te dwa elementy: bycie z Chrystusem i wyjście do świata, są nierozłączne i muszą istnieć obok siebie w życiu każdego alumna. Tym, co najważniejsze w latach formacji seminaryjnej, jest nauczenie się stałego kontaktu z Bogiem. Dokonuje się to przez osobistą relację z Chrystusem, w którym Bóg przestaje być tylko naukową hipotezą, Twórcą Wielkiego Wybuchu, od którego zaczął istnieć świat, ale Osobą, z którą mogę nawiązać dialog. Kto chce być kapłanem, musi być przede wszystkim Bożym człowiekiem. Jako kandydaci do kapłaństwa musimy być świętymi, aby nie tworzyć sprzeczności między znakiem, jakim jesteśmy, a rzeczywistością, którą pragniemy oznaczać. Ojciec Święty bardzo duży nacisk kładzie na formację intelektualną. Argumentując konieczność solidnych podstaw teologicznych każdego kleryka, Papież ponownie odwołuje się do fragmentu Pisma Świętego. Tym razem jest to 1 P 3,15: bądźcie zawsze gotowi do obrony wobec każdego, kto domaga się od was uzasadnienia tej nadziei, która w was jest. To wezwanie jest szczególnie aktualne w dzisiejszych czasach, w których ceni się naukowe dowodzenie. W rzeczywistości często zachowuje ono niestety tylko pozory naukowości, będąc pseudonauką, niemniej nie zmienia to faktu, że dyskusja na argumenty logiczne i empiryczne jest dzisiaj polem dialogu ze światem. Nie można zatem ograniczyć religijności tylko do sfery uczyć, jakichś emocjonalnych doznań. Dlatego Benedykt XVI zachęca: Mogę jedynie usilnie Was prosić: studiujcie z zapałem! Wykorzystajcie lata studiów! Nie będziecie żałowali. Nasze studiowanie nie ma być jednak tylko umotywowane jego użytecznością w pracy duszpasterskiej, ale ma być naszą pasją. Pragmatyzm ma ustąpić miejsca fascynacji tajemnicą Boga. Nasze studia mają zawsze być razem z Panem, przed Panem i dla Pana. Ostatni element, który osobiście mnie zainteresował w nauczaniu Benedykt XVI do kleryków, to temat życia we wspólnocie. Ojciec Święty zwraca uwagę na to, że seminarium jest zbiorem osób o różnej osobowości i formach duchowości ukształtowanych przez formację przedseminaryjną, np. w ruchach religijnych, które nazywa darem Ducha Świętego dla Kościoła. Seminarium ma być miejscem wznoszenia się ponad te różnice, szkołą tolerancji, akceptacji i zrozumienia w jedności Ciała Chrystusa. We współżyciu, czasem może trudnym, musicie uczyć się szczodrości i tolerancji, nie tylko wzajemnie się znosząc, ale ubogacając jeden drugiego tak, aby każdy mógł wnieść swoje osobiste talenty do wspólnego skarbca, bo wszyscy służą temu samemu Kościołowi, temu samemu Chrystusowi. kl. Marek Szynkowski, rok V Odkrywanie powołania Powyższy fragment z Ewangelii wg św. Marka wybrałem na myśl przewodnią niniejszych rozważań. Mowa w nim o wyborze Dwunastu. Wezwaniu zwykłych, grzesznych ludzi do wielkich zadań. Na co dzień nie zajmowali się niczym szczególnym. Nie byli ani mędrcami, ani uczonymi w piśmie. Po ludzku patrząc, byli bardzo przeciętni. Nie śniło im się to, co wydarzyło się potem; nigdy nie sądzili, że staną się 1 Z Prefacji o Świętych Męczennikach Potem wyszedł na górę i przywołał tych, których sam chciał, a oni przyszli do Niego (Mk 3, 13). narzędziami w rękach Boga, służąc dziełu zbawienia świata. Najwyższy upodobał sobie w ważnych sprawach posługiwać się słabymi ludźmi, bowiem moc w słabości się doskonali 1. Potem wyszedł na górę Góra zawsze była miejscem uprzywilejowanym. To na niej rozgrywały się najważniejsze wydarzenia zarówno w Starym 10 11

7 jak i w Nowym Testamencie. Mojżesz na Synaju otrzymał Dekalog, a Eliasz na górze Karmel objawił moc Boga, rozprawiając się z prorokami pogańskiego boga Baala. Jezus lubił wychodzić na górę, aby się modlić. To wszystko podkreśla, jak ważne było wydarzenie powołania apostołów. Góra stanowi miejsce, które daje sposobność odseparowania się od świata, ludzi, codziennego hałasu. Każdy z nas potrzebuje takiego miejsca. Trudno jest dobrze rozeznać powołanie bez modlitwy, ciszy... Potrzeba tej ciągłej czujności jak u Samuela: Mów Panie, bo sługa Twój słucha (1Sm 3, 9). Przywołał tych, których sam chciał Jezus nie wyjaśnia, dlaczego właśnie oni, co spowodowało, że właśnie ich wybrał. Nikomu się nie tłumaczy, nie robi żadnego egzaminu czy castingu, bo zna ich serca. Nie dlatego, że byli tego godni, najlepiej przygotowani, po prostu taka była Jego wola i to pozostanie tajemnicą... Widać jednak, że inicjatywa wychodzi zawsze od Boga, to On decyduje, kto. Nie bez celu jednak polecił nam modlić się o nowe powołania: Żniwo wprawdzie wielkie, ale mało robotników. Proście więc Pana żniwa, aby wysłał robotników na swoje żniwo (Łk 10, 2). Ważne jest zatem, aby pamiętać, że powołanie to dar i tajemnica 2. Na każde powołanie, a szczególnie to kapłańskie należy patrzeć przez pryzmat wiary. Bez niej wszystko traci sens. A oni przyszli do Niego Dzisiaj tak często mówi się o kryzysie powołań. Wina jednak nie leży po stronie Boga. On nie przestaje przywoływać to my zatykamy sobie uszy, żeby nie słyszeć. Człowiek dzisiejszy jest pewnie bardziej poraniony przez rzeczywistość, którą sobie sam stworzył, niż kiedykolwiek wcześniej. Niezdolny jest do żadnych poważnych decyzji, do odpowiedzialności za siebie i innych. Żąda natychmiastowego efektu, wygodnego życia bez wierności, cierpliwości, stałości, panicznie boi się wszelkiego cierpienia. Aby człowiek wzrastał, potrzeba mu odwagi, bo życie jest nieustanną walką. Tylko zdechłe ryby płyną z prądem rzeki. Pierwszym naszym powołaniem jest życie wieczne, a kapłaństwo to jeden ze sposobów realizacji tego celu. Ważne jest jednak odczytanie woli Bożej, bo w niej najpełniej odnajdziemy naszą tożsamość. Młodość jest tym szczególnym czasem kształtowania się ideałów, hierarchii wartości. Warto na tym wyjątkowym etapie życia być blisko miłującego Boga, który stanowi pewne oparcie wśród życiowych burz i niepokoju: Pan Zastępów jest z nami, Bóg Jakuba naszą twierdzą (Ps 46, 8). Lęk jest naturalny przy wyborze drogi życiowej. Chrześcijanin to człowiek, którego charakteryzuje odwaga, czyli działanie mimo strachu. Nie przegraj życia zaufaj Panu! kl. Łukasz Paluszewski, rok III 2 Tytuł książki będącej zapisem osobistych przeżyć Jana Pawła II związanych z powołaniem kapłańskim Ekumenizm w praktyce Różne poglądy, odmienne kraje, liczne narodowości, własne języki, inne postrzeganie świata. Wreszcie, inne Kościoły, wyznania. Czy jest możliwe porozumienie? Wydaje się, że nie. Jednak istnieją te same wartości, wspólna modlitwa, jeden Bóg. Tymi, którzy próbują znaleźć wspólne punkty tam, gdzie króluje rozłam, są bracia z Taize. Taize to mała wioska położona w południowej Francji. Tam właśnie znajduje się dom generalny tej wspólnoty. Przez cały rok odbywają się tam tygodniowe spotkania, poprzez które rozprzestrzenia się idea ekumenizmu. Wśród wielu podejmowanych przez nich inicjatyw główną imprezą jest coroczne spotkanie młodych. Ostatnie odbyło się w Berlinie. Stolica Niemiec, dawniej podzielona murem, teraz mogła stać się stolicą jedności. Organizacja całego spotkania możliwa była dzięki pomocy wolontariuszy, którzy przez cały rok przygotowywali się na to, by w dniach od 28 grudnia do 1 stycznia czuwali nad przebiegiem całego spotkania. Możliwość przyjęcia ludzi (w tym Polaków) okazała się możliwa dzięki gościnności mieszkańców Berlina, którzy przyjęli nas do swoich domów. Ekumenizm nie jest sprawą łatwą. Duże trudności nastręczają przede wszyst

8 Veterum Sapientia semper viva! kim różnice dogmatyczne pomiędzy poszczególnymi wyznaniami. Na szczęście dialog teologiczny nie jest jedynym wymiarem działań ekumenicznych. Nawrócenie buduje w ludziach duchowy ekumenizm. Na spotkaniach Taize największy wydźwięk ma wymiar praktyczny, czyli po prostu wspólne trwanie na modlitwie i obecność. Spotkanie odbywało się pod hasłem Torować Drogi Zaufania. Realizowaliśmy to hasło na codziennych, internacjonalnych spotkaniach w parafiach. Tam w ramach różnych wyznań dzieliliśmy się naszymi radościami i trudnościami wynikającymi z naszej wiary. Wieczorem oddawaliśmy wszystkie te sprawy Jezusowi Chrystusowi podczas wspólnotowej modlitwy w olbrzymich halach. Zawsze łatwiej jest burzyć niż budować. Jedność wśród chrześcijan nie jest zadaniem łatwym. Brat Alois, przełożony wspólnoty, pisał w swoim liście: Widzialna Komunia między chrześcijanami ma być znakiem pośród ludzi: Wy jesteście solą ziemi. Jest to zadanie skierowane do wszystkich chrześcijan, bo ekumenizm świata budujemy ekumenizmami własnych środowisk lokalnych. kl. Marek Rekowski, rok III W tym roku obchodzimy 50-tą rocznicę Konstytucji Apostolskiej Veterum Sapientia. Ten nieco zapomniany, a przecież jeszcze bardziej aktualny dziś niż przed półwieczem, dokument, który Papież Soboru, Jan XXIII, podpisał dnia 24 lutego 1962 r., z pewnością wart jest przypomnienia i nowego spojrzenia. Ojciec Święty ubolewał nad tym, że wielu jest takich, którzy bez miary pochłonięci niezwykłym postępem nauk odrzucają lub ograniczają studium języka łacińskiego. Zdawał sobie sprawę z malejącego poziomu znajomości języków klasycznych wśród księży oraz prób umniejszenia roli łaciny czy to w liturgii, czy w naukach teologicznych. A mówimy o latach 60-tych ubiegłego wieku! Ciekawe, jak zareagował- by Dobry Papież, mogąc podziwiać nasze kleryckie zmagania z trzecią deklinacją czy seminarzystę niezdarnie dukającego kilka łacińskich fraz. Faktyczna marginalizacja (nie oszukujmy się, że tak nie jest) mowy Cycerona w życiu naszym, seminaryjnym, jak i szerzej w Kościele nie ma uzasadnienia ani praktycznego, ani formalnego. Zarówno dokumenty soborowe (vide KL) jak i prawo 14 15

9 kanoniczne nic nie mówią o zniesieniu łaciny; przeciwnie: dla przykładu w liturgii dopuszczono większy udział języków narodowych, nie nakazano tu jakiejś substytucji. Antyczny w swych korzeniach chorał gregoriański ma gwarantowane pierwsze miejsce pośród śpiewów kościelnych. Kiedy ostatni raz śpiewałeś chorał w swojej rodzinnej parafii? Jako seminarzyści WSD w Pelplinie posiadamy bardzo dobrych wykładowców języków klasycznych. Mamy rzadki przywilej, iż lektorat łaciny z drugim rocznikiem prowadzi Ksiądz Biskup Jan Bernard Szlaga. Jak więc wytłumaczyć, że nasze spotkanie z mową aniołów to jedynie cotygodniowa celebracja liturgiczna wg Missale Romanum w poniedziałkowy poranek oraz periodycznie powracające wkucie gramatycznych tabel przed kolokwiami w myśl zasady ZZZ. Być może jest to lekceważenie, być może lenistwo, a być może zwykłe niezrozumienie samego terminu studiowanie. Nie polega ono tylko wysłuchiwaniu wykładów czy przygotowaniu się na egzaminy. Przeciwnie, te aktywności stanowią normalnie jedynie wycinek tego, co nazywa się studiowaniem, którego przewidzianym miejscem jest własne biurko, a właściwym narzędziem książka. Studiowanie to czytanie w zaciszu pokoju czy czytelni, to w gruncie rzeczy autonomiczna praca, w której profesor jest swoistym przewodnikiem. Jeżeli nauce, chociażby łaciny, nie poświęci się serca, czasu i może kilku kropel potu, to w przyszłości okaże się, że jako przyszli księża dołączymy do grona tych zacnych kapłanów, dla których wymówienie imion w Communicantes Kanonu Rzymskiego stanowi przeszkodę nie do pokonania. Tymczasem łacinę można nazwać, jak pisze Papa Roncalli w swojej konstytucji, językiem katolickim. Jest więc językiem naszym własnym, niejako ojczystym. Dla nas, katolików, łacina to wyznacznik tożsamości, stanowi o tym, kim jesteśmy, jaką tradycję reprezentujemy, skąd pochodzimy. To chyba oczywiste, że zanim pójdziemy w świat głosić Słowo i sprawować sakramenty, najpierw musimy utwierdzić się w owej tożsamości, zdać sobie sprawę z tego, że stanowimy czy w Pelplinie, czy w Manili, czy w Buenos Aires wspólnotę, której korzenie sięgają do Wiecznego Miasta, a która wyrosła przez daninę krwi niezliczonej ilości rzymskich męczenników. Założony przez Chrystusa Kościół katolicki czerpie z nauczania i świadectwa wiary świętych Piotra i Pawła, których groby są w Rzymie. Nasz stosunek do łaciny jest zatem wyznacznikiem więzi miłości i posłuszeństwa wobec następcy Księcia Apostołów i Wikariusza Chrystusa na Ziemi. Wracając do obchodów 50-lecia dokumentu, warto zwrócić uwagę na słowa kardynała Zenona Grocholewskiego, które wypowiedział podczas okolicznościowych uroczystości. Purpurat mówił o moralnym i kulturowym nakazie ochrony DUCHO- WEGO skarbu łaciny, który obejmuje w szczególny sposób katolików, a zwłaszcza księży. Zastanawiające, jakie znaczenie w życiu duchowym może mieć język aniołów. Pewnie pytanie to jest otwarte. Wydaje mi się jednak, że samo odprawianie części liturgii godzin po łacinie (co robię) czy celebracja mszy w powszechnym języku liturgicznym Kościoła (co, Deo volente, będę robił za kilka lat) uzmysławia niewyrażalną słowami łączność, szczególną mistyczną więź z pokoleniami kapłanów czy zakonników (wielu z nich ogląda zapewne teraz chwałę Boga w niebie), którzy przez ostatnie dwadzieścia wieków przekazywali kolejnym generacjom objawioną Prawdę. Po drugie można tu wskazać na jednoczący wymiar łaciny. Dziś, w naszej globalnej wiosce, migracje ludności są masowe, a wielu podróżuje w najdalsze zakątki świata. W tym nowym kontekście należy zauważyć słowa Jana XXIII: Kościół, który rozciąga się na wszystkie narody i ma trwać aż do skończenia świata z istoty swojej domaga się języka, który by był uniwersalny, niezmienny i szlachetny. Na pewno takiej precyzji i stałości brakuje chociażby współczesnej lingua franca, czyli angielskiemu, występującemu w niezliczonej ilości lokalnych odmian i wzbogacającemu się rok rocznie o tysiące nowych wyrazów. Sam mogłem wielokrotnie doświadczyć owych liturgicznych zgrzytów, gdy na przykład części modlitwy eucharystycznej były recytowane w formacie international (co przeczy dokumentom Kościoła). Jestem przekonany, że niezwykle mądry, potrzebujący odkurzenia (a może ściągnięcia z wyższych, niedostępnych półek niejednej, podręcznej biblioteczki) dokument to nie płonny wysiłek ratowania raz na zawsze utraconej przeszłości, wykwit nostalgii za tym, co było. Przeciwnie, eklezjalna współczesność dowodzi, że Opatrzność, która skłoniła Papieża do napisania tej konstytucji nie myliła się, podobnie jak stan moralnej nędzy nowoczesnej kultury Zachodu dowodzi słuszności magisterium Pawła VI z Humanae Vitae. Ta sama bowiem Opatrzność wybrała Imperium Romanum i grecką oikoumene jako środowisko rozwoju pierwotnego Kościoła. Wybrała również nas na kreatywnych stróżów tego dziedzictwa. kl. Sebastian Wydrowski, rok IV 16 17

10 Powołanie, Jerzy i prawda Czym się Panu odpłacę za wszystko, co mi wyświadczył? Podniosę kielich zbawienia i wezwę imienia Pana (Ps 116b, ). Te biblijne słowa są doskonałym streszczeniem płynącym z zawstydzenia wobec daru, jakim jest kapłaństwo, a jednocześnie darów, które w kapłaństwie się mieszczą. Nie czarujmy się. CZYM się Panu odpłacę za to wszystko? Za to wszystko, czyli za kapłaństwo. Zresztą, czy posiadam cokolwiek swojego, abym mógł się wypłacić? Bóg nie czeka na żadne odpłaty. Każdego dnia podnoszę kielich zbawienia, w psalmach i nie tylko w nich, wzywam imienia Pana. I już tak prawie dziesięć miesięcy jako ksiądz. W taki sposób trwam, czy jak kto woli, trwać próbuję. Trwanie jest rusztowa- niem pod miłość. Ono winno być solidne. Bo jeśli rusztowanie będzie byle jakie, to nigdy nie będę mógł się wspiąć w miłości. A gdybym TEJ nie miał, wtenczas byłbym niczym. Morze jakoś bym tam brzmiał w kapłaństwie, jednakże pozostało by to brzmienie cymbała brzęczącego. Bałbym się wówczas samego siebie. Trwam więc po cichuteńku. Już przecież nie ja, ale wciąż Ja. Bo przecież idzie o to, ażeby ON wybrzmiał przeze mnie. Wiele banałów mógłbym napisać o powołaniu. Na co to komu? Zresztą szkoda papieru, a banałów na zawołanie. Natomiast chciałbym napisać o pewnej bliskiej memu sercu fascynacji, od której, być może, nie wszystko się zaczęło, ale zaczęło się wiele, która do Boga mnie podprowadziła i stale podprowadza. Bo Bóg nie od razu mnie zachwycił. To ciekawe. Zachwycił mnie ktoś, kto Bogiem żył, a kto Bogiem nie był. I dzięki Bogu Ks. Jerzy Popiełuszko, dzisiaj już błogosławiony, jednakże dla mnie zawsze święty. To mój święty. Drugi anioł stróż. A może pierwszy?! Przyjaźń z Nim zaczęła się w liceum. Byłem Nim wtenczas zachwycony. Wiele na Jego temat czytałem, oglądałem, modliłem się. W seminarium owa przyjaźń jeszcze bardziej się cementowała, dojrzewała. Czym mnie ujął? Prostotą i zwyczajnością. Nader wiarą w PRAWDĘ, którą żył, której się nie bał, w ostateczności, za którą oddał zbyt szybko, swoje życie. CARITAS in VE- RITATE. Zawsze tak. Prawda pozbawiona miłości Go nie interesowała. Bo wiedział, że taka prawda może zabić. Aby pozostać człowiekiem wolnym duchowo, trzeba żyć w prawdzie. Życie w prawdzie to dawanie świadectwa, to przyznawanie się do niej i upominanie się o nią w każdej sytuacji. Prawda jest niezmienna. Prawdy nie da się zniszczyć taką czy inną decyzją, taką czy inną ustawą. W innym miejscu mówił Krzyż to brak prawdy Prawda ma w sobie znamię trwania Korzeniem wszelkich kryzysów jest brak prawdy. Nie mówił tego z wysoka, nie był papieżem, biskupem. Mówił to tylko jako ksiądz i w takim systemie, jaki ówcześnie trwał. Mówił z niska, lecz czerpał z trochę wysoka. Chłonąłem z otwartą gębą każde Jego słowo, każdą homilię. Nie mówił nic nowego. Były to rzeczy, wydaje się, nazbyt oczywiste. Jego głos też nie był porywający. Jednakże porywająca była zgodność tego, co mówił, z tym, jak żył. Przypieczętowaniem tego było oddanie życia za wielu. Patrząc na niego, chciałem być lepszy. On mnie zawsze mobilizuje. On był i jest jakby moim wyrzutem sumienia zawsze, ilekroć chcę pójść na skróty, dać sobie spokój, nie przemęczać się. Nie mogę, nie mogę, jestem zmęczony mówił czasem, przecież był tylko człowiekiem. Niech się nie lituje nad sobą, jest kapłanem te słowa księdza proboszcza działały na niego, jak egzorcyzm. Nie litował się nad sobą. Dzięki niemu uświadomiłem sobie, że wpierw powołany jestem do prawdy, która może zmęczyć, ale nie może zgubić drugiego człowieka. Sam taką prawdą mam być. Prawdą, która niesie pociechę, daje nadzieję. Nieodżałowanej pamięci ks. infułat Jerzy Buxakowski, będący dla mnie najznakomitszą pelplińską osobowością (zresztą na pewno nie tylko dla mnie), autorytetem wysokich lotów, którym mogłem cieszyć się tylko sześć lat, zawsze powtarzał nam, iż z seminarium nie wyjdziemy z żadną inną bronią, jak tylko z prawdą. Na początku myślałem dziadek się powtarza. Później dostrzegłem, że był to celowy zabieg. I choć, bijąc się dzisiaj w piersi, przyznaję, że trochę mi już z głowy wywiało dogmatyki, jednak TA lekcja pozostaje wciąż żywa. Wyszedłem z seminarium z trudnymi, ciężkimi i zobowiązującymi słowami na prymicyjnym obrazku: Poznacie prawdę, a prawda was wyzwoli. Ale to taki program, który kształtował się przez kilka lat i na który wpływ miało dwóch Jerzych bł. ks. Jerzy Popiełuszko i śp. ks. Jerzy Buxakowski. A co mi pozostało z seminarium? Oprócz ksywki Jerzy miłość do prawdy, orędownictwo ks. Popiełuszki i nielitowanie się nad sobą. Ot, takie składniki powołania, mojego powołania. Ks. Karol Ciesielski 18 19

11 Acedia XXI wieku Czasy to ludzie, gdyż ludzie tworzą czasy, dobre lub złe tak w pierwszych wiekach chrześcijaństwa mawiał święty Augustyn. Jego słowa nadal zadziwiająco trafnie można wkomponować do realiów XXI wieku, epoki bezprzewodowej, epoki paradoksów, kontrastów o dalekim, a jednocześnie tak prostym i będącym na wyciągnięcie ręki, zasięgu. Większość komunikatów obecnego czasu to niepojęta ilość kodów i słów przekazywanych drogą elektroniczną. Toczy się walka z czasem. Człowiek próbuje być panem czasu. Dziś dla większości ludzi już nieszokujący i zwyczajnie obecny jak portfel w kieszeni okazał się telefon komórkowy. Większość młodych osób i nie tylko nie wyobraża sobie życia bez niego. Co gorsza, SMS-y, rozmowy przez telefon, są zgubnym zamiennikiem spotkania z przyjacielem, rozmowy przy kawie czy nawet fizycznej obecności, której człowiek tak bardzo potrzebuje. Problem Pokolenia SMS to problem wspólnoty osób, a więc nie jest on obcy Kościołowi Katolickiemu. Zajmuje się nim też teologia, która jest: ( ) świadomie podjętym przez osobę wierzącą, wysiłkiem słuchania autentycznego, historycznie ogłoszonego słowa objawienia Bożego, wysiłkiem poznania tego słowa za pomocą metod naukowych i refleksyjnego rozwijania w ten sposób rezultatów 1. 1 K. Rahner, H. Vorgrimler, Mały słownik teologiczny, Warszawa 1987, s Tak więc dzisiejszy człowiek, aby poznać Boga, nie może zamknąć się tylko w sztywnych ramach techniki, ale musi wejść dalej, wypłynąć na przysłowiową głębię, zakochać się w ciszy, aby poznać Stwórcę. Oczywiście mechanizm działa tu i w drugą stronę. Z kolei teologia jako nauka stoi przed nie lada ważnym wyzwaniem. Potrzeba takich środków, aby współczesnemu światu ukazać piękno słowa, w którym jest obecny sam Bóg. Potrzeba takich metod, aby nie rezygnować z tego, co przez wieki wypracował Urząd Nauczycielski Kościoła i Tradycja. Ważne jest, aby współczesna teologia mogła wypracować ten złoty środek, po to, aby wierni mogli dokonać refleksji, nad stanem swojej wiary. Jak sprostać tym zadaniom? Teologia ma za zadanie otworzyć słuch człowieka na sprawy Boże ( ). Do tego niezbędna jest znajomość współczesnego człowieka. Ze względów metodycznych jednak trzeba najpierw wyszukiwać te sprawy, które szczególnie frapują dzisiejszego człowieka: «Chodź i zobacz!» (J 1,39). Potem dopiero należy otwierać cały skarbiec, by wydobywać z niego stare i nowe rzeczy (Mt 13,52). Szukamy tej znajomości nieraz w komentarzach, książkach naukowych, literaturze pięknej, a tymczasem Boga znajdujemy na kolanach... I jest jedna rzecz, którą możemy wszyscy robić, nawet nie mając dostępu do bibliotek: mianowicie zastanawiać się nad człowiekiem który nas słucha hic et nunc tu i teraz ( ). I tutaj Biblia jest dla nas Objawieniem oraz wzorem metody. Mianowicie chodzi o to, aby na wzór Biblii, w której historia różnych ludzi, życie proroków, w końcu życie samego Pana Jezusa są opisane jako historia zbawienia świata, umieli także życie własne zrozumieć jako historię własnego zbawienia. ( ) 2. Rozwój cywilizacji, postęp bez fundamentów etycznych «w niewłaściwych rękach» może stać się i stał się faktycznie straszliwym postępem na drodze zła 3. Wraca więc znów wezwanie do szukania prawdy, pomagającej człowiekowi odkryć sens swej egzystencji, obiektywnej, nie ulegającej pokusie służby jakiejkolwiek ideologii. Teologia trzeciego tysiąclecia oznacza zdolność łączenia klęcznika i komputera, inaczej: postawy świętego szacunku wobec Tajemnicy i krytycyzmu wobec iluzji 4. Integracja tych dwóch światów poprzez szukanie nowego języka, który dotrze do poszukującego zrozumienia tajemnic wiary człowieka naszych czasów i będzie dla niego zrozumiały, to palący postulat kierowany do teologów, żeby przy zachowaniu metod i wymogów właściwych dyscyplinie teologicznej, wciąż szukali coraz to nowego sposobu podawania doktryny ludziom sobie współczesnym, bo czym innym jest depozyt wiary, czyli jej prawdy, a czym innym sposób ich wyrażania przy zachowaniu tego samego sensu i znaczenia 5. Ogromną rolę w tym wszystkim odgrywają kapłani pośrednicy między Bogiem 2 J. St. Pasierb, Słowo Boże między ludźmi, pod red. M. Wilczek, Katowice 2010, s Benedykt XVI, Spe salvi. O nadziei chrześcijańskiej, Kraków 2007, nr H. Seweryniak, Teologia kryzysy i nadzieje, Więź 41(1998) nr 2(472), s J. Babiński, Irreligia, Pelplin 2010, s

12 a człowiekiem. Kościół bardzo wiele oczekuje od skutecznej działalności fakultetów teologicznych 6. Im bowiem powierza bardzo odpowiedzialne zadania przygotowania swych wychowanków nie tylko do posługi kapłańskiej, lecz nade wszystko czy to do uczenia w zakładach wyższych studiów, czy też do samodzielnego rozwijania nauk, czy do podjęcia bardziej uciążliwych zadań apostolatu intelektualnego. Jest również zadaniem tych fakultetów zbadać dokładniej, różne dziedziny nauk teologicznych i to tak, aby można było osiągnąć coraz głębsze zrozumienie Objawienia, aby pełniej ujawniło się dziedzictwo mądrości chrześcijańskiej, przekazane przez przodków, aby rozwijał się dialog z braćmi rozłączonymi i z niechrześcijanami oraz aby można było rozwiązywać problemy powstałe skutkiem postępu nauk 7. Dlatego już na zakończenie, warto to wszystko streścić za pomocą tzw. postulatu inkluzywności, który mówi: kto na przykład wyśmiewa i odrzuca świat młodzieży, jej modę, muzykę, styl, ten młodzieży nie ma nic do powiedzenia. Trzeba zaakceptować świat słuchacza, jeżeli chcemy go zmienić, nawet jeśli nam się nie podoba; nie ma innego klucza. Są może wytrychy, łomy, ale klucza nie ma! Przecież tak postąpił święty Paweł na Areopagu, gdy pochwalił pobożność Ateńczyków(...) 8. Kościół jest i będzie mocny na tyle, na ile zdoła dać świadectwo prawdy i miłości. Mimo bólu, który towarzyszy poszukiwaniu owej prawdy, warto już dziś po ludzku przegrać i przegrywać dla Niego! Nie lękajcie się, Jam zwyciężył świat. kl. Adam Ryński, rok III 6 Por. Pius XI, Konstytucja Apostolska Deus Scientiarum Dominus, 1931: AAS 23(1931) s Por. Sobór Watykański II, Dekret o ekumeniźmie Unitas redintegratio: AAS 57(1965) s J. St. Pasierb, Słowo Boże między ludźmi, pod red. M. Wilczek, Katowice 2010, s. 26. Kleryckie Koło Misyjne działa już 85 lat 6 lutego 2012 roku przypadała 85. rocznica powstania w naszym Seminarium Kleryckiego Koła Misyjnego. Jest to drugie najstarsze Kleryckie Koło związane z tematyką misyjną w Polsce, a także jedno z najstarszych działających w naszym Seminarium. Bardzo się cieszymy, że Kleryckie Koło Misyjne już od tylu lat realizuje współpracę z misjami w myśl słów bł. o. Pawła Manny założyciela Papieskiej Unii Misyjnej: każdy chrześcijanin ma dwie możliwości: albo zostać misjonarzem, albo współpracować z misjami. Trzeciej możliwości dla chrześcijanina nie ma. Współpraca z misjami jest wielowymiarowa. Nie oznacza ona tylko wspierania misji materialnie. Najważniejszym wsparciem jest modlitwa. Bez modlitwy wszelkie inicjatywy misyjne są skazane na porażkę. Współpraca misyjna to również szerzenie idei misyjnej w swoim środowisku. Sięgnijmy zatem pamięcią do początków Kleryckiego Koła Misyjnego. Początki Idee misyjne zawsze były aktualne w życiu wspólnoty seminaryjnej, jednakże trudno jednoznacznie określić, kiedy w pelplińskim seminarium rozpoczęła się akcja, którą można by nazwać misyjną. Wiadomo, że jeszcze w okresie rozbiorów klerycy wspierali misje, zbierając znaczki pocztowe, które następnie sprzedawali i uzyskane pieniądze przekazywali na rzecz misji. Organizowali wśród siebie zbiórki pieniężne przeznaczone na wykupywanie z niewoli czarnoskórych. Prenumerowali również czasopisma misyjne. Ówczesny rektor ks. Konstantyn Dominik dziś 22 23

13

14 Sługa Boży zdecydował, że jest to odpowiednia chwila, by utworzyć Koło Misyjne. Tak więc 6 lutego 1927 roku w pelplińskim seminarium zostało utworzone Kleryckie Koło Misyjne. Pierwsze konstytutywne spotkanie odbyło się właśnie 6 lutego 1927 roku, gdzie wyznaczono cele działalności, które mieściły się w trzech punktach: zaznajamianie członków Koła z działalnością misyjną, poznanie metod pracy misyjnej i wzbudzanie szczególnego zamiłowania do misji. Te punkty miały być realizowane przez modlitwę i pomoc materialną. W momencie powstania Koła zapisało się na jego członków 26 kleryków. Funkcję opiekuna pełnił ks. rektor Konstantyn Dominik. Alumni za swojego patrona obrali św. Franciszka Ksawerego. Rozwój W początkowej fazie istnienia Koło szukało wytycznych tego, jak ma wyglądać działalność i formacja misyjna członków. Jako, że Koło Misyjne w Pelplinie było jednym z pierwszych w Polsce, pomocy musiało szukać poza granicami kraju. W tym celu nawiązało kontakt m.in. z Circolo Missionsverein w Trewirze, Catholic Student Mission Crusade w Ohio oraz z centralami misyjnymi w Holandii, Belgii i Francji. W tym też czasie, dzięki zorganizowanej akcji i intensywnemu zaangażowaniu członków Koła, rozrosło się ono do 83 alumnów (obecnie całe seminarium składa się z 83 kleryków). Świadczy to najlepiej, jak żywe były idee misyjne i z jaką chęcią podejmowano pracę na rzecz misji. Koło umożliwia alumnom poznanie historii misji, zajmuje się misjologią, bada rozwój dzieła misyjnego i organizacji misyjnych w Polsce, a szczególnie w Diecezji Chełmińskiej, przygotowuje alumnów do pracy w organizacjach misyjnych w parafiach i wreszcie zachęca ich do wspierania misji ofiarą i przede wszystkim modlitwą. Niestety, ten dynamiczny rozwój Koła zahamowała Druga Wojna Światowa, która na wiele lat unieruchomiła Seminarium, jak i jakąkolwiek akcję misyjną w Diecezji Chełmińskiej. Po wojnie Już w roku 1947 Koło Misyjne ponownie rozpoczęło swą działalność. Pierwszym powojennym prezesem został alumn Jerzy Buxakowski (późniejszy profesor i rektor pelplińskiego Seminarium, zmarł 27 listopada 2011 roku). W okresie powojennym czynny udział w pracach koła misyjnego brali min. ks. Janusz St. Pasierb, ks. Edward Zawiszewski, ks. Edmund Chrzanowski i wielu, wielu innych. W roku 1950 władze państwowe nakazały rozwiązać Koło Misyjne. Zatrzymało to zewnętrzną działalność misyjną na wiele lat. Nie zatrzymało to jednak całkowicie pracy misyjnej. Koło, od tej pory działające jako sekcja misyjna, zajęło się działalnością wydawniczą. Wydawała skrypty na podstawie wykładów profesorów, przygotowywano również materiały duszpasterskie jak kurendy, czytanki, odezwy czy broszurki do recytacji Mszy Świętej. Swój ponowny rozkwit Koło przeżywało w latach osiemdziesiątych. Najważniejszym jednak momentem mającym wpływ na rozwój Koła było przybycie do Pelplina w 1982 roku ks. Romana Sadowskiego, który jako wykładowca misjologii szczególnie zaangażował się w krzewienie idei misyjnych w Seminarium. Działalność Był to czas różnorodnej działalności Koła. Na polu charytatywnym Koło wspomagało misjonarzy, pochodzących z Diecezji Chełmińskiej. Pomocą byli objęci m.in. ksiądz Józef Szamocki i ksiądz Franciszek Behrendt, ówcześni misjonarze w Zambii. Do Zambii wysłano zakupione przez Koło dwa dzwony, które niestety tam nie dotarły, zaginęły podczas podróży przez ZSRR. Na uwagę zasługuje fakt wydawania przez Koło od 1989 roku Zwiastuna Misyjnego. W swej treści podejmowało problematykę Kościoła misyjnego, bieżące sprawy diecezjalne i propozycje nabożeństw misyjnych. Podejmowano szereg inicjatyw, które miały formować alumnów. Obok uczestnictwa w sympozjach ogólnopolskich alumni organizowali Diecezjalne Dni Misyjne w Laskowicach, Kursy Misyjne dla animatorów, Dni Skupienia. Przygotowywali Tydzień Misyjny, redagowali gazetki ścienne w Seminarium, na spotkaniach wygłaszali referaty o tematyce misyjnej. Współczesność Dziś, po 85 latach Koło Misyjne nadal wytrwale angażuje się w życie Kościoła na wielu polach, m.in. formacyjnym, duszpasterskim i charytatywnym. Prowadzi animację Papieskiego Dzieła Misyjnego Dzieci w Diecezji Pelplińskiej. Organizuje Obóz Misyjny w Garczynie, rekolekcje misyjne i warsztaty. W Seminarium organizują Tydzień Misyjny, wykłady i egzorty misjologiczne, okolicznościowe wystawy o tematyce misyjnej. Biorą udział w ogólnopolskich sympozjach i czuwaniach. Alumni nadal wspierają swoją modlitwą i ofiarą misjonarzy i misjonarki. Ogarniają Adopcją Duchową dzieci z krajów misyjnych. Pamiętają, że Chrystusowy nakaz Idźcie na cały świat i głoście Ewangelię (Mk 16,15) dotyczy każdego chrześcijanina, w szczególności alumna. Są świadkami Kościoła, który nieustannie wzywa do odnowy zaangażowania misyjnego, nastawionego przede wszystkim na cel wewnętrzny: odnowę wiary i życia chrześcijańskiego. Koło Misyjne uchodzi za najbardziej aktywne koło w naszej wspólnocie. Z racji jubileuszu przygotowało dla współbraci wiele atrakcji, jak między innymi spotkania z ludźmi zaangażowanymi na rzecz misji m.in. ks. Tomaszem Atłasem Dyrektorem Papieskich Dzieł Misyjnych, ks. Bogdanem Michalskim sekretarzem PDPA i PDRW. Nasze Seminarium odwiedził też JE. Ksiądz Biskup Hyacinth Oroko Egbebo MSP wikariusz apostolski Bomadi w Nigerii. Podsumowaniem dynamizmu działalności Koła Misyjnego niech będą słowa superiora pallotynów ks. Wojciecha Turowskiego, który po sporządzeniu przeglądu pracy misyjnej w Polsce napisał, że mało które koło misyjne może iść w zawody z kołem pelplińskim co do swej żywotności i praktycznego ujęcia sprawy. Jak widać tak jest do chwili obecnej. Maciej Dzwonkowski 26 27

15 Świętość to normalność Jak wiadomo, każdy z nas powołany jest do świętości. Powołany jest do zbawienia. Hasło Bądź święty! odstrasza wielu. Nigdy nie będę świętym, To nie dla mnie, Jestem nikim - to są chyba najczęstsze odpowiedzi, kiedy pytam, czy ktoś chce być świętym. Trochę to smutne, że boimy się świętości. Częstokroć wyobrażamy sobie świętego jako herosa wiary, którego nie przemoże żaden atak szatański, wokół niego dzieją się cuda. I to prawda, często tak jest. Ale jak Pan przychodził do Eliasza w lekkim powiewie, jak w ciszy adoracji i kultu Eucharystii rodzi się kapłańskie powołanie, tak świętość rodzi się w cichości, pokorze i modlitwie. Tak myślę. Bóg dopuszczał cuda i hartował wielkich świętych, aby zwykli ludzie ujrzeli chwałę Bożą. Świętość może się tak objawiać, ale nie musi. Czytając życiorys bł. Joanny Beretty Molli, byłem mocno zaskoczony. Jej świętość była normalnością. Świętość z ludzką twarzą. Postanawiam wszystko zrobić dla Pana. Ofiarowuję Mu wszystko, co czynię, każdą napotkaną trudność. To powiedziała nowoczesna doktor medycyny. Kiedy pytali się jej męża o to, jaka była, odpowiadał Nie wiedziałem, że żyję ze świętą. Była taka normalna. Bóg nie wymaga od nas przenoszenia gór. Prosi o zaufanie i zgodę na prowadzenie nas. Mamy podać Bogu swoją dłoń i nie bać się. Kiedy kroczymy wąską ścieżką do zbawienia, to wokół nas są groźne przepaście. Nie powinno dziwić, że ktoś, kto wyrwał swoją dłoń z ręki Boga i sam biegnie, gdzie chce, wpadnie w przepaść. Na szczęście można krzyknąć: Jezu, ratuj! i tak też będzie. To, że świętość jest normalnością, nie oznacza, że jest prosta. W dzisiejszym świecie normalność stała się nienormalnością. Wypaczenia stały/ stają się normą, a ci, którzy jeszcze walczą o normalność świata, są wyśmiewani. Tak, nie jesteśmy chciani ani lubiani. Nas się nienawidzi. Nas się morduje. Najlepiej, byśmy przestali istnieć. My, wierzący i ufający Chrystusowi, stanowimy wyrzut sumienia. Zły niszczy wszystko, co dobre. Uderza w rodzinę, kapłaństwo, męskość, kobiecość... Aby dobrze żyć, trzeba najpierw odkryć samego siebie. Mężczyzna ma być męski, odważny, uparty, honorowy, odpowiedzialny, potrafiący zaryzykować dla tego, w co wierzy. Potrafisz przyznać się przy znajomych do wiary? Jesteś gotów umrzeć za Chrystusa? Ja? Nie wiem, czy jestem gotowy umrzeć. Boję się. Może i się do Boga przyznaję na ulicy. Co z tego, kiedy moje czyny będą świadczyć przeciw mnie? Pytania mnożą się i napawają lękiem. I tu mamy pułapkę Złego. Nie bój się, powiadam ci nie bój się. Nie zadręczaj się pytaniami. Ufaj, wierz mocno i biegnij z powrotem w objęcia Pana Jezusa. On cię nauczy normalności. On na pewno nie zaprowadzi na manowce. On nas wszystkiego nauczy, przecież jest najlepszym Nauczycielem. Pokaże tobie, jaki jesteś. Pokaże, do czego cię powołał. A powołał cię do szczęścia razem z Sobą. On kocha i czeka. Ma przygotowane dla ciebie mieszkanie. Obiecał to nam. Pan Jezus wie, że będziemy upadać jeszcze wiele, wiele razy. Podnosi nas zawsze, jak o to prosimy. Pod moim kościołem stoi pomnik żołnierzy AK. Widnieje na nim taki napis: Nie ulegli, więc zwyciężyli. O to właśnie chodzi. Nie poddawaj się nigdy. Walcz! Pokochaj Boga i walcz dla niego! Pamiętaj, że nie liczy się to, ile razy upadłeś ale to, ile razy powstałeś i czy nadal walczysz. Walcz o normalność, o swoją duszę. O miłość. Warto. Nagrody i szczęścia nawet nie jesteś sobie w stanie wyobrazić. Otrzymujesz już drugi klucz do nieba. Pierwszym była miłość. Drugim jest ufność. Panie, przenikasz i znasz mnie, Ty wiesz, kiedy siadam i wstaję. Z daleka przenikasz moje zamysły, widzisz moje działanie i mój spoczynek i wszystkie moje drogi są Ci znane. Choć jeszcze nie ma słowa na języku: Ty, Panie, już znasz je w całości. Ty ogarniasz mnie zewsząd i kładziesz na mnie swą rękę. Zbyt dziwna jest dla mnie Twa wiedza, zbyt wzniosła: nie mogę jej pojąć. Gdzież się oddalę przed Twoim duchem? Gdzie ucieknę od Twego oblicza? Gdy wstąpię do nieba, tam jesteś; jesteś przy mnie, gdy się w Szeolu położę. Gdybym przybrał skrzydła jutrzenki, zamieszkał na krańcu morza: tam również Twa ręka będzie mnie wiodła i podtrzyma mię Twoja prawica. Jeśli powiem: «Niech mię przynajmniej ciemności okryją i noc mnie otoczy jak światło», sama ciemność nie będzie ciemna dla Ciebie, a noc jak dzień zajaśnieje(...) Psalm 139,1-12 kl. Dawid Tyborski, rok II 28 29

16 Drzwi do wolności Uwolnienie. Słowo, które budzi mieszane uczucia. W sensie czysto ludzkim przychodzi nam na myśl pewnie obraz końca wojny czy różne sceny z filmów sensacyjnych, które często kończą się uwolnieniem jakichś ludzi z tarapatów. Lecz w sensie duchowym skojarzenia mogą być już różne. Myślę jednak, że ludzie wierzący, a już w szczególności osoby obdarzone powołaniem kapłańskim bądź zakonnym, powinny mieć inne skojarzenie wielkość miłosierdzia Bożego. Niestety nie jest tak zawsze. Pragnę poruszyć temat modlitwy uwolnienia. Bazuję na książkach Neala Lozano i na spotkaniu z samym ich autorem. Spotkanie to miało miejsce 17 stycznia br. w Kiełpinie. Organizowała je Wspólnota Przymierza Gwiazda Betlejemska. Wraz z księdzem prefektem, Wojciechem Klawikowskim, uczestniczyli w nim klerycy Sebastian Wydrowski i Andrzej oraz ja sam. Neal Lozano jest charyzmatykiem, członkiem wspólnoty Dom Bożego Świa- tła niedaleko Filadelfii (USA). Od wielu lat posługuje wraz ze wspólnotą modlitwą uwolnienia. Uwolnienie to koniec z wiarą w kłamstwa, które mówi o nas świat. To stanięcie w wolności i prawdzie o sobie. Do wolności prowadzą drzwi, w których jest pięć zamków. Jeśli chcemy przez nie przejść, musimy użyć wszystkich kluczy. Inaczej drzwi nadal będą zamknięte. Stosuje się tu tzw. metodę pięciu kluczy. Omówienie schematu modlitwy jest kręgosłupem artykułu. Dzięki niemu poznamy główne etapy działania i cele, do których zmierzamy na drodze modlitwy. Klucz pierwszy nawrócenie i wiara Na początku warto spytać, co sprowadza osobę, która prosi o modlitwę. Trzeba rozeznać między tą, która naprawdę szuka pomocy, a tą, która może szuka tylko pocieszenia czy rozmowy. Na podstawie tego rozeznania podejmujemy adekwatne działanie do danego przypadku. Kolejno badamy, czy są jakieś duchowe przeszkody na drodze ku wyzwoleniu. Takimi poważnymi przeszkodami mogącymi utrudniać uwolnienie, a zarazem pierwszym krokiem ku zniewoleniu, mogą być wszelkie odmiany okultyzmu i przekleństwa. Następnie należy sprawdzić, czy osoba, która prosi o modlitwę, zna Jezusa i jaką ma z Nim relację. Jeżeli jest taka konieczność, trzeba zacząć od głoszenia kerygmatu. Kolejnym krokiem jest sprawdzenie, czy osoba czuje potrzebę pokuty i żalu za grzechy. Osoba powinna uznać zło swoich czynów i żałować za nie, a następnie zmienić swój sposób myślenia i zacząć żyć na nowo. Warto tu posłużyć się przypowieścią o synu marnotrawnym (choć lepiej brzmi nazwa: przypowieść o miłosiernym ojcu ) Łk 15, Klucz drugi przebaczenie Do przebaczenia potrzebna jest gotowość i wiara. Jest pewien istotny schemat, który pomaga w przebaczeniu: znaleźć kogoś, komu się ufa (powinna być to osoba dojrzała duchowo); zacząć wspólną modlitwę z prośbą o prowadzenie przez Ducha Świętego; dziękować Bogu za wiarę i przepraszać, że czasem próbuję sam się zbawić; rozważyć słowa Jezusa Ojcze, przebacz im, bo nie wiedzą, co czynią ; pomyśleć o osobie, która sprawiła mi ból i wypowiedzieć słowa przebaczenia: w imię Jezusa, przebaczam (podaj imię) to, że (powiedz, co przebaczasz tej osobie) ; podziękować Bogu za Jego dobroć i prosić Go, aby prowadził nas na drogach życia. Owocem przebaczenia jest miłość. Klucz trzeci wyrzeczenie się dzieł szatana Wyrzeczenie oznacza, że z czymś kończę. To wycofanie się z wszelkich zobowiązań, przyrzeczeń czy paktów zawartych z wrogiem. Ludzie przychodzą do modlitwy z najróżniejszymi sprawami: bankructwo, zdrada, zabójstwo, kradzież, aborcja, kłamstwo, przekleństwo, okultyzm, uzależnienie, odrzucenie, depresja, nerwica, manie prześladowcze, brak miłości. Demony poddają się autorytetowi Jezusa, Jego mocy i obecności. Klucz czwarty stanięcie w autorytecie Jezusa Chrystusa Stanięcie w czyimś autorytecie oznacza działanie w jego imieniu. My działamy, oczywiście, w imieniu Jezusa Chrystusa. Dzięki Jego miłości do nas zostajemy uwolnieni. Warto w tym miejscu wyjaśnić słowo uwolnienie. Nie należy utożsamiać tego określenia z egzorcyzmem, który stosuje się, kiedy dochodzi do opętania. Samo zjawisko opętania spotyka się dosyć rzadko, a pomoc w takim wypadku pochodzi od kapłana wyznaczonego przez Kościół specjalnie do takiej posługi. Jeśli ktoś potrzebuje uwolnienia, nie oznacza to, że 30 31

17 jest opętany. Metoda pięciu kluczy nie jest egzorcyzmem. Istotą jest tutaj uwolnienie od tego, co nas blokuje na życie, a co Bóg pokazuje jako źródło naszych problemów. Klucz piąty przyjęcie błogosławieństwa Boga nad naszą tożsamością i przeznaczeniem Potrzebujemy błogosławieństwa, by dobrze nam się wiodło. Jest ono jak chleb na drogę życia. Tutaj wzywamy Ducha Świętego, by napełnił puste miejsca, które pozostawiło wychodzące z osoby zło. Jeżeli nie nastąpiło całkowite uwolnienie, błogosławieństwo może tą osobę umocnić i uzdolnić do wykonania kolejnego kroku w kierunku oddania Panu Bogu dziedzin życia, które jeszcze potrzebują uzdrowienia. Pomocne jest nawiązanie do problemów, z którymi borykała się dana osoba. Błogosławieństwo wypowiadane nad daną osobą umacnia ją, przygotowuje do walki i uzdalnia do realizacji Bożego planu dla jej życia. Jeżeli modlimy się nad kimś, warto zadbać o zespół posługujący przy modlitwie. Powinien składać się z dwóch lub trzech osób, w tym z jednej osoby prowadzącej. Ci, którzy nie prowadzą, to tzw. wystawiennicy, którzy modlą się wstawienniczo, proszą o rozeznanie i wspierają przebieg całej sesji. Wstawiennikiem mogą być osoby, które dopiero uczą się, jak prowadzić modlitwę. Zaleca się, aby osoba prowadząca była tej samej płci, co osoba, nad którą się modlimy. My, jako przyszli księża, będziemy mogli zarówno organizować wspólnoty, które po odpowiedniej formacji i przygotowaniu będą mogły posługiwać modlitwą uwolnienia, jak też będziemy mogli wykorzystać niektóre jej elementy w szczególnej posłudze, jaką jest spowiadanie wiernych. Diabeł bardzo nie lubi konfesjonału, ponieważ tam za każdym razem na marne idą jego starania o pozyskanie duszy i oddalenie jej od Boga. Uczmy się więc, najpierw sami, jak chodzić ścieżkami Bożej wolności, abyśmy potem mogli dzielić się doświadczeniem i prowadzić po nich drugiego człowieka. Niech urzeczywistniają się w nas słowa św. Augustyna kochaj i rób, co chcesz. Sylwin Ziorkowski, rok III Powołanie z każdej strony Ludzie ochrzczeni stanowią jeden Kościół, jedną wspólnotę wiernych. Świętując nasze odkupienie, pomagając sobie nawzajem, głosząc Dobrą Nowinę, scalamy się w jedności i miłości. Chociaż każdy z nas jest grzeszny, wspólnie pielgrzymujemy do nieba. W pojedynkę było by to niemożliwe, w grupie też nie jest to łatwe. Dlatego Bóg daje nam sakramenty, narzędzia niezbędne do tego, aby tworzyć Kościół, jako wspólnotę prowadzącą do zbawienia. To może tak krótko o sakramentach. Przez chrzest zanurzamy się w życiu Boga, dzięki bierzmowaniu jesteśmy uzbrojeni w dary Ducha Świętego, które mężnie pozwalają nam wyznawać swoją wiarę, Eucharystia karmi nas owocami Ofiary Krzyża, pokuta i pojednanie pozwalają wrócić na prostą drogę, namaszczenie chorych wzmacnia w ciężkim czasie choroby. W gronie sakramentów znajdują się jeszcze dwa, których zadaniem jest to, aby były źródłem życia wspólnego w Kościele to święcenia i małżeństwo. Małżonkowie swoją piękną, wierną i całkowitą miłością, przez jej owoc DZIECI pokazują nam miłość, jaką Chrystus ma wobec nas i jaką 32 33

18 my staramy się mieć ku Niemu. Święcenia natomiast są momentem, w którym człowiek oddaje się na wyłączność Bogu. Dlatego to mężczyzna opuszcza ojca swego i matkę swoją i łączy się ze swą żoną tak ściśle, że stają się jednym ciałem (Rdz 2,24). Biskupi, kapłani i diakoni mają być na wzór Pana Jezusa dobrymi pasterzami, gotowymi oddać swoje życie za owce, czyli ludzi wiernych i poszukujących, powierzonych ich opiece duszpasterskiej. Ale powołanie to nie tylko forma życia w kapłaństwie, zakonie czy na misjach, to Boże wezwanie, które posiada każdy ochrzczony do świętości, do życia wiecznego, do mężnego wyznawania wiary na Ziemi. W powołanie wpisują się także te dwa sakramenty, które wiążą człowieka na całe życie, a przez to stają się wiarygodnym i pewnym źródłem łaski płynącej z mocy małżeństwa i święceń. Nie można stawiać kapłaństwa wyżej od małżeństwa albo odwrotnie. Kapłaństwo w niczym nie przerasta małżeństwa, są to dwa równie mocne znaki. To może teraz coś więcej na temat powołania do kapłaństwa. Powołanie kleryka Ludzie dosyć często mówią, że klerycy to ci, którzy przygotowują się do kapłaństwa w seminarium. Nie jest to do końca prawdą. Dlaczego? To bardzo proste. Nie każdy kleryk przyjmuje święcenia. Niektórzy sami rezygnują, niektórym w podjęciu decyzji pomaga Kościół. Seminarium to przede wszystkim czas rozeznawania i formacji. Gdy kleryk występuje z seminarium, nie ma za sobą czasu straconego. Nawet jeśli jest w seminarium tylko parę miesięcy, to zawsze nauczy się czegoś, co przyda się w przyszłości. Cóż więc zyskuje kleryk w czasie pobytu w seminarium? Przede wszystkim formację. Formacja to przygotowanie do podjęcia zadań w Kościele, najpierw jako diakon, a później kapłan. Ponieważ ksiądz biskup pragnie wyświęcać dobrych księży, każdy kleryk otrzymuje solidne wychowanie. Odbywa się ono na czterech równoległych płaszczyznach: duchowej, ludzkiej, intelektualnej i duszpasterskiej.,,przyjdź i chodź za mną, a będziesz mieć skarb w niebie. Gdy kleryk jest dobrze uformowany, otrzymuje święcenia diakonatu, następnie prezbiteratu, popularnie nazywane kapłańskimi i kontynuuje swoją formację poza seminarium. W czasie sześcioletniej formacji pomagają mu natomiast ksiądz rektor, który jest odpowiedzialny za całokształt formowania, wicerektor i prefekt, odpowiedzialni przede wszystkim za formację ludzką, ojcowie duchowni, odpowiedzialni za formację duchową oraz wykładowcy, którzy realizują formację intelektualną przyszłych kapłanów. Poza nimi udział w wychowaniu kleryka mają także, a raczej przede wszystkim, rodzice, rodzina i znajomi, księża proboszczowie, katecheci. Wszystkim tym zależy, aby Kościół otrzymywał jak najlepszych księży. Także wszyscy wierni mogą się włączyć w to dzieło poprzez modlitwę i niezagłuszanie głosu Bożego w ich sercach, aby nigdy nie zabrakło dobrych kapłanów, którzy z wiarą i radością będą prowadzić powierzony im lud. kl. Robert Lew Kiedrowski, rok II Rozeznać powołanie Już po raz kolejny w murach naszego Wyższego Seminarium Duchownego, gościliśmy 24 śmiałków, którzy pragnęli przyjrzeć się bliżej codziennemu życiu kleryków. Dni skupienia dla młodzieży męskiej, wśród której znaleźli się zarówno maturzyści, jak i studenci, trwały od piątku, 9 marca, do niedzieli, 11 marca. Nasi goście mogli uczestniczyć życiu naszej wspólnoty, praktycznie biorąc udział w każdym punkcie, który obowiązywał alumnów. Brali udział w poszczególnych funkcjach seminaryjnej formacji, poznając jej cztery wymiary: ludzką, intelektualna, duchową i pastoralną. Warto wspomnieć chociażby wspólną adorację Najświętszego Sakramentu w kaplicy seminaryjnej, Mszę Świętą czy modlitwę Kościoła Jutrznię i Nieszpory. Ponadto nie zabrakło spotkań z Księżmi Moderatorami, którzy wyjaśnili filary naszego przygotowania do kapłań- stwa służebnego. Uczestnicy odwiedzili także Muzeum Diecezjalne, oczywiście, Bazylikę Katedralną oraz Diecezjalne Radio Głos, a także Bibliotekę im. Biskupa Jana Bernarda Szlagi. Znalazła się też chwila czasu na filiżankę kawy. Jak powszechnie wiadomo, przy takich nieoficjalnych spotkaniach można lepiej się poznać, wymienić spostrzeżeniami, obawami czy nadziejami. Z racji tego, że podczas tych rekolekcji miałem przyjemność pełnić funkcję przewodnika po Górze Jana Pawła II, 34 35

19 a także pelplińskim cmentarzu, na którym spoczywa sługa Boży Biskup Konstantyn Dominik i kapłani toteż, wykorzystując nadarzającą się okazję, mogłem zamienić kilka zdań z naszymi uczestnikami. Oczywiście, nie łatwo jest w ciągu niespełna trzech dni i tak rozłożonego programu dnia poświecić czas tylko na rozmowy. A jednak udało mi się podpytać kilku uczestników o plany na przyszłość, ich marzenia i aktualne zajęcia. Nie ukrywam, że niektórzy z nich jeszcze z pewną dozą rezerwy i nieśmiałości wypowiadali się na ten temat. Mimo to niejeden śmiałek Modlitwa o powołania kapłańskie Powołaj nam «szaleńców», którzy poświęcą się bez reszty, którzy zapomną o sobie, którzy kochają inaczej niż tylko przez słowa, którzy oddają się prawdzie aż do ostatka. Potrzebni są nam «szaleńcy» bezinteresowni, ofiarni, gotowi na wszystko; otwarci na potrzeby bliźnich. Potrzebni są nam «szaleńcy» od zaraz, zauroczeni prostym życiem, kochający pokój, czyści w swoich intencjach, zdecydowani nigdy nie zdradzić, miłujący gotowi przyjąć każde zadanie, wyjechać dokądkolwiek bądź; posłuszni, żywiołowi i wytrwali, cisi i niestrudzeni. Boże, powołaj nam «szaleńców»! delikatnie dał mi do zrozumienia, że myśli o przekroczeniu progów pelplińskiej Alma Mater. Mam nadzieję, że nie były to ostatnie odwiedziny naszych gości i już w październiku spotkamy się ponownie. W końcu powołanie, każde powołanie, jest bardzo indywidualną sprawą człowieka. To zarazem jak powtarzał błogosławiony Jan Paweł II dar i tajemnica. Tak, powołanie jest tajemnicą a zwłaszcza to powołanie bycia sługą Jezusa Chrystusa Najwyższego Arcykapłana. kl. Adam Ryński, rok III Św. Józef Kalasancjusz pokora i troska o młodych Życie ma to do siebie, że szybko się kończy. Warto więc żyć tak, aby u kresu drogi nie mieć poczucia, że się je zmarnowało. Jedną z recept na pełne zagospodarowanie danego nam czasu i spożytkowanie towarzyszących sił jest korzystanie z tego, co inni przed nami odkryli, do czego wcześniej od nas doszli. Owymi innymi mogą być chociażby święci, których duchowość i przykład motywują do działania i pomagają w trudnościach. Godnym naśladowania jest św. Józef Kalasancjusz założyciel Zakonu Kleryków Regularnych Ubogich Matki Bożej Szkół Pobożnych, popularnie zwanego Zakonem Pijarów. Żył on na przełomie XVI i XVII wieku. Młodzieńcze lata spędził w Hiszpanii, następnie udał się do Rzymu, gdzie w 1597 roku założył pierwszą prywatną bezpłatną szkołę w Europie. Nauczać w niej chciał młodzież i dzieci najbiedniejsze, którym równocześnie z wiedzą o świecie i człowieku pragnął przekazać wiedzę o Bogu. Było to nie lada wyzwaniem, gdyż jego uczniowie obok pokarmu dla ducha (nauki) potrzebowali pokarmu dla ciała. Świę- ty, starając się zaspokoić obie potrzeby, wraz z nauką organizował dla nich posiłki, które służyły czasami za przynętę (głodne dzieci dla jedzenia gotowe były skoczyć w ogień, w konsekwencji czego łatwo dały się przekonać do skorzystania z następującej po posiłku lekcji). Dzieło Józefa rozwijało się prężnie. Fakt ten nie umknął uwadze ówczesnego papieża, Pawła V, który przychylił się do prośby Kalasancjusza i zatwierdził założone przez 36 37

20 niego zgromadzenie. Jego następca na Tronie Piotrowym przekształcił je w zakon, którego członkowie zobowiązani byli do składania uroczystych ślubów. Ale, jak wiadomo, wszystko, co dobre, szybko się kończy. Tak było i w tym przypadku. Przeciwnicy Kalasancjusza zaczęli działać na szkodę jego i założonego przez niego zakonu. Mnożyły się donosy i pomówienia. Świętego oskarżono o działanie wymierzone przeciwko Kościołowi (twierdzono, że wspiera wroga Galileusza). Przejęty tym faktem papież Innocenty X zdegradował zakon do kongregacji bez ślubów, a zwierzchnictwo nad nim oddał biskupom diecezji. Nie pozostało to bez wpływu na pijarskie szkoły, których działalność znacznie ograniczono. Był to potężny cios dla Józefa, który nie miał złych intencji. Aż do ostatnich swoich dni żył w świadomości, że cały jego trud związany z działalnością Pijarów poszedł na marne. Zarzucał sobie, że przez jego nieuwagę młode pokolenie pochodzące z najbiedniejszej dzielnicy Rymu Zatybrza będzie pozbawione edukacji i katechezy. Do tego stopnia oddany był najbiedniejszym, że nie dostrzegał upokorzenia swojej osoby, zwracając uwagę jedynie na to, co odebrano jego podopiecznym. Niedługo po śmierci założyciela Zakon Pijarów, zdegradowany wcześniej do rangi zgromadzenia, ponownie odzyskał swoją dawną pozycję. W 1767 papież Grzegorz XIII ogłosił Józefa Kalasancjusza świętym, a niespełna dwieście lat później Ojciec święty Pius XII ustanowił go patronem wszystkich chrześcijańskich szkół na świecie. Dziś Zakon Pijarów liczy około 1550 członków. Są wśród nich zarówno bracia, jak i kapłani. Idąc w ślady założyciela starają się nieść miłość Chrystusa poprzez kształcenie i wychowanie dzieci i młodzieży. Na terenie Polski prowadzą szkoły różnego stopnia zarówno szkoły podstawowe, jak i licea, czy gimnazja. Szczególny nacisk w swojej katechizacji kładą na uświadamianie młodych o ważności Sakramentu Pokuty i Pojednania oraz konieczności nawrócenia. Założyciel Pijarów niech będzie dla nas nie tylko przykładem oddanego katechety, ale przede wszystkim wzorem pokory i posłuszeństwa Kościołowi w osobie przełożonych, których decyzji ufnie się poddał, choć wiedział, że jest ona błędna i pociągnie za sobą negatywne konsekwencje. kl. Sebastian Werra, rok I Dzień po dniu Powrót alumnów do seminarium Po świątecznej przerwie, już w Nowym Roku Pańskim, w czwartkowe popołudnie 5 stycznia 2012 roku alumni powrócili do Seminarium. Dzień skupienia Po przyjeździe podczas wieczornych modlitw rozpoczął się Dzień Skupienia, który poprowadził ojciec duchowny Seminarium, ks. dr Rafał Barciński. Przewodnim tematem pochylenia się nad Słowem Bożym była: Konsekracja Kapłańska. Tydzień ekumeniczny W naszej wspólnocie seminaryjnej od 18 do 25 stycznia przeżywaliśmy Tydzień Ekumeniczny. W związku z tym 19 stycznia br. mieliśmy okazję wysłuchać wykładu ks. dr Krzysztofa Różańskiego na temat Ekumenizm duchowy duszą ekumenizmu. Po wykładzie w Bazylice Katedralnej została odprawiona Msza święta w intencji Jedności Chrześcijan, pod przewodnictwem ks. Biskupa Diecezjalnego Jana Bernarda Szlagi. Spotkanie z Leanem Lozano We wtorek, 17 stycznia, trzech alumnów z naszego Seminarium wraz z ks. dr Wojciechem Klawikowskim, uczestniczyło w spotkaniu z Leanem Lozano, które odbyło się w Kiełpinie. W spotkaniu brało udział ok. 300 osób z Pomorza i okolic. Spotkanie organizowała Wspólnota Przymierza Gwiazda Betlejemska wraz z Ośrodkiem Odnowy w Duchu Świętym z Łodzi