Ktokolwiek zastanawia uwagę nad sposobami pomagaiącemi wiele do sprawowania dobrze rządu, czyli do Cywilnego, czyli Duchownego, w

Transkrypt

1 W S T Ę P W II połowie XVIII w. na większą skalę pojawiają się źródła mające charakter statystyk demograficznych. Nie były to spisy statystyczne w pełnym tego słowa znaczeniu, jednakże dawały szereg informacji nie tylko na temat liczby ludności, ale także ich struktury wiekowej, płciowej czy wyznaniowej. W ich przeprowadzaniu widać pewną zorganizowaną akcję, zarówno władz państwowych jak i kościelnych, której celem było opanowanie przestrzeni geograficznej. Spisy, zestawienia i opracowania kartograficzne z okresu stanisławowskiego można traktować jako wyraz pewnych tendencji modernizacyjnych. Nie bez znaczenia pozostawał też z pewnością fakt, że spisy te odbywały się w okresie bezpośrednio poprzedzającym pierwszy rozbiór Polski lub między pierwszym i drugim rozbiorem. Kluczową postacią dla przeprowadzenia tych prac był Michał Jerzy Poniatowski, biskup płocki i krakowski, a następnie arcybiskup gnieźnieński i prymas Polski. Jego nazwisko wiąże się zarówno z ważnymi inicjatywami kościelnymi jak i państwowymi. Jako biskup płocki, krakowski i gnieźnieński wydał szereg zarządzeń, które wzbogaciły dotychczasowe formularze wizytacyjne o szereg pytań demograficznych. Wynikiem działalności biskupa Poniatowskiego oprócz obszernych protokołów wizytacyjnych dla każdej z wymienionych diecezji są sumaryczne zestawienia dla diecezji płockiej 1 oraz diecezji krakowskiej. Dla archidiecezji gnieźnieńskiej, być może z powodu śmierci prymasa w 1794 r., nie udało się przygotować takich zestawień zbiorczych na podstawie przeprowadzonych wizytacji. Działalność prymasa Poniatowskiego na polu kościelnym należy łączyć jak to czyni K. Buczek - z planami kartograficznymi jego brata, króla Stanisława Augusta Poniatowskiego oraz szerszą akcją ankietową przeprowadzoną w latach Chodzi tutaj przede wszystkim o przygotowany, w oparciu o wzory francuskie, kwestionariusz rozesłany do wszystkich parafii w Rzeczypospolitej. Cel przygotowania takiej ankiety prymas Poniatowski wyraził w 4. tomie swoich pism i rozporządzeń: Ktokolwiek zastanawia uwagę nad sposobami pomagaiącemi wiele do sprawowania dobrze rządu, czyli do Cywilnego, czyli Duchownego, w 1 Rozporządzenia y pisma pasterskie za rządów [...] Michała Jerzego Poniatowskiego biskupa płockiego etc. etc. do dyecezyi płockiey wydane. Dla wygody teyże dyecezyi zebrane, i do druku podane, t. 4, Warszawa 1785, s

2 6 Wstęp iakiey kraiu rozległości, przekonanym być musi, iż iednym z wielce użytecznych iest Mappa czyli Karta Geograficzna, położenie tegoż Kraju z osadłościami przed oczy wystawuiąca do takowey zaś porządnej Karty ułożenia naywięcey dopomodz mogą Opisy szczegulne, a dokładne każdey Fary 2. Niestety ten bezcenny materiał topograficzny, który stał się podstawą map opracowanych przez ks. F. Czaykowskiego i K. Perthéesa, zaginął niemal w całości podczas II wojny światowej 3. Działalność ankietowa i spisowa biskupa Michała Poniatowskiego w diecezji krakowskiej obok wymiaru administracyjnego miała także cel kartograficzny. Wynika to z listu okólnego biskupa podpisanego przez Józefa Olechowskiego 12 marca 1783 r. 4 Dzięki aktywności biskupa krakowskiego oraz jego współpracowników, głównie w osobach wspomnianego Józefa Olechowskiego, archidiakona i sufragana krakowskiego oraz Marcina Siemieńskiego, kanonika wiślickiego i sekretarza konsystorza krakowskiego, powstały najważniejsze źródła statystyczne i demograficzne dla Małopolski z ostatnich lat istnienia Rzeczypospolitej. Spis ludności diecezji krakowskiej z 1787 r. doczekał się już dwóch edycji źródłowych 5. Mniej znane nauce są natomiast cztery spisy beneficjów diecezji krakowskiej z lat przechowywane w Archiwum Kapituły Metropolitalnej w Krakowie 6. Przedmiotem niniejszej edycji źródłowej jest księga uposażeń diecezji krakowskiej zatytułowana: Liber ecclesiarum beneficiorum, parochiarum, monasteriorum etc. dioecesis Cracoviensis in tres partes divisus -- anno Domini 1787 per Martinum Siemieński - conscriptus, znajdująca się w Archiwum Archiwum Kapituły Metropolitalnej w Krakowie, sygn. Reg. C. 14. Bardzo zbliżona treściowo jest księga uposażeń o identycznym tytule opatrzona sygn. Reg. C. 13, jednakże nie zawiera ona niektórych informacji, na przykład na temat obsady kapituły katedralnej w Krakowie. Dostrzeżone różnice między rękopisem Reg. C. 14, który jest podstawą edycji oraz rękopisem Reg. C. 13 zostały uwzględnione w przypisach. Dwa pozostałe spisy (Reg. C. 25 oraz Reg. C. 26) zawierające zdecydowanie więcej informacji na temat duchowieństwa są przedmiotem odrębnego opracowania źródłowego, które przygotował J. Szczepaniak. Całość wydawnictwa będzie zamykał tom atlasowy, w którym znajdą się mapy wszystkich dekanatów diecezji krakowskiej ujętych w ww. wykazach beneficjów, wraz z miejscowościami należącymi do okręgów parafialnych. Materiał informacyjny zawarty we wszystkich wymienionych spisach wskazuje na ich związek z przeprowadzoną kilka lat wcześniej wizytacją diecezji krakowskiej. Aby ustalić właściwe relacje między poszczególnymi źródłami i je właściwie afiliować należy, biorąc pod uwagę chronologię powstania, porównać informacje w nich zawarte. Szczególnie przydatne są w tym względzie dane dotyczące wielkości uposażenia oraz liczby ludności podawane w tych źródłach. Okazuje się, że nie można ustalić prostej zależności między nimi. Nie ulega jednak wątpliwości, że informacje 2 Rozporządzenia y pisma pasterskie, s K. Buczek, Dzieje kartografii polskiej od XV do XVIII wieku. Zarys analityczno-syntetyczny, Wrocław-Warszawa- Kraków 1963, s ; Mapa województwa krakowskiego z doby Sejmu Czteroletniego ( ). Źródła i metoda, oprac. S. Buczek, Kraków 1930, s Rękopiśmienne opisy parafii litewskich z 1784 r. Dekanat grodzieński, oprac. W. Wernerowa, Warszawa 1994, s Spis ludności dyecezyi krakowskiej z r. 1787, wyd. J. Kleczyński, Archiwum Komisji Historycznej Akademii Umiejętności, 7 (1894), s ; Spis ludności diecezji krakowskiej prymasa M.J. Poniatowskiego z 1787 r., wyd. B. Kumor, Lublin AKapMK. Reg. C. 13; AKapMK. Reg. C. 14; AKapMK. Reg. C. 25; AKapMK. Reg. C. 26. Zob. B. Kumor, Nieznana Księga uposażeń diecezji krakowskiej z 1786 r., Roczniki Teologiczno-Kanoniczne, 43 (1996), z. 1, s

3 Wstęp 7 o liczbie ludności i wartości uposażenia zawarte w wizytacji z 1783 r. wykorzystywane były przy sporządzaniu spisu opatrzonego sygnaturą archiwalną Reg. C. 26. Także księgi uposażeń z 1787 r. (Reg. C. 13, Reg. C. 14) opierały się częściowo na informacjach z wizytacji Poniatowskiego. Istnieje także ścisły związek w zakresie informacji demograficznych między spisem ludności biskupa Poniatowskiego z 1787 r. i Liber ecclesiarum opatrzoną tą samą datą. Spis ludności z 1787 r. rozbijał statystykę demograficzną na 13 kategorii wg. wyznania (katolicy, żydzi, dysydenci), płci (kobiety, mężczyźni) oraz wieku (dzieci do lat 7, dzieci od lat 7, osoby powyżej 80 roku życia). Księga uposażeń informacje demograficzne porządkuje inaczej (katolicy powyżej 7 roku życia, katolicy do 7 roku życia, dysydenci i żydzi), jednakże w ramach każdej grupy zgadzają się one z reguły z podanymi w spisie ludności. W przygotowanej edycji dane ze spisu ludności, który wydał B. Kumor, zostały ujęte w nawiasy kwadratowe. Reasumując: trzy wymienione kategorie źródeł tzn. księgi wizytacyjne, spisy ludności oraz spisy beneficjów i duchowieństwa w pracy badawczej należy traktować jako wzajemnie się uzupełniające. Stąd celowość opublikowania księgi uposażeń z 1787 r., które może stanowić cenne źródło dla weryfikacji danych zawartych zarówno w wizytacji Poniatowskiego jak też opublikowanych już spisach ludności diecezji krakowskiej. Prezentowana księga uposażeń z 1787 r. składa się z trzech części. W pierwszej (s. 1-46) znajduje się tabelaryczne zestawienie beneficjów kościoła katedralnego oraz kościołów kolegiackich diecezji krakowskiej: w Sandomierzu, Wiślicy, Kielcach, Skalbmierzu, Opatowie, Wszystkich Świętych w Krakowie, w Lublinie, Pilicy, św. Michała w Krakowie, św. Jerzego w Krakowie. W części tej zostały ponadto wymienione beneficja kościoła archiprezbiterialnego NMP w Krakowie oraz szereg świątyń parafialnych oraz pomocniczych leżących na przedmieściach. Należy dodać, że całość źródła oddaje stan diecezji w jej granicach z lat 80. XVIII w., tzn. bez części zawiślańskiej. Każda tabela zawiera informacje o typie beneficjów, prawie patronatu oraz wartości uposażenia. Niektóre, jak kapituły katedralnej w Krakowie czy kolegiackiej w Sandomierzu, zostały dodatkowo wzbogacone w dane o posiadaczach prebend. Część druga i największa (s ) zawiera zestawienie wszystkich kościołów parafialnych, szpitalnych, prebendalnych oraz mniejszych beneficjów istniejących przy kościołach, a także informacje na temat liczby ludności oraz miejscowości każdej parafii. Część ta składa się z trzech dużych zestawień. W pierwszym (s ), w porządku dekanalnym zostały przedstawione wszystkie świątynie i beneficja, przy których podano materiał budowlany świątyni, określono jej charakter, następnie wezwanie, charakter patronatu, wartość uposażenia oraz odległości od większych miejscowości. W drugim zestawieniu (s ) zostały wymienione miejscowości należące do poszczególnych parafii oraz liczba ludności z podziałem na katolików powyżej 7 roku życia, katolików do 7 roku życia, dysydentów i żydów. Trzeci wykaz (s ), mający charakter indeksu, wylicza wszystkie miejscowości i podaje ich przynależność parafialną. Między s. 77 i 78 znajduje się Restrictus ecclesiarum parochialium dioecesis Cracoviensis, jednakże wykonany dość niedbale i z pominięciem kilku dekanatów, nie podaje poprawnych danych. Zgodnie z naszymi obliczeniami opisem zostało ujętych: kościołów parafialnych: w tym 7 kolegiackich oraz 27 określanych przez źródło jako parafie filialne 7 ; - 76 kościołów filialnych: w tym 42 szpitalne, 30 prebendarskie oraz 4 określone jako filialis ; 7 W rubryce Ecclesiae parochiales et publicae praebendariales pojawia się zapis: parochialis, jednakże przy nazwie miejscowości w rubryce Locus występuje określenie: filia. Kościoły te występują zawsze po swoich parafiach macierzystych ( matrix ).

4 8 Wstęp Parafia Książnice (dek. Pacanów) AKMK. AV56 (1783 r.), s Uposażenie przychód: 1825 zł dochód: 935 zł Liczba ludności katolicy: 300, communicantes 1782 r.: 222, innowierców brak Parafia Zborówek (dek. Pacanów) AKMK. AV56 (1783 r.), s Uposażenie przychód: 2526 zł 22 gr dochód: 1512 zł 10 gr Liczba ludności katolicy: 1472, communicantes 1783 r.: 1202, innowierców brak Parafia Beszowa (dek. Pacanów) AKMK. AV56 (1783 r.), s Uposażenie przychód: 6687 zł 27 gr dochód: 866 zł 27 gr Liczba ludności katolicy: 2412, communicantes 1783 r.: 2014, innowierców brak Parafia Oleśnica (dek. Pacanów) AKMK. AV56 (1783 r.), s Uposażenie przychód: 2296 zł dochód: 800 zł Liczba ludności katolicy: 1700, communicantes 1782 r.: 1622, żydzi: 100 Parafia Koniemłoty (dek. Pacanów) AKMK. AV56 (1783 r.), s Uposażenie dochód: 3055 zł przychód: 696 zł Liczba ludności katolicy: 2300, communicantes 1782 r.: 1900, protestanci: 8, żydzi: 94 Spis ludności 1787 r., wyd. B. Kumor, s. 92. Spis ludności 1787 r., wyd. J. Kleczyński, s. 370 Księga uposażeń 1787 r., AKapMK. Reg. C. 14, s. 59, 127 Księga uposażeń, AKapMK. Reg. C. 25 Księga uposażeń, AKapMK. Reg. C zł 800 zł 800 zł (przy opisie parafii), 1000 zł (przy opisie dekanatu) katolicy: 236, żydzi: 9 katolicy: 236, żydzi: 9 katolicy: 236 katolicy: 380, innowierców brak Spis ludności 1787 r., wyd. B. Kumor, s katolicy: 1379, żydzi: 53, osoby powyżej 80 lat: 16 Spis ludności 1787 r., wyd. J. Kleczyński, s Księga uposażeń 1787 r., AKapMK. Reg. C. 14, s. 59, 128 Księga uposażeń, AKapMK. Reg. C. 25 Księga uposażeń, AKapMK. Reg. C zł 800 zł 800 zł (przy opisie parafii), 1500 zł (przy opisie dekanatu) katolicy: 1395, żydzi: 53 katolicy: 1379 żydzi: 53 katolicy: 1472, żydzi: 53 Spis ludności 1787 r., wyd. B. Kumor, s Spis ludności 1787 r., wyd. J. Kleczyński, s. 369 Księga uposażeń 1787 r., AKapMK. Reg. C. 14, s. 59, 83 Księga uposażeń, AKapMK. Reg. C zł 8000 zł 8000 zł Księga uposażeń, AKapMK. Reg. C. 26 katolicy: 2557, żydzi: 40, osoby powyżej 80 lat: 5 katolicy: 2562, żydzi: 40 katolicy: 2298 żydzi: 40 katolicy: 2472 Spis ludności 1787 r., wyd. B. Kumor, s. 94 Spis ludności 1787 r., wyd. J. Kleczyński, s. 371 Księga uposażeń 1787 r., AKapMK. Reg. C. 14, s. 59, 108 Księga uposażeń, AKapMK. Reg. C zł 1200 zł 1200 zł Księga uposażeń, AKapMK. Reg. C. 26 katolicy: 2083 [lub: 2031], żydzi: 134, osoby powyżej 80 lat: 5 Spis ludności 1787 r., wyd. B. Kumor, s. 94 katolicy: 2436, protestanci: 11, żydzi: 92, osoby powyżej 80 lat: 34 katolicy: 2088 [lub: 2036], żydzi: 134 Spis ludności 1787 r., wyd. J. Kleczyński, s. 370 katolicy: 2470 [lub: 2460], protestanci: 11, żydzi: 92 katolicy: 2036 żydzi: 134 katolicy: 1700, żydzi: 100 Księga uposażeń 1787 r., AKapMK. Reg. C. 14, s. 59, 108 Księga uposażeń, AKapMK. Reg. C. 25 Księga uposażeń, AKapMK. Reg. C zł 2000 zł 2000 zł (przy opisie parafii), 3500 zł (przy opisie dekanatu) katolicy: 2426 protestanci: 11, żydzi: 92 katolicy: 2300, żydzi: 94, protestanci: 8

5 Wstęp 9 Parafia Koniusza (dek. Proszowice) AKMK. AV54 (1783 r.), s Uposażenie dochód: 7000 zł przychód: 4000 zł Liczba ludności katolicy: 1800, communicantes 1782 r.: 1409, protestanci: [dziedzice Piotrkowic], żydzi: 16 Parafia Czulice (dek. Proszowice) AKMK. AV54 (1783 r.), s Uposażenie dochód: 2200 zł przychód: 1000 zł Liczba ludności katolicy: 800, communicantes 1783 r.: 600, żydzi: 3 Parafia Niegardów (dek. Proszowice) AKMK. AV54 (1783 r.), s Uposażenie dochód: 3300 zł przychód: 1800 zł Liczba ludności katolicy: 1209, communicantes 1783 r.: 958, katolik ob. greckiego: 1, żydzi: 14 Parafia Bierków (dek. Proszowice) AKMK. AV54 (1783 r.), s Uposażenie dochód: 1500 zł przychód: 750 zł Liczba ludności katolicy: 700, communicantes 1783 r.: 640, żydzi: 10 Spis ludności 1787 r., wyd. B. Kumor, s. 56 katolicy: 1983, żydzi: 34 [lub: 36], osoby powyżej 80 lat: 7 Spis ludności 1787 r., wyd. B. Kumor, s. 56 katolicy: 866, żydzi: 14, osoby powyżej 80 lat: 3 Spis ludności 1787 r., wyd. B. Kumor, s. 56 katolicy: 1241 [lub: 1291], żydzi: 26, osoby powyżej 80 lat: 7 Spis ludności 1787 r., wyd. B. Kumor, s. 56 katolicy: 888, żydzi: 21, osoby powyżej 80 lat: 8 Spis ludności 1787 r., wyd. J. Kleczyński, s. 329 katolicy: 1990 [lub: 1987], żydzi: 34 [lub: 36] Spis ludności 1787 r., wyd. J. Kleczyński, s. 328 katolicy: 869, żydzi: 14 Spis ludności 1787 r., wyd. J. Kleczyński, s. 330 katolicy: 1248 [lub: 1298], żydzi: 26 Spis ludności 1787 r., wyd. J. Kleczyński, s. 328 katolicy: 896, żydzi: 21 Księga uposażeń 1787 r., AKapMK. Reg. C. 14, s. 47, 98 Księga uposażeń, AKapMK. Reg. C. 25 Księga uposażeń, AKapMK. Reg. C zł 3000 zł [brak informacji przy opisie parafii], 4000 zł (przy opisie dekanatu) katolicy: 1990 żydzi: 36 katolicy: 1800, żydzi: 16 Księga uposażeń 1787 r., AKapMK. Reg. C. 14, s. 47, 88 Księga uposażeń, AKapMK. Reg. C. 25 Księga uposażeń, AKapMK. Reg. C zł 900 zł 900 zł (przy opisie parafii), 1000 zł (przy opisie dekanatu) katolicy: 866 żydzi: 14 katolicy: 800, żydzi: 3 Księga uposażeń 1787 r., AKapMK. Reg. C. 14, s. 47, 107 Księga uposażeń, AKapMK. Reg. C. 25 Księga uposażeń, AKapMK. Reg. C zł 4000 zł 4000 zł (przy opisie parafii), 1800 zł (przy opisie dekanatu) katolicy: 1331 żydzi: 26 katolicy: 1209, żydzi: 14, dysydenci [chodzi prawd. o unitę]: 1 Księga uposażeń 1787 r., AKapMK. Reg. C. 14, s. 47, 83 Księga uposażeń, AKapMK. Reg. C. 25 Księga uposażeń, AKapMK. Reg. C zł 600 zł 600 zł (przy opisie parafii), 750 zł (przy opisie dekanatu) katolicy: 888 żydzi: 21 katolicy: 700, żydzi: 10

6 10 Wstęp niższe beneficja znajdujące się z reguły przy kościołach parafialnych, z pominięciem beneficjów ufundowanych przy kościele katedralnym i innych świątyniach krakowskich oraz przy kościołach kolegiackich. Wykaz objął w sumie 4342 miejscowości: 162 miasta, 3956 wsi oraz 224 mniejsze jednostki osadnicze, takie jak: folwarki, młyny, karczmy, pojedyncze chałupy czy miejsca określane jako pustkowia. Mieszkało w nich osoby, z czego (92,6%) stanowili katolicy, (7,2%) - żydzi, oraz 1495 (0,2%) osób innych wyznań. Jak widać statystyka różni się nieco od zawartej w spisie ludności z 1787 r. Sumaryczne zestawienie dokonane przez J. Kleczyńskiego i B. Kumora, których szacunki wahały się w granicach 855 tys. osób, wskazują na niemal identyczne - w porównaniu z podanymi w księdze uposażeń - proporcje między poszczególnymi grupami wyznaniowymi (katolicy: 92,7%, żydzi: 7,2%, dysydenci: 0.1%) 8. Ostatnia, trzecia część księgi uposażeń (k v) poświęcona jest zakonom. Znajduje się w niej także wykaz biskupów krakowskich w układzie chronologicznym oraz inwentarz ksiąg archiwalnych. Całość zamyka krótka tabela zawierająca listę beneficjów podlegających patronatowi królewskiemu. Dość skomplikowany jest sposób numeracji stron i kart w księdze uposażeń z 1787 r. Część pierwsza jest paginowana (s. 1-46). W drugiej części, w której tabela jako całość została rozmieszczona na dwóch sąsiadujących stronach, numerowane są rozkładówki (s ). Wyjątkiem były tutaj dekanaty: Pszczyna i Bytom (s ), które zmieściły się na jednej stronie oraz krótki indeks znajdujący się za zestawieniem dekanalnym, gdzie występuje foliacja (k v). W ostatnim zestawieniu (indeksie) części drugiej także zastosowano numerowanie kart (k v). Foliacja obowiązuje także w całej części trzeciej (k v). W sumie księga składa się ze 136 kart (272 stron). W wydawnictwie została zachowana numeracja kart/stron podana w źródle. Przytoczony niżej tekst źródła został oddany wiernie, bez żadnych skróceń ani uproszczeń. Opatrzony został zgodnie z zaleceniami instrukcji wydawniczej K. Lepszego 9 - przypisami tekstowymi oraz rzeczowymi. Przypisy tekstowe dotyczą głównie różnic między rękopisem o sygnaturze Reg. C. 14 oraz Reg. C. 13 oraz wątpliwej lekcji spowodowanej zatarciem pisma w niektórych miejscach. Jeżeli chodzi o przypisy rzeczowe to przeważają informacje na temat osób posiadaczy beneficjów w diecezji krakowskiej. Nie opatrzono przypisami osób powszechnie znanych, dla których informacje biograficzne są powszechnie dostępne, takich jak królowie czy biskupi krakowscy. Pełny wykaz duchowieństwa diecezji krakowskiej z II połowy XVIII wieku znajdzie się w odrębnym tomie przygotowanym przez J. Szczepaniaka, któremu w tym miejscu serdecznie dziękuję za udostępnienie wyników swojej kwerendy źródłowej. Jak zostało podkreślone wcześniej, w części drugiej zawierającej informacje demograficzne zostały w nawiasach kwadratowych dodane informacje o liczbie ludności zawarte w spisie ludności z 1787 r. (wyd. B. Kumor). Całość wydawnictwa zaopatrzona została w indeks geograficzny, w którym dokonano identyfikacji miejscowości, wraz z podaniem ich charakteru (miasto, wieś, folwark itp.), przynależności parafialnej (w nawiasie kwadratowym), powiatowej oraz wojewódzkiej 10. W indeksie nie został uwzględniony alfabetyczny spis miejscowości zawarty na s , który określa przynależność parafialną każdej z nich, gdyż faktycznie oznaczałoby to sporządzanie indeksu do indeksu. Pisownia nazw miejscowych została ujednolicona zgodnie ze skorowidzem nazw Rze- 8 Spis ludności dyecezyi krakowskiej z r. 1787, s , 319; Spis ludności diecezji krakowskiej prymasa M.J. Poniatowskiego, s Instrukcja wydawnicza dla źródeł historycznych od XVI do połowy XIX w., red. K. Lepszy, Wrocław Ze względu na bardzo częste występowanie w indeksie geograficznym pominięty został Kraków.

7 Wstęp 11 czypospolitej opracowanym przez T. Bystrzyckiego 11. W indeksie zostały oczywiście uwzględnione także wszelkie oboczności w pisowni. Przy identyfikacji miejscowości wykorzystano źródła oraz opracowania pomocnicze, wśród których największą rolę odegrała mapa województwa krakowskiego z okresu Sejmu Wielkiego wraz z materiałami źródłowymi 12 oraz wykaz miejscowości ks. Franciszka Czaykowskiego z lat Przy identyfikacji osób zostały wykorzystane główne informatory dotyczące dziejów diecezji krakowskiej 14 oraz herbarze Skorowidz miejscowości Rzeczypospolitej Polskiej z oznaczeniem terytorialnie im właściwych urzędów oraz urządzeń komunikacyjnych, red. T. Bystrzycki, Przemyśl Warszawa [1933]. 12 Mapa województwa krakowskiego z doby Sejmu Czteroletniego ( ), oprac. S. Buczek, Kraków 1930; Materiały do słownika historyczno-geograficznego województwa krakowskiego w dobie Sejmu Czteroletniego ( ), red. W. Semkowicz, z. 1-2, Wrocław-Warszawa-Kraków Regestr diecezjów Franciszka Czaykowskiego czyli właściciele ziemscy w Koronie , oprac. K. Chłapowski, S. Górzyński, Warszawa M.in. L. Łętowski, Katalog biskupów, prałatów i kanoników krakowskich, t. I-IV, Kraków ; J. Wiśniewski, Katalog prałatów i kanoników sandomierskich od 1186 do 1926 r., Radom 1926; P. Nitecki, Biskupi Kościoła w Polsce: w latach Słownik biograficzny, Warszawa 2000; B. Kumor, Dzieje diecezji krakowskiej, t. 1-4, Kraków ; W. Gałązka, Kapituła kolegiacka w Opatowie w latach , Sandomierz 1997; J. Szczepaniak, Odtworzone katalogi alumnów seminariów diecezji krakowskiej (XVII-XVIII w.), Kraków 2005; tenże, Katalog alumnów Seminarium Zamkowego w Krakowie ( ), Kraków Rodzina. Herbarz szlachty polskiej, red. S. Uruski, t. 1-15, Warszawa ; K. Niesiecki, Herbarz polski, t Warszawa 1979; A. Boniecki, Herbarz polski, t Warszawa

8

9 Pars prima 13 [bpag. tytułowa pierwszej części] a Pars prima in qua ecclesiae cathedralis, collegiatae omnes per dioecesim, archipresbyteralis Cracoviae, earumque beneficia minora respective, tum caeterae parochiales, capellae publicae praebendariales intra moenia urbis ac suburbiis consistentes etc. descriptae continetur. [b.pag.] [1] Ecclesia cathedralis Cracoviensis post annum 965 per Miecislaum principem Poloniae, qui primus et se ipsum et Poloniam ab errore vetusto idolatriae ad Christianitatis iura reduxit, et Boleslaum Chabry filium eius, qui primus in regem creari obtinuit, cum aliis octo pontificalibus ecclesiis intra fines Regni Poloniae fundata, et quondam titulo metropolitanae celebris, cui praefuit pontifex primarius Italus Prochorus archiepiscopus, sub invocatione sanctorum Venceslai et Stanislai Martyrum Deo Omnipotenti Maximo dicata. Habet dignitates septem, canonicatus viginti novem. Series dignitatum et canonicatuum Iuspatronatus Possessores b Proventus 1. Decanatus in choro ecclesiae dextro SRMtis Michael Sołtyk 1 Fl Archidiaconatus dignitas in choro sinistro 1. Electivum v. capituli Iosephus Olechowski Praepositura in choro ecclesiae dextro 2. SRMtis Kicki archiepiscopus Leopoliensis 3, coadiutor v. Sierakowski Scholasteria sed in choro sinistro 2. Capitaneatus c Sławkoviensis 5 Ignatius Bieńkowski Cantoria in choro ecclesiae dextro 3. Liberae collationis Onuphrius Szembek Custodia in choro ecclesiae sinistro 3. Eiusdem Benedictus Trzebinski 8 In Galicia 7. Cancellariatus Eiusdem Andreas Gawroński Canonicatus fundi Gorecka in choro dextro SRMtis Caietanus Sołtyk [2] 2. Rzemienczycka in choro sinistro SRMtis Ignatius Grodzicki 11 Fl Czechowska in choro sinistro Liberae collationis Nicolaus Wybranowski Doiazdowska in choro sinistro Eiusdem Casimirus Ostrowski Bossutowska in choro dextro Eiusdem Thomas Michałowski 14, coadiutor Skórkowski a Reg. C. 13: brak odrębnej strony tytułowej pierwszej części. b Reg. C. 13: brak tej kolumny. c Lekcja niepewna, możliwe również: capitanei. 1 Michał Sołtyk (zm. 1814), scholastyk kielecki, dziekan kolegiaty sandomierskiej od 1761 r., archidiakon zawichojski od 1775 r., dziekan katedry krakowskiej od 1782 r., Łętowski, Katalog, t. 4, s ; Wiśniewski, Katalog, s Józef Olechowski, sufragan krakowski od 1786 r., Nitecki, Biskupi, s Ferdynand Kicki (zm. 1797), od 1771 r. prepozyt katedry krakowskiej, Łętowski, Katalog, t. 3, s Wacław Sierakowski ( ), w 1771 r. instalowany na koadiutora prepozyta sandomierskiego, Łętowski, Katalog, t. 4, s. 41; Wiśniewski, Katalog, s Wg Kumora patronat starosty sandomierskiego, Kumor, Dzieje, t. 2, s. 248 lub starosty krakowskiego, tamże, s Ignacy Bieńkowski (zm. 1793), scholastyk katedry krakowskiej od 1777 r., Łętowski, Katalog, t. 1, s Onufry Szembek, kantor katedry krakowskiej od 1784 r., Łętowski, Katalog, t. 4, s Benedykt Trzebiński (zm. 1802), kustosz katedry krakowskiej od 1788 r., Łętowski, Katalog, t. 4, s ; Kumor, Dzieje, t. 2, s. 249: Franciszek Trzebiński. 9 Andrzej Gawroński, ( ), kanclerz katedry krakowskiej od 1784 r., następnie (od 1805 r.) biskup krakowski, Łętowski, Katalog, t. 2, s , t. 4, s. 172; Nitecki, Biskupi, s Maciej Kajetan Sołtyk, kanonik katedry krakowskiej od 1763 r., Łętowski, Katalog, t. 4, s Ignacy Grodzicki (zm. 1800), od 1760 r. koadiutor Józefa Benedykta Grodzickiego, kanonika katedry krakowskiej, Łętowski, Katalog, t. 3, s Mikołaj Wybranowski (zm. 1808), kanonik katedry krakowskiej od 1761 r. ( fundi Krzesławska ), Łętowski, Katalog, t. 4, s Kazimierz Ostrowski (zm. 1799), kanonik katedry krakowskiej od 1769 r., Łętowski, Katalog, t. 3, s Tomasz Michałowski (zm. 1795), kanonik kielecki, kanonik katedry krakowskiej od 1765 r., Łętowski, Katalog, t. 3, s Karol Skórkowski (zm. 1851), od 1788 r. koadiutor Tomasza Michałowskiego, kanonika katedry krakowskiej, następnie biskup krakowski (od 1830 r.), Łętowski, Katalog, t. 2, s ; Nitecki, Biskupi, s Wg Kumora kanonikiem fundi Bosutowska był samodzielnie Karol Skórkowski (Dzieje, t. 2, s. 248).

10 14 Pars prima 6. Przezwodzka Eiusdem Timotheus Gorzenski Zakrzewska in choro dextro Eiusdem Franciscus Potkanski 2 coadiutor 1200, reliqua in Galicia 8. Dzięsławska in choro sinistro Eiusdem Leonardus Kiełczowski 3, coadiutor Ignatius Przebendowski [3] 9. Głębocka in choro sinistro Eiusdem Valentinus Pruski Goszycka in choro ecclesiae sinistro Eiusdem Sebastianus Sierakowski Żyrawska in choro ecclesiae sinistro Eiusdem [ a ]nski 7 In Galicia 12. Staniątecka in choro ecclesiae sinistro Eiusdem Iosephus Piaskowski Marchocka in choro sinistro Eiusdem Iosephus Szaniawski Chmielnicka in choro ecclesiae sinistro Eiusdem Adamus Przerembski Monetalis in choro ecclesiae sinistro Liberae collationis Nicolaus Morski 11 Fl Gonowska in choro sinistro Eiusdem Casimirus Bodurkiewicz 12, coadiutor Gregorius Kułagowski Topolska in choro ecclesiae sinistro Eiusdem Venceslaus Sierakowski Raciborowska in choro sinistro Eiusdem Christophorus Żórawski Bierzanowska in choro dextro Eiusdem Antonius Wyczałkowski Rosiejowska in choro ecclesiae dextro Eiusdem Stephanus Hołowczyc Krzeszowska in choro dextro Eiusdem Georgius Dobrzanski 18, coadiutor Carolus Lochman Szczytnicka in choro dextro Eiusdem Hugo Kołłątay a Brakuje imienia oraz części nazwiska. 1 Tymoteusz Górzeński ( ), w 1766 r. instalowany na koadiutora kantora sandomierskiego, kanonik katedry krakowskiej od 1767 r., następnie biskup smoleński (od 1790 r.) i biskup poznański (od 1809 r.); Łętowski, Katalog, t. 3, s ; Nitecki, Biskupi, s. 70; Wiśniewski, Katalog, s Prawdopodobnie Franciszek lub Stanisław Kostka Podkańscy. Franciszek Podkański (zm. 1789), sufragan i oficjał krakowski do 1786 r. Stanisław Kostka Podkański (zm. 1793), od 1787 r. koadiutor do kanonii swego stryja Franciszka, sufragana krakowskiego, Łętowski, Katalog, t. 3, s Leonard Kiełczewski (zm. 1795), od 1789 r. koadiutor Michała Trzebińskiego, kanonika katedry krakowskiej, archiprezbiter kościoła NMP, Łętowski, Katalog, t. 3, s Prawdopodobnie Karol Przebendowski (zm. 1814), od 1787 r. koadiutor Leonarda Kiełczewskiego, kanonika katedry krakowskiej, Łętowski, Katalog, t. 3, s Walenty Pruski (zm. 1798), kanonik katedry krakowskiej, Łętowski, Katalog, t. 3, s Sebastian Sierakowski ( ), od 1774 r. koadiutor Dominika Kiełczewskiego, kanonika katedry krakowskiej, Łętowski, Katalog, t. 4, s ; R. Róg, Sierakowski Sebastian, PSB XXXVII, s Kumor, Dzieje, t. 2, s. 249: Benedykt Trzebiński, zob. s. 13, przyp Józef Piaskowski, kanonik katedry krakowskiej od 1774 r., Łętowski, Katalog, t. 3, s Józef Szaniawski (zm. 1808), kanonik katedry krakowskiej od 1764 r., Łętowski, Katalog, t. 4, s Adam Przerębski (zm. 1811), kanonik katedry krakowskiej fundi Chmielnicka od 1762 r., Łętowski, Katalog, t. 3, s Mikołaj Morski, kanonik katedry krakowskiej od 1778 r., Łętowski, Katalog, t. 3, s Kazimierz Bodurkiewicz (zm. 1797), kanonik katedry krakowskiej fundi Gonów do 1762 r., Łętowski, Katalog, t. 3, s Grzegorz (Jerzy) Kułagowski ( ), w 1759 r. został kanonikiem sandomierskim fundi Krzczonowice, od 1760 r. koadiutior Jancewicza scholastyka kieleckiego, dziekan opatowski w latach 1769 (?)-1788 (?), od 1775 r. koadiutor Kazimierza Bodurkiewicza, kanonika katedry krakowskiej fundi Gonów, Łętowski, Katalog, t. 3, s. 217; Wiśniewski, Katalog, s. 173; Gałązka, Kapituła kolegiacka, s Wacław Sierakowski, zob. s. 13, przyp Krzysztof Żorawski, kanonik katedry krakowskiej od 1778 r., Łętowski, Katalog, t. 4, s Antoni Wyczałkowski (zm. 1797), kanonik katedry krakowskiej od 1774 r., Łętowski, Katalog, t. 4, s Stefan Hołowczyc ( ), kanonik katedry krakowskiej od 1785 r., następnie biskup sandomierski (w 1819 r.) i arcybiskup warszawski (od 1819 r.), Łętowski, Katalog, t. 3, s ; Nitecki, Biskupi, s Jerzy Dobrzański (zm. 1792), kanonik katedry krakowskiej fundi Krzeszowska od 1761 r., Łętowski, Katalog, t. 2, s Karol Lochman (zm. 1803), scholastyk skalbmierski, od 1782 r. koadiutor Jerzego Dobrzańskiego, kanonika katedry krakowskiej fundi Krzeszowska, archiprezbiter kościoła NMP, Łętowski, Katalog, t. 3, s. 264 (koadiutor Andrzeja Dobrzańskiego). 20 Hugo Kołłątaj ( ), kanonik katedry krakowskiej od 1774 r., Łętowski, Katalog, t. 3, s

11 Pars prima Posądzka in choro dextro Eiusdem Paulus Olechowski Łazowska in choro dextro Eiusdem Ignatius Wojczynski 2 In Galicia 25. Wawrzyniecka in choro dextro Eiusdem Christophorus Szembek 3 episcopus 3000 Plocensis 26. Karniowska in choro dextro Electivum 4 a Universitatis Stanisław Minocki Cracoviensis iuridicorum 5 b 27. Łętkowska in choro ecclesiae dextro Eiusdem theologorum c Christophorus Idatte Dziewiątelska in choro dextro Liberae collationis Cantius Wodzicki Krzesławska in choro ecclesiae dextro Eiusdem Caietanus Potocki [4] Stalla honorifica habentes. Suffraganeus Lublinensis Cantius Lenczowski 10 Archidiaconus Zavichostensis Michael Sołtyk 11 d- archidiakona zawichojskiego wybierała kapituła katedry krakowskiej -d Praepositus Miechoviensis Mathaeus [s] Bujdecki 12 Abbas Tynecesis [ 13 ] Abbas Kopriwnicensis Christophorus Skotnicki 14 Abbas Sieciechoviensis Leo Emilianus Kosinski 15 Abbas Andreoviensis Bernardus Niegolewski 16 Capitaneus Cracoviensis generalis minoris Poloniae pro tempore existens a Lekcja niepewna, możliwe również: electio. b Lekcja niepewna, możliwe również: iuridici lub iuridicus (była to kanonia doktorska dla prawnika). c Lekcja niepewna, możliwe również: theologi lub theologalis (była to kanonia doktorska dla teologa). d-d Dopisek na marginesie drobniejszymi literami; w rkps. Reg. C. 13: brak tego dopisku. 1 Paweł Olechowski (zm. 1812), kanonik katedry krakowskiej, w 1771 r. instalowany na kanonię sandomierską fundi Kobierniki, Łętowski, Katalog, t. 3, s ; Wiśniewski, Katalog, s Ignacy Wojczyński (zm. 1795), kanonik katedry krakowskiej fundi Łazy od 1781 r., Łętowski, Katalog, t. 4, s Krzysztof Hilary Szembek ( ), kanonik katedry krakowskiej od 1740 r., następnie biskup płocki (od 1785 r.), Łętowski, Katalog, t. 4, s. 113; Nitecki, Biskupi, s Kumor, Dzieje, s. 249: electio Universitatis. 5 Stanisław Minocki (zm. 1805), kanonik skalbmierski, dziekan kolegiaty Wszystkich Świętych w Krakowie, kanonik katedry krakowskiej od 1784 r., Łętowski, Katalog, t. 3, s. 345; Wiśniewski, Katalog, s Kumor, Dzieje, s. 249: electio Universitatis. 7 Krzysztof Idatte (zm. 1792), kanonik katedry krakowskiej fundi Łętkowska od 1783 r., Łętowski, Katalog, t. 3, s Jan Kanty Wodzicki (zm. 1821), w 1759 r. instalowany na kanonika koadiutora prebendy Dwikozy w kolegiacie sandomierskiej, od 1760 r. koadiutor Antoniego Bełdowskiego, kanonika katedry krakowskiej, Łętowski, Katalog, t. 4, s. 234; Wiśniewski, Katalog, s Kajetan Potocki (zm. 1793), kanonik katedry krakowskiej od 1778 r., Łętowski, Katalog, t. 3, s Jan Kanty Lenczowski ( ), sufragan lubelski od 1767 r., archidiakon kielecki od 1773 r., Łętowski, Katalog, t. 3, s. 240; Wiśniewski, Katalog, s Michał Sołtyk, zob. s. 13, przyp Mateusz Bujdecki (zm. 1787), prepozyt miechowski w latach , Z. Pęckowski, Miechów. Studia z dziejów miasta i ziemi miechowskiej do roku 1914, Kraków 1967, s. 466; Rodzina. Herbarz szlachty polskiej, red. S. Uruski, t. 2, Warszawa 1905, s Kumor, Dzieje, t. 2, s. 295: Florian Jankowski. Brak imienia i nazwiska w źródle może wynikać z faktu, że w 1787 r. Florian Amand Janowski, nie był już opatem w Tyńcu z racji powołania na urząd biskupa tarnowskiego w 1786 r., P. Sczaniecki, Katalog opatów tynieckich, Nasza Przeszłość, 49 (1978), s Krzysztof Bogorya Skotnicki, opat w Koprzywnicy, S. Puławski, Katalog czyli kronika opatów XX. Cystersów w Koprzywnicy, Kronika diecezji sandomierskiej, 4 (1911), s Leon Emilian Kosiński, opat mogilski i koadiutor opactwa sieciechowskiego w latach , J. Gacki, Benedyktyński klasztor w Sieciechowie według pism i podań miejscowych, Radom 1872, s ; Rodzina. Herbarz szlachty polskiej, red. S. Uruski, t. 7, Warszawa 1910, s Wojciech-Bernard Niegolewski, opat jędrzejowski w latach , A.A. Dudek, Jędrzejów. Archiopactwo cystersów, Warszawa 1991, s. 31; W. Bukowski, Katalog opatów jędrzejowskich. Próba ustalenia chronologii, w: Cystersi w Polsce. W 850-lecie fundacji opactwa jędrzejowskiego, red. D. Olszewski, Kielce 1990, s ; Rodzina. Herbarz szlachty polskiej, red. S. Uruski, t. 12, Warszawa 1915, s. 86.

12 16 Pars prima Minora beneficia in ecclesia cathedrali Cracoviensi. Series beneficiorum Iuspatronatus Proventus Possessores a Vicariatus ad praesens sunt duodecem. Individua huius communitatis administrant curam animarum intra moenia castri [5] Vicariatus Respectivorum canonicorum Cum proventibus altarium huic communitati incorporatis ascendit ad fl Mączynski 1 vicedecanus Ceypler 2 vicecantor Byszynski 3 Foltyn 4 Kiedrzynowski 5 [s] Komperdowicz 6 Krysakowski 7 Fitowski 8 Robaczynski 9 Lewandowski 10 Janikowski 11 Łagosinski 12 Mansionariae per illustrissimum Zavissium episcopum Cracoviensem fundatae ad praesens sex Psalteriae a serenissimo Vladislao Jagiellone et Hedvige regina Poloniae fundatae Alternativum celsissimi episcopi et reverendissimi capituli Cracoviensis Alternativum celsissimi episcopi et reverendissimi capituli Cracoviensis Mansionariae Cum altarium incorporatorum proventu iunctus ascendit ad fl Podronski 13 senior Żychlinski 14 Łapsinski 15 Brygiewicz 16 [s] Psalteriae Rybkowski 17 Proventus originalis iunctus cum Żukowski 18 importantia dotis altariae tituli Małecki 19 Conceptionis Beatae Virginis Czerna 20 Mariae a serenissimo Ioanne Ozdzinski 21 Casimiro rege fundatae, tum Bitner 22 aliarum praebendarum eidem Fąfrowicz 23 communitati incorporatarum Podgurski 24 [s] ascendit ad fl Paczynski 25 a Reg. C. 13: brak kolumny z obsadą. 1 Tomasz Mączyński, kanonik kolegiaty św. Jerzego, wikariusz i wicedziekan katedry wawelskiej od 1765 r., AKapMK. Reg. C. 25, s Franciszek Cypler (Ceypler), wikariusz i wicekantor katedry wawelskiej od 1770 r., altarzysta św. Trójcy ( Zebrzydoviana ), AKapMK. Reg. C. 25, s. 23; AKapMK. Reg. C. 26, s Tomasz Byszyński, kanonik kolegiaty św. Jerzego, rorantysta katedry wawelskiej od 1758 r., wiceprepozyt i wikariusz katedry wawelskiej od 1756 r., AKapMK. Reg. C. 25, s Józef Fołtyn, wikariusz katedry wawelskiej od 1757 r., AKapMK. Reg. C. 25, s Krzysztof Kiedrzynowski, wikariusz katedry wawelskiej od 1757 r., altarzysta Matki Boskiej Śnieżnej w katedrze wawelskiej, AKapMK. Reg. C. 25, s. 23; AKapMK. Reg. C. 26, s Tomasz Komperdowicz, wikariusz katedry wawelskiej od 1767 r., AKapMK. Reg. C. 25, s Maciej Krysakowski, altarzysta św. Andrzeja oraz wikariusz katedry wawelskiej od 1770 r., AKapMK. Reg. C. 25, s Mikołaj Fitowski, wikariusz katedry wawelskiej od 1771 r., AKapMK. Reg. C. 25, s Wojciech Robaczyński, penitencjarz i wikariusz katedry wawelskiej od 1771 r., AKapMK. Reg. C. 25, s Antoni Lewandowski, wikariusz katedry wawelskiej od 1780 r., AKapMK. Reg. C. 25, s Józef Janikowski, penitencjarz i wikariusz katedry wawelskiej od 1779 r., AKapMK. Reg. C. 25, s Jan Łagosiński, wikariusz katedry wawelskiej od 1780 r., AKapMK. Reg. C. 25, s Konstantyn Podroński, mansjonarz katedry wawelskiej od 1748 r., AKapMK. Reg. C. 25, s Kajetan Żychliński, rorantysta katedry wawelskiej od 1775 r. i mansjonarz katedry wawelskiej od 1780 r., AKapMK. Reg. C. 25, s Konstanty Łapiński, mansjonarz katedry wawelskiej od 1784 r., AKapMK. Reg. C. 26, s Antoni Brygiewicz, mansjonarz katedry wawelskiej od 1785 r., AKapMK. Reg. C. 26, s Jan Kanty Rybkowski, psałterzysta katedry wawelskiej od 1742 r., AKapMK. Reg. C. 26, s Wojciech Żuchowski (Żukowski), penitencjarz i psałterzysta katedry wawelskiej od 1761 r., AKapMK. Reg. C. 25, s Kacper Małecki, psałterzysta katedry wawelskiej od 1742 r., AKapMK. Reg. C. 26, s Dawid Czerna, psałterzysta katedry wawelskiej od 1763 r., AKapMK. Reg. C. 25, s Mikołaj Ozdziński, psałterzysta katedry wawelskiej od 1770 r., AKapMK. Reg. C. 26, s Bernard Bitner, rorantysta katedry wawelskiej od 1762 r. i psałterzysta katedry wawelskiej od 1774 r., AKapMK. Reg. C. 26, s. 4; AKapMK. Reg. C. 25, s Tomasz Fąfrowicz, psałterzysta katedry wawelskiej od 1779 r., AKapMK. Reg. C. 25, s Maciej Podgórski, rorantysta katedry wawelskiej od 1780 r., psałterzysta katedry wawelskiej od 1780 r., AKapMK. Reg. C. 25, s Stanisław Paczyński (Paczeński), altarzysta i psałterzysta katedry wawelskiej od 1781 r., AKapMK. Reg. C. 25, s. 24; AKapMK. Reg. C. 26, s. 3.

13 Pars prima 17 Praebendae in capella regia rorantiae dictae a serenissimo Sigismundo I rege Poloniae fundatae novem cum praeposito et clerico Custodiae sepulchri sancti Stanislai Episcopi Martyris a celsissimo illustrissimo Martino Szyszkowski episcopo Cracoviensi fundatae [6] Praebendae rorantiae dictae Proventus originalis huius communitatis postea a serenissima SRMtis Anna Jagiellonia regina Poloniae et successive auctus ascendit ad fl Custodiae sepulchri Reverendissimi capituli ecclesiae cathedralis Proventus ascendit ad fl Cracoviensis Bitner 1 praepositus Byszynski 2 Żychliński 3 Podgorski 4 [s] Iidem qui in rorantia Altariae Altare tituli sanctorum Ioannis Apostoli et Marthae ab illustrissimo Ioanne Groth episcopo Cracoviensi in capella Collativum Fl. 500 Wyczałkowski 5 eiusdem fundatum anno Altare in capella sanctae Catharinae Virginis Martyris tituli eiusdem per haeredes castri Melsztyn fundatum Haeredum castri Melsztyn 700 Homans 6 anno Altare tituli sanctae Mariae Aegipciacae [s] in capella Nativitatis Beatae Virginis Mariae Monasterii Zwerzyniecensis 600 Wojnarowski 7 Altare tituli sanctorum Gervasii et Prothasii Martyrum in eadem capella a Boleslao Pudico Cracoviensi et Sandomiriensi ac Conrado Masoviae principibus Collativum 36 Niwicki 8 fundatum Altare sanctae Magdalenae in eadem capella per illustrissimum Albertum Jastrzembecium episcopum Cracoviensem fundatum anno dicta Nativitatis Beatae Virginis Mariae -a Collativum 300 Brygierski 9 [s] Altare tituli sanctorum Trium Regum in capella Sanctissimae Trinitatis per celsissimum Petrum Tylicki episcopum Cracoviensem fundatum anno [7] Reverendissimi archidiaconi Cracoviensis 105 Vacat Altare tituli Beatae Virginis Mariae ad Nives in capella Macieioviana per reverendissimum Nicolaum Piniązek 10 praepositum Cracoviensem fundatum anno Altare tituli Exaltationis Sanctae Crucis et Visitationis Beatae Virginis Mariae per serenissimum Casimirum Magnum regem Poloniae fundatum Altare in capella Zebrzydoviana tituli Sanctissimae Trinitatis et sancti Andreae Apostoli per celsissimum Andream Zebrzydowski episcopum Cracoviensem fundatum Haeredum Witowice tenentibus passivum vicariis cathedralibus Fl. 180 Kiedzynowski 11 [s] SRMtis 280 Rylski 12 Reverendissimi capituli 100 Ceypler 13 a-a Fragment zamieszczony na końcu zdania, ale odnosi się prawdopodobnie do słowa capella i po nim powinien być umieszczony. Tak jest w rkps. Reg. C. 13: in eadem capella Nativitatis Beatae Virginis Mariae. 1 Bernard Bitner, zob. s. 16, przyp Tomasz Byszyński, zob. s. 16, przyp Kajetan Żychliński, zob. s. 16, przyp Maciej Podgórski, zob. s. 16, przyp Antoni Wyczółkowski (Wyczałkowski), altarzysta katedry wawelskiej od 1778 r., AKapMK. Reg. C. 26, s Tomasz Homans, altarzysta katedry wawelskiej, AKapMK. Reg. C. 25, s Jan Wojnarowski, altarzysta katedry wawelskiej od 1769 r., AKapMK. Reg. C. 26, s Szymon Niwicki, altarzysta katedry wawelskiej, AKapMK. Reg. C. 26, s Antoni Brygierski, altarzysta katedry wawelskiej, AKapMK. Reg. C. 26, s Mikołaj Pieniążek,prepozyt katedry wawelskiej, Łętowski, Katalog, t. 3, s Krzysztof Kiedrzynowski, zob. s. 16, przyp Stefan Rylski, altarzysta katedry wawelskiej od 1782 r., AKapMK. Reg. C. 26, s Franciszek Ceypler, zob. s. 16, przyp. 2.

14 18 Pars prima Clericatura ad altare tituli Sanctorum Angelorum in capella Tomicciana a celsissimo reverendissimo Petro Tomicki episcopo Cracoviensi fundata et erecta anno Ministerium in capella rosarum per reverendissimum Petrum Korycinski 1 canonicum Cracoviensem fundatum anno [8] Altare Purificationis Beatae Virginis Mariae et sanctorum Trium Regum in capella rosarum Altare tituli Assumptionis Beatae Virginis Mariae, sanctorum Ioannis Apostoli et Erasmi Martyris in eadem capella per Dobeslaum de Kurozwęki 3 palatinum Sandomiriensem fundatum anno Altare tituli sanctissimi Corporis Christi Domini in capella Nativitatis Beatae Virginis Mariae per magnificam Catharinam de Warszyce Zebrzydowska 5 fundatum anno Altare tituli sancti Vladislai in capella sanctae Catharinae Virginis Martyris per serenissimum Vladislaum Łokietek regem Poloniae fundatum Altare tituli Conceptionis Beatae Virginis Mariae in capella Nativitatis Beatae Virginis Mariae per magnificam Zebrzydowska 8 fundatum [9] Altare in eadem capella per reverendissimum Lucam Dąbski 9 canonicum Cracoviensem pro 4or presbyteris et totidem clericis fundatum anno Altare Pruscianum in capella eandem Altare tituli Conceptionis Beatae Virginis Mariae in capella eadem per reverendissimum Ioannem Salomonem 10 canonicum Cracoviensem fundatum Altare sanctorum Dyonisii, Viti, Fabiani et Sebastiani Martyrum per Ioannem de Czyzow 11 castellanum Cracoviensem fundatum Altare sanctissimi Corporis Christi Domini per serenissimum Ioannem Albertum fundatum in capella eiusdem nunc sancti Andreae anno Altare tituli sancti Ioannis Baptistae in capella eiusdem per reverendissimum Alexandrum Brzeski 12 canonicum Cracoviensem fundatum Reverendissimi capituli Cracoviensis 180 Eiusdem 58 Haeredum in Michałow Super decimis a- sex in Polonia -a Jaszewski 2 Haeredum in Kurozwęki Fl. 400 Kosinski 4 Reverendissimi capituli 210 Rybkowski 6 SRMtis 900 Wiesiołowski 7 Reverendissimi capituli 175 Vacat Reverendissimi capituli Fl Reverendissimi archidiaconi Cracoviensis 52, g. 15 Vacat Reverendissimi capituli Marc. 10, fl. 2 Vacat Praepositi Czyzoviensis Magistratus Cracoviensis Avulsus in zuppis Vieliciensibus In cordone caesareo avulsus Capellani et clerici Vacat Vacat Reverendissimi capituli Fl. 28 Vacat a-a Reg. C. 13: tr[ibus] in Polonia videlicet in Kolossy, Skorczów et Karniowice (pismem mniejszym i niewyraźnym). 1 Piotr Koryciński (zm. 1637), kanonik katedry krakowskiej od 1629 r, Łętowski, Katalog, t. 3, s Bartłomiej Jaszewski, altarzysta katedry wawelskiej, AKapMK. Reg. C. 25, s Kurozwęcki Dobiesław z Kurozwęk (zm. 1496), wojewoda lubelski i sandomierski, F. Kiryk, Kurozwęcki Dobiesław, w: PSB XVI, s Podana data oznacza rok wystawienia przez Piotra Tylickiego dokumentu erekcyjnego, Kumor, Dzieje, t. 1, s Franciszek Salezy Kosińki, kanonik kielecki, altarzysta katedry wawelskiej od 1768 r., AKapMK. Reg. C. 26, s Katarzyna Zebrzydowska z d. Warszycka, żona Jana Zebrzydowskiego, fundatorka altarii Bożego Ciała. Podana data oznacza rok wystawienia dokumentu erekcyjnego przez biskupa Jakuba Zadzika, Niesiecki, Herbarz polski, t. 10, s. 148; Kumor, Dzieje, t. 1, s Jan Kany Rybkowski, altarzysta katedry wawelskiej, AKapMK. Reg. C. 26, s Teodor Wiesiołowski, altarzysta katedry wawelskiej, AKapMK. Reg. C. 26, s Prawdopodobnie chodzi o Katarzynę z Warszyckich Zebrzydowską (zob. przyp. 5) i fundację jednego z ministeriów przy kaplicy Narodzenia NMP nie erygowanych kanonicznie, Kumor, Dzieje, t. 1, s Łukasz Dąbski (zm. 1665), kanonik katedry krakowskiej od 1610 r., Łętowski, Katalog, t. 2, s Jan Salomonis (zm. 1530), kanonik krakowski w 1524 r., Łętowski, Katalog, t. 4, s Jan z Czyżowa, kasztelan krakowski w 1438 r., pozostawił syna Jana, który zmarł bezdzietnie w 1475 r. (Boniecki, Herbarz Polski, t. 4, s. 51) i to jego prawdopodobnie wymienia B. Kumor jako kantora krakowskiego i funatora tej altarii (Dzieje, t. 1, s. 341). 12 Aleksander Brzeski (zm. 1650), kanonik krakowski od 1635 r., Łętowski, Katalog, t. 2, s

15 Pars prima 19 [10] Altare sancti Andreae Apostoli per reverendissimum Novogium 1 canonicum Cracoviensem fundatum Altare tituli eiusdem per reverendissimum Andream Rabsztynski 3 canonicum Cracoviensem fundatum Altare Annuntiationis Beatae Virginis Mariae in capella Praesentationis Eiusdem per Danielem Sigonium 4 canonicum Cracoviensem fundatum Altare sancti Antonii Abbatis per Ioannem Kmitha 5 fundatum Ad idem altare ministerium secundum Clericatura in capella rosarum tituli Conceptionis Beatae Virginis Mariae Altare Sanctae Crucis et Sanctissimi Spiritus per celsissimum illustrissimum Ressovium episcopum Cracoviensem fundatum Clericatura tituli sanctarum Catharinae et Barbarae Virginum Martyrum in capella Hinczonum per Ioannem Hincza 6 castellanum Sandomiriensem fundata [11] Reverendissimi capituli cum haeredibus castri Tęczynensis Decimae praediales in Gnatowice, Młodzawy et Łentowice Eorundem Marc. 11 Vacat Canonici Cracoviensis fundi Łętkowice 35 a Vacat Haeredum castri Wisnicz In Galicia Vacat Haeredum castri Tęczynensis Reverendissimi capituli In Galicia In zuppis Vieliciensibus Krysakowski 2 Vacat Vacat Collativum In Galicia Vacat Senioris communitatis Hinczonum Census marc. 10 Paczynski 7 Altare tituli Sanctorum Omnium ad altare Sanctae Crucis per reverendissimum Andream Pienkowski 8 canonicum Cracoviensem fundatum Altare tituli sanctae Catharinae Virginis et Christophori Martyrum per Christophorum Pthasnik 9 militem fundatum Reverendissimi capituli Fl. 315 SRMtis Avulsus in zuppis Vieliciensibus Altare tituli sanctae Catharinae Virginis Martyris Reverendissimi capituli 300 b Zabłocki 10 Altare sanctae Dorotheae Virginis Martyris per serenissimum Vladislaum Jagiellonem regem Poloniae SRMtis Marc. 12 fundatum Altare tituli Sanctorum Omnium per reverendissimum Martinum Zeromski 11 officialem Cracoviensem fundatum, antehac incorporatum praebendariis Sanctae Crucis nunc extinctis Fl. 105 Altariae in capella Hinczonum Altare tituli sanctorum Innocentum Martyrum per Ioannem Hincza 12 castellanum Sandomiriensem fundatum Reverendissimi capituli Census marc. 2 et residentia, reliqua in Galicia a Reg. C. 13: Fl. 35. b Reg. C. 13: Fl Nowogius, kanonik krakowski, Łętowski, Katalog, t. 3, s Maciej Krysakowski, altarzysta katedry wawelskiej od 1779 r., AKapMK. Reg. C. 26, s Andrzej Rabsztyński, kanonik krakowski, Kumor, Dzieje, t. 1, s Daniel Sigonius (zm. 1638), kanonik krakowski, Łętowski, Katalog, t. 4, s Jan Kmita z Wiśnicza (zm. 1376), starosta krakowski, A. Strzelecka, Kmita Jan, w: PSB XIII, s Hincza z Rogowa (zm. 1473), podskarbi królestwa, kasztelan sandomierski, J. Senkowski, T. Słowikowski, Hincza z Rogowa, PSB IX, s Stanisław Paczyński, zob. s. 16, przyp Andrzej Pieńkowski (zm. 1693), kanonik krakowski od 1667 r., Łętowski, Katalog, t. 3, s Ptaszek Ursyn (Thaschlyk), rycerz, dworzanin króla Zygmunta I Starego, który ufundował tę prebendę przez zapis testamentalny z 1523 r, Kumor, Dzieje, t. 1, s Michał Zabłocki, altarzysta katedry wawelskiej od 1770 r., AKapMK. Reg. C. 26, s Marcin Żeromski, kanonik krakowski w 1723 r., archidiakon w 1748 r., Łętowski, Katalog, t. 4, s Hincza z Rogowa, zob. przyp. 6.