Audyt wewnętrzny i zewnętrzny w jednostkach sektora finansów publicznych wzajemne relacje. Dr MARIUSZ SIWOŃ Regionalna Izba Obrachunkowa w Katowicach

Transkrypt

1 Audyt wewnętrzny i zewnętrzny w jednostkach sektora finansów publicznych wzajemne relacje. Dr MARIUSZ SIWOŃ Regionalna Izba Obrachunkowa w Katowicach

2 Audyt według Glosariusza terminów dotyczących kontroli i audytu w administracji publicznej to badanie lub przegląd polegający na ustaleniu stanu faktycznego, porównaniu go ze stanem wymaganym (pożądanym) oraz dokonanie jego oceny.

3 Wartość dodana Audytor wewnętrzny jest częścią organizacji, której audyt przeprowadza. Stąd duże znaczenie przykłada się do wytworzenia przez audytora tzw. wartości dodanej. Audytorzy zewnętrzni w definiowaniu swojej misji chętnie odnoszą się do mega wartości takich jak: przejrzystość systemu finansów publicznych, rozliczalność środków publicznych, itp.

4 Kontrola wewnętrzna Rolą audytora wewnętrznego jest nie tylko wykrywanie nieprawidłowości, ale również certyfikowanie systemu kontroli wewnętrznej.

5 Kontrola wewnętrzna obejmuje całość zasad i procedur przewidzianych i przyjętych przez kierownictwo jednostki, aby uzyskać zapewnienie, że: Jednostka osiąga swoje cele w sposób oszczędny, wydajny i efektywny, Jednostka działa zgodnie z przepisami prawa oraz aktami wewnętrznymi i wytycznymi kierownictwa, Zasoby rzeczowe i informacyjne jednostki są chronione, Zapobiega się i wykrywa błędy i nieprawidłowości, Informacje finansowe i zarządcze są rzetelne i tworzone terminowo.

6 Zgodnie ze standardem kontroli INTOSAI ustalając c zakres i zasięg g kontroli, audytor zewnętrzny powinien zbadać i ocenić wiarygodność kontroli wewnętrznej.

7 Dokonując c oceny systemu kontroli wewnętrznej audytor zewnętrzny szuka w zasadzie odpowiedzi na pytanie: w jakim stopniu może e polegać na systemie kontroli wewnętrznej

8 Wzór r pozwalający oszacować ryzyko audutu Ra = Rn*Rk*Rp gdzie: Ra - ryzyko audytu Rn - ryzyko nieodłączne Rk ryzyko kontroli wewnętrznej Rp ryzyko przeoczenia

9 Wzór r na określenie poziomu ufności (PU) PU=1-Rp Ponieważ: Rp=Ra/Rk*Rn To: PU=1-Ra/Rk*Rn

10 Podział obowiązk zków w i korzystanie z efektów w pracy innych audytorów Wg.Karty audytu wewnętrznego w jednostkach sektora finansów publicznych zaleca się aby kierownik komórki audytu wewnętrznego wziął pod uwagę plan czynności kontrolnych i sprawdzających wykonywanych przez NIK i inne instytucje kontrolne, żeby uniknąć niepotrzebnego nakładania się kontroli i audytów. Wg. INTOSAI praca innych kontrolerów może zostać wykorzystana do zdobycia tej części dowodów kontroli, które są niezbędne do osiągnięcia celów zadania kontrolnego. Cele, które powinny być realizowane, to zmniejszenie liczby pracowników najwyższego organu kontroli potrzebnych do wykonywania zadania kontrolnego, uniknięcie dublowania się prac oraz zminimalizowanie zamieszania w kontrolowanej jednostce.

11 Kontrowersje o o o o o Czy audytor zewnętrzny jest uprawniony do dokonywania merytorycznej oceny pracy audytora wewnętrznego i czy takiej oceny dokonywać powinien? Audytor wewnętrzny nie jest częścią aparatu zarządzanej jednostki W sektorze publicznym nie ma obszarów, które nie podlegają społecznej kontroli. Audytor zewnętrzny nie powinien wywierać nacisku na audytora wewnętrznego. Audytor wewnętrzny nie jest pasem transmisyjnym woli i zapatrywań audytora zewnętrznego.

12 Relacje audytu wewnętrznego i zewnętrznego w świetle reformy finansów w publicznych Przygotowany przez Ministerstwo Finansów projekt z dnia 23 kwietnia 2007 r. nowelizacji ustawy o finansach publicznych nie przewiduje istotnych zmian w instytucji audytu wewnętrznego Nowością jest fakt ustawowego uznania w tym projekcie Najwyższej Izby Kontroli i regionalnych izb obrachunkowych za audytorów zewnętrznych sektora finansów publicznych. Ustawa ma zawierać definicję audytu finansowego, która brzmiałaby następująco: finansowym audytem zewnętrznym w sektorze finansów publicznych jest ogół działań polegających na ocenie rocznego sprawozdania finansowego w celu wyrażenia opinii o tym, czy księgi rachunkowe wraz z dowodami księgowymi stanowiącymi podstawę dokonanych w nich zapisów i sporządzone na podstawie ksiąg roczne sprawozdanie finansowe są prawidłowe oraz czy sprawozdanie finansowe rzetelnie i jasno przedstawia sytuację majątkową i finansową badanej jednostki.

13 o o Relacje audytu wewnętrznego i zewnętrznego w świetle reformy finansów w publicznych cd. Projekt wymienia najważniejsze czynności, poprzez które wykonywany byłby audyt finansowy: - następcze sprawdzenie przestrzegania zasad rachunkowości, - badania dowodów księgowych oraz zapisów w księgach rachunkowych, - badanie zgodności sprawozdania finansowego z zapisami w księgach rachunkowych. Zgodnie z projektem ustawy audyt wewnętrzny to ogół działań obejmujących: - niezależne badanie systemów zarządzania i kontroli w jednostce, w tym procedur kontroli finansowej, w wyniku którego kierownik jednostki uzyskuje obiektywną i niezależną ocenę adekwatności, efektywności i skuteczności tych systemów. - zgodności prowadzonej działalności z przepisami prawa oraz obowiązującymi w jednostce procedurami wewnętrznymi, - wiarygodności sprawozdania finansowego oraz sprawozdania z wykonania budżetu.