Raport cząstkowy z kolejnych pomiarów badania pt.: Barometr Warszawski. Warszawa, sierpień 2009

Transkrypt

1 Ocena zaangaŝowania warszawiaków w mechanizm przekazywania 1% podatku na rzecz organizacji poŝytku publicznego oraz badanie efektywności akcji informacyjnej 1% Raport cząstkowy z kolejnych pomiarów badania pt.: Barometr Warszawski Warszawa, sierpień 2009 Opracowanie: Dorota Stempniak Współpraca: Martyna Leciak Urząd m.st. Warszawy Centrum Komunikacji Społecznej Wydział Badań i Analiz Tel.: (0-22) , dstempniak@um.warszawa.pl

2 Informacje o badaniu Temat: Cele: Ocena zaangaŝowania warszawiaków w mechanizm przekazywania 1% podatku na rzecz organizacji poŝytku publicznego (OPP) oraz badanie efektywności akcji informacyjnej 1%. Przeprowadzenie analizy porównawczej kolejnych pomiarów badania pt.: Barometr Warszawski. Realizacja: IX 2006 r., V 2007 r., VII 2008 r., IV 2009 r. Próba: reprezentatywna, kaŝdorazowo licząca 1100 mieszkańców Warszawy w wieku 15 lat i więcej. Technika: wywiad kwestionariuszowy (PAPI). Maksymalny błąd pomiaru dla tej wielkości próby: +/- 3% Wykonawca: Centrum Badania Opinii Społecznej

3 Szczegółowe cele badawcze 1. Znajomość mechanizmu odpisu podatkowego wśród warszawiaków. 2. Ocena zakresu oddziaływania akcji informacyjnej 1%. 3. Określenie miejsc, gdzie warszawiacy zetknęli się z materiałami informacyjnymi akcji 1%. 4. Określenie wpływu materiałów informacyjnych na zachowania odbiorców. 5. Identyfikacja czynników, które utrudniają korzystanie z mechanizmu odpisu podatkowego.

4 ZałoŜenia akcji informacyjnej 1% Od 2007 roku Pełnomocnik Prezydenta m.st. Warszawy ds. współpracy z organizacjami pozarządowymi corocznie przeprowadza kampanię informacyjną dotyczącą przekazywania 1% podatku dochodowego na rzecz organizacji poŝytku publicznego. Akcje informacyjne skierowane są przede wszystkim do mieszkańców Warszawy, którzy mogą w zeznaniu rocznym dokonać jednoprocentowego odpisu na rzecz wybranej OPP. Ich celem jest wspieranie stołecznych organizacji poŝytku publicznego poprzez popularyzację działań warszawskich organizacji oraz zachęcanie podatników do przekazywania środków na ich działalność. Akcje rozpoczynają się w styczniu, zaś kończą 30 kwietnia, wraz z upływem terminu składania rozliczeń podatkowych.

5 Materiały informacyjne akcji 1% Materiałami promującymi akcję 1% są plakaty i ulotki oraz strona internetowa Urzędu m.st. Warszawy zawierająca informacje na temat sposobu przekazywania 1% podatku, listę warszawskich organizacji pozarządowych wraz z numerami KRS, linki do odpowiednich formularzy rozliczeń podatkowych, materiały promocyjne itp. WaŜnym elementem materiałów informacyjnych, mającym zachęcać warszawiaków do finansowego wspierania organizacji oraz promowania działań III sektora w 2007 r., było hasło: PrzekaŜ 1% swojego podatku warszawskim organizacjom poŝytku publicznego. One dobrze wiedzą, jak go wykorzystać. Celem przesłania promującego tegoroczną kampanię, tj. 1 procent. 772 powody było zwrócenie uwagi odbiorców przede wszystkim na duŝą liczbę organizacji działających na rzecz mieszkańców Warszawy oraz uświadomienie im, Ŝe efekty działań warszawskiego sektora pozarządowego zaleŝą równieŝ od finansowego wsparcia ze strony podatników.

6 Główne wyniki 1/4 Porównując deklaracje badanych z lat 2006, 2007 i 2008 wyraźnie widać, Ŝe odsetek osób mających kontakt z informacjami na temat moŝliwości przekazania 1% naleŝnego podatku na rzecz organizacji poŝytku publicznego (OPP) utrzymuje się na wysokim poziomie (ponad 80%). Wśród osób, które słyszały o moŝliwości przekazania części podatku dochodowego na działalność OPP, systematycznie rośnie odsetek osób deklarujących udział w akcji 1% (odpowiednio 23% w 2007 r., 28% w 2008 r., 47% w 2009 r.). Z danych Ministerstwa Finansów wynika, Ŝe jest to tendencja ogólnopolska: w tym roku ponad 7 mln podatników zdecydowało się przekazać 1% swojego podatku na rzecz OPP. W stosunku do roku ubiegłego jest to wzrost o ponad 2 mln osób. Jednocześnie w skali całego kraju znacząco wzrosła kwota wnioskowana do przekazania OPP: w tym roku przekroczyła ona 397 mln, natomiast w 2008 roku wyniosła ona 271 mln.

7 Główne wyniki 2/4 Najczęstszymi, podawanymi przez respondentów w 2008 roku, powodami nie skorzystania z odpisu podatkowego są: przeoczenie, zapomnienie (16%), trudna sytuacja materialna, brak środków na pomoc innym (12%), brak chęci, brak przekonania, Ŝe warto (11%), brak czasu, zbyt czasochłonna procedura (9%). Porównując te dane z deklaracjami z lat poprzednich (2006 i 2007), wzrósł odsetek osób, które nie widzą sensu w angaŝowanie się w tego typu działania (odpowiednio 11% w 2008 r., 6% w 2007 r., 7% w 2006 r). Jednocześnie maleje odsetek osób twierdzących, Ŝe przy niskich kwotach nie warto dokonywać odpisu podatkowego. W 2008 roku tego typu opinie miało 6% badanych, czyli ponad dwukrotnie mniej niŝ w latach poprzednich. W 2008 roku zdecydowanie zmalał takŝe odsetek osób, które brak zaangaŝowania w akcję 1% tłumaczą brakiem czasu (stosunek 9% do 22%) lub brakiem wiedzy na ten temat, zbyt skomplikowanymi procedurami (stosunek 5% do 20%).

8 Główne wyniki 3/4 Ponad połowa osób (3/5) zadeklarowała, Ŝe zmiana w sposobie przekazywania 1% podatku w 2007 roku zachęciła ich do skorzystania z tego mechanizmu. Przeciwnego zdania był średnio co 10 respondent. Dla 27% ankietowanych wprowadzone udogodnienia nie miały Ŝadnego znaczenia. Warszawiacy dokonujący odpisów podatkowych na rzecz OPP najchętniej wspierają organizacje działające na terenie stolicy (odpowiednio 63% w 2007 r. i 78% w 2008 r.). Tegoroczna akcja informacyjna została zauwaŝona przez 40% ogółu badanych, przy czym w tej grupie ponad połowa osób uznała materiały kampanii za ciekawe i warte przeczytania. Pozostałe osoby (3/5) nie miały lub nie pamiętają, aby miały kontakt z materiałami akcji 1%. Porównując dane z 2008 i 2009 roku moŝna powiedzieć, Ŝe ocena skuteczności materiałów informacyjnych akcji 1% wyraźnie rośnie wśród osób, które miały z nimi kontakt: odpowiednio 38% w 2008 r. i 47% w 2009 r. badanych deklaruje, Ŝe wpływ na przekazanie 1% miały plakaty i/lub ulotki stołecznej kampanii.

9 Główne wyniki 4/4 Wśród badanych, którzy mieli kontakt z materiałami informacyjnymi akcji 1% w latach , niewielki jest odsetek osób (od 8 do 15%), które odwiedziły podaną na ulotce i plakacie miejską stronę Główne powody, dla których ten element przekazu jest mało skuteczny, mogą być następujące: brak dostępu do internetu, trudność w zapamiętaniu adresu strony, osoba nie osiąga dochodów, brak zainteresowania tego typu problematyką, moŝliwość pozyskiwania informacji z innych źródeł itp. W 2009 roku najbardziej efektywnym medium pod względem zasięgu dotarcia okazały się plakaty w środkach komunikacji miejskiej (39%), ulotki w środkach komunikacji miejskiej (27%) oraz plakaty na okrągłych słupach ogłoszeniowych (21%). Następnie plakaty na tablicach ogłoszeniowych na terenie dzielnicy (10%), plakaty w budynkach mieszkalnych (9%) oraz plakaty w urzędzie miasta, dzielnicy (4%). Dane z poprzednich lat pokazują, Ŝe skutecznym kanałem dotarcia poza komunikacją miejską (autobus, tramwaj), były takŝe przystanki autobusowe (26% w 2008 r.), stacje metra (20% w 2007 r.) oraz urzędy skarbowe (10% w 2007 r.).

10 Kontakt z informacjami na temat mechanizmu przekazywania 1% Czy słyszał(a) Pan(i) o moŝliwości przeznaczenia części swojego podatku na działalność jakiejś organizacji pozarządowej? (Dane w procentach) Zdecydowana większość osób (ponad 4/5) deklaruje, Ŝe zetknęła się z informacjami na temat moŝliwości przekazania 1% naleŝnego podatku na rzecz OPP tak nie nie pamiętam, trudno powiedzieć Na tak wysoki wskaźnik wpływ mogą mieć zarówno szeroko prowadzone kampanie społeczne, w tym miejska akcja 1%, jak równieŝ to, Ŝe jest to mechanizm funkcjonujący od 2004 roku, z którym warszawiacy zdąŝyli się juŝ zapoznać. N=1100

11 Deklaracje warszawiaków dotyczące przekazywania 1% Czy w tym roku w swoim zeznaniu podatkowym zadeklarował(a) Pan(i) przekazanie 1% swojego podatku jakiejś organizacji? (Dane w procentach) Wśród badanych, którzy słyszeli o moŝliwości przekazania części swojego podatku na działalność OPP, wyraźnie wzrasta odsetek osób deklarujących udział w akcji 1% (odpowiednio 23%, 28%, 47%) tak nie nie składam zeznania podatkowego Na wzrost tego wskaźnika z pewnością miały wpływ dokonane w 2007 roku zmiany w sposobie przekazywania 1% podatku. Polegały one z jednej strony na uproszczeniu procedur dokonywania odliczenia podatkowego, a z drugiej na poszerzeniu grupy podatników uprawnionych do wspierania OPP 1% naleŝnego podatku dochodowego. N=903 N=986 N=904

12 Czynniki utrudniające korzystanie z mechanizmu przekazywania 1% Dlaczego nie zdecydował(a) się Pan(i) przekazać 1% podatku organizacji działającej na terenie Warszawy? (Dane w procentach) brak wiedzy, jak to zrobić; zbyt skomplikowana procedura brak czasu; procedura zbyt czasochłonna bez sensu przy tak niskich kwotach trudna sytuacja materialna, brak środków na pomoc innym przeoczenie, zapomnienie brak chęci, brak przekonania, Ŝe warto nieznajomość odpowiedniej organizacji niemoŝność wskazania jakiejkolwiek przyczyny brak akceptacji dla czekania na zwrot tej kwoty przez urząd skarbowy inna przyczyna N=602 N=559 N=383 MoŜliwość wskazania kilku odpowiedzi

13 Ocena sposobu przekazywania 1% podatku w 2008 roku Czy zmieniona procedura przekazywania 1% podatku za 2007 rok skłoniła Pana(nią) do przekazania 1% podatku organizacji poŝytku publicznego? (Dane w procentach) tak nie nie miała wpływu Od 2007 r. obowiązuje uproszczona procedura dokonywania wpłat na rachunek wybranej OPP. Podatnik zobowiązany jest jedynie do podania w swoim zeznaniu rocznym nazwy i numeru KRS wybranej organizacji, natomiast przekazaniem 1% podatku zajmują się urzędy skarbowe. W 2008 roku zapytano warszawiaków, w jaki sposób zmiany te wpłynęły na ich chęć przekazania 1% naleŝnego podatku. Ponad połowa osób (3/5) zadeklarowała, Ŝe zmiana procedur zachęciła ich do skorzystania z tego mechanizmu. Przeciwnego zdania była średnio co 10 osoba. Zdaniem 27% ankietowanych wprowadzone zmiany nie miały Ŝadnego wpływu. N=422

14 Zainteresowanie warszawiaków wspieraniem warszawskich OPP Czy przekazał(a) Pan(i) 1% podatku organizacji działającej na terenie Warszawy? (Dane w procentach) Wśród warszawiaków dokonujących odpisów podatkowych na rzecz OPP rośnie zainteresowanie wspieraniem organizacji działających na terenie stolicy (odpowiednio 63% i 78%). MoŜna przypuszczać, Ŝe wzrost tego wskaźnika jest wynikiem szeroko prowadzonych - m.in. przez Miasto Stołeczne - kampanii informacyjnych promujących działania stołecznych organizacji. 0 tak nie nie pamiętam N=275 N=422

15 ZauwaŜalność kampanii w 2009 roku 18 Czy widział(a) Pan(i) plakaty i ulotki akcji 1%? (Dane w procentach) W 2009 r. 40% warszawiaków po pokazaniu materiałów związanych z akcją 1% zadeklarowało, Ŝe zetknęło się z plakatami i/lub ulotkami kampanii. W tej grupie średnio co druga osoba uznała je za ciekawe i warte przeczytania. Pozostałe osoby (3/5) nie miały lub nie pamiętają, aby miały kontakty z materiałami akcji 1%. Wśród mieszkańców Ursusa, śoliborza, Włoch występuje największy odsetek respondentów, którzy czytali materiały informacyjne dotyczące akcji 1% - odpowiednio 78,6%, 60%, 48,4%. 3 0 tak, ale nie czytał(a)em tak i przeczytałem(am) nie, w ogóle nie widziałem(am) nie pamiętam/trudno powiedzieć N=1100

16 Ocena efektywności materiałów informacyjnych Czy plakaty i/lub ulotki akcji 1% zachęciły Pana(nią) do przekazania 1% podatku? (Dane w procentach) Ocena skuteczności materiałów informacyjnych akcji 1% wyraźnie rośnie wśród osób dokonujących odpisów podatkowych na rzecz OPP: odpowiednio 38% w 2008 r. i 47% w 2009 r. badanych deklaruje, Ŝe wpływ na przekazanie 1% miały plakaty i/lub ulotki kampanii tak nie nie pamiętam/trudno powiedzieć N=527 N=441

17 100 Ocena skuteczności materiałów informacyjnych Wśród badanych, którzy mieli kontakt z materiałami Czy odwiedził(a) Pan(i) stronę internetową podaną na ulotce i plakacie zawierającą informacje dotyczące 1% podatku? (Dane w procentach) tak nie nie pamiętam/trudno powiedzieć informacyjnymi akcji 1% w latach , niewielki jest odsetek osób (od 8 do 15%), które odwiedziły podaną na ulotce i plakacie miejską stronę www. Główne powody, dla których ten element przekazu jest mało skuteczny, mogą być następujące: brak dostępu do internetu, trudność w zapamiętaniu adresu strony, osoba nie osiąga Ŝadnych dochodów, brak czasu, brak zainteresowania tą problematyką, moŝliwość pozyskiwania informacji z innych źródeł itp. N=611 N=527 N=441

18 W jakich miejscach plakaty i/lub ulotki akcji 1% były najbardziej zauwaŝalne w 2009 roku? Gdzie Pan(i) widział(a) te materiały? (Dane w procentach) plakaty w środkach komunikacji miejskiej 39 ulotki w środkach komunikacji miejskiej 27 plakaty na okrągłych słupach ogłoszeniowych inne miejsce plakaty na tablicach ogłoszeniowych na terenie dzielnicy plakaty w budynkach mieszkalnych plakaty w urzędzie miasta, dzielnicy trudno powiedzieć Wśród kategorii inne respondenci najczęściej wymieniali: telewizję (29 wskazań) oraz prasę (10 wskazań). Pojedyncze wskazania, to: przystanki autobusowe, sklepy, billboardy, skrzynki pocztowe, klatki schodowe, internet, znajomi, przedszkola, szkoły N=441 MoŜliwość wskazania kilku odpowiedzi

19 Kwoty przekazywane na rzecz OPP wg danych Ministerstwa Finansów Kwoty przekazanego 1% podatku na rzecz OPP w latach (Dane w mln) Na tegoroczne wyniki wpływ miała m.in. zmiana wprowadzona na początku tego roku, umoŝliwiająca przekazanie 1% równieŝ w przypadku korekty zeznania. Ze wstępnych szacunków Ministerstwa Finansów wynika, Ŝe Polacy najchętniej wspierają organizacje zajmujące się pomocą dzieciom, hospicja i placówki opieki paliatywnej, organizacje związane z Kościołem, w tym oddziały Caritasu, jak równieŝ ośrodki zajmujące się ochroną środowiska, ekologią, pomocą dla zwierząt (źródło: Polityka nr 30 (2715), 25 lipca 2009 r.). Źródło: opracowanie własne na podstawie danych Ministerstwa Finansów

20 NatęŜenie kampanii informacyjnej w latach

21 Plakat akcji 1% w 2007 roku

22 Plakat akcji 1% w 2008 roku

23 Plakat akcji 1% w 2009 roku