GMINNA STRATEGIA ROZWI ZYWANIA PROBLEMÓW SPOŁECZNYCH GMINY KŁOMNICE

Transkrypt

1 GMINNA STRATEGIA ROZWI ZYWANIA PROBLEMÓW SPOŁECZNYCH GMINY KŁOMNICE na lata

2 2 SPIS TRE CI I. Działalno władz samorz dowych Rada Gminy Wójt Gminy Sołectwa rodowisko przyrodnicze Mieszka cy Gminy Kłomnice Pomoc społeczna...5 II. Strategia rozwi zywania problemów społecznych Wst p Misja i strategiczne cele rozwi zywania problemów społecznych Cele operacyjne Cel operacyjny nr Cel operacyjny nr Cel operacyjny nr Cel operacyjny nr Cel operacyjny nr III. Podsumowanie...19 IV. Alkoholizm jako problem społeczny Poj cie alkoholizmu Alkoholizm jako problem społeczny Społeczne skutki nadu ywania alkoholu Pomoc na rzecz rodzin i rodowisk dotkni tych problemem alkoholowym...23 Zał cznik nr 1 Program pozyskiwania budynków z przeznaczeniem na lokale socjalne

3 3 I. Działalno władz samorz dowych 1. Rada Gminy Organem gminy jest: - rada gminy, której działalno jest jawna. Jawno działania obejmuje w szczególno ci prawo obywateli do uzyskania informacji, wst pu na sesje rady gminy i posiedzeniu jej komisji, a tak e dost pu do dokumentów wynikaj cych z wykonywania zada publicznych w tym protokołów posiedze organów gminy. Kadencja rady gminy trwa 4 lata licz c od dnia wyboru. W skład Rady Gminy Kłomnice wchodz radni w liczbie: 15. Rada Gminy wybiera ze swojego grona przewodnicz cego oraz wiceprzewodnicz cego. Radni pracuj w 5 stałych komisjach Rady tj. - Komisji Rewizyjnej - Komisji Rolnictwa i Gospodarki komunalnej - Komisji O wiaty, Sportu, Zdrowia i Polityki Społecznej - Komisji Rozwoju Gospodarczego, Finansów i Promocji Gminy - Komisji Inwentaryzacyjnej 2. Wójt Gminy Organem wykonawczym Gminy jest Wójt. Wójt wykonuje uchwały Rady i zadania Gminy okre lone w przepisach prawa. Wójt składa radzie na ka dej sesji sprawozdanie ze swej działalno ci w okresie mi dzy sesjami. W realizacji zada własnych Wójt podlega wył cznie Radzie. Ponadto Wójt kieruje bie cymi sprawami gminy i reprezentuje je na zewn trz. Wójt jest kierownikiem Urz du i zwierzchnikiem słu bowym pracowników Urz du i kierowników gminny jednostek organizacyjnych. Wydaje decyzje administracyjne w sprawach z zakresu administracji publicznej, mo e te upowa ni pracowników Urz du Gminy do wydawania w jego imieniu decyzji. Wójt rozstrzyga w formie zarz dze wszystkie sprawy nale ce do jego kompetencji wynikaj ce z ustawy i przepisów wykonawczych i w granicach uprawnie ustawowych. 3. Sołectwa W skład gminy wchodz 23 sołectwa: Adamów Bartkowice Chorzenice Chmielarze Garnek Karczewice Kłomnice

4 4 Konary Ku nica Lipicze Michałów Michałów Rudnicki Nieznanice Niwki Pacierzów Rzeki Rzerz czyce Skrzydlów liwaków Witkowice Zawada Zberezka Zdrowa 4. rodowisko przyrodnicze Powierzchnia gminy Kłomnice wynosi 148 km 2. Gmina Kłomnice ma charakter rolniczy, aczkolwiek znajduj si na jej terenie zakłady produkcyjne, handlowe i usługowe. Najwi ksz zalet gminy Kłomnice jest jej atrakcyjne poło enie. Le y bowiem blisko trasy szybkiego ruchu DK 1, posiada doskonałe poł czenie kolejowe na trasie Cz stochowa - Radomsko. Dodatkow zalet tego

5 5 regionu s du e zasoby terenów przeznaczonych dla przemysłu i pod budownictwo indywidualne. Ponadto gmina posiada infrastruktur komunaln : wodoci gi, telefony, kanalizacj, gaz itd. S wi c sprzyjaj ce warunki dla inwestycji gospodarczych. Czyste rodowisko, zdecydowana wi kszo terenów zielonych, s siedztwo jury krakowsko - cz stochowskiej oraz przepływaj ce przez gmin rzeki Warta i Wiercica sprawiaj, e tereny te s atrakcyjne dla turystów i osób spragnionych rekreacji. 5. Mieszka cy Gminy Kłomnice Sytuacja demograficzna na dzie r. Ogółem w całej gminie jest mieszka ców, w tym 7125 kobiet i 6736 m czyzn. Według danych z Powiatowego Urz du Pracy, na dzie r. na terenie Gminy zarejestrowanych jest 966 osób bezrobotnych, z czego 462 stanowi kobiety, a 504 m czy ni. Z zasiłku dla bezrobotnych korzystały 102 osoby (32 kobiety oraz 70 m czyzn). 6. Pomoc społeczna Gminny O rodek Pomocy Społecznej w Kłomnicach jest organem powołanym do realizacji działa z zakresu pomocy społecznej. Szczegółowa regulacja prawna, okre laj ca zasady organizacji i funkcjonowania O rodków Pomocy Społecznej, jest zawarta w statutach oraz regulaminach organizacyjnych poszczególnych podmiotów. Na tym poziomie podstawa prawna działania ma ju charakter indywidualny i odnosi si do konkretnych jednostek. Kadr O rodka stanowi Kierownik, 6 pracowników socjalnych oraz 4 pozostałych pracowników realizuj cych zadania pomocy społecznej i wiadczenia rodzinne. Ponadto O rodek Pomocy obsługuje Gminn Komisj Rozwi zywania Problemów Alkoholowych i realizuje jej zadania zgodnie z gminnym programem profilaktyki i rozwi zywania problemów alkoholowych uchwalony przez Rad Gminy.

6 6 II. Strategia rozwi zywania problemów społecznych 1. Wst p Współczesny wiat charakteryzuje si wyst powaniem ró nego rodzaju kryzysów. Powoduj one wiele problemów społecznych m. in.: bezrobocie, niewydolno wychowawcz rodzin, przemoc, bezdomno. Niewystarczaj ce rodki przeznaczone na pomoc społeczn na zadania zlecone z bud etu pa stwa, zmuszaj do ci głych poszukiwa alternatywnych metod działania na rzecz rodzin i osób wymagaj cych pomocy. Skuteczna pomoc charakteryzuje si usuni ciem lub ograniczeniem dysfunkcji poprzez wspomaganie osób i rodzin w przezwyci aniu trudnych sytuacji yciowych Przemiany społeczno polityczne i reformy społeczne zmierzaj w kierunku minimalizowania opieku czej roli pa stwa, odchodz cego od powszechnych usług zaspokajaj cych potrzeby społecze stwa. Rola pa stwa zostaje ograniczana do okre lenia i nadzoru nad standardami realizowanych usług, wspierania samorz dów lokalnych w rozwi zywaniu problemów społecznych. Opracowywanie i wdra anie regionalnych strategii rozwi zywania problemów społecznych opartych na rzetelnej diagnozie i analizie potrzeb, z udziałem ró nych partnerów społecznych, stanowi szans na zwi kszenie skuteczno ci i efektywno ci dotychczas podejmowanych działa.

7 7 Tabela 1. Powody przyznania wiadczenia w latach Lp. Powody przyznawania Ilo osób Ilo osób Ilo osób Ilo Ilo Ilo pomocy w w w rodzin rodzin rodzin rodzinie rodzinie rodzinie 1. Ubóstwo Sieroctwo Bezdomno Potrzeba ochrony macierzy stwa 5. Bezrobocie Niepełnosprawno Długotrwała choroba 8. Bezradno w sprawach opieku czo wychow. i prowadzeniu gosp. domowych, z tego: Rodziny niepełne: Rodziny wielodzietne: 9. Alkoholizm Narkomania 10. Przemoc w rodzinie 11. Trudno ci przystosowania do ycia po opuszczeniu zakładu karnego 12. Zdarzenia losowe 13. Kl ska ywiołowa lub ekologiczna 14. wiadczenia usług opieku czych * 10 10* 12 12* ródło: opracowanie własne na podstawie sprawozda GOPS w Kłomnicach * jednoosobowe gospodarstwa domowe

8 8 Analizuj c powy sz tabel mo na wysnu nast puj ce wnioski: - dominuj cym czynnikiem przyznania pomocy społecznej w analizowanych latach jest bezrobocie. Zjawisko to wykazuje tendencj rosn c na przestrzeni lat Problem bezrobocia jest zjawiskiem szczególnie niepokoj cym, ma bowiem bezpo redni wpływ na poziom bezpiecze stwa socjalnego mieszka ców gminy - kolejnym problemem jest bezradno w sprawach opieku czo wychowawczych, w rodzinach niepełnych i wielodzietnych - innymi przyczynami udzielania pomocy mieszka com s : alkoholizm, długotrwałe choroby, ubóstwo Wykres. 1. Liczba osób korzystaj cych z pomocy GOPS z powodu bezrobocia w latach Liczba osób Rok 2004

9 9 Tabela 2. Realizacja zada własnych przez GOPS w Kłomnicach Rok Rodzaj Ilo osób Kwota Ilo osób Kwota Ilo osób Kwota wiadczenia w zł. w zł. w zł. Zasiłki celowe w tym: Zasiłki celowe specjalne Do ywianie uczniów w szkole Sprawianie pogrzebu Zasiłki na zdarzenia losowe Zasiłki okresowe Kolonie letnie Paczki mikołajkowe Podr czniki szkolne Usługi opieku cze ródło: opracowanie własne na podstawie sprawozda GOPS w Kłomnicach W zakres pomocy wchodziły: zasiłki celowe, do ywianie uczniów, usługi opieku cze. Szczegółowa analiza poszczególnych form pomocy została przedstawiona w powy szej tabeli. Na realizacj zada własnych gminy w zakresie pomocy społecznej w roku 2002 wykorzystano: zł., w roku nast pnym: zł., a w roku 2004 pomoc ta opiewała na kwot zł., co prezentuje wykres nr 2.

10 10 Wykres. 2. Wysoko rodków przeznaczonych na realizacj zada własnych przez GOPS w Kłomnicach w latach

11 11 Tabela 3. Formy pomocy z zakresu zada zleconych realizowane przez GOPS w Kłomnicach ROK Lp. Rodzaj wiadczenia Ilo Kwota Ilo Kwota Ilo Kwota osób w zł. osób w zł. osób w zł. 1. Zasiłki stałe Zasiłki stałe Wyrównawcze Renty socjalne Macierzy skie zasiłki okresowe 5. Zasiłki okresowe gwarantowane 6. Składki emerytalno rentowe 7. Składki na ubezpieczenie zdrowotne Zasiłki okresowe Zasiłki rodzinne Zasiłki piel gnacyjne ródło: opracowanie własne na podstawie sprawozda GOPS w Kłomnicach Na realizacj zada zleconych w zakresie pomocy społecznej w roku 2002 wykorzystano: zł., w roku zł., a w roku 2004 kwota ta zmalała do kwoty zł., co prezentuje wykres numer 3.

12 12 Wykres nr 3. Wysoko rodków przeznaczonych na realizacj zada zleconych przez GOPS w latach Kierunkiem wytyczonym w niniejszej strategii jest przede wszystkim: zabezpieczenie opieki socjalnej dla bezrobotnych, którzy nie maj szansy na podj cie zatrudnienia podejmowanie przedsi wzi i inicjatyw zmierzaj cych oraz skutkuj cych tworzeniem nowych miejsc pracy wspieranie przedsi wzi aktywizuj cych bezdomnych pod wzgl dem zawodowym rozwijanie działa profilaktycznych w ród osób bezdomnych w celu podj cia leczenia odwykowego. rozwijanie współpracy i wspieranie działalno ci organizacji pozarz dowych działaj cych w zakresie pomocy społecznej oraz wolontariatu. inicjowanie i wspomaganie przedsi wzi zmierzaj cych do zapewnienia pomocy rodzinom maj cym trudno ci w wychowywaniu dzieci i młodzie y

13 13 realizowanie i intensyfikowanie działa obj tych Gminnym Programem Profilaktyki i Przeciwdziałania Alkoholizmowi zabezpieczenie miejsc w placówkach opieki społecznej ludziom starszym, grupom osób o ograniczonej zdolno ci radzenia sobie samemu 2. Misja i strategiczne cele rozwi zywania problemów społecznych Konstytucja Rzeczpospolitej Polskiej mówi, e wszyscy obywatele s równi wobec prawa i obowi zków, wszyscy maj prawo do równego ich traktowania i nikt nie mo e by dyskryminowany w yciu politycznym, społecznym i gospodarczym z jakiejkolwiek przyczyny. Oznacza to, e pomoc społeczna powinna wspiera osoby i rodziny w wysiłkach zmierzaj cych do zaspokojenia niezb dnych potrzeb i umo liwia im ycie w warunkach odpowiadaj cych godno ci człowieka. 3. Cele operacyjne 1. Obj cie pomoc finansow, rzeczow, psychologiczn i prawn wszystkich osób i rodzin znajduj cych si w trudnej sytuacji yciowej 2. Rozszerzenie oferty usług na rzecz ludzi starszych 3. Pomoc osobom niepełnosprawnym 4. Organizowanie aktywno ci sportowej i turystycznej dla dzieci i młodzie y z terenu gminy 5. Podniesienie poziomu kwalifikacji i doskonalenie zawodowe pracowników socjalnych zatrudnionych w O rodku Pomocy Społecznej

14 14 4. Cel operacyjny nr 1 Obj cie pomoc finansow, rzeczow, psychologiczn i prawn wszystkich osób i rodzin znajduj cych si w trudnej sytuacji yciowej Z przeprowadzonej diagnozy sytuacji Gminnego O rodka Pomocy Społecznej w Kłomnicach wynika, i główn przyczyn korzystania ze wiadcze pomocy społecznej jest bezrobocie. Jednym z warunków zmniejszenia liczby osób ubiegaj cych si o pomoc jest przeciwdziałanie temu zjawisku i zapewnienie utrzymania ródeł dochodu. Innymi przyczynami wyst powania klientów z wnioskiem o udzielenie pomocy s : - niepełnosprawno - ubóstwo - długotrwała choroba - zaburzona struktura rodziny - alkoholizm - bezradno w sprawach opieku czo wychowawczych Aby przeciwdziałanie wyst puj cych na terenie gminy problemów było skuteczne, musi opiera si na ci głej diagnozie sytuacji oraz prawidłowym przepływie informacji. Podj te działania: analiza rzeczywistych problemów społecznych d enie do okre lenia zapotrzebowania na pomoc finansow niezb dn do zaspokojenia potrzeb rozpoznanie najwa niejszych problemów społecznych, ich rozmiaru i zasi gu ustalenie zasad współpracy przy wymianie informacji mi dzy instytucjami (Powiatowy Urz d Pracy, zakłady pracy znajduj ce si na terenie gminy, Policja) i organizacjami (organizacje pozarz dowe, Ko ciół, Zwi zki Wyznaniowe) a o rodkiem pomocy społecznej analiza wniosków oraz interwencji osób korzystaj cych z pomocy

15 15 Przewidywane efekty: mo liwo rozpoznania ródła zagro enia ycia społecznego na terenie gminy opracowanie diagnozy i wykorzystanie uzyskanych danych do działa w zakresie pomocy społecznej zwi kszenie efektywno ci działa oraz skuteczne reagowanie na problemy społeczne poprzez współprac o rodka pomocy z instytucjami i organizacjami wykorzystanie w celach profilaktycznych informacji o przyczynach ubiegania si klientów o pomoc 5. Cel operacyjny nr 2 Rozszerzenie oferty usług na rzecz ludzi starszych Ogólna dost pno do usług bytowych, urz dowych mieszkaniowych, a nawet intelektualnych i zdrowotnych ułatwiaj ycie ludziom starszym i wydłu aj okres ich samodzielno ci społecznej. Jednak e nieunikniony proces starzenia si społecze stwa, stwarza konieczno podj cia wielu zada. Podj te działania: Rozszerzenie usług piel gnacyjnych i opieku czych dla osób starszych w miejscu zamieszkania w/w osób (organizowanie pomocy s siedzkiej, wolontariat) Wdro enie rz dowego programu Posiłek dla potrzebuj cych z mo liwo ci uzyskania rodków lokomocji w czasie organizowania w/w programu D enie do okre lenia zapotrzebowania na pobyt osób starszych w o rodkach zapewniaj cych całodobow opiek Ustalenie zasad współpracy z o rodkami zdrowia (pomoc piel gniarek rodowiskowych)

16 16 Zamierzone efekty: Zapewnienie komfortu psychicznego, poczucia bezpiecze stwa, przynale no ci, poprzez zabezpieczenie ich funkcjonowania w rodowisku lokalnym Wł czenie osób starszych do ycia w lokalnej społeczno ci Umo liwienie osobom starszym, wymagaj cym całodobowej opieki - pobytu w domach pomocy społecznej oraz innych instytucjach zapewniaj cych całodobowe utrzymanie Umo liwienie osobom starszym, chorym uzyskania fachowej pomocy 6. Cel operacyjny nr 3 Pomoc osobom niepełnosprawnym Osob niepełnosprawn jest jednostk w pełni swych praw, znajduj c si w sytuacji upo ledzaj cej j na skutek barier rodowiskowych, ekonomicznych i społecznych, których z powodu wyst puj cych u niej uszkodze nie mo e przezwyci a w taki sposób jak inni ludzie. Do zada społecze stwa nale y eliminowanie, zmniejszanie lub kompensowanie tych barier aby ka dej jednostce umo liwi korzystanie z dóbr publicznych jednocze nie respektuj c jej prawa i przywileje. Podj te działanie: Umo liwienie osobom niepełnosprawnym pełnego uczestnictwa w yciu społecznym oraz pomoc w integracji tych osób ze rodowiskiem poprzez prac socjaln z osobami niepełnosprawnymi Utworzenie punktu informacyjnego na parterze urz du Pomoc finansowa oraz poradnictwo specjalistyczne osobom niepełnosprawnym (zgodnie z ustaw o pomocy społecznej) Umieszczenie osoby niepełnosprawnej wymagaj cej niezb dnej opieki w domu pomocy społecznej

17 17 Przewidywane efekty: Usprawnienie fizyczne i społeczne osób niepełnosprawnych Ułatwienie osobom niepełnosprawnym i starszym dost pu do informacji oraz pomoc w realizacji indywidualnych spraw urz dowych Umo liwienie osobom niepełnosprawnym godnych warunków ycia oraz zaspokojenie ich niezb dnych potrzeb D enie do poprawy sytuacji materialno bytowej osób niepełnosprawnych oraz odci enie rodzin z osob niepełnosprawn, poprzez umieszczenie w/w w domu pomocy społecznej 7. Cel operacyjny nr 4 Organizowanie aktywno ci sportowej i turystycznej dla dzieci i młodzie y z terenu gminy Istotn kwesti w pomocy społecznej jest organizowanie dla dzieci i młodzie y z rodzin wymagaj cych pomocy ze strony o rodka, ró nych form wypoczynku oraz umo liwienie korzystania w/w osób z obiektów sportowych i kulturalnych. Podj te działania: Organizowanie ró nego rodzaju imprez, wycieczek poprzez współprac ze szkołami, Gminnym O rodkiem Kultury, Urz dem Gminy, Towarzystwem Przyjaciół Dzieci Przewidywane efekty: Rozwijanie aktywno ci sportowej i turystycznej poprzez korzystanie dzieci i młodzie y z organizowanych form wypoczynku

18 18 8. Cel operacyjny nr 5 Podniesienie poziomu kwalifikacji i doskonalenie zawodowe pracowników socjalnych zatrudnionych w O rodku Pomocy Społecznej Działalno pracowników społecznych w Polsce podlega w ostatnich latach coraz intensywniejszej profesjonalizacji. Do przyspieszenia tego procesu przyczyniło si w znacznej mierze du e społeczne zapotrzebowanie na usługi pracownika socjalnego. Pracownik socjalny to zawód, którego zadaniem jest niesienie pomocy osobom niezdolnym (z ró nych przyczyn) do samodzielnej egzystencji oraz rodzinom w wzmacnianiu i odzyskiwaniu zdolno ci do funkcjonowania w społecze stwie. Naczeln zasad jest wymóg by osoba wykonuj ca zawód pracownika socjalnego kierowała si bezwzgl dnym dobrem człowieka, a nie innymi kryteriami zawodowej efektywno ci. Bardzo wa nym elementem jest kształcenie pracowników socjalnych, którzy maj pełni rol drogowskazów dla ludzi potrzebuj cych pomocy Podj te działania: Upowszechnienie roli zawodowych pracownika socjalnego oraz u wiadomienie zada pracownika w rodowisku lokalnym Zwi kszenie roli pracy socjalnej w działalno ci O rodka Pomocy Społecznej Uczestnictwo pracowników O rodka w sesjach szkoleniowych, konferencjach, warsztatach zaj ciowych z zakresu samodoskonalenia i kształcenia pracowników socjalnych Przewidywane efekty: Skuteczniejsze działanie pracowników O rodków Pomocy Społecznej Podniesienie statusu zawodowego pracowników socjalnych Wzrost liczby wyspecjalizowanych pracowników oraz podniesienie jako ci usług przez O rodek

19 19 III. Podsumowanie Do zada gminy o charakterze obowi zkowym zgodnie z ustaw o pomocy społecznej z dnia 12 marca 2004 r. nale y opracowanie i realizacja gminnej strategii rozwi zywania problemów społecznych. Zadania okre lone w strategii s zadaniami ogólnospołecznymi i wa nym elementem polityki społecznej Gminy Kłomnice. Przedstawiona strategia rozwi zywania problemów społecznych obejmuje teren gminy, w której uczestniczy b d mieszka cy, instytucje i organizacje. Pozwoli równie na wnikliwe rozpoznanie problemów wyst puj cych na terenie gminy i stworzy mo liwo ich likwidacji b d zmniejszenia. Realizacja strategii przyczyni si przede wszystkim do polepszenia sytuacji bytowej mieszka ców Gminy Kłomnice.

20 20 IV. Alkoholizm jako problem społeczny Wa n rol w systemie rozwi zywania problemów alkoholowych odgrywa samorz d gminy, który na mocy ustawy z dnia 26 pa dziernika 1982r. z pó n.zm. o wychowaniu w trze wo ci i przeciwdziałaniu alkoholizmowi jest odpowiedzialny za rozwi zywanie problemów alkoholowych w społeczno ci lokalnej. Zgodnie z ustaw prowadzenie działa zwi zanych z profilaktyk i rozwi zywaniem problemów alkoholowych oraz integracja społeczna osób uzale nionych od alkoholu nale y do zada własnych gminy. Zadania te w szczególno ci obejmuj : - zwi kszanie dost pno ci pomocy terapeutycznej i rehabilitacji dla osób uzale nionych od alkoholu, - udzielanie rodzinom, w których wyst puj problemy alkoholowe, pomocy psychospołecznej i prawnej, a w szczególno ci ochrony przed przemoc w rodzinie, - prowadzenie profilaktycznej działalno ci informacyjnej i edukacyjnej w zakresie rozwi zywania problemów alkoholowych, w szczególno ci dla dzieci i młodzie y, w tym prowadzenie pozalekcyjnych zaj sportowych, - wspomaganie działalno ci instytucji, stowarzysze i osób fizycznych, słu cej rozwi zywaniu problemów alkoholowych,, - wspierania zatrudnienia socjalnego Realizacja wymienionych wy ej zada jest prowadzona w postaci gminnego programu profilaktyki i rozwi zywania problemów alkoholowych, szczególn rol w opracowaniu gminnego programu i inicjowaniu zada z zakresu rozwi zywania problemów alkoholowych pełni Gminna Komisja Rozwi zywania Problemów Alkoholowych. Celem programu jest zmniejszenie rozmiarów problemów alkoholowych na terenie Gminy Kłomnice poprzez prowadzenie działa zwi zanych z profilaktyk i rozwi zywaniem problemów alkoholowych. Metodami maj cymi słu y w praktyce do realizacji tego zadania s : 1. Utrzymywanie stałej współpracy z Przychodniami Terapii Uzale nie od Alkoholu i Współuzale nienia.

21 21 2. Poprawa skuteczno ci profesjonalnej terapii uzale nie dla osób uzale nionych, ich rodzin oraz ofiar przemocy domowej. 3. Współpraca z Policj. 4. Wst pne diagnozowanie i kierowanie osób z problemem alkoholowym do specjalnych placówek leczenia odwykowego oraz na badanie do biegłego w przedmiocie uzale nienia od alkoholu. 1. Poj cie alkoholizmu Według najnowszej klasyfikacji współuzale nienie od alkoholu jest chorob chroniczn i post puj c, która zaczyna si i rozwija bez wiadomo ci osoby zainteresowanej, polega na niekontrolowanym piciu napojów alkoholowych i mo e doprowadzi do przedwczesnej mierci. Charakteryzuj j przede wszystkim takie zjawiska jak: - codzienne wypijanie alkoholu w celu utrzymania zadawalaj cego funkcjonowania, - regularne ale ograniczone do weekendów picie du ych ilo ci alkoholu, - ci gi picia wyst puj ce naprzemiennie z okresami trze wo ci, - objawy abstynencyjne, - zmiany tolerancji na alkohol, - utrata kontroli nad piciem, - zaburzenia pami ci i wiadomo ci, - nawroty picia po próbach utrzymania okresowej abstynencji. 2. Alkoholizm jako problem społeczny Nadu ywanie napojów alkoholowych stanowi dzi jeden z najpowa niejszych problemów. Zjawisko to stwarza problem zło ony i trudny do przezwyci enia. Jego niszczycielskie działanie daje si zaobserwowa w ród klientów GKRPA. Rodziny te obj te s zwykle te pomoc O rodka Pomocy Społecznej, pracownicy do cz sto obserwuj stwarzanie sytuacji sprzyjaj cych piciu alkoholu, stosowanie zach ty do jego spo ywania i przedstawianie łatwo ci jego zdobywania.

22 22 Szczególnego znaczenia w tych rodzinach nabiera wzorzec picia alkoholu i niekorzystny wpływ rozbie no ci mi dzy zachowaniem rodziców, a wymaganiami stawianymi wobec dziecka co do spo ycia alkoholu, brak kontroli ze strony rodziców i stosowanie niewła ciwych metod wychowawczych. W wielu rodowiskach daje si zauwa y zjawisko dziedziczenia alkoholizmu. problem nadu ywania alkoholu przez podopiecznych jest bardzo skomplikowany, poniewa obok alkoholizmu wyst puj zaburzenia komunikacji mi dzy członkami rodzin, bieda, problemy wychowawcze i zdrowotne. 3. Społeczne skutki nadu ywania alkoholu Nadu ywanie alkoholu bardzo cz sto wynika z nieumiej tno ci radzenia sobie z problemami jakie niesie ycie i w ostateczno ci prowadzi do fizycznego i psychicznego wyniszczenia jednostki. Alkoholik jest osoba niedojrzał emocjonalnie, skłonn do waha i wybuchowych reakcji rado ci lub rozpaczy, które mog prowadzi do gwałtownych nieprzemy lanych zachowa. Cechuje go taka mała odporno na frustracje, kryje w sobie l k przed wyj ciem na jaw jego uzale nienia. Jego kontakty z innymi lud mi s zazwyczaj do płytkie i lu ne, nasycone s wysokim poziomem niepokoju. Nadmierne spo ycie alkoholu znajduje swoje odbicie nie tylko w yciu jednostki ale tak e w yciu społecze stwa. Problemy, których przyczyn jest alkohol, mog pojawia si w ró nych dziedzinach. Mo na mówi o nast pstwach rodzinnych, problemach w pracy, łamaniu porz dku publicznego. Nadu ywanie alkoholu jest jedn z głównych przyczyn rozwodów w Polsce. Najcz ciej osob uzale nion od alkoholu jest m czyzna. Bardzo wa nym skutkiem nadu ywania alkoholu jest pogarszanie si sytuacji ekonomicznej i społecznej rodziny. Nie bez znaczenia jest wpływ alkoholizmu rodzica na rozwój dzieci, które yj w atmosferze ci głego niepokoju, l ku i napi cia. Reasumuj c mo na jednoznacznie stwierdzi, e alkoholizm zarówno w yciu jednostki jak i w yciu społecznym zawsze powoduje straty.

23 23 Skuteczna pomoc osobom i rodzinom z problemami alkoholowymi polega na umo liwieniu ludziom dotkni tym t chorob podj cia leczenia. Powa nym problemem w podejmowaniu działa w tym kierunku jest bierna postawa ludzi uzale nionych od alkoholu. Podopieczni ci maj w wi kszo ci postawy roszczeniowe, uwa aj, e je eli nie pracuj to wła nie pomoc społeczna ma ich utrzyma. S przekonani, e ich uzale nienie spowodowane jest czynnikami zewn trznymi, nie chc pogodzi si z my l, e to wła nie oni decyduj o swojej sytuacji yciowej. Wielu podopiecznych zaprzecza, e alkohol ma jakikolwiek wpływ na jako ich ycia. W przypadku tych uzale nie konieczne jest skonfrontowanie ich z uzale nieniem tj. przeprowadzenie interwencji i u wiadomienie im ich choroby. 4. Pomoc na rzecz rodzin i rodowisk dotkni tych problemem alkoholizmu Cel strategiczny Wypracowanie modelu wspólnego działania w celu pomocy rodzinom dotkni tym problemem alkoholowym. Kierunki działania Zwi kszenie dost pno ci terapeutycznej oraz rehabilitacyjnej dla osób uzale nionych od alkoholu poprzez: utrzymanie współpracy z Przychodnia Terapii Uzale nie od Alkoholu w Cz stochowie popraw skuteczno ci profesjonalnej terapii uzale nie dla osób uzale nionych, ich rodzin oraz ofiar przemocy domowej współprac z Policj, Kuratorami s dowymi, wst pne diagnozowanie i kierowanie osób z problemem alkoholowym do specjalnych placówek leczenia odwykowego. Udzielanie rodzinom w których wyst puje problem alkoholowy, pomocy prawnej i psychologicznej, a w szczególno ci ochrony przed przemoc w rodzinie poprzez:

24 24 kontynuacj działalno ci Punktu Konsultacyjnego dla osób uzale nionych, członków ich rodzin oraz ofiar przemocy domowej zwi kszenie dost pno ci interwencji prawno-administracyjnej wobec przemocy i innych zaburze funkcjonowania rodziny powodowanych przez picie alkoholu, zakup i dystrybucj materiałów informacyjno-edukacyjnych dla klientów Punktu Konsultacyjnego. Prowadzenie profilaktycznej działalno ci informacyjnej i edukacyjnej, w szczególno ci dla dzieci i młodzie y, w tym prowadzenie pozalekcyjnych zaj sportowych poprzez: organizowanie i finansowanie programów profilaktycznych dla dzieci i młodzie y, wspieranie działalno ci wietlic rodowiskowych, dofinansowanie kolonii i zimowisk dla dzieci, prowadzenie akcji profilaktycznej Alkohol kradnie wolno spotkania edukacyjne, dofinansowanie szkole i kursów specjalistycznych w zakresie pracy z dzie mi z problemem alkoholowym, dofinansowanie pozalekcyjnych zaj sportowych, dofinansowanie działa Młodzie owych Akademii ycia, organizacja festynów i turniejów bezalkoholowych,, dofinansowanie wietlic przy OSP Wspomaganie działalno ci instytucji,stowarzysze i osób fizycznych, słu cej rozwi zywaniu problemów alkoholowych poprzez: wspieranie działa organizacji i instytucji, których celem jest promowanie zdrowego stylu ycia poprzez imprezy bezalkoholowe, konkursy, zawody sportowe, obozy sportowe itp. profilaktyka i edukacja poprzez kluby sportowe i OSP,

25 25 tworzenie i finansowanie bie cej działalno ci wietlic rodowiskowych dla dzieci z rodzin z problemem alkoholowym, organizowanie obozów sportowych, wspieranie finansowe instytucji współpracuj cych z Gmin w zakresie ochrony zdrowia, przeciwdziałanie uzale nieniom, Stworzenie modelu współpracy członków GKRPA,pracownika socjalnego i konsultanta- psychologa motywowanie uzale nionych i współuzale nionych do zmiany sytuacji yciowej poprzez rozpoznanie na podstawie faktów z ycia podopiecznych, problemu alkoholowego i zmotywowanie podopiecznego lub jego rodziny do podj cia kontaktu z psychologiem, terapeutom, wsparcie psychologa dla osób współuzale nionych zawiera b d elementy psychoedukacji maj cej na celu zdobycie przez wspóluzale nionych rzetelnej podstawowej wiedzy na temat tego kim jest alkoholik i dlaczego jest to człowiek chory, czy jest współuzale nienie w chorobie alkoholowej członka rodziny i jakie s jego konsekwencje, informowanie o miejscach, organizacjach, instytucjach mog cych pomóc w rozwi zywaniu pi trz cych si problemów Nale y przyj, e zarówno cele jak i kierunki działa pozwol na: - przezwyci anie trudnych sytuacji yciowych oraz zaspokojenie potrzeb ludzi w ró nym wieku, - kształtowanie stosunków społecznych, - integracj rodowiska lokalnego Szczegółowy plan działa zawiera corocznie uchwalany Gminny program Profilaktyki i Rozwi zywania problemów Alkoholowych

26 26