Scenariusz zajęć przygotowany przez Przemysława Rybickiego i Karola Bińka. Przy pomocy i dzięki pomysłom pani Urszuli Feltynowskiej.

Transkrypt

1 Scenariusz zajęć przygotowany przez Przemysława Rybickiego i Karola Bińka. Przy pomocy i dzięki pomysłom pani Urszuli Feltynowskiej. Konsultacja metodologiczna: Monika Płatek (wiedza) będą wiedzieli: 1. Jak i gdzie szukać pracy 2. Jakie są formy zatrudnienia w Polsce 3. Jakie warunki naleŝy spełnić aby pracować za granicą 4. Krok po kroku zakładamy firmę (umiejętności) będą umieli: 1. Jak zabrać się do szukania pracy 2. Będą łatwiej radzić sobie w urzędach 3. Jak zachować się podczas rozmowy kwalifikacyjnej (wartości- cele wychowawcze) będą rozumieli, Ŝe 1. Poszukiwanie pracy to proces trudny, złoŝony, wymagający duŝo wysiłku, determinacji i inwencji ale przynoszący rezultaty 2. Wstąpienie Polski do Unii Europejskiej otwiera nowe rynki pracy, nowe moŝliwości 3. KaŜdy kandydat na stanowisko pracy ma być równo traktowany Burzą mózgów na temat sposobów szukania pracy i pokazanie wyników badań społecznych w tym zakresie Kazusy AŜurowa piła czyli Jigsaw Praca w małych grupach i wspólne zbieranie wiadomości Jak załoŝyć firmę? Scenka rozmowa z pracodawcą zabronione pytania i wymagania pracodawcy Konferencja międzynarodowa (europejskie targi pracy) > forma autoprezentacji, reklamowanie siebie 1

2 1. Wprowadzenie do tematu zajęć 2. Jak szukać pracy? burza mózgów, stworzenie rankingu sposobów szukania pracy i porównanie go z badaniami społecznymi w tym zakresie 3. Gdzie szukać pracy? metoda kazusów agencje pracy urząd pracy 4. Zabronione pytania i wymagania pracodawcy metoda scenki 5. Formy zatrudnienia AŜurowa piła czyli jigsaw Umowy cywilnoprawne umowa o dzieło oraz umowa zlecenie Umowy o prace Wolontariat 6. Samozatrudnienie czyli jak krok po kroku załoŝyć własną firmę? dzielimy uczestników na grupy, kaŝda grupa analizuje oddzielny krok -> następnie wspólne zebranie informacji 7. Praca za granicą konferencja międzynarodowa (europejskie targi pracy) 8. Sprawdzenie metodą pytań i odpowiedzi Podstawa prawna niezbędna do przeprowadzenia zajęć: Ustawa z dnia 26 czerwca 1974 r. Kodeks Pracy Ustawa z dnia 2 lipca 2004 roku o swobodzie działalności gospodarczej Ustawa z dnia 20 maja 1971 r. Kodeks Wykroczeń Ustawa z dnia 10 września 1999 r. Kodeks karny skarbowy Ustawa z dnia 9 lipca 2003 r. O zatrudnianiu pracowników tymczasowych Ustawa z dnia 29 czerwca 1995 r. o statystyce publicznej Ustawa z dnia 24 kwietnia 2003 r. o działalności poŝytku publicznego i o wolontariacie Ustawa z dnia 20 kwietnia 2004 r. o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy Ad.1 Wprowadzenie do tematu zajęć Pierwsze zajęcia z cyklu Na rynku pracy poświęcimy szukaniu pracy. Rozejrzymy się gdzie szukać zatrudnienia i jak się najskuteczniej do tego zabrać. Dowiemy się, o co moŝe nas pytać pracodawca i czego moŝe wymagać od nas przy rozmowie kwalifikacyjnej. Wspomnimy o formach zatrudnienia i spróbujemy załoŝyć własną firmę. Na koniec rozszerzymy trochę nasze horyzonty i sprawdzimy, co słychać na rynku pracy Unii Europejskiej. Ad.2 Jak szukać pracy? Komentarz : Ponad trzymilionowe bezrobocie sprawiło, Ŝe praca stała się w Polsce jednym z najbardziej poŝądanych i poszukiwanych dóbr. Dlatego na początku zajęć zastanowimy się nad moŝliwymi sposobami poszukiwania pracy. Rozpoczynamy od pytania otwartego tzn. bez 2

3 gotowych propozycji odpowiedzi do uczestników zajęć Jakie strategie szukania pracy są obecnie skuteczne? Prosimy uczestników, aby metodą burzy mózgów spontanicznie wymienili sposoby poszukiwania pracy. Wszystkie odpowiedzi zapisujemy na tablicy. Proponujemy stworzenie małego rankingu -> Ze stworzonej przez nas wspólnie listy, kaŝdy wybiera jego zdaniem 3 najbardziej skuteczne sposoby wyszukiwania pracy. Odczytujemy po kolei kaŝdy sposób i zliczamy ile głosów przypadło na kaŝdą moŝliwość ( przypominam, iŝ kaŝdy uczestnik ma 3głosy i nie moŝna się od niego wstrzymać), tworząc w ten sposób nasz własny więzienny ranking Następnie proponujemy porównanie naszego rankingu z wynikami badań społecznych w tym zakresie. Opieramy się tu na raporcie z badań Centrum Badania Opinii Społecznej (CBOS) Społeczne zróŝnicowanie aktywności zawodowej. Poszukiwanie pracy: sposoby, elastyczność, oczekiwania finansowe przeprowadzonych w dniach 14 kwietnia - 4 maja 2005r. na liczącej 4169 osób reprezentatywnej próbie losowej dorosłych mieszkańców Polski. W jaki sposób szuka Pan(i) pracy? (Respondenci mogli wskazać kilka sposobów) Najczęściej stosowanym sposobem szukania zatrudnienia jest wykorzystywanie kontaktów rodzinnych - 70% starających się o pracę zwraca się w tym celu o pomoc do rodziny. Blisko dwie trzecie kontaktuje się osobiście z pracodawcami (63%) lub korzysta z 3

4 ofert urzędu pracy lub innych form pomocy państwa czy samorządu (62%). Większość szukających pracy (59%) odpowiada na ogłoszenia, a połowa (49%) uruchamia kontakty nawiązane w dotychczasowej pracy. Znacznie mniejsza grupa (33%) liczy na kontakty ze szkoły lub studiów. Co czwarty szukający zatrudnienia (24%) zwraca się do prywatnej agencji pośrednictwa pracy; mniej więcej co siódmy (15%) zamieszcza ogłoszenia w tej sprawie, a co jedenasty (9%) próbuje załoŝyć firmę, gospodarstwo albo rozpocząć działalność na własny rachunek. Wysokie bezrobocie powoduje, Ŝe duŝego znaczenia nabiera wybór właściwych metod poszukiwania pracy. Choć stosuje się wiele sposobów, ich skuteczność moŝe być bardzo róŝna. Szanse na znalezienie zatrudnienia zaleŝą od wielu czynników, związanych zarówno z cechami pracownika (kwalifikacje, mobilność), jak i środowiska (np. dostępność miejsc pracy). Bardzo waŝnym czynnikiem mogą być teŝ róŝne formalne i nieformalne powiązania potencjalnego pracownika, jego społeczny kapitał : znajomości, jakie posiada, a takŝe umiejętność ich nawiązywania i wykorzystywania. MoŜna to wszystko podsumować jednym zdaniem KaŜdy sposób poszukiwania pracy jest dobry.. o ile przynosi efekty i okazuje się skuteczny Ad.3 Gdzie szukać pracy? Znamy juŝ statystyki z najczęstszymi metodami poszukiwania pracy. Teraz poznamy instytucje, które mogą być przydatne w znalezieniu pracy (agencja pracy tymczasowej, urząd pracy). W tym celu posłuŝymy się metodą kazusów. Dzielimy uczestników na 3 grupy. KaŜda zapoznaje się z jednym kazusem. Po 5-8 minutach prosimy o przedstawienie kazusu wraz z rozwiązaniem i krótkim omówieniem podstawy prawnej. Czas ok. 25 minut KAZUS 1 Agencja pracy tymczasowej Firma budowlana Dom jak marzenie podpisała umowę z agencją pracy Pracuj dla nas by ta dostarczyła jej pracowników budowlanych do wykończenia domków letniskowych. Wielu stałych pracowników jest chorych i potrzebują ludzi na zastępstwo. Firma budowlana zapłaciła agencji pracy za poszukiwania. Agencja pracy zamieściła ogłoszenie w prasie i radiu lokalnym. Na to ogłoszenie odpowiedział Pan Pracuś, agencja pracy podpisała z nim umowę o pracę i skierowała go do firmy budowlanej. Pan Pracuś pracował sumiennie, kierownik zmiany był bardzo z niego zadowolony. Kiedy przyszedł koniec miesiąca poszedł do kasy firmy budowlanej aby odebrać wypłatę. Pani w kasie sprawdziła wielokrotnie, ale nie było go na liście płac. Dlaczego? Czy firma Dom jak marzenie chce oszukać Pana Pracusia? Kto powinien jemu wypłacać pensję? Podstawa prawna: Ustawa z dnia 9 lipca 2003 r. o zatrudnianiu pracowników tymczasowych Art Umowa o pracę zawarta między agencją pracy tymczasowej a pracownikiem tymczasowym powinna określać strony umowy, rodzaj umowy i datę zawarcia umowy oraz wskazywać pracodawcę uŝytkownika i ustalony okres wykonywania na jego rzecz pracy tymczasowej, 4

5 a takŝe warunki zatrudnienia pracownika tymczasowego w okresie wykonywania pracy na rzecz pracodawcy uŝytkownika, w szczególności: 1) warunki wskazane w art. 9 ust. 1 pkt 1, 4 i 5; 2) wynagrodzenie za pracę oraz termin i sposób wypłacania tego wynagrodzenia przez agencję pracy tymczasowej. 2. W umowie o pracę zawartej na czas określony strony mogą przewidzieć moŝliwość wcześniejszego rozwiązania tej umowy przez kaŝdą ze stron: 1) za trzydniowym wypowiedzeniem, gdy umowa o pracę została zawarta na okres nie przekraczający 2 tygodni; Art W celu zawarcia umowy o pracę między agencją pracy tymczasowej a pracownikiem tymczasowym pracodawca uŝytkownik uzgadnia z tą agencją na piśmie: 1) rodzaj pracy, która ma być powierzona pracownikowi tymczasowemu; 4) wymiar czasu pracy pracownika tymczasowego; 5) miejsce wykonywania pracy tymczasowej. Odpowiedź: To agencja zatrudnia i wypłaca pensje pracownikom; firma Dom jak marzenie nie chce oszukać Pana Pracusia. KAZUS 2 Urząd pracy Pan Falstart dowiedział się, Ŝe jeśli zgłosi się w urzędzie pracy w ciągu 30 dni od zwolnienia z zakładu karnego, dostanie zasiłek dla bezrobotnych. Przewidując, Ŝe w ciągu pierwszych 30 dni moŝe nie mieć czasu, czy teŝ nie będzie w odpowiednim stanie, by załatwiać sprawy w urzędach, postanowił pozałatwiać takie sprawy juŝ przed wyjściem. Z urzędu dostał jednak odpowiedź, Ŝe nie spełnia warunków do otrzymania statusu bezrobotnego. Koledzy pocieszyli, Ŝe w sumie to i tak nie ma sensu, bo przecieŝ zasiłek przysługuje tylko takim, którzy przez cały rok pracowali i zarabiali co najmniej te 850 zł, a urząd pracy jest przecieŝ tylko od zasiłków. Czy Pan Falstart powinien zgłosić się do urzędu pracy po wyjściu? Czy koledzy mają rację, co do warunków otrzymania zasiłku? Ustawa z dnia 20 kwietnia 2004 r. o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy Art Ilekroć w ustawie jest mowa o: 2) [ ]bezrobotnym - oznacza to osobę, o której mowa w art. 1 [ ]jeŝeli: g) nie jest osobą tymczasowo aresztowaną lub nie odbywa kary pozbawienia wolności, Art Powiatowe urzędy pracy rejestrują bezrobotnych i poszukujących pracy oraz prowadzą rejestr tych osób. Art Prawo do zasiłku przysługuje bezrobotnemu za kaŝdy dzień kalendarzowy po upływie 7 dni od dnia zarejestrowania się we właściwym powiatowym urzędzie pracy, jeŝeli [ ] 1) nie ma dla niego propozycji odpowiedniej pracy, propozycji szkolenia, staŝu, przygotowania zawodowego w miejscu pracy, prac interwencyjnych lub robót publicznych oraz 2) w okresie 18 miesięcy poprzedzających dzień zarejestrowania, łącznie przez okres co najmniej 365 dni: 5

6 a) był zatrudniony i osiągał wynagrodzenie w kwocie co najmniej minimalnego wynagrodzenia za pracę 2. Do 365 dni, o których mowa w ust. 1 pkt 2, zalicza się równieŝ okresy: (np. słuŝby wojskowej) 3. Prawo do zasiłku przysługuje bezrobotnym zwolnionym z zakładów karnych i aresztów śledczych, zarejestrowanym w okresie 30 dni od dnia zwolnienia, jeŝeli suma okresów, o których mowa w ust. 1 pkt 2 i ust. 2, przypadających w okresie 18 miesięcy przed ostatnim pozbawieniem wolności oraz wykonywania pracy w okresie pozbawienia wolności wynosiła co najmniej 365 dni, przy czym podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne i Fundusz Pracy stanowiła kwota w wysokości co najmniej minimalnego wynagrodzenia za pracę przed pozbawieniem wolności oraz 50% minimalnego wynagrodzenia za pracę w okresie pozbawienia wolności. W przypadku pozbawienia wolności w okresie pobierania zasiłku, po zwolnieniu z zakładu karnego lub aresztu śledczego przysługuje prawo do zasiłku na okres skrócony o okres pobierania zasiłku przed pozbawieniem wolności i w trakcie przerw w odbywaniu kary. Odpowiedź: Obowiązkowo powinien swoje pierwsze kroki na wolności skierować do Urzędu pracy, bo jak wpadnie w cug, zachłyśnie się wolnością, moŝe nie dotrzeć w ciągu 30 dni do urzędu. Tak, jego koledzy mają rację W zasadzie Jednak pracując w okresie pozbawienia wolności wystarczy, by podstawa wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne (czyli tzw. wynagrodzenie brutto) wynosiła 50% (a nie 100%) wynagrodzenia minimalnego polecamy dogłębną analizę art :) miłej lektury... KAZUS 3 Urząd pracy Pan Niepracujący nie ma zawodu. Nie ma doświadczenia. Nie zna Ŝadnego języka obcego. Nie umie pisać cv, a nawet gdyby ktoś mu pomógł - nie miałby komputera, Ŝeby je przepisać. Nie ma pieniędzy na gazety z ogłoszeniami, a tym bardziej na telefony. Pan Niepracujący codziennie rozwaŝa swoją beznadziejną sytuację, topiąc smutki Czy sytuacja Pana Niepracującego jest rzeczywiście beznadziejna? Czy moŝna mu coś poradzić? Ustawa z dnia 20 kwietnia 2004 r. o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy Art. 34. Powiatowe urzędy pracy prowadzą pośrednictwo pracy dla zarejestrowanych osób, a w razie braku moŝliwości zapewnienia odpowiedniego zatrudnienia: 1) świadczą usługę poradnictwa zawodowego; 2) umoŝliwiają udział w zajęciach klubu pracy; 3) inicjują, organizują i finansują szkolenia bezrobotnych i innych uprawnionych osób oraz przyznają i wypłacają dodatki szkoleniowe lub stypendia; 4) inicjują i dofinansowują tworzenie dodatkowych miejsc pracy; 5) inicjują oraz finansują w zakresie określonym w ustawie inne instrumenty rynku pracy; 6) inicjują i realizują projekty lokalne; 7) przyznają i wypłacają zasiłki i inne świadczenia z tytułu bezrobocia. Art Podstawowymi usługami rynku pracy są: 1) pośrednictwo pracy; 2) usługi EURES; 3) poradnictwo zawodowe i informacja zawodowa; 4) pomoc w aktywnym poszukiwaniu pracy; 5) organizacja szkoleń. Art. 44. Instrumentami rynku pracy wspierającymi podstawowe usługi rynku pracy są: 1) finansowanie kosztów przejazdu do pracodawcy zgłaszającego ofertę pracy lub do miejsca pracy, odbywania staŝu, przygotowania zawodowego w miejscu pracy, szkolenia lub odbywania zajęć w 6

7 zakresie poradnictwa zawodowego poza miejscem stałego zamieszkania w związku ze skierowaniem przez powiatowy urząd pracy; 2) finansowanie kosztów zakwaterowania w miejscu pracy osobie, która podjęła zatrudnienie lub inną pracę zarobkową, staŝ, przygotowanie zawodowe w miejscu pracy lub szkolenie poza miejscem stałego zamieszkania, w przypadku skierowania przez powiatowy urząd pracy; 3) dofinansowanie wyposaŝenia miejsca pracy, podjęcia działalności gospodarczej, kosztów pomocy prawnej, konsultacji i doradztwa; 4) refundowanie kosztów poniesionych z tytułu opłaconych składek na ubezpieczenia społeczne w związku z zatrudnieniem skierowanego bezrobotnego; 5) finansowanie dodatków aktywizacyjnych. Odpowiedź: Na pewno Pan Niepracujący nie jest w beznadziejnej sytuacji. Liczymy, Ŝe więźniowie odpowiedzą na podstawie stanu prawnego własnymi słowami. Prowadzących prosimy o dodaniu informacji o klubach pracy, znajdujących się w urzędach pracy, stanowiących znaczącą pomoc dla bezrobotnych. Komentarz merytoryczny: Klub pracy to forma pomocy w aktywnym poszukiwaniu pracy osobom bezrobotnym, poszukującym pracy oraz innym zainteresowanym. Pomoc w aktywnym poszukiwaniu pracy w klubach pracy jest realizowana przez organizowanie i prowadzenie szkoleń z zakresu umiejętności poszukiwania pracy. Szkolenie przeznaczone jest przede wszystkim dla osób, które nie posiadają doświadczenia w poszukiwaniu pracy lub nie osiągały pozytywnych efektów swoich działań w tym zakresie oraz dla osób, które powracają na rynek pracy po długim okresie braku aktywności zawodowej. Pomoc w aktywnym poszukiwaniu pracy w klubie pracy opiera się na zasadach: dobrowolności uczestnictwa, nieodpłatności korzystania przez uczestników ze szkoleń oraz sprzętu stanowiącego wyposaŝenie klubu pracy, z materiałów informacyjnych, literatury, artykułów piśmienniczych i innych materiałów. Podczas szkolenia uczestnicy klubu pracy mogą: Poznać procesy i tendencje zachodzące na rynku pracy, które mają bezpośredni wpływ na sposób i skuteczność poszukiwania pracy; Poznać swoje mocne strony i ocenić ich przydatność na rynku pracy; Dokonać bilansu umiejętności, moŝliwości i predyspozycji zawodowych, co moŝe być inspiracją do znalezienia pomysłu na własną drogę zawodową; Przygotować się do autoprezentacji; Poznać zasady pisania dokumentów aplikacyjnych; Nabyć umiejętność prowadzenia rozmów kwalifikacyjnych; Opracować strategie pokonywania barier w zatrudnieniu Nawiązywać kontakty pomocne w zatrudnieniu Zajęcia te mają na celu wzmocnienie wśród członków Klubu wiary we własne umiejętności i moŝliwości kierowania własnym Ŝyciem. Szkolenie w klubie pracy trwa 3 tygodnie. Przez pierwsze dwa tygodnie odbywają się sesje szkoleniowe. Ich łączny czas wynosi 40 godzin realizowanych w ciągu 10 kolejnych dni roboczych. Trzeci tydzień (15 godz.) przeznaczony jest na aktywne poszukiwanie pracy przez uczestników przy wykorzystaniu metod i technik poznanych podczas szkolenia. 7

8 Otwarty Klub Pracy To forma spotkań z byłymi uczestnikami szkoleń do czasu znalezienia przez nich zatrudnienia. Są to indywidualne konsultacje, na których lider wspiera uczestników w realizacji własnych planów poszukiwania pracy oraz spotkania, w trakcie których uczestnicy mogą wymieniać się doświadczeniami oraz Podstawa prawna: Ustawa z dnia 20 kwietnia 2004 roku o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy (Dz.U. Nr 99, poz.1001). Ad. 4 Zabronione pytania i wymagania pracodawcy Skoro juŝ wiemy gdzie w Polsce moŝemy szukać pracy, czas by przejść do tematu jak w praktyce moŝe wyglądać rozmowa kwalifikacyjna. Tu szczególnie waŝne jest, by wiedzieć, jakich pytań potencjalny pracodawca nie ma prawa zadawać. Z tematem tym zapoznamy się metodą scenki. Scenka: W Głosie Wąchocka firma transportowa Szybkie Amazonki zamieściła ogłoszenie, Ŝe poszukuje pracowników na stanowisko kierowców. Kiedy przeczytał je Pan Kaziu natychmiast udał się do siedziby firmy. P Pracodawca PK Pan Kaziu P: Witam Pana, proszę usiąść. PK: Dziękuję. P: To ubiega się Pan o pracę na stanowisku kierowcy? PK: Tak. Mam prawo jazdy kategorii B i C, a taki wymóg postawiliście w swoim ogłoszeniu. P: A jak długo ma Pan to prawo jazdy? PK: JuŜ 8 lat. P: To wszystko jest w porządku, ale my potrzebujemy jedynie nie karane kobiety, bo one jeŝdŝą ostroŝniej. No niestety... Pytania do grupy: 1. Czy pracodawca mógł postawić pytanie o niekaralność? Nie mógł 2. O co moŝe ubiegać się Pan Kazimierz? 2. Ad. 1 Czy pracodawca mógł postawić pytanie o niekaralność? Nie mógł 8

9 Podstawa prawna: Ustawa z dnia 26 czerwca 1974 r. Kodeks Pracy Art. 18 3a 1. Pracownicy powinni być równo traktowani w zakresie nawiązania i rozwiązania stosunku pracy, warunków zatrudnienia, awansowania oraz dostępu do szkolenia w celu podnoszenia kwalifikacji zawodowych, w szczególności bez względu na płeć, wiek, niepełnosprawność, rasę religię, narodowość, przekonania polityczne, przynaleŝność związkową, pochodzenie etniczne, wyznanie, orientację seksualną, a takŝe bez względu na zatrudnienie na czas określony lub nieokreślony albo w pełnym lub niepełnym wymiarze czasu pracy. Art. 18 3b 2. Zasady równego traktowania w zatrudnieniu nie naruszają działania polegającego na: 1) Nie zatrudnianiu pracownika z jednej lub kilku przyczyn określonych w art. 18 3a 1, jeŝeli jest to uzasadnione ze względu na rodzaj pracy, warunki jej wykonywania lub wymagania zawodowe stawiane pracownikom, 2) wypowiedzeniu pracownikowi warunków zatrudnienia w zakresie wymiaru czasu pracy, jeŝeli jest to uzasadnione przyczynami nie dotyczącymi pracowników, 3) stosowaniu środków, które róŝnicują sytuację prawną pracownika ze względu na ochronę rodzicielstwa, wiek lub niepełnosprawność pracownika, 4) ustalaniu warunków zatrudniania i zwalniania pracowników, zasad wynagradzania i awansowania oraz dostępu do szkolenia w celu podnoszenia kwalifikacji zawodowych z uwzględnieniem kryterium staŝu pracy. Art. 18 3d Osoba, wobec której pracodawca naruszył zasadę równego traktowania w zatrudnieniu, ma prawo do odszkodowania w wysokości nie niŝszej niŝ minimalne wynagrodzenie za pracę, ustalone na podstawie odrębnych przepisów. UWAGA! Pracodawca moŝe się zapytać o to, czy kandydat na stanowisko pracy był karany, tylko wtedy gdy ustawa wymaga by to stanowisko zajmowali nie karani np. policjanci, ABW, BOR, pracownik banku, agent ochrony, sędzia, prokurator etc. Ad. 2. O co moŝe ubiegać się Pan Kazimierz? O odszkodowanie w wysokości nie niŝszej niŝ minimalne wynagrodzenie za pracę. Warto dodać, Ŝe pozew o to odszkodowanie jest bezpłatny a cięŝar udowodnienia spoczywa na pracodawcy. W załączeniu jest wzór formularza Zapytanie o udzielenie informacji o osobie Krajowego Rejestru Karnego. W KRK mają dwie pieczątki NIE FIGURUJE, FIGURUJE w kartotece karnej ale jeśli powiemy urzędnikowi Ŝe nie mam podstawy prawnej do udzielenia tej informacji to powinien w tym formularzu wpisać, nie ma podstawy prawnej. Ad. 5 Formy zatrudnienia Kolejna aktywność dotyczy istniejących form zatrudnienia. Warto je znać, bo pozwalają na większą elastyczność przy szukaniu i wykonywaniu pracy. PosłuŜymy się metodą jigsaw Ŝeby przybliŝyć jak prawo polskie nazywa i reguluje formy pracy. Czas: ok minut Uczestników zajęć naleŝy podzielić na cztery grupy lub jej wielokrotności w miarę potrzeb. KaŜda z grupek dostanie tekst, z którym powinna się zapoznać i wybrać jednego przedstawiciela referenta. Referenci przechodzą do sąsiednich grup do momentu aŝ wszystkie grupy poznają materiał kaŝdej grupy. Dla ułatwienia załączam tabelę, w której są syntetycznie zebrane informacje. 9

10 O DZIEŁO ZLECENIA O PRACĘ zobowiązujemy się do wykonania wykonywania wykonywania narzędzia, materiały własne (u) własne (u) pracodawcy podporządkowanie przełoŝonemu nie nie tak czas, miejsce wykonywania dowolne (u) dowolne (u) określone ochrona prawa pracy* nie nie tak składki na ZUS podatek płacimy od otrzymanego wynagrodzenia minus koszty uzyskania przychodu w wysokości: gdy druga strona nie wywiązuje się z umowy nie 20%, a przy umowach autorskich 50% uczniowie i studenci nie, chyba Ŝe chcą 20% tak ok. 100 zł miesięcznie sąd cywilny sąd cywilny sąd pracy** UMOWA O DZIEŁO Przyjmujący zamówienie zobowiązuje się do? Wykonania dzieła (liczy się rezultat) Kto dostarcza narzędzi i materiałów do wykonania dzieła? Wykonawca ma własne narzędzia i materiały, chyba, Ŝe w umowie strony postanowią inaczej. Czy któraś ze stron jest podporządkowana względem drugiej? Strony umowy są równe, nie ma stosunku podporządkowania. Czy czas i miejsce wykonania dzieła ma znaczenie? Czas i miejsce wykonywania nie ma znaczenia, chyba, Ŝe strony postanowią inaczej ( np. wystąpienie na koncercie) Czy wynagrodzenia jest konieczne? Wynagrodzenie za wykonane dzieło jest konieczne. Jaki sąd rozstrzyga spory? Brak ochrony prawa pracy. W razie problemów sąd cywilny i koszty procesu. Czy odprowadzamy składki do ZUS? Nie odprowadza się składek do ZUS. Nie odprowadza się Ŝadnych innych składek, jedyne obciąŝenia to podatki. Nie opodatkowana część wynagrodzenia (koszty uzyskania dochodu) to 20%, a przy umowach autorskich 50%. UMOWA ZLECENIA Przyjmujący zlecenie zobowiązuje się do? Starannego działania do wykonywania pracy, nie rezultatu. 10

11 Kto dostarcza narzędzi i materiałów do wykonania dzieła? Zleceniobiorca ma własne narzędzia i materiały, chyba, Ŝe w umowie strony postanowią inaczej. Czy któraś ze stron jest podporządkowana względem drugiej? Strony umowy są równe, nie ma stosunku podporządkowania Czy czas i miejsce wykonania zlecenia ma znaczenie? Czas i miejsce wykonywania nie ma znaczenia, chyba, Ŝe strony postanowią inaczej (np. sprzedaŝ napojów na koncercie). Czy wynagrodzenia jest konieczne? Wynagrodzenie za wykonywanie pracy na podstawie umowy zlecenia nie jest konieczne. Jaki sąd rozstrzyga spory? Brak ochrony prawa pracy. W razie problemów sąd cywilny i koszty procesu. Czy odprowadzamy składki do ZUS? Odprowadza się składki do ZUS obowiązkowo zdrowotne, emerytalne i rentowe (dobrowolnie chorobowe i wypadkowe) Nie odprowadza się Ŝadnych innych składek, jedyne obciąŝenia to ubezpieczenia i podatki Nie opodatkowana część wynagrodzenia (koszty uzyskania dochodu) to 20% UMOWA O PRACĘ Pracownik zobowiązuje się do? Zobowiązanie do starannego wykonywania obowiązków, nie rezultatu. Kto dostarcza narzędzi i materiałów do wykonania dzieła? Pracodawca zapewnia pracownikowi odpowiednie narzędzia i materiały. Czy któraś ze stron jest podporządkowana względem drugiej? Pracownik jest podporządkowany pracodawcy, wykonuje jego polecenia. Czy czas i miejsce wykonania pracy ma znaczenie? Czas i miejsce wykonywania pracy są z zasady ustalone (np. od pon. do pt. od 8 do 16 w siedzibie spółki) Czy wynagrodzenia jest konieczne? Wynagrodzenie za pracę jest konieczne, w wysokości nie niŝszej niŝ minimalne wynagrodzenie (jeśli jest to umowa na cały etat) Jaki sąd rozstrzyga spory? Pełna ochrona prawa pracy. W razie problemów sąd pracy, bez kosztów postępowania. Czy odprowadzamy składki do ZUS? Odprowadza się obowiązkowo wszystkie składki do ZUS zdrowotne, emerytalne, rentowe, chorobowe i wypadkowe Odprowadza się i inne obowiązkowe składki (np. na PFRON, Fundusz Pracy) Nie opodatkowana część wynagrodzenia (koszty uzyskania dochodu) to ok. 100 zł miesięcznie (kwota stała) WOLONTARIAT Kto moŝe zatrudnić wolontariusza? 11

12 Taka praca moŝe być wykonywany tylko w niektórych organizacjach (np. w organizacjach pozarządowych, organach administracji publicznej, kościołach i związkach wyznaniowych, stowarzyszeniach jednostek samorządu terytorialnego) Czy wynagrodzenie jest konieczne? Praca wolontariusza jest nieodpłatna Jakie są warunki wykonywania pracy? Świadczenie wolontariusza odpowiada świadczeniu pracy: Zobowiązanie do starannego wykonywania obowiązków, nie rezultatu Korzystający zapewnia wolontariuszowi odpowiednie narzędzia i materiały Zakres świadczeń, sposób oraz okres ich wykonywania są ustalone w porozumieniu wolontariusza z korzystającym Wolontariuszowi przysługują świadczenia zdrowotne, tak jak osobom objętym ubezpieczeniem zdrowotnym Wolontariusz, który uległ wypadkowi przy pracy, ma prawo do zaopatrzenia z tego tytułu tak jak pracownik Wolontariusz wykonujący świadczenia przez okres do 30 dni powinien być ubezpieczony od następstw nieszczęśliwych wypadków (w tym przypadku nie korzysta z uprawnienia do zaopatrzenia z tytułu wypadku przy pracy) Teraz widzimy róŝnice miedzy róŝnymi umowami, ustawodawca uregulował takŝe wolontariat, który moŝe dać nam nie tylko doświadczenie (jakby nie było w pracy) ale równieŝ dostarcza wiele satysfakcji i potrafi duŝo nauczyć. Tego jednak chyba nie muszę tłumaczyć moim KoleŜankom i Kolegom z PNC. Bo, pomimo Ŝe formalnie w zamian dostajemy zaliczenie przedmiotu to z pewnością jeszcze coś... Ad. 6 Samozatrudnienie czyli jak krok po kroku załoŝyć firmę Jeśli w Ŝadnej pracy nie moŝemy dogadać się z szefem, nie lubimy słuchać ciągłych rozkazów, mamy setki pomysłów, które są nie zauwaŝane i nie wykorzystywane... moŝe najlepiej zostać swoim własnym szefem i rozkręcić własną firmę? W obecnej w naszym kraju biurokracji nie jest to zadanie proste, nie gwarantujące zysków, ale kto nie ryzykuje ten nie ma! Wspólnie postaramy się przebić przez gąszcz urzędów i pokazać gdzie złoŝyć, jakie dokumenty, ile to kosztuje i ile trzeba będzie czekać na wydanie satysfakcjonującej nas decyzji. Z pewnością wielu osobom na samą myśl o procedurze rozpoczęcia działalności gospodarczej rzędnie mina, dlatego w tej aktywności bardzo waŝny będzie zapał i energia prowadzących i oby udało się tym zarazić uczestników. Metodologia aktywności: Próbujemy załoŝyć małe wydawnictwo poligrafia, produkcja i sprzedaŝ ksiąŝek autorstwa skazanych. [to musi być coś konkretnego. Abstrakt, którego nie widać nie trzyma się ani myśli, ani wyobraźni. Jeśli mamy coś konkretnego do załatwienia rozumienie przepisów idzie duŝo łatwiej ] Proces zakładania własnej firmy rozpoczęcia działalności gospodarczej podzieliliśmy na 5 kroków: 12

13 1. Urząd gminy -> Wpis do ewidencji działalności gospodarczej 2. Urząd Statystyczny REGON 3. Bank - Firmowe konto bankowe 4. Urząd skarbowy - Zgłoszenie prowadzenia działalności gospodarczej oraz zgłoszenie rejestracyjne VAT 5. ZUS - Zgłoszenie do ubezpieczeń Na tyle teŝ grup dzielimy skazanych. KaŜda otrzymuje do opracowania oddzielny krok. Wszystkie jednocześnie zapisane są hasłowo na planszy (tablicy) tak Ŝeby utrwalić sobie co po czym naleŝy zrobić. KaŜdy krok opatrzyliśmy w wiedzę dosyć szczegółową i z pewnością trudną do zapamiętania, ale jednocześnie są to informacje bardzo waŝne, niezbędne w urzędach, więc postanowiliśmy ich nie omijać ani nie upraszczać gdyŝ wszelkie braki mogą nas w przyszłości duŝo kosztować. Po zapoznaniu się z tekstami, (na co poświęcamy trochę czasu) kaŝda grupa przedstawia swój etap zakładania firmy. Przy czym prowadzący poprzez krótkie pytania moŝe starać się zwracać uwagę na najwaŝniejsze elementy. Czas: do 30 minut KROK PIERWSZY Urząd gminy -> Wpis do ewidencji działalności gospodarczej (art. 14 Ustawy o swobodzie działalności gospodarczej) Przedsiębiorca moŝe podjąć działalność gospodarczą po uzyskaniu wpisu do rejestru przedsiębiorców. Ewidencję działalności gospodarczej prowadzi gmina właściwa dla miejsca zamieszkania przedsiębiorcy - tj. miejscowości, w której przebywa przedsiębiorca z zamiarem stałego pobytu. W celu zarejestrowania swojej firmy naleŝy udać się więc do urzędu gminy wraz z dowodem osobistym oraz wypełnić przygotowany przez dany urząd formularzzgłoszenie. Organ ewidencyjny, czyli wójt, burmistrz albo prezydent miasta - dokonuje wpisu do ewidencji działalności gospodarczej. Zgłoszenie o dokonanie wpisu do ewidencji działalności gospodarczej powinno zawierać: 1. oznaczenie przedsiębiorcy oraz jego numer ewidencyjny PESEL, o ile taki posiada, 2. oznaczenie miejsca zamieszkania i adresu przedsiębiorcy, a jeŝeli stale wykonuje działalność poza miejscem zamieszkania - równieŝ wskazanie tego miejsca i adresu zakładu głównego, oddziału lub innego stałego miejsca wykonywania działalności gospodarczej, 3. określenie przedmiotu wykonywanej działalności gospodarczej zgodnie z Polską Klasyfikacją Działalności (PKD), 4. wskazanie daty rozpoczęcia działalności gospodarczej. Termin - Organ ewidencyjny doręcza z urzędu przedsiębiorcy zaświadczenie o wpisie do ewidencji działalności gospodarczej, nie później niŝ w terminie 14 dni od dnia zgłoszenia. Opłaty - Zgłoszenie o dokonanie wpisu do ewidencji działalności gospodarczej podlega opłacie w kwocie 100 zł, a jeŝeli zgłoszenie dotyczy zmiany wpisu, opłata wynosi 50 zł. Rada gminy często wprowadzić zwolnienie od opłat. KROK DRUGI Urząd Statystyczny - REGON REGON to skrót, pełna nazwa brzmi Krajowy Rejestr Urzędowy Podmiotów Gospodarki Narodowej. Przedsiębiorcy są zobowiązani do posiadania numeru 13