Na wstępie, odnosząc się do dostarczonych materiałów, czuję się w obowiązku wyrazić szczególne uznanie za wyjątkową dbałość o jakość przygotowania

Transkrypt

1 Prof. Krzysztof Wołowski, prof. zw. ASP Wydział Architektury Wnętrz i Wzornictwa Akademia Sztuk Pięknych im. Eugeniusza Gepperta we Wrocławiu Wrocław, Plac Polski 3/4 RECENZJA rozprawy doktorskiej mgr Olgi Kiedrowicz sporządzona w związku z przewodem doktorskim w dziedzinie sztuk plastycznych, w dyscyplinie artystycznej: sztuki projektowe, wszczętym przez Radę Wydziału Architektury Wnętrz i Scenografii Uniwersytetu Artystycznego w Poznaniu Podstawę sporządzenia niniejszej recenzji stanowią następujące materiały dostarczone w dokumentacji przewodowej: tom pracy doktorskiej, zatytułowanej: Architektura wnętrz jako nośnik wielowymiarowych komunikatów i jej znaczenie w procesie budowania relacji: dzieło - odbiorca teczka zawierająca trzy tablice opracowane w formie graficznej, przeznaczone do analizy badawczej i optymalizacji założeń projektowych, wspomagające merytorycznie kształtowanie nowych, jak i weryfikację istniejących przestrzeni terapeutycznych, podpisana: Załączniki suplement, teczka zawierająca modelowe opracowania projektowe w pracy doktorskiej, zatytułowane: Rozwiązania modelowe przestrzeni terapeutycznych zaprojektowane w oparciu o narzędzie tablice przedstawione i opisane w rozprawie doktorskiej album OLGA KIEDROWICZ architektura wnętrz prezentacja dorobku projektowo-realizacyjnego album OLGA KIEDROWICZ wydarzenia artystyczne prezentacja działalności artystyczno-organizacyjnej katalog pracy dyplomowej Do trzech razy sztuka, czyli Akademia Sztuki w Szczecinie teczka dokumentów formalnych przewodu doktorskiego 1

2 Na wstępie, odnosząc się do dostarczonych materiałów, czuję się w obowiązku wyrazić szczególne uznanie za wyjątkową dbałość o jakość przygotowania edytorskiego i estetykę oprawy całego kompletu materiałów pracy doktorskiej. Tytułem wprowadzenia przedstawiam najważniejsze informacje o Doktorantce. Pani mgr Olga Kiedrowicz, urodzona w 1986 roku w Resku, jest absolwentką Wyższej Szkoły Sztuki Użytkowej w Szczecinie. Dyplom ukończenia studiów otrzymała na Wydziale Grafiki i Architektury Wnętrz w 2010 roku, uzyskując tytuł magistra sztuki ze specjalnością projektowanie wnętrz, na kierunku architektura wnętrz,. Wysoki poziom przedstawionej pracy dyplomowej zaowocował wynikiem celującym i prestiżową Nagrodą Marszałka Województwa Zachodniopomorskiego, za najlepszy dyplom wyższej uczelni artystycznej województwa zachodniopomorskiego. Dyplom na temat: Akademia Sztuki w Szczecinie Pałac pod Globusem. Projekty adaptacji wnętrz i identyfikacji wizualnej powstał jako praca zespołowa dyplomantów dwóch wydziałów uczelni szczecińskiej architektury wnętrz i grafiki. Opracowanie tak złożonego problemowo projektu dyplomowego, uzyskanie wielowymiarowej i spójnej idei rozwiązań wnętrzarsko - graficznych powstało przy udziale Olgi Kiedrowicz, Agnieszki Katarzyny Matijuk i Tomasza Piotra Świtalskiego, pod opieką dwóch promotorów: prof. Janusza Stankowskiego i prof. Andrzeja Tomczaka. Ten niewątpliwy sukces jest świadectwem znakomitego pomysłu na opracowanie obszernego i złożonego problemowo tematu dyplomowego, przy współdziałaniu zespołowym w realizacji trudnego, ambitnego zadania w mentalnym, twórczym porozumieniu. Jest także przykładem czystej synergii w merytorycznym zaangażowaniu ze strony prowadzących profesorów. Mogę tylko pogratulować. Moją uwagę zwróciło jeszcze inne, ważne osiągnięcie, podkreślające wszechstronność osobowości artystycznej Olgi Kiedrowicz,. W latach , uczęszczała do Państwowej Szkoły Muzycznej I stopnia w Słubicach, którą również ukończyła ze znakomitym wynikiem, otrzymując dyplom z wyróżnieniem. W latach była stypendystką fundacji Collegium Polonicum w Słubicach. Stypendium zostało przyznane za wybitne osiągnięcia naukowe. Od 2011 roku jest zatrudniona w Akademii Sztuki w Szczecinie na Wydziale Sztuk Wizualnych, jako asystentka w Pracowni Projektowania Architektury Wnętrz i Wystawiennictwa, prowadzonej przez profesora Józefa Jurka oraz dodatkowo, jako wykładowca przedmiotu: Oświetlenie. Od 2013 roku pracuje w Niepublicznej Szkole Plastycznej Ars Atelier, prowadząc jako wykładowca, zajęcia z przedmiotu: Modelowanie Przestrzenne. Od 2011 roku pracuje w firmie MASTER TECH sp. z o.o. z siedzibą w Szczecinie, na stanowisku: architekt wnętrz w specjalności: oświetlenie. 2

3 Od 2010 roku prowadzi, wspólnie z Agnieszką Matijuk, autorską Pracownię Projektowania Architektury Wnętrz. Wszechstronna, twórcza kreatywność Olgi Kiedrowicz jest godna szczególnego wyróżnienia. Na przestrzeni kilku lat, które minęły od zakończenia studiów wyraźnie rozwinęła obszar twórczych dokonań. Obok zaangażowania w dydaktykę i pracę naukowo - badawczą, widoczna jest również Jej wyjątkowa aktywność na polu własnej działalności artystyczno - projektowej. Ten dorobek nie wyróżnia się jeszcze znaczną ilością dokonań, lecz wartościami, które tworzą oryginalne pomysły, rzetelnie dopracowane w szczegółach rozwiązania projektowe, starannie przemyślane koncepcje o bardzo interesującej plastyce kształtowanych przestrzeni, sprawdzone w udanych realizacjach. W autorskich katalogach wybranych dokonań, znajduję ponad trzydzieści ambitnych projektów i realizacji, a także przykładów organizacji wydarzeń artystycznych, warsztatów itp., co potwierdza Jej zaangażowanie również w działalności organizacyjnej, merytorycznej i popularyzatorskiej, w przestrzeni sztuki i designu. To niewątpliwy talent, ale i ogromna pracowitość, to także nieustająca pogoń za nowymi doświadczeniami, doskonalenie warsztatu i pogłębianie wiedzy zawodowej. Dostrzegam Jej profesjonalizm i twórczą inwencję w całym spektrum podejmowanej problematyki, którą przedstawia w bardzo starannie przygotowanych albumach portfolio: architektura, wnętrza, meble, wystawiennictwo, wzornictwo, grafika, scenografia itp. W syntetycznej ocenie, podsumowaniu tego rozdziału twórczej działalności, mogę ująć to następująco: Autorka w poszukiwaniu własnych, oryginalnych form artystycznej wypowiedzi, łączy świadomość wyobraźni plastycznej z gruntowną wiedzą w zakresie problematyki kształtowania środowiska przestrzennej aktywności współczesnego człowieka. Okazuje się przy tym projektantem posiadającym już cenne, praktyczne doświadczenie od strony warsztatu architekta wnętrz. Jest to wyraźnie widoczne w podejściu do analizowania i programowania funkcji, podejściu do kształtowania przestrzeni wnętrz z właściwym wyczuciem formy w budowaniu idei plastycznej. W tym odniesieniu szczególnie ważna jest perfekcja rozwiązań decydujących o efekcie końcowym, gdzie Jej energia kreatywnego działania łączy się z racjonalną konsekwencją poszukiwania oryginalnych koncepcji przenikania się i zespolenia formy i funkcji. Przy okazji tej oceny pojawia się następująca refleksja. Obserwując kariery zawodowe wśród niektórych naszych absolwentów, mogę odczuwać niewątpliwą satysfakcję. Utalentowani, ambitni i niezwykle pracowici, z pasją poszukujący własnej wizji przestrzeni twórczej działalności. Imponuje mi rozwój ich osobowości i znaczące osiągnięcia w działalności artystycznej, potencjał twórczy, kreatywność wyobraźni, oryginalność i świeżość pomysłów. Wykaz ują się otwartością na współczesny świat, wszechstronną wiedzą, a także niezwykłą 3

4 wrażliwością i humanizmem w odczuwaniu, postrzeganiu i doświadczaniu otaczającego nas środowiska przestrzennego. Dotyczy to przede wszystkim wartości, jakie tworzy wielowątkowa tkanka architektury, czy zjawiskowa, inspirująca, oferująca nieprzebrane bogactwo doznań, przestrzeń natury. Jestem optymistą i myślę, że znakomita część przywołanych powyżej, młodych artystów jest skazana na sukces, a Olga Kiedrowicz bez wątpienia do nich należy. Jestem również przekonany, że przez okres kilku lat asystentury uzyskała pełną akceptację i uznanie środowiska akademickiego, a dodatkowo, potwierdzenie tej opinii, bardzo wysoką ocenę całokształtu tej działalności, otrzymałem w osobistej rekomendacji od Jej bezpośredniego przełożonego, prof. Józefa Jurka. Praca doktorska Praca doktorska, w przyjętym przez Autorkę obszarze opracowania naukowego, obejmuje trzy części tworzące spójną merytorycznie całość: część teoretyczną, rozprawę doktorską, zatytułowaną: Architektura wnętrz jako nośnik wielowymiarowych komunikatów i jej znaczenie w procesie budowania relacji: dzieło - odbiorca część metodologiczną - suplement rozprawy, trzy tablice opracowane w formie graficznej, jako narzędzie do analizy badawczej i optymalizacji założeń projektowych, wspomagające kształtowanie nowych, jak i weryfikację istniejących przestrzeni terapeutycznych; część projektową w pracy doktorskiej, zatytułowaną: Rozwiązania modelowe przestrzeni terapeutycznych zaprojektowane w oparciu o narzędzie tablice przedstawione i opisane w rozprawie doktorskiej Tom rozprawy doktorskiej liczy 91 stron z licznymi, dobrze dobranymi, ilustracjami, jakie stanowią fotografie, rysunki, ryciny, tabele itp. Rozprawę otwiera Wstęp, a rozwinięcie pracy następuje w treści kolejnych czterech rozdziałów podzielonych na podrozdziały. Spójny, logiczny tok merytorycznej narracji zamyka podsumowanie. W zakończeniu rozprawy zamieszczona została bardzo starannie opracowana Bibliografia, w której znajdujemy: Spis książek: 22 tytuły Spis czasopism: 6 tytułów Spis artkułów: 7 tytułów Źródła internetowe WWW: 24 strony oraz Spis ilustracji wskazujący 40 źródeł pozyskania materiałów. W tomie rozprawy znajduje się również jej streszczenie w języku polskim i angielskim. 4

5 Autorka na wstępie rozprawy przedstawia cel pracy, za który przyjmuje zbadanie wpływu architektury wnętrz na odbiorcę - użytkownika. Uściślając obszar i zakres planowanych badań, wskazuje na przestrzeń wnętrza o funkcji terapeutycznej, najczęściej lokalizowaną w strukturze obiektów opieki medycznej, a konsekwencją jest przyjęcie tezy, którą przytoczę cytując: tezę badawczą w niniejszej pracy stanowi stwierdzenie: za pomocą formy (bryły przestrzennej) można wpływać na odbiorcę wywołując pewne stany emocjonalne radość, spokój, można stymulować odbiorcę do aktywności, pobudzać, relaksować, a także działać multisensorycznie poza wizualnie. Architektura wnętrz uświadamia, pełni funkcję informacyjną, a także jest przekaźnikiem określonych wartości np. duchowych, społecznych. Forma przestrzenna (3D) może przekazać odbiorcy więcej niż graficzna (2D), ponieważ dodatkowo działa strukturą, fakturą, kształtem, złożoną bryłą, którą o dbiorca nie tylko widzi, ale i odczuwa wielozmysłowo, w związku z czym jest idealnym polem do interakcji z odbiorcą, a w przypadku przestrzeni terapeutycznej z pacjentem W takim ujęciu, semantyce przesłania postawionej tezy, odnajduję wskazanie istoty kształtowania najbliższego otoczenia człowieka, przestrzeni wnętrza, przestrzeni w złożonym środowisku architektury. Autorka, już na etapie przygotowania, planowania rozprawy, określiła podstawowy zakres problemowy poruszanych zagadnień: - architektura oraz architektura wnętrz w wymiarze ideowym jako nośniki (przekaźniki) określonych wartości lub komunikatów; - analiza w zakresie wpływu architektury wnętrz na odbiorcę; - analiza relacji dzieło odbiorca, odpowiedź na pytanie w jaki sposób i za pomocą jakich wartości można zbudować daną zależność? - wielozmysłowe postrzeganie przestrzeni, która ogranicza się nie tylko do czysto wizualnych aspektów; - badanie zależności jak wiele zmysłów i w jak sposób można zaangażować do percepcji przestrzeni; - przestrzeń terapeutyczna jako przykład wnętrza wpływającego na odbiorcę - pacjenta Przedstawiona powyżej, rozbudowana wielowątkowo, struktura obszaru podjętej problematyki, umożliwiła Autorce właściwe zaprogramowanie toku pracy, rozwinięcie rozprawy w logicznym układzie rozdziałów i podrozdziałów, opracowanie części metodologicznej do prowadzenia analizy badawczej oraz części praktycznej, studyjnej zaprojektowania modelowych przestrzeni wnętrz 5

6 o funkcji terapeutycznej. Wprowadzona do rozprawy analiza, jako metoda badawcza, przede wszystkim obejmuje blok określonej specyfiki uwarunkowań i istotnych czynników kształtujących przestrzeń wnętrza, wpływających na relacje pacjent - otoczenie. Badania i uzyskane wnioski dotyczą, między innymi, komfortu lub dyskomfortu przebywania w tej przestrzeni, zarówno fizycznego, jak i psychicznego jej odczuwania, wzajemnego oddziaływania, zmysłowego przeżywania. W tym odniesieniu przedstawione zostały zagadnienia stanowiące podstawę prowadzonych w rozprawie rozważań oraz ukazana została istota tej pracy, jaką stanowi wartość strony badawczej. W kontekście powyższego zauważam, że w skomplikowanym układzie wielu zależności, w hierarchii ważności wielu uwarunkowań występujących w procesie programowania i kształtowania tak specyficznych przestrzeni, najważniejsze, inspirujące jest to co wyczuwamy pobudzani emocjami, empatią, świadomie lub podświadomie, stymulowani kodami skojarzeń, co porusza w swojej rozprawie Autorka. W moim rozumieniu, wyróżniającą cechą pracy projektanta, architekta wnętrz jest nieustanne dążenie do syntezy tego co racjonalne i fizycznie wymierne, z tym co intuicyjne. W sensie ideowym potwierdza ten pogląd przedstawiona praca doktorska. Sam jestem również przekonany o tym, że sztuka projektowania łączy w sobie elementy nauki i wiedzy praktycznej z wyobraźnią, twórczą kreatywnością i to właśnie w niezwykłym związku z intuicją, naturalną zdolnością podświadomej percepcji, wrażliwością postrzegania, odczuwania przestrzeni, zjawisk, czy rzeczy poza granicami kontrolowanej świadomości. Poruszany i poddawany analizie świat zagadnień powiązanych z fenomenem odczuwania, zmysłowej lub pozazmysłowej percepcji otaczającej nas bezpośrednio przestrzeni, jest mi szczególnie bliski i ten nurt rozważań cenię sobie wyjątkowo. Pozostaje tylko powołać się na Einsteina, który powiedział: Tym, co naprawdę się liczy, jest intuicja. Dodatkowym, niewątpliwym walorem ocenianej rozprawy jest właściwie zbudowana, logiczna struktura merytorycznych powiązań wszystkich poruszanych wątków problemowych, przedstawianych zagadnień, czy przykładów z odniesieniem do części metodologicznej i projektowej. Po omówionym już wstępie następuje blok czterech rozdziałów podzielonych na podrozdziały: - rozdział pierwszy, zatytułowany: Interakcja z przestrzenią poświęcony został przedstawieniu i zdefiniowaniu wielu przykładów form istnienia przestrzeni, występujących zjawisk, wzajemnych zależności, czy procesów odnoszących się do pojęć, które wyliczam za Autorką, dla podkreślenia złożoności obszaru problemowego: przestrzeń, miejsce, odbiorca, dzieło, relacja, plan, rytm, komunikat, komunikacja, kanał komunikacji. Prowadzone 6

7 rozważania ujawniają mechanizmy powstawania relacji człowieka z otaczającą przestrzenią, wnętrzem, stworzonym dziełem. Wskazywaną Istotą twórczego działania jest budowanie harmonii w emocjonalnym odbiorze dzieła, w zmysłowej percepcji odczuwania przestrzeni, czy interakcji oddziaływania. Dotyczy to zarówno pozytywnej, jak i negatywnej reakcji odczuwania przez odbiorcę dzieła. Tworząc merytoryczne podstawy prowadzonych rozważań, Autorka sięga do autorytetów, przykładów różnych postaw, głoszonych poglądów, czy lansowanych teorii, od starożytnych filozofów, myślicieli, po współczesnych teoretyków i czołowych twórców architektury. Rozdział jest pomyślany jako wprowadzenie do kolejnych etapów opracowania - rozdział drugi, zatytułowany: Przestrzeń terapeutyczna stanowi niezwykle wnikliwe, obszerne studium poświęcone bardzo konsekwentnej, drobiazgowej i wielokierunkowej analizie badawczej przestrzeni terapeutycznej, jak również szczegółowemu przedstawieniu obszernego katalogu metod i uwarunkowań prowadzonych terapii leczniczych i profilaktycznych. Badania te dotyczą przestrzeni zdefiniowanej w rozprawie, jako przestrzeń dospołeczna, przestrzeń która jest lokalizowana w strukturze ośrodków opieki medycznej, z wyraźnym ukierunkowaniem rozwiązań formy i funkcji na stymulowanie działaniem leczniczym w aspekcie psychologicznym, duchowym oraz fizycznym. Najważniejszym wskazaniem w założonych działaniach jest uzyskanie wysokich walorów terapeutycznych projektowanych przestrzeni wnętrz. Rozdział dopełniony został przez perfekcyjnie opracowana metodę prowadzenia analizy badawczej i weryfikacji założeń projektowych za pomocą załączonych do rozprawy, trzech specjalnych tablic. Ostatecznie, na tej podstawie, wykonane zostały studyjne projekty modelowych przestrzeni terapeutycznych, dedykowane trzem wybranym funkcjom w obiektach opieki medycznej: - ROZWIAZANIE MODELOWE NR 1 Oddział ginekologiczno położniczy - ROZWIĄZANIE MODELOWE NR 2 Przychodnia pediatryczna - ROZWIĄZANIE MODELOWE NR 3 Korytarz ogólny w obiekcie medycznym Opracowany całościowo, w interesującej konwencji przekazu, projekt badawczy, zatytułowany: Rozwiązania modelowe przestrzeni terapeutycznych zaprojektowane w oparciu o narzędzie tablice przedstawione i opisane w rozprawie doktorskiej oceniam bardzo wysoko, szczególnie za innowacyjność i kreacyjność w kształtowaniu przestrzeni, wprowadzone działania i elementy interaktywne, wspomagające efekt terapeutyczny, jak i niezwykle interesujące, nowatorskie eksperymenty z funkcją światła. Myślę, że najtrafniej recenzuje przedstawione projekty rozwiązań modelowych wypowiedź znakomitego twórcy i filozofa architektury Petera Zumthora, którą Autorka zamieściła w pracy: Siła dobrego projektu tkwi w nas i w naszej zdolności postrzegania świata za pomocą 7

8 uczucia i rozumu. Dobry projekt architektoniczny jest zmysłowy. Dobry projekt architektoniczny jest mądry. Rozprawę doktorską dopełniają jeszcze dwa kolejne rozdziały: Analiza stanu istniejącego regionalne ośrodki opieki medycznej oraz Analiza wzorcowych realizacji ośrodki opieki medycznej, które bardzo trafnie przedstawiają ilustrując i omawiając wybrane rozwiązania przestrzeni wnętrz o funkcji terapeutycznej, nie spełniające oczekiwań odbiorców pacjentów, jak również rozwiązania znakomite, wzorcowe, a wnioski końcowe, odpowiedź na założony cel rozprawy, przeprowadzonych badań i analiz znajdujemy w Podsumowaniu. Konkluzja recenzji Bardzo wysoko oceniam wartość rozprawy, oryginalnego opracowania teoretycznego w powiązaniu z dziełem projektowym, jakie stanowi studium rozwiązań modelowych przestrzeni wnętrz, dedykowane wybranym funkcjom w obiektach opieki medycznej. Praca podejmuje istotny z teoretycznego i praktycznego punktu widzenia problem badawczy i jest potwierdzeniem umiejętności jego dostrzegania, samodzielnego analizowania, sformułowania i rozwiązania założonej tezy. Uważam, że podjęcie w pracy doktorskiej tej problematyki i w efekcie bardzo wysoki poziom tego opracowania, świadczy nie tylko o profesjonalizmie Autorki, pełnej świadomości prowadzonych działań i pogłębionej wiedzy z wyraźnymi preferencjami naukowego podejścia, ale również o ogromnej, twórczej pasji, wspartej talentem. W poszanowaniu wymagań proceduralnych mogę jednoznacznie stwierdzić, że praca doktorska Pani mgr. Olgi Kiedrowicz, stanowiąc oryginalne rozwiązanie problemu artystycznego, w pełni odpowiada wymaganiom Ustawy z dnia r. o stopniach naukowych i tytule naukowym oraz o stopniach i tytule w zakresie sztuki. Mając na uwadze wysoką wartość przygotowanej rozprawy doktorskiej oraz poziom przedstawionego w dokumentacji przewodowej dorobku twórczego, a także szczególną aktywność w działalności organizacyjnej i popularyzatorskiej w zakresie sztuki i designu, stwierdzam, że w pełni uzasadnione jest przyznanie Pani mgr. Oldze Kiedrowicz stopnia doktora w dziedzinie sztuk plastycznych, w dyscyplinie artystycznej: sztuki projektowe i taki też wniosek Wysokiej Radzie Wydziału Architektury Wnętrz i Scenografii Uniwersytetu Artystycznego w Poznaniu przedstawiam i z całym przekonaniem popieram. Wrocław, dnia r. prof. Krzysztof Wołowski 8