Zioła w domowej apteczce

Transkrypt

1 Zioła w domowej apteczce Przez tysiące lat ludzie stosowali rośliny, by leczyć, ratować i przedłużać życie. Sumerowie już 5 tysięcy lat temu wykorzystywali zioła lecznicze, takie jak mięta czy rumianek. Dzisiaj w celach medycznych wykorzystuje się kilkanaście tysięcy rodzajów roślin. Warto wrócić do korzeni i zapoznać się z możliwościami, jakie daje nam Natura. Arcydzięgiel lekarski Pochodzi z gatunku arcydzięgiel litwor z rodziny baldaszkowatych. Znany jest także pod następującymi nazwami: dzięgiel wielki, dzięgiel lekarski, archangielski korzeń, anielski korzeń, anielskie ziele, Ziele Świętego Ducha. Można go spotkać dziko rosnącym w Europie i Azji, ale jest także uprawiany do celów leczniczych. W Polsce arcydzięgiel rośnie w Sudetach i Karpatach oraz w dolinach rzek, nad jeziorami i w pasie nadmorskim. Lubi wilgotne, żyzne gleby. Arcydzięgiel zawiera olejki eteryczne, kwasy organiczne, kumarynę. Jako surowca zielarskiego używa się korzenia, kwiatów i owoców. Najbardziej znana jest nalewka i spirytus z arcydzięgla. Korzenie można kupić w sklepach zielarskich. Arcydzięgiel przede wszystkim działa korzystnie na układ trawienny. Pobudza wydzielanie soków trawiennych i żółci. Likwiduje wzdęcia, stany skurczowe jelit i żołądka, reguluje wypróżnianie i pobudza apetyt. Zioło silnie działa na układ nerwowy. Likwiduje objawy wyczerpania nerwowego, działa antydepresyjnie i uspokajająco. Skutecznie ułatwia oddychanie, podnosi odporność organizmu i działa moczopędnie. zaburzenia trawienne depresja działa przeciwbólowo Babka zwyczajna i babka lancetowata Surowiec zawiera flawonoidy, pektyny, śluz, garbniki, kwasy organiczne oraz witaminy A, C, K.

2 Działanie lecznicze Jako surowiec leczniczy wykorzystuje się liście i nasiona. Świeże ziele babki w smaku jest cierpkie, gorzkie i słone. Zapach jest słaby, trudny do określenia. Wyciśnięty z nich sok działa bakteriobójczo. Świeże liście można przykładać na zwichnięcia, rany, owrzodzenia. Napary z wysuszonych liści pomagają oczyścić organizm z toksyn, obniżyć temperaturę, zlikwidować stany zapalne. Działają zbawiennie na układ trawienny, moczowy i oddechowy. Napary z nasion powlekają błony śluzowe, chroniąc je przed przekrwieniem i nadmierną przepuszczalnością włosowatych naczyń krwionośnych. Babka chroni organizm przed wirusami i nowotworami. na rany nieżyt żołądka zespół jelita drażliwego wrzody żołądka biegunka przeziębienie Brzoza - właściwości lecznicze liści brzozy Surowcem leczniczym są przede wszystkim liście, ale również guz brzozy, sok z pnia i gałęzi brzozy. Liście brzozy mają działanie moczopędne, napotne, przeciwreumatyczne, poprawiają przemianę materii, działają odtruwająco na układ krwionośny. Wyciąg z liści brzozy stosuje się przy przewlekłych infekcjach dróg moczowych. Świeży sok z liści, zebranych w okresie wiosennym, zwiększa wydalanie szkodliwych produktów przemiany materii. Poprawia zdolność filtracyjną nerek, pobudza wydalanie moczu i wypłukuje "piasek", zapobiegając tworzeniu się kamieni moczowych. Zbiór i suszenie Nie należy zbierać liści w celu spożycia w miejscach zanieczyszczonych. Trzeba unikać miejsc w pobliżu intensywnie nawożonych upraw, w pobliżu dróg o dużym ruchu. Liście zbiera się wiosną, kiedy są jeszcze lepkie. Można je suszyć w suszarni w temp. nie wyższej niż 40C lub w przewiewnym i zacienionym miejscu w temperaturze otoczenia. kamica nerkowa, zapalenie pęcherza moczowego i cewki moczowej osłabienia reumatyzm nadmierna potliwość wzmocnienie włosów

3 Cząber ogrodowy Jest aromatyczną rośliną. Prawdopodobnie pochodzi ze wschodniej części basenu Morza Śródziemnego i z terenów nad Morzem Czarnym. Surowcem leczniczym jest ziele cząbru. Zbiór surowca należy rozpocząć tuż przed kwitnieniem lub w czasie kwitnienia. Ścina się całą nadziemną część rośliny lub tylko wierzchołki pędów, a potem suszy w pęczkach w przewiewnym miejscu. Ususzone ziele przechowuje się w szczelnie zamkniętych naczyniach. Ziele cząbru zawiera: olejek eteryczny, garbniki, żywice, śluzy, sole mineralne. Działanie lecznicze Cząber ma wielostronne działanie. Olejek aromatyczny w nim zawarty działa podobnie jak antybiotyk. Zwalcza wiele chorobotwórczych bakterii i grzybów. Wykazuje też działanie przeciwbólowe, przeciwbiegunkowe, przeciwzapalne, przeciwrobaczycowe. Wyciągi z cząbru mają właściwości przeciwutleniające, ułatwiające przyswajanie pokarmów, znoszą nadmierną fermentację i wzdęcia. Cząber poprawia pracę kory nadnerczy, intelekt i działa uspokajająco. Ze względu na działanie przeciwzapalne i moczopędne jest pomocny w infekcjach układu moczowego. Napar z cząbru 1 łyżkę rozdrobnionego suchego lub świeżego cząbru zalać 1 szklanką wrzątku. Parzyć pod przykryciem 25 minut. Przecedzić. Pić 2-3 razy dziennie 1 szklankę posłodzonego miodem naparu w czasie przeziębienia lub grypy. Napar bez dodatku miodu może służyć jako środek przeciwbakteryjny, przeciwbiegunkowy, pobudzający trawienie. Czosnek Mimo, że czosnek jest znany od tysięcy lat, to dopiero w 1944 przebadano jego skład w laboratoriach. Badania te potwierdziły właściwości lecznicze czosnku. Okazało się, że związki siarki zawarte w czosnku mają działanie bakteriobójcze i bakteriostatyczne. To właśnie allicyna nadaje tej roślinie tak charakterystyczny, raczej niemiły zapach. Aby pozbyć się tego uporczywego zapachu można obgotować ząbki czosnku przez 2-3 minuty. Będzie równie skuteczny, co surowy. Nieprzyjemny zapach usuwa również zielona pietruszka, ziarna palonej kawy, jabłko, tymianek, mięta lub seler. Roślina ta niszczy bakterie oporne na antybiotyki, reguluje trawienie, obniża ciśnienie krwi, chroni przed działaniem wolnych rodników, ma działanie rozkurczowe, żółciotwórcze

4 i żółciopędne. Czosnek jest pomocny w leczeniu ropni, czyraków i innych chorób skórnych. Przeciwwskazania Nie jest wskazane używanie czosnku przy niskim ciśnieniu, dla kobiet karmiących piersią i przy nieżytach jelit i żołądka. czosnku Oprócz związków siarki i olejków eterycznych czosnek zawiera: flawonoidy, flawony, i związki śluzowe. Ponadto sole mineralne: selen, fosfor, wapń, magnez, żelazo, a nawet śladowe ilości uranu. Jest również żródłem witamin z grupy B, PP, C oraz prowitaminy A. zakażenia bakteriami, także opornymi na antybiotyki ból gardła, inne zakażenia górnych dróg oddechowych przeziębienie zaburzenia trawienia wysokie ciśnienie zakażenia dróg moczowych ropnie, czyraki Owoc dzikiej róży Owoce dzikiej róży od bardzo dawna służyły ludziom do leczenia. O popularności tej rośliny świadczą liczne nazwy ludowe. W zależności od regionu dzika róża nazywana jest: baźką, babichą, różą polną, róża cierniową, szypszyną, psią różą. Surowcem zielarskim jest dojrzały owoc zebrany w odpowiednim terminie i wysuszony w niezbyt wysokiej temperaturze. Przemrożone, źle suszone owoce mają niską zawartość witaminy C i innych leczniczych substancji. Istotne jest też stanowisko występowania i gatunek rośliny. Owoce róży zawierają duże ilości witaminy C, ale też witaminy B2, K, PP, E. Oprócz witamin zawierają: garbniki, karotenoidy, kwasy organiczne, olejki eteryczne, pektyny i cukry. Działanie lecznicze Wskazaniem do stosowania dzikiej róży są stany ogólnego osłabienia organizmu jako lek wzmacniający. Duża zawartość witaminy C powoduje zwiększenie odporności na wszelkie infekcje i uzupełnia braki witaminowe. Najlepiej spożywać świeże owoce, ale również cenne są przetwory i napery. Jedząc trzy owoce dzikiej róży pokryjemy dzienne zapotrzebowanie na witaminę C. Z nią jest łatwiej pokonać każdą chorobę, stres i zmęczenie. Preparaty z dzikiej róży mają działanie rozkurczowe, moczopędne, żółciopędne, przeciwzapalne i odtruwające, leczy chorobę zwyrodnieniową stawów.

5 przeziębienie choroba zwyrodnieniowa stawów reumatyzm alergie Dziurawiec zwyczajny Jedna z najbardziej wartościowych roślin leczniczych - rośnie na ugorach, miedzach, nieużytkach, w rowach, polanach. Pomaga w wielu dolegliwościach. Ziele dziurawca działa moczopędnie oraz wzmacnia naczynia włosowate. Posiada w składzie garbniki katechinowe o właściwościach witaminy P, olejek eteryczny dzziałający rozkurczowo i przeciwbakteryjnie oraz hiperyzynę - bakteriobójczy związek. Działanie Dziurawiec jest wszechstronną rośliną leczniczą, stosowaną od tysiącleci. Jest lekiem uniwersalnym. Działa: ściągająco na błonę śluzową przewodu pokarmowego przeciwzapalnie, uszczelniająco na błonę śluzową przewodu pokarmowego żółciopędnie, żółciotwórczo przeciwskurczowo na mięśnie gładkie przewodu pokarmowego uspokajająco, uśmierza ból, łagodzi depresje przeciwbólowo usuwa z organizmu uboczne produkty przemiany materii i zapobiega tworzeniu się kamieni moczowych Dziurawca nie należy stosować: latem, przy stosowaniu nie wolno opalać się i korzystać z solarium, preparaty z dziurawcem nie są także polecane osobom o jasnej karnacji w czasie ciąży i karmienia piersią przy ciężkich zaburzeniacleh funkcji wątroby przy wysokiej gorączce jeśli przyjmujesz inne leki, przed zastosowaniem dziurawca należy skonsultować z lekarzem u dzieci w wieku do 7 roku życia

6 niepokoje, stres depresje niektóre zaburzenia trawienne ból gorączka rany, stany ropne skóry Głóg Zastosowanie głogu: nadają się na przetwory spożywcze składnik mieszanek herbacianych niektóre gatunki wykorzystywane są jako rośliny lecznicze - zarówno owoce głogu, jak liście i cały kwiatostan zwiększają ukrwienie serca. Kwiatostany głogu zawierają głównie flawonoidy, które pełnią podstawową rolę w podtrzymywaniu serca w zdrowiu. Występują również w liściach brzozy, nasionach kasztanowca, zielu skrzypu polnego. Właściwości lecznicze głogu: wykazuje działanie tonizujące na mięsień sercowy i nieznacznie zwiększa siłę jego skurczów działa rozszerzająco na naczynia wieńcowe wyciągi alkoholowe z głogu wykazują działanie uspokajające obniża ciśnienie krwi działa rozkurczowo i moczopędnie wzmacnia ściany tętnic przeciwzapalnie redukuje kwas mlekowy, który powstaje podczas wysiłku fizycznego Imbir : kłącze imbiru zawiera fenole, kwasy tłuszczowe oraz enzym zingibainę. Właściwości lecznicze przeciwdziała zakrzepom pobudza układ odpornościowy łagodzi bóle miesiączkowe działa przeciwzapalnie (stosowany jako lek wspomagający na reumatyzm)

7 przeciwdziała mdłościom (jest składnikiem m.in. leków na chorobę lokomocyjną) ułatwia trawienie (olejek zawarty w imbirze pobudza wydzielanie śliny, soków trawiennych oraz żółci) działa przeciwbakteryjnie (odkaża gardło, jamę ustną, leczy stany zapalne dziąseł) poprawia pamięć oraz koncentrację Przeciwskazania Imbir nie jest zalecany dla kobiet w ciąży a także osób chorujących na wrzody żołądka lub dwunastnicy oraz cierpiących na refluks żołądkowy. Jarząb pospolity (Jarzębina) Owoce jarzębiny zawierają kwasy organiczne, gorycze, garbniki, sole mineralne (potas, sód, magnez, miedź), cukry oraz prowitaminę A, a także witaminy B, C, E, PP oraz K. Jarzębina ma działanie moczopędne, przeciwzapalne, ściągające. Dzięki zawartej w niej witaminie C używana jest przy awitaminozie, a witamina PP przeciwdziała sklerozie. Owoce stosuje się czasami w stanach zapalnych nerek i w kamicy nerkowej, w zaburzeniach krążenia i trawiennych. W warunkach domowych jarzębinę można stosować przy niedomaganiach nerek, wątroby i pęcherzyka żółciowego. Jarzębinę stosuje się także dla wzmocnienia pracy serca i przeciw sklerozie. Uwaga! Spożywanie świeżych owoców jest niewskazane, ponieważ może powodować biegunki i wymioty. Jarzębina do herbaty jest doskonała na poprawę trawienia. moczopędne przeciwzapalne kamica nerkowa zaburzenia trawienia Kminek zwyczajny - na lepsze trawienie Kminek zwyczajny ma właściwości przeciwskurczowe oraz jest znany jako środek wiatropędny. Nasiona kminku pomagają w trawieniu, likwidują także wzdęcia. Kminek zwyczajny można spotkać rosnący w naturalnych warunkach w Europie, Północnej Afryce, Azji oraz Australii. Nasiona tego zioła są zbierane późnym latem,

8 kiedy są dojrzałe. Surowcem leczniczym są liście oraz olejek aromatyczny Właściwości lecznicze kminku Kminek zwyczajny posiada właściwości przeciwskurczowe oraz jest znany jako środek wiatropędny, działa na kolki i skurcze żołądkowe. Odświeża też oddech, np. po zjedzeniu czosnku, wpływa na apetyt, łagodzi skurcze menstruacyjne. Właściwości ściągające tego zioła znalazły zastosowanie w leczeniu biegunki. Nasiona kminku zwyczajnego posiadają również właściwości moczopędne. Często wykorzystuje się wykrztuślne działanie kminku - w ziołowych lekarstwach na zapalenie oskrzeli oraz kaszlu. Uznawany jest za bezpieczny dla dzieci. Właściwości ściągające pomagają także w leczeniu zapalenia gardła. Przeciwwskazania Kminek jest uważany za bardzo bezpieczne zioło. Jest stosowany nawet u niemowląt. Kminku nie powinny stosować osoby uczulone na koper, seler, marchew, pasternak. zaburzenia trawienia wzdęcia kolki i skurcze żołądkowe nieświeży oddech brak apetytu skurcze menstruacyjne zapalenie oskrzeli oraz kaszel zwiększania laktacji świerzb biegunki zapalenia gardła Kozłek lekarski Kozłek zawiera liczne substancje lecznicze. Najważniejesze to nietrwałe związki zwane walepotriatami należące do irydoidów, olejek eteryczny i jego składniki oraz związki terpenowe. Działanie kozłka jest wypadkową działania wymienionych składników. Działanie Kozłek lekarski to stosunkowo niedawno poznane lekarstwo na bezsenność. Wyciąg nie tylko pomaga zasnąć, ale również poprawia jakość snu. Rano wstajemy rześcy i wypoczęci. Kozłek lekarski i jego przetwory są składnikami wielu mieszanek i preparatów płynnych o działaniu uspokajającym. Może być stosowany w różnych postaciach: tabletek, wyciągów, kapsułek, herbatek, nalewek, naparów. Można go dodawać do kąpieli. Najbardziej wartościowe są

9 preparaty ze świeżego korzenia, gdyż zawierają nierozłożone walepotriaty. Przeciwwskazania: w trakcie stosowania nie powinno się spożywać alkoholu w ciąży lub w trakcie karmienia zaleca się konsultacje z lekarzem przed zastosowaniem kozłka lekarskiego bardzo rzadko, ale może wystąpić nietolerancja na kozłka lekarskiego nie zaleca się stosowania dłużej niż przez 3 tygodnie bez przerw, zbyt długie stosowanie może powodować bóle głowy Pokrzywa Pokrzywa zawiera cenne karotenoidy, flawonoidy, chlorofil, garbniki, węglowodany, tłuszcze, białka, witaminy C, A, K, B2, sole mineralne, takie jak wapń, żelazo, potas. Właściwości lecznicze Sok wyciśnięty z pokrzywy oczyszcza krew, m.in. z cholesterolu. Nalewki likwidują łupież i chronią cebulki włosowe przed wypadaniem. Zjadając codziennie czubatą łyżkę suszonej lub świeżej pokrzywy, można uzupełnić niedobór żelaza. Należy stosować taką kurację co najmniej przez 2 miesiące. Nawet, gdy mamy chore jelita, żelazo z pokrzywy łatwo się przyswaja. Najcenniejsza jest świeża pokrzywa. Można ją dodawać do róznych sałatek, a suszoną do zup i sosów. Pokrzywa, a przede wszyskim korzeń ma własciwości moczopędne. Pomaga wydalic zbędny chlor i mocznik oraz oczyścić organizm ze złogów kwasu moczowego. Świeże soki i odwary z liści pokrzywy pobudzają procesy metaboliczne, zwiekszają zdolność wydzielania soków żołądkowych. Substancje zawarte w pokrzywie wspomagają pracę wątroby, dzięki czemu odtruwają organizm. Z przewodów żółciowych odprowadzają złogi żółciowe. Mają równiez działanie przeciwbiegunkowe, leczą anemię i zmniejszają nadmierną potliwość. Odwary i soki stosuje się także w chorobach reumatycznych i dla uzupełnienia niedoborów witamin i mikroelementów. Zawarte w korzeniu fitosterole hamują przerost prostaty. zapalenie pęcherza moczowego i cewki moczowej zaburzenia trawienne niedokrwistość reumatyzm łupież wzmocnienie włosów nadmierne pocenie

10 Melisa Olejek eteryczny, flawonoidy, fenolokwasy, triterpeny, śluzy, gorycze, sole mineralne, witamina C. Działanie uspokajające,jest lekiem na bezsenność, depresje, bóle głowy pobudzające trawienie, żółciopędne, żółciotwórcze antyseptyczne rozkurczowe hamuje rozwój grzybów, wirusów i bakterii - polecana na opryszczkę pobudzające wydzielanie pokarmu u kobiet karmiących bezsenność depresja ból głowy stres zaburzenia trawienia opryszczka zaburzenia laktacji nadmierna potliwość Opracowali na podstawie materiałów dostępnych na stronach internetowych Weronika Bądaruk i Karol Bałuka