15. BADANIE WPL YWU PRZESTRZENNEGO USTAWIENIA PANELI FOTOWOLTAICZNYCH NA PRZEBIEGI CHARAKTERYSTYK PRĄDOWO-NAPIĘCIOWYCH

Wielkość: px
Rozpocząć pokaz od strony:

Download "15. BADANIE WPL YWU PRZESTRZENNEGO USTAWIENIA PANELI FOTOWOLTAICZNYCH NA PRZEBIEGI CHARAKTERYSTYK PRĄDOWO-NAPIĘCIOWYCH"

Transkrypt

1 15. BADANIE WPL YWU PRZESTRZENNEGO USTAWIENIA PANELI FOTOWOLTAICZNYCH NA PRZEBIEGI CHARAKTERYSTYK PRĄDOWO-NAPIĘCIOWYCH Wprowadzenie Do naszej planety dociera ok razy więcej energii słonecznej niż wynosi aktualnie jej globalne zużycie. Szacuje się, że pokrycie obszaru ok. 640 tys. km 2 powierzchni Ziemi panelami fotowoltaicznymi zaspokoiłoby w pełni aktualne zapotrzebowanie na energię. Ogniwa fotowoltaiczne (oznaczane często - PV) przetwarzają energię promieniowania słonecznego bezpośrednio na energię elektryczną. Zjawisko to odkrył Becquerel już w 1839 r. Teoretycznie efekt fotowoltaiczny (efekt konwersji) opisał w 1904 r. Einstein (m. in. za to otrzymał Nagrodę Nobla w 1921 r.), a pierwsze efektywne ogniwo fotowoltaiczne skonstruowano w 1954 r. w Bell Laboratories. Najbardziej powszechne w produkcji masowej są ogniwa, funkcjonujące na zasadzie krzemowej diody półprzewodnikowej. Poglądowo zasadę funkcjonowania ogniwa PV przedstawiono na rys. 1. Energia słoneczna Krzem typu n Obeiątenie zewnętrzne Krzem typu p t Prąd Rys. l. Zasadafunkcjonowaniatypowegoogniwafotowoltaicznego Pojedyncze ogniwa są mało efektywne i dlatego łączy się je, najczęściej szeregowo, w większe jednostki zwane modułami, z których projektowane są baterie słoneczne o różnych mocach znamionowych zwane panelami PV. Fotowoltaika od dawna znajduje zastosowanie jako źródło energii w kosmonautyce (GaAs - arsenek galu), a w zastosowaniach naziemnych zasila urządzenia elektroniczne powszechnego użytku i jest podstawowym elementem systemów wolnostojących i dołączonych do sieci. W obecnej sytuacji jedyną realną szansą na rozwój fotowoltaiki są odpowiednio zaplanowane uwarunkowania prawne, np. takie, jak narodowy program,, słonecznych dachów" w Niemczech. Doprowadził on do tego, że Niemcy wyprzedziły Japonię w liczbie nowobudowanych instalacji fotowoltaicznych Stanowisko badawcze do pomiarów charakterystyk prądowo-napięciowych paneli PV Producenci ogniw i paneli PV najczęściej podają jako parametr charakterystyczny, tzw. moc szczytową, oznaczaną Wp (Watt-peak), która jest mocą maksymalną w ściśle ustalonych 176

2 i porównywalnych warunkach laboratoryjnych, tzw. STC (Standard Test Conditions). Warunki te to: T=25 [C], AM=I,5 i E=1000 [W/m 2 ] (objaśniono dalej). W rzeczywistości efektywność paneli fotowoltaicznych zależy od temperatury i natężenia promieniowania, które zmieniają się w sposób ciągły w ciągu doby, pory roku i warunków pogodowych. Istotne jest również przestrzenne ustawienie płaszczyzny paneli PV w stosunku do kierunku bezpośredniego promieniowania słonecznego. Zależność natężenia promieniowania od kąta, pod jakim pada światło na powierzchnię Ziemi opisuje, tzw. optyczna masa atmosfery AM (Air Mass). AM jest równa jedności na poziomie morza, przy bezchmurnym niebie, gdy Słońce znajduje się w zenicie i przy normalnym ciśnieniu atmosferycznym (Po=I, [Pa]). Systemy fotowoltaiczne wykorzystują promieniowanie całkowite, które składa się z promieniowania bezpośredniego i rozproszonego. Tu pojawia się problem, polegający na tym, że promieniowanie bezpośrednie można lepiej wykorzystać, np. przez odpowiednie pochylenie panelu PV w stosunku do poziomu, co z kolei przynosi odwrotny skutek przy promieniowaniu rozproszonym. Kolejnym problemem jest spadek efektywności paneli, wykonanych z ogniw krzemowych, wraz ze wzrostem temperatury. To legło u podstaw zainteresowania się tą problematyką pod kątem zaprojektowania w przyszłości mechanizmu automatycznego pozycjonowania paneli PV, uwzględniając aspekt ekonomiczny przedsięwzięcia. Obecnie zdecydowana większość instalacji fotowoltaicznych jest montowana w stałym, ściśle określonym położeniu, które najczęściej jest wyznaczane doświadczalnie. Istnieją jednak nieliczne badania wskazujące na możliwość zwiększenia efektywności energetycznej paneli PV nawet do 30% dzięki zastosowaniu, tzw. "śledzących" zespołów paneli PV. Z punktu widzenia użyteczności tego działania istotna jest sprawność procesu konwersji energii promieniowania słonecznego na energię użyteczną. Z praktycznego punktu widzenia istotne jest określenie efektywności paneli fotowoltaicznych zainstalowanych w określonym miejscu (położeniu geograficznym) w różnych warunkach pogodowych i przy różnych ustawieniach w stosunku do kierunku promieniowania bezpośredniego. Pełną informację o efektywności paneli możemy uzyskać przez wykonanie charakterystyki prądowo-napięciowej (ozn. I-V). Na rys. 2 przedstawiono schemat stanowiska pomiarowego do "zdejmowania" charakterystyk I-V dla ogniw i paneli PV. Uklad przestrzeunej orientacji ogurwa PV Rys. 2. Schemat i fotografia stanowiska pomiarowego 177

3 Wykonanie badań rozpoczynamy od pomiarów napięcia ogniwa otwartego - Voc (opencircuit voltage) i prądu zwarciowego - Isc (short-circuit current). Następnie ustalamy liczbę punktów pomiarowych charakterystyki i zmieniając obciążenie obwodu zewnętrznego potencjometrami dr! i/lub dr 2 wyznaczamy charakterystykę we współrzędnych I-V. Kolejnym krokiem jest obliczenie dla każdego punktu pomiarowego mocy wyjściowej oraz ustalenie punktu mocy maksymalnej MPP. Na podstawie tak przeprowadzonych pomiarów można obliczyć wg wzoru (1) wartość liczbową parametru, zwanego współczynnikiem wypełnienia FF (FiUFactor), który charakteryzuje ogniwo lub panel PV. FF = VMPP' IMPP = PMPP (1) Voc.Isc Voc. Isc Obecnie najwyższą wartość tego współczynnika ok. 0,85 uzyskuje się dla ogniw i paneli PV wykonanych z krzemu monokrystalicznego. Na rys. 3 przedstawiono przykładową charakterystykę I-V dla modułu PV zbudowanego z 6 szeregowo połączonych zamkniętych ogniw PV, wykonanych z krzemu polikrystalicznego o łącznej powierzchni 71,76 [cm 2 ]. 3,0 ~ 2,0 as Q. 1,5 ~ = 1, _~-_ _ ,0 ~ r r--.---'--~----'' ::::r. 0,0 0,2 0,4 0,6 0,8 1,0 1,2 1,4 1,6 1,8 2,0 U [V] -o- prąd I [ma] -fr- moc P [mvv] Rys. 3. Przykładowa charakterystyka I-V modułu PV Charakterystykę wykonano przy sztucznym oświetleniu halogenowym (o typowej temp. barwowej K) o mocy 20 [W], ustawionym prostopadle do powierzchni modułu w odległości 25 [cm]. Pomiary wykonano dla 22 punktów charakterystyki w temperaturze 19 [C]. Pomocniczymi przyrządami pomiarowymi był kompas, poziomica i kątomierz. Zmierzono następujące wartości liczbowe dla punktów charakterystycznych: Voc=2,1 [V], Isc=2,55 [ma], V MP P=1,6 [V], I MP P=l,n [ma], P MP P=2,75 [mw] i FF=O,51. Przy zmniejszeniu mocy sztucznego oświetlenia do 10 [W] kształty wykresów nie uległy zasadniczo zmianie, ale wartości liczbowe punktów charakterystycznych uległy zmianie, oto one: Voc=1,9 [V], Isc=1,67 [ma], V MP P=1,4 M, I MP P=1,06 [ma], P MP P=1,48 [mw] i FF=O, Zakres i warunki badań Badania zaplanowano tak, aby podczas ich przeprowadzania zapewnie w miarę możliwości stabilne warunki pogodowe. Ustalono zakres badań, który przewidywał zmianę 178

4 położenia minipanelu PV poprzez zmiany dwóch kątów: kąta azymutalnego oraz kąta pochylenia względem poziomu. Dla kąta azymutalnego przyjęto dwa położenia: Południowe i Południowo-Wschodnie, natomiast dla kąta pochylenia względem poziomu ustalono również dwa położenia: 30 i 60. Badania, których wyniki są prezentowane w pracy, przeprowadzono w Płocku dnia 4 maja 2005 r. Pomiary prowadzono w godzinach popołudniowych od do Podczas badań temperatura powietrza wynosiła niezmiennie 20 o e, a niebo było bezchmurne. Podczas badań nie było możliwości pomiaru natężenia promieniowania słonecznego, a w konsekwencji ustalenia wartości parametru AM. Dlatego też wyniki badań nie mogą być porównywane z danymi nominalnymi ogniw PV podawanymi przez producenta Wyniki pomiarów charakterystyk Zgodnie z przyjętą wcześniej terminologią oraz oznaczeniami pokazanymi na rys. 3, charakterystyki prądowo-napięciowe będą wykreślane w układzie współrzędnych, w którym jest wspólna oś odcięta - U[V] oraz oś rzędna podwójna - I[mA] razem z P[mW]. Ustalono również zakresy wartości liczbowych na osiach identycznie dla wszystkich wykresów: na osi odciętych od O do 3 [V], a na osi rzędnych od O do 100 [ma] lub [mw]. Takie przedstawienie charakterystyk ułatwi porównanie uzyskanych wyników pomiarów. Na rys. 4 przedstawiono wykresy charakterystyk I-V dla kierunku azymutalnego południowego przy dwóch różnych ustawieniach kąta pochylenia minipanelu względem poziomu 30 i Kierunek azymutalny - POŁUDNIOWY ==... E 60 D..,...:; <C E 20 o o 0,5 1,5 2 2,5 3 U [V] Rys. 4. Charakterystyki I-V dla kąta azymutainego południowego oraz dla dwóch kątów pochylenia minipanelu PV względem poziomu: 30 i

5 W warunkach, w których przeprowadzono badania, zgodnie z oczekiwaniami uzyskano większą wartość dla punktu mocy maksymalnej przy ustawieniu kąta pochylenia 30, ale należy zaznaczyć, że rozbieżność była stosunkowo niewielka i wynosiła ok. 17 [mw]. Na uwagę zasługuje prawie identyczny kształt i duża zbieżność krzywych obrazujących charakterystyki w tym przypadku. W przedstawionym na rys. 5 przypadku ustawienia kąta azymutalnego południowowschodniego sytuacja była już inna dla tych samych dwóch kątów pochylenia minipanelu PV względem poziomu widać wyraźną różnicę w położeniu punktu mocy maksymalnej, która wynosiła ok. 42 [mw]. 100 Kierunek azymutalny - POŁUDNIOWO-WSCHODNI 80 ~... E 60 e,,...:; <C E 20 o o 0,5 1,5 2 2,5 3 U [V] -o [ma] -o- P-300[mW] -t:r-1-600[ma] -t:r- P-600[mW] Rys. 5. Charakterystyki I-V dla kąta azymutalnego południowo-wschodniego oraz dla dwóch kątów pochylenia rninipanelu PV względem poziomu: 30 i 60 Można również zaobserwować znaczne przesunięcie tego punktu na prawo dla kąta pochylenia minipanelu PV względem poziomu wynoszącego 30. Na rys. 6 i 7 przedstawiono zestawienie charakterystyk dla dwóch zbadanych wartości kątów pochylenia względem poziomu (30 i 60 ) w zależności od kierunków azymutalnych ustawienia płaszczyzny minipanelu PV. W tym ujęciu wyraźnie widać, że zmiana kąta azymutalnego wpływa zdecydowanie na pogorszenie się korelacji pomiędzy porównywanymi liniami charakterystyk. Widać istotne różnice w wartościach i przede wszystkim w kształcie przebiegu krzywych charakterystyk, które w tym przypadku są dosyć wyraźnie rozbieżne. 180

6 100 Kąt pochylenia względem poziomu ==... E D ; «... E o o 0,5 1,5 2 2,5 3 I--<>-I-PD [ma] --ł3- P-PD [mw] ~ u [V] I-PD-WSCH [ma] ---()- P-PD-WSCH [mw] I Rys. 6. Charakterystyki I-V dla kąta pochylenia minipanelu PV względem poziomu wynoszącego 30 oraz dla dwóch zmienianych kątów azymuta1nych południowego i południowo-wschodniego 100 Kąt pochylenia względem poziomu i... E 60 D.....; «40... E 20 o o 0,5 1,5 2 2,5 3 I--<>-I-PD [ma] --ł3- P-PD [mw] ~ u [V] I-PD-WSCH [ma] ---()- P-PD-WSCH [mw] I Rys. 7. Charakterystyki I-V dla kąta pochylenia minipanelu PV względem poziomu wynoszącego 60 oraz dla dwóch zmienianych kątów azymutalnych południowego i południowo-wschodniego Dla ułatwienia obliczenia współczynników wypełnienia charakterystyk I-V zebrano w tabeli 1 potrzebne wartości liczbowe. Po podstawieniu tych wartości liczbowych do wzoru (1) uzyskano wyniki, tzw. współczynnika FF, które umieszczono w ostatnim wierszu tabeli 1 wytłuszczonym drukiem. Wg Klugmanna wartość współczynnika FF jest ograniczona efektami dyfuzji w złączu do ok. 0,89 oraz dodatkowo rekombinacją nośników do ok. 0,

7 Tabela 1. Tabela zbiorcza wartości liczbowych charakterystycznych punktów na wykresach I - V oraz współczynników wypełnienia FF dla krzywych I-V Parametry modułu PV Kierunek azymutalny I Kąt pochylenia panelu PD-WSCH v: [V] 2,8 2,7 3 2,9 r; [ma] V MPP [V] 2 1,6 1,7 1,8 I MPP [ma] P MPP [mw] 70 28,8 91,8 73,8 Ropt [O] FF 0,58 0,38 0,49 0,49 PD Jak wynika z tabeli l współczynnika FF nie należy interpretować jako miary sprawności, czy efektywności paneli PV. Jest to tylko współczynnik wypełnienia charakterystyki I-V dla ogniwa lub panelu PV. Dowodem tego niech będzie wysoka jego wartość liczbowa (0,58 dla azymutu PD- WSCH i kąta 30 ) dla charakterystyki, której punkt mocy maksymalnej nie był najwyższy. Istotnym parametrem pracy minipanelu PV jest optymalna rezystancja obciążenia RopI> dla której uzyskujemy maksymalną moc wyjściową. Wartości liczbowe tego parametru szacujemy z prostej zależności, którą opisuje wzór (2): R = V MPP [O] opt I MPP Wartości liczbowe Ropt dla wyznaczonych w pracy czterech charakterystyk I - V zamieszczono w tabeli 1 w przedostatnim wierszu. (2) Wnioski z badań Badania wstępne wykazały, że pomimo zbliżonego kształtu charakterystyk I-V, przy różnej mocy oświetlenia sztucznego uzyskano istotnie różniące się wartości liczbowe współczynnika wypełnienia. Zmniejszenie intensywności oświetlenia znacznie zmniejszyło współczynnik wypełnienia - FF. W niewielkim natomiast stopniu zmieniło się napięcie ogniwa otwartego - Vcc- Podsumowując badania dla przyjętego w pracy zakresu dwóch kątów pochylenia i dwóch kierunków azymutalnych, można stwierdzić, że dla warunków pogodowych i pory przeprowadzenia badań większy wpływ na kształt charakterystyki miała zmiana kąta azymutalnego niż zmiana kąta pochylenia względem poziomu. Najwyższą wartość liczbową (ok. 92 [mw]) dla, tzw. punktu mocy maksymalnej uzyskano dla kąta azymutalnego południowego przy pochyleniu minipanelu PV pod kątem 30 względem poziomu, a najniższą (ok. 29 [mw]) dla kąta azymutalnego południowowschodniego i kąta pochylenia

8 Jak pokazały wstępne badania, przeprowadzone w bardzo ograniczonym zakresie, przy zmianach położenia płaszczyzny minipanelu PV uzyskano blisko 32 % różnicę w obliczonych wartościach liczbowych dla punktów mocy maksymalnej, co pozwala wnioskować, że problem jest wart dalszych dociekań badawczych. Warto zastanowić się nad tym, aby optymalizować przestrzenne położenie paneli i modułów PV w celu uzyskania większej sprawności konwersji fotowoltaicznej. Aby badania usprawnić i poprawić ich dokładność niezbędny jest dodatkowo pomiar natężenia promieniowania - E [W/m 2 ] pyranometrem oraz automatyczna i równoległa rejestracja wyników pomiarów następujących wielkości: l, V, AR, T (modułu i otoczenia), E. Obecnie autor testuje przydatność do tego celu uniwersalnej karty pomiarowej ADVANTECH model: USB Koniecznejest zaprogramowanie algorytmu postępowania przy badaniach. Do tego wykorzystywane jest oprogramowanie ADAM viśw ADW ANTECH w wersji: Wyniki badań prowadzonych w dłuższym przedziale czasu (np. cały rok kalendarzowy) dostarczą danych do ustalenia algorytmu sterowania mechanizmem, zwanym: "śledzącym" lub "nadążnym". Literatura 1. Baltas P., Tortoreli M., Russell P. E.: Evaluation of power output for fixed and step tracking photovoltaic arrays. Solar Energy 37, s. 147, Dreszer K., Michałek R., Roszkowski A.: Energia odnawialna - możliwości jej pozyskania i wykorzystania w rolnictwie. Wyd. PITR-PAN, Lublin-Kraków-Warszawa, Goetzberger A., Stahl W.: Comparison of yearly efficiency and cost of energy for stationary, tracking and concentrating PV systems. Proc. of the 7 th Photovoltaic Solar Energy Conference, Seville, Klugmann E.: Energetyka fotowoltaiczna. PWN, Klugmann E., Klugmann-Radziemska E.: Alternatywne źródła energii. Energetyka fotowoltaiczna. Wydawnictwo Ekonomia i Środowisko. Białystok, Pluta Z.: Podstawy teoretyczne fototerrnicznej konwersji energii słonecznej. Oficyna Wydawnicza PW, Pluta Z.: Słoneczne instalacje energetyczne. Oficyna Wydawnicza PW, Politechnika Warszawska, Centrum Sarniak M.: Badania wstępne wpływu przestrzennego położenia paneli PV na efektywność generowania energii elektrycznej. Politechnika Warszawska, Inżynieria Systemów Bioagrotechnicznych, z. 5(14), s , Smoliński S.: Fotowoltaiczne źródła energii i ich zastosowanie. Wyd. SGGW, Szkolenie z dziedziny fotowoltaiki: Materiały szkoleniowe - w ramach projektu SOLTRAIN z programu ALTENER (kontrakt nr Z/02-67), Warszawa, Ulotka informacyjna polikrystalicznych ogniw solarnych o parametrach: 450m V,

Ćwiczenie 3 WPŁYW NASŁONECZNIENIA I TECHNOLOGII PRODUKCJI KRZEMOWYCH OGNIW FOTOWOLTAICZNYCH NA ICH WŁASNOŚCI EKSPLOATACYJNE

Ćwiczenie 3 WPŁYW NASŁONECZNIENIA I TECHNOLOGII PRODUKCJI KRZEMOWYCH OGNIW FOTOWOLTAICZNYCH NA ICH WŁASNOŚCI EKSPLOATACYJNE Ćwiczenie WPŁYW NASŁONECZNIENIA I TECHNOLOGII PRODUKCJI KRZEMOWYCH OGNIW FOTOWOLTAICZNYCH NA ICH WŁASNOŚCI EKSPLOATACYJNE Opis stanowiska pomiarowego Stanowisko do wyznaczania charakterystyk prądowo napięciowych

Bardziej szczegółowo

BADANIA WSTĘPNE WPŁYWU PRZESTRZENNEGO POŁOŻENIA PANELI PV NA EFEKTYWNOŚĆ GENEROWANIA ENERGII ELEKTRYCZNEJ

BADANIA WSTĘPNE WPŁYWU PRZESTRZENNEGO POŁOŻENIA PANELI PV NA EFEKTYWNOŚĆ GENEROWANIA ENERGII ELEKTRYCZNEJ Mariusz Sarniak Politechnika Warszawska BADANIA WSTĘPNE WPŁYWU PRZESTRZENNEGO POŁOŻENIA PANELI PV NA EFEKTYWNOŚĆ GENEROWANIA ENERGII ELEKTRYCZNEJ Słowa kluczowe Fotowoltaika, ogniwo, panel, moduł, energia

Bardziej szczegółowo

Ćwiczenie 2 WSPÓŁPRACA JEDNAKOWYCH OGNIW FOTOWOLTAICZNYCH W RÓŻNYCH KONFIGURACJACH POŁĄCZEŃ. Opis stanowiska pomiarowego. Przebieg ćwiczenia

Ćwiczenie 2 WSPÓŁPRACA JEDNAKOWYCH OGNIW FOTOWOLTAICZNYCH W RÓŻNYCH KONFIGURACJACH POŁĄCZEŃ. Opis stanowiska pomiarowego. Przebieg ćwiczenia Ćwiczenie WSPÓŁPRACA JEDNAKOWYCH OGNIW FOTOWOLTAICZNYCH W RÓŻNYCH KONFIGURACJACH POŁĄCZEŃ Opis stanowiska pomiarowego Stanowisko do analizy współpracy jednakowych ogniw fotowoltaicznych w różnych konfiguracjach

Bardziej szczegółowo

Sprawozdanie z laboratorium proekologicznych źródeł energii

Sprawozdanie z laboratorium proekologicznych źródeł energii P O L I T E C H N I K A G D A Ń S K A Sprawozdanie z laboratorium proekologicznych źródeł energii Temat: Wyznaczanie charakterystyk prądowo-napięciowych modułu ogniw fotowoltaicznych i sprawności konwersji

Bardziej szczegółowo

Badanie baterii słonecznych w zależności od natężenia światła

Badanie baterii słonecznych w zależności od natężenia światła POLITECHNIKA WARSZAWSKA Instytut Elektroenergetyki, Zakład Elektrowni i Gospodarki Elektroenergetycznej Przemiany energii laboratorium Ćwiczenie Badanie baterii słonecznych w zależności od natężenia światła

Bardziej szczegółowo

LABORATORIUM INŻYNIERII MATERIAŁOWEJ

LABORATORIUM INŻYNIERII MATERIAŁOWEJ Politechnika Lubelska Wydział Elektrotechniki i Informatyki Katedra Urządzeń Elektrycznych i TWN 20-618 Lublin, ul. Nadbystrzycka 38A www.kueitwn.pollub.pl LABORATORIUM INŻYNIERII MATERIAŁOWEJ Protokół

Bardziej szczegółowo

INSTRUKCJA LABORATORYJNA NR 10-PV MODUŁ FOTOWOLTAICZNY

INSTRUKCJA LABORATORYJNA NR 10-PV MODUŁ FOTOWOLTAICZNY LABORATORIUM ODNAWIALNYCH ŹRÓDEŁ ENERGII Katedra Aparatury i Maszynoznawstwa Chemicznego Wydział Chemiczny Politechniki Gdańskiej INSTRUKCJA LABORATORYJNA NR 10-PV MODUŁ FOTOWOLTAICZNY 1. Cel i zakres

Bardziej szczegółowo

Część 1. Wprowadzenie. Przegląd funkcji, układów i zagadnień

Część 1. Wprowadzenie. Przegląd funkcji, układów i zagadnień Część 1 Wprowadzenie Przegląd funkcji, układów i zagadnień Źródło energii w systemie fotowoltaicznym Ogniwo fotowoltaiczne / słoneczne photovoltaic / solar cell pojedynczy przyrząd półprzewodnikowy U 0,5

Bardziej szczegółowo

MOBILNE STANOWISKO DO BADAŃ EFEKTYWNOSCI MODUŁÓW PV.

MOBILNE STANOWISKO DO BADAŃ EFEKTYWNOSCI MODUŁÓW PV. MOBILNE STANOWISKO DO BADAŃ EFEKTYWNOSCI MODUŁÓW PV www.oze.utp.edu.pl MOBILNE STANOWISKO DO BADAŃ EFEKTYWNOSCI MODUŁÓW PV Prezentacja stanowiska łącznie z mobilnym układem instalacji solarnej z kolektorem

Bardziej szczegółowo

Projektowanie systemów PV. Produkcja modułu fotowoltaicznego (PV)

Projektowanie systemów PV. Produkcja modułu fotowoltaicznego (PV) Projektowanie systemów PV Wykład 3 Produkcja modułu fotowoltaicznego (PV) dr inż. Janusz Teneta C-3 pok. 8 (parter), e-mail: romus@agh.edu.pl Wydział EAIiIB Katedra Automatyki i Inżynierii Biomedycznej

Bardziej szczegółowo

BADANIA MODELOWE OGNIW SŁONECZNYCH

BADANIA MODELOWE OGNIW SŁONECZNYCH POZNAN UNIVE RSITY OF TE CHNOLOGY ACADE MIC JOURNALS No 70 Electrical Engineering 2012 Bartosz CERAN* BADANIA MODELOWE OGNIW SŁONECZNYCH W artykule przedstawiono model matematyczny modułu fotowoltaicznego.

Bardziej szczegółowo

Akademia Górniczo Hutnicza im. Stanisława Staszica w Krakowie Wydział IEiT. Ćwiczenie laboratoryjne Badanie modułu fotowoltaicznego

Akademia Górniczo Hutnicza im. Stanisława Staszica w Krakowie Wydział IEiT. Ćwiczenie laboratoryjne Badanie modułu fotowoltaicznego Akademia Górniczo Hutnicza im. Stanisława Staszica w Krakowie Wydział IEiT Katedra Elektroniki Alternatywne Źródła Energii Ćwiczenie laboratoryjne Badanie modułu fotowoltaicznego Opracowanie instrukcji:

Bardziej szczegółowo

SOLARNA. Moduły fotowoltaiczne oraz kompletne systemy przetwarzające energię słoneczną. EKOSERW BIS Sp. j. Mirosław Jedrzejewski, Zbigniew Majchrzak

SOLARNA. Moduły fotowoltaiczne oraz kompletne systemy przetwarzające energię słoneczną. EKOSERW BIS Sp. j. Mirosław Jedrzejewski, Zbigniew Majchrzak Moduły fotowoltaiczne oraz kompletne systemy przetwarzające energię słoneczną ENERGIA SOLARNA Fotowoltaika Do Ziemi dociera promieniowanie słoneczne zbliżone widmowo do promieniowania ciała doskonale czarnego

Bardziej szczegółowo

IV. Wyznaczenie parametrów ogniwa słonecznego

IV. Wyznaczenie parametrów ogniwa słonecznego 1 V. Wyznaczenie parametrów ogniwa słonecznego Cel ćwiczenia: 1.Zbadanie zależności fotoprądu zwarcia i fotonapięcia zwarcia od natężenia oświetlenia. 2. Wyznaczenie sprawności energetycznej baterii słonecznej.

Bardziej szczegółowo

Badanie ogniw fotowoltaicznych

Badanie ogniw fotowoltaicznych POLITECHNIKA ŚLĄSKA WYDZIAŁ INŻYNIERII ŚRODOWISKA I ENERGETYKI INSTYTUT MASZYN I URZĄDZEŃ ENERGETYCZNYCH Badanie ogniw fotowoltaicznych Laboratorium Energetyki Rozproszonej i Odnawialnych Źródeł Energii

Bardziej szczegółowo

EFEKT FOTOWOLTAICZNY OGNIWO SŁONECZNE

EFEKT FOTOWOLTAICZNY OGNIWO SŁONECZNE ĆWICZENIE 104 EFEKT FOTOWOLTAICZNY OGNIWO SŁONECZNE Instrukcja wykonawcza 1. Wykaz przyrządów 1. Panel z ogniwami 5. Zasilacz stabilizowany oświetlacza 2. Oświetlacz 3. Woltomierz napięcia stałego 4. Miliamperomierz

Bardziej szczegółowo

Produkcja modułu fotowoltaicznego (PV)

Produkcja modułu fotowoltaicznego (PV) Czyste energie Wykład 3 Produkcja modułu fotowoltaicznego (PV) dr inż. Janusz Teneta C-3 pok. 8 (parter), e-mail: romus@agh.edu.pl Wydział EAIiIB Katedra Automatyki i Inżynierii Biomedycznej AGH Kraków

Bardziej szczegółowo

POLITECHNIKA WARSZAWSKA Wydział Elektryczny Instytut Elektroenergetyki Zakład Elektrowni i Gospodarki Elektroenergetycznej

POLITECHNIKA WARSZAWSKA Wydział Elektryczny Instytut Elektroenergetyki Zakład Elektrowni i Gospodarki Elektroenergetycznej POLITECHNIKA WARSZAWSKA Wydział Elektryczny Instytut Elektroenergetyki Zakład Elektrowni i Gospodarki Elektroenergetycznej INSTRUKCJA DO ĆWICZENIA: BADANIE BATERII SŁONECZNYCH W ZALEśNOŚCI OD NATĘśENIA

Bardziej szczegółowo

E12. Wyznaczanie parametrów użytkowych fotoogniwa

E12. Wyznaczanie parametrów użytkowych fotoogniwa 1/5 E12. Wyznaczanie parametrów użytkowych fotoogniwa Celem ćwiczenia jest poznanie podstaw zjawiska konwersji energii świetlnej na elektryczną, zasad działania fotoogniwa oraz wyznaczenie jego podstawowych

Bardziej szczegółowo

Symulacja generowania energii z PV

Symulacja generowania energii z PV FOTOWOLTAIKA Zasoby energetyczne Zasoby kopalne są ograniczone (50-350 lat) i powodują emisję CO 2, która jest szkodliwa dla środowiska. Fotowoltaika jest w stanie zapewnić energię 3,8 razy większą niż

Bardziej szczegółowo

Instytut Fizyki Doświadczalnej Wydział Matematyki, Fizyki i Informatyki UNIWERSYTET GDAŃSKI

Instytut Fizyki Doświadczalnej Wydział Matematyki, Fizyki i Informatyki UNIWERSYTET GDAŃSKI Instytut Fizyki Doświadczalnej Wydział Matematyki, Fizyki i Informatyki UNIWERSYTET GDAŃSKI I. Zagadnienia do opracowania. 1. Struktura pasmowa ciał stałych. 2. Klasyfikacja ciał stałych w oparciu o teorię

Bardziej szczegółowo

ANALIZA EKSPLOATACJI INSTALACJI FOTOWOLTAICZNEJ Z MODUŁAMI STAŁYMI I NA TRACKERZE

ANALIZA EKSPLOATACJI INSTALACJI FOTOWOLTAICZNEJ Z MODUŁAMI STAŁYMI I NA TRACKERZE ANALIZA EKSPLOATACJI INSTALACJI FOTOWOLTAICZNEJ Z MODUŁAMI STAŁYMI I NA TRACKERZE Wojciech Trzasko Wydział Elektryczny Politechnika Białostocka e-mail: w.trzasko@pb.edu.pl 09.11.2016 EPwWZR Plan Wprowadzenie

Bardziej szczegółowo

Instalacje fotowoltaiczne

Instalacje fotowoltaiczne Instalacje fotowoltaiczne mgr inż. Janusz Niewiadomski Eurotherm Technika Grzewcza Energia słoneczna - parametry 1 parametr : Promieniowanie słoneczne całkowite W/m 2 1000 W/m 2 700 W/m 2 300 W/m 2 50

Bardziej szczegółowo

Ćwiczenie E17 BADANIE CHARAKTERYSTYK PRĄDOWO-NAPIĘCIOWYCH MODUŁU OGNIW FOTOWOLTAICZNYCH I SPRAWNOŚCI KONWERSJI ENERGII PADAJĄCEGO PROMIENIOWANIA

Ćwiczenie E17 BADANIE CHARAKTERYSTYK PRĄDOWO-NAPIĘCIOWYCH MODUŁU OGNIW FOTOWOLTAICZNYCH I SPRAWNOŚCI KONWERSJI ENERGII PADAJĄCEGO PROMIENIOWANIA Ćwiczenie E17 BADANIE CHARAKTERYSTYK PRĄDOWO-NAPIĘCIOWYCH MODUŁU OGNIW FOTOWOLTAICZNYCH I SPRAWNOŚCI KONWERSJI ENERGII PADAJĄCEGO PROMIENIOWANIA Cel: Celem ćwiczenia jest zbadanie charakterystyk prądowo

Bardziej szczegółowo

12. FOTOWOLTAIKA IMMERGAS EFEKTYWNE WYTWARZANIE PRĄDU I CIEPŁA

12. FOTOWOLTAIKA IMMERGAS EFEKTYWNE WYTWARZANIE PRĄDU I CIEPŁA 12. FOTOWOLTAIKA IMMERGAS EFEKTYWNE WYTWARZANIE PRĄDU I CIEPŁA 266 www.immergas.com.pl FOTOWOLTAIKA IMMERGAS NOWOCZESNE SYSTEMY GRZEWCZE 12. Nowoczesna fotowoltaika Immergas - efektywne wytwarzanie prądu

Bardziej szczegółowo

Ćwiczenie Nr 5. Badanie różnych konfiguracji modułów fotowoltaicznych

Ćwiczenie Nr 5. Badanie różnych konfiguracji modułów fotowoltaicznych Katedra Przyrządów Półprzewodnikowych i Optoelektronicznych Laboratorium Fotowoltaiki Ćwiczenie Nr 5 Badanie różnych konfiguracji modułów fotowoltaicznych I. Cel ćwiczenia Celem ćwiczenia jest zapoznanie

Bardziej szczegółowo

Badanie ogniw fotowoltaicznych

Badanie ogniw fotowoltaicznych Badanie ogniw fotowoltaicznych Mikołaj Kordowski 1, Maciej Jabłoński 2, Kamil Bartosiewicz 3, Jarosław Rybusiński 4 1Gimnazjum nr 77 im. Ignacego Domeyki w Warszawie, ul. Staffa 3/5, 01-891 Warszawa 2XIV

Bardziej szczegółowo

Technologia produkcji paneli fotowoltaicznych

Technologia produkcji paneli fotowoltaicznych partner modułów Technologia produkcji paneli Polsko-Niemieckie Forum Energetyki Słonecznej 07.06.2013r GE partner modułów Fotowoltaika zasada działania GE partner modułów GE partner modułów Rodzaje ogniw

Bardziej szczegółowo

Etapy Projektowania Instalacji Fotowoltaicznej. Analiza kosztów

Etapy Projektowania Instalacji Fotowoltaicznej. Analiza kosztów Etapy Projektowania Instalacji Fotowoltaicznej Analiza kosztów Główne składniki systemu fotowoltaicznego 1 m 2 instalacji fotowoltaicznej może dostarczyć rocznie 90-110 kwh energii elektrycznej w warunkach

Bardziej szczegółowo

Laboratorium Systemów Fotowoltaicznych. Ćwiczenie 3

Laboratorium Systemów Fotowoltaicznych. Ćwiczenie 3 Ćwiczenie 3 Badania autonomicznego systemu fotowoltaicznego współpracującego z regulatorami ładowania oraz układem zabezpieczającym magazyn energii przed rozładowaniem Celem ćwiczenia jest zapoznanie się

Bardziej szczegółowo

190-210. DIAMOND Seria WYSOKA JAKOŚĆ MODUŁÓW FOTOWOLTAICZNYCH O PHONO SOLAR DZIEL SIĘ SŁOŃCEM, UMACNIAJ PRZYSZŁOŚĆ! MONO POLY

190-210. DIAMOND Seria WYSOKA JAKOŚĆ MODUŁÓW FOTOWOLTAICZNYCH O PHONO SOLAR DZIEL SIĘ SŁOŃCEM, UMACNIAJ PRZYSZŁOŚĆ! MONO POLY POLY MONO O PHONO SOLAR Phono Solar Technology Co., Ltd. jest jednym z wiodących producentów wyrobów do wytwarzania energii odnawialnej na świecie oraz zaufanym usługodawcą. Marka Phono Solar stała się

Bardziej szczegółowo

Instalacja fotowoltaiczna o mocy 36,6 kw na dachu oficyny ratusza w Żywcu.

Instalacja fotowoltaiczna o mocy 36,6 kw na dachu oficyny ratusza w Żywcu. Przedsiębiorstwo VOTRE Projekt Sp. z o.o. Henryka Pobożnego 1/16 Strzelce Opolskie Polska Osoba kontaktowa: Kamil Brudny Telefon: 533-161-381 E-mail: k.brudny@votreprojekt.pl Klient Urząd Miast Żywiec

Bardziej szczegółowo

Pomiary elektryczne modeli laboratoryjnych turbiny wiatrowej i ogniwa PV

Pomiary elektryczne modeli laboratoryjnych turbiny wiatrowej i ogniwa PV Pomiary elektryczne modeli laboratoryjnych turbiny wiatrowej i ogniwa PV Tomasz Jarmuda, Grzegorz Trzmiel, Dorota Typańska 1. Wprowadzenie Odnawialne źródła energii, takie jak wiatr i Słońce, mają coraz

Bardziej szczegółowo

Przedsiębiorstwo. Klient. Projekt

Przedsiębiorstwo. Klient. Projekt Przedsiębiorstwo SIG Energia Ul.Przemyska 24 E 38-500 Sanok Polska Osoba kontaktowa: Adam Mazur Klient Projekt 3D, Instalacja PV podłączona do sieci - Pełne zasilanie Dane klimatyczne Moc generatora PV

Bardziej szczegółowo

Ćwiczenie 4. Energia wiatru - badania eksperymentalne turbiny wiatrowej

Ćwiczenie 4. Energia wiatru - badania eksperymentalne turbiny wiatrowej Ćwiczenie 4 Energia wiatru - badania eksperymentalne turbiny wiatrowej Opis stanowiska pomiarowego W skład stanowiska do badań energii wiatru wchodzą: płyta podstawa stanowiska, dmuchawa wentylator z potencjometryczną

Bardziej szczegółowo

Ćw. III. Dioda Zenera

Ćw. III. Dioda Zenera Cel ćwiczenia Ćw. III. Dioda Zenera Zapoznanie się z zasadą działania diody Zenera. Pomiary charakterystyk statycznych diod Zenera. Wyznaczenie charakterystycznych parametrów elektrycznych diod Zenera,

Bardziej szczegółowo

Możliwości wykorzystania. w Polsce. Targi Energetyki Odnawialnej Bydgoszcz 22-24.03.2013r.

Możliwości wykorzystania. w Polsce. Targi Energetyki Odnawialnej Bydgoszcz 22-24.03.2013r. Możliwości wykorzystania instalacji fotowoltaicznych w Polsce Targi Energetyki Odnawialnej Bydgoszcz 22-24.03.2013r. Scentralizowana produkcja w połowie lat 80 Zdecentralizowana produkcja dzisiaj Technologia

Bardziej szczegółowo

Badanie rozkładu pola magnetycznego przewodników z prądem

Badanie rozkładu pola magnetycznego przewodników z prądem Ćwiczenie E7 Badanie rozkładu pola magnetycznego przewodników z prądem E7.1. Cel ćwiczenia Prąd elektryczny płynący przez przewodnik wytwarza wokół niego pole magnetyczne. Ćwiczenie polega na pomiarze

Bardziej szczegółowo

EFEKT FOTOWOLTAICZNY OGNIWO SŁONECZNE

EFEKT FOTOWOLTAICZNY OGNIWO SŁONECZNE ĆWICZENIE 104 EFEKT FOTOWOLTAICZNY OGNIWO SŁONECZNE Cel ćwiczenia: Wyznaczenie charakterystyki prądowo napięciowej I(V) ogniwa słonecznego przed i po oświetleniu światłem widzialnym; prądu zwarcia, napięcia

Bardziej szczegółowo

E12. Wyznaczanie parametrów użytkowych fotoogniwa

E12. Wyznaczanie parametrów użytkowych fotoogniwa E12. Wyznaczanie parametrów użytkowych fotoogniwa 1/5 E12. Wyznaczanie parametrów użytkowych fotoogniwa Celem ćwiczenia jest zapoznanie z podstawami zjawiska konwersji energii świetlnej na elektryczną,

Bardziej szczegółowo

Badanie zależności energii generowanej w panelach fotowoltaicznych od natężenia promieniowania słonecznego

Badanie zależności energii generowanej w panelach fotowoltaicznych od natężenia promieniowania słonecznego POLITECHNIKA BIAŁOSTOCKA Wydział Budownictwa i Inżynierii Środowiska Instrukcja do zajęć laboratoryjnych fotowoltaicznych od natężenia promieniowania słonecznego Ćwiczenie nr 10 Laboratorium z przedmiotu

Bardziej szczegółowo

Wykład: ENERGETYKA SŁONECZNA - FOTOWOLTAIKA

Wykład: ENERGETYKA SŁONECZNA - FOTOWOLTAIKA Technologia montażu systemów energetyki odnawialnej(b.21) Wykład: ENERGETYKA SŁONECZNA - FOTOWOLTAIKA Prowadzący: dr inż. Marcin Michalski kontakt: e-mail: energetyka.michalski@gmail.com energetyka.michalski

Bardziej szczegółowo

ZAŁĄCZNIK NR 10 Symulacja uzysku rocznego dla budynku stacji transformatorowej

ZAŁĄCZNIK NR 10 Symulacja uzysku rocznego dla budynku stacji transformatorowej ZAŁĄCZNIK NR 10 Symulacja uzysku rocznego dla budynku stacji transformatorowej Podłączona do sieci instalacja fotowoltaiczna (PV) Dane klimatyczne Warszawa, POL (1991-2010) Moc generatora PV 9,57 kwp Powierzchnia

Bardziej szczegółowo

Laboratorium fizyki CMF PŁ

Laboratorium fizyki CMF PŁ Laboratorium fizyki CMF PŁ dzień godzina _ grupa wydział semestr rok akademicki O2 kod ćwiczenia Badanie charakterystyk baterii słonecznych _ tytuł ćwiczenia _ imię i nazwisko _ imię i nazwisko _ imię

Bardziej szczegółowo

ZAŁĄCZNIK NR 09 Symulacja uzysku rocznego dla budynku garażowo-magazynowego

ZAŁĄCZNIK NR 09 Symulacja uzysku rocznego dla budynku garażowo-magazynowego ZAŁĄCZNIK NR 09 Symulacja uzysku rocznego dla budynku garażowo-magazynowego Podłączona do sieci instalacja fotowoltaiczna (PV) Dane klimatyczne Warszawa, POL (1991-2010) Moc generatora PV 18,48 kwp Powierzchnia

Bardziej szczegółowo

Wyznaczenie masy optycznej atmosfery Krzysztof Markowicz Instytut Geofizyki, Wydział Fizyki, Uniwersytet Warszawski

Wyznaczenie masy optycznej atmosfery Krzysztof Markowicz Instytut Geofizyki, Wydział Fizyki, Uniwersytet Warszawski Wyznaczenie masy optycznej atmosfery Krzysztof Markowicz Instytut Geofizyki, Wydział Fizyki, Uniwersytet Warszawski Czas trwania: 30 minut Czas obserwacji: dowolny w ciągu dnia Wymagane warunki meteorologiczne:

Bardziej szczegółowo

FOTOWOLTAIKA KATALOG PRODUKTÓW

FOTOWOLTAIKA KATALOG PRODUKTÓW FOTOWOLTAIKA KATALOG PRODUKTÓW 2 20 LAT DOŚWIADCZENIA FOTOWOLTAIKA: EFEKTYWNE WYTWARZANIE PRĄDU I CIEPŁA Fotowoltaika, technologia umożliwiająca przemianę promieniowania słonecznego bezpośrednio na energię

Bardziej szczegółowo

fotowoltaika Katalog produktów

fotowoltaika Katalog produktów fotowoltaika Katalog produktów Fotowoltaika: efektywne wytwarzanie prądu i ciepła Fotowoltaika, technologia umożliwiająca przemianę promieniowania słonecznego bezpośrednio na energię elektryczną, jest

Bardziej szczegółowo

Ćwiczenie Nr 2 Dopasowanie modeli symulacyjnych ogniw słonecznych do ich charakterystyk rzeczywistych

Ćwiczenie Nr 2 Dopasowanie modeli symulacyjnych ogniw słonecznych do ich charakterystyk rzeczywistych Katedra Przyrządów Półprzewodnikowych i Optoelektronicznych Laboratorium Fotowoltaiki Ćwiczenie Nr 2 Dopasowanie modeli symulacyjnych ogniw słonecznych do ich charakterystyk rzeczywistych Wstęp teoretyczny.

Bardziej szczegółowo

Dobieranie wielkości generatora fotowoltaicznego do mocy falownika.

Dobieranie wielkości generatora fotowoltaicznego do mocy falownika. Dobieranie wielkości generatora fotowoltaicznego do mocy falownika. 1. Cel dokumentu Celem niniejszego dokumentu jest wyjaśnienie, dlaczego konieczne jest przewymiarowanie zainstalowanej mocy części DC

Bardziej szczegółowo

SYSTEMY ENERGETYKI ODNAWIALNEJ B.22

SYSTEMY ENERGETYKI ODNAWIALNEJ B.22 SYSTEMY ENERGETYKI ODNAWIALNEJ B.22 Wykład: ENERGETYKA SŁONECZNA - FOTOWOLTAIKA Prowadzący: dr inż. Marcin Michalski kontakt: e-mail: energetyka.michalski@gmail.com energetyka.michalski www.energetykamichalski.pl

Bardziej szczegółowo

MD-585L. Badanie modułów fotowoltaicznych Stanowisko 1

MD-585L. Badanie modułów fotowoltaicznych Stanowisko 1 MD-585L Badanie modułów fotowoltaicznych Stanowisko 1 Spis treści 1. Charakterystyka stanowiska...3 1.1. Wstęp...3 1.2. Specyfikacja stanowiska...3 1.3. Schemat układu pomiarowego...5 2. Obsługa stanowiska...7

Bardziej szczegółowo

LVII Olimpiada Fizyczna (2007/2008)

LVII Olimpiada Fizyczna (2007/2008) LVII Olimpiada Fizyczna (2007/2008) Zadanie doświadczalne Masz do dyspozycji: baterię słoneczną, sześć różnych oporników o oporach 100Ω, 500Ω, 1000Ω, 2200Ω, 3000Ω, 4300Ω określonych z dokładnością 5%,

Bardziej szczegółowo

Wprowadzenie do energii słonecznej i fotowoltaiki

Wprowadzenie do energii słonecznej i fotowoltaiki Czyste Energie Wykład 1 Wprowadzenie do energii słonecznej i fotowoltaiki dr inż. Janusz Teneta C-3 pok. 8 (parter), e-mail: romus@agh.edu.pl Wydział EAIiE Katedra Automatyki AGH Kraków 2010 Geometria

Bardziej szczegółowo

Konfiguracja modułu fotowoltaicznego

Konfiguracja modułu fotowoltaicznego LABORATORIUM OPTOELEKTRONIKI Ćwiczenie 8 Konfiguracja modułu fotowoltaicznego Cel ćwiczenia: Zapoznanie studentów z działaniem modułów fotowoltaicznych, oraz różnymi konfiguracjami połączeń tych modułów.

Bardziej szczegółowo

Co to jest fotowoltaika? Okiem praktyka.

Co to jest fotowoltaika? Okiem praktyka. Co to jest fotowoltaika? Okiem praktyka. Fotowoltaika greckie słowo photos światło nazwisko włoskiego fizyka Allessandro Volta odkrywcy elektryczności Zjawisko pozyskiwania energii z przetworzonego światła

Bardziej szczegółowo

Systemy fotowoltaiczne cz.2

Systemy fotowoltaiczne cz.2 J. TENETA Wykłady "Czyste energie i ochrona środowiska" AGH 2016 1 Czyste energie Wykład 4 Systemy fotowoltaiczne cz.2 dr inż. Janusz Teneta C-3 pok. 8 (parter), e-mail: romus@agh.edu.pl Wydział EAIiIB

Bardziej szczegółowo

zasada działania, prawidłowy dobór wielkości instalacji, usytuowanie instalacji, produkcja energii w cyklu rocznym dr inż. Andrzej Wiszniewski

zasada działania, prawidłowy dobór wielkości instalacji, usytuowanie instalacji, produkcja energii w cyklu rocznym dr inż. Andrzej Wiszniewski Fotowoltaika w teorii zasada działania, prawidłowy dobór wielkości instalacji, usytuowanie instalacji, produkcja energii w cyklu rocznym dr inż. Andrzej Wiszniewski Technicznie dostępny potencjał energii

Bardziej szczegółowo

INSTRUKCJA LABORATORYJNA NR 8-OS a CHARAKTERYSTYKA OGNIW SŁONECZNYCH

INSTRUKCJA LABORATORYJNA NR 8-OS a CHARAKTERYSTYKA OGNIW SŁONECZNYCH LABORATORIUM ODNAWIALNYCH ŹRÓDEŁ ENERGII Katedra Aparatury i Maszynoznawstwa Chemicznego Wydział Chemiczny Politechniki Gdańskiej INSTRUKCJA LABORATORYJNA NR 8-OS a CHARAKTERYSTYKA OGNIW SŁONECZNYCH 1.

Bardziej szczegółowo

Wyznaczanie prędkości dźwięku w powietrzu

Wyznaczanie prędkości dźwięku w powietrzu Imię i Nazwisko... Wyznaczanie prędkości dźwięku w powietrzu Opracowanie: Piotr Wróbel 1. Cel ćwiczenia. Celem ćwiczenia jest wyznaczenie prędkości dźwięku w powietrzu, metodą różnicy czasu przelotu. Drgania

Bardziej szczegółowo

Zaawansowane systemy fotowoltaiczne. Wpływ warunków pracy na efektywność systemów PV

Zaawansowane systemy fotowoltaiczne. Wpływ warunków pracy na efektywność systemów PV Zaawansowane systemy fotowoltaiczne Wykład 3 Wpływ warunków pracy na efektywność systemów PV dr inż. Janusz Teneta C-3 pok. 8 (parter), e-mail: romus@agh.edu.pl Wydział EAIiIB Katedra Automatyki i Inżynierii

Bardziej szczegółowo

Badanie diody półprzewodnikowej

Badanie diody półprzewodnikowej Instytut Fizyki ul Wielkopolska 5 70-45 Szczecin 2 Pracownia Elektroniki Badanie diody półprzewodnikowej Zakres materiału obowiązujący do ćwiczenia: (Oprac dr Radosław Gąsowski) półprzewodniki samoistne

Bardziej szczegółowo

PROTOKÓŁ POMIARY W OBWODACH PRĄDU PRZEMIENNEGO

PROTOKÓŁ POMIARY W OBWODACH PRĄDU PRZEMIENNEGO PROTOKÓŁ POMIAROWY LABORATORIUM OBWODÓW I SYGNAŁÓW ELEKTRYCZNYCH Grupa Podgrupa Numer ćwiczenia 4 Lp. Nazwisko i imię Data wykonania ćwiczenia Prowadzący ćwiczenie Podpis Data oddania sprawozdania Temat

Bardziej szczegółowo

Wyznaczanie stałej słonecznej i mocy promieniowania Słońca

Wyznaczanie stałej słonecznej i mocy promieniowania Słońca Wyznaczanie stałej słonecznej i mocy promieniowania Słońca Jak poznać Wszechświat, jeśli nie mamy bezpośredniego dostępu do każdej jego części? Ta trudność jest codziennością dla astronomii. Obiekty astronomiczne

Bardziej szczegółowo

Energia emitowana przez Słońce

Energia emitowana przez Słońce Energia słoneczna i ogniwa fotowoltaiczne Michał Kocyła Problem energetyczny na świecie Przewiduje się, że przy obecnym tempie rozwoju gospodarczego i zapotrzebowaniu na energię, paliw kopalnych starczy

Bardziej szczegółowo

BADANIE DIOD PÓŁPRZEWODNIKOWYCH

BADANIE DIOD PÓŁPRZEWODNIKOWYCH BAANE O PÓŁPZEWONKOWYCH nstytut izyki Akademia Pomorska w Słupsku Cel i ćwiczenia. Celem ćwiczenia jest: - zapoznanie się z przebiegiem charakterystyk prądowo-napięciowych diod różnych typów, - zapoznanie

Bardziej szczegółowo

Przedsiębiorstwo. Projekt. Projekt instalacji fotowoltaicznej. R-Bud. Osoba kontaktowa: Anna Romaniuk

Przedsiębiorstwo. Projekt. Projekt instalacji fotowoltaicznej. R-Bud. Osoba kontaktowa: Anna Romaniuk Przedsiębiorstwo R-Bud Osoba kontaktowa: Anna Romaniuk Projekt Adres: ul. Reymonta 3 21-500 Biała Podlaska Data wprowadzenia do eksploatacji: 2017-05-17 Opis projektu: 1 3D, Podłączona do sieci instalacja

Bardziej szczegółowo

Słońce pracujące dla firm

Słońce pracujące dla firm Słońce pracujące dla firm Po co płacić za prąd pobierany z sieci skoro możesz go wytworzyć sam! Fotowoltaika to przetwarzanie energii słonecznej w energię elektryczną przy pomocy ogniw słonecznych. Na

Bardziej szczegółowo

Czy mamy szansę wygrać walkę ze smogiem?...

Czy mamy szansę wygrać walkę ze smogiem?... Czy mamy szansę wygrać walkę ze smogiem?... pewnie że TAK tylko jak? 1 Czy mamy szansę wygrać walkę ze smogiem? Odnawialne źródła energii OZE Odnawialne źródło energii źródło wykorzystujące w procesie

Bardziej szczegółowo

Bierne układy różniczkujące i całkujące typu RC

Bierne układy różniczkujące i całkujące typu RC Instytut Fizyki ul. Wielkopolska 15 70-451 Szczecin 6 Pracownia Elektroniki. Bierne układy różniczkujące i całkujące typu RC........ (Oprac. dr Radosław Gąsowski) Zakres materiału obowiązujący do ćwiczenia:

Bardziej szczegółowo

Badanie własności diód krzemowej, germanowej, oraz diody Zenera

Badanie własności diód krzemowej, germanowej, oraz diody Zenera 23 kwietnia 2001 Ryszard Kostecki Badanie własności diód krzemowej, germanowej, oraz diody Zenera Streszczenie Celem tej pracy jest zapoznanie się z tematyką i zbadanie diód krzemowej, germanowej, oraz

Bardziej szczegółowo

Wydział Budownictwa i Inżynierii Środowiska Katedra Ciepłownictwa. Instrukcja do zajęć laboratoryjnych

Wydział Budownictwa i Inżynierii Środowiska Katedra Ciepłownictwa. Instrukcja do zajęć laboratoryjnych Politechnika Białostocka Wydział Budownictwa i Inżynierii Środowiska Instrukcja do zajęć laboratoryjnych Temat ćwiczenia: Ćwiczenie nr 2 Laboratorium z przedmiotu: Odnawialne źródła energii Kod: OM1302

Bardziej szczegółowo

Systemy fotowoltaiczne cz.2

Systemy fotowoltaiczne cz.2 J. TENETA Wykłady "Czyste energie i ochrona środowiska" AGH 2018 1 Czyste energie Wykład 5 Systemy fotowoltaiczne cz.2 dr inż. Janusz Teneta C-3 pok. 8 (parter), e-mail: romus@agh.edu.pl Wydział EAIiIB

Bardziej szczegółowo

Przedsiębiorstwo. Klient. Projekt. Laminer. Wprowadź w Opcje > Dane użytkownika. Laminer

Przedsiębiorstwo. Klient. Projekt. Laminer. Wprowadź w Opcje > Dane użytkownika. Laminer Przedsiębiorstwo Wprowadź w Opcje > Dane użytkownika. Klient Projekt Adres: Data wprowadzenia do eksploatacji: 2017-02-01 Opis projektu: 1 3D, Podłączona do sieci instalacja fotowoltaiczna (PV) Dane klimatyczne

Bardziej szczegółowo

Źródła zasilania i parametry przebiegu zmiennego

Źródła zasilania i parametry przebiegu zmiennego POLIECHNIKA ŚLĄSKA WYDZIAŁ INŻYNIERII ŚRODOWISKA I ENERGEYKI INSYU MASZYN I URZĄDZEŃ ENERGEYCZNYCH LABORAORIUM ELEKRYCZNE Źródła zasilania i parametry przebiegu zmiennego (E 1) Opracował: Dr inż. Włodzimierz

Bardziej szczegółowo

OCENA PRZYDATNOŚCI FARBY PRZEWIDZIANEJ DO POMALOWANIA WNĘTRZA KULI ULBRICHTA

OCENA PRZYDATNOŚCI FARBY PRZEWIDZIANEJ DO POMALOWANIA WNĘTRZA KULI ULBRICHTA OCENA PRZYDATNOŚCI FARBY PRZEWIDZIANEJ DO POMALOWANIA WNĘTRZA KULI ULBRICHTA Przemysław Tabaka e-mail: przemyslaw.tabaka@.tabaka@wp.plpl POLITECHNIKA ŁÓDZKA Instytut Elektroenergetyki WPROWADZENIE Całkowity

Bardziej szczegółowo

Fotowoltaika i sensory w proekologicznym rozwoju Małopolski

Fotowoltaika i sensory w proekologicznym rozwoju Małopolski Fotowoltaika i sensory w proekologicznym rozwoju Małopolski Photovoltaic and Sensors in Environmental Development of Malopolska Region ZWIĘKSZANIE WYDAJNOŚCI SYSTEMÓW FOTOWOLTAICZNYCH Plan prezentacji

Bardziej szczegółowo

Które panele wybrać? Europe Solar Production sp. z o.o. Opracował : Sławomir Suski

Które panele wybrać? Europe Solar Production sp. z o.o. Opracował : Sławomir Suski Które panele wybrać? Europe Solar Production sp. z o.o. Opracował : Sławomir Suski Rodzaje modułów fotowoltaicznych Rodzaj modułu fotowoltaicznego Monokrystaliczny Polikrystaliczny Amorficzny A- Si - Amorphous

Bardziej szczegółowo

Instrukcja do ćwiczenia laboratoryjnego nr 6a

Instrukcja do ćwiczenia laboratoryjnego nr 6a Instrukcja do ćwiczenia laboratoryjnego nr 6a Temat: Charakterystyki i parametry półprzewodnikowych przyrządów optoelektronicznych. Cel ćwiczenia: Zapoznać z budową, zasadą działania, charakterystykami

Bardziej szczegółowo

W polskim prawodawstwie i obowiązujących normach nie istnieją jasno sprecyzowane wymagania dotyczące pomiarów źródeł oświetlenia typu LED.

W polskim prawodawstwie i obowiązujących normach nie istnieją jasno sprecyzowane wymagania dotyczące pomiarów źródeł oświetlenia typu LED. Pomiary natężenia oświetlenia LED za pomocą luksomierzy serii Sonel LXP W polskim prawodawstwie i obowiązujących normach nie istnieją jasno sprecyzowane wymagania dotyczące pomiarów źródeł oświetlenia

Bardziej szczegółowo

Instalacje fotowoltaiczne / Bogdan Szymański. Wyd. 6. Kraków, Spis treści

Instalacje fotowoltaiczne / Bogdan Szymański. Wyd. 6. Kraków, Spis treści Instalacje fotowoltaiczne / Bogdan Szymański. Wyd. 6. Kraków, 2017 Spis treści 1. MODUŁY FOTOWOLTAICZNE 10 1.1. MODUŁ FOTOWOLTAICZNY - DEFINICJA I BUDOWA 10 1.2. PODZIAŁ OGNIW I MODUŁÓW FOTOWOLTAICZNYCH

Bardziej szczegółowo

Regionalny Program Operacyjny Województwa Podlaskiego na lata Oś Priorytetowa V. Gospodarka niskoemisyjna

Regionalny Program Operacyjny Województwa Podlaskiego na lata Oś Priorytetowa V. Gospodarka niskoemisyjna Regionalny Program Operacyjny Województwa Podlaskiego na lata 2014-2020 Oś Priorytetowa V. Gospodarka niskoemisyjna Działanie 5.1 Energetyka oparta na odnawialnych źródłach energii Możliwość skorzystania

Bardziej szczegółowo

Rys. 1 Schemat układu L 2 R 2 E C 1. t(0+)

Rys. 1 Schemat układu L 2 R 2 E C 1. t(0+) Autor: Piotr Fabijański Koreferent: Paweł Fabijański Zadanie Obliczyć napięcie na stykach wyłącznika S zaraz po jego otwarciu, w chwili t = (0 + ) i w stanie ustalonym, gdy t. Do obliczeń przyjąć następujące

Bardziej szczegółowo

BADANIA MODELOWE OGNIW PALIWOWYCH TYPU PEM

BADANIA MODELOWE OGNIW PALIWOWYCH TYPU PEM POZNAN UNIVE RSITY OF TE CHNOLOGY ACADE MIC JOURNALS No 70 Electrical Engineering 2012 Bartosz CERAN* BADANIA MODELOWE OGNIW PALIWOWYCH TYPU PEM W artykule przedstawiono badania przeprowadzone na modelu

Bardziej szczegółowo

Rys.2. Schemat działania fotoogniwa.

Rys.2. Schemat działania fotoogniwa. Ćwiczenie E16 BADANIE NATĘŻENIA PRĄDU FOTOELEKTRYCZNEGO W ZALEŻNOŚCI OD ODLEGŁOŚCI ŹRÓDŁA ŚWIATŁA Cel: Celem ćwiczenia jest zbadanie zależności natężenia prądu generowanego światłem w fotoogniwie od odległości

Bardziej szczegółowo

Laboratorium. Przetwarzania energii elektrycznej w fotowoltaice. Modelowanie ogniw fotowoltaicznych przy użyciu oprogramowania PSpice

Laboratorium. Przetwarzania energii elektrycznej w fotowoltaice. Modelowanie ogniw fotowoltaicznych przy użyciu oprogramowania PSpice Laboratorium Przetwarzania energii elektrycznej w fotowoltaice Ćwiczenie 1,2 Modelowanie ogniw fotowoltaicznych przy użyciu oprogramowania PSpice Opracowanie instrukcji: Tomasz Torzewicz na podstawie wer.1.1.0

Bardziej szczegółowo

Przetwarzania energii elektrycznej w fotowoltaice. Modelowanie autonomicznych systemów fotowoltaicznych przy użyciu oprogramowania PSpice

Przetwarzania energii elektrycznej w fotowoltaice. Modelowanie autonomicznych systemów fotowoltaicznych przy użyciu oprogramowania PSpice Laboratorium Przetwarzania energii elektrycznej w fotowoltaice Ćwiczenie 4-8 Modelowanie autonomicznych systemów fotowoltaicznych przy użyciu oprogramowania PSpice Opracowanie instrukcji: Tomasz Torzewicz

Bardziej szczegółowo

Ćwiczenie 2a. Pomiar napięcia z izolacją galwaniczną Doświadczalne badania charakterystyk układów pomiarowych CZUJNIKI POMIAROWE I ELEMENTY WYKONAWCZE

Ćwiczenie 2a. Pomiar napięcia z izolacją galwaniczną Doświadczalne badania charakterystyk układów pomiarowych CZUJNIKI POMIAROWE I ELEMENTY WYKONAWCZE Politechnika Łódzka Katedra Mikroelektroniki i Technik Informatycznych 90-924 Łódź, ul. Wólczańska 221/223, bud. B18 tel. 42 631 26 28 faks 42 636 03 27 e-mail secretary@dmcs.p.lodz.pl http://www.dmcs.p.lodz.pl

Bardziej szczegółowo

Ćwiczenie: "Obwody ze sprzężeniami magnetycznymi"

Ćwiczenie: Obwody ze sprzężeniami magnetycznymi Ćwiczenie: "Obwody ze sprzężeniami magnetycznymi" Opracowane w ramach projektu: "Informatyka mój sposób na poznanie i opisanie świata realizowanego przez Warszawską Wyższą Szkołę Informatyki. Zakres ćwiczenia:

Bardziej szczegółowo

System fotowoltaiczny Moc znamionowa równa 2 kwp nazwa projektu: Raport techniczny

System fotowoltaiczny Moc znamionowa równa 2 kwp nazwa projektu: Raport techniczny System fotowoltaiczny Moc znamionowa równa 2 kwp nazwa projektu: Zlokalizowany w woj. podkarpackie Klient - () Raport techniczny Grupa O5 Sp. z o.o. Starzyńskiego 11 - Rzeszów () Data: Rzeszów, 2015-03-08

Bardziej szczegółowo

Ćwiczenie 1 LABORATORIUM ELEKTRONIKI POLITECHNIKA ŁÓDZKA KATEDRA PRZYRZĄDÓW PÓŁPRZEWODNIKOWYCH I OPTOELEKTRONICZNYCH

Ćwiczenie 1 LABORATORIUM ELEKTRONIKI POLITECHNIKA ŁÓDZKA KATEDRA PRZYRZĄDÓW PÓŁPRZEWODNIKOWYCH I OPTOELEKTRONICZNYCH LABORAORUM ELEKRONK Ćwiczenie 1 Parametry statyczne diod półprzewodnikowych Cel ćwiczenia Celem ćwiczenia jest poznanie statycznych charakterystyk podstawowych typów diod półprzewodnikowych oraz zapoznanie

Bardziej szczegółowo

Twój system fotowoltaiczny

Twój system fotowoltaiczny Stowarzyszenie Ewangelizacji i Kultury Diecezji Siedleckiej ul. Piłsudskiego 62 08-110 Siedlce Osoba kontaktowa: mgr inż. Grzegorz Twardowski Nr klienta: 04/2019 Tytuł projektu: Mikroinstalacja fotowoltaiczna

Bardziej szczegółowo

INSTRUKCJA LABORATORYJNA NR 4-EW ELEKTROWNIA WIATROWA

INSTRUKCJA LABORATORYJNA NR 4-EW ELEKTROWNIA WIATROWA LABORATORIUM ODNAWIALNYCH ŹRÓDEŁ ENERGII Katedra Aparatury i Maszynoznawstwa Chemicznego Wydział Chemiczny Politechniki Gdańskiej INSTRUKCJA LABORATORYJNA NR 4-EW ELEKTROWNIA WIATROWA ELEKTROWNIA WIATROWA

Bardziej szczegółowo

Politechnika Białostocka

Politechnika Białostocka Politechnika Białostocka Wydział Elektryczny Katedra Automatyki i Elektroniki Instrukcja do ćwiczeń laboratoryjnych z przedmiotu: ELEKTRONIKA EKS1A300024 BADANIE TRANZYSTORÓW BIAŁYSTOK 2015 1. CEL I ZAKRES

Bardziej szczegółowo

LABORATORIUM PODSTAW ELEKTRONIKI PARAMETRYCZNY STABILIZATOR NAPIĘCIA

LABORATORIUM PODSTAW ELEKTRONIKI PARAMETRYCZNY STABILIZATOR NAPIĘCIA ZESPÓŁ LABRATRIÓW TELEMATYKI TRANSPRTU ZAKŁAD TELEKMUNIKACJI W TRANSPRCIE WYDZIAŁ TRANSPRTU PLITECHNIKI WARSZAWSKIEJ LABRATRIUM PDSTAW ELEKTRNIKI INSTRUKCJA D ĆWICZENIA NR 6 PARAMETRYCZNY STABILIZATR NAPIĘCIA

Bardziej szczegółowo

ELEKTROTECHNIKA I ELEKTRONIKA

ELEKTROTECHNIKA I ELEKTRONIKA UNIERSYTET TECHNOLOGICZNO-PRZYRODNICZY BYDGOSZCZY YDZIAŁ INŻYNIERII MECHANICZNEJ INSTYTUT EKSPLOATACJI MASZYN I TRANSPORTU ZAKŁAD STEROANIA ELEKTROTECHNIKA I ELEKTRONIKA ĆICZENIE: E3 BADANIE ŁAŚCIOŚCI

Bardziej szczegółowo

Instrukcja do ćwiczenia laboratoryjnego nr 13

Instrukcja do ćwiczenia laboratoryjnego nr 13 Instrukcja do ćwiczenia laboratoryjnego nr 13 Temat: Charakterystyki i parametry dyskretnych półprzewodnikowych przyrządów optoelektronicznych Cel ćwiczenia. Celem ćwiczenia jest poznanie budowy, zasady

Bardziej szczegółowo

Przedsiębiorstwo. Projekt. Wyciąg z dokumentacji technicznej dla projektu Instalacja fotowoltaiczna w firmie Leszek Jargiło UNILECH Dzwola 82A UNILECH

Przedsiębiorstwo. Projekt. Wyciąg z dokumentacji technicznej dla projektu Instalacja fotowoltaiczna w firmie Leszek Jargiło UNILECH Dzwola 82A UNILECH Wyciąg z dokumentacji technicznej dla projektu Instalacja fotowoltaiczna w firmie Leszek Jargiło UNILECH Dzwola 82A Przedsiębiorstwo UNILECH Dzwola 82A, 23-304 Dzwola Projekt Adres: Dzwola 82A, 23-304

Bardziej szczegółowo

Zapytanie nr 5. Szczuczyn, dnia r. Gmina Szczuczyn Plac 1000-lecia Szczuczyn RI Zainteresowani oferenci

Zapytanie nr 5. Szczuczyn, dnia r. Gmina Szczuczyn Plac 1000-lecia Szczuczyn RI Zainteresowani oferenci Gmina Szczuczyn Plac 1000-lecia 23 19-230 Szczuczyn Szczuczyn, dnia 22.06.2018r. RI.271.7.2018 Zainteresowani oferenci Burmistrz Szczuczyna w odpowiedzi na złożone zapytania dotyczące prowadzonego postępowania

Bardziej szczegółowo

POLITECHNIKA ŚLĄSKA WYDZIAŁ INŻYNIERII ŚRODOWISKA I ENERGETYKI INSTYTUT MASZYN I URZĄDZEŃ ENERGETYCZNYCH LABORATORIUM ELEKTRYCZNE. Obwody nieliniowe.

POLITECHNIKA ŚLĄSKA WYDZIAŁ INŻYNIERII ŚRODOWISKA I ENERGETYKI INSTYTUT MASZYN I URZĄDZEŃ ENERGETYCZNYCH LABORATORIUM ELEKTRYCZNE. Obwody nieliniowe. POLITECHNIKA ŚLĄSKA WYDZIAŁ INŻYNIERII ŚRODOWISKA I ENERGETYKI INSTYTUT MASZYN I URZĄDZEŃ ENERGETYCZNYCH LABORATORIUM ELEKTRYCZNE Obwody nieliniowe. (E 3) Opracował: dr inż. Leszek Remiorz Sprawdził: dr

Bardziej szczegółowo