ZASADA WZAJEMNEJ ZGODNOŚCI (cross compliance)

Transkrypt

1 Oddział w Radomiu Minimalne wymogi wzajemnej zgodności oraz bezpieczeństwo i higiena pracy w gospodarstwie rolnym ZASADA WZAJEMNEJ ZGODNOŚCI (cross compliance)

2 Zasada Wzajemnej Zgodności Wzajemna zgodność (ang. Cross Compliance) element reformy WPR z 2003 roku, która oddzieliła płatności bezpośrednie od produkcji rolnej (decoupled) i powiązała je z przestrzeganiem wymogów z zakresu: ochrony środowiska, bezpieczeństwa żywności, dobrostanu zwierząt (SMR) oraz utrzymania całego obszaru gospodarstwa w dobrej kulturze rolnej zgodnej z ochronąśrodowiska (DKR). CENTRUM DORADZTWA ROLNICZEGO W BRWINOWIE 2

3 Obszary wzajemnej zgodności Wymogi wzajemnej zgodności dotyczą obszaru zarządzania gospodarstwem i obowiązują już w prawodawstwie krajowym. Nowym elementem jest jedynie wprowadzenie kontroli gospodarstw w tym zakresie od stycznia 2009 r. i w przypadku nieprzestrzegania tych wymogów, wprowadzenie sankcji (pomniejszenia) wysokości przyznawanych płatności bezpośrednich oraz niektórych płatności w ramach Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich tj. płatności: z tytułu naturalnych utrudnień dla rolników na obszarach górskich i innych obszarach o niekorzystnych warunkach gospodarowania (ONW), rolnośrodowiskowych, na zalesianie gruntów rolnych. CENTRUM DORADZTWA ROLNICZEGO W BRWINOWIE 3

4 Harmonogram wdrażania ania wymogów w wzajemnej zgodności w Polsce Obszar A od 2009 r. obejmuje: Zagadnienia ochrony środowiska naturalnego Identyfikację i rejestrację zwierząt (IRZ) Obszar B od 2011 r. obejmuje: Zdrowie publiczne Zdrowie zwierząt, zgłaszanie niektórych chorób Zdrowotność roślin Obszar C od 2013 r. obejmuje: Dobrostan zwierząt CENTRUM DORADZTWA ROLNICZEGO W BRWINOWIE 4

5 Wymogi podstawowe w zakresie zarządzania (SMR) wraz z Dobrą Kulturą Rolną (GAEC) zgodną z ochroną środowiska (stan prawny na dzień ) Normy i wymogi DKR 16 norm 22 naruszenia Środowisko - 5 SMR-ów SMR 1 i 5 - ochrona dzikiego ptactwa i siedlisk przyrodniczych oraz dzikiej fauny i flory SMR 2 - substancje niebezpieczne SMR 3 - osady ściekowe SMR 4 - azotany pochodzenia rolniczego Obszar A Lista wymogów 23 wymogi 50 naruszeń Identyfikacja i rejestracja zwierząt - 3 SMR-y SMR 6,7, 8 - bydło, owce i kozy, świnie Lista wymogów - 19 wymogów 38 naruszeń Obszar B 7 SMR-ów SMR 9 stosowanie środków ochrony roślin SMR 10 - hormony SMR 11 bezpieczeństwo żywności SMR 12 -BSE SMR13-15 zgłaszanie chorób Lista wymogów - 49 wymogów 90 naruszeń CENTRUM DORADZTWA ROLNICZEGO W BRWINOWIE 5

6 Struktura organizacyjna systemu Ministerstwo Rolnictwa Rozwoju Wsi Nadzór merytoryczny, Legislacja Agencja Restrukturyzacji Modernizacji Rolnictwa Inspekcja Weterynaryjna Etap I - normy dobrej kultury rolnej zgodnej z ochroną środowiska (DKR) 2005 rok - wymogi podstawowe w zakresie zarządzania (SMR 1-5) rok Etap II wymogi podstawowe w zakresie zarządzania (SMR 9, 11-w zakresie produkcji roślinnej) rok Etap I - identyfikacja i rejestracja zwierząt; SMR rok Etap II wymogi podstawowe w zakresie zarządzania (SMR 10-15) 2011 Etap III wymogi podstawowe w zakresie zarządzania (SMR 16-18) CENTRUM DORADZTWA ROLNICZEGO W BRWINOWIE 6

7 Kontrole Obszar środowisko i DKR: min. 1 % rolników ubiegających się o płatności (w Polsce ok. 15 tys. rolników) Obszar identyfikacja i rejestracja zwierząt: bydło 5 % siedzib stad (od 2011 r. 3% siedzib stad) owce i kozy 3 % siedzib stad trzoda 1 % siedzib stad CENTRUM DORADZTWA ROLNICZEGO W BRWINOWIE 7

8 Kontrole Kontrole w zakresie przestrzegania norm i wymogów w wzajemnej zgodności muszą być przeprowadzone w tym samym roku kalendarzowym, w którym został złożony ony wniosek o płatnop atność CENTRUM DORADZTWA ROLNICZEGO W BRWINOWIE 8

9 Niezgodności sposób b oceny wagi 1) Ocena wagi stwierdzonej niezgodności według kryterium zasięgu: 1 pkt ograniczony do gospodarstwa rolnego 3 pkt ograniczony do gospodarstwa rolnego, jednakże mogący mieć skutki dla obszaru sąsiadującego z gospodarstwem 5 pkt wykraczający poza gospodarstwo rolne 2) Ocena wagi stwierdzonej niezgodności według kryterium dotkliwości w zależności od szybkości reakcji środowiska na naruszenie: 1 pkt potencjalnie możliwy negatywny efekt dla środowiska 3 pkt potencjalnie negatywny efekt dla środowiska widoczny w ciągu tego samego roku kalendarzowego, w którym stwierdzono naruszenie 5 pkt potencjalnie negatywny efekt dla środowiska widoczny w kolejnym roku/latach kalendarzowym, po tym, w którym stwierdzono naruszenie 3) Ocena wagi stwierdzonej niezgodności według kryterium trwałości: 1 pkt odwracalna krótkotrwała 3 pkt odwracalna długotrwała 5 pkt nieodwracalna CENTRUM DORADZTWA ROLNICZEGO W BRWINOWIE 9

10 Kalkulacje SUMA PUNKTÓW % ZMNIEJSZENIA 3 1 % 5 1 % 7 3 % 9 3 % 11 3 % 13 5 % 15 5 % CENTRUM DORADZTWA ROLNICZEGO W BRWINOWIE 10

11 Sankcje Podstawowe rozróżnienie to niezgodność z przepisami wynikająca z: zaniedbania rolnika (działanie nieumyślne), umyślnego działania rolnika (działanie celowe). Ponadto, przy określaniu wymiaru sankcji będą brane pod uwagę takie elementy jak: zasięg, dotkliwość, trwałość, powtarzalność. CENTRUM DORADZTWA ROLNICZEGO W BRWINOWIE 11

12 Sankcje Liczba rolników, na których nałożono sankcje za nieprzestrzeganie norm i wymogów wzajemnej zgodności w obszarze środowisko, DKR oraz IRZ za 2009 r. % Sankcji Nałożone sankcje % Sankcji Nałożone sankcje Razem: 1427 CENTRUM DORADZTWA ROLNICZEGO W BRWINOWIE 12

13 Sankcje W kampanii 2009 na rolników ubiegających się o przyznanie płatnop atności bezpośrednich zostały nałożone sankcje z tytułu nieprzestrzegania norm i wymogów wzajemnej zgodności na kwotę ok. 4,6 mln zł (ponad 1400 rolników). W ramach kampanii 2009 przyjęto wniosków i wypłacono 12,13 mld zł. (0,03792%) W zakresie nieprzestrzegania norm i wymogów wzajemnej zgodności w obszarze Środowisko najczęściej nakładano sankcje w wysokości 3% za niespełnienie normy lub wymogu lub w wysokości 9% lub 15% z powodu stwierdzenia powtarzającej się nieprawidłowości. Za celowość nakładano najczęściej 20% sankcji. W zakresie nieprzestrzegania wymogów wzajemnej zgodności w obszarze IRZ najczęściej nakładano sankcje w wysokości 3% za niespełnienie wymogu. Za celowość nakładano najczęściej 15% lub 20% sankcji. CENTRUM DORADZTWA ROLNICZEGO W BRWINOWIE 13

14 Dobra Kultura Rolna zgodna z wymogami ochrony środowiska

15 Przepisy prawne UE Rozporządzenia Rady (WE) NR 73/2009 Państwa Członkowskie zapewniają, że wszystkie grunty rolne, a w szczególności grunty, które nie są już wykorzystywane do celów produkcyjnych, są utrzymywane w dobrej kulturze rolnej zgodnej z ochronąśrodowiska. Wszyscy rolnicy otrzymujący jakiekolwiek płatności rolne zobowiązani są do przestrzegania Dobrej Kultury Rolnej. CENTRUM DORADZTWA ROLNICZEGO W BRWINOWIE 15

16 Przepisy prawne UE We wszystkich 27 państwach członkowskich Unii rolnicy mają te same obowiązki Aby otrzymać pełną dopłatę obszarową należy spełnić wymogi dobrej kultury rolnej CENTRUM DORADZTWA ROLNICZEGO W BRWINOWIE 16

17 Przepisy prawne UE Rozporządzenie Rady (WE) Nr 73/2009 Załą łącznik III zawiera następuj pujące kwestie: 1.Erozja gleby. 2.Substancja organiczna gleby. Utrzymywanie poziomów substancji organicznej gleby poprzez zastosowanie odpowiednich środków. 3.Struktura gleby. Utrzymanie struktury gleby poprzez zastosowanie odpowiednich środków. 4.Zapewnienie minimalnego poziomu utrzymania oraz przeciwdziałanie niszczeniu siedlisk naturalnych. 5.Gospodarka zasobami wodnymi. CENTRUM DORADZTWA ROLNICZEGO W BRWINOWIE 17

18 1.Erozja gleby Minimalna pokrywa glebowa Grunt orny zajęty jest pod uprawy roślin czyli widać, że jest uprawiany lub jest ugorowany. CENTRUM DORADZTWA ROLNICZEGO W BRWINOWIE 18

19 1.Erozja gleby Minimalna pokrywa glebowa Na gruntach ornych, położonych na obszarach zagrożonych erozją wodną * przestrzegany jest obowiązek utrzymywania przez zimę (od 1 grudnia do 15 lutego) pod okrywą roślinną co najmniej 40% gruntów ornych. Zabrania się wypalania gruntów rolnych. * Wykaz tych obszarów jest załącznikiem do rozporządzenia o minimalnych normach. CENTRUM DORADZTWA ROLNICZEGO W BRWINOWIE 19

20 1.Erozja gleby Minimalne zagospodarowanie terenu odzwierciedlające warunki danego miejsca Grunty orne położone na stokach o nachyleniu powyżej 20 nie powinny być użytkowane pod uprawę roślin wymagających utrzymywania redlin wzdłuż stoku lub jako ugór czarny. Można je wykorzystywać pod uprawę roślin wieloletnich, z okrywą roślinną lub ściółką w międzyrzędziach, albo prowadzić metodą tarasową. Zabrania się niszczenia tarasów CENTRUM DORADZTWA ROLNICZEGO W BRWINOWIE 20

21 1.Erozja gleby Przeciwdziałanie wkraczaniu niepożądanej roślinności Grunty rolne objęte systemem dopłat nie sąs porośni nięte drzewami lub krzewami za wyjątkiem drzew i krzewów*; w*; nie podlegających wycięciu, zgodnie z przepisami o ochronie przyrody, mających znaczenie dla ochrony wód i gleb, nie wpływających na prowadzoną na TUZ i skłonach produkcję roślinną. *Ustawa z dnia 16 kwietnia 2004 r. o ochronie przyrody (Dz. U Nr 151, poz. 1220, z późn. zm.) CENTRUM DORADZTWA ROLNICZEGO W BRWINOWIE 21

22 1.Erozja gleby Przeciwdziałanie wkraczaniu niepożądanej roślinności Plantacje upraw trwałych (sady, jagodniki, szkółki, chmielniki, winnice itp.) są utrzymane w stanie niezachwaszczonym. Plantacje energetyczne zagajniki o krótkiej rotacji są prowadzone w odpowiedni sposób. Za zagajniki o krótkim okresie rotacji uznaje się drzewostany o krótkim okresie wegetacji, o cyklu przerębowym 20 lat lub krótszym, ich zbiór następuje nie rzadziej niż co : sześć lat wierzba i topola oraz osiem lat brzoza CENTRUM DORADZTWA ROLNICZEGO W BRWINOWIE 22

23 1.Erozja gleby Przeciwdziałanie wkraczaniu niepożądanej roślinności Plantacje energetyczne (cd( cd.) utrzymane powinny być w następujący sposób: od granicy sąsiedniej działki na której są prowadzone uprawy innych plantacji energetycznych lub leśnych powinien być zachowany odstęp 1,5 metra; od granicy gruntów rolnych 3 metry; są niezachwaszczone*. * Nie dotyczy plantacji wierzby plecionkarskiej, założonych przed wydaniem rozporządzenia o minimalnych normach CENTRUM DORADZTWA ROLNICZEGO W BRWINOWIE 23

24 1.Erozja gleby Przeciwdziałanie wkraczaniu niepożądanej roślinności Na gruntach ugorowanych przeprowadzono co najmniej raz w roku w terminie do 31 lipca zabiegi uprawowe, zapobiegające występowaniu i rozprzestrzenianiu chwastów lub przeprowadzono co najmniej jednokrotne koszenie. Na łąkach przeprowadzono koszenie okrywy roślinnej i jej usunięcie, co najmniej raz wroku w terminie do dnia 31 lipca. Na pastwiskach realizowany jest wypas zwierząt w okresie wegetacyjnym traw lub przeprowadzono koszenie okrywy roślinnej i jej usunięcie, co najmniej raz w roku wterminie do dnia 31 lipca. Jeśli gospodarstwo realizuje pakiety rolnośrodowiskowe rodowiskowe bądź jest położone one na obszarach szczególnie cennych przyrodniczo to stosowane powinny być właściwe dla nich terminy i zabiegi. CENTRUM DORADZTWA ROLNICZEGO W BRWINOWIE 24

25 2. Substancja organiczna gleby. Utrzymywanie poziomów substancji organicznej gleby poprzez zastosowanie odpowiednich środków. Normy dotyczące zmianowania upraw: Ten sam gatunek zbóż (pszenica, żyto, jęczmień, owies) może być uprawiany na danej działce rolnej nie dłużej niż 3 lata. Możliwe jest uprawianie tego samego gatunku zbóż, w czwartym i piątym roku, pod warunkiem przyorania słomy, obornika lub międzyplonów. Możliwy jest także zabieg częściowego wymieszania słomy lub międzyplonów z glebą zabieg mulczowania. Zawiadomienie o przyoraniu/mulczowaniu na formularzu udostępnionym przez agencję zostanie złożone do 9 czerwca zarówno w przypadku zabiegu jesiennego tego samego roku lub przeprowadzonego na wiosnę roku następnego. CENTRUM DORADZTWA ROLNICZEGO W BRWINOWIE 25

26 2. Substancja organiczna gleby: Utrzymywanie poziomów substancji organicznej gleby przez stosowanie odpowiednich praktyk Zabrania się wypalania gruntów rolnych CENTRUM DORADZTWA ROLNICZEGO W BRWINOWIE 26

27 3. Struktura gleby. Utrzymanie struktury gleby poprzez zastosowanie odpowiednich środków. Stosowanie odpowiednich maszyn Rolnicy powinni powstrzymać się od prac polowych ciężkimi maszynami rolniczymi w okresie wysycenia wodą profilu glebowego. CENTRUM DORADZTWA ROLNICZEGO W BRWINOWIE 27

28 4. Zapewnienie minimalnego poziomu utrzymania oraz przeciwdziałanie niszczeniu siedlisk naturalnych. Nie wolno niszczyć: drzew i kęp krzewów będących pomnikami przyrody, rowów do dwóch metrów szerokości, oczek wodnych o łącznej powierzchni do 100 m 2. CENTRUM DORADZTWA ROLNICZEGO W BRWINOWIE 28

29 4. Zapewnienie minimalnego poziomu utrzymania oraz przeciwdziałanie niszczeniu siedlisk naturalnych. CENTRUM DORADZTWA ROLNICZEGO W BRWINOWIE 29

30 4. Zapewnienie minimalnego poziomu utrzymania oraz przeciwdziałanie niszczeniu siedlisk naturalnych. Rolnik ma obowiązek przestrzegania: zakazu niszczenia siedlisk roślin i zwierząt objętych ochroną gatunkową, na mocy przepisów ustawy o ochronie przyrody siedlisk przyrodniczych położonych na obszarach objętych formami ochrony* * ustawa z dnia 16 kwietnia 2004 r. o ochronie przyrody (Dz. U. z 2009 r. Nr 151, poz i Nr 215, poz. 1664) CENTRUM DORADZTWA ROLNICZEGO W BRWINOWIE 30

31 4. Zapewnienie minimalnego poziomu utrzymania oraz przeciwdziałanie niszczeniu siedlisk naturalnych. Minimalne wymogi dotyczące utrzymania zwierząt lub/i odpowiednich systemów. Wskaźnikami minimalnego poziomu utrzymania są: s wypas zwierząt w okresie wegetacyjnym traw lub przeprowadzenie koszenia okrywy roślinnej i jej usunięcie, co najmniej raz w roku; brak widocznych objawów zmniejszania powierzchni pastwisk przez sukcesję krzewów, drzew, paproci; usunięte jesienią kępy zeschłych chwastów i krzewów i krzewinek, które po wysuszeniu mogą byćźródłem pożaru. CENTRUM DORADZTWA ROLNICZEGO W BRWINOWIE 31

32 4. Zapewnienie minimalnego poziomu utrzymania oraz przeciwdziałanie niszczeniu siedlisk naturalnych. Ochrona trwałych użytku ytków w zielonych. Powierzchnia Trwałych Użytków Zielonych w Polsce nie może zmniejszyć się więcej niż 10% w stosunku do roku referencyjnego (2004). Co roku, Minister Rolnictwa i Rozwoju Wsi ogłasza o ile zmienił się udział trwałych użytków zielonych TUZ/UR (w roku 2010 ogłosił, że udział TUZ w Polsce, w stosunku do roku referencyjnego wzrósł o 17,64%). CENTRUM DORADZTWA ROLNICZEGO W BRWINOWIE 32

33 5.Gospodarka zasobami wodnymi. Rolnicy powinni przestrzegać następujących norm: Konieczne jest posiadanie pozwolenia wodnoprawnego: Przy nawadnianiu gruntów lub upraw wodą podziemną za pomocą deszczowni; Przy poborze w celu nawadniania wody powierzchniowej lub podziemnej w ilości większej niż 5 m 3 na dobę. CENTRUM DORADZTWA ROLNICZEGO W BRWINOWIE 33

34 Dziękuję za uwagę CENTRUM DORADZTWA ROLNICZEGO W BRWINOWIE