Emitery promieniowania korpuskularnego w celowanej terapii radionuklidowej
|
|
- Aleksander Rosiński
- 8 lat temu
- Przeglądów:
Transkrypt
1 Emitery promieniowania korpuskularnego w celowanej terapii radionuklidowej Aleksander Bilewicz II Letnia Szkoła Energetyki i Chemii Jądrowej
2 Emitery promieniowania korpuskularnego w celowanej terapii radionuklidowej II Letnia Szkoła Energetyki i Chemii Jądrowej Centrum Nauk Biologiczno-Chemicznych UW, Aleksander Bilewicz Instytut Chemii i Techniki Jądrowej
3 Radiofarmacja
4 Radiofarmacja ligand łącznik biomolekuła Radiochemia Chemia koordynacyjna Chemia organiczna Biologia molekularna
5
6 Rodzaje rozpadow Rozpad przyklad zastosowanie g, EC 99m Tc diagnostyczne a 211 At terapeutyczne b - 90 Y terapeutyczne b + 18 F diagnostyczne (PET) Auger 125 I terapeutyczne
7 Radionuklidy w medycynie
8 Otrzymywanie radionuklidów dla medycyny: Reaktor jądrowy Cyklotron Generatory radionuklidów Akcelerator elektronów (promieniowanie hamowania)
9 Reaktor jądrowy Reaktor jądrowy jest źródłem neutronów - termicznych - wolnych - niskoenergetycznych 176 Lu + n 177 Lu - szybkich - wysokoenergetycznych 47 Ti + n 47 Sc + p
10 Radionuklidy terapeutyczne produkowane w reaktorze Radionuklid T 1/2 tarcza 177 Lu 6,71 d 176 Lu 186 Re 3,77 d 185 Re 199 Au 3,14 d 198 Pt 198 Au 2,7 h 197 Au 105 Rh 1,48 d 104 Ru 153 Sm 1,93 d 152 Sm 89 Sr 50,57 d 98 Sr 111 Ag 7,46 d 111 Pd 77 As 1,62 d 76 Ge
11 rozszczepienie 235 U 90 Sr, 99 Mo, 103 Ru, 106 Ru 235 U 131 I,
12 Akcleratory i cyklotrony Cyklotron Siemens Bombardowanie protonami 18 O + p 18 F + n Bombardowanie cząstkami a 209 Bi + a 211 At + 2n Bombardowanie deuteronami 104 Ru + d 105 Rh +n
13 Radionuklidy terapeutyczne produkowane w cyklotronie Radionuklid T 1/2 tarcza cząstka 47 Sc 3,35 d 48 Ti p 199 Au 3,14 d 198 Pt d 67 Cu 2,58 h 67 Zn p 105 Rh 1,48 d 104 Ru d
14 Generatory radionuklidów 99 Mo 2,75dnia 99m Tc 6godz. 99 Tc Schemat generatora 99 Mo/ 99m Tc Dojenie radionuklidów
15 Radionuklidy terapeutyczne otrzymywane z generatorów Radionuklid T 1/2 Radionuklid macierzysty T 1/2 90 Y 64 h 90 Sr 28,1 l 188 Re 16,7 h 188 W 69 d 223 Ra 11,4 d 227 Ac 21,6 l 225 Ac 10,0d 223 Bi 46 min
16 Radionuklidy terapeutyczne otrzymywane w reakcji g,n na akceleratorach elektronów Radionuklid T 1/2 tarcza 225 Ra( 225 Ac) 15 d 226 Ra 99 Mo 66 h 100 Mo
17 Radiofarmaceutyki terapeutyczne: proste jony 131 I -, 153 Sm 3+, 166 Ho 3+, 89 Sr koloidy np. cząstki szkła z inkorporowanymi radionuklidami, AgAt, radioaktywne nanocząstki celowana radioterapia - znakowane przeciwciała monoklonalne lub ich fragmenty - znakowane peptydy
18 Jakie wymagania musi spełnić radionuklid terapeutyczny? 1. odpowiednia energia emitowanej cząstki, 2. T 1/2 między 1 godz. a 10 dni, 3. duży przekrój czynny reakcji jądrowej syntezy, 4. dobrze, gdy można go otrzymać w reaktorze jądrowym, 5. łatwe wydzielenie z tarczy, 6. możliwość otrzymania w formie beznośnikowej,
19 176 Lu + n 177 Lu - nośnikowy 176 Yb +n 177 Yb 177 Lu - beznośnikowy Zalety radionuklidów beznośnikowych - duża aktywność właściwa, - znakowanie wszystkich centrów aktywnych biomolekuły - duży efekt terapeutyczny
20 Radionuklidy terapeutyczne radionuklid T 1/2 typ rozpadu (MeV) max. zasięg
21 Terapeutyczne Auger Emitery 123,125 I, 99m Tc, 103m Rh, 1,7 MeV b - a 211 At, 225 Ac, 212,213 Bi, 212 Pb 0,30-0,60 MeV b - a -5,3 MeV Elektrony Augera Zakres mm Miękkie i średnie b I, 153 Sm, 169 Er, 177 Lu, 47 Sc, 105 Rh, 186 Re, Twarde b - 90 Y, 188 Re, 89 Sr
22 Radionuklidy terapeutyczne Twarde b - 89 Sr, 90 Y, 188 Re Miękkie i średnie b I, 169 Er, 177 Lu, 47 Sc, 105 Rh, 186 Re a 211 At, 225 Ac, 212,213 Bi, 223,224 Ra, 212 Pb, 226 Th Auger 123,125 I, 99m Tc, 103m Rh
23 Radiofarmaceutyki terapeutyczne znakowane emiterami promieniowania b -
24 Twarde emitery beta 729 Ilość publikacji poświęconych medycznemu zastosowaniu radionuklidów (od 1980 r)
25 Miękkie emitery beta Ilość publikacji poświęconych medycznemu zastosowaniu radionuklidów (od 1980 r)
26 Otrzymywanie 177 Lu 177 Lu nośnikowy 176 Lu(n,g) 177 Lu s = 2000 b Zawartość izotopu 176 Lu - 2% Zanieczyszczenie 177m Lu < 1% 177 Lu beznośnikowy 176 Yb(n,g) 177 Yb (T 1/2 =1:9 h) b Lu s = 2.85 b Zawartość 176 Yb % Bardzo trudne rozdzielenie chemiczne
27 Wiązanie radionuklidów lantanowcowych z biomolekułą DOTA jest najlepszym ligandem dla 177 Lu, 90 Y, 47 Sc, 111 In i innych lantanowców Do radionuklidów renu stosuje się ligandy stosowane dla 99m Tc np. HYNIC
28 Przeciwcialo monoklonalne z przyczepionym radioizotopem
29 Radioimmunoterapia Non-Hodgkin s Leukemia B CD Y Zevalin 90 Y CD20 antygen
30 Mononclonal Antibodies v RIT Courtesy of Peter McLaughlin, 2002
31 Zevalin Phase III: Results Zevalin( 90 Y) Rituximab Response rate CR 30% 16% PR 45% 36% Overall RR 80% 56% Thomas E. Witzig, Leo I. Gordon, Fernando Cabanillas, et al. Randomized Controlled Trial of Yttrium-90 Labeled Ibritumomab Tiuxetan Radioimmunotherapy Versus Rituximab Immunotherapy Journal of Clinical Oncology, Vol 20, No 10 (May 15), 2002: pp
32 I-131 Bexxar Y-90 Zevalin Pełna odpowiedź 11/ % 15/ % Postęp choroby 4/ % 4/ %
33 zawartość względna
34 dwuspecyficzne przeciwciało: Wydalanie z krwi Anti-HSG Fab plus Anti-CD20 Fab di-haptenpeptyd Osiągnięcie guza Szybkie dotarcie do guza nowotwór Szybkie usunięcie z moczem
35 Image of the Year 2009 FDG-PET Before After therapy A 36-year-old woman with NHL (non-hodgkin lymphoma) had a complete response after Y-90 Zevalin treatment.
36
37 Biomolekuły terapeutyczne Peptydy somastatyna analogi
38 Oktreotyd
39 Receptory somatostatyny (D)Phe Cys - - Phe - (D)Trp Thr(ol) - Cys - Thr - Lys hsstr1 > 1000 nmol / L hsstr nmol / L hsstr nmol / L hsstr4 > 1000 nmol / L hsstr5 7.3 nmol / L
40
41
42 ALFA EMITERY DLA TERAPI 225 Ac 10 d 233 U łańcuch rozpadu 226 Ra (p,2n) 224 Ra 3.66 d 228 Th (rozpad a) 224 Ra 223 Ra 11.4 d 226 Ra (n,g) 227 Ac 213 Bi 45.6 m 225 Ac Ac Bi generator 212 Bi 60 m 224 Ra Ra Bi/Pb generator 211 At 7.2 h 209 Bi (a,2n) 211 At 149 Tb 4.1 h Ta (p,spall) 152 Gd (p,4n) 149 Tb 255 Fm 20.1 h 255 Ei (39.8 d)-rozpad 255 Ei Fm generator
43 Zalety cząstek alfa: duża wartość LET ( 100 kev/μm) w mniejszym stopniu oddziałują na zdrowe komórki otaczające nowotwór powodują podwójne pęknięcia w nici DNA izotopy a są idealne do leczenia małych guzków, przerzutów nowotworowych możliwość zniszczenia tzw. macierzystych komórek nowotworowych, odpornych na chemioterapię i klasyczną radioterapię
44 211 At Najcięższy pierwiastek w grupie chlorowców Otrzymywany w cyklotronie w reakcji 209 Bi(α,2n) 211 At 211 At a 41.8 % EC 58.2 % 5.87 MeV 207 Bi 211 Po EC 100 % a 100 % 7.45 MeV 207 Pb (stabilny)
45 Zalety 211 At względem pozostałych alfa emiterów: T 1/2 =7,21 h ( 212 Bi 60 min, 213 Bi 45 min, 226 Th-30 min, 225 Ac 10 dni, 223 Ra 11 dni) odpowiednia energia emitowanej cząstki α ( 6-7,5 MeV) duży przekrój czynny reakcji syntezy zachodzącej w cyklotronie łatwe i szybkie wydzielanie z tarczy metoda termiczna otrzymywanie w formie beznośnikowej
46 liczba publikacji Prace dotyczące astatu i jego związków znalezione w bazie Science Citation Index, At lata
47 209 Bi (α, 2n) 211 At E α 28 MeV t 1/2 =7,21h 209 Bi (α, 3n) 210 At E α > 28 MeV t 1/2 =8,32h
48 Stopnie utlenienia astatu -1 At - 0 At +1 At(H 2 O) + n HAtO +3 H 2 AtO + 2 AtO 2 +5 AtO 3 +7 AtO 4
49 Reakcja otrzymywania prekursora, estru para-[ 211 At]astatobenzoesanu N- bursztynoimidylowego i jego przyłączanie do biomolekuły,
50
51 Zalutsky MR, et al,, J,Nucl Med 49 (2008) 30, Chimeric antitenascin mab 81C6 (ch81c6) (10 mg) był wyznakowany MBq of 211 At za pomocą estru para-[ 211 At]astatobenzoesanu N-bursztynoimidylowego Przeprowadzono badania na 18 pacjentach poprzez injekcje do loży (cavity) po operacji chirurgicznej mózgu, glioblastoma multiforme (GBM), śr 54 tyg,, dwóch pacjentów 3 lata anaplastic astrocytoma, śr 52 tyg,, jeden pacjent 5 lat oligodendroglioma, śr 116 tyg,
52 Biomolekuły znakowane 211 At: Przeciwciała monoklonalne, ich fragmenty, nanociała Peptydy, pochodne somatostatyny Steroidy (astatocholesterol, astatoestradiol), hormony np, insulina, Małe biomolekuły (błękit metylenowy, zasady purynowe (metaastobenzylguanidyna) Nanokoloidy (Ag-At)
53 log K1 Wiązania w związkach chlorowców Cl Br Hg-X I At Miękkie kationy: Pt 2+, Pd 2+, Hg 2+, Ag +, Au +, Bi 3+, Rh 3+, Ir 3+,
54 At M L biomolekuła Rh 3+ miękki kation tworzy trwałe kinetycznie inertne niskospinowe d 6 kompleksy
55 Cyclotrony IFJ - Kraków, Polska, AIC-144, JINR - Dubna, Rosja, U 200 NPI - Reź, Czechy, U-I20 M Duke University, USA, CS-30 Otrzymywanie 211 At Metaliczna tarcza bizmutowa, 209 Bi(a,2n) 211 At reakcja jądrowa 28 MeV energia a Wydzielanie 211 At poprzez suchą destylację
56 Badania tworzenia kompleksu Rh[16aneS4] 131 I RP HPLC R t =15-16 min, Kompleks Rh[16aneS4] 131 I Kompleks Rh[16aneS4] 211 At HPLC: Beckman Coulter kolumna: Waters Xterra RP C18 Warunki: A - 0,1% TFA w H 2 O B - 0,1% TFA w AcN 0 5 min, 95% A 5% B 5 35 min, Liniowy gradient do 100% B min, 100% B min, 95% A 5% B
57 Trwałość kompleksu Rh[16aneS4] 131 I/ 211 At w PBS (ph=7,4) i ludzkiej surowicy Stability (%) Rh[16aneS4] 131 I w PBS time (h) 6C 25C 37C
58 Badania biodystrybucji kompleksu Rh[16aneS4-diol] 211 At + Procent wstrzykniętej dawki na organ (%ID/organ) Organ Rh[16aneS 4 -diol] 211 At + kwas meta- [ 211 At]astatobenzoesowy* 2,0 h 4,0 h 2,0 h 4,0 h Śledziona 0,42 ± 0,23 0,23 ± 0,10 0,9 0,5 Płuca 0,63 ± 0,19 0,47 ± 0,09 1,75 1,2 Żołądek 3,58 ± 0,67 2,40 ± 0,93 12,0 9,0 Tarczyca 1,63 ± 0,48 1,61 ± 0,76 0,9 1,4 Jelito cienkie 2,11 ± 0,44 1,31 ± 0,17 5,0 3,85 *Wartości %ID/organ dla kwasu meta-[ 211 At]astatobenzoesowego zostały odczytane z rysunków zamieszczonych w publikacji: P.K. Garg, C.L. Harrison, M.R. Zalutsky, Comparative tissue distribution in mice of the a-emitter 211 At and 131 I as labels of monoclonal antibody and F(ab ) 2 fragment, Cancer Res., 50, (1990).
59 Synteza biokoniugatu + RhCl 3 ph = 3,0-4,0; 85 C 1 h Substancja P
60 Znakowanie biokoniugatu astatem 211 At Radiofarmaceutyk astatowy
61 149 Tb
62 Nanocząstki w medycynie nuklearnej
63
64 Nanocząstki w medycynie nuklearnej Nanocząstka Radionuklid zastosowanie Nanorurki C 111 In SPECT Kropki kwantowe 64 Cu PET/NIRF Kropki kwantowe 18 F PET/NIRF Tlenek żelaza (SPION) 64 Cu PET/MRI Au 198 Au terapia Liposomy 90 Y terapia Liposomy 188 Re, doxorubicyna radio i chemioterapia
65 Mechanizm EPR (Enhance Permability and Retention)
66 Mechanizm aktywny PNAS 107 (2010) J. Nucl. Med. 48 (2007) 437.
67 Radionuklidy radu
68 Nowa koncepcja nośnik = 223,224,225 Ra łącznik biomolekuła
69 Zeolites są nieorganicznymi wymieniaczami jonowymi Na 2 [Al 2 Si 3 O 10 2H 2 O] Labilny kation Szkielet zeolitu (ładunek -2) Na 2 [Al 2 Si 3 O 10 2H 2 O] + Ra 2+ Ra [Al 2 Si 3 O 10 2H 2 O] + 2Na +
70 Selektywność względem kationów 2 grupy różnych zeolitów Mg 2+ > Ca 2+ > Sr 2+ > Ba 2+ > Ra 2+ Ra 2+ > Ca 2+ > Sr 2+ > Mg 2+ > Ba 2+ Ca 2+ > Mg 2+ > Sr 2+ > Ba 2+ > Ra 2+ Ra 2+ > Ba 2+ > Sr 2+ > Ca 2+ > Mg 2+ Największą selektywność na Ra 2+ wzgl, Na + mają zeolity o dużej gęstości ładunku ujemnego (wysoki stosunek Al/Si
71
72 223 Ra 223 Ra
73 Synteza nanozeolitu NaA Synteza hydrotermalna 60 o C, 48 godz.
74 Modyfikacja powierzchni nanozeolitu NaA
75 Thermogravimetric analysis (TGA) NaA NaA-PEG NaA-PEG-Subst P
76 Znakowanie nanozeolitów radionuklidami Ra = Ra 2+ = Na +
77 Adsorpcja 224 Ra i 225 Ra nanozeolicie NaA Nanozeolit % absorpcji K d 224 Ra > Ra *10 5
78 Stabilność nanozeolitu znakowanego 224 Ra Solution % of liberated activity α, 3.66 d 5.7 MeV α, 55.6 s 6.3 MeV 224 Ra 220 Rn 0,9% NaCl 0,17% 0,02M PBS 0,36% 10-3 M EDTA 4,85% ( 212 Pb) 10-3 M cysteina 5,28% ( 212 Pb) 10-3 M glutation 0,46% α, 0.15 s 6.8 MeV b, h MeV α, 60 min 6.0 MeV b, 3 min 1.79 MeV 216 Po 212 Pb 212 Bi 208 Tl surowica ludzka 2,61% ( 212 Pb) stable 208 Pb
79 Stabilność nanozeolitu znakowanego 225 Ra Solution % of liberated activity b, 15 d MeV 225 Ra 0,9% NaCl 0% ( 225 Ra) 2% ( 225 Ac, 221 Fr, 213 Bi) α, 10 d 5.9 MeV 225 Ac 0,02M PBS 0,17% ( 225 Ra) 1,5% ( 225 Ac, 213 Bi) α, 4.9 min 6.3 MeV 221 Fr 10-3 M EDTA 0,12% ( 225 Ra) 4% ( 221 Fr) α, s 7.0 MeV 217 At 10% ( 225 Ac, 213 Bi) 10-3 M cysteina 0,22% ( 225 Ra) 1% ( 225 Ac, 221 Fr) α, 46 min 5.8 MeV 213 Bi 13% ( 213 Bi) 0,08% ( 225 Ra) b, 3.2 h MeV 209 Pb Surowica ludzka 2% ( 225 Ac, 221 Fr) 5% ( 213 Bi) stable 209 Bi
80 Widmo a Źródło otrzymane przez odparowanie 225 Ra w nanozeolicie
81 SubstancjaP (5-11) na jedną nanocząstkę 90 nm Obliczenia: 0,1 mg substancji P/ 3,8 mg nanocząstek (3x10 15 nanocząstek) Średnio: 23 cząsteczek peptydu /nanocząstkę Substance P PEG
82 Generatory in vivo 230 U (β, t 1/2 = 20.8 d) 226 Th (α, t 1/2 = min) 212 Pb (β, t 1/2 = h) 225 Ac (α, t 1/2 = 10 d) 222 Ra (α, t 1/2 = 30.8 s) 212 Bi (α, t 1/2 = 60 min) 221 Fr (α, t 1/2 = 4.9 min) 218 Rn (α, t 1/2 = 35 ms) 208 Tl (β, t 1/2 = 3.0 min) 217 At (α, t 1/2 = s) 214 Po (α, t 1/2 = us) 208 Pb (stable) 213 Bi (α, t 1/2 = 46 min) 210 Pb (β, t 1/2 = 22.3 y) 209 Pb (β, t 1/2 = 3.2 h) 210 Bi (β, t 1/2 = 5.01 d) 209 Bi (stable) 210 Po (α, t 1/2 = d) 206 Pb (stable)
83 Kompleksy Pb i 225 Ac 36% powstałego 212 Bi ucieka z kompleksu. 225 α Ac 221 Fr β Pb 212 Biβ - DOTA B.Bartos et al. J Radioanal Nucl Chem DOI /s Yubin Miao et al. Critical Reviews in Oncology/Hematology 67 (2008)
84 OH OH Nanocząstki TiO 2 TiO 2 tworzy silne wiązania koordynacyjne z wielowartościowymi kationami OH TiO 2 OH + Pb 2+ OH TiO 2 O Pb + 2H + OH OH
85 OH OH OH Mechanizm reasocjacji Bi OH TiO 2 O Pb 212 b - TiO 2 O - OH 212 Bi OH TiO 2 O Bi H + OH OH OH K d (Pb 2+ )>10 4 K d (Bi 3+ )>10 5
86 OH OH OH OH Reassociation mechanism Bi 60 nm 221 Fr OH TiO 2 O Ac 225 TiO 2 O - a OH OH TiO 2 O Fr OH OH OH 2a K d (Ac 3+ )>10 5 K d (Fr + )>10 3 K d (Bi 3+ )>10 5 OH TiO 2 O Bi H + OH
87 TiO 2 nanoparticles - parameters TEM TiO 2 NPs SEM BET 62 m 2 /g Potencjał xeta ζ = 15,6 mv Hydrodynamiczna średnica (DLS)
88 Znakowanie TiO 2 radionuklidem 212 Pb No forma TiO 2 Średnica nanocząstki [nm] Kd Sorpcja [%] 1 a rutile and anatase b anatase 100 > c anatase 45 > c anatase 37 > b anatase 25 > b anatase 7 > a P-25 Degussa b dostępne rynkowo c synteza IChTJ
89 Leakage of Pb-212 [%] Leakage of Bi-212 [%] Stabilność znakowanych 212 Pb nanocząstek nm, nm, anatase nm, nm, anatase nm, nm, anatase
90 Labelling of TiO 2 with 225 Ac no forma TiO 2 Średnica nanocząstki [nm] Kd Sorpcja [%] 4 c anatase 37 > b anatase 25 > b anatase 7 >
91 wyciek Ac-225 [%] Stabilność znakowanych 225 Ac nanocząstek 7 nm, anata 7 nm, anatase 25 nm, anat 25 nm, anatase 37 nm, anat 37 nm, anatase
92 Synteza nanocząstek TiO 2 z wbudowanym 225 Ac 2.5ml Ti(OBu) ml bezwodny EtOH 2.5 ml wody+ 2.5 ml EtOH ml of 70% HNO μl, 225 Ac(NO 3 ) 3 żółty zol Mieszanie w bezwodnej atmosferze mieszanie3 h 6h, 70ºC TiO 2 żel suszenie J. Liqiang et al. Journal of Solid State Chemistry 177 (2004) TiO 2 NPs doped with 225 Ac ~ nm
93 TiO Ac widmo a A źródło 225 Ac na powierzchni TiO 2 B 225 Ac wbudowane w TiO 2 C
94 Nanocząstki TiO 2 modyfikowane Ag jako nośniki 211 At + Ag + + At
95 Nanocząstki TiO 2 Ag Ag 2 O + C 6 H 12 O 6 Ag + C 6 H 12 O 7 (T = 60 o C) TiO 2 nanoparticles (Sigma Aldrich, anatase) TiO 2 Ag nanoparticles after the modyfication (with metalic silver)
96 TiO 2 - Ag nanocząstki
97 Przyłączanie 211 At do nanocząstek TiO 2 -Ag Próbka Średnica [nm] Wydajność znakowania [%] 1 a 40 99,8 > a 25 98,9 > b 5 90,6 > a,c 37 94,0 >10 4 K d a dostępne rynkowo nanocząstki b syntezowane w naszym laboratorium c P-25 Degussa
98 Stabilność znakowanych nanocząstek
99 Elektrony Augera Emisja elektronów Augera po wychwycie elektronu, lub wewnętrznej konwersji (foton wybija elektron wewnętrzny)
100 Emitery elektronów Augera radionuklid Ilość emitowanych elektronów /rozpad 99m Tc Br Ga Fe In I I m Pt 33
101 Elektrony Augera
102 125 I, 67 Ga, 103m Rh, 111 In Ogromna efektywność promieniowania, cała energia jest lokalizowana w pobliżu rozpadu. Uszkodzenia podwójnie niciowe DNA Radiofarmaceutyk musi połączyć się z DNA, np. 125 I DNA prekursor. Sciana komórki Ściana jądra Przyłączenia do DNA zerwanie nici
103 Pary teragnostyczne Radionuklid diagnostyczny Rodzaj rozpadu Radionuklid Terapeutyczny radionuklidy tych samych pierwiastków Rodzaj rozpadu 64 Cu b + 67 Cu b - 86 Y b + 90 Y b - 44 Sc b + 47 Sc b I b I b - radionuklidy różnych pierwiastków 99m Tc g 188 Re b - 68 Ga b Lu, 90 Y b - 44 Sc b Lu, 90 Y b - 68 Ga b Bi a
104 Terapia wychwytu neutronów Niektóre stabilne izotopy wykazują ogromny przekrój czynny dla neutronów. W medycynie znalazły zastosowanie dwa izotopy 10 B (przekrój czynny 3838 barnów) i 157 Gd ( barnów). Przeciwciała znakuje się tymi nuklidami i akumulują się one w chorej tkance. Następnie naświetla się organizm strumieniem neutronów o takiej wielkości aby głównie były pochłaniane przez 10 B lub 157 Gd. Następują reakcje: 10 5 B n Li 7 3 α lub 157 Gd +n 158 Gd +g Po pochłonięciu neutronu emitowana jest cząstka a i 7 Li o dużej sile niszczącej chore komórki lub wysoenergetyczny kwant g w przypadku 157 Gd. Metoda terapii 157 Gd może być połączona z obrazowaniem NMR co zwiększa jej efektywność.
105 Dziękuję za uwagę
Radiofarmacja. ligand. biomolekuła. łącznik. Chemia organiczna. Radiochemia Chemia koordynacyjna. Biologia molekularna
Radiofarmacja Radiofarmacja ligand łącznik biomolekuła Radiochemia Chemia koordynacyjna Chemia organiczna Biologia molekularna Rodzaje rozpadow Rozpad przyklad zastosowanie γ, EC 99m Tc diagnostyczne α
Bardziej szczegółowoPIERWIASTKI W UKŁADZIE OKRESOWYM
PIERWIASTKI W UKŁADZIE OKRESOWYM 1 Układ okresowy Co można odczytać z układu okresowego? - konfigurację elektronową - podział na bloki - podział na grupy i okresy - podział na metale i niemetale - trendy
Bardziej szczegółowoUKŁAD OKRESOWY PIERWIASTKÓW
UKŁAD OKRESOWY PIERWIASTKÓW Michał Sędziwój (1566-1636) Alchemik Sędziwój - Jan Matejko Pierwiastki chemiczne p.n.e. Sb Sn Zn Pb Hg S Ag C Au Fe Cu (11)* do XVII w. As (1250 r.) P (1669 r.) (2) XVIII
Bardziej szczegółowoUkład okresowy. Przewidywania teorii kwantowej
Przewidywania teorii kwantowej Chemia kwantowa - podsumowanie Cząstka w pudle Atom wodoru Równanie Schroedingera H ˆ = ˆ T e Hˆ = Tˆ e + Vˆ e j Chemia kwantowa - podsumowanie rozwiązanie Cząstka w pudle
Bardziej szczegółowoWiązania. w świetle teorii kwantów fenomenologicznie
Wiązania w świetle teorii kwantów fenomenologicznie Wiązania Teoria kwantowa: zwiększenie gęstości prawdopodobieństwa znalezienia elektronów w przestrzeni pomiędzy atomami c a a c b b Liniowa kombinacja
Bardziej szczegółowopobrano z serwisu Fizyka Dla Każdego - - zadania z fizyki, wzory fizyczne, fizyka matura
14. Fizyka jądrowa zadania z arkusza I 14.10 14.1 14.2 14.11 14.3 14.12 14.4 14.5 14.6 14.13 14.7 14.8 14.14 14.9 14. Fizyka jądrowa - 1 - 14.15 14.23 14.16 14.17 14.24 14.18 14.25 14.19 14.26 14.27 14.20
Bardziej szczegółowoZadanie 3. (2 pkt) Uzupełnij zapis, podając liczbę masową i atomową produktu przemiany oraz jego symbol chemiczny. Th... + α
Zadanie: 1 (2 pkt) Określ liczbę atomową pierwiastka powstającego w wyniku rozpadów promieniotwórczych izotopu radu 223 88Ra, w czasie których emitowane są 4 cząstki α i 2 cząstki β. Podaj symbol tego
Bardziej szczegółowoul. Umultowska 89b, Collegium Chemicum, Poznań tel ; fax
Wydział Chemii Zakład Chemii Analitycznej Plazma kontra plazma: optyczna spektrometria emisyjna w badaniach środowiska Przemysław Niedzielski ul. Umultowska 89b, Collegium Chemicum, 61-614 Poznań tel.
Bardziej szczegółowoCERAD Centrum Projektowania i Syntezy Radiofarmaceutyków Ukierunkowanych Molekularnie
CERAD Centrum Projektowania i Syntezy Radiofarmaceutyków Ukierunkowanych Molekularnie Dariusz Pawlak Sympozjum 2016 Narodowego Centrum Badań Jądrowych 5 październik 2016 Narodowe Centrum Badań jądrowych
Bardziej szczegółowoChemia nieorganiczna. Copyright 2000 by Harcourt, Inc. All rights reserved.
Chemia nieorganiczna 1. Układ okresowy metale i niemetale 2. Oddziaływania inter- i intramolekularne 3. Ciała stałe rodzaje sieci krystalicznych 4. Przewodnictwo ciał stałych Pierwiastki 1 1 H 3 Li 11
Bardziej szczegółowoInne koncepcje wiązań chemicznych. 1. Jak przewidywac strukturę cząsteczki? 2. Co to jest wiązanie? 3. Jakie są rodzaje wiązań?
Inne koncepcje wiązań chemicznych 1. Jak przewidywac strukturę cząsteczki? 2. Co to jest wiązanie? 3. Jakie są rodzaje wiązań? Model VSEPR wiązanie pary elektronowe dzielone między atomy tworzące wiązanie.
Bardziej szczegółowoChemia nieorganiczna. Pierwiastki. niemetale Be. 27 Co. 28 Ni. 26 Fe. 29 Cu. 45 Rh. 44 Ru. 47 Ag. 46 Pd. 78 Pt. 76 Os.
Chemia nieorganiczna 1. Układ okresowy metale i niemetale 2. Oddziaływania inter- i intramolekularne 3. Ciała stałe rodzaje sieci krystalicznych 4. Przewodnictwo ciał stałych Copyright 2000 by Harcourt,
Bardziej szczegółowoPromieniowanie jonizujące
Promieniowanie jonizujące Wykład III Krzysztof Golec-Biernat Reakcje jądrowe Uniwersytet Rzeszowski, 8 listopada 2017 Wykład III Krzysztof Golec-Biernat Promieniowanie jonizujące 1 / 12 Energia wiązania
Bardziej szczegółowoWykład 9 Wprowadzenie do krystalochemii
Wykład 9 Wprowadzenie do krystalochemii 1. Krystalografia a krystalochemia. 2. Prawa krystalochemii 3. Sieć krystaliczna i pozycje atomów 4. Bliskie i dalekie uporządkowanie. 5. Kryształ a cząsteczka.
Bardziej szczegółowoSpis treści. Trwałość jądra atomowego. Okres połowicznego rozpadu
Spis treści 1 Trwałość jądra atomowego 2 Okres połowicznego rozpadu 3 Typy przemian jądrowych 4 Reguła przesunięć Fajansa-Soddy ego 5 Szeregi promieniotwórcze 6 Typy reakcji jądrowych 7 Przykłady prostych
Bardziej szczegółowoA - liczba nukleonów w jądrze (protonów i neutronów razem) Z liczba protonów A-Z liczba neutronów
Włodzimierz Wolczyński 40 FIZYKA JĄDROWA A - liczba nukleonów w jądrze (protonów i neutronów razem) Z liczba protonów A-Z liczba neutronów O nazwie pierwiastka decyduje liczba porządkowa Z, a więc ilość
Bardziej szczegółowoPromieniowanie w naszych domach. I. Skwira-Chalot
Promieniowanie w naszych domach I. Skwira-Chalot Co to jest promieniowanie jonizujące? + jądro elektron Rodzaje promieniowania jonizującego Przenikalność promieniowania L. Dobrzyński, E. Droste, W. Trojanowski,
Bardziej szczegółowoNEUTRONOWA ANALIZA AKTYWACYJNA ANALITYKA W KONTROLI JAKOŚCI PODSTAWOWE INFORMACJE O REAKCJACH JĄDROWYCH - NEUTRONOWA ANALIZA AKTYWACYJNA
ANALITYKA W KONTROLI JAKOŚCI WYKŁAD 3 NEUTRONOWA ANALIZA AKTYWACYJNA - PODSTAWOWE INFORMACJE O REAKCJACH JĄDROWYCH - NEUTRONOWA ANALIZA AKTYWACYJNA REAKCJE JĄDROWE Rozpad promieniotwórczy: A B + y + ΔE
Bardziej szczegółowoTeoria VSEPR. Jak przewidywac strukturę cząsteczki?
Teoria VSEPR Jak przewidywac strukturę cząsteczki? Model VSEPR wiązanie pary elektronowe dzielone między atomy tworzące wiązanie. Rozkład elektronów walencyjnych w cząsteczce (struktura Lewisa) stuktura
Bardziej szczegółowoBUDOWA ATOMU. Pierwiastki chemiczne
BUDOWA ATOMU Pierwiastki chemiczne p.n.e. Sb Sn n Pb Hg S Ag C Au Fe Cu ()* do XVII w. As (5 r.) P (669 r.) () XVIII w. N Cl Cr Co Y Mn Mo () Ni Pt Te O U H W XIX w. (m.in.) Na Ca Al Si F Cs Ba B Bi I
Bardziej szczegółowoPL B1. Ośrodek Badawczo-Rozwojowy Izotopów POLATOM,Świerk,PL BUP 12/05
RZECZPOSPOLITA POLSKA (12) OPIS PATENTOWY (19) PL (11) 201238 (13) B1 (21) Numer zgłoszenia: 363932 (51) Int.Cl. G21G 4/08 (2006.01) C01F 17/00 (2006.01) Urząd Patentowy Rzeczypospolitej Polskiej (22)
Bardziej szczegółowoChemia. Wykłady z podstaw chemii. Dr hab. Joanna Łojewska Zakład Chemii Nieorganicznej r Odkrycie fosforu przez Henninga Branda
Chemia Dr hab. Joanna Łojewska Zakład Chemii Nieorganicznej 1669 r Odkrycie fosforu przez Henninga Branda Wykłady z podstaw chemii Lista wykładów STECHIOMETRIA GAZY TERMOCHEMIA TERMODYNAMIKA RÓWNOWAGA
Bardziej szczegółowoUkład okresowy. Przewidywania teorii kwantowej
Przewidywania teorii kwantowej 1 Chemia kwantowa - podsumowanie Cząstka w pudle Atom wodoru Równanie Schroedingera H ˆ = ˆ T e Hˆ = Tˆ e + Vˆ e j Chemia kwantowa - podsumowanie rozwiązanie Cząstka w pudle
Bardziej szczegółowoXXIII Konkurs Chemiczny dla Uczniów Szkół Ponadgimnazjalnych. Etap II. Poznań, Zadanie 1. Zadanie 2. Zadanie 3
XXIII Konkurs Chemiczny dla Uczniów Szkół Ponadgimnazjalnych Etap II Zadanie 1 Poniżej zaprezentowano schemat reakcji, którym ulegają związki manganu. Wszystkie reakcje (poza prażeniem) zachodzą w środowisku
Bardziej szczegółowoNazwy pierwiastków: ...
Zadanie 1. [ 3 pkt.] Na podstawie podanych informacji ustal nazwy pierwiastków X, Y, Z i zapisz je we wskazanych miejscach. I. Atom pierwiastka X w reakcjach chemicznych może tworzyć jon zawierający 20
Bardziej szczegółowoProdukcja radioizotopów medycznych
Produkcja radioizotopów medycznych Zakład Fizyki Jądrowej i Jej Zastosowań Uniwersytetu Śląskiego Środowiskowe Laboratorium Ciężkich Jonów Uniwersytetu Warszawskiego Instytut Chemii i Techniki Jądrowej
Bardziej szczegółowoReakcje rozpadu jądra atomowego
Reakcje rozpadu jądra atomowego O P R A C O W A N I E : P A W E Ł Z A B O R O W S K I K O N S U L T A C J A M E R Y T O R Y C Z N A : M A Ł G O R Z A T A L E C H Trwałość izotopów Czynnikiem decydującym
Bardziej szczegółowoV KONKURS CHEMICZNY 23.X. 2007r. DLA UCZNIÓW GIMNAZJÓW WOJEWÓDZTWA ŚWIĘTOKRZYSKIEGO Etap I ... ... czas trwania: 90 min Nazwa szkoły
V KONKURS CHEMICZNY 23.X. 2007r. DLA UCZNIÓW GIMNAZJÓW WOJEWÓDZTWA ŚWIĘTOKRZYSKIEGO Etap I...... Imię i nazwisko ucznia ilość pkt.... czas trwania: 90 min Nazwa szkoły... maksymalna ilość punk. 33 Imię
Bardziej szczegółowoReakcje chemiczne. Typ reakcji Schemat Przykłady Reakcja syntezy
Reakcje chemiczne Literatura: L. Jones, P. Atkins Chemia ogólna. Cząsteczki, materia, reakcje. Lesław Huppenthal, Alicja Kościelecka, Zbigniew Wojtczak Chemia ogólna i analityczna dla studentów biologii.
Bardziej szczegółowoZadania powtórkowe do egzaminu maturalnego z chemii Budowa atomu, układ okresowy i promieniotwórczość
strona 1/11 Zadania powtórkowe do egzaminu maturalnego z chemii Budowa atomu, układ okresowy i promieniotwórczość Monika Gałkiewicz Zad. 1 () Przedstaw pełną konfigurację elektronową atomu pierwiastka
Bardziej szczegółowoPodstawowe własności jąder atomowych
Podstawowe własności jąder atomowych 1. Ilość protonów i neutronów Z, N 2. Masa jądra M j = M p + M n - B 2 2 Q ( M c ) ( M c ) 3. Energia rozpadu p 0 k 0 Rozpad zachodzi jeżeli Q > 0, ta nadwyżka energii
Bardziej szczegółowoFIZYKA III MEL Fizyka jądrowa i cząstek elementarnych
FIZYKA III MEL Fizyka jądrowa i cząstek elementarnych Wykład 11 Zastosowania fizyki jądrowej w medycynie Medycyna nuklearna Medycyna nuklearna - dział medycyny zajmujący się bezpiecznym zastosowaniem izotopów
Bardziej szczegółowoCHEMIA WARTA POZNANIA
Materiały do zajęć dokształcających z chemii nieorganicznej i fizycznej Wydział Chemii UAM Poznań 2011 Część I Atom jest najmniejszą częścią pierwiastka chemicznego, która zachowuje jego właściwości chemiczne
Bardziej szczegółowoChemia. Dr hab. Joanna Łojewska Zakład Chemii Nieorganicznej r Odkrycie fosforu przez Henninga Branda
Chemia Dr hab. Joanna Łojewska Zakład Chemii Nieorganicznej 1669 r Odkrycie fosforu przez Henninga Branda Wykłady z podstaw chemii Lista wykładów STECHIOMETRIA GAZY TERMOCHEMIA TERMODYNAMIKA RÓWNOWAGA
Bardziej szczegółowoVI. PRODUKCJA RADIONUKLIDÓW
VI. PRODUKCJ RDIONUKLIDÓW 6. Wstęp Izotopy promieniotwórcze potrzebne w medycynie nuklearnej otrzymujemy przez Napromienienie stabilnych nuklidów w reaktorze jądrowym Napromienienie stabilnych nuklidów
Bardziej szczegółowo1. JĄDROWA BUDOWA ATOMU. A1 - POZIOM PODSTAWOWY.
. JĄDROWA BUDOWA ATOMU. A - POIOM PODSTAWOWY. Na początek - przeczytaj uważnie tekst i wykonaj zawarte pod nim polecenia.. Dwie reakcje jądrowe zachodzące w górnych warstwach atmosfery: N + n C + p N +
Bardziej szczegółowoXXIV Konkurs Chemiczny dla Uczniów Szkół Ponadgimnazjalnych. Etap finałowy. Poznań, Zadanie 1
XXIV Konkurs Chemiczny dla Uczniów Szkół Ponadgimnazjalnych Etap finałowy Zadanie 1 Związek A to krystaliczne ciało stałe, dobrze rozpuszczalne w wodzie oraz wielu rozpuszczalnikach organicznych. Analiza
Bardziej szczegółowoPierwiastek: Na - Sód Stan skupienia: stały Liczba atomowa: 11
***Dane Pierwiastków Chemicznych*** - Układ Okresowy Pierwiastków 2.5.1.FREE Pierwiastek: H - Wodór Liczba atomowa: 1 Masa atomowa: 1.00794 Elektroujemność: 2.1 Gęstość: [g/cm sześcienny]: 0.0899 Temperatura
Bardziej szczegółowoI WYDZIAŁ LEKARSKI Z ODDZIAŁEM STOMATOLOGII WARSZAWSKI UNIWERSYTET MEDYCZNY
I WYDZIAŁ LEKARSKI Z ODDZIAŁEM STOMATOLOGII WARSZAWSKI UNIWERSYTET MEDYCZNY Wysoki potencjał naukowo-badawczy 898 pracowników naukowo-dydaktycznych 179 samodzielnych samodzielnych pracowników nauki 2010
Bardziej szczegółowoFoton, kwant światła. w klasycznym opisie świata, światło jest falą sinusoidalną o częstości n równej: c gdzie: c prędkość światła, długość fali św.
Foton, kwant światła Wielkość fizyczna jest skwantowana jeśli istnieje w pewnych minimalnych (elementarnych) porcjach lub ich całkowitych wielokrotnościach w klasycznym opisie świata, światło jest falą
Bardziej szczegółowoPoznań, Aktywność 57
XXIII onkurs Chemiczny dla Uczniów Szkół Ponadgimnazjalnych Etap finałowy Zadanie 1 Zbudowano układ pomiarowy złożony z licznika Geigera i źródła promieniotwórczego. Przeprowadzono pomiar aktywności (wyrażonej
Bardziej szczegółowoChemiczne składniki komórek
Chemiczne składniki komórek Pierwiastki chemiczne w komórkach: - makroelementy (pierwiastki biogenne) H, O, C, N, S, P Ca, Mg, K, Na, Cl >1% suchej masy - mikroelementy Fe, Cu, Mn, Mo, B, Zn, Co, J, F
Bardziej szczegółowo1669 r Odkrycie fosforu przez Henninga Branda. Chemia. dr hab. Joanna Łojewska Zakład Chemii Nieorganicznej
1669 r Odkrycie fosforu przez Henninga Branda Chemia dr hab. Joanna Łojewska Zakład Chemii Nieorganicznej Wykłady z podstaw chemii Lista wykładów STECHIOMETRIA 5 GAZY 3 TERMOCHEMIA 2 TERMODYNAMIKA 4 RÓWNOWAGA
Bardziej szczegółowoWykłady z podstaw chemii
Chemia dr hab. Joanna Łojewska Zakład Chemii Nieorganicznej 1669 r Odkrycie fosforu przez Henninga Branda Wykłady z podstaw chemii Lista wykładów STECHIOMETRIA GAZY TERMOCHEMIA TERMODYNAMIKA RÓWNOWAGA
Bardziej szczegółowoTechniki Jądrowe w Diagnostyce i Terapii Medycznej
Techniki Jądrowe w Diagnostyce i Terapii Medycznej Wykład 3-12 marca 2019 Zygmunt Szefliński Środowiskowe Laboratorium Ciężkich Jonów szef@fuw.edu.pl http://www.fuw.edu.pl/~szef/ Oddziaływanie z materią
Bardziej szczegółowoFragmentacja pocisków
Wybrane zagadnienia spektroskopii jądrowej 2004 Fragmentacja pocisków Marek Pfützner 823 18 96 pfutzner@mimuw.edu.pl http://zsj.fuw.edu.pl/pfutzner Plan wykładu 1. Wiązki radioaktywne i główne metody ich
Bardziej szczegółowoO egzotycznych nuklidach i ich promieniotwórczości
O egzotycznych nuklidach i ich promieniotwórczości Marek Pfützner Instytut Fizyki Doświadczalnej Uniwersytet Warszawski Tydzień Kultury w VIII LO im. Władysława IV, 13 XII 2005 Instytut Radowy w Paryżu
Bardziej szczegółowoKonwersatorium 1. Zagadnienia na konwersatorium
Konwersatorium 1 Zagadnienia na konwersatorium 1. Omów reguły zapełniania powłok elektronowych. 2. Podaj konfiguracje elektronowe dla atomów Cu, Ag, Au, Pd, Pt, Cr, Mo, W. 3. Wyjaśnij dlaczego występują
Bardziej szczegółowoBezpieczeństwo pracy z otwartymi źródłami promieniowania podczas badań znacznikowych prowadzonych w terenie
OCHRONA RADIOLOGICZNA Bezpieczeństwo pracy z otwartymi źródłami promieniowania podczas badań znacznikowych prowadzonych w terenie Jakub Ośko Stosowanie źródeł promieniowania poza pracownią Zainstalowanie
Bardziej szczegółowodoświadczenie Rutheforda Jądro atomowe składa się z nuklonów: neutronów (obojętnych elektrycznie) i protonów (posiadających ładunek dodatni +e)
1 doświadczenie Rutheforda Jądro atomowe składa się z nuklonów: neutronów (obojętnych elektrycznie) i protonów (posiadających ładunek dodatni +e) Ilość protonów w jądrze określa liczba atomowa Z Ilość
Bardziej szczegółowoEksperymenty z wykorzystaniem wiązek radioaktywnych
Eksperymenty z wykorzystaniem wiązek radioaktywnych 1. Co to są wiązki radioaktywne 2. Metody wytwarzania wiązek radioaktywnych 3. Ośrodki wytwarzające wiązki radioaktywne 4. Nowe zagadnienia możliwe do
Bardziej szczegółowoStruktura elektronowa
Struktura elektronowa Struktura elektronowa atomów układ okresowy pierwiastków: 1) elektrony w atomie zajmują poziomy energetyczne od dołu, inaczej niż te gołębie (w Australii, ale tam i tak chodzi się
Bardziej szczegółowoZAKRES AKREDYTACJI LABORATORIUM BADAWCZEGO Nr AB 950
ZAKRES AKREDYTACJI LABORATORIUM BADAWCZEGO Nr AB 950 wydany przez POLSKIE CENTRUM AKREDYTACJI 01382 Warszawa, ul. Szczotkarska 42 Wydanie nr 3, Data wydania: 5 maja 2011 r. Nazwa i adres INSTYTUT PODSTAW
Bardziej szczegółowoPromieniowanie jonizujące
Promieniowanie jonizujące Wykład IV Krzysztof Golec-Biernat Promieniotwórczość naturalna Uniwersytet Rzeszowski, 22 listopada 2017 Wykład IV Krzysztof Golec-Biernat Promieniowanie jonizujące 1 / 21 Reakcja
Bardziej szczegółowoOdkrycie jądra atomowego - doświadczenie Rutherforda 1909 r.
Odkrycie jądra atomowego - doświadczenie Rutherforda 1909 r. 1 Budowa jądra atomowego Liczba atomowa =Z+N Liczba masowa Liczba neutronów Izotopy Jądra o jednakowej liczbie protonów, różniące się liczbą
Bardziej szczegółowoOddziaływanie promieniowania jonizującego z materią
Oddziaływanie promieniowania jonizującego z materią Plan Promieniowanie ( particle radiation ) Źródła (szybkich) elektronów Ciężkie cząstki naładowane Promieniowanie elektromagnetyczne (fotony) Neutrony
Bardziej szczegółowoOkresowość właściwości chemicznych pierwiastków. Układ okresowy pierwiastków. 1. Konfiguracje elektronowe pierwiastków
Układ okresowy pierwiastków Okresowość właściwości chemicznych pierwiastków 1. Konfiguracje elektronowe pierwiastków. Konfiguracje a układ okresowy 3. Budowa układu okresowego 4. Historyczny rozwój układu
Bardziej szczegółowoRadioizotopowa diagnostyka nowotworów Szczególne możliwości badania PET/CT z użyciem znakowanej glukozy
Radioizotopowa diagnostyka nowotworów Szczególne możliwości badania PET/CT z użyciem znakowanej glukozy Katarzyna Fronczewska-Wieniawska Małgorzata Kobylecka Leszek Królicki Zakład Medycyny Nuklearnej
Bardziej szczegółowoOCHRONA RADIOLOGICZNA PACJENTA. Promieniotwórczość
OCHRONA RADIOLOGICZNA PACJENTA Promieniotwórczość PROMIENIOTWÓRCZOŚĆ (radioaktywność) zjawisko samorzutnego rozpadu jąder atomowych niektórych izotopów, któremu towarzyszy wysyłanie promieniowania α, β,
Bardziej szczegółowoCo to są jądra superciężkie?
Jądra superciężkie 1. Co to są jądra superciężkie? 2. Metody syntezy jąder superciężkich 3. Odkryte jądra superciężkie 4. Współczesne eksperymenty syntezy j.s. 5. Metody identyfikacji j.s. 6. Przewidywania
Bardziej szczegółowoRozpady promieniotwórcze
Rozpady promieniotwórcze Przez rozpady promieniotwórcze rozumie się spontaniczne procesy, w których niestabilne jądra atomowe przekształcają się w inne jądra atomowe i emitują specyficzne promieniowanie
Bardziej szczegółowoROZPORZĄDZENIE RADY MINISTRÓW. z dnia 12 lipca 2006 r. w sprawie szczegółowych warunków bezpiecznej pracy ze źródłami promieniowania jonizującego 1)
Dziennik Ustaw z 2006 r. Nr 140 poz. 994 ROZPORZĄDZENIE RADY MINISTRÓW z dnia 12 lipca 2006 r. w sprawie szczegółowych warunków bezpiecznej pracy ze źródłami promieniowania jonizującego 1) (Dz. U. z dnia
Bardziej szczegółowoJądra dalekie od stabilności
Jądra dalekie od stabilności 1. Model kroplowy jądra atomowego. Ścieżka stabilności b 3. Granice Świata nuklidów 4. Rozpady z emisją ciężkich cząstek naładowanych a) rozpad a b) rozpad protonowy c) rozpad
Bardziej szczegółowoEksperymenty z wykorzystaniem wiązek radioaktywnych
Eksperymenty z wykorzystaniem wiązek radioaktywnych 1. Co to są wiązki radioaktywne 2. Metody wytwarzania wiązek radioaktywnych 3. Ośrodki wytwarzające wiązki radioaktywne 4. Nowe zagadnienia możliwe do
Bardziej szczegółowoWymagania edukacyjne na poszczególne śródroczne oceny klasyfikacyjne z przedmiotu chemia dla klasy 7 w r. szk. 2019/2020
Wymagania edukacyjne na poszczególne śródroczne oceny klasyfikacyjne z przedmiotu chemia dla klasy 7 w r. szk. 209/2020 Ocenę niedostateczną otrzymuje uczeń, który nie opanował wymagań na ocenę dopuszczającą.
Bardziej szczegółowoGranulowany węgiel aktywny z łupin orzechów kokosowych: BT bitumiczny AT - antracytowy 999-DL06
Granulowany węgiel aktywny z łupin orzechów kokosowych: BT bitumiczny AT - antracytowy 999-DL06 Granulowany Węgiel Aktywny GAC (GAC - ang. Granular Activated Carbon) jest wysoce wydajnym medium filtracyjnym.
Bardziej szczegółowoOpracowała: mgr Agata Wiśniewska PRZYKŁADOWE SPRAWDZIANY WIADOMOŚCI l UMIEJĘTNOŚCI Współczesny model budowy atomu (wersja A)
PRZYKŁADOW SPRAWDZIANY WIADOMOŚCI l UMIJĘTNOŚCI Współczesny model budowy atomu (wersja A) 1. nuklid A. Zbiór atomów o tej samej wartości liczby atomowej. B. Nazwa elektrycznie obojętnej cząstki składowej
Bardziej szczegółowoBudowa atomu Poziom: rozszerzony Zadanie 1. (2 pkt.)
Budowa atomu Poziom: rozszerzony Zadanie 1. (2 pkt.) Zadanie 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 Punkty Okres połowiczego rozpadu pewnego radionuklidu wynosi 16 godzin. a) Określ, ile procent atomów tego izotopu rozpadnie
Bardziej szczegółowoBudowa atomu. Izotopy
Budowa atomu. Izotopy Zadanie. atomu lub jonu Fe 3+ atomowa Z 9 masowa A Liczba protonów elektronów neutronów 64 35 35 36 Konfiguracja elektronowa Zadanie 2. Atom pewnego pierwiastka chemicznego o masie
Bardziej szczegółowoZAPROSZENIE DO SKŁADANIA OFERT
Katowice, 17.07.2018 r. ZAPROSZENIE DO SKŁADANIA OFERT Na usługę analizy składu pierwiastkowego finansowanego w ramach projektu Inkubator Innowacyjności+ dofinansowanym ze środków: Ministra Nauki i Szkolnictwa
Bardziej szczegółowoChemia. dr hab. Joanna Łojewska Zakład Chemii Nieorganicznej r Odkrycie fosforu przez Henninga Branda
Chemia dr hab. Joanna Łojewska Zakład Chemii Nieorganicznej 1669 r Odkrycie fosforu przez Henninga Branda Wykłady Chemia Ogólna i Nieorganiczna Organizacja kursu WYKŁAD Seminarium Cwiczenia Zal. (ECTS
Bardziej szczegółowoChemia I Semestr I (1 )
1/ 6 Inżyniera Materiałowa Chemia I Semestr I (1 ) Osoba odpowiedzialna za przedmiot: dr inż. Maciej Walewski. 2/ 6 Wykład Program 1. Atomy i cząsteczki: Materia, masa, energia. Cząstki elementarne. Atom,
Bardziej szczegółowoKONKURS CHEMICZNY DLA UCZNIÓW GIMNAZJÓW
POUFNE Pieczątka szkoły 16 styczeń 2010 r. Kod ucznia Wpisuje uczeń po otrzymaniu zadań Imię Wpisać po rozkodowaniu pracy Czas pracy 90 minut Nazwisko KONKURS CHEMICZNY DLA UCZNIÓW GIMNAZJÓW ROK SZKOLNY
Bardziej szczegółowoChemia nieorganiczna. Pierwiastki. niemetale Be. 27 Co. 28 Ni. 26 Fe. 29 Cu. 45 Rh. 44 Ru. 47 Ag. 46 Pd. 78 Pt. 76 Os.
Chemia nieorganiczna 1. Układ okresowy metale i niemetale 2. Oddziaływania inter- i intramolekularne 3. Ciała stałe rodzaje sieci krystalicznych 4. Przewodnictwo ciał stałych Copyright 2000 by arcourt,
Bardziej szczegółowoReakcje jądrowe dr inż. Romuald Kędzierski
Reakcje jądrowe dr inż. Romuald Kędzierski Wybuch bomby Ivy Mike (fot. National Nuclear Security Administration/Nevada Site Office, domena publiczna) Przemiany jądrowe 1. Spontaniczne (niewymuszone) związane
Bardziej szczegółowoSubstancje radioaktywne w środowisku lądowym
KRAKÓW 2007 Substancje radioaktywne w środowisku lądowym Andrzej Komosa Zakład Radiochemii i Chemii Koloidów UMCS Lublin Radioizotopy w środowisku Radioizotopy pierwotne, istniejące od chwili powstania
Bardziej szczegółowoPodstawowe własności jąder atomowych
Fizyka jądrowa Struktura jądra (stan podstawowy) Oznaczenia, terminologia Promienie jądrowe i kształt jąder Jądra stabilne; warunki stabilności; energia wiązania Jądrowe momenty magnetyczne Modele struktury
Bardziej szczegółowoZwiązki kompleksowe pigmenty i barwniki co to są związki kompleksowe? jaka jest ich budowa? skąd się bierze kolor?
pigmenty i barwniki co to są związki kompleksowe? jaka jest ich budowa? skąd się bierze kolor? 1 1 1 H 3 Li 11 Na 19 K 37 Rb 55 Cs 87 Fr 4 Be 12 Mg 20 Ca 38 Sr 56 Ba 88 Ra Układ okresowy 2 13 14 15 16
Bardziej szczegółowoZwiązki kompleksowe. pigmenty i barwniki. co to są związki kompleksowe? jaka jest ich budowa? skąd się bierze kolor? Pierwiastki
pigmenty i barwniki co to są związki kompleksowe? jaka jest ich budowa? skąd się bierze kolor? 1 07_117 Układ okresowy Pierwiastki 1 1 H 3 Li 11 Na 19 K 37 Rb 55 Cs 87 Fr metale niemetale 2 13 14 15 16
Bardziej szczegółowoimię i nazwisko numer w dzienniku klasa
Test po. części serii Chemia Nowej Ery CHEMIA I grupa imię i nazwisko numer w dzienniku klasa Test składa się z 8 zadań. Czytaj uważnie treść poleceń. W zadaniach. 5., 7.., 3. 7. wybierz poprawną odpowiedź
Bardziej szczegółowoZastosowanie radioizotopów w diagnostyce i terapii układu kostno-stawowego
Zastosowanie radioizotopów w diagnostyce i terapii układu kostno-stawowego Marek Chojnowski II Letnia Szkoła Energetyki i Chemii Jądrowej Zastosowanie radioizotopów w diagnostyce i terapii układu kostnostawowego
Bardziej szczegółowoI ,11-1, 1, C, , 1, C
Materiał powtórzeniowy - budowa atomu - cząstki elementarne, izotopy, promieniotwórczość naturalna, okres półtrwania, średnia masa atomowa z przykładowymi zadaniami I. Cząstki elementarne atomu 1. Elektrony
Bardziej szczegółowoI. Substancje i ich przemiany
NaCoBeZU z chemii dla klasy 1 I. Substancje i ich przemiany 1. Pracownia chemiczna podstawowe szkło i sprzęt laboratoryjny. Przepisy BHP i regulamin pracowni chemicznej zaliczam chemię do nauk przyrodniczych
Bardziej szczegółowor. akad. 2012/2013 Wykład IX-X Podstawy Procesów i Konstrukcji Inżynierskich Fizyka jądrowa Zakład Biofizyki 1
r. akad. 2012/2013 Wykład IX-X Podstawy Procesów i Konstrukcji Inżynierskich Fizyka jądrowa Zakład Biofizyki 1 Budowa jądra atomowego każde jądro atomowe składa się z dwóch rodzajów nukleonów: protonów
Bardziej szczegółowoCENT I oraz CENT II Programu Infrastruktura i Środowisko, lata , Priorytet XIII. Infrastruktura szkolnictwa wyższego, Działanie 13.1.
1 WBiol CNBCh WChem 2 Centrum Nowych Technologii 'OCHOTA' Uniwersytetu Warszawskiego współfinansowany ze środków unijnych CENT I oraz CENT II Programu Infrastruktura i Środowisko, lata 2007-2013, Priorytet
Bardziej szczegółowoRealizacja wymagań szczegółowych podstawy programowej w poszczególnych tematach podręcznika Chemia Nowej Ery dla klasy siódmej szkoły podstawowej
Realizacja wymagań szczegółowych podstawy programowej w poszczególnych tematach podręcznika Chemia Nowej Ery dla klasy siódmej szkoły podstawowej Temat w podręczniku Substancje i ich przemiany 1. Zasady
Bardziej szczegółowoPodstawy fizyki subatomowej. 3 kwietnia 2019 r.
Podstawy fizyki subatomowej Wykład 7 3 kwietnia 2019 r. Atomy, nuklidy, jądra atomowe Atomy obiekt zbudowany z jądra atomowego, w którym skupiona jest prawie cała masa i krążących wokół niego elektronów.
Bardziej szczegółowoRealizacja wymagań szczegółowych podstawy programowej z chemii dla klasy siódmej szkoły podstawowej
Realizacja wymagań szczegółowych podstawy programowej z chemii dla klasy siódmej szkoły podstawowej Nauczyciel: Marta Zielonka Temat w podręczniku Substancje i ich przemiany 1. Zasady bezpiecznej pracy
Bardziej szczegółowoŹródła światła w AAS. Seminarium Analityczne MS Spektrum Zakopane Jacek Sowiński MS Spektrum
Źródła światła w AAS Seminarium Analityczne MS Spektrum Zakopane 2013 Jacek Sowiński MS Spektrum js@msspektrum.pl www.msspektrum.pl Lampy HCL Standardowa Super-Lampa 3V 10V specyf. Lampy HCL 1,5 cala
Bardziej szczegółowoMARATON WIEDZY CHEMIA CZ. II
MARATON WIEDZY CHEMIA CZ. II 1. Podaj liczbę elektronów, nukleonów, protonów i neuronów zawartych w następujących atomach: a), b) 2. Podaj liczbę elektronów, nukleonów, protonów i neutronów zawartych w
Bardziej szczegółowoChemia nieorganiczna. Copyright 2000 by Harcourt, Inc. All rights reserved.
Chemia nieorganiczna 1. Układ okresowy metale i niemetale 2. Oddziaływania inter- i intramolekularne 3. Ciała stałe rodzaje sieci krystalicznych 4. Przewodnictwo ciał stałych Pierwiastki 1 1 H 3 Li 11
Bardziej szczegółowoUkład okresowy Przewidywania teorii kwantowej
Przewiywania teorii kwantowej Chemia kwantowa - oumowanie Czątka w ule Atom wooru Równanie Schroeingera H ˆ = ˆ T e Hˆ = Tˆ e + Vˆ e j Chemia kwantowa - oumowanie rozwiązanie Czątka w ule Atom wooru Ψn
Bardziej szczegółowoVI Podkarpacki Konkurs Chemiczny 2013/2014
VI Podkarpacki Konkurs Chemiczny 01/01 ETAP I 1.11.01 r. Godz. 10.00-1.00 KOPKCh Uwaga! Masy molowe pierwiastków podano na końcu zestawu. Zadanie 1 1. Znając liczbę masową pierwiastka można określić liczbę:
Bardziej szczegółowoW2. Struktura jądra atomowego
W2. Struktura jądra atomowego Doświadczenie Rutherforda - badanie odchylania wiązki cząstek alfa w cienkiej folii metalicznej Hans Geiger, Ernest Marsden, Ernest Rutherford ( 1911r.) detektor pierwiastek
Bardziej szczegółowoSynteza Nanoproszków Metody Chemiczne II
Synteza Nanoproszków Metody Chemiczne II Bottom Up Metody chemiczne Wytrącanie, współstrącanie, Mikroemulsja, Metoda hydrotermalna, Metoda solwotermalna, Zol-żel, Synteza fotochemiczna, Synteza sonochemiczna,
Bardziej szczegółowoVOL. 56 Z.2 ISSN 0551-6846 WARSZAWA 2012
VOL. 56 Z.2 ISSN 0551-6846 WARSZAWA 2012 2-2012 Instytut Chemii i Techniki Jądrowej Polskie Towarzystwo Nukleoniczne 2 PTJ SPIS TREŚCI od redakcji...1 Stanisław Latek Badania chemiczne w IChTJ nad projektowaniem
Bardziej szczegółowoNCBJ OR POLATOM- osiągnięcia i perspektywy dla nauki i przemysłu
NCBJ OR POLATOM- osiągnięcia i perspektywy dla nauki i przemysłu Warszawa, 15.06.2012 Ogólny plan prezentacji 1. Historia Ośrodka Radioizotopów POLATOM i schemat organizacyjny 2. Projekty badawcze 3. Współpraca
Bardziej szczegółowoWymagania przedmiotowe do podstawy programowej - chemia klasa 7
Wymagania przedmiotowe do podstawy programowej - chemia klasa 7 I. Substancje i ich właściwości opisuje cechy mieszanin jednorodnych i niejednorodnych, klasyfikuje pierwiastki na metale i niemetale, posługuje
Bardziej szczegółowoReakcje chemiczne, związki kompleksowe
201-11-15, związki kompleksowe Literatura: L. Jones, P. Atkins Chemia ogólna. Cząsteczki, materia, reakcje. Lesław Huppenthal, Alicja Kościelecka, Zbigniew Wojtczak Chemia ogólna i analityczna dla studentów
Bardziej szczegółowoTemat 1: Budowa atomu zadania
Budowa atomu Zadanie 1. (0-1) Dany jest atom sodu Temat 1: Budowa atomu zadania 23 11 Na. Uzupełnij poniższą tabelkę. Liczba masowa Liczba powłok elektronowych Ładunek jądra Liczba nukleonów Zadanie 2.
Bardziej szczegółowo