Spotkanie. Drzeworyty ludowe z kolekcji Józefa Gwalberta Pawlikowskiego zachowanej we Lwowie

Transkrypt

1 Spotkanie. Drzeworyty ludowe z kolekcji Józefa Gwalberta Pawlikowskiego zachowanej we Lwowie Wystawa czasowa w Muzeum Etnograficznym im. Seweryna Udzieli w Krakowie, Ratusz, pl. Wolnica 1 11 września do 30 listopada 2014 roku 35 Konkurs na Wydarzenie Muzealne Roku Sybilla 2014 kategoria C: wystawy etnograficzne 1/12 Sybilla 2015 Wystawa Spotkanie Muzeum Etnograficzne im. Seweryna Udzieli w Krakowie

2 Spis treści 3-5 Odnalezienie drzeworytów 6-23 Wystawa Publikacja Oprowadzania kuratorskie i działania edukacyjne 28 Nagroda Marka Radia Kraków 29 Wpisy do Księgi pamiątkowej Media o wystawie Recenzje - Antoni Kroh - prof. dr hab. Jan Święch - prof. dr hab. Magdalena Zowczak - Beata Długajczyk 39 Nota o wystawie 2/12 Sybilla 2015 Wystawa Spotkanie Muzeum Etnograficzne im. Seweryna Udzieli w Krakowie

3 Wystawa była efektem prowadzonych od kilku lat badań ludowego drzeworytnictwa. W 2012 roku kustosze Muzeum Etnograficznego w Krakowie odnaleźli w Lwowskiej Narodowej Naukowej Bibliotece im. Wasyla Stefanyka zaginioną kolekcję drzeworytów Józefa Gwalberta Pawlikowskiego. Od drugiej wojny światowej jej losy nie były znane. 3/12 Sybilla 2015 Wystawa Spotkanie Muzeum Etnograficzne im. Seweryna Udzieli w Krakowie

4 Kolekcja 143 odbitek zgromadzona w 1. połowie XIX w. przez J. G. Pawlikowskiego ( ) w Medyce była jednym z najcenniejszych i prekursorskich zbiorów polskiej grafiki ludowej. Jej twórca gromadząc starożytności ojczyste skierował uwagę na sztukę ludową i ostatnich drzeworytników. Akwarela Alojzego Rejchana (1843 r.): Józef Gwalbert Pawlikowski, własność Muzeum Książąt Lubomirskich w Zakładzie Narodowym im. Ossolińskich we Wrocławiu. Zbiór Pawlikowskich, nr inw. I.g /12 Sybilla 2015 Wystawa Spotkanie Muzeum Etnograficzne im. Seweryna Udzieli w Krakowie

5 Dopiero na początku XX wieku zbiór stał się przedmiotem badań etnografów i historyków sztuki (m.in. M. Sokołowski, J. S. Bystroń, K. Piwocki) oraz inspiracją artystów (W. Skoczylas). Mimo to nigdy nie został kompleksowo opracowany ani udostępniony. W 1921 r. został przekazany przez Jana Pawlikowskiego do Zakładu Narodowego im. Ossolińskich we Lwowie, gdzie zastała go II wojna światowa. Późniejsi badacze sztuki ludowej mogli powoływać się jedynie na publikacje przedwojenne. Budynek Lwowskiej Narodowej Naukowej Biblioteki Ukrainy im. Wasyla Stefanyka (dawne Ossolineum) 5/12 Sybilla 2015 Wystawa Spotkanie Muzeum Etnograficzne im. Seweryna Udzieli w Krakowie

6 6/12 Sybilla 2015 Wystawa Spotkanie Muzeum Etnograficzne im. Seweryna Udzieli w Krakowie Wystawa Spotkanie. Drzeworyty ludowe z kolekcji Józefa Gwalberta Pawlikowskiego zachowanej we Lwowie. Mimo trudnej sytuacji na Ukrainie eksponaty przywieziono do Polski i po raz pierwszy zaprezentowano publiczności.

7 7/12 Sybilla 2015 Wystawa Spotkanie Muzeum Etnograficzne im. Seweryna Udzieli w Krakowie

8 8/12 Sybilla 2015 Wystawa Spotkanie Muzeum Etnograficzne im. Seweryna Udzieli w Krakowie W pierwszej części wystawy przedstawiono twórcę kolekcji, ideę jej powstania oraz osoby zaangażowane w pozyskiwanie zbiorów. Pojawiły się na niej cytaty z odnalezionej we Lwowie nieznanej dotąd korespondencji Pawlikowskiego z K. W. Kielisińskim, odsłaniającej kulisy ich współpracy.

9 9/12 Sybilla 2015 Wystawa Spotkanie Muzeum Etnograficzne im. Seweryna Udzieli w Krakowie Wybrane obrazy i rzeźby ze zbiorów Muzeum Etnograficznego w Krakowie, zestawione z grafikami z kolekcji, ukazywały wspólne źródła sztuki ludowej.

11 11/12 Sybilla 2015 Wystawa Spotkanie Muzeum Etnograficzne im. Seweryna Udzieli w Krakowie 141 grafik pokazało bogactwo tematyki sakralnej, zróżnicowanie ikonograficzne i stylistyczne kolekcji. Drzeworyty zebrane przez Pawlikowskiego były także okazją do przedstawienia ewolucji poglądów na grafikę ludową, którą w połowie XIX wieku określano mianem bohomazów i lichot, by na początku XX wieku odnaleźć w nich wartości artystyczne.

12 12/12 Sybilla 2015 Wystawa Spotkanie Muzeum Etnograficzne im. Seweryna Udzieli w Krakowie Grafiki te często nie mają analogii w innych zbiorach.

13 13/12 Sybilla 2015 Wystawa Spotkanie Muzeum Etnograficzne im. Seweryna Udzieli w Krakowie Wiele z nich jest wzorowanych na cudownych przedstawieniach z sanktuariów o randze ogólnopolskiej jak i mniejszych ośrodków kultowych, dziś często zapomnianych.

14 14/12 Sybilla 2015 Wystawa Spotkanie Muzeum Etnograficzne im. Seweryna Udzieli w Krakowie Układ dalszej części wystawy odzwierciedlał dawny porządek kolekcji Pawlikowskiego odtworzony w trakcie prac badawczych.

15 15/12 Sybilla 2015 Wystawa Spotkanie Muzeum Etnograficzne im. Seweryna Udzieli w Krakowie Na szczególną uwagę zasługiwały unikalne drzeworyty o dużych rozmiarach, odbijane z kilku klocków, a także sygnowane przez wykonawców.

16 16/12 Sybilla 2015 Wystawa Spotkanie Muzeum Etnograficzne im. Seweryna Udzieli w Krakowie Sala z grafikami przedstawiającymi wizerunki Chrystusa.

17 17/12 Sybilla 2015 Wystawa Spotkanie Muzeum Etnograficzne im. Seweryna Udzieli w Krakowie Sala z wyobrażeniami świętych patronów.

18 18/12 Sybilla 2015 Wystawa Spotkanie Muzeum Etnograficzne im. Seweryna Udzieli w Krakowie Sala z wizerunkami maryjnymi.

19 19/12 Sybilla 2015 Wystawa Spotkanie Muzeum Etnograficzne im. Seweryna Udzieli w Krakowie Grupa drzeworytów ukazujących bogactwo obrazów Matki Boskiej z różnych sanktuariów.

22 Spotkanie po latach. Symbolicznym zamknięciem wystawy była prezentacja dwustronnego klocka drzeworytniczego ze zbiorów Muzeum Etnograficznego w Krakowie, z którego ok roku wykonano odbitki znajdujące się w kolekcji Józefa Gwalberta Pawlikowskiego. Przy eksponatach Witalij Maksymenko Konsul Generalny Ukrainy w Krakowie, w towarzystwie dr. Antoniego Bartosza, dyrektora Muzeum Etnograficznego w Krakowie 22/12 Sybilla 2015 Wystawa Spotkanie Muzeum Etnograficzne im. Seweryna Udzieli w Krakowie

23 23/12 Sybilla 2015 Wystawa Spotkanie Muzeum Etnograficzne im. Seweryna Udzieli w Krakowie Zwiedzający mogli skorzystać ze stanowisk komputerowych z bazą danych Wirtualnego Muzeum Drzeworytów Ludowych zawierającą pełną dokumentację prezentowanych grafik. W czasie trwania wystawy odnotowano odsłon.

24 Publikacja towarzysząca wystawie to efekt badań prowadzonych w latach w Polsce i na Ukrainie przez kustoszy Muzeum Etnograficznego w Krakowie. W czterystustronicowej książce znajdują się reprodukcje stu czterdziestu jeden odnalezionych drzeworytów opatrzonych notami katalogowymi. Poprzedzają je artykuły Beaty Skoczeń-Marchewki o samej kolekcji, Grzegorza Graffa i Grażyny Mosio o ikonografii zachowanych drzeworytów, a także Łarysy Kupczynśkiej o historii Biblioteki Pawlikowskich od 1940 roku. Praca zbiorowa pod redakcją Beaty Skoczeń-Marchewki Projekt graficzny: Piotr Michura Katalog w języku polskim, ukraińskim i angielskim Twarda okładka, 400 stron, kolorowe ilustracje, wym cm Wydawca: Muzeum Etnograficzne im. Seweryna Udzieli w Krakowie Kraków 2014 Nakład: 1000 egzemplarzy 24/12 Sybilla 2015 Wystawa Spotkanie Muzeum Etnograficzne im. Seweryna Udzieli w Krakowie

25 25/12 Sybilla 2015 Wystawa Spotkanie Muzeum Etnograficzne im. Seweryna Udzieli w Krakowie Promocja publikacji i wystawy, przemawia dyrektor Muzeum Etnograficznego w Krakowie dr Antoni Bartosz, po prawej Przemysław Tomanek, tłumacz, Olga Osadcy, kierownik zbiorów sztuki w Bibliotece Stefanyka, oraz Beata Skoczeń-Marchewka, kurator wystawy.

26 26/12 Sybilla 2015 Wystawa Spotkanie Muzeum Etnograficzne im. Seweryna Udzieli w Krakowie Wystawę zwiedziło 3814 osób, które uczestniczyły między innymi w oprowadzeniach kuratorskich, promocji katalogu, zajęciach edukacyjnych i wykładach, a także warsztatach drzeworytniczych skierowanych do różnych grup odbiorców (dzieci i dorośli, w tym seniorzy i osoby niepełnosprawne).

28 28/12 Sybilla 2015 Wystawa Spotkanie Muzeum Etnograficzne im. Seweryna Udzieli w Krakowie Wystawa Spotkanie. Drzeworyty ludowe z kolekcji Józefa Gwalberta Pawlikowskiego zachowanej we Lwowie została uhonorowana Marką Radia Kraków, jako najciekawsze wydarzenie kulturalne Małopolski we wrześniu 2014 roku. Równolegle nagrodzono otwarcie nowej siedziby Cricoteki.

29 29/12 Sybilla 2015 Wystawa Spotkanie Muzeum Etnograficzne im. Seweryna Udzieli w Krakowie Wpisy do księgi pamiątkowej.

30 30/12 Sybilla 2015 Wystawa Spotkanie Muzeum Etnograficzne im. Seweryna Udzieli w Krakowie Wybrane artykuły prasowe o wystawie

33 33/12 Sybilla 2015 Wystawa Spotkanie Muzeum Etnograficzne im. Seweryna Udzieli w Krakowie Recenzja Antoniego Kroha, etnografa i publicysty, emerytowanego muzealnika, pracownika Muzeum Tatrzańskiego w Zakopanem i Muzeum Okręgowego w Nowym Sączu, autora wielu wystaw, znawcy tematyki podhalańskiej, rzeźby karpackiej i historii Galicji, laureata Nagrody im. Profesora Romana Reinfussa.

34 34/12 Sybilla 2015 Wystawa Spotkanie Muzeum Etnograficzne im. Seweryna Udzieli w Krakowie Recenzja prof. dr. hab. Jana Święcha, etnografa, dziekana Wydziału Historycznego Uniwersytetu Jagiellońskiego, pracownika Instytutu Etnologii i Antropologii Kulturowej UJ, muzealnika, autora książek o tematyce skansenowskiej, redaktora pism naukowych.

35 Recenzja prof. dr hab. Magdaleny Zowczak, kierownik Zakładu Etnologii Polskiej i Europy Instytutu Etnologii i Antropologii Kulturowej Uniwersytetu Warszawskiego, autorki licznych publikacji z zakresu antropologii religii. 35/12 Sybilla 2015 Wystawa Spotkanie Muzeum Etnograficzne im. Seweryna Udzieli w Krakowie

37 Recenzja Beaty Długajczyk, starszego kustosza Muzeum Książąt Lubomirskich w Zakładzie Narodowym im. Ossolińskich we Wrocławiu. 37/12 Sybilla 2015 Wystawa Spotkanie Muzeum Etnograficzne im. Seweryna Udzieli w Krakowie

39 Kuratorzy wystawy: Grzegorz Graff, Grażyna Mosio, Beata Skoczeń-Marchewka Koncepcja plastyczna wystawy oraz projekt graficzny książki: Piotr Michura Realizacja wystawy: Muzeum Etnograficzne w Krakowie Marek Sowa Marszałek Województwa Małopolskiego Witalij Maksymenko Konsul Generalny Ukrainy w Krakowie Patronat honorowy: Marek Sowa Marszałek Województwa Małopolskiego Witalij Maksymenko Konsul Generalny Ukrainy w Krakowie Projekt zrealizowano we współpracy z Lwowską Narodową Naukową Biblioteką Ukrainy im. Wasyla Stefanyka Dofinansowano ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego Wystawę i wydawnictwo dofinansowano ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego 39/12 Sybilla 2015 Wystawa Spotkanie Muzeum Etnograficzne im. Seweryna Udzieli w Krakowie Prezentacja wg projektu Piotra Michury Wykorzystano zdjęcia Marcina Wąsika, Piotra Michury oraz z Archiwum Muzeum Etnograficznego w Krakowie