TEORIA W. D. GANNA. Krótka historia osiągnięć

Transkrypt

1 TEORIA W. D. GANNA William Delbert Gann urodził się w 1878 roku i był jednym z najlepszych maklerów w historii. Swoje największe sukcesy finansowe odnosił w połowie XX wieku. Można go uznać za jednego z prekursorów analizy technicznej, ponieważ jako jeden z najwybitniejszych inwestorów giełdowych odkrył pewne powtarzalne prawidłowości na rynkach finansowych i towarowych. Na ich podstawie stworzył swoje teorie inwestycyjne, dzięki którym zarabiał pieniądze, a z czasem dorobił się fortuny. Po kilku latach owocnych inwestycji, Gann postanowił opisać swoją technikę w książkach oraz udzielał wszelkiego rodzaju szkoleń. Ale Teorie Gann a wzięte są nieco z kosmosu Dosłownie i w przenośni, ponieważ analiza Gann a miała pewne podstawy teoretyczne, które albo autor nie umiał do końca wytłumaczyć skąd się biorą albo nie chciał się dzielić z innymi wszystkimi swoimi pomysłami. Pewne jest natomiast to, że autor bazował na metodach matematycznych i geometrycznych (używał liczb naturalnych i kątów geometrycznych), a nawet w pewnych aspektach wzorował się na astrologii. Jego teorie w obecnych czasach uznawane są za tajemnicze. Jeszcze nikt nie znalazł odpowiedniego klucza, którym posługiwał się Gann. Klucza między zachowaniem odpowiedniej zależności między czasem a ceną. Ale o tym w dalszej części referatu Krótka historia osiągnięć W. D. Gann zaczął interesować się rynkiem towarowym i finansowym kiedy skończył 24 lata, a więc było to w 1902 r. Już na początku swojej przygody na giełdzie zdołał odnieść kilka spektakularnych sukcesów: 1908 r. (30 lat) w ciągu 30 dni rachunek o początkowej wysokości 130 USD zwiększył do USD 1923 r. (45 lat) w ciągu 60 dniu kwota 973 USD została powiększona do USD 1933 r. (55 lat) spośród 479 transakcji, jakie przeprowadził w tym roku, aż 422 okazały się udanymi (88%). Uzyskana w ten sposób stopa zwrotu wyniosła ponad 4000% 1

2 1946 r. (68 lat) w ciągu 3 miesięcy zysk netto przy wykorzystaniu początkowego kapitału w postaci 4500 USD wyniósł USD (stopa zwrotu osiągnęła zatem prawie 300%). Podstawy teorii Gann stworzył swoje teorie w oparciu o założenia. Pierwszym bardzo ważnym założeniem jest fakt wstrząsów i wibracji. Autor wierzył w koncepcję oscylującego i wibrującego wszechświata, w którym wszystkie czynniki są w stanie wibracji, a rzeczywistość przenika podstawowy puls. Jednak to nie to założenie było najważniejsze. Dla Ganna najważniejszym czynnikiem na giełdzie była zależność ceny od czasu. Uważał, że istnieje relacja między ceną papieru wartościowego a mijającym czasem. Wynalazł sposób jak wyliczyć tą zależność, lecz z nikim się tym nie podzielił. Tajemnicę zabrał ze sobą do grobu. Tak naprawdę odnalezienie klucza, czyli zależności czasu od cena jest kluczowa w podejściu do różnych teorii Gann a. "Time is the most important factor of all and not until sufficient time has expired does any big move start up or down. Time must be allowed for accumulation or distribution before the trend can change." Według koncepcji równowagi czasu i ceny, wyrażona w pieniądzu wartość istotnego szczytu cenowego zostaje przełożona na liczbę jednostek kalendarzowych (dni, tygodni, miesięcy) jakie muszą upłynąć aby doszło do utworzenia kolejnego znaczącego ekstremum cenowego. Gann posługiwał się dwoma koncepcjami: spirali obrazującej ruchy cen oraz koła opisującego przemijanie i oscylacje. Przy pomocy spirali logarytmicznej, wyznaczał potencjalne punkty zwrotne cen akcji. Uważał, że ostatnia najniższa cena ma istotne znaczenie psychologiczne i w odniesieniu do niej będą się kształtować kolejne poziomy cenowe. Należy również dodać, że oprócz Ellitoa był jednym z najwybitniejszych twórców teorii, którzy operowali na liczbach naturalnych. Kolejną ważną rzeczą jest wzorowanie się na ciągu Fibonacciego. Gann wykorzystywał te liczby do swoich analiz i prognozowania cen na rynkach finansowych i towarowych. Spirala po kwadracie i koło Najważniejszymi figurami geometrycznymi w koncepcji Gann a są: koło i kwadrat. Najczęstszym używanym rodzajem kwadratu jest tzw. Square 9x9 (ma 9 kolumn i 9 wierszy). 2

3 W takim kwadracie na środku umieszczamy najniższą cenę i zgodnie z kierunkiem wskazówek zegara przesuwamy się do następnych kratek po spirali wpisując kolejną wyższą cenę o jakąś systematyczną wartość. Kwadrat jest figurą która ma wyznaczać zwroty ceny papieru wartościowego. Wsparcia i opory kształtują się w połowie kwadratu w linii pionowej, poziomej i na przekątnych. Gann uważał, że wszystkie wartości znajdujące się na tych liniach stanowią potencjalne punkty zwrotne, na które inwestor powinien zwracać szczególną uwagę. Postępowanie z takim kwadratem cenowym nie jest sprawą prostą, zajęcie to bardziej angażuje intuicję niż logikę. Przede wszystkim Gann nie określił, które z wielu powstałych na przecięciach liczb są naprawdę istotne a więc wszystkie one są potencjalnie ważne. Kwadrat przedstawia zmiany cen, natomiast koło odpowiedzialne jest za wyznaczenie szacunkowo daty kiedy dana cena wystąpi. Rok ma 365 dni, więc Gann przybliżył to do 360 tak żeby przyjąć, że 1 dzień = 1 o na kole. Gann stwierdził, że odwrócenie trendu następuje na ogół wówczas, gdy ceny przebyły określony dystans. Poziomy te często powiązane są matematycznie z pewną liczbą, która może być liczbą "podstawową" (czyli najniższym poziomem) w kwadracie. Poniżej spróbowałem utworzyć taki kwadrat z odwzorowaniem wsparć i oporów na naszym KGHM oraz wybrane na czerwono wartości zaznaczyłem na wykresie

4 KGH ( , , , , ) Feb Mar Apr May Jun Jul Aug Sep Oct Nov Dec 2009 Mar Apr May Jun Jul Aug Sep Oct Nov Dec x100 Wachlarze Gann a Gann był również pomysłodawcą technik będących połączeniem kątów geometrycznych z cenami i szeregami czasowymi. Jak już pisałem na początku, twierdził, że istnieje idealna równowaga między upływem czasu a zmianami cen występuje na rynku kapitałowym. Taka równowaga ma miejsce gdy ceny rosną lub spadają pod kątem 45 stopni w stosunku do osi czasu. Jest to tzw. kąt 1*1 (jednostce upływu czasy towarzyszy zmiana ceny o jednostkę). Linie kątów Ganna rysuje się między istotnymi minimum i maksimum cenowym i prowadzi się je pod różnymi kątami. Cała gama katów, jest ich 9, tworzy wachlarz. Poszczególne kąty wyglądają następująco: 1*8 82,5 o 1*4 75 o 1*3 71,25 o 1*2 63,75 o 1*1 45 o 2*1 26,5 o 3*1 18,75 o 4*1 15 o 8*1 7,5 o 4

5 Wg Ganna linia 1*1 jest silną linią wsparcia dla trendu wzrostowego a moment jej przełamania stanowi kluczowy sygnał odwrócenia trendu. Jeśli cena aktywa znajduje się powyżej wzrastającej linii 45 stopni, mamy do czynienia z rynkiem byka, natomiast jeśli jest poniżej zniżkującej linii 1*1 - z rynkiem niedźwiedzia. Kiedy podczas trendu wzrostowego ceny spadają do tej linii, czas i cena znajdują się w doskonałej równowadze. Przełamanie linii 45 stopni wskazuje na zakłócenie tej równowagi i możliwe staje się odwrócenie trendu. Poniżej przedstawiam wykres Nasdaq, gdzie udało mi się ładnie dopasować linię 1*1. W nawiązaniu do kąta 45 o Gann zbudował siatkę. Ma ona wymiary 80x80, czyli odległość między przecięciami wynosi 80 jednostek. Ponownie postanowiłem wykorzystać wykres KGHM i nałożyć na nią siatkę. U mnie jednostką będzie 1 dzień. 5

6 KGH ( , , , , ) Feb Mar Apr May Jun Jul Aug Sep Oct Nov Dec 2009 Mar Apr May Jun Jul Aug Sep Oct Nov Dec x100 Na tym wykresie bardzo ładnie widać jak utworzyły się dwa kanały zgodne z trendem (chodzi mi o spadki od lipca do października i wzrosty od marca do czerwca). Prognoza i Cykle Gann a Tak jak wspominałem na początku Gann zafascynowany był geometrią i kątami. Za idealną figurę geometryczną uważał koło, ponieważ oddawało ono obrót o 360 o. Od znaczących szczytów lub dołków Gann przeliczał: 20, 45, 60, 72, 91, 121, 152, 182, 213, 243, 273, 304, 335 i 360 (lub 365dni). Dzięki swoim wyliczeniom uzyskiwał punkty zwrotne w przyszłości. Jako bardzo ważne były dla niego liczby: 91, 182, 273, 360(365). Jednak najważniejszą było 360 lub 365 dni, czyli po upływie roku kalendarzowego od ostatniego znaczącego szczytu lub dołka. Warto też zauważyć że tydzień = 7 dni. Gann brał pod uwagę również zmiany tygodniowe oraz siódemkę podnosił do kwadratu, co dawało 49. Od 49 do 52 tygodni Gann uważał, że będzie się formować nowy trend. Ciekawe jest to, że przecież rynki finansowe działają 5 dni w tygodniu, a mimo wszystko Gann brał pod uwagę rok kalendarzowy, a nie rok inwestycyjny (trochę ponad 200dni). Poniżej znów uczepiłem się KGHM-u, gdzie zobrazowany jest dołek 20 listopada 2008 r. oraz po upływie (18 listopad 2009 r.) 365 dni wykrystalizował się tymczasowy szczyt. 6

7 KGH ( , , , , ) O MINAL ROK OD DOLKA P Feb Mar Apr May Jun Jul Aug Sep Oct Nov Dec 2009 Feb Mar Apr May Jun Jul Aug Sep Oct Nov Dec x Powiązanie Gann a z liczbami Fibonacciego Ostatnią ważną rzeczą, jeśli chodzi o teorie Gann a jest wyznaczanie przez niego zniesień. Autor każdy ruch cenowy dzielił na 8 części. Od ekstremum wykresu liczył 1/8, 2/8, 3/8, 4/8, 5/8, 6/8, 7/8 i 8/8. Największą wagę przypisywał zniesieniom 1/3 i 2/3 oraz 1/2 ruchu, w dalszej kolejności zniesienia 3/8 = 37,5%, 5/8 = 62,5%, co jak wiemy są zbliżonymi wartościami do zniesień Fibonacciego. Kontynuując swoje rozważania na wykresie KGHM, naniosłem wszystkie 8 zniesień od szczytu w październiku 2007 r. Wydaje mi się, że niektóre linię oddają wagę oporów utworzonych na wykresie. 7

8 Drugim powiązaniem między Gann em, a Fibonaccim jest przewidywanie zmiany trendu. Gann uważał, że jeżeli w czasie zbiegną się ze sobą trzy okresy mierzone w dniach, tygodniach, miesiącach, kwartałach, bądź nawet latach, to wtedy następuje odwrócenie trendu. W tym miejscu należy brać pod uwagę zarówno szczyty jak i dołki. Te zależności działają zarówno w pionie, jak i poziomie. (np. dane z ostatnich 8, 5, i 3 tygodni zbiegają się w jednym miejscu). Należy zwrócić uwagę, że liczby 3, 5, 8, jak również 5, 8, 13 tworzą ciąg liczb Fibonacciego. Do wykorzystania tej analizy można używać również innych podciągów liczb Fibonacciego. Im więcej sygnałów schodzi się w jednym miejscu, tym ten sygnał jest mocniejszy i większe jest prawdopodobieństwo zmiany trendu. Podsumowanie Niewątpliwie Gann był niesamowitym wynalazcą, jeżeli chodzi o analizę techniczną. Jego teorie owiane są nutką tajemnicy, co ubiera je w nutkę tajemnicy. Z różnych opracowań wiadomo, że kierował się cyklami planetarnymi. Ruch obiegowy Ziemi wokół Słońca to 365 dni. Może Gann brał pod uwagę również ruch obrotowy Ziemi wokół własnej osi, może cykl faz Księżyca? Mnóstwo ludzi próbowało wynaleźć powiązania między czasem a ceną. Czytano mnóstwo jego książek i opracowań, a nadal nikt nie znalazł recepty jak tak naprawdę Gann powiązał ze sobą te dwie rzeczy. Intuicja, czy wyrachowanie? Tak naprawdę, to co napisałem w tym referacie jest jedynie wierzchołkiem góry lodowej PAWEŁ SOBCZAK 8

9 9