Prezes Urzędu Komunikacji Elektronicznej. Podsumowanie wykonania Strategii regulacyjnej Prezesa UKE do 2015 r. Warszawa, luty 2016 r.

Transkrypt

1 Prezes Urzędu Komunikacji Elektronicznej Podsumowanie wykonania Strategii regulacyjnej Prezesa UKE do 2015 r. Warszawa, luty 2016 r.

2 Spis treści 1. WSTĘP SYNTETYCZNE PODSUMOWANIE REALIZACJI CELÓW STRATEGII CELE PREZESA UKE OBSZAR: INWESTYCJE I ROZWÓJ INFRASTRUKTURY OBSZAR: KONKURENCYJNOŚĆ OBSZAR: POLITYKA PROKONSUMENCKA OBSZAR: WYKORZYSTANIE ZASOBÓW CZĘSTOTLIWOŚCI OBSZAR: LIBERALIZACJA RYNKU POCZTOWEGO OBSZAR: SPRAWNY I EFEKTYWNY URZĄD ZAKOŃCZENIE SPIS TABEL, WYKRESÓW I SCHEMATÓW

3 1. WSTĘP Głównym zadaniem postawionym przed Prezesem Urzędu Komunikacji Elektronicznej (UKE) w ramach polskiego prawodawstwa jest prowadzenie polityki regulacyjnej na rynku telekomunikacyjnym i pocztowym. W celu osiągnięcia jak najwyższej skuteczności w tym zakresie stworzona została Strategia Regulacyjna do 2015 r., która wyznaczyła najważniejsze obszary działalności Prezesa UKE. Misją Prezesa UKE w latach było zapewnienie społeczeństwu polskiemu dostępu do nowoczesnych usług telekomunikacyjnych i pocztowych z zachowaniem przejrzystości i efektywnej komunikacji działań Urzędu. W ramach dokumentu określono cele nadrzędne, które miały pozwolić na wypełnienie ww. misji. 1. Wprowadzenie narzędzi stymulujących przedsiębiorców telekomunikacyjnych do inwestowania w infrastrukturę w oparciu o nowoczesne technologie, 2. Stymulowanie wzrostu konkurencji na rynku telekomunikacyjnym, 3. Wzmocnienie pozycji konsumenta i zapewnienie wymaganego poziomu jakości usług, 4. Zwiększenie dostępu do usług poprzez efektywne zarządzanie widmem, 5. Zapewnienie skutecznego otwarcia rynku pocztowego na konkurencję, 6. Zwiększenie efektywności działań UKE. Niniejszy dokument podsumowuje działania podjęte przez Prezesa UKE do końca 2015 r. Określa, w jakim stopniu zostały wykonane zadania uwzględnione w Strategii Regulacyjnej do 2015 r. Przedstawione w nim informacje będą miały charakter zarówno ilościowy, dzięki pokazaniu konkretnych wyników liczbowych, w tym osiągniętych poziomów mierników, jak również jakościowy opisujący działania podjęte w ostatnich czterech latach funkcjonowania Urzędu. 3

4 2. SYNTETYCZNE PODSUMOWANIE REALIZACJI CELÓW STRATEGII Najważniejsze dotychczasowe działania Prezesa UKE w trakcie obowiązywania Strategii Współpraca międzyoperatorska 1. Efektywne wdrożenie Oferty SOR 1 do współpracy międzyoperatorskiej (36 zawartych umów opartych o brzmienie Oferty SOR. Aktualnie prowadzonych jest 47 postępowań administracyjnych). 2. Wdrożenie stawek MTR 2 na podstawie decyzji z 2012 r. (23 postępowania). 3. Zmiana Oferty ROI 3, między innymi wprowadzająca zasady DRPU (długoterminowej dzierżawy kanalizacji kablowej na potrzeby realizacji projektów unijnych przez jednostki samorządu terytorialnego (jst)). Oferta ROI jest najszerzej stosowaną w praktyce rynkowej ofertą ramową. 4. Dostosowanie oferty SOR w zakresie nowych usług i opłat w tym w zakresie usług klasy NGA 4 : - zmiana SOR w zakresie Rynku 4 5 i Rynku 5 6 wprowadzenie nowych usług w tym dostęp do infrastruktury światłowodowej, - opłaty na Rynku 4 i Rynku 5 obniżenie opłat za usługi w oparciu o sieć miedzianą (dostęp dzielony i w pełni uwolniony) i rynku świadczenia hurtowych usług dostępu szerokopasmowego, ustalenie konkurencyjnych opłat za usługi świadczone na światłowodach, - awarie, kary i bonifikaty zracjonalizowanie i uszczelnienie systemu eliminujące nieuzasadnione roszczenia we współpracy międzyoperatorskiej, - usługi o podwyższonej opłacie szczegółowe ustalenie obowiązków dla świadczących usługi o podwyższonej opłacie i wzmocnienie praw abonentów korzystających z usług świadczonych w oparciu o WLR 7, - nowe opcje przepływności wprowadzenie nowych usług klasy NGA (up to 80 Mb/s, 100 Mb/s i 300 Mb/s). 5. Ustalenie nowej procedury procesu Time To Market (TTM), wdrażanie i modyfikacja usług na rynku hurtowym i detalicznym (łącznie w latach przeprowadzono 71 procesów TTM). 6. Zmiana Stanowiska Prezesa UKE w sprawie przeprowadzania testów MS/PS usprawnienie procesu wdrażania nowych ofert na rynku detalicznym i hurtowym (50 wniosków o testy dotyczących 123 nowych promocji detalicznych, w sumie przeprowadzono ok testów). 1 Oferta ramowa określająca ramowe warunki dostępu telekomunikacyjnego w zakresie rozpoczynania i zakańczania połączeń, hurtowego dostępu do sieci TP, dostępu do łączy abonenckich w sposób zapewniający dostęp pełny lub współdzielony oraz dostępu do łączy abonenckich poprzez węzły sieci telekomunikacyjnej na potrzeby sprzedaży usług szerokopasmowej transmisji danych 2 ang. Mobile Termination Rate - opłata hurtowa za zakończenie połączenia telefonicznego w ruchomej sieci telefonicznej innego operatora 3 ang. Reference Offer for Infrastructure ramowa oferta o dostępie telekomunikacyjnym w zakresie kanalizacji kablowej, która określa ramowe warunki zawierania umów na dostęp do kanalizacji kablowej, warunki techniczno-eksploatacyjne oraz zasady ustalania wysokości opłat tytułem dostępu 4 ang. Next Generation Access sieć dostępu nowej generacji 5 Obecnie zgodnie z Zaleceniem KE z r. - Hurtowy rynek usługi lokalnego dostępu w stałej lokalizacji 6 Obecnie zgodnie z Zaleceniem KE z r - Hurtowy rynek usługi centralnego dostępu w stałej lokalizacji dla produktów rynku masowego 7 ang. Wholesale Line Rental - usługa hurtowego dostępu do sieci 4

5 Projekt INGA (Inwestycje w sieci NGA) w tym przegląd i spójne wdrożenie regulacji: stanowiska dotyczące wdrożeń art. 30 i 33 Megaustawy 8, art. 139 Pt, świadczenie usług przez jst, cenniki i sposób ustalania opłat 1. Stanowiska Prezesa UKE oraz Wytyczne dotyczące dostępu do nieruchomości, w tym do budynków oraz infrastruktury telekomunikacyjnej, ułatwiających stosowanie znowelizowanego art. 139 Prawa telekomunikacyjnego (Pt) oraz art. 30 i 33 Megaustawy. 2. Poradnik dla przedsiębiorców telekomunikacyjnych planujących uzyskać dostęp do infrastruktury lub nieruchomości na potrzeby świadczenia usług telekomunikacyjnych. 3. Usprawnienie procesu wydawania rozstrzygnięć w zakresie sporów dotyczących dostępu do nieruchomości oraz dostępu do infrastruktury telekomunikacyjnej (wydano 182 decyzje). 4. Precedensowe rozstrzygnięcia w zakresie dostępu do infrastruktury, w tym dostęp do słupów energetycznych. Rozbudowa Platformy Lokalizacyjno-Informacyjnej z Centralną Bazą Danych (PLI CBD) 1. Rozbudowa platformy PLI CBD w ramach projektu dofinansowanego z funduszy unijnych, zakończenie i rozliczenie projektu. 2. Wdrożenie jednolitych procesów przenośności numerów dla ich usprawnienia i skrócenia (z perspektywy konsumentów) oraz zwiększenia poprawności baz danych o numerach przeniesionych, a zatem bezpieczeństwa i pewności w procesie lokalizacji związanej z realizacją połączeń alarmowych. 3. Wprowadzenie zmian dotyczących procesów przenośności numerów we współpracy międzyoperatorskiej w oparciu o ofertę SOR. System Informacyjny o Infrastrukturze Szerokopasmowej (SIIS), inwentaryzacja i udział w przygotowaniu NPS 9 i POPC Wdrożenie zmian obowiązku raportowego przedsiębiorców telekomunikacyjnych oraz jst w zakresie przekazywania danych o infrastrukturze, usługach i planach inwestycyjnych w procesie inwentaryzacji. 2. Przygotowanie i wdrożenie systemów raportowania postępów projektów budowy sieci szerokopasmowych z funduszy unijnych. 3. Wdrożenie modeli identyfikacji obszarów białych oraz modeli kosztowoprzychodowych dla szacowania potencjału finansowego rozwoju sieci w obszarach białych na potrzeby POPC. 4. Realizacja i zakończenie projektu SIPS 11, współpraca z konsorcjum w okresie trwałości projektu. 8 Ustawa z dnia 7 maja 2010 r. o wspieraniu rozwoju usług i sieci telekomunikacyjnych (Dz. U. nr 106, poz. 675 ze zm.) 9 Narodowy Plan Szerokopasmowy 10 Program Operacyjny Polska Cyfrowa 11 System Informacyjny o infrastrukturze szerokopasmowej i portal Polska Szerokopasmowa 5

6 Fundusze unijne 1. Stanowisko w sprawie realizacji obowiązku zapewnienia współkorzystania oraz dostępu telekomunikacyjnego do infrastruktury telekomunikacyjnej lub publicznej sieci telekomunikacyjnej wybudowanej w ramach regionalnych sieci szerokopasmowych (RSS). 2. Oferta referencyjna na udostępnianie sieci wybudowanej z funduszy unijnych (RSS) (wydano 8 opinii zatwierdzających oferty). 3. Wymagania dla Sieci NGA budowanych w ramach POPC. 4. Wdrożenie struktury projektu dla realizacji zadań Prezesa UKE jako instytucji specjalistycznej w systemie instytucjonalnym POPC. 5. Porozumienie o współpracy UKE-MIR 12 -CPPC 13, zadania Prezesa UKE w ramach realizacji projektów I osi POPC: identyfikacja obszarów interwencji, ocena merytoryczna wniosków, czynności w ramach kontroli realizacji zobowiązań beneficjentów. Współpraca UKE Urząd Regulacji Energetyki (URE) 1. Zawarcie Porozumienia o współpracy - rozpoznanie barier inwestycyjnych w obszarze rynku telekomunikacyjnego i rynku energetycznego. 2. Opublikowanie Zbioru dobrych praktyk w zakresie współpracy sektorów telekomunikacyjnego oraz energetycznego. Zarzadzanie częstotliwościami 1. Wydanie rezerwacji częstotliwości dla Polskiego Radia na nadawanie programów radiowych drogą cyfrową w systemie T-DAB+ 14. Uruchomienie w Warszawie i Katowicach pierwszych stałych emisji programów radiowych w systemie T-DAB+. 2. Przeprowadzenie procesu cyfryzacji naziemnej telewizji analogowej. 23 lipca 2013 r. symboliczne wyłączenie ostatniego naziemnego nadajnika ogólnopolskiej telewizji analogowej. Zapewnienie regionalizacji programu telewizyjnego. 3. Rozdysponowanie częstotliwości z zakresu MHz tzw. multipleks 8 (MUX8) na potrzeby radiodyfuzji, tj. rozpowszechniania w sposób cyfrowy programów telewizyjnych w standardzie DVB-T. 4. Wprowadzenie maksymalnej mocy multipleksu MPX = 3 dbr do pozwoleń radiowych wydawanych na używanie urządzeń radiowych w służbie radiodyfuzyjnej, przeznaczonych do rozpowszechniania programów radiofonicznych lutego 2013 r. Prezes UKE rozstrzygnął przetarg na rezerwację częstotliwości z pasma 1800 MHz dla świadczenia mobilnych usług szybkiego Internetu. Wydane zostały trzy decyzje o rezerwacji częstotliwości dla P4 sp. z o.o. oraz dwie decyzje dla T-Mobile Polska S.A października 2015 r. Prezes UKE rozstrzygnął aukcję na 19 rezerwacji częstotliwości z zakresów 800 MHz i 2,6 GHz. W wyniku aukcji, nabywców znalazły wszystkie licytowane bloki częstotliwości. 25 stycznia 2016 r. Prezes UKE wydał 19 decyzji rezerwacyjnych dla podmiotów wyłonionych w aukcji października 2015 r. Prezes UKE wydał decyzję dokonującą na rzecz EmiTel Sp. z o.o. rezerwacji częstotliwości (kanałów TV o szerokości 7 MHz) zakresu Ministerstwo Infrastruktury i Rozwoju 13 Centrum Projektów Polska Cyfrowa 14 T-DAB+ (ang. Terrestrial Digital Audio Broadcasting Plus)- Standard pozwalający na realizację emisji cyfrowego dźwięku, ale także usług dodatkowych takich jak przesyłanie napisów, obrazków i pokazów slajdów, przewodnika po programach, czy też aktualizacji informacji o ruchu drogowym dla systemów nawigacji 6

7 MHz wykorzystywanych w służbie radiokomunikacyjnej radiodyfuzyjnej, na obszarze całego kraju, przeznaczonych do rozpowszechniania lub rozprowadzania w sposób cyfrowy drogą rozsiewczą naziemną programów telewizyjnych w MUX Prolongata trzech rezerwacji częstotliwości na kolejny okres 15 lat w celu ciągłego świadczenia dotychczas oferowanych usług abonentom z wykorzystaniem częstotliwości objętych decyzjami dla: Orange Polska S.A. w paśmie 900 MHz (27 czerwca 2014 r.), T-Mobile Polska S.A. w paśmie 1800 MHz (9 lipca 2014 r.), Polkomtel sp. z o.o. w paśmie 1800 MHz (8 września 2014 r.). 9. Dokonanie zmian rezerwacji częstotliwości zastępujących konieczność uzyskania pozwolenia radiowego wpisem do rejestru urządzeń. Dla każdej z decyzji ustalono warunki wykorzystywania częstotliwości, które zapewnią wolną od zakłóceń koegzystencję różnych urządzeń radiowych i systemów telekomunikacyjnych w sąsiadujących pasmach częstotliwości. 10. Wydawanie elektronicznych decyzji dot. pozwoleń radiowych dla operatorów sieci komórkowych, co pozwoliło na znaczne usprawnienie procesu wydawania pozwoleń radiowych i decyzji na używanie radiowych urządzeń nadawczo-odbiorczych pracujących w stacjach bazowych telefonii ruchomej. 11. Przeprowadzenie obsługi Mistrzostw Europy w Piłce Nożnej EURO2012. Przygotowanie portalu usprawniającego zarządzanie procesem składania wniosków i uzyskiwania pozwoleń radiowych. Polityka konsumencka 1. Podejmowanie, na wniosek lub z urzędu, indywidualnych i generalnych interwencji w sprawach dotyczących funkcjonowania rynku usług telekomunikacyjnych (ponad 25 tys. wniosków o interwencje w latach ). 2. W latach Urząd odzyskał na rzecz konsumentów ponad 6 mln zł. 3. Prowadzenie szeregu kampanii informacyjnych dla konsumentów w celu lepszej i skuteczniejszej ochrony praw konsumentów na rynku usług telekomunikacyjnych. 4. Prezes UKE prowadzi Program certyfikacji usług telekomunikacyjnych w celu wspierania równoprawnej i skutecznej konkurencji w zakresie świadczenia usług telekomunikacyjnych oraz zapewnienia użytkownikom maksymalnie najlepszej ochrony przed nadużyciami. 5. Kontynuowano akcję zbierania zgłoszeń dotyczących niezaspokojonego popytu na usługi. Bazy danych map popytu od 30 kwietnia 2014 r. są dostępne jako zasób informacyjny Centralnego Repozytorium Informacji Publicznej (CRIP), Portal ten ma ułatwić dostęp i korzystanie z danych mających szczególne znaczenie dla rozwoju innowacyjności w państwie i rozwoju społeczeństwa informacyjnego. 6. Prezes UKE prowadził kontrole planowane oraz kontrole doraźne, dotyczące przestrzegania przez dostawców usług telekomunikacyjnych przepisów prawa telekomunikacyjnego. W latach Prezes UKE wydał 2266 decyzji w przedmiocie nałożenia kary pieniężnej. 7. Od 1 stycznia 2012 r. do 31 grudnia 2015 r. wydano 134 decyzje wyrażające zgodę na świadczenie przez jst usług bezpłatnego dostępu do Internetu. 61 decyzji dotyczyło zgody na tę usługę bezpośrednio skierowaną do osób wykluczonych cyfrowo w ramach programów unijnych, przeciwdziałających zjawisku wykluczenia cyfrowego. 8. Od października 2014 r., w efekcie podpisanego w październiku 2012 r., z inicjatywy Prezesa UKE, Memorandum w sprawie współpracy na rzecz podnoszenia jakości usług dostępnych na rynku telekomunikacyjnym, publikowane 7

8 Regulacje rynku są wskaźniki jakości publicznie dostępnych usług telekomunikacyjnych, a 22 stycznia 2016 r. opublikowano pierwszy Raport z badania porównawczego wartości wskaźników jakości w sieciach ruchomych przedsiębiorców telekomunikacyjnych w Polsce Decyzje Prezesa UKE z grudnia 2012 r. wprowadziły nowe, znacząco niższe stawki za zakańczanie połączeń w sieciach ruchomych (MTR ), ustalone na jednolitym poziomie dla wszystkich operatorów sieci telefonii komórkowej. Stawki te zostały wyliczone w oparciu o specjalnie skonstruowany przez Prezesa UKE model operatora efektywnego. W zależności od operatora sieci telefonii komórkowej, docelowa obniżka stawek MTR w rozliczeniach hurtowych wyniosła od 65% do 85%. 2. We wprowadzonej 7 października 2014 r. regulacji rynku hurtowego dostępu szerokopasmowego (rynek 5) zastosowano podejście polegające na wyodrębnieniu 2 rynków lokalnych, tj. regulowanego rynku, obejmującego obszar kraju z wyłączeniem 76 obszarów gminnych oraz rynku 76 obszarów gminnych, na którym stwierdzono występowanie skutecznej konkurencji i zrezygnowano ze stosowania obciążeń regulacyjnych. 3. Na podstawie przeprowadzonych analiz, w kwietniu 2015 r. Prezes UKE uznał, iż Orange Polska S.A. nie zajmuje już znaczącej pozycji rynkowej na detalicznych rynkach świadczenia usług krajowych i międzynarodowych połączeń telefonicznych w stacjonarnej publicznej sieci telefonicznej dla klientów indywidualnych oraz dla klientów biznesowych. 4. Rynek świadczenia usługi zapewnienia części lub całości minimalnego zestawu łączy dzierżawionych o przepływnościach do 2 Mbit/s włącznie został uznany w maju 2014 r. za skutecznie konkurencyjny. 5. We wrześniu 2015 r. Prezes UKE wydał decyzje w zakresie hurtowej dzierżawy łączy. Rynek usługi dostępu wysokiej jakości w stałej lokalizacji powyżej 2 Mbit/s (obejmujący w większości dotychczasowy rynek dzierżawy zakończeń łączy) oraz rynek świadczenia usługi dzierżawy odcinków łączy niebędących zakończeniami łączy zostały zderegulowane. Natomiast na hurtowym rynku usługi dostępu wysokiej jakości w stałej lokalizacji do 2 Mb/s włącznie stwierdzony został brak skutecznej konkurencji, a Orange Polska S.A. wyznaczono jako przedsiębiorcę o znaczącej pozycji na tym rynku oraz nałożono na tego operatora obowiązki regulacyjne. Rynek pocztowy 1. Likwidacja obszaru zastrzeżonego (usług zastrzeżonych dla Poczty Polskiej) spowodowała, że pozostali operatorzy pocztowi mogą konkurować z Pocztą Polską w zakresie doręczania przesyłek listowych o wadze do 50 g. 2. Przeprowadzono konkurs na operatora pocztowego wyznaczonego do świadczenia usług powszechnych na lata i wydano decyzję o wyborze operatora wyznaczonego do świadczenia usług powszechnych na lata Prezes UKE rozpoczął dyskusję na temat dostępu do sieci pocztowej poprzez organizację spotkań regulatora z przedstawicielami operatorów pocztowych oraz działających na rynku pocztowym organizacji społecznych i stowarzyszeń

9 3. CELE PREZESA UKE 3.1. OBSZAR: INWESTYCJE I ROZWÓJ INFRASTRUKTURY CEL. 1 Wprowadzenie narzędzi stymulujących przedsiębiorców telekomunikacyjnych do inwestowania w infrastrukturę w oparciu o nowoczesne technologie Wsparcie zmian legislacyjnych Możliwość osiągnięcia wymienionego powyżej celu wymaga zmian legislacyjnych, które pozwolą na szybkie i sprawne wydawanie decyzji administracyjnych. Z uwagi na fakt, że znaczna część kosztów budowy sieci wiąże się z robotami budowlanymi (wykopami, układaniem kabli, okablowaniem wewnętrznym), nabywaniem prawa drogi, ułatwienia legislacyjne powinny wspierać działania tak, aby operatorzy sieci koordynowali prowadzone roboty budowlane lub współużytkowali część swojej infrastruktury. Proces optymalizacji kosztów inwestycji wpływa bezpośrednio na wyniki operacyjne operatorów telekomunikacyjnych. Zaplanowane i wspólnie wykonywane przez różne podmioty prace budowlane prowadzą do zmniejszenia kosztów budowy infrastruktury. Mając na uwadze takie rozwiązanie Parlament Europejski i Rada, 24 kwietnia 2014 r. opublikowały Dyrektywę Kosztową 16. W ramach prac został przygotowany projekt zmian do Megaustawy i innych ustaw. Zgodnie z tymi zapisami, Prezes UKE, będzie prowadził Punkt Informacyjny ds. telekomunikacji, w którym będą zamieszczane informacje o aktualnych inwestycjach nie tylko w obszarze telekomunikacji, ale również w innych branżach, tak aby można było zaplanować inwestycje korzystając z opcji wspólnych np. prac ziemnych. Dyrektywa powinna zostać zaimplementowana do polskiego prawa od pierwszego lipca 2016 r., a Punkt Informacyjny ds. telekomunikacji powinien działać od pierwszego stycznia 2017 r. Obecnie, realizując cele związane z procesem proinwestycyjnym, Prezes UKE, na podstawie ustawy z dnia 7 maja 2010 r. o wspieraniu rozwoju usług i sieci telekomunikacyjnych (Dz. U. Nr 106, poz. 675) wydaje dla wnioskujących przedsiębiorców telekomunikacyjnych: 1. decyzje o dostępie do budynków, miejsc w budynkach, w których zbiegają się kable doprowadzone do lokalu w tym budynku, w celu zapewnienia telekomunikacji, 2. decyzje o udostępnieniu: a) kanalizacji kablowej usytuowanej na nieruchomości lub w budynku, b) całości lub części kabla telekomunikacyjnego doprowadzonego do budynku lub rozprowadzonego w budynku, 3. decyzje w sprawie zapewnienia współkorzystania lub dostępu do infrastruktury technicznej podmiotów wykonujących zadania z zakresu użyteczności publicznej, 4.decyzje w sprawie zmiany treści umowy o dostępie do budynków, miejsc w budynkach, w których zbiegają się kable doprowadzone do lokalu w tym budynku, kanalizacji kablowej usytuowanej na nieruchomości lub w budynku, kabla telekomunikacyjnego doprowadzonego do budynku lub w nim rozprowadzonego. 16 Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady 2014/61/UE z dnia 15 maja 2014 r. w sprawie środków mających na celu zmniejszenie kosztów realizacji szybkich sieci łączności elektronicznej 9

10 Tabela 1. Dokumenty wydane przez Prezesa UKE w latach Rodzaj dokumentu Decyzje ustalające dostęp do budynków w celu zapewnienia telekomunikacji w budynkach Decyzje odmawiające ustalenia dostępu do budynków w celu zapewnienia telekomunikacji w budynkach Decyzje umarzające postępowania o ustalenie dostępu do budynków w celu zapewnienia telekomunikacji w budynkach Odmowy wszczęcia postępowania o ustalenie dostępu do budynków w celu zapewnienia telekomunikacji w budynkach Postanowienia zwracające wnioski o ustalenie dostępu do budynków w celu zapewnienia telekomunikacji w budynkach Decyzje przyznające dostęp do infrastruktury technicznej podmiotów wykonujących zadania z zakresu użyteczności publicznej Decyzje odmawiające dostępu do infrastruktury technicznej podmiotów wykonujących zadania z zakresu użyteczności publicznej Decyzje umarzające postępowania o dostęp do infrastruktury technicznej podmiotów wykonujących zadania z zakresu użyteczności publicznej Liczba decyzji Źródło: UKE Nie wydano żadnej decyzji w zakresie zmiany obowiązującej umowy o dostęp do budynków w celu zapewnienia telekomunikacji w budynkach. Decyzje o dostęp do kanalizacji kablowej, przyłącza telekomunikacyjnego lub instalacji telekomunikacyjnej były wydawane w ramach decyzji ustalających dostęp do budynków w celu zapewnienia telekomunikacji w budynkach, gdyż takie wnioski stanowiły część zamierzenia inwestycyjnego jakim było wybudowanie w znacznej części własnej infrastruktury, a tylko w niewielkiej części skorzystanie z istniejącego okablowania czy kanalizacji kablowej. Natomiast na podstawie art. 4 ust. 1 Megaustawy Prezes UKE na wniosek jednostki samorządu terytorialnego (jst) wydaje opinię w sprawie planowanej przez tę jednostkę działalności w zakresie telekomunikacji. Dzięki zapisom ustawy Prezes UKE jest współdecydentem w procesie udostępniania nieruchomości na cele związane z telekomunikacją. W latach Prezes UKE wydał osiem opinii w sprawie wykonywania planowanej działalności przez jst w zakresie telekomunikacji. Prezes UKE wydał także dwie pozytywne oceny koncepcji rozbudowy sieci szerokopasmowej. 10

11 Na podstawie art. 139 Pt Prezes UKE wydaje na wniosek przedsiębiorcy telekomunikacyjnego decyzje o dostępie do budynków i infrastruktury telekomunikacyjnej innego przedsiębiorcy telekomunikacyjnego lub jednostki samorządu terytorialnego w związku z prowadzoną przez niego działalnością telekomunikacyjną. 9 września 2013 r. opublikowano Stanowisko Prezesa UKE oraz Wytyczne dotyczące dostępu do nieruchomości, w tym do budynków oraz infrastruktury telekomunikacyjnej, które powinny ułatwić stosowanie znowelizowanego art. 139 Pt. W ocenie Prezesa UKE zasadą powinna być współpraca stron w oparciu o umowy zawierane dobrowolnie, natomiast interwencje Prezesa UKE w zakresie stosowania art. 139 Pt powinny być ograniczone do wyjątkowych przypadków, związanych z blokowaniem dostępu. W latach Prezes UKE wydał pięć decyzji ustalających dostęp do budynków zarządzanych przez przedsiębiorców telekomunikacyjnych na rzecz innych przedsiębiorców telekomunikacyjnych w celu wybudowania przyłączy telekomunikacyjnych i instalacji telekomunikacyjnych. Ponadto wydał dwie decyzje o dostępie do infrastruktury telekomunikacyjnej jednego z przedsiębiorców telekomunikacyjnych na rzecz innego przedsiębiorcy telekomunikacyjnego. Poradnik dla przedsiębiorców telekomunikacyjnych planujących uzyskać dostęp do infrastruktury lub nieruchomości na potrzeby świadczenia usług telekomunikacyjnych Trudności w interpretacji i stosowaniu znowelizowanych art. 30 Megaustawy oraz art. 139 Pt spowodowały kłopoty m.in. z właściwym formułowaniem wniosków przez podmioty uprawnione do żądania dostępu i wpłynęły na opóźnienia w postępowaniach administracyjnych. Przygotowany przez Prezesa UKE Poradnik dla przedsiębiorców telekomunikacyjnych planujących uzyskać dostęp do infrastruktury lub nieruchomości na potrzeby świadczenia usług telekomunikacyjnych 17 stanowi zbiór informacji przydatnych, zarówno dla przedsiębiorców telekomunikacyjnych, jak i podmiotów zobowiązanych do udzielenia dostępu. Określa kolejne działania jakie musi podjąć przedsiębiorca telekomunikacyjny zainteresowany dostępem, by prawidłowo ustalić charakter przysługującego mu uprawnienia, przyspieszyć proces uzyskiwania dostępu w drodze zawarcia komercyjnej umowy z podmiotem zobowiązanym do jego udzielenia albo w drodze decyzji administracyjnej, zastępującej umowę między stronami. znaczna część kosztów budowy sieci wiąże się z robotami budowlanymi (wykopami, układaniem kabli, okablowaniem wewnętrznym), nabywaniem prawa drogi, ułatwienia legislacyjne powinny wspierać działania tak, aby operatorzy sieci koordynowali prowadzone roboty budowlane lub współużytkowali część swojej infrastruktury. 14 października 2013 r. Prezes UKE i Prezes Urzędu Regulacji Energetyki (URE) podpisali Porozumienie o współpracy, którego celem jest podjęcie i prowadzenie przez Sygnatariuszy działań zmierzających do rozpoznania barier w obszarze rynku telekomunikacyjnego i rynku energetycznego, a następnie wskazania niezbędnych działań do ich usunięcia, w celu realizacji postanowień wynikających z Europejskiej Agendy Cyfrowej. W zakresie zagadnień szczegółowych i technicznych Porozumienie przewiduje m.in.: wsparcie przedsiębiorstw energetycznych przez firmy telekomunikacyjne w zakresie funkcjonalności z sektora ICT; zapewnienie komunikacji elektronicznej pomiędzy licznikami energii elektrycznej a urządzeniami zdalnych systemów pomiarowych i rozliczających;

12 dostęp firm telekomunikacyjnych do infrastruktury pasywnej i nieruchomości przedsiębiorstw energetycznych; możliwość sprzedaży usług energetycznych przez przedsiębiorców telekomunikacyjnych. Zapisy zawartego Porozumienia w pierwszej kolejności wskazują na wypracowanie wspólnego stanowiska odnośnie inwestycji realizowanych razem przez przedsiębiorstwa telekomunikacyjne i energetyczne. Realizując wytyczną, 10 lutego 2016 r. opublikowano Zbiór dobrych praktyk w zakresie współpracy sektorów telekomunikacyjnego oraz energetycznego. Przedstawia on główne założenia i wytyczne do realizacji wspólnych inwestycji sektora telekomunikacyjnego i energetycznego, które mają na celu ułatwienie i przyspieszenie realizacji wspólnych inwestycji. W wyniku nowelizacji art. 29 został również zracjonalizowany obowiązek raportowy przedsiębiorców telekomunikacyjnych. Dane przekazywane będą w formie elektronicznej, raz w roku i będą ze sobą funkcjonalnie powiązane. Od wejścia w życie Rozporządzenia Ministra Administracji i Cyfryzacji (MAiC) z 24 lutego 2014 r. w sprawie inwentaryzacji infrastruktury i usług telekomunikacyjnych, przedsiębiorcy telekomunikacyjni, przedsiębiorstwa użyteczności publicznej i jst przekazują w terminie do 31 marca każdego roku (bez wezwania) dane dotyczące infrastruktury i usług telekomunikacyjnych, które są ze sobą powiązane. Inwentaryzacja jest prowadzona w modernizowanym co roku Systemie Informacyjnym o Infrastrukturze Szerokopasmowej (SIIS). Wykres 1. Zestawienie podmiotów, które dokonały inwentaryzacji w formie elektronicznej za 2014 r Przedsiębiorcy telekomunikacyjni Jednostki samorządu terytorialnego Przedsiębiorstwa użyteczności publicznej Źródło: UKE Z roku na rok przybywa zarówno przedsiębiorców raportujących przebieg swojej infrastruktury w SIIS, jak i danych. Dla przykładu w 2014 r. odnotowano 15% przyrost sieci światłowodowych - na koniec 2014 r. długość sieci optycznej w Polsce wyniosła prawie 315 tys. km. 12

13 Co roku, na podstawie przekazanych danych, Prezes UKE przygotowuje Raport pokrycia Polski infrastrukturą telekomunikacyjną, który jest dostępny na stronie UKE. Ostatni taki Raport został opublikowany r. 18 znowelizowane art. 39 i 40 Pt pozwalają Prezesowi UKE przy regulacji cen w oparciu o koszty na uwzględnianie inwestycji operatora, w tym w sieci nowej generacji. Operatorowi zaś umożliwiają uzyskanie zwrotu stosownej części zainwestowanego kapitału, uwzględniając ryzyka typowe dla nowego przedsięwzięcia inwestycyjnego. Na podstawie decyzji SMP 19 z 2010 i 2011 r. Prezes UKE zobowiązał Orange Polska S.A. (OPL) do świadczenia usług dostępowych opartych na technologii światłowodowej FTTH. Decyzją z czerwca 2014 r. w sprawie zmiany Oferty SOR zatwierdził opłaty za usługi realizowane w oparciu o infrastrukturę światłowodową, umożliwiając OPL przyjęcie wyższego wskaźnika zwrotu kosztu zaangażowanego kapitału (WACC 20 ). W konsekwencji opłaty za usługi realizowane w technologii FTTH zostały ustalone przy uwzględnieniu wskaźnika WACC o wartości 11,38%. W przypadku usług wykorzystujących sieć miedzianą w kalkulacji kosztów stosuje się dotychczasowy wskaźnik WACC 10,13% przy czym wartość ta odnosi się także do inwestycji stanowiących częściową modernizację istniejących sieci dostępowych (np. VDSL). Wartość wskaźnika WACC na poziomie 11,38% należycie uwzględnia dodatkowe i wymierne ryzyko inwestycyjne ponoszone przez operatora o znaczącej pozycji rynkowej przy ustalaniu ceny dostępu do uwolnionych światłowodowych pętli abonenckich. W obecnie prowadzonym przez Prezesa UKE postępowaniu administracyjnym (wszczętym 24 czerwca 2015 r.) w przedmiocie określenia aktualnego wskaźnika WACC również brane są pod uwagę poczynione przez OPL inwestycje w sieci nowej generacji oparte na infrastrukturze światłowodowej oraz odpowiadający im profil ryzyka. W ocenie Prezesa UKE, uwzględnienie powyższych założeń przyczyni się do szybszego i bardziej efektywnego wdrożenia sieci dostępu nowej generacji (NGA). W ramach regulacji cenowej, Prezes UKE uwzględnia inwestycje operatora, w tym inwestycje w sieci dostępowe oparte na technologii światłowodowej FTTH, poprzez umożliwienie operatorowi SMP, stosowania w koszcie usługi wskaźnika WACC. Rozbudowa Systemu Informacji o Infrastrukturze Precyzyjnemu dobieraniu narzędzi regulacyjnych w zależności od sytuacji na lokalnych rynkach, posłuży wykorzystanie informacji zebranych w Systemie Informacyjnym o Infrastrukturze Szerokopasmowej. Uzupełnienie tej bazy o dane o usługach oraz planach inwestycyjnych spowoduje, że dostępne dla przedsiębiorców informacje umożliwią racjonalne planowanie inwestycji. W 2015 r. SIIS został rozbudowany w sposób umożliwiający przekazywanie danych dotyczących inwestycji podobnie jak w przypadku istniejącej infrastruktury telekomunikacyjnej do poziomu budynku. System SIIS był modernizowany na bieżąco, w ostatniej wersji systemu m.in. rozbudowano i udoskonalono reguły kontroli logicznej poprawności danych, dodano nowe narzędzia do wstępnej kontroli i wprowadzania danych oraz kolejne rozwiązania automatyzujące wiele czynności lub ułatwiające ich wykonywanie ang. Significant Market Power 20 ang. Weighted Average Cost Of Capital 13

14 Zakłada się również wykorzystanie bazy do planowania i budowy sieci w obszarach wymagających interwencji ze środków publicznych (na obszarach z niedostatkiem infrastruktury). W latach baza SIIS była wykorzystywana do wyznaczania obszarów, na których mogą być realizowane projekty w ramach Działania 8.4 Programu Operacyjnego Innowacyjna Gospodarka (PO IG), Działania II.1 Program Operacyjny Rozwój Polski Wschodniej (PO RPW), czy Podstawowe usługi dla gospodarki i ludności wiejskiej objętego Programem Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata Przed każdym procesem konkursowym Prezes UKE udostępniał listę miejscowości, w których mogły być realizowane wskazane projekty tzw. ostatniej mili, czyli inwestycje w sieci dostępowe. 1 lipca 2014 r. został uruchomiony zmodyfikowany system SIIS, który umożliwia przekazywanie informacji o postępach realizacji projektów. Beneficjenci takich działań jak 8.4, 8.3 POIG, 2.1 RPO, których celem jest budowa sieci dostępowej, zostali zobowiązani do raportowania postępów swoich inwestycji w systemie SIIS. Ponadto dane przekazywane w ramach inwentaryzacji zostały wykorzystane przez Prezesa UKE do wyznaczenia obszarów konkursowych do pierwszego naboru wniosków w ramach I Osi priorytetowej POPC Powszechny dostęp do szybkiego Internetu, działania 1.1 Wyeliminowanie terytorialnych różnic w możliwości dostępu do szerokopasmowego Internetu o wysokich przepustowościach. W modelu tym po raz pierwszy zastosowano metodę identyfikacji obszarów interwencji nie związaną bezpośrednio z podziałem administracyjnym kraju i służącą jak najbardziej precyzyjnemu skierowaniu środków publicznych. W trakcie prac Prezes UKE przeanalizował całą dostępną bazę adresów budynków w Polsce (ponad 9 mln adresów), skorzystał z państwowych i komercyjnych rejestrów. Wytyczne w zakresie dostępu stanowią minimalne wymagania, umożliwiające osiągnięcie dzięki sieci NGA skokowej zmiany opisanej w Wytycznych KE. Zgodnie z Wytycznymi KE i Rozporządzeniem MAiC w sprawie udzielania pomocy na rozwój infrastruktury szerokopasmowej w ramach POPC, pomoc w budowie sieci dostępowej NGA przyznaje się wyłącznie na obszarach, na których sieć tego rodzaju nie istnieje i najprawdopodobniej nie powstanie na zasadach komercyjnych w ciągu trzech lat od daty decyzji o przyznaniu pomocy. Dlatego w procesie należało uwzględnić plany inwestycyjne operatorów, a także budowę sieci szerokopasmowych w ramach innych projektów dofinansowywanych ze środków europejskich. 14

15 Wykres 2. Planowana liczba gospodarstw domowych, które uzyskają dostęp szerokopasmowy - projekty PO IG 8.4 oraz PO RPW Źródło: UKE Dane zbierane przez Prezesa UKE zostaną udostępnione w postaci map na portalu Polska szerokopasmowa oraz będą dostępne dla obywateli, urzędów państwowych i przedsiębiorców w postaci wyrysów i wypisów wypełniając również dyrektywy unijne dotyczące ponownego wykorzystania informacji publicznej. Dane z każdej inwentaryzacji są prezentowane w formie zwizualizowanych elementów infrastruktury na mapach na portalu Polska Szerokopasmowa 21. Dodatkowo w fazie produkcyjnej jest narzędzie umożliwiające uzyskanie online informacji nt. infrastruktury telekomunikacyjnej oraz możliwych do świadczenia usług telekomunikacyjnych w zadanej przez użytkownika lokalizacji. Prezes UKE udostępnia również dane z inwentaryzacji, udzielając odpowiedzi na wnioski o informacji publicznej o które występują obywatele, przedsiębiorstwa jak również instytucje publiczne. Zgodnie z art. 29. Megaustawy dane są udostępniane jako wypis lub wyrys z bazy infrastruktury, chyba że zostały zastrzeżone przez przedsiębiorców telekomunikacyjnych jako tajemnica przedsiębiorstwa. Budowa i udostępnianie sieci FTTH Niezbędne jest ( ) budowanie sieci dostępowych, zarówno przez dużych operatorów telekomunikacyjnych oraz małe i średnie przedsiębiorstwa. W tym aspekcie bardzo duże znaczenie ma wypracowanie wspólnych zasad współfinansowania oraz użytkowania wybudowanej infrastruktury. W ramach prac nad implementacją Dyrektywy Kosztowej opracowywane są również zasady współfinansowania oraz użytkowania wybudowanej infrastruktury. Prezes UKE we współpracy z innymi instytucjami wspiera także działania przedsiębiorców przy budowie sieci dostępowych. Od 2012 r. główną platformą współpracy jest Memorandum

16 w sprawie współpracy na rzecz budowy i rozwoju pasywnej infrastruktury sieci szerokopasmowych. Ponadto w UKE, w ramach realizacji Megaustawy, wydawane są decyzje umożliwiające korzystanie z istniejącej infrastruktury oraz organizowane są spotkania robocze z operatorami mające na celu wypracowanie wspólnych zasad przy inwestowaniu. Zasady te będą dotyczyły korzystania z infrastruktury wybudowanej z udziałem funduszy unijnych. Prezes UKE opracował Ofertę referencyjną, z której mogą korzystać samorządy przy opracowywaniu cenników na sieć szkieletowo-dystrybucyjną, oferowaną operatorom sieci dostępowych. Prezes UKE zachęcał operatorów do współdzielenia pomiędzy sobą infrastruktury oraz zasobów częstotliwości, co wyraził w wydanej 30 grudnia 2013 r. opinii nt. budowy wspólnych sieci oraz współdzielenia infrastruktury i zasobów 22. W celu realizacji zapisów Agendy Cyfrowej Regulator zobligowany jest do stwarzania bodźców zachęcających do inwestowania w rozwój infrastruktury. Z tego powodu Prezes UKE będzie podejmować działania wspierające współinwestowanie w rozwój NGN. Wykres 3. Pokrycie państw UE siecią NGA w 2014 r. (na gospodarstwa domowe) 120,00% 100,00% 80,00% 60,00% 40,00% 100,00% 98,84% 98,41% 97,29% 94,42% 91,70% 89,58% 89,11% 88,55% 88,16% 83,13% 80,80% 80,11% 79,68% 78,21% 76,40% 75,09% 73,23% 70,74% 69,40% 69,24% 67,31% 62,51% 56,95% 53,37% 42,61% 36,30% Średnia UE: 68,08% 34,01% 20,00% 0,00% MT BE NL LT LU DK LV PT UK AT EE DE CY HU SI SE FI ES IE BG RO CZ SK HR PL FR IT EL Źródło: Digital Agenda Scoreboard, 2014 r. Działania Prezesa UKE związane ze stwarzaniem bodźców zachęcających do inwestowania w rozwój infrastruktury są związane z przekazywaniem informacji o infrastrukturze telekomunikacyjnej. Bez takiej wiedzy operatorzy nie są w stanie w sposób efektywny zaplanować swoje inwestycje. Dane te co roku są przedstawiane na stronie portalu Polska szerokopasmowa. Ponadto w trakcie konferencji organizowanych przez Prezesa UKE przekazywane są informacje o działaniach prowadzonych przez Prezesa UKE, których celem jest wsparcie operatorów. Specjaliści UKE służą swoją wiedzą i wielokrotnie przeprowadzali warsztaty, na których omawiane były zagadnienia związane z procesem inwestycyjnym. W sekcji Inwestycje portalu Polska Szerokopasmowa dostępne są poradniki odnoszące się

17 swoją tematyką do budowy sieci klasy NGN 23 i NGA. Jedną z ciekawszych inicjatyw było opracowanie i zamieszczenie na łamach portalu poradnika dotyczącego planowania i projektowania sieci klasy NGA zwierającego arkusz kalkulacyjny ułatwiający zaplanowanie i zwymiarowanie inwestycji. Prezes UKE będzie podejmował działania, zachęcające do współpracy operatorów przy rozbudowie infrastruktury dostępowej światłowodowych sieci szerokopasmowego dostępu do Internetu. Prezes UKE stale współpracuje z przedsiębiorcami telekomunikacyjnymi w celu zwiększenia liczby inwestycji w zakresie budowy dostępowych sieci światłowodowych. Na spotkaniach i konferencjach organizowanych przez Prezesa UKE wielokrotnie były podnoszone zagadnienia związane z budową sieci światłowodowych. Wiele działań wspieranych jest w ramach Memorandum w sprawie współpracy na rzecz budowy i rozwoju pasywnej infrastruktury sieci szerokopasmowych. Wobec niskiego poziomu wykorzystania wybudowanych sieci do świadczenia usług, podejmując działania proinwestycyjne, Prezes UKE zwracał uwagę na kompleksowe i efektywne wykonanie inwestycji. Mając do dyspozycji informacje zebrane w ramach inwentaryzacji infrastruktury miał możliwość wskazywania obszarów z niedoborem infrastruktury. Z tego typu wsparcia ze strony Prezesa UKE skorzystała Władza Wdrażająca Programy Europejskie (WWPE) przy realizacji konkursów w ramach działania 8.4 Zapewnienie dostępu do Internetu na etapie ostatniej mili POIG. Pod patronatem Prezesa UKE odbywały się rozmowy pomiędzy największymi operatorami sieci stacjonarnej, których celem było wypracowanie zasad współpracy. Niestety operatorzy nie ustalili obszarów współpracy i podjęli decyzję, że będą współpracować na dotychczasowych zasadach. W tym celu przeanalizuje możliwości ewentualnego zastosowania w Polsce modelu, w którym firmy udostępniają sobie nawzajem wybudowaną samodzielnie światłowodową infrastrukturą dostępową na wcześniej ustalonych zasadach i warunkach cenowych. W celu wsparcia rozwoju inwestycji, Prezes UKE, na wniosek przedsiębiorców organizował spotkania pomiędzy potencjalnym wykonawcą i właścicielem infrastruktury światłowodowej, a operatorem telekomunikacyjnym w celu ustalenia zasad udostępniania wybudowanej dostępowej sieci światłowodowej na warunkach komercyjnych. W wyniku dyskusji ustalono, że taki model jest możliwy do zastosowania w Polsce i można go zastosować w warunkach komercyjnych. W ramach prac nad modelami wykorzystania wybudowanej infrastruktury Prezes UKE wykonał analizę Rynek telekomunikacyjny po 2015 r. w kontekście inwestycji publicznych zrealizowanych przez jednostki samorządu terytorialnego funduszy unijnych w ramach budowy Regionalnych Sieci Szerokopasmowych. Zakres analizy obejmował ekonomiczne i regulacyjno-prawne aspekty działalności RSS, a także wskazywał kierunki zmian i rolę jst w świadczeniu usług dostępu do sieci szerokopasmowych po 2015 r. W ramach opracowania przeanalizowano również możliwe do zastosowania modele operatorskie, a także określono rynki właściwe, na które wpływać będą sieci szerokopasmowe z udziałem jst. 23 ang. Next Generation Network sieć następnej generacji 17

18 Na stronie Urzędu zostanie uruchomiony portal Baza danych o inwestycjach szerokopasmowych z informacjami o aktualnie budowanych sieciach. Umożliwi on kontakt z potencjalnym kontrahentem w celu złożenia oferty na współinwestowanie. Portal poprawi komunikację podmiotów zainteresowanych kooperacją jak również pozwoli im na lepsze planowanie własnych strategii inwestycyjnych. Ze względu na rozpoczęte prace nad implementacją Dyrektywy Kosztowej, której celem będzie przedstawianie informacji o planowanych inwestycjach, uruchamianie kolejnego portalu nie było konieczne. Taką rolę będzie pełnił Punkt Informacyjny ds. Telekomunikacji. Na podkreślenie zasługuje fakt, że inicjatywa zapisana w Strategii Prezesa UKE do 2015 r. wyprzedzała kierunki Dyrektywy Kosztowej. Prezes UKE wspólnie z Głównym Urzędem Geodezji i Kartografii zgłosił również projekt budowy systemu do zgłaszania i zarządzania kanałami technologicznymi, który jednocześnie wychodzi naprzeciw nowej Dyrektywie Kosztowej. Projekt ten, po zaakceptowaniu w wyniku konkursu, będzie realizowany w ramach perspektywy finansowej Mapa hotspotów Udostępniona przez Prezesa UKE mapa samorządowych hotspotów to graficzna prezentacja lokalizacji samorządowych hotspotów z obszaru całego kraju, które zostały przedstawione w przystępnej formie map i tabel ujętych na czterech poziomach, tzn. kraj, województwo, powiat, gmina. Dzięki przygotowanej i na bieżąco aktualizowanej mapie, każdy użytkownik może sprawdzić, w jakich miejscach można skorzystać z usług bezprzewodowego dostępu do Internetu, świadczonych przez jednostki samorządu terytorialnego. Memorandum o przeciwdziałaniu kradzieży i dewastacji infrastruktury Celem podpisanego przez Prezesa UKE, Prezesa URE 24 oraz Prezesa UTK 25 w sierpniu 2012 r. Memorandum w sprawie współpracy na rzecz przeciwdziałania zjawisku kradzieży i dewastacji infrastruktury było podjęcie i prowadzenie wspólnych działań zmierzających do ograniczenia i przeciwdziałania kradzieżom i dewastacji urządzeń infrastruktury technicznej, przewodów oraz urządzeń telekomunikacyjnych, energetycznych i kolejowych. Kampania ma również na celu uświadomienie pozaekonomicznych skutków tego zjawiska. Działania prowadzone są w ramach powołanych grup roboczych ds. komunikacji, dobrych praktyk i legislacyjnej. Dzięki wspólnym wysiłkom w 2013 r. udało się włączyć działania Memorandum do Rządowego Programu Ograniczania Przestępczości i Aspołecznych Zachowań Razem bezpieczniej. Wsparcie dla działań podejmowanych w ramach Memorandum ze strony Ministerstwa Spraw Wewnętrznych i Komendy Głównej Policji, pozwoliło na wypracowanie zasad współpracy Sygnatariuszy Memorandum z Policją. Rezultatem tej współpracy jest również rozszerzenie o tematykę kradzieży i niszczenia infrastruktury kampanii społecznej Nie reagujesz akceptujesz. Dzięki inicjatywie Prezesa UKE do Ustawy o odpadach zostały przywrócone zapisy odnoszące się do prowadzenia dokumentacji i wypełniania formularzy związanych z przyjmowaniem metali przez punkty zbierania odpadów. Przygotowywane są zmiany do ustawy o odpadach oraz ustawy Kodeks Wykroczeń, aby określić w przepisach kwotę, powyżej której transakcje będą bezgotówkowe. 24 URE-Urząd Regulacji Energetyki 25 UTK-Urząd Transportu Kolejowego 18

19 Bezpośrednie straty z tytułu kradzieży i dewastacji infrastruktury w 2013 r. wyniosły około 50 mln. złotych, na skutek podjętych inicjatyw w 2014 r. zmniejszyły się do kwoty 40,8 mln zł. Obecnie zbierane są dane za 2015 r. Tabela 2. Wysokość strat finansowych w 2014 r. Branża Wysokość strat finansowych w 2014 r. 19 (w mln zł) Telekomunikacyjna 14,6 Energetyczna 12,3 Kolejowa 13,9 Źródło: UKE Regulacje W działania proinwestycyjne wpisuje się również dostosowywanie przez Prezesa UKE regulacji rynków właściwych związanych z dostępem do infrastruktury (rynek 4) i hurtowych usług szerokopasmowych (rynek 5) do panujących na nich warunków konkurencji. Prezes UKE podczas analizy rynku hurtowych usług szerokopasmowych, w celu jak najlepszego dostosowania regulacji do panujących warunków konkurencji, dokonał badania detalicznego rynku dostępu do szerokopasmowego Internetu. Analiza udziałów, a także poziom duplikacji sieci dostępowej i liczba działających na danym obszarze gminnym operatorów wykazała, że na 76 obszarach gminnych występuje wysoki poziom konkurencji na detalicznym rynku szerokopasmowego dostępu do Internetu. W wyniku tego rynek hurtowych usług szerokopasmowych został wyłączony spod regulacji m.in. w Warszawie, Łodzi, Szczecinie, Bydgoszczy, Katowicach, czy Lublinie. Kolejna analiza hurtowego rynku usługi lokalnego dostępu w stałej lokalizacji 26 rozpoczęła się w 2015 r. W jej ramach Prezes UKE przeprowadził szczegółową analizę konkurencyjności rynku ze względu na dostępność i duplikację infrastruktur w oparciu o najnowsze dostępne dane. Brane były pod uwagę różne scenariusze i kryteria, które miały najlepiej i w sposób obiektywny przedstawić stan konkurencji rynku. Celem projektowanej regulacji będzie promocja inwestycji w nową infrastrukturę telekomunikacyjną z jednej strony, przy jednoczesnym zabezpieczeniu interesów konsumentów oraz sprzyjaniu skutecznej konkurencji z drugiej. Regulacja ta dla osiągnięcia maksymalnie pozytywnego efektu uwzględniać będzie zarówno, specyfikę i charakterystykę polskiego rynku telekomunikacyjnego, jak również analizę doświadczeń innych regulatorów europejskich w zakresie regulacji tego rynku. Wprowadzenie nowych rozwiązań regulacyjnych dla tego rynku planowane jest na I połowę 2016 r. W przypadku rynku dostępu szerokopasmowego, Prezes UKE zamierza stosować podejście oparte o segmentacje geograficzną, co pozwoli na złagodzenie regulacji na obszarach konkurencyjnych. Konieczne będzie również uwzględnienie specyfiki polskiego rynku, w tym pozycji operatorów TVK oraz innych substytucyjnych wobec tradycyjnego DSL form dostępu szerokopasmowego. We wprowadzonej regulacji uwzględniono specyfikę polskiego rynku (rynek hurtowych usług szerokopasmowych: podział na obszary konkurencyjne i niekonkurencyjne). Podczas badania 26 Nazwa rynku zgodna z Zaleceniem KE z r. Wcześniejsza nazwa rynku zgodna z Zaleceniem KE z 17 grudnia 2007 r.: Hurtowy (fizyczny) dostęp do infrastruktury sieciowej (w tym dostęp dzielony lub w pełni uwolniony) w stałej lokalizacji

20 rynku detalicznego dostępu do Internetu szerokopasmowego byli brani pod uwagę operatorzy sieci telewizji kablowych, natomiast ze względu na brak ich substytucyjności z technologiami xdsl 27 i FTTx 28 nie zostali oni włączeni w zakres produktowy rynku na szczeblu hurtowym. Tym samym uwzględniona została presja konkurencyjna operatorów TVK i dostawców usług stacjonarnych działających na innych platformach. W celu wsparcia podmiotów budujących lokalne sieci dostępowe planowane jest utworzenie Centrum Inwestycji Telekomunikacyjnych (CIT). Będzie to centrum kompetencyjne, zespół ekspertów, którzy będą wspierać lokalnych operatorów w prowadzeniu inwestycji telekomunikacyjnych. Kanałami dostępu będą specjalna infolinia i adres mailowy. W ramach projektu SIPS na portalu Polska Szerokopasmowa powstał moduł Ekspert radzi, który umożliwia użytkownikom portalu zadawanie pytań w określonych kategoriach tematycznych, związanych z telekomunikacją do grupy ekspertów oraz udzielanie przez ekspertów odpowiedzi. Moduł jest obecnie w fazie implementacji na produkcyjnej wersji portalu. Odpowiedzi na pytania zadane poprzez panel Ekspert radzi będą udzielali eksperci kompetentni w danym zagadnieniu. Odpowiedzi stanowią informację poglądową, nie mają charakteru komercyjnych ekspertyz, ale mają za zadanie wskazanie ryzyk i przybliżenie rozwiązania problemu. Schemat 1. Kategorie pytań dotyczących telekomunikacji Źródło: UKE 27 ang. Digital Subscriber Line (cyfrowa linia abonencka) technologia cyfrowego szerokopasmowego dostępu do Internetu 28 ang. Fiber-to-the x - technologia umożliwiająca migrację z okablowania miedzianego do struktury światłowodowej, oferującej praktycznie nieograniczoną prędkość transmisji 20

21 Stanowisko w sprawie realizacji obowiązku zapewnienia współkorzystania oraz dostępu telekomunikacyjnego do infrastruktury telekomunikacyjnej lub publicznej sieci telekomunikacyjnej wybudowanej w ramach regionalnych sieci szerokopasmowych. Beneficjenci pomocy publicznej są zobowiązani do zapewnienia otwartego, przejrzystego i niedyskryminującego dostępu do regionalnych sieci szerokopasmowych na rzecz operatorów sieci dostępowych. W tym celu we wrześniu 2014 r. Prezes UKE opracował stanowisko, w którym zaprezentował podejście do kwestii regulacji dostępu do RSS. Działalność regulacyjna podejmowana przez Prezesa UKE w zakresie zapewnienia dostępu do RSS będzie polega na zatwierdzaniu, monitorowaniu i weryfikowaniu warunków dostępu oraz rozstrzyganiu sporów pomiędzy operatorami w zakresie dostępu. W celu wsparcia realizacji i funkcjonowania RSS, Prezes UKE przygotował w grudniu 2014 r. Ofertę referencyjną dla Operatorów Infrastrukturalnych określającą warunki zapewnienia dostępu do Regionalnych Sieci Szerokopasmowych, która stanowi pomoc w opracowaniu ofert ramowych gwarantujących zapewnienie otwartego, efektywnego dostępu do sieci. Oferta uwzględnia obowiązki nałożone na operatorów infrastruktury regionalnych sieci szerokopasmowych. Określa ona podstawowy katalog usług, który obejmuje: usługę dzierżawy łącza cyfrowego, usługę dzierżawy ciemnego włókna, dostęp do kanalizacji kablowej oraz usługi komplementarne (kolokacja, nadzór, połączenie sieci). Oferta określa ponadto podstawowe warunki współpracy o charakterze organizacyjnym i technicznym. Załącznik do Oferty stanowiły Wytyczne dotyczące wyznaczania opłat za dostęp do infrastruktury telekomunikacyjnej Regionalnych Sieci Szerokopasmowych, które określały zasady jakimi powinni kierować się operatorzy infrastruktury regionalnych sieci szerokopasmowych przy wyznaczaniu opłat za dostęp do sieci. Na koniec 2015 r. ww. Wytyczne zostały powtórnie zaktualizowane przez Ministerstwo Cyfryzacji (MC) również przy wsparciu Prezesa UKE. Od grudnia 2014 r. do stycznia 2016 r. Prezes UKE przeanalizował i zatwierdził osiem ofert ramowych operatorów infrastruktury RSS w województwach wielkopolskim, lubelskim, świętokrzyskim, warmińsko-mazurskim, łódzkim, mazowieckim, podkarpackim oraz operatora infrastruktury RSS na terenie 13 gmin w województwie podlaskim (Nadbużańska Szerokopasmowa Sieć Dystrybucyjna). Fundusze na inwestycje Zadaniem Prezesa UKE są działania mające na celu wsparcie procesu pozyskiwania środków unijnych, prawidłowe jego wykorzystanie, dobór środków regulacyjnych oraz działania na rzecz udostępniania infrastruktury kanalizacyjnej i kablowej, w tym ciemnych włókien światłowodowych 29. Prezes UKE wspierał wiele inicjatyw mających na celu pozyskiwanie środków unijnych na inwestycje budowy sieci szerokopasmowych jak również ustalenie w jaki sposób uzyskane środki zainwestować. W ramach współpracy z innymi urzędami i instytucjami takimi jak MAiC, WWPE, PARP 30 Prezes UKE prowadził wsparcie dla tych instytucji poprzez udział w pracach różnych grup roboczych oraz przygotowując opinie do dokumentów przygotowywanych przez inne instytucje. W ramach perspektywy finansowej bardzo aktywnie uczestniczył 29 Ciemne włókna - zainstalowane, ale nie wykorzystywane włókna światłowodu 30 Polska Agencja Rozwoju Przedsiębiorczości (PARP) 21