Standardowy Eurobarometr 84. Opinia publiczna w Unii europejskiej

Transkrypt

1 Opinia publiczna w Unii europejskiej Badanie zamówione i koordynowane przez Komisję Europejską, Dyrekcję Raport opracowany dla Przedstawicielstwa Komisji Europejskiej w Polsce. Niniejszy dokument nie prezentuje punktu widzenia Komisji Europejskiej. Interpretacje i opinie przedstawione w raporcie są wyłącznie opiniami autora. Fala EB84.3 TNS opinion & social

2 OPINIA PUBLICZNA W UNII EUROPEJSKIEJ POLSKA Badanie zamówione i koordynowane przez Komisję Europejską Raport opracowany dla Przedstawicielstwa KE w Polsce.

3 1 SPIS TREŚCI WSTĘP 2 GŁÓWNE WYNIKI 2 I.PRIORYTETY UNII EUROPEJSKIEJ 3 1 Poparcie dla dalszej integracji europejskiej w wybranych obszarach 3 II.POLACY O UNII EUROPEJSKIEJ 5 1 Poczucie tożsamości z UE 5 2 Największe korzyści z istnienia Unii Europejskiej 6 3 Elementy budujące poczucie wspólnoty 7 4 Podobieństwo podzielanych wartości w UE 8 III.UNIA EUROPEJSKA W MEDIACH 9 1 Poinformowanie o sprawach europejskich 9 2 Źródła informacji o polityce europejskiej 9 3 Opinie na temat częstości informowania o UE w wybranych mediach 10 4 Serwisy społecznościowe jako źródła informacji o polityce 10 IV.OPINIE NA TEMAT NAUKI JĘZYKÓW OBCYCH 11 1 Przydatność nauki języków obcych 11

4 2 WSTĘP W dniach 7-16 listopada 2015 r. konsorcjum TNS 1 zrealizowało na zlecenie Komisji Europejskiej badanie Standardowy Eurobarometr na reprezentatywnej próbie 1012 osób w wieku 15 i więcej lat, techniką wywiadów bezpośrednich w domach respondentów. Standardowy Eurobarometr jest badaniem cyklicznym, realizowanym raz na pół roku we wszystkich państwach Unii Europejskiej oraz w krajach kandydujących: Turcji, byłej Jugosłowiańskiej Republice Macedonii, Czarnogórze, Serbii i Albanii. Jego wyniki publikowane są w postaci ogólnodostępnych raportów. Badanie było realizowane po wyborach parlamentarnych, tuż przed zaprzysiężeniem nowego rządu Beaty Szydło 16 listopada 2015 r. GŁÓWNE WYNIKI Trzech na czterech Polaków popiera wspólną politykę obrony i bezpieczeństwa państw członkowskich Unii Europejskiej oraz swobodny przepływ obywateli Wspólnoty, którzy mogą mieszkać, pracować, uczyć się i prowadzić własną działalność gospodarczą w dowolnym miejscu Unii Europejskiej (po 74%). Połowa społeczeństwa jest przeciwna Europejskiej Unii Gospodarczej i Walutowej z jedną walutą euro (52%). Kontynent europejski (65%) częściej wzbudza w Polakach poczucie przywiązania niż wspólnota (58%), choć Polacy nieco częściej niż ogół Europejczyków wyrażają przywiązanie zarówno do Unii Europejskiej, jak i do Europy. Najbardziej docenianymi przez Polaków skutkami Unii Europejskiej są: swobodny przepływ osób, towarów i usług (62%) oraz pokój między państwami członkowskimi (51%). Zdaniem Polaków, wartości takie jak kultura (27%), gospodarka (26%) i historia (23%) najlepiej budują poczucie wspólnoty wśród obywateli Unii Europejskiej. Dwóch na trzech Polaków (67%) uważa także, że państwa członkowskie są sobie bliskie pod względem podzielanych wartości. Połowa Polaków ocenia swoją wiedzę o sprawach europejskich na poziomie dobrym (50%). Najczęściej informacje na ten temat czerpią z telewizji (65%). Co piąty Polak nie szuka wiadomości o polityce europejskiej (21%). Większość Polaków ocenia, że stacje telewizyjne (61%), radiowe (60%), prasa drukowana (56%) oraz strony internetowe (55%) dostarczają wystarczającą ilość informacji na temat Unii Europejskiej. Co drugi Polak (50%) przyznaje, że serwisy społecznościowe są dobrym miejscem do prezentowania swoich poglądów politycznych. Jednak blisko dwóch na pięciu respondentów było zdania, że nie można ufać informacjom o sprawach politycznych pochodzącym z internetowych serwisów społecznościowych (37%). Najczęściej wskazywaną przez Polaków korzyścią z nauki nowego języka jest możliwość wykorzystania go podczas wakacyjnych wyjazdów zagranicznych (51%) oraz podjęcia pracy poza Polską (49%). 1 W Polsce badanie zostało zrealizowane przez TNS.

5 I. PRIORYTETY UNII EUROPEJSKIEJ 1 Poparcie dla dalszej integracji europejskiej w wybranych obszarach Spośród uwzględnionych w badaniu aspektów dalszej integracji w ramach Unii Europejskiej, Polacy wyrażają największą aprobatę wobec wspólnej polityki obrony i bezpieczeństwa (74%), swobodnego przepływu obywateli UE, którzy mogą mieszkać, pracować, uczyć się i prowadzić działalność gospodarczą w dowolnym miejscu w UE (74%), wspólnej polityki zagranicznej wszystkich państw członkowskich (67%), wspólnej polityki energetycznej (67%) oraz umowy o wolnym handlu i inwestycjach między UE a Stanami Zjednoczonymi (66%). Większość Polaków popiera także jednolity rynek cyfrowy w ramach UE (59%), dalsze rozszerzenie UE (56%) i wspólną politykę migracyjną (54%). Wykres 1. QA15 Jaka jest Pana(i) opinia na temat każdego ze stwierdzeń? W Polsce w stosunku do poprzedniego roku spadło poparcie dla wspólnej polityki zagranicznej (75% w 2014 roku), wspólnej polityki obrony i bezpieczeństwa (82% w 2014 roku), umowy o wolnym handlu i inwestycjach (71% w 2014 roku) oraz wspólnej polityki migracyjnej (66% w 2014 roku). Polacy są za dalszym rozszerzeniem UE częściej niż wskazuje na to średnia dla całej wspólnoty (38%). 3

6 4 Co trzeci Polak (34%) popiera Europejską Unię Gospodarczą i Walutową z jedną walutą euro, zaś połowa (52%) jest przeciw. Poparcie dla euro było w Polsce najwyższe tuż po wejściu do UE jesienią 2004 roku (65%), później systematycznie obniżało się do zaledwie 29% wiosną 2013 roku, od tego czasu obserwujemy jego ponowny wzrost (32% w 2014 roku). Polacy popierają Europejską Unię Gospodarczą i Walutową rzadziej niż ogół mieszkańców UE (56%), przy czym zwolennikami euro są wyraźnie częściej mieszkańcy strefy euro (68%) niż krajów pozostających poza nią (32%). Największymi zwolennikami wspólnej waluty są mieszkańcy Albanii (87%), Estonii (82%) oraz Luksemburga (80%). Natomiast najrzadziej wprowadzenie euro popierają Czesi (20%), Brytyjczycy (20%), Szwedzi (23%) oraz Duńczycy (30%).

7 5 II. POLACY O UNII EUROPEJSKIEJ 1 Poczucie tożsamości z UE Większość Polaków czuje się związana zarówno z Europą (65%), jak i z Unią Europejską (58%). To zatem kontynent częściej wzbudza w Polakach poczucie przywiązania niż wspólnota. Polacy nieco częściej niż ogół Europejczyków wyrażają przywiązanie zarówno do Unii Europejskiej (49%), jak i do Europy (59%). Przywiązanie do Unii Europejskiej najczęściej odczuwają mieszkańcy Luksemburga (74%), Łotwy (65%) oraz Rumunii (60%). Rzadziej przyznają się do tego Czesi (35%), Grecy (34%), Turkowie (32%), Cypryjczycy (24%) oraz Serbowie (16%). Do Europy natomiast znacznie częściej niż Polacy czują się przywiązani mieszkańcy Luksemburga (80%), Węgier (75%) oraz Danii (74%), a rzadziej - podobnie jak w przypadku Unii Europejskiej - Turkowie (31%), Cypryjczycy (29%) oraz Serbowie (25%). Wykres 2. QAD1a.3.4 Proszę powiedzieć, na ile Pan/i czuje się związany/a Zdecydowana większość Polaków (71%) czuje się obywatelami Unii Europejskiej. Takie poczucie towarzyszy mieszkańcom Polski częściej niż Europejczykom (średnia UE 64%). Najczęściej wskazują na to mieszkańcy Luksemburga (85%) oraz Maltańczycy (82%). Obywatelami Unii Europejskiej częściej czują się osoby zamieszkałe w państwach należących do strefy euro (66%) niż te, które nie posługują się na co dzień wspólną walutą (61%). Trzech na pięciu Polaków (59%) przyznaje, że wie, jakie są ich prawa jako obywateli Unii Europejskiej, przy czym zdecydowanie przyznaje się do tego 14% z nich. Jest to odsetek wyższy niż średnia w Unii Europejskiej (49%). W stosunku do poprzedniego roku odsetek osób znających swoje prawa wynikające z członkostwa Polski w Unii Europejskiej spadł o 5 punktów procentowych (w roku 2014 to 64%). Najmniejsza znajomość swoich praw jako obywateli UE występuje we Włoszech (30%) oraz we Francji (35%), natomiast najczęściej taką wiedzę deklarują Finowie (74%). Niemal dwie trzecie Polaków (62%) wyraża chęć dalszego poznawania swoich praw jako obywateli Unii Europejskiej. Najczęściej mieszkańcy Cypru (86%) oraz Malty (82%) chcieliby pogłębiać swoją wiedzę na temat praw obywatela Unii Europejskiej, najrzadziej natomiast Finowie (47%). W porównaniu do roku 2014 (70%) obecnie Polacy rzadziej pragną poszerzać znajomość swoich praw we wspólnocie.

8 6 2 Największe korzyści z istnienia Unii Europejskiej Najbardziej docenianymi przez Polaków skutkami Unii Europejskiej są swobodny przepływ osób, towarów i usług (62%) oraz pokój między państwami członkowskimi (51%). Analogiczne wyniki uzyskiwane były w kolejnych pomiarach od 2012 roku. Polacy nie odbiegają pod tym względem od mieszkańców pozostałych państw wspólnoty, choć w poszczególnych krajach różna jest kolejność tych dwóch odpowiedzi unijna średnia to 56% wskazań na pokój i 55% - na swobodny przepływ osób, towarów i usług. Ten ostatni najczęściej podkreślany jest przez Litwinów (77%), Bułgarów oraz Słowaków (po 75%), najrzadziej natomiast przez Francuzów (41%). Na pokój jako pozytywny skutek Unii częściej niż inne narodowości wskazują Szwedzi (76%), Niemcy i Duńczycy (po 73%), najrzadziej natomiast Turkowie (19%) i Albańczycy (18%). Waluta euro jako jeden z najbardziej pozytywnych skutków Unii Europejskiej wymieniana jest przede wszystkim w tych krajach, które przyjęły euro (33% wobec 10% w krajach spoza strefy euro) najczęściej w Irlandii (50%), na Słowacji i w Luksemburgu (po 49%). Wykres 3. QD4 Która z wymienionych rzeczy jest Pana(i) zdaniem najbardziej pozytywnym skutkiem Unii?

9 7 3 Elementy budujące poczucie wspólnoty W przekonaniu Polaków to kultura (27%), gospodarka (26%) oraz historia (23%) najbardziej budują poczucie wspólnoty wśród obywateli Unii. Istotnym czynnikiem w tym kontekście są również wartości (18%). Pozostałe elementy wymieniane były nieco rzadziej: geografia, rządy prawa i sport (po 15%), języki, wynalazki, nauka i technologia oraz solidarność z biedniejszymi regionami (po 14%). Najrzadziej Polacy wymieniali religię oraz ochronę zdrowia, szkolnictwo i emerytury jako elementy, które budują w Europejczykach poczucie wspólnoty (po 11%). Dla mieszkańców Polski mniejsze znaczenie niż dla Europejczyków w budowaniu wspólnoty wśród obywateli Unii Europejskiej ma geografia (średnia UE - 20%) oraz sport (średnia UE - 22%). Polacy bardziej doceniają w tym kontekście gospodarkę (26% wobec 21% Europejczyków). Wykres 4. QD6. Które z następujących elementów najbardziej, w Pana/i przekonaniu, budują poczucie wspólnoty wśród obywateli UE?

10 8 4 Podobieństwo podzielanych wartości w UE Dwóch na trzech Polaków (67%) uważa, że, ogólnie rzecz biorąc, pod względem podzielanych wartości państwa członkowskie Unii Europejskiej są sobie bliskie, przy czym 6% z nich dostrzega, że są one bardzo bliskie, a 61% - że raczej bliskie. Niemal jedna piąta badanych (18%) w Polsce uważa, że państwa członkowskie pod tym względem są sobie dalekie. W Polsce częściej występuje przekonanie, że państwa członkowskie pod względem podzielanych wartości są sobie bliskie niż wskazuje na to średnia odpowiedzi Europejczyków (50%). Podobnie Unię Europejską oceniają mieszkańcy Malty (70%), Irlandii (69%), Słowacji (67%), Chorwacji (66%) i Czech (65%). Pod względem opinii na temat spójności wartości państw członkowskich nieco odmienne opinie mają państwa strefy euro, których mieszkańcy rzadziej uważają, że państwa UE są pod tym względem sobie bliskie (46%) niż respondenci zamieszkali poza strefą euro (58%).

11 9 III. UNIA EUROPEJSKA W MEDIACH 1 Poinformowanie o sprawach europejskich Połowa Polaków (50%) uważa, że jest co najmniej dobrze poinformowana o sprawach europejskich, przy czym na poziomie bardzo dobrym ocenia swoją wiedzę 3% mieszkańców Polski. 45% Polaków źle ocenia swój stopień poinformowania o sprawach europejskich. Polacy nieco częściej od Europejczyków (41%) oceniają, że są dobrze poinformowani o sprawach europejskich. Najlepiej natomiast swoją wiedzę na temat bieżących spraw dotyczących Unii Europejskiej oceniają mieszkańcy Luksemburga (69%), Duńczycy (65%), mieszkańcy Finlandii (64%) oraz Irlandczycy (62%). Ponadto lepiej oceniają ją również mieszkańcy państw europejskich, które nie posługują się walutą euro (47%) niż tych znajdujących się w strefie euro (37%). Wykres 6. QE2. A ogólnie rzecz biorąc, w Pana/i ocenie, jak dobrze jest Pan/i poinformowany/a o sprawach europejskich? 2 Źródła informacji o polityce europejskiej Najważniejszym źródłem informacji o Unii Europejskiej jest dla Polaków telewizja (65%). W dalszej kolejności, ale już istotnie rzadziej, wymieniane są: strony internetowe (38%), radio (36%), a także prasa drukowana (22%). Jedynie 7% respondentów informacje o UE pozyskuje z serwisów społecznościowych. Europejczycy częściej w stosunku do Polaków informacje dotyczące bieżących europejskich spraw politycznych czerpią z telewizji (74%) oraz prasy drukowanej (39%). Polacy (21%) blisko dwa razy częściej niż Europejczycy (11%) przyznają, że nie szukają wiadomości o europejskich sprawach politycznych. Wykres 7. QE5 Skąd czerpie Pan(i) najwięcej informacji o europejskich sprawach politycznych?

12 10 3 Opinie na temat częstości informowania o UE w wybranych mediach Większość Polaków (61%) ocenia, że polskie stacje telewizyjne przekazują wystarczającą ilość informacji dotyczących Unii Europejskiej. Niemal jedna piąta ankietowanych (18%) odczuwa pod tym względem niedosyt, a co jedenasty Polak (9%) uważa, że informacji europejskich w telewizji jest zbyt dużo. Rzadziej nadmiar informacji o Unii Europejskiej przekazują, zdaniem Polaków, stacje radiowe, prasa drukowana, strony internetowe i serwisy społecznościowe (5-6%). Zdaniem respondentów, zbyt mało wiadomości o wspólnocie przekazują stacje radiowe, nieco rzadziej wskazywana jest w tym kontekście prasa drukowana, najrzadziej strony internetowe oraz serwisy społecznościowe w Internecie. Na tle innych krajów UE Polacy częściej wskazują, że polskie stacje telewizyjne (średnia UE 54%), radiowe (średnia UE 49%), strony internetowe (średnia UE - 44%) oraz serwisy społecznościowe (średnia UE 31%) podają wystarczającą ilość informacji dotyczących wspólnoty. Wykres 8. QE7 Ogólnie rzecz biorąc, czy uważa Pan(i), że polskie media mówią o Unii Europejskiej zbyt dużo, tyle ile trzeba czy też zbyt mało? 4 Serwisy społecznościowe jako źródła informacji o polityce Zbadano również stosunek Polaków do serwisów społecznościowych w kontekście pozyskiwania informacji o polityce. Ponad połowa respondentów uważa, że serwisy społecznościowe w Internecie mogą zainteresować ludzi sprawami politycznymi oraz są nowoczesnym sposobem poznawania ich na bieżąco (po 53%). Co drugi pytany (50%) uważa, że serwisy społecznościowe w Internecie są dobrym miejscem do prezentowania swoich poglądów politycznych. Rzadziej (37%) można spotkać się z opinią, że takim informacjom pochodzącym z internetowych serwisów społecznościowych nie można ufać. Polacy mają mniejsze zaufanie do wiadomości pozyskiwanych z internetowych serwisów społecznościowych niż Europejczycy (37% wobec 47%)

13 11 IV. OPINIE NA TEMAT NAUKI JĘZYKÓW OBCYCH 1 Przydatność nauki języków obcych Zdaniem zdecydowanej większości Polaków (88%) znajomość innych języków niż ojczysty jest lub mogłaby być przydatna. Pod tym względem Polacy nie różnią się istotnie od Europejczyków (86%). Najczęściej przydatność znajomości obcych języków doceniają mieszkańcy Luksemburga (100%), Malty (98%) i Estonii (97%), a najrzadziej Brytyjczycy (79%) oraz Austriacy (76%). Wykres 10. QD12. Czy Pana/i zdaniem znajomość innych języków niż ojczysty jest lub mogłaby być dla Pana/i osobiście bardzo przydatna, raczej przydatna, raczej nieprzydatna czy w ogóle nieprzydatna? Jakie są korzyści posługiwania się językiem innym niż ojczysty, które są dostrzegane w Polsce? Polacy uważają, że jest to umiejętność, która może się przydać podczas wakacyjnych wyjazdów zagranicznych (51%) oraz podjęcia pracy poza Polską (49%). Nieco rzadziej wskazują natomiast, że należy uczyć się nowych języków aby zdobyć lepszą pracę w Polsce (43%). Co trzeci polski respondent jest zdania, że zdolności lingwistyczne powinny być zdobywane przede wszystkim dla własnej satysfakcji (35%), aby posługiwać się nowym językiem w pracy (34%), aby poznawać ludzi z innych krajów (32%), aby móc podjąć naukę w innym kraju (30%) oraz by mieć możliwość zrozumienia ludzi należących do innych kultur (29%). Najrzadziej natomiast Polacy uważają, że obcy język jest potrzebny, by bardziej utożsamiać się Europejczykami (14%), aby zachowywać znajomość języka, którym mówi jego rodzina oraz by móc korzystać z Internetu (po 11%). W stosunku do roku 2012, obecnie Polacy rzadziej wskazują, że znajomość języka obcego może być przydatna podczas zagranicznych wakacji (60%), w pracy (45%), w trakcie zagranicznych studiów (46%), pracy za granicą (62%) czy poszukiwania lepszego zatrudnienia (50%). Europejczycy częściej doceniają znajomość języków obcych w kontekście wykonywanej pracy (45%) oraz poznawania ludzi z innych krajów (37%) i ich zrozumienia (42%). Europejczycy, rzadziej niż Polacy, dostrzegają natomiast, że korzyścią wynikającą z tej umiejętności jest jej przydatność podczas wyjazdów urlopowych (46%). Wykres 11. QD13. Jakie są Pana/i zdaniem główne korzyści z uczenia się nowego języka?