Odnawialne źródła energii w programach na lata

Transkrypt

1 Odnawialne źródła energii w programach na lata Autor: Janusz Mikuła, podsekretarz stanu, Ministerstwo Rozwoju Regionalnego ( Czysta Energia - grudzień 2008) Presja Unii Europejskiej w zakresie efektywności wytwarzania i dystrybucji energii oraz ochrony środowiska, a takŝe stopniowo zmieniający się rynek energii w Polsce wymaga od przedsiębiorców związanych z sektorem energetycznym modernizacji infrastruktury. Z drugiej jednak strony stwarza szansę na rozwój energetyki odnawialnej. W programach na lata przewidziane zostało dofinansowanie dla tego typu przedsięwzięć: w ramach Programu Operacyjnego Innowacyjna Gospodarka (w przypadku projektów innowacyjnych, wdraŝania nowoczesnych technologii), Programu Operacyjnego Infrastruktura i Środowisko (projekty duŝe o znaczeniu strategicznym), regionalnych programów operacyjnych (mniejsze projekty, realizowane przez małe i średnie przedsiębiorstwa) oraz Programu Rozwój Obszarów Wiejskich. Program Operacyjny Infrastruktura i Środowisko W Programie Operacyjnym Infrastruktura i Środowisko wsparcie dla odnawialnych źródeł energii zostało przewidziane przede wszystkim w ramach priorytetu IX Infrastruktura energetyczna przyjazna środowisku, w tym efektywność energetyczna. Priorytet obejmuje cztery działania związane z OZE, których beneficjentami mogą być: przedsiębiorcy, jednostki samorządu terytorialnego oraz ich związki i stowarzyszenia, podmioty wykonujące usługi publiczne na podstawie umowy zawartej z jednostką samorządu terytorialnego. Działania 9.1 Wysoko sprawne wytwarzanie energii W ramach tego działania wspierane będą projekty o wartości minimum 10 mln złotych, polegające na: budowie lub przebudowie jednostek wytwarzania energii elektrycznej oraz ciepła w skojarzeniu, przekształceniu ciepłowni w jednostki kogeneracyjne spełniające ww. wymogi, oraz spełniające wymogi dla wysoko sprawnej kogeneracji, określone w dyrektywie 004/8/WE. Do dofinansowania w ramach działania kwalifikują się zarówno jednostki wykorzystujące paliwa nieodnawialne, jak i odnawialne z preferencją dla tych drugich. Jako integralną część projektu wsparcie moŝe obejmować budowę przyłączy do najbliŝszej istniejącej sieci (tj. odcinka łączącego jednostkę/jednostki wytwarzania energii z punktem, w którym następuje rozgraniczenie własności sieci określonym w umowie przyłączeniowej). W ramach działania wyklucza się wsparcie dla technologii współspalania paliw kopalnych i biomasy lub biogazu.

2 Dotacje udzielane będą na podstawie programu pomocy publicznej: rozporządzenia Ministra Gospodarki w sprawie udzielania pomocy publicznej na inwestycje w zakresie budowy lub przebudowy jednostek wysokosprawnego wytwarzania energii. Alokacja ze środków unijnych na działanie wynosi prawie 84 mln euro. Intensywność wsparcia określają programy pomocy publicznej, ale nie moŝe ono przekraczać 20% wydatków kwalifikowanych (w przypadku pomocy regionalnej na nowe inwestycje) lub wartości projektu (w przypadku pomocy horyzontalnej na ochronę środowiska, np. na przebudowę) z zastrzeŝeniem, Ŝe dla jednostek wykorzystujących nieodnawialne źródła energii kwota dofinansowania nie moŝe przekroczyć 20 mln złotych. Instytucją przeprowadzającą konkurs i podpisującą umowę o dofinansowanie (tzw. instytucją wdraŝającą) jest Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej. Działanie 9.4 Wytwarzanie energii ze źródeł odnawialnych. Kolejnym działaniem w POIiŚ związanym z ciepłownictwem jest 9.4 Wytwarzanie energii ze źródeł odnawialnych. W tym działaniu dodatkowo jako beneficjenta środków uwzględniono kościoły, kościelne osoby prawne i ich stowarzyszenia oraz inne związki wyznaniowe. Do wsparcia z 9.4 kwalifikują się: projekty budowy lub zwiększania mocy małych elektrowni wodnych do 10 MW oraz jednostek wytwarzania energii elektrycznej z biomasy lub biogazu o minimalnej wartości 10 mln złotych oraz projekty budowy lub zwiększania mocy jednostek wytwarzania energii elektrycznej z wykorzystaniem energii wiatrowej lub ciepła z energii słonecznej i geotermalnej o minimalnej wartości 20 mln złotych. Wsparcie moŝe obejmować budowę przyłączy do najbliŝszej sieci elektroenergetycznej. Podobnie jak w 9.1 do działania nie kwalifikują się projekty dotyczące spalania odpadów komunalnych oraz współspalania paliw kopalnych z biomasą lub biogazem. Jest to działanie o największej alokacji unijnej z całego priorytetu IX przeszło 352 mln euro. Wsparcie udzielane będzie na podstawie rozporządzenia Ministra Gospodarki w sprawie udzielania pomocy publicznej na inwestycje w zakresie budowy lub rozbudowy jednostek wytwarzających energię elektryczną lub ciepło z odnawialnych źródeł energii, które przygotowywane jest na podstawie Wytycznych w sprawie krajowej pomocy regionalnej na lata oraz Wspólnotowych wytycznych dotyczących pomocy państwa na rzecz ochrony środowiska naturalnego. W ramach tych rozporządzeń określana będzie intensywność wsparcia, jednakŝe nie moŝe ono przekroczyć 20% wydatków kwalifikowanych (w przypadku pomocy regionalnej na nowe inwestycje) lub wartości projektu (w przypadku pomocy horyzontalnej na ochronę środowiska, np. na zwiększanie mocy). Instytucją przeprowadzającą konkurs i podpisującą umowę o dofinansowanie jest Instytut Paliw i Energii Odnawialnej. Działania 9.5 i 9.6 W ramach działania 9.5 dofinansowane będą projekty o wartości 20 mln złotych i powyŝej, z zakresu budowy zakładu lub instalacji do produkcji biokomponentów i biopaliw ciekłych. Dofinansowanie udzielane będzie na podstawie programu pomocy publicznej, a w przygotowaniu jest odpowiednie rozporządzenie Ministra Gospodarki.

3 Maksymalny poziom wsparcia wynosi 30% wydatków kwalifikowalnych. Alokacja ze środków UE na działanie niespełna 70,5 mln euro. Natomiast ostatnim działaniem w priorytecie IX mającym na celu rozwój energetyki odnawialnej jest to oznaczone liczbą 9.6, czyli Sieci ułatwiające odbiór energii ze źródeł odnawialnych, w ramach którego wspierana będzie budowa oraz modernizacja sieci elektroenergetycznych, umoŝliwiająca przyłączanie jednostek wytwarzających energię z OZE. Ze względu na tzw. linię demarkacyjną, minimalna wartość projektu wynosi 20 mln złotych. JeŜeli notyfikacja negatywna pomocy publicznej zostanie zatwierdzona, początkiem okresu kwalifikowalności wydatków będzie 1 stycznia 2007 r. Maksymalny poziom dofinansowania to 85% tzw. luki finansowej (wielkość całkowitych kosztów inwestycji, wyraŝonych w wartości bieŝącej, pomniejszona o przewidywane przychody netto projektu, równieŝ wyraŝone w wartości bieŝącej). Alokacja z Unii Europejskiej na działanie wynosi 47 mln euro. Instytucją wdraŝającą, podobnie jak w 9.4, jest Instytut paliw i Energii Odnawialnej. Priorytet X PO IiŚ Dodatkowo, w priorytecie X Bezpieczeństwo energetyczne, w tym dywersyfikacja źródeł energii, finansowanym z Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego, przewidziano wsparcie dla zakładów produkujących urządzenia do wytwarzania energii z OZE. Jest to działanie 10.3 Rozwój przemysłu dla OZE, o alokacji 27,40 mln euro. W ramach tego działania dofinansowana będzie budowa zakładów do produkcji urządzeń niezbędnych do realizacji takich projektów, które zostaną wsparte w ramach działania 9.4 i 9.5 POIiŚ. Minimalna wartość projektu wynosi 20 mln złotych. W przygotowaniu jest program pomocy publicznej rozporządzenie Ministra Gospodarki w sprawie udzielania pomocy publicznej na nowe inwestycje w zakresie rozwoju przemysłu dla odnawialnych źródeł energii w ramach Programu Operacyjnego Infrastruktura i Środowisko, opracowany na podstawie Wytycznych w sprawie krajowej pomocy regionalnej na lata (2006/C/54/08). Maksymalny poziom wsparcia wynosi 30% wydatków kwalifikowalnych. Regionalne Programy Operacyjne Projekty związane z OZE o niŝszej wartości będą mogły uzyskać dofinansowanie w ramach RPO. W kaŝdym regionalnym programie zostały przewidziane środki na OZE. W ramach RPO na projekty z zakresu energetyki dofinansowanie dostaną głównie jednostki sektora finansów publicznych, jednostki samorządu terytorialnego, organizacje pozarządowe, jednostki naukowe i szkoły wyŝsze. Program Operacyjny Innowacyjna Gospodarka Głównym celem POIG jest rozwój polskiej gospodarki w oparciu o innowacyjne przedsiębiorstwa. Projekty z ww. zakresu, dotyczące energetyki odnawialnej, w POIG mogą uzyskać wsparcie w ramach takich działań, jak:

4 Działanie 1.4 Wsparcie projektów celowych Celem działania jest podniesienie innowacyjności przedsiębiorców dzięki wykorzystywaniu rezultatów prac B + R, zrealizowanych na ich potrzeby. Maksymalna wielkość udzielonego wsparcia: 20 mln złotych. Alokacja z UE ok. 331 mln euro na działanie. Działanie 1.4 stworzy integralną całość z działaniem 4.1. Wsparciu w ramach całego procesu będzie podlegało dofinansowanie całości działań związanych z realizacją projektu celowego. Działanie 4.1 Wsparcie wdroŝeń wyników prac B + R 4.1 Celem działania jest poprawa poziomu innowacyjności przedsiębiorstw poprzez wspieranie wdroŝeń wyników prac B + R realizowanych w ramach działania 1.4, a takŝe wdroŝenie wyników prac B + R, będących rezultatem programu Wędka Technologiczna. Wartość wydatków kwalifikowanych nie większa niŝ 200 mln złotych. Maksymalna wartość wsparcia 20 mln złotych. Alokacja z UE na działanie 331,5 mln euro. Działanie 4.4 Nowe inwestycje o wysokim potencjale innowacyjnym Projekty inwestycyjne (w tym niezbędne działania szkoleniowe i doradcze) w zakresie zastosowania nowych (funkcjonujących na świecie nie dłuŝej niŝ trzy lata) rozwiązań technologicznych w produkcji i usługach (zakup niezbędnych środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych związanych bezpośrednio z zakupem i eksploatacją środków trwałych). Zalicza się tu rozwiązania prowadzące do zmniejszenia szkodliwego oddziaływania na środowisko, m.in. do ograniczenia energo-, materiało- i wodochłonności produktów oraz usług, zastosowania oceny cyklu Ŝycia na wszystkich etapach projektowania procesów technologicznych, skutkujące powstaniem nowego lub znacząco ulepszonego produktu albo usługi. Alokacja 1, 207 mld euro. Program Rozwoju Obszarów Wiejskich W ramach Programu wsparcie dotyczące energii odnawialnej (produkcja roślin energetycznych, urządzenia słuŝące wytwarzaniu energii odnawialnej) będzie realizowane w zakresie działań: Modernizacja gospodarstw rolnych, Zwiększanie wartości dodanej podstawowej produkcji rolnej i leśnej, RóŜnicowanie w kierunku działalności nierolniczej, Tworzenie i rozwój mikroprzedsiębiorstw, Podstawowe usługi dla gospodarki i ludności wiejskiej. Modernizacja gospodarstw rolnych Pomoc udzielana w ramach tego działania moŝe dotyczyć inwestycji związanych z podjęciem lub modernizacją produkcji produktów rolnych Ŝywnościowych lub nieŝywnościowych, w tym tych przeznaczonych na cele energetyczne. W zakres przedsięwzięć mogą wchodzić inwestycje w urządzenia słuŝące wytwarzaniu energii ze źródeł odnawialnych na potrzeby produkcji rolnej w danym gospodarstwie. Alokacja na działanie prawie 1,800 mld euro.

5 Zwiększanie wartości dodanej podstawowej produkcji rolnej i leśnej Wspierane są inwestycje w zakresie przetwórstwa wyłącznie produktów rolnych na artykuły spoŝywcze lub produkty nieŝywnościowe, w tym równieŝ produkty rolne wykorzystywane na cele energetyczne (np. do produkcji biopaliw oleje, alkohol etylowy). W zakres operacji objętych działaniem Zwiększanie wartości dodanej podstawowej produkcji rolnej i leśnej mogą wchodzić takŝe inwestycje w urządzenia słuŝące wytwarzaniu energii ze źródeł odnawialnych lub produktów odpadowych (biogaz) na potrzeby produkcji w danym zakładzie przetwórstwa rolnego. Alokacja na działanie to prawie 1,100 mld euro. Podstawowe usługi dla gospodarki i ludności wiejskiej Działanie obejmuje m.in inwestycje słuŝące wykorzystaniu, wytwarzaniu lub dystrybucji energii ze źródeł odnawialnych (np. energia z biomasy, słoneczna, geotermalna, wiatrowa). Alokacja na działanie prawie 1,500 mld euro. Wsparcie z PROW dostaną tylko te projekty, które realizowane będą na terenie miejscowości naleŝących do gmin wiejskich albo miejscowości przynaleŝnych do gmin miejsko-wiejskich, oprócz miast liczących powyŝej 5 tys. mieszkańców lub teŝ miejscowości w gminach miejskich o liczbie mieszkańców mniejszej niŝ 5 tys. Korzystać z PROW mogą jedynie gminy lub jednostki organizacyjne, dla których organizatorem jest jednostka samorządu terytorialnego. Maksymalna wartość projektu wytwarzania lub dystrybucji energii ze źródeł odnawialnych wynosi 3 mln złotych.