SEKTOR VI - WARUNKI DLA DZIAŁALNOŚCI GOSPODARCZEJ

Transkrypt

1 SEKTOR VI - WARUNKI DLA DZIAŁALNOŚCI GOSPODARCZEJ Temat 1. Rozmiary i kategorie działalności gospodarczej, najwięksi pracodawcy, małe i średnie firmy (MSP). A. Część wstępna Na terenie Gminy Kamień Pomorski działa 1656 firm - osób fizycznych prowadzących działalność gospodarczą, 29 spółek prawa handlowego, 1spółdzielnia rzemieślnicza, 23 terenowe jednostki samorządowe i państwowe, 1 przedsiębiorstwo państwowe oraz 8 spółdzielni działających na podstawie spółdzielczego prawa mieszkaniowego. W pierwszej grupie - osoby fizyczne prowadzące działalność gospodarczą można wyróżnić następujące formy działalności: 1. Działalność wytwórcza 2. Działalność budowlana 3. Działalność handlowa 4. Działalność usługowa 5. Działalność handlowo - usługowa 6. Działalność rozrywkowa. Najwięcej podmiotów funkcjonuje w branży handlowej, usługowej oraz budowlanej; stanowi to 94% ogółu działalności. Tabela 1. Działalność gospodarcza prowadzona przez osoby fizyczne według poszczególnych branż Rodzaj działalności Liczba podmiotów Działalność wytwórcza 26 Działalność budowlana 161 Działalność handlowa 645 Działalność usługowa 743 Działalność handlowo - usługowa 75 Działalność rozrywkowa 6 Razem 1656

2 Działalność wytwórcza Działalność budowlana Diałalność handlowa Działalność usługowa Działalność handlowo - usługowa Działalność rozrywkowa Wykres 1. Rodzaje działalności gospodarczej prowadzonej przez osoby fizyczne Tabela 2. Zestawienie ilościowe podmiotów działających na terenie gminy jako spółki prawa handlowego, przedsiębiorstwa państwowe i jednostki administracji Rodzaj podmiotu Liczba podmiotów Jednostki samorządu terytorialnego 23 Jednostki administracji państwowej 2 Przedsiębiorstwo państwowe 1 Spółki prawa handlowego 29

3 Jednostki samorządu terytorialnego 52% 4% 42% Jednostki administracji państwowej Przedsiębiorstwo państwowe Spółki prawa handlowego 2% Wykres 2. Procentowy udział podmiotów działających na terenie gminy jako spółki prawa handlowego, przedsiębiorstwa państwowe, jednostki samorządowe i administracji państwowej. Wśród spółek prawa handlowego dominuje działalność usługowa. Na terenie gminy brak dużych przedsiębiorstw, a wśród średnich przedsiębiorstw - największym pracodawcą jest przedsiębiorstwo państwowe PKS Kamień Pomorski (branża - usługi przewozowe), zatrudniające 188 osób oraz Uzdrowisko Kamień Pomorski Sp. z o.o. (spółka z udziałem skarbu państwa), które zatrudnia 179 osób (branża - usługi rehabilitacyjno - lecznicze).

4 2% Osoby fizyczne Spóki prawa handlowego 98% Wykres 3. Procentowy udział podmiotów gospodarczych osób fizycznych oraz spółek prawa handlowego B. Trendy i tendencje Podmioty gospodarcze osoby fizyczne działające na terenie gminy to przeważnie firmy mikro (1-5-osobowe). Większa ilość zatrudnionych pojawia się w branży budowlanej, gdzie największa firma zatrudnia ok. 50 osób. Charakterystyczną cechą wielu działających przedsiębiorstw (szczególnie z branży usługowej i budowlanej) jest ich sezonowość, podyktowana porą roku (sezon budowlany i turystyczny). Największa aktywność przedsiębiorstwa przypada na miesiące wiosenno-letnie. W okresie poza sezonem minimalizują swoją działalność lub ją zawieszają. Zjawisko to dotyczy ok. 30% firm. Wiele przedsiębiorstw nie ma ustabilizowanej struktury działalności dość szybko zmieniają branżę reagując na wyzwania rynku. C. Dane porównawcze Gmina porównywana Wolin.

5 Wytwórcza Budowlana Handlowa Usł ugowa Produkcyjno - usł ugowa Gastronom iczna Wykres 4. Struktura działalności gospodarczej w gminie Wolin - osoby fizyczne 2% Osoby fizyczne Spóki prawa handlowego 98%

6 Wykres 5. Procentowy udział podmiotów gospodarczych: osób fizycznych oraz spółek prawa handlowego w gminie Wolin Zasadniczo w strukturze działalności gospodarczej zarówno w gminie Kamień Pomorski jak i w gminie Wolin dominującą pozycję zajmuje sektor handlowy i usługowy. Te sektory działalności oraz działalność budowlana zajmują najbardziej znaczące miejsce wśród lokalnego biznesu. Relacje między udziałem podmiotów osób fizycznych oraz spółek prawa handlowego w obu gminach są takie same. Dominującą formą są osoby fizyczne (98% ogółu firm). D. Prace i działania w toku Gmina podejmuje starania dotyczące zachęcenia inwestorów szczególnie z branży turystycznej do rozwijania swojej działalności, w oparciu o przyjęte ulgi w podatkach lokalnych. W koncepcjach urbanistycznych oraz planów zagospodarowania przestrzennego brane są pod uwagę oczekiwania potencjalnych inwestorów. E. Spis źródeł danych Dane Urzędu Miejskiego w Kamieniu Pomorskim (ewidencja działalności gospodarczej. Dane Wojewódzkiego Urzędu Statystycznego(działalność gospodarcza według PKD. Dane gminy Wolin (ewidencja działalności gospodarczej). Temat 2. Pomoc dla MSP, szkoły biznesowe, uruchamianie działalności, druga praca, warunki zatrudnienia i płac. A. Część wstępna Firmy w niewielkim stopniu korzystają ze wsparcia dla małych i średnich przedsiębiorstw. Na terenie gminy nie funkcjonują żadne fundusze poręczeniowe dla przedsiębiorców. Nie ma silnej reprezentacji lokalnego biznesu właściciele firm nie są zrzeszeni w przedstawicielstwach, które chciałyby realizować wspólną politykę wobec władz samorządowych. Brakuje również nie tylko szkoły biznesu, ale i kursów dotyczących zasad zakładania swojej własnej firmy oraz funkcjonowania na rynku. W gminie

7 nie funkcjonuje instytucja doradzająca jak założyć swoją firmę w krajach Unii Europejskiej. Rolę katalizatora przemian przejął na siebie urząd miejski, organizując spotkania szkoleniowe na temat możliwości pozyskiwania środków strukturalnych dla rozwoju MSP (działanie we współpracy z Zachodniopomorską Agencją Rozwoju Regionalnego). Cech Rzemiosł Różnych nie aktywizuje środowisk biznesowych w sprawy dotyczące rozwoju gospodarczego. Większa aktywność kamieńskich kupców pojawia się przy takich okazjach jak dyskusja o przyszłości targowiska lub lokalizacja supermarketu, natomiast brak jest innych inicjatyw skutkujących perspektywicznymi działaniami na rzecz rozwoju lokalnej przedsiębiorczości. W Kamieniu Pomorskim działa Powiatowy Urząd Pracy, który udostępnia określone narzędzia rynku pracy, takie jak: - prace interwencyjne i roboty publiczne (propozycja skierowana głównie do jednostek samorządowych), - staż absolwencki, - szkolenia, - pożyczka szkoleniowa, - pożyczka na rozpoczęcie działalności gospodarczej, - pożyczka na utworzenie dodatkowego miejsca pracy. W trakcie organizacji jest Kamieńska Izba Gospodarcza, która ma aspiracje do reprezentowania MSP na terenie naszej gminy. Wykres 1. Aktywne formy przeciwdziałania bezrobociu liczba zatrudnionych

8 2004 (I półr.) Umowy absolwenckie 2003 Stażę absolwenckie Prace interwencyjne 2002 Roboty publiczne Szkolenia Pożyczka szkoleniowa 2001 Pożyczka na utworzenie dodatkowego miejsca pracy Pożyczka na rozpoczęcie działalności gospodarczej Tabela 1. Aktywne formy przeciwdziałania bezrobociu liczba zatrudnionych Rodzaj działania (I półr.) Pożyczka na rozpoczęcie działalności gospodarczej Pożyczka na utworzenie dodatkowego miejsca pracy Pożyczka szkoleniowa Szkolenia Roboty publiczne Prace interwencyjne Staże absolwenckie Umowy absolwenckie

9 Wykres 2. Aktywne formy przeciwdziałania bezrobociu w gminie Kamień Pomorski efektywność działań 2004 (I półr.) Umowy absolwenckie Stażę absolwenckie Prace interwencyjne Roboty publiczne Szkolenia Pożyczka szkoleniowa Pożyczka na utworzenie dodatkowego miejsca pracy Pożyczka na rozpoczęcie działalności gospodarczej 0% 20% 40% 60% 80% 100% Tabela 2. Aktywne formy przeciwdziałania bezrobociu w gminie Kamień Pomorski efektywność działań Rodzaj działania (I półr.) Pożyczka na rozpoczęcie działalności gospodarczej 100% 100% 100% 100% 100% Pożyczka na utworzenie dodatkowego miejsca pracy % 100% - Pożyczka szkoleniowa % Szkolenia 50,65% 50% - 61,54% 81,25% Roboty publiczne 92,86% % - 2,51% Prace interwencyjne 87,50% 68,18% 83,33% 75,86% 92% Staże absolwenckie 30,56% 17,86% 50% 20,45% 6,60% Umowy absolwenckie 100% 100% - - -

10 Zróżnicowana efektywność działań w obszarze aktywnych form ograniczania bezrobocia pośrednio wskazuje na preferencje przedsiębiorców i instytucji zatrudniających nowych pracowników, a także bezrobotnych, którzy chcą rozpocząć swoją własną działalność. Do najchętniej wykorzystywanych instrumentów należy pożyczka na utworzenie dodatkowego miejsca pracy oraz na rozpoczęcie działalności gospodarczej. B. Trendy i tendencje Scharakteryzowane powyżej propozycje Powiatowego Urzędu Pracy jedynie w niewielkim stopniu wykorzystywane są przez firmy. W organizację robót publicznych i prac interwencyjnych angażują się jednostki samorządowe, sporą popularnością cieszy się również staż absolwencki. Różne formy pomocy dla małych i średnich przedsiębiorstw coraz częściej są nie tylko oferowane, ale również realizowane. Niemniej jednak pojawia się potrzeba lepszej koordynacji niniejszych działań przez instytucje, które taką pomoc świadczą. C. Dane porównawcze Tabela 4. Aktywne formy przeciwdziałania bezrobociu w powiecie kamieńskim w latach Formy działania Pożyczka na rozpoczęcie działalności gospodarczej Pożyczka na utworzenie dodatkowego miejsca pracy Pożyczka szkoleniowa Szkolenia Roboty publiczne Prace interwencyjne Staże absolwenckie Umowy absolwenckie

11 Pożyczka na rozpoczęcie działalności gospodarczej Pożyczka na utworzenie dodatkowego miejsca pracy Pożyczka szkoleniowa Szkolenia Roboty publiczne Prace interwencyjne Staże absolwenckie Umowy absolwenckie Wykres 3. Aktywne formy przeciwdziałania bezrobociu w powiecie kamieńskim w latach D. Prace i działania w toku Trwają prace nad rozpoczęciem pełnej działalności Kamieńskiej Izby Gospodarczej, organizacji mającej na celu integrację środowisk biznesowych oraz współpracę z przedsiębiorcami w pozyskiwaniu środków strukturalnych dla rozwoju MSP. Temat 3. Struktura produkcji i usług. A. Część wstępna Generalnie struktura produkcji i usług nie jest ustabilizowana, jednakże zauważyć można dominację usług o charakterze handlowym (handel

12 hurtowy i detaliczny), a w przypadku produkcji zaznacza się produkcja budowlana. Znaczący wpływ na całą produkcję ma nadal rolnictwo(19% podmiotów). Handel zdominowany jest przez małe, rodzinne firmy, a część z nich obsługiwana jest przez sieci hurtowni. Na terenie gminy istnieją dwa supermarkety o charakterze dyskontów. Istotną pozycję w strukturze produkcji i usług zajmuje obsługa nieruchomości, nauka i usługi związane z prowadzeniem działalności gospodarczej (10% podmiotów). Na uwagę zasługuje bardzo niska pozycja rybactwa w całej strukturze (poniżej 1%). SEKCJA A ROLNICTWO, ŁOWIECTWO I LEŚNICTWO SEKCJA B RYBACTWO 6% 0% 0% SEKCJA C GÓRNICTWO 6% 19% SEKCJA D PRZETWÓRSTWO PRZEMYSŁOWE 1% 2% SEKCJA E WYTWARZANIE I ZAOPATRYWANIE W ENERGIĘ ELEKTRYCZNĄ, GAZ, WODĘ 10% 2% 5% 1% 0% 5% 0% SEKCJA F BUDOWNICTWO SEKCJA G HANDEL HURTOWY I DETALICZNY; NAPRAWA POJAZDÓW SAMOCHODOWYCH, MOTOCYKLI ORAZ ARTYKUŁÓW UŻYTKU OSOBISTEGO I DOMOWEGO SEKCJA H HOTELE I RESTAURACJE SEKCJA I TRANSPORT, GOSPODARKA MAGAZYNOWA I ŁĄCZNOŚĆ SEKCJA J POŚREDNICTWO FINANSOWE 4% 12% SEKCJA K OBSŁUGA NIERUCHOMOŚCI, WYNAJEM, NAUKA I USŁUGI ZWIĄZANE Z PROWADZENIEM DZIAŁALNOŚCI GOSPODARCZEJ SEKCJA L ADMINISTRACJA PUBLICZNA I OBRONA NARODOWA; OBOWIĄZKOWE UBEZPIECZENIE SPOŁECZNE I POWSZECHNE UBEZPIECZENIE ZDROWOTNE SEKCJA M EDUKACJA 28% SEKCJA N OCHRONA ZDROWIA I POMOC SPOŁECZNA SEKCJA O POZOSTAŁA DZIAŁALNOŚĆ USŁUGOWA KOMUNALNA, SPOŁECZNA I INDYWIDUALNA, POZOSTAŁA SEKCJA P GOSPODARSTWA DOMOWE ZATRUDNIAJĄCE PRACOWNIKÓW Wykres 1. Struktura produkcji i usług według PKD w gminie Kamień Pomorski

13 B. Trendy i tendencje Nadal dominującą pozycję ma produkcja rolnicza, jednak brakuje zdecydowanie firm działających w branży przetwórstwa rolniczego. Rynek nie jest ustabilizowany. Brak otwartości na nowe inicjatywy. Duży procent (ok %) stanowią firmy, które szybko się pojawiają i równie szybko (1 2 lata) kończą swoją działalność. Niska pozycja rybactwa(poniżej 1%) może się nadal utrzymywać a nawet (w związku ze słabym potencjałem lokalnego rybactwa) pogarszać. Stosunkowo niska pozycja hoteli i restauracji (4% wszystkich podmiotów) świadczy o nie rozwiniętym potencjale tego sektora. C. Dane porównawcze Gmina porównywana Wolin. W gminie Wolin dominującym sektorem jest produkcja rolnicza, w sferze usług istotną pozycję zajmuje handel detaliczny i hurtowy. Na uwagę zasługuje również bardzo słaba pozycja rybactwa. Istotnym problemem jest brak rozwiniętej branży przetwórstwa spożywczego, co wskazuje na słabe wykorzystanie istniejącego potencjału produkcji rolnej. D. Prace i działania w toku Biorąc pod uwagę turystyczno uzdrowiskowy potencjał gminy, trwają intensywne starania o pozyskanie poważnych inwestorów z tej branży. Temat 4. Otoczenie biznesu, banki, ośrodki doradcze, fundusze poręczeniowe, szkolenia, doradztwo. A. Część wstępna W gminie funkcjonują 3 banki: PKO S.A., PKO BP S.A., Bank Spółdzielczy w Wolinie. Zakres oferowanych przez nie usług obejmuje pakiety biznesowe dla przedsiębiorców (zarówno odnośnie bieżącej obsługi, jak i pożyczek lub kredytów). Oprócz banków na rynku usług finansowych pojawiają się firmy z branży pośrednictwa finansowego (najbardziej aktywna jest firma Prowident). Nierozwinięta jest natomiast oferta dotycząca wsparcia finansowego dla podmiotów rozpoczynających działalność gospodarczą. Brak jest również profesjonalnych firm doradczych (rolę tę pełnią biura doradztwa podatkowego), a główny ciężar doradztwa zawodowego przejmuje Powiatowy Urząd Pracy. Nie istnieje także prywatny ani samorządowy fundusz poręczeniowy.

14 B. Trendy i tendencje Dostrzegalny jest wzrost jakości usług w sektorze bankowej obsługi biznesu. Niemniej jednak propozycja instytucji finansowych pozostaje w dalszym ciągu uboga, szczególnie dla przedsiębiorców rozpoczynających swoją działalność gospodarczą po raz pierwszy. C. Dane porównawcze Gmina porównywana Wolin. W gminie Wolin przedsiębiorcy korzystają z podobnych propozycji finansowych usług dla biznesu jak te, które są oferowane przez banki w Kamieniu Pomorskim, chociaż dysponują mniejszym wyborem ofert. Szkolenia organizowane są w miarę potrzeb, brak jest instytucji, która by przejęła rolę koordynatora skutecznie reprezentującego środowiska biznesowe wobec władz. D. Prace i działania w toku Władze gminy podjęły się organizacji szkoleń dotyczących pozyskiwania przez przedsiębiorców wsparcia finansowego i korzystania ze środków strukturalnych UE przeznaczonych dla rozwoju MSP. Gmina współpracuje również z Powiatowym Urzędem Pracy w zakresie informowania przedsiębiorców o innych dostępnych szkoleniach. E. Spis źródeł danych Opracowanie własne na podstawie danych: 1.ewidencji przedsiębiorców gmina Kamień Pomorski, 2.ewidencji przedsiębiorców gmina Wolin, 3. informacji GUS oraz WUS w Szczecinie. Opracował: Bronisław Karpiński.