Nowelizacje ustaw podatkowych 2011 CIT-PIT-VAT. Mirosław Barszcz Artur Cmoch Warszawa, 13 grudnia 2010 r.

Transkrypt

1 Nowelizacje ustaw podatkowych 2011 CIT-PIT-VAT Mirosław Barszcz Artur Cmoch Warszawa, r.

2 Zmiany w CIT

3 Agenda Zwolnienie zagranicznych funduszy inwestycyjnych i programów emerytalnych Dochód ze zbycia udziałów/akcji w celu umorzenia Optymalizacja podatkowa z wykorzystaniem spółek osobowych Optymalizacja podatkowa z wykorzystaniem spółek kapitałowych Przykładowa optymalizacja znaki towarowe Międzynarodowe aspekty opodatkowania 3

4 Zwolnienie zagranicznych funduszy inwestycyjnych 4

5 Zwolnienie zagranicznych funduszy inwestycyjnych (1) Zwolnienie dotyczy instytucji wspólnego inwestowania, które spełniają łącznie następujące warunki: Mają siedzibę w kraju należącym do UE lub EOG Podlegają w państwie siedziby opodatkowaniu podatkiem dochodowym od całości swoich dochodów Posiadają zezwolenie właściwych władz państwa siedziby Ich działalność podlega nadzorowi właściwych władz państwa Posiadają depozytariusza przechowującego aktywa Wyłącznym przedmiotem działalności jest: zbiorowe lokowanie środków pieniężnych w papiery wartościowe i inne prawa majątkowe gromadzenie środków pieniężnych i ich lokowanie z przeznaczeniem na wypłatę programu emerytalnego 5

6 Zwolnienie zagranicznych funduszy inwestycyjnych (2) 0% Podatnik 0% Fundusz SKA SKA 6

7 Dochód z tytułu nabycia udziałów/akcji w celu umorzenia 7

8 Nowa kwalifikacja dochodu ze zbycia udziałów/akcji w celu umorzenia Dochód z odpłatnego zbycia udziałów (akcji) na rzecz spółki w celu umorzenia wyłączenie z grupy dochodów z udziału w zyskach osób prawnych Opodatkowanie dochodu z umorzenia na zasadach ogólnych 8

9 Optymalizacja podatkowa z wykorzystaniem spółek osobowych 9

10 Zasady obowiązujące do końca 2010 r. (1) Zasady opodatkowania wkładu niepieniężnego do spółki osobowej Określenie w spółce osobowej wartości początkowej wniesionych składników Określenie kosztu uzyskania przychodów w przypadku zbycia składników przez spółkę osobową Transfer środków pieniężnych ze spółki osobowej 10

11 Zasady obowiązujące do końca 2010 r. (2) SM SM SO Sprzedaż z podwyższonym kosztem/ Podwyższenie wartości początkowej 11

12 Nowe zasady (1) Wyraźne wyłączenie z opodatkowania wkładów wnoszonych do spółek osobowych Brak możliwości podwyższenia wartości początkowej wnoszonych składników zasada kontynuacji W przypadku zbycia kosztem są wydatki poniesione na nabycie lub wytworzenie przedmiotu wkładu, niezaliczone do kosztów w jakiejkolwiek formie Ustalenie wartości wkładu na poziomie rynkowym tylko jeżeli w przypadku OsFiz ustalenie wydatków na nabycie jest niemożliwe i przedmiot wkładu nie był wykorzystywany w działalności gospodarczej; nie dotyczy to WNiP wytworzonych we własnym zakresie 12

13 Nowe zasady (2) W przypadku gdy składnik jest zbywany przez spółkę osobową kosztem uzyskania przychodu jest: wartość początkowa w ewidencji ŚT oraz WNiP pomniejszona o sumę odpisów amortyzacyjnych wartość poniesionych wydatków na nabycie albo wytworzenie przedmiotu wkładu, niezaliczonych do KUP w jakiejkolwiek formie - jeżeli rzeczy te lub prawa nie były zaliczone do ŚT lub WNiP 13

14 Optymalizacja podatkowa z wykorzystaniem spółek kapitałowych 14

15 Zasady obowiązujące do końca 2010 r. (1) Zasady opodatkowania wkładów wnoszonych do spółek kapitałowych Określenie wartości początkowej składników w przypadku wniesienia przedsiębiorstwa albo ZCP Określenie kosztu uzyskania przychodów w przypadku zbycia składników przez spółkę otrzymująca aport Transfer środków pieniężnych 15

16 Zasady obowiązujące do końca 2010 r. (2) ZCP ZCP SPV Sprzedaż z podwyższonym kosztem 16

17 Nowe zasady Wartość składników wchodzących w skład przedsiębiorstwa lub ZCP ustala się: w wysokości wartości początkowej określonej w ewidencji ŚT i WNiP podmiotu wnoszącego wkład w przypadku składników zaliczonych do środków trwałych i WNiP; w wysokości przyjętej dla celów podatkowych i wynikającej z ksiąg podatkowych podmiotu wnoszącego wkład na dzień nabycia w przypadku pozostałych składników Brak możliwości aktualizacji wartości składników majątkowych niewprowadzonych do ewidencji w momencie aportu 17

18 Przykładowa optymalizacja znaki towarowe 18

19 Optymalizacja - znaki towarowe (1) Wyodrębnienie zorganizowanej części przedsiębiorstwa (ZCP) obejmującej znak towarowy Przeniesienie ZCP do nowej spółki kapitałowej (SPV) jest podatkowo neutralne SPV rozpoznaje wartość początkową znaku towarowego według wartości rynkowej SPV osiąga przychody z licencji znaku, które są równoważone odpisami amortyzacyjnymi Opłaty licencyjne stanowią koszt pomniejszający podstawę opodatkowania podatkiem dochodowym po stronie podmiotu, który przeniósł ZCP 19

20 Optymalizacja - znaki towarowe (2) Licencja ZCP ZCP SPV Oszczędność w wysokości 19% od kwoty opłat licencyjnych Opłaty stanowiące koszt 20

21 Optymalizacja - znaki towarowe (3) O czym należy pamiętać przy optymalizacji wykorzystującej znak towarowy? znak powinien być zarejestrowany i objęty ochroną wniesienie ZCP obejmującej znak powinno zostać dokonane do spółki z tzw. przedłużonym rokiem podatkowym ZCP powinna spełniać wszystkie wymogi przewidziane w ustawach podatkowych, z uwzględnieniem praktyki organów podatkowych 21

22 Międzynarodowe aspekty opodatkowania 22

23 Podatek u źródła (1) Zmiana katalogu warunków skorzystania ze zwolnienia z podatku u źródła z tytułu odsetek, praw autorskich i innych należności licencyjnych: Uzyskującym przychody może być również spółka będąca rezydentem kraju należącego do EOG Minimalny 25% udział kapitałowy, o którym mowa w art. 21 wynika z tytułu własności 23

24 Podatek u źródła (2) Zwolnienie z tytułu dywidend oraz innych przychodów z tytułu udziału w zyskach osób prawnych uzyskującym dochody jest spółka, która nie korzysta ze zwolnienia z opodatkowania podatkiem dochodowym od całości dochodów posiadanie minimalnego udziału o którym mowa w przepisach wynika z tytułu własności lub tytułu innego niż własność, pod warunkiem, że dochody korzystałyby ze zwolnienia, gdy posiadanie udziałów nie zostało przeniesione. zwolnienie z podatku u źródła stosuje się pod warunkiem uzyskania pisemnego oświadczenia o spełnieniu warunków o braku korzystania ze zwolnienia z opodatkowania spółki uzyskującej przedmiotowe przychody 24

25 Podatek u źródła (3) Wypłata należności licencyjnych, odsetek, dywidend oraz innych dochodów z tytułu udziału w zyskach osób prawnych na rzecz zagranicznych funduszy i programów emerytalnych ograniczona jest przez następujące warunki: otrzymanie certyfikatu rezydencji złożenie przez podmiot otrzymujący przychód pisemnego oświadczenia, iż jest on rzeczywistym właścicielem wypłaconych przez płatnika należności oraz spełnia warunki o których mowa w przepisach dotyczących zwolnienia podmiotowego tych podmiotów 25

26 Zmiany w PIT

27 Agenda Zmiany dotyczące wymiany udziałów Zmiany w zakresie planów opcyjnych p Stan prawny przed p Praktyka organów podatkowych p Stanowisko sądów administracyjnych p Zasady opodatkowania na gruncie nowelizacji 27

28 Zmiany dotyczące wymiany udziałów 28

29 Wymiana udziałów (1) Rozszerzenie przepisów dotyczących wymiany udziałów na osoby fizyczne Koszty zbycia udziałów przeniesionych w formie aportu A B C 29

30 Wymiana udziałów (2) Rozszerzenie zastosowania przepisu o spółki mające siedzibę lub zarząd w państwie członkowskich EOG Określenie kosztu uzyskania przychodu z tytułu wymiany udziału wydatki poniesione przez spółkę nabywającą przy wymianie udziałów nie stanowią kosztu wydatki te w wysokości odpowiadającej wartości nominalnej udziałów/akcji wydanych udziałowcom/akcjonariuszom spółki, której udziały są nabywane, powiększonych o zapłatę w gotówce (jeśli takowa zaistniała) stają się kosztem w momencie odpłatnego zbycia tych udziałów 30

31 Dochód z tytułu planów opcyjnych na akcje problemy praktyczne 31

32 Plany opcyjne obecne regulacje (1) Art. 24 ust. 11 ustawy o PIT Nie podlega opodatkowaniu dochód stanowiący nadwyżkę pomiędzy wartością rynkową akcji objętych przez osoby uprawnione na podstawie uchwały walnego zgromadzenia, a wydatkami poniesionymi na ich objęcie, nie podlega opodatkowaniu w momencie objęcia tych akcji 32

33 Plany opcyjne obecne regulacje (2) Praktyka organów podatkowych Przepis art. 24 ust. 11 ww. ustawy znajduje jednak zastosowanie tylko do objęcia akcji emitowanych przez polskie spółki kapitałowe. Z treści przepisu wynika bowiem, że jego regulacje dotyczą dochodu osób uprawnionych na podstawie uchwały walnego zgromadzenia spółki. Przepis odwołuje się więc do pojęcia walnego zgromadzenia wspólników, czyli pojęcia występującego w polskim Kodeksie spółek handlowych. Interpretacja indywidualna Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie z dnia , nr IPPB2/415-37/10-4/AS Praktyka dotycząca obejmowania udziałów o wartości nominalnej niższej niż rynkowa 33

34 Plany opcyjne obecne regulacje (3) Praktyka sądów administracyjnych Gdyby intencją ustawodawcy miało być zróżnicowanie zakresu zastosowania powyższego przepisu w zależności od tego, czy akcje emitowane są przez spółki polskie", czy też "spółki zagraniczne", to pomijając już dopuszczalność takiego rozwiązania w kontekście prawa wspólnotowego w okresie po przystąpieniu Polski do Unii Europejskiej, niewątpliwie kryterium ustanawiające takie rozgraniczenie powinno być sformułowane w sposób wyraźny i jednoznaczny Wojewódzki Sąd Administracyjny, wyrok z dnia , sygn. akt III SA/Wa 568/09 Wojewódzki Sąd Administracyjny, wyrok z dnia , sygn. akt III SA/Wa 570/09 34

35 Nowe regulacje Nowe przepisy na gruncie nowelizacji od Nowe brzmienie art. 24 ust. 11 Wyłączenie z dochodu znajdzie zastosowanie do dochodu uzyskanego przez osoby uprawnione z tytułu objęcia (nabycia) akcji spółek, których siedziba znajduje się na terytorium państw członkowskich Unii Europejskiej lub Europejskiego Obszaru Gospodarczego 35

36 Zmiany w VAT

37 Agenda Nowelizacje liczba nowelizacji i przewidywane daty wejścia w życie Problemy okresu przejściowego Zasady stosowania zmienionych stawek VAT w okresie przejściowym Skutki zmiany stawek dla indywidualnych interpretacji przepisów prawa podatkowego Najistotniejsze zmiany Zmiany w zakresie odliczania VAT w związku z zakupem samochodów Zmiany w zakresie listy czynności zwolnionych z VAT Zmiany w zakresie nieodpłatnych świadczeń na cele związane z prowadzoną działalnością gospodarczą 37

38 Nowelizacje 38

39 Nowelizacje ustawy o VAT (1) 4 nowelizacje Każda nowelizacja jest na innym etapie procesu legislacyjnego Przewidywane wejście w życie styczeń luty 2011 Zbyt krótkie vacatio legis? 39

40 Nowelizacje ustawy o VAT (2) Ustawa z dnia 29 października 2010 r. o zmianie ustawy o podatku od towarów i usług uchwalona, ogłoszona w Dzienniku Ustaw główne zmiany: dostosowanie przepisów ustawy o podatku od towarów i usług wykorzystujących odwołania do klasyfikacji statystycznej do klasyfikacji z 2008 r. likwidacja załącznika nr 4 do obecnej ustawy, zawierającego wykaz usług zwolnionych od podatku i przeniesienie uregulowań dotyczących tej tematyki do treści ustawy wejście w życie: 1 stycznia 2011 r. 40

41 Nowelizacje ustawy o VAT (3) Ustawa z dnia 26 listopada 2010 r. o zmianie niektórych ustaw związanych z realizacją ustawy budżetowej uchwalona, nie ogłoszona główne zmiany: tymczasowe (na 3 lata, tj. do 31 grudnia 2013 r.) podwyższenie wszystkich stawek VAT o 1 pkt procentowy wprowadzenie w art. 41 ust. 2a ustawy o VAT najniższej stawki podatku w wysokości 5 % (nowy załącznik Wykaz towarów opodatkowany stawką podatku w wysokości 5%) objęcie najniższą 5 % stawką podatku podstawowych produktów żywnościowych (objętych obecnie stawką obniżoną w wysokości 7%) wejście w życie: 1 stycznia 2011 (z wyjątkami) 41

42 Nowelizacje ustawy o VAT (4) Ustawa z dnia 3 grudnia 2010 r. o zmianie ustawy o podatku od towarów i usług oraz ustawy o transporcie drogowym uchwalona, nie ogłoszona główne zmiany: zmiany wynikające z implementacji dyrektywy Rady 2009/162/UE zmiany w zakresie prawa do odliczenia podatku naliczonego od zakupu samochodów oraz paliwa wykorzystywanego do ich napędu wejście w życie: 1 stycznia 2011 r. (z wyjątkami) 42

43 Nowelizacje ustawy o VAT (5) Ustawa o zmianie ustawy o podatku od towarów i usług oraz ustawy - Prawo o miarach w fazie projektowania główne zmiany: odstąpienie od zakazu odliczania podatku naliczonego w przypadku importu usług z rajów podatkowych (wyrok TSUE z dnia 30 września 2010 r. w sprawie C-395/09 Oasis East Sp. z o.o. dotyczące uznania za dostawę towarów nieodpłatnych przekazań 43

44 Nowelizacje ustawy o VAT (6) główne zmiany c.d.: dotyczące kas rejestrujących, w tym przesunięcie na Prezesa Głównego Urzędu Miar obowiązku badania spełnienia przez kasy rejestrujące funkcji, kryteriów i warunków technicznych, którym muszą odpowiadać i obowiązku wydawania potwierdzeń spełnienia tych wymagań nowe zasady w zakresie rozliczania podatku przy obrocie złomem oraz prawami do emisji gazów cieplarnianych rozliczanie VAT naliczonego według proporcji Wejście w życie: 1 lutego 2011 r. 44

45 Zmiana stawek VAT - problemy okresu przejściowego 45

46 Zasady stosowania zmienionych stawek VAT w okresie przejściowym (1) Wykonanie czynności - przed dniem zmiany stawki podatku Powstanie obowiązku podatkowego - w dniu zmiany stawki podatku lub po tym dniu opodatkowanie według stawek obowiązujących w momencie wykonania czynności 46

47 Zasady stosowania zmienionych stawek VAT w okresie przejściowym (2) Czynności, dla których w związku z ich wykonywaniem ustalane są następujące po sobie terminy płatności lub rozliczeń (usługi telekomunikacyjne, abonamenty telewizyjne etc.) uznaje się za wykonane z upływem każdego okresu, do którego odnoszą się te rozliczenia lub płatności W przypadku gdy okres, do którego odnosi się rozliczenie lub płatność, obejmuje dzień zmiany stawki podatku, czynność uznaje się za wykonaną: w dniu poprzedzającym dzień zmiany stawki podatku w zakresie jej części wykonywanej do tego dnia z upływem tego okresu w zakresie jej części wykonywanej po tym dniu 47

48 Zasady stosowania zmienionych stawek VAT w okresie przejściowym (3) Gdy nie jest możliwe określenie faktycznego wykonania części czynności, dla określenia tej części uznaje się, że czynność wykonywana jest w tym okresie proporcjonalnie W odniesieniu do czynności, o których mowa w art. 19 ust. 13 pkt 1, jeżeli stawka podatku uległa zmianie po wystawieniu faktury w odniesieniu do okresów rozliczeniowych objętych tą fakturą może być stosowana stawka podatku obowiązująca przed dniem zmiany stawki podatku, lecz pod warunkiem, że w pierwszej fakturze wystawianej po dniu zmiany stawki podatku, nie później jednak niż w ciągu 6 miesięcy od dnia zmiany stawki podatku, uwzględniona zostanie korekta rozliczenia objętego fakturą wystawioną przed dniem zmiany stawki podatku. 48

49 Zasady stosowania zmienionych stawek VAT w okresie przejściowym (4) Jeżeli czynność jest wykonana w dniu zmiany stawki podatku lub po tym dniu i otrzymano przedpłatę, zaliczkę, zadatek, ratę (co spowodowało powstanie obowiązku podatkowego) podatek od wpłaconej wcześniej części należności nie ulegnie zmianie 49

50 Zasady stosowania zmienionych stawek VAT w okresie przejściowym (5) Zasady dotyczące faktur wystawionych z góry Wyjątki dotyczące importu oraz WNT 50

51 Interpretacje wpływ zmiany stawek W przepisach bezpośrednio nie wskazano, że zmiana przepisów powoduje nieważność interpretacji W każdej interpretacji jest jednak zastrzeżenie, że interpretacja dotyczy stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji Jeżeli w treści interpretacji, jako podstawa prawna, nie zostanie wskazany żaden ze zmienionych przepisów, interpretacja ta będzie nadal chronić podatnika Zmiana przepisów dotyczących stawki opodatkowania VAT nie powinna wpłynąć na obowiązywanie interpretacji i wynikającą z nich ochronę 51

52 Najistotniejsze zmiany 52

53 Zmiany w zakresie odliczania VAT od samochodów uwagi ogólne Opodatkowanie jest różne w okresie: od dnia wejścia w życie ustawy do 31 grudnia 2012 r., po dniu 31 grudnia Do końca roku 2012 obowiązywać będą przepisy w kształcie zbliżonym do przepisów zawartych w aktualnie obowiązującej ustawie o VAT (obecny art. 86 ust. 4 ustawy o VAT) 53

54 VAT naliczony od paliwa do końca 2012 Odliczenie VAT od paliwa do samochodów osobowych oraz innych pojazdów samochodowych o masie całkowitej nieprzekraczającej 3,5 tony nie będzie w ogóle możliwe 54

55 Leasing samochodów do końca 2012 (1) W przypadku usługobiorców użytkujących samochody osobowe oraz inne pojazdy samochodowe o masie całkowitej nieprzekraczającej 3,5 tony na podstawie: umowy najmu, dzierżawy, leasingu lub innej umowy o podobnym charakterze, kwotę podatku naliczonego stanowi 60 % kwoty podatku naliczonego od czynszu (raty) lub innych płatności wynikających z zawartej umowy. Suma kwot w całym okresie użytkowania samochodów i pojazdów, nie może jednak przekroczyć kwoty zł. 55

56 Leasing samochodów do końca 2012 (2) W stosunku do umów leasingu zawartych przed wejściem w życie nowelizacji obowiązuje zasada praw nabytych Zasada ta nie dotyczy jednak odliczeń VAT od paliwa. Po wejściu nowych przepisów VAT od paliwa do wyleasingowanych wcześniej samochodów nie będzie podlegał odliczeniu 56

57 Samochody - odliczenia od 2013 Nowa kategoria obejmuje pojazdy samochodowe inne niż wymienione w art. 86a ust. 2 pkt 1-5, w których ilość siedzeń łącznie z miejscem dla kierowcy wynosi: 1 - dopuszczalna ładowność od 425 kg 2 - dopuszczalna ładowność od 493 kg 3 lub więcej - dopuszczalna ładowność od 500 kg 57

58 Paliwo - odliczenia od 2013 VAT od paliwa do napędu samochodów osobowych o dopuszczalnej masie całkowitej nieprzekraczającej 3,5 tony nie będzie podlegał odliczeniu VAT od paliwa do napędu pojazdów wymienionych w art. 86a ust. 2, a zatem i do pojazdów z nowej kategorii, będzie możliwy do pełnego odliczenia 58

59 Leasing samochodów od 2013 Przy leasingu samochodów osobowych oraz innych pojazdów o dopuszczalnej masie całkowitej nieprzekraczającej 3,5 tony odliczenie VAT będzie ograniczone do 60%, nie więcej niż 6000 PLN 59

60 Nowa lista czynności zwolnionych z VAT (1) Z ustawy zniknie załącznik nr 4 Art. 43 ust. 1 wzbogaci się o nowe punkty (17 do 41) Zasadniczo zakres zwolnień ulegnie rozszerzeniu 60

61 Nowa lista czynności zwolnionych z VAT (2) Przepisy dotyczące zwolnień sformułowane są w nowy, opisowy sposób Zmiany dotyczą w szczególności usług: medycznych edukacyjnych świadczonych w ramach organizacji członkowskich, związanych ze sportem związanych z kulturą finansowych 61

62 Zmiany w zakresie nieodpłatnych świadczeń na cele związane z działalnością gospodarczą (1) Zgodnie z projektowanym art. 7 ust. 2 ustawy o VAT, przez dostawę towarów rozumie się również przekazanie nieodpłatnie przez podatnika towarów należących do jego przedsiębiorstwa, w szczególności: przekazanie lub zużycie towarów na cele osobiste podatnika lub jego pracowników, w tym byłych pracowników, wspólników, udziałowców, akcjonariuszy, członków spółdzielni i ich domowników, członków organów stanowiących osób prawnych, członków stowarzyszenia, wszelkie inne darowizny, jeżeli podatnikowi przysługiwało, w całości lub w części, prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego od tych towarów. 62

63 Zmiany w zakresie nieodpłatnych świadczeń na cele związane z działalnością gospodarczą (2) Art. 8 ust. 2 otrzymuje brzmienie: Za odpłatne świadczenie usług uznaje się również: 1) użycie towarów stanowiących część przedsiębiorstwa podatnika do celów innych niż działalność gospodarcza jego przedsiębiorstwa, w tym w szczególności do celów osobistych podatnika lub jego pracowników, w tym byłych pracowników, wspólników, udziałowców, akcjonariuszy, członków spółdzielni i ich domowników, członków organów stanowiących osób prawnych, członków stowarzyszenia, jeżeli podatnikowi przysługiwało, w całości lub w części, prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego od tych towarów; 63

64 Zmiany w zakresie nieodpłatnych świadczeń na cele związane z działalnością gospodarczą (3) 2) nieodpłatne świadczenie usług na cele osobiste podatnika lub jego pracowników, w tym byłych pracowników, wspólników, udziałowców, akcjonariuszy, członków spółdzielni i ich domowników, członków organów stanowiących osób prawnych, członków stowarzyszenia, oraz wszelkie inne nieodpłatne świadczenie usług do celów innych niż działalność gospodarcza przedsiębiorstwa podatnika. 64

65 Dziękuję za uwagę Artur Cmoch 65