METODYKA WYKONYWANIA BADAŃ TOMOGRAFII KOMPUTEROWEJ W PRZYPADKU URAZU WIELONARZĄDOWEGO

Transkrypt

1 METODYKA WYKONYWANIA BADAŃ TOMOGRAFII KOMPUTEROWEJ W PRZYPADKU URAZU WIELONARZĄDOWEGO tech. Łukasz Prząda

2 CENTRUM URAZOWE MEDYCYNY RATUNKOWEJ I KATASTROF - CUMRIK ZDO CUMRiK

3 URAZ WIELONARZĄDOWY POLYTRAUMA Obejmuje jednocześnie kilka układów lub narządów. Powoduje uszkodzenie przynajmniej dwóch okolic ciała w takim stopniu, że każde z nich wymaga leczenia specjalistycznego i może zagrażać życiu. Uraz o ciężkości powyżej 18 pkt. w skali ISS (Injury Severity Score) z towarzyszącymi zaburzeniami krążenia, koagulopatią oraz niewydolnością oddechowa i wielonarządową htm

4 UŁOŻENIE PACJENTA Aparatura poza zakresem badania

5 SCOUTS/TOPOGRAMS/TOPOSCANS Pacjent ułożony w osi! 2 Scouty PA i LAT Zakres badania (przeważnie) od czubka głowy do spojenia łonowego. Zakres scoutów dostosuj do pacjenta jeśli widoczne są urazy kończyn! 2 pełne Scouty mogą zastąpić konieczność wykonywania radiogramów. ://

6 GŁOWA Standardowe badanie CT głowy: Kątowanie Gantry do linii oczodołowousznej środkowej. Badanie wykonywane sekwencyjnie. Zalety: o znaczna większość badań wykonywana z kątowaniem okola (powtarzalność). o >50% dawka na soczewkę oka. Wady: o Dłuższy czas badania. o Większe artefakty z poruszenia. 1

7 GŁOWA Badanie CT głowy SPIRALNE. Zalety: Szybki czas badania. Możliwość wykonania rekonstrukcji z kątowaniem jak przy badaniu sekwencyjnym. Możliwość jednoczesnego objęcia badaniem twarzoczaszki. Parametry Skanowania Liczba detektorów Czas rotacji lampy (s) Pochylenie Gantry ( ) 0 0 Pitch 1 1 Kolimacja (mm) Kilowoltaż (kv) Natężenie( mas) h24-files.s3.amazonaws.com/.../ nsemi.pdf

8 GŁOWA Kernel/Algorytm/Filtr/ rekonstrukcji oraz parametry okna Miękkotkankowe (Mózgowe) Kostne pediatriceducation.org/2007/11/05

9 medical.toshiba.com/products/ct/specialty/veloct/clinical-gallery.php METODYKA WYKONYWANIA BADAŃ WB-CT GŁOWA Rekonstrukcje wielopłaszczyznowe MPR (multiplanar reformation) Strzałkowe Czołowe

10 KRĘGOSŁUP SZYJNY -VC Zakres: Od podstawy czaszki C0-VTh1 Parametry Czas rotacji Skanowania: lampy (s) Pochylenie Gantry ( ) 0.5 Pitch 1 Kolimacja (mm) 1.5/1.25! Kilowoltaż (kv) 120 Natężenie( mas)

11 KRĘGOSŁUP SZYJNY -VC VC z kontrastem czy bez? Faza Tętnicza

12 KRĘGOSŁUP SZYJNY -VC Kernel/Algorytm/Filtr/ rekonstrukcji oraz parametry okna Miękkotkankowe Kostne Rekonstrukcje wielopłaszczyznowe MPR (multiplanar reformation)

13 KLATKA PIERSIOWA /JAMA BRZUSZNA/MIEDNICA Faza natywna/przeglądowa jest nieuzasadniona u pacjentów z MOC! Faza tętnicza/angio? KLP/JB/MIED Faza portokawalna JB/MIED Faza opóźniona? JB/MIED

14 KLATKA PIERSIOWA /JAMA BRZUSZNA/MIEDNICA Parametry Badania 1. Zależne od rodzaju skanera TK. 2. Rodzaju środka kontrastowego. 3. Typu strzykawki automatycznej(1 lub 2 tłokowa). 4. Wagi/ Gabaretów /Specyfiki urazu Pacjenta.

15 KLATKA PIERSIOWA /JAMA BRZUSZNA/MIEDNICA Podanie środka kontrastowego Pożądane miejsce wkłucia prawy dół łokciowy Różowy, zielony wenflon Przepływ od 3-4,5ml/s ml kontrastu mg I/ml Medrad.com Arif.pl

16 KLATKA PIERSIOWA /JAMA BRZUSZNA/MIEDNICA Faza tętnicza: Fazy badania WB-CT START skanowania s* od początku podania środka cieniującego lub BOLUS TRACKING(łuk aorty) 3-4 s po uzyskaniu wysycenia (HU) Faza portokawalna: START skanowania nie wcześniej niż s od początku podania środka cieniującego. Faza opóźniona*: START skanowania 2-7 min od początku podania środka cieniującego.

17 KLATKA PIERSIOWA /JAMA BRZUSZNA/MIEDNICA Parametry Skanowania Liczba detektorów Czas rotacji lampy (s) Pochylenie Gantry ( ) 0 0 Pitch Kolimacja (mm) 2.5-5? 2.5-5? Kilowoltaż (kv) Natężenie( mas)

18 KLATKA PIERSIOWA /JAMA BRZUSZNA/MIEDNICA Kernel/Algorytm/Filtr/ rekonstrukcji oraz parametry okna Płucne Miękkotkankowe Kostne c

19 KLATKA PIERSIOWA /JAMA BRZUSZNA/MIEDNICA Rekonstrukcje wielopłaszczyznowe MPR (multiplanar reformation) Strzałkowe Czołowe

20 KILKUFAZOWE PODANIE ŚRODKA KONTRASTOWEGO Topogramy/Scouty/Toposacany Głowa Kręgosłup szyjny Topogramy/Scouty/Toposacany Głowa Uniesienie k. górnych Uniesienie k. górnych 80 ml 3ml/s 50 ml 4ml/s Klatka piersiowa Jama brzuszna Miednica 130ml Jednoczasowo 70s 65ml 2 ml/s 85ml 3.5 ml/s Szyja Klatka Piersiowa Jama brzuszna Miednica 150ml Jednoczasowo 60s (Faza opóźniona)? (Faza opóźniona)?

21 KILKUFAZOWE PODANIE ŚRODKA KONTRASTOWEGO Topogramy/Scouty/Toposacany Głowa 120 ml kontrastu 50 ml mieszaniny kontastu+ NaCl 50/50% 50 ml NaCl Przepływ 4.5 ml/s WB-CT ANGIO Koło tt. Wilisa spojenia łonowego (opcjonalnie) 220ml Uniesienie k. górnych lub na KLP Jama brzuszna Miednica Faza portokawalna 70s Przepona-Spojenie Faza opóźniona?

22 UŁOŻENIE PACJENTA Kończyny górne Po badaniu głowy i VC* unosimy pacjentowi ręce do góry lub układamy na wałku/klinie na KLP* lub jedną rękę na KLP a drugą wzdłuż ciała.

23 UŁOŻENIE PACJENTA Kończyny górne Po badaniu głowy i VC* unosimy pacjentowi ręce do góry lub układamy na wałku/klinie na KLP* lub jedną rękę na KLP a drugą wzdłuż ciała.

24 UŁOŻENIE PACJENTA A JAKOŚĆ OBRAZÓW Artefakty z utwardzenia wiązki (beam hardening artifact)

25 UŁOŻENIE PACJENTA A DAWKA Ręce wzdłuż ciała Ręce nad głową

26 UŁOŻENIE PACJENTA Modyfikacje ułożeń kończyn górnych w WB-CT Zmniejszają dawkę dla pacjenta Zwiększają jakość uzyskanych obrazów

27 REKONSTRUKCJE ITERACYJNE Zmniejszają dawkę Poprawiają jakość obrazu

28 Praca Zespołowa = SUKCES! Tech.Elektroradiolog Pielęgniarka Radiolog Aplikanci CT i Strzykawki automatycznej

29 PODSUMOWANIE Standaryzacja protokołu dla WB-CT skraca czas pobytu pacjenta w pracowni CT= większe szanse na przeżycie. Zakres Głowa- Spojenie łonowe ( STANDARD) Modyfikuj zakres i protokół badania w zależności od obrażeń pacjenta. Zmiana pozycji k. górnych Rekonstrukcje iteracyjne.

30 CHARAKTERYSTYKA BADANIA WHOLE BODY CT Najszybsza i najbardziej miarodajna metoda współczesnej diagnostyki obrazowej w przypadku urazu wielonarządowego.

31 BIBLIOGRAFIA The Royal College of Radiologists. Standards of practice and guidance for trauma radiology in severely injured patients. London: The Royal College of Radiologists, 2011 Karlo C, Gnannt R, Frauenfelder T et al.: Whole-body CT in polytrauma patients: effect of arm positioning on thoracic and abdominal image quality. Emerg Radiol 2011; 18: Ptak T, Rhea JT, Novelline RA: Radiation dose is reduced with a single-pass whole-body multidetector row CT trauma protocol compared with a conventional segmented method: initial experience. Radiology 2003; 229: CT Scans in Primary Survey for Polytrauma Patients/ Purnajyoti Banerjee, Soumen Rudra, Madhusree Ghosh, Praveen Panose/Advances in Computed Tomography, 2013, 2, Polytrauma: Logistic, Dose and Protocols/ 7TH Nordic Trauma radiology Course/ Markus Korner, Depatramen of clinical Radioilogy, LUM Munchen Rapid imaging protocol in trauma: a whole-body dual-source CT scan. Anto Sedlic & Christina M. Chingkoe & David K. Tso & Sandro Galea-Soler & Savvas Nicolaou/ Emerg Radiol DOI /s

32 DZIĘKUJE ZA UWAGĘ special.equisearch.com/blog/horsehealth/2010_01_01_archive.html Tech. Łukasz Prząda