CHARAKTERYSTYKA MIKROBIOLOGICZNA SADU ŚLIWY WĘGIERKI ZWYKŁEJ Z REJONU PODGÓRSKIEGO. Tadeusz Tuszyński, Paweł Satora
|
|
- Jadwiga Michałowska
- 7 lat temu
- Przeglądów:
Transkrypt
1 1 CHARAKTERYSTYKA MIKROBIOLOGICZNA SADU ŚLIWY WĘGIERKI ZWYKŁEJ Z REJONU PODGÓRSKIEGO Tadeusz Tuszyński, Paweł Satora Katedra Technologii Fermentacji i Mikrobiologii Technicznej, Wydział Technologii Żywności, Akademia Rolnicza, Kraków Słowa kluczowe: sad, śliwa, mikroflora drzew, powietrza i gleby Próby do oznaczeń pobierano z sześciu punktów sadu śliwy Węgierki Zwykłej, w pięciu różnych terminach (kwiecień październik 1999). Skład ilościowy i jakościowy mikroflory bytującej na drzewach śliw był istotnie uwarunkowany ich obecnością w glebie i powietrzu. Charakterystyka jakościowa mikroorganizmów wykazała 30 gatunków bakterii, 20 gatunków drożdży oraz 60 kultur pleśni. Najliczniej w próbkach identyfikowane były drobnoustroje z rodzajów Micrococcus, Staphylococcus, Rhodotorula, Cladosporium, Penicillium i Trichoderma. Na powierzchni drzew dominowały szczepy drożdży z rodzajów Rhodotorula, Candida oraz Debaryomyces, Aureobasidium i grzyby strzępkowe z gatunku Rhizopus nigricans, które charakteryzowały się stosunkowo dobrymi właściwościami fermentacyjnymi w stosunku do wielu cukrów. WSTĘP Głównym siedliskiem drobnoustrojów w środowisku naturalnym jest gleba i woda, gdzie znajdują one wystarczającą ilość składników pokarmowych, dzięki czemu są w stanie przetrwać niekorzystne warunki zewnętrzne, np. niską temperaturę w czasie zimy [Conclin, 2002]. Najliczniejszą grupę mikroorganizmów w atmosferze stanowią pleśnie (do jtk/m 3 ) szczególnie z rodzajów Cladosporium, Alternaria, Penicillium, Aspergillus oraz Fusarium [Stępalska i in., 1999] i drożdże (do jtk/m 3 ), wśród których przeważają niefermentujące szczepy Candida, obok mniej licznych drożdży fermentujących. Zazwyczaj powietrze zawiera komórki bakteryjne (do jtk/m 3 ) oraz promieniowce od 10 do 2000 jtk/m 3 [Krzysztofik, 1992]. W grupie aerobakterii najczęściej spotykane są: przetrwalnikujący rodzaj Bacillus i tlenowe ziarniaki. Na powierzchnię drzew i owoców, drobnoustroje przenoszone są przez powietrze lub owady w których przewodzie pokarmowym pełnią rolę symbiontów [Morais i in., 1995]. Skażenie mikrobiologiczne owoców, następuje także podczas ich bezpośredniego kontaktu z podłożem (trawą, glebą), w czasie zbiorów. Skład mikroflory występującej na powierzchni części wegetatywnych roślin (liście i kora), uzależniony jest od skażenia powietrza, szczególnie na początku wiosny w fazie rozwoju liści. Następnie zaczynają dominować szczepy przystosowane do wykorzystywania celulozy, stanowiącej w tym środowisku podstawowe źródło węgla. Analizy jakościowe i ilościowe wskazują na duże zróżnicowanie drobnoustrojów, uzależnione od gatunku badanej rośliny. Generalnie przeważają
2 2 grzyby strzępkowe (rodzaje Cladosporium, Alternaria, Fusarium, Epicoccum) i organizmy drożdżopodobne (rodzaj Aureobasidium), a ich liczba kształtuje się w granicach jtk na cm 2 powierzchni, przy czym kora jest znacznie silniej skolonizowana [Davenport, 1974; Buck, 1998]. Często w posiewach pojawiają się również szczepy drożdżowe, zarówno niefermentujące (rodzaj Rhodotorula), jak i fermentujące. Z kwiatów i owoców można wyizolować podobną mikroflorę do występującej na powierzchni części wegetatywnych roślin. Najbardziej rozpowszechnione w tym środowisku drożdże oraz organizmy drożdżopodobne, z reguły charakteryzują się właściwościami fermentacyjnymi. Badania prowadzone na wiśniach wykazały, że najliczniej reprezentowane są rodzaje Alternaria, Aureobasidium i Cladosporium, obejmując % wszystkich grzybów strzępkowych [Olszak, 1994]. Na winogronach natomiast 50-75% całej populacji drożdżowej stanowią przedstawiciele rodzajów Kloeckera i Hanseniaspora [Davenport, 1974]. Powyższe tendencje potwierdzają również wyniki analizy innych owoców [Dugan, Roberts, 1994; Morais i in., 1995]. Dotychczasowe badania wykazały, że na skład ilościowy i jakościowy mikroorganizmów powietrza, gleby oraz drzew w sadach owocowych, mają wpływ liczne czynniki ekosystemu, lokalne warunki atmosferyczne, gatunek owoców i ich stopień dojrzałości [Davenport, 1974; Krzysztofik, 1992; Hasnain, 1993; Spotts,Cervantes, 1994]. Celem prowadzonych analiz było dokonanie ilościowej i jakościowej charakterystyki mikroflory gleby, powietrza oraz drzew i owoców w sadzie śliwowym z okolic Łącka. Wybrany rejon jest znany z wytwarzania oryginalnej śliwowicy, metodą fermentacji spontanicznej. Próby do oznaczeń, pobierano w pięciu różnych terminach (kwiecień - październik 1999 roku), każdorazowo z sześciu punktów (oznaczonych kolejnymi literami od A do F). Wyizolowane w posiewach mikroorganizmy bakteryjne, drożdżowe i grzyby strzępkowe identyfikowano i zabezpieczano do dalszych badań.
3 3 MATERIAŁY I METODY Ocenę mikrobiologiczną przeprowadzano w wieloletnim sadzie śliwy Węgierki Zwykłej (ok. 1 ha), nie poddawanym chemicznej ochronie oraz innym zabiegom pielęgnacyjnym i umiejscowionym w rejonie podgórskim (gmina Łącko), na terenie Beskidu Wyspowego w grzbietowej części lokalnego wzniesienia o wysokości 526 m n.p.m. Od strony północnej znajdują się zabudowania gospodarskie, a od południowej las mieszany z przewagą świerków. Wschodnia i zachodnia część badanego terenu nie jest osłonięta, stąd też najczęściej występujące na tym obszarze prądy powietrzne przebiegają ze wschodu oraz południowego-wschodu. Metodykę izolacji materiału badawczego uzależniono od rodzaju i miejsca jego pochodzenia (rys.1). Do oceny mikrobiologicznej, próby gruntu pobierano z głębokości około 10 cm. Około 1 g gleby umieszczano w moździerzu i mieszano delikatnie z drobnym piaskiem kwarcowym, a otrzymaną mieszaninę wysiewano na płytki wypełnione pożywką Martina-Johnsona (grzyby) lub agarem odżywczym do hodowli bakterii [Mańka, 1974]. Izolację drobnoustrojów z powietrza prowadzono metodą sedymentacyjną, eksponując przez okres 5 minut poziomo ustawione płytki Petriego z odpowiednią pożywką - agarem odżywczym dla bakterii i promieniowców, oraz agarem brzeczkowym dla pleśni i grzybów [Krzysztofik, 1992]. Mikroflorę z owoców, liści, kory i kwiatów (materia organiczna), wyosabniano poprzez powierzchniowe jej spłukanie sterylnym płynem fizjologicznym, a po przygotowaniu odpowiednich rozcieńczeń, posiewano na płytki z właściwym podłożem dla danej grupy drobnoustrojów. Wszystkie kultury mikroorganizmów namnażano (72 h, 28 0 C), odszczepiano sukcesywnie na skosy, w miarę pojawiania się kolonii, następnie identyfikowano monokultury na podstawie cech morfologicznych (makroskopowych i mikroskopowych) oraz biochemicznych przy pomocy odpowiednich kluczy mikrobiologicznych [Buchanan i Gibbon, 1974; Barnett i in., 1983; Fassatiova, 1983]. Przedstawione na rysunkach wyniki są średnią arytmetyczną z dwóch równoległych oznaczeń. Rys.1. Schemat lokalizacji poszczególnych punktów pomiarowych w sadzie
4 4 WYNIKI Mikroflora gleby Analiza ilościowa mikroflory glebowej, wykazała bardzo duże zróżnicowanie, zależne zarówno od terminu poboru próby (rys.2), jak i punktu pomiarowego (rys.1) Liczba mikroorganizmów [jtk/g] Bakterie Drożdże Pleśnie czerwiec lipiec sierpień październik Miesiące Rys.2. Średnia zawartość mikroorganizmów w próbach gleby pobieranych podczas sezonu wegetacyjnego (bakterie 10 3 ; drożdże i pleśnie 10 2 ) Pod względem liczebności dominowały mikroorganizmy bakteryjne, których minimalną liczbę 7, jtk/g gleby stwierdzono w miesiącu czerwcu, a maksymalna przypadała na okres lipca - 26, jtk/g gleby. Spośród badanych miejsc pobierania prób, wyróżniały się punkty D i E (rys.1), znajdujące się na stoku, w pobliżu lasu, w których wykazano stosunkowo wysokie liczby bakterii (od 21, do 30, jtk/g). Natomiast w punkcie F wyizolowano jedynie 5, jtk. Istotny wpływ na znaczne rozbieżności w ilościach komórek bakterii zasiedlających poszczególne powierzchnie gleby sadu, mogą mieć takie czynniki jak: oddziaływanie przylegającego lasu, niejednolity skład porostu trawy oraz różne wartości ph prób (tab.1).
5 5 Tabela 1. ph gleby w wybranych punktach pomiarowych badanego sadu Punkty badawcze ph czerwiec lipiec sierpień październik A 5,53 5,68 5,98 6,38 E 5,60 5,63 5,58 6,40 F 6,10 6,20 6,62 6,68 Wyniki analizy jakościowej mikroflory bakteryjnej potwierdziły duże jej zróżnicowanie w obrębie sadu. Z 17 gatunków bakterii, należących do 8 rodzajów, najliczniejszą grupę stanowiły gramdodatnie ziarniaki, z rodziny Micrococcaceae, na drugim miejscu pod względem częstotliwości występowania sklasyfikowano rodzaj Bacillus. Wahania ph prób prawdopodobnie uniemożliwiły rozwój bakterii azotowych z rodzaju Azotobacter, bardzo wymagających pod względem warunków wzrostu, które nie pojawiają się w środowisku, przy wartościach ph niższych od 6,0. Na uwagę zasługuje zależność, obserwowana pomiędzy obecnością przedstawicieli Micrococcaceae i Bacillus w glebie i powietrzu. Wzrost liczby drobnoustrojów z rodziny Micrococcaceae w glebie, wiązał się ze spadkiem zawartości mikroorganizmów z rodzaju Bacillus, podczas gdy równolegle w powietrzu proporcje te kształtowały się odwrotnie. W przeciwieństwie do występujących bakterii, liczebność organizmów drożdżowych okazała się mniej różnorodna. Najwięcej drożdży zanotowano w próbach pobieranych w lipcu (2, jtk/g), przez pozostały okres ich liczba utrzymywała się na zbliżonym poziomie, średnio około 1, jtk/g gleby. Podobnie jak to miało miejsce w przypadku bakterii, drożdże najliczniej pojawiły się w punktach D i E (około 2, jtk/g gleby). Ogółem zidentyfikowano 10 gatunków drożdży, przy czym dominowały szczepy niefermentujące z rodzajów Rhodotorula i Candida. Stosunkowo mało liczną grupę mikroorganizmów, stanowiły grzyby pleśniowe, a ich liczba była zazwyczaj odwrotnie proporcjonalna do liczby bakterii i drożdży. Maksimum stężenia grzybów strzępkowych w glebie miało miejsce z początkiem jesieni, w miesiącu październiku (1, jtk/g gleby). W okresie lipca stwierdzono najniższą zawartość grzybów w glebie - 0, jtk/g. Należy zauważyć, że punkty pomiarowe zdominowane głównie przez bakterie i drożdże charakteryzowały się zmniejszoną liczbą pleśni. Najwięcej grzybów strzępkowych występowało w gruncie od strony lasu (punkty D i E), oraz w miejscach najbardziej narażonych na działanie wiatru (punkt F, rys.1). W wyniku prowadzonej izolacji z gleby otrzymano 289 czystych kultur grzybowych, spośród których po dalszych badaniach wyodrębniono 50 różnych gatunków należących do 27 rodzajów, w tym 2 grzyby określono jako niezarodnikujące (Dematiaceae i Mucedinaceae).
6 6 Stwierdzono ponadto duże różnice jakościowe w zbiorowiskach grzybów glebowych pomiędzy wybranymi punktami pobrania prób. Cladosporium 3% Chrysosporium 2% Humicola 2% Mucor 2% Paecilomyces 6% inne 7% Penicillium 30% Preussia 9% Drożdże 9% Absidia 14% Trichoderma 16% Rys.3. Mikroflora grzybowa gleby badanego sadu Oznaczenia mikrobiologiczne wskazują, że w glebie przeważają zarodniki, czterech rodzajów grzybów (około 60%): Penicillium, Trichoderma, Absidia i Preussia, pozostałe rodzaje stanowiły poniżej 7% populacji. Na stanowisku F (rys.1), zidentyfikowano rodzaj Penicillium (około 45% populacji), głównie dzięki bardzo dużej liczebności P. aurantiogriseum. We wszystkich trzech badanych punktach występowały następujące gatunki grzybów strzępkowych: Absidia spinosa, Chrysosporium pannorum, Mucor piriformis, Paecilomyces carneus, Penicillium aurantiogriseum, Penicillium fellutanum,preussia aemulans, Preussia fleischhakii i Trichoderma koningii. Traktując łącznie wyniki izolacji mikroorganizmów z poszczególnych punktów badawczych można zauważyć, że w glebie dominowały grzyby z rodzaju Penicillium (około 30% populacji), gatunki z rodziny Mucoraceae (17%), oraz rodzaj Trichoderma (16%), natomiast udział drożdżaków był znacznie mniejszy około 9% badanej populacji grzybów (rys.3).
7 7 Mikroflora powietrza Powietrze jest środowiskiem buforowym pomiędzy glebą, a organizmami roślinnymi, takimi jak drzewa. Jednocześnie bardzo mała ilość składników odżywczych dla mikroorganizmów, nie sprzyja ich namnażaniu. Stąd też skład ilościowy mikroflory atmosfery jest znacznie uboższy od występującej w glebie i na drzewach, natomiast pod względem jakościowym powietrze stanowi wypadkową tych dwóch siedlisk Liczba mikroorganizmów [jtk/m3] Bakterie Drożdże Pleśnie kwiecień czerwiec lipiec sierpień październik Miesiące Rys.4. Średnia zawartość mikroorganizmów w powietrzu podczas sezonu wegetacyjnego Stosunkowo najwięcej drobnoustrojów wyizolowano w próbkach z punktu B, znajdującego się między zabudowaniami gospodarskimi i lasem (5200 jtk/m 3 ). Liczba bakterii była istotnie zróżnicowana w zależności od miejsca (od 255 do 4345 jtk/m 3 ) oraz terminu pobrania próby od około 1500 w okresie kwietnia i października do ponad 6000 jtk/m 3 w czerwcu (rys.4). Wśród bakterii przeważały drobnoustroje z rodzajów Micrococcus, Staphylococcus, oraz Bacillus, które zaobserwowano niemal we wszystkich posiewach. Pozostałe grupy bakterii, obecne w próbach pobranych w kwietniu i październiku, stanowiły minimalny udział wyizolowanej mikroflory tej grupy. Zawartość grzybów strzępkowych, występujących w poszczególnych stanowiskach badawczych, okazała się bardzo zróżnicowana. Największą ich liczbę ( jtk/m 3 )
8 8 wyizolowano ze strefy osłoniętej przez skupiska drzew leśnych, co odpowiada punktom pomiarowym D i E. Należy podkreślić, że udział grzybów zawartych w atmosferze był odwrotnie proporcjonalny do liczby komórek bakteryjnych. W próbach pobranych w kwietniu, sierpniu i wrześniu stwierdzono od 1700 do 2500 jtk/m 3 powietrza. Przez kolejne miesiące liczba grzybów strzępkowych utrzymywała się na znacznie niższym poziomie ( jtk/m 3 ). Ogółem sklasyfikowano w powietrzu około 30 gatunków różnych grzybów strzępkowych, a ich obecność uzależniona była głównie od okresu pobrania prób. Zdecydowaną przewagę uzyskał rodzaj Cladosporium (41% całej populacji grzybów), następnie Rhizooctonia (13%), Alternaria (9%), Aspergillus (7%) i Botrytis (rys.5). Stemphylium 2% Rhizopus 2% Inne 10% Fusarium 2% Aureobasidium 2% Trichothecium 3% Penicillium 3% Cladosporium 41% Botrytis 6% Aspergillus 7% Alternaria 9% Rhizooctonia 13% Rys.5. Mikroflora grzybowa powietrza badanego sadu Drożdże występowały w powietrzu sporadycznie (do 160 komórek/m 3 ). Posiewy nie wykazały przewagi określonego rodzaju, natomiast stwierdzono obecność czterech gatunków, charakteryzujących się brakiem zdolności fermentacyjnych, należących do trzech rodzajów: Candida, Lipomyces i Rhodotorula.
9 9 Mikroflora owoców, kory i liści śliwy Węgierki Zwykłej W trakcie badań mikroflory śliw najliczniejszą grupę stanowiły bakterie (rys.6) Liczba mikroorganizmów [jtk/g] Bakterie Drożdże Pleśnie kwiecień czerwiec lipiec sierpień Miesiące Rys.6. Średnia zawartość mikroorganizmów na drzewach śliwy Węgierki Zwykłej w okresie wegetacyjnym (bakterie 10 2 ; drożdże i pleśnie 10) Ich średnia zawartość w 1 g materiału organicznego wynosiła około 2, jtk. Najwyższą liczbę kolonii bakterii, stwierdzono w czerwcu (4, jtk/g). Kolejne pomiary wykazywały stopniowe obniżenie ich liczby, co należy tłumaczyć spadkiem średnich dobowych temperatur. Pod względem lokalizacji najkorzystniejsze warunki sprzyjające wzrostowi tych mikroorganizmów, zaistniały w punkcie B, najbardziej narażonym na podmuchy wiatru, skąd wyizolowywano średnio dwa razy więcej bakterii niż z innych miejsc pomiarowych. Powierzchnia owoców była całkowicie zdominowana przez ziarniaki z rodzaju Micrococcus, przy minimalnym udziale przedstawicieli innych rodzajów. Liczną grupę zasiedlającą zarówno owoce jak i korę, stanowiła również mikroflora drożdżowa. Podobnie jak miało to miejsce w przypadku bakterii, wzrost liczby drożdży stwierdzono w czerwcu 2, jtk/g, a minimum w lipcu (1, jtk/g). Podwyższona temperatura miesiąca lipca (ponad 30 0 C), prawdopodobnie nie sprzyjała rozwojowi niektórych rodzajów drożdżaków [Barnett i in., 1983]. Najodpowiedniejszy dla wzrostu drożdży, podobnie jak w przypadku mikroflory bakteryjnej, okazał się punkt pomiarowy B (rys.1).
10 10 Dokonana charakterystyka jakościowa wyizolowanych szczepów z owoców śliw, wykazała stosunkowo wysoki udział drożdży fermentujących. Gatunkiem dominującym był Debaryomyces hansenii, który stanowił ponad 30% wszystkich kolonii drożdży. Na drugim miejscu pod względem liczebności, występowały drożdże z rodzaju Rhodotorula, produkujące charakterystyczne różowe barwniki karotenoidowe. Rhizooctonia 4% Penicillium 4% Cunninghamella 4% Botrytis 7% Inne 4% Debaryomyces 18% Rhizopus 7% Drożdże nieferm. 15% Mucor hiemalis 11% Aureobasidium 11% Rhodotorula 15% Rys.7. Mikroflora grzybowa drzew śliwy Węgierki Zwykłej badanego sadu Zawartość zarodników pleśniowych na owocach i pniu śliw, różniła się zasadniczo od pozostałej mikroflory. Maksymalną liczbę pleśni stwierdzono w kwietniu i lipcu po około 2, jtk/g badanego materiału, natomiast w czerwcu już tylko 1, jtk/g. Z punktu pomiarowego B wyizolowano nie tylko najliczniejszą mikroflorę bakteryjną i drożdżową, ale także najwięcej kultur pleśniowych, w porównaniu do pozostałych miejsc pobierania prób. Podczas analiz mikrobiologicznych drzew w sadzie śliwy Węgierki Zwykłej, wyosobniono ogółem około 20 gatunków pleśni, głównie należących do rzędu Mucorales (Mucor i Rhizopus) i rodzajów Botrytis, Fusarium, Aspergillus oraz Penicillium (rys.7).
11 11 DYSKUSJA WYNIKÓW Badania przeprowadzone w sadzie śliwy Węgierki Zwykłej wykazały, silne zróżnicowanie mikroflory, zarówno pod względem ilościowym, jak i jakościowym. Obserwowana zmienność wiązała się z charakterem środowiska, skąd pobierano próby (gleba, powietrze, drzewa), oraz terminem oznaczeń i lokalizacją punktu pomiarowego. Istotnym czynnikiem warunkującym skład drobnoustrojów w glebie, powietrzu i na drzewach okazał się okres dokonywania analiz, a szczególnie warunki pogodowe i środowiskowe (głównie temperatura, wilgotność, nasłonecznienie, ph), jak również stopień dojrzałości owoców. Badany sad charakteryzował się kwaśnym odczynem gleby (tab.1), najbardziej optymalnym dla rozwoju grzybów pleśniowych, stąd też ich zawartość kształtowała się na stosunkowo wysokim poziomie (od 0, do 1, jtk/g). Uzyskano obraz zbliżony do wyników badań mikologicznych gleby sadu jabłoniowego [Mazzle, 1998]. Liczebność grzybów pasożytniczych była bardzo mała, występowały natomiast liczne saprofity z rodzajów Penicillium, Trichoderma i Absidia. Niski poziom ph podłoża, prawdopodobnie ograniczył wzrost niektórych bakterii (rodzaj Azotobacter), przez co nie stwierdzono ich w posiewach [Buchanan, Gibbon, 1974]. Miejsca bardziej narażone na podmuchy wiatru i inne zawirowania powietrza zbliżone do punktu B, charakteryzowały się wysoką liczbą mikroorganizmów, a zależność tę stwierdzono zarówno w powietrzu jak i na owocach śliw. Należy sądzić, że na liczniejsze zasiedlenie mikroorganizmów w ściśle określonych miejscach badanego sadu, miały wpływ warunki środowiskowe głównie ukształtowanie terenu i osłona lasem. W okresach o wyższej temperaturze i nasłonecznieniu (lipiec, sierpień), zwiększała się liczba zarodników pleśniowych oraz przetrwalników bakteryjnych odpornych na wymienione czynniki, malała natomiast zawartość żywych komórek bakterii i drożdży, które są zazwyczaj niszczone przez promienie ultrafioletowe [Krzysztofik, 1992]. Bezpośrednie sąsiedztwo lasu spowodowało znaczny wzrost zawartości bakterii, pleśni i drożdży w próbach z punktów D i E, wpływając zasadniczo na skład jakościowy mikroflory. Podobna sytuacja występowała w punkcie C, znajdującym się najbliżej zabudowań gospodarskich. Stwierdzano tam podwyższoną liczbę bakterii z rodzaju Streptococcus, które bardzo licznie towarzyszą działalności człowieka, i mogą być pasożytami zwierząt gospodarskich [Petrycka i inni, 1995]. W miarę dojrzewania owoców zwiększa się, przeważnie na ich powierzchni, udział drożdży oraz organizmów drożdżopodobnych np. Aureobasidium sp. Koncentracja tych mikroorganizmów na owocach badanych śliw okazała się jednak kilkakrotnie większa (od do ponad jtk/g) od określonej ich obecności na winogronach [Davenport, 1974] i
12 12 na wiśniach [Olszak, 1994]. Równocześnie w trakcie naszych badań stwierdzono jedynie znikomy udział drobnoustrojów patogennych tj. rodzaje..., które zwykle występują na roślinach [Ale-Agha, 1997]. Porównując trzy badane środowiska (gleba, powietrze, drzewa), należy zwrócić uwagę na występowanie pomiędzy nimi istotnej zależności. Jedną z nich było pojawienie się w tych samych terminach maksimum liczby mikroflory na drzewach i w powietrzu, przy jednoczesnej minimalnej ich zawartości w glebie, co można dostrzec na wykresie ilustrującym ogólną liczbę mikroorganizmów (rys. 2 i 6). Spadkowi ogólnej liczby drobnoustrojów gleby towarzyszył zazwyczaj wzrost ich liczby w powietrzu i na owocach. Podobne uwarunkowania stwierdzono podczas analizy ilościowej bakterii i pleśni. W przypadku drożdży, występowała proporcjonalna zależność pomiędzy ich liczbą w glebie i powietrzu. Owoce śliwy Węgierki Zwykłej z badanego sadu przeznaczane są do wytwarzania Śliwowicy Łąckiej. Jest to produkt fermentacji nastawów śliwkowych przez mikroflorę autochtoniczną, bytującą na owocach. Mikroorganizmy wyizolowane z powierzchni śliwek, kwiatów, kory oraz powietrza mają bezpośredni wpływ na skład chemiczny otrzymywanych spirytusów. W analizowanych środowiskach wykryto m.in. obecność drobnoustrojów charakteryzujących się silnymi zdolnościami fermentacyjnymi (rodzaje Debaryomyces, Aureobasidium, Rhizopus, Hansenula) oraz enzymatycznymi (amylazy, pektynazy, celulazy, esterazy), które poprzez rozluźnienie miąższu owoców, mogą oddziaływać bardzo korzystnie na przebieg procesu fermentacji [Madamwar i Patel, 1992; Ellis, 1995; Rana i in., 1996; Blanco i in., 1999; Barbosa i in., 2001]. W dalszych doświadczeniach będą szczegółowo rozpoznane możliwości fermentacyjne i macerujące wyizolowanych szczepów oraz ich skłonności do tworzenia komponentów smaku i aromatu. WNIOSKI Badany sad śliwy Węgierki Zwykłej charakteryzuje się stosunkowo dużym zróżnicowaniem ilościowym i jakościowym mikroorganizmów. Największą liczbę bakterii, drożdży i pleśni stwierdzono w okresie letnim. Istnieją swoiste powiązania pomiędzy mikroflorą bytującą na drzewach śliwy oraz obecnością drobnoustrojów w glebie i powietrzu. Przedstawiciele rodziny Micrococcaceae, rodzaju Bacillus, Rhodotorula, Candida, Trichoderma, Penicillium oraz rzędu Mucorales, stanowiły dominującą mikroflorę badanego środowiska. Na powierzchni owoców, kwiatów, liści i kory drzew, przeważały szczepy z rodzajów Debaryomyces, Aureobasidium oraz gatunku Rhizopus nigricans, które charakteryzują się dobrymi właściwościami fermentacyjnymi w stosunku do wielu cukrów.
13 13 STRESZCZENIE Badania obejmowały analizę mikrobiologiczną gleby, powietrza oraz drzew (liście, kora, kwiaty, owoce) w sadzie śliwy Węgierki Zwykłej, zlokalizowanym w rejonie podgórskim (okolice Łącka, 526 m n.p.m.). Próby do oznaczeń pobierano z sześciu punktów sadu, w pięciu różnych terminach (kwiecień październik 1999). Mikroorganizmy namnażano na odpowiednich podłożach mikrobiologicznych i identyfikowano na podstawie cech morfologicznych oraz testów biochemicznych. Największą liczbę kolonii bakterii, drożdży i pleśni stwierdzono w okresie letnim. Skład ilościowy i jakościowy mikroflory bytującej na drzewach śliw był istotnie uwarunkowany ich obecnością w glebie i powietrzu. Najbardziej zróżnicowaną grupę mikroorganizmów stanowiły grzyby strzępkowe (wyizolowano około 60 gatunków). Najliczniej w próbkach identyfikowane były drobnoustroje z rodzajów Micrococcus, Staphylococcus, Rhodotorula, Cladosporium, Penicillium i Trichoderma. Na powierzchni drzew dominowały szczepy drożdży z rodzajów Rhodotorula, Candida oraz Debaryomyces, Aureobasidium i pleśnie z gatunku Rhizopus nigricans, które z reguły, charakteryzują się stosunkowo dobrymi właściwościami fermentacyjnymi w stosunku do wielu cukrów. LITERATURA: 1. Ale-Agha N., Prunus-arten und ihre Pilzfloren (an Blättern, Früchten) im Duisburger Norden. Med. Fac. Landbouww. Univ. Gent, 1997, 62 (3b), Barbosa M.A.G., Rehn K.G., Menezes M., Mariano R.L.R., Antagonism of Trichoderma species on Cladosporium herbarum and their enzymatic characterization. Braz. J. Microbiol., 2001, 32, Barnett J. A., Payne R. W., Yarrow M., 1983, Yeasts: Characteristics and identification. Cambridge University Press, Cambridge. 4. Blanco P., Sieiro C., Villa T.G., Production of pectic enzymes in yeasts. FEMS Microbiology Letters 1999, 175, Buchanan R.E., Gibbon N.E., 1974, Bergey s Manual of Determinative Bacteriology. 8 th Edition. Williams & Wilkins, Baltimore. 6. Buck W. J., Lachance M.-A., Traquair J. A., Mycoflora of peach bark: population dynamics and composition. Can. J. Bot., 1998, 76, Conclin A.R., Jr., Soil Microorganisms. AEHS Magazine, 2002, 1-2. (internet) 8. Davenport R. R., Microecology of yeasts and yeast-like organisms associated with an English vineyard. Vitis, 1974, 13,
14 14 9. Dugan F. M., Roberts R. G., Etiology of preharvest colonization of bing cherry fruit by fungi. Phytopathology, 1994, 84 (10), Ellis M.A Botrytis bunch rot or grey mould of grape. Ohio State University Extension Fact Sheet, Columbus. 11. Fassatiova O., 1983, Grzyby mikroskopowe w mikrobiologii technicznej. Wydawnictwo Naukowo-Techniczne, Warszawa, Polska (in Polish). 12. Fleet G. H., 1992, Wine Microbiology and Biotechnology. Harwood Academic Publishers, Sydney. 13. Hasnain S. M., Influence of meteorological factors on the air spora. Grana, 1993, 32, Krzysztofik B., 1992, Mikrobiologia powietrza. Wyd. Politechniki Warszawskiej, Warszawa, Polska (in Polish). 15. Madamwar D., Patel S., Formation of cellulases by co-culturing of Trichoderma reesei and Aspergillus niger on cellulosic waste. World J. Microb. Biotechn. 1992, 8, Mańka K., Zbiorowiska grzybów jako kryterium oceny wpływu środowiska na choroby roślin. Zesz. Problem. Postęp. Nauk Roln., 1994, Z. 160, 9-24 (in Polish). 17. Mazzola M., 1998: Changes in microbial community structure in response to apple roots: Impact on disease-supressive potential and development of apple replant disease. 7th International Congress of Plant Pathology, Edinburgh, Scotland. 18. Mędrela-Kuder E., Badania mikroflory powietrza atmosferycznego wybranych dzielnic Krakowa. Arch. Ochr. Środ., 1992, 2, (in Polish). 19. Morais P. B., Martins M. B., Klaczko L. B., Medonca-Hagler L. C., Hagler A. H., Yeasts succsession in the Amazon Fruit Parahancornia amapa as resource partitioning among Drosophila spp. Appl. Enivron. Microbiol., 1995, 61 (12), Olszak M., Etiology of sour cherry fungal diseases in Poland: II. Isolation and identification of fungi infecting sour cherry organs. J. Fruit Ornam. Plant Res., 1994, 2 (3), Olszak M., Etiology of sour cherry fungal diseases in Poland: III. Pathogenicity of the isolated fungi. J. Fruit Ornam. Plant Re., 1994, 2 (4), Petrycka H., Godlewska-Zabłocka E., Kolasa M., Mikroflora powietrza atmosferycznego na obszarze oczyszczalni ścieków w Tychach-Urbanowicach. Gaz, woda i technika sanitarna, 1995, 8, (in Polish). 23. Rana B.K., Johri B.N., Thakur I.S., Formation and activities of xylan-hydrolysing enzymes of Humicola grisea var thermoidea. World J. Microb. Biotechn. 1996, 12, Spotts R. A., Cervantes L. A., Effects of soil moisture, temperature and nutrient availability on the population dynamics of Mucor piriformis. Mycol. Res., 1994, 98 (3),
15 Stępalska D., Harmata K., Kasprzyk I., Myszkowska D., Stach A., Occurence of airborne Cladosporium and Alternaria spores in Southern and Central Poland in Aerobiologia, 1999, 15,
CHARAKTERYSTYKA MIKROBIOLOGICZNA SADU ŚLIWY WĘGIERKI ZWYKŁEJ
CHARAKTERYSTYKA MIKROBIOLOGICZNA SADU ŚLIWY WĘGIERKI ZWYKŁEJ Paweł Satora, Tadeusz Tuszyński Katedra Technologii Fermentacji i Mikrobiologii Technicznej Akademia Rolnicza, al. 29 listopada 46, 31-425 Kraków
Bardziej szczegółowoOGÓLNA CHARAKTERYSTYKA WYBRANYCH SZCZEPÓW DROŻDŻY I PLEŚNI WYIZOLOWANYCH Z SADU ŚLIWOWEGO
OGÓLNA CHARAKTERYSTYKA WYBRANYCH SZCZEPÓW DROŻDŻY I PLEŚNI WYIZOLOWANYCH Z SADU ŚLIWOWEGO Paweł Satora, Tadeusz Tuszyński Katedra Technologii Fermentacji i Mikrobiologii Technicznej Akademia Rolnicza,
Bardziej szczegółowoTemat: Powietrze jako środowisko życia mikroorganizmów. Mikrobiologiczne badanie powietrza i powierzchni płaskich Cz.1/Cz.2.
Katedra i Zakład Mikrobiologii i Wirusologii Wydział Farmaceutyczny z Oddziałem Medycyny Laboratoryjnej Mikrobiologia ogólna Biotechnologia medyczna II rok / I o Instrukcja do ćwiczeń Temat: Powietrze
Bardziej szczegółowoZMIANY W POPULACJACH MIKROORGANIZMÓW I NICIENI W GLEBIE PO ODKAŻANIU METODAMI KONWENCJONALNYMI I PROEKOLOGICZNYMI
ZMIANY W POPULACJACH MIKROORGANIZMÓW I NICIENI W GLEBIE PO ODKAŻANIU METODAMI KONWENCJONALNYMI I PROEKOLOGICZNYMI P. Sobiczewski 1, B. Meszka 1, H. Bryk 1, C. Ślusarski 1, A. Chałańska 1, S. Berczyński
Bardziej szczegółowoZAKRES AKREDYTACJI LABORATORIUM BADAWCZEGO Nr AB 639
PCA ZAKRES AKREDYTACJI LABORATORIUM BADAWCZEGO Nr AB 639 Zakres akredytacji Nr AB 639 wydany przez POLSKIE CENTRUM AKREDYTACJI 01-382 Warszawa ul. Szczotkarska 42 Wydanie nr 16 Data wydania: 22 czerwca
Bardziej szczegółowoSprawozdanie z badań identyfikacji drobnoustrojów
Symbol: KJ-F-5.0- Data: 8.07.04 Strona z 7. Wykonawca badań SPRAWOZDANIE Z BADAŃ NR DMIP//04 DO ZLECENIA 40707 Z DNIA 30/07/04 Laboratorium SGS Eko-Projekt Sp. z o.o. Ul. Cieszyńska 5a 43 00 Pszczyna Laboratorium
Bardziej szczegółowoSPRAWOZDANIE Z BADAŃ MIKROBIOLOGICZNYCH Nr 20006/11859/09
SPRAWOZDANIE MOŻE BYĆ POWIELANE TYLKO W CAŁOŚCI. INNA FORMA KOPIOWANIA WYMAGA PISEMNEJ ZGODY LABORATORIUM. SPRAWOZDANIE Z BADAŃ MIKROBIOLOGICZNYCH Nr 20006/11859/09 BADANIA WŁASNOŚCI PRZECIWDROBNOUSTROJOWYCH
Bardziej szczegółowoANNALES UNIVERSITATIS MARIAE CURIE-SKŁODOWSKA LUBLIN - POLONIA VOL.LX, SUPPL. XVI, 313 SECTIO D 2005
ANNALES UNIVERSITATIS MARIAE CURIE-SKŁODOWSKA LUBLIN - POLONIA VOL.LX, SUPPL. XVI, 313 SECTIO D 25 Katedra Higieny i Promocji Zdrowia, Akademia Wychowania Fizycznego w Krakowie Department of Hygiene and
Bardziej szczegółowoSPRAWOZDANIE Z BADAŃ MIKROBIOLOGICZNYCH Nr 20005/11858/09
SPRAWOZDANIE MOŻE BYĆ POWIELANE TYLKO W CAŁOŚCI. INNA FORMA KOPIOWANIA WYMAGA PISEMNEJ ZGODY LABORATORIUM. SPRAWOZDANIE Z BADAŃ MIKROBIOLOGICZNYCH Nr 20005/11858/09 BADANIA WŁASNOŚCI PRZECIWDROBNOUSTROJOWYCH
Bardziej szczegółowoZakład Higieny Środowiska Narodowy Instytut Zdrowia Publicznego Państwowy Zakład Higieny
Pomiary zanieczyszczenia mikrobiologicznego powietrza na terenie Miasta Otwocka w rejonie zagospodarowania odpadów komunalnych: składowiska odpadów komunalnych Sater-Otwock Sp. z o.o. w Otwocku oraz Regionalnej
Bardziej szczegółowoCHARAKTERYSTYKA FERMENTACJI ROZTWORÓW MODELOWYCH Z UŻYCIEM MONOKULTUR DROŻDŻY DZIKICH I SZLACHETNYCH
CHARAKTERYSTYKA FERMENTACJI ROZTWORÓW MODELOWYCH Z UŻYCIEM MONOKULTUR DROŻDŻY DZIKICH I SZLACHETNYCH Paweł Satora, Tadeusz Tuszyński Katedra Technologii Fermentacji i Mikrobiologii Technicznej Akademia
Bardziej szczegółowoOPIS PRZEDMIOTÓW REALIZOWANYCH W KATEDRZE MIKROBIOLOGII ŚRODOWISKOWEJ
OPIS PRZEDMIOTÓW REALIZOWANYCH W KATEDRZE MIKROBIOLOGII ŚRODOWISKOWEJ STUDIA STACJONARNE PIERWSZEGO STOPNIA - INŻYNIERSKIE Mikrobiologia Rola mikrobiologii. Świat mikroorganizmów: wirusy, bakterie, archebakterie,
Bardziej szczegółowoStabilność mikrobiologiczna napojów wpływ surowców i opakowań
Stabilność mikrobiologiczna napojów wpływ surowców i opakowań Dr hab. inż. Dorota Kręgiel Instytut Technologii Fermentacji i Mikrobiologii Politechnika Łódzka Istotnym problemem jest brak stabilności mikrobiologicznej
Bardziej szczegółowoZ BADAŃ ODDZIAŁYWANIA WYBRANYCH MIKROORGANIZMÓW NA KOMPOZYTY PP Z BIOCYDEM SEANTEX
SPRAWOZDANIE Z BADAŃ ODDZIAŁYWANIA WYBRANYCH MIKROORGANIZMÓW NA KOMPOZYTY PP Z BIOCYDEM SEANTEX /zlecenie 514010/ wykonane w WOJSKOWYM INSTYTUCIE CHEMII I RADIOMETRII w Warszaawie 1. Materiały i metody
Bardziej szczegółowoRoman Marecik, Paweł Cyplik
PROGRAM STRATEGICZNY ZAAWANSOWANE TECHNOLOGIE POZYSKIWANIA ENERGII ZADANIE NR 4 Opracowanie zintegrowanych technologii wytwarzania paliw i energii z biomasy, odpadów rolniczych i innych Roman Marecik,
Bardziej szczegółowoOFERTA BADAŃ MIKOLOGICZNYCH
OFERTA BADAŃ MIKOLOGICZNYCH prof. dr hab. inż. Jan Grajewski dr hab. Magdalena Twarużek Uniwersytet Kazimierza Wielkiego, Wydział Nauk Przyrodniczych, Instytut Biologii Eksperymentalnej, Katedra Fizjologii
Bardziej szczegółowoIdentyfikacja mikroorganizmów systemem firmy Biolog
Identyfikacja mikroorganizmów systemem firmy Biolog Główne zalety systemu Ilość mikroorganizmów w bazie danych : Biolog ponad 2500 Vitek 2 ponad 330 Bez barwienia metodą Grama ( Vitek wymaga wstępnego
Bardziej szczegółowoRAPORT Z BADAŃ REALIZOWANYCH W RAMACH OCENY STĘŻENIA BIOAEROZOLU ZANIECZYSZCZAJĄCEGO POWIETRZE NA PODSTAWIE LICZEBNOŚCI WYBRANYCH GRUP DROBNOUSTROJÓW
Mysłowice, 22.03.2016 r. RAPORT Z BADAŃ REALIZOWANYCH W RAMACH OCENY STĘŻENIA BIOAEROZOLU ZANIECZYSZCZAJĄCEGO POWIETRZE NA PODSTAWIE LICZEBNOŚCI WYBRANYCH GRUP DROBNOUSTROJÓW Zleceniodawca: Stowarzyszenie
Bardziej szczegółowoZASTOSOWANIE PULSUJĄCYCH FAL RADIOWYCH W USZLACHETNIANIU NASION ROŚLIN WARZYWNYCH
APPLICATION OF PULSED RADIO FREQUENCY IN SEEDS ENHANCEMENT OF VEGETABLE PLANTS ZASTOSOWANIE PULSUJĄCYCH FAL RADIOWYCH W USZLACHETNIANIU NASION ROŚLIN WARZYWNYCH Regina Janas, Krzysztof Górnik, Mieczysław
Bardziej szczegółowoProtokoły do zajęć praktycznych z mikrobiologii ogólnej i żywności dla studentów kierunku: Dietetyka
Protokoły do zajęć praktycznych z mikrobiologii ogólnej i żywności dla studentów kierunku: Dietetyka Protokół I, zajęcia praktyczne 1. Demonstracja wykonania preparatu barwionego metodą Grama (wykonuje
Bardziej szczegółowoAnaliza mikrobiologiczna powietrza oraz zapylenia i występowania aktywnych biologicznie substancji w powietrzu m. Kielce
Analiza mikrobiologiczna powietrza oraz zapylenia i występowania aktywnych biologicznie substancji w powietrzu m. Kielce (SKRÓT) dr Krystyna Królikowska, dr Marek Kwinkowski prof. zw. dr hab. Wiesław Kaca
Bardziej szczegółowoHodowlą nazywamy masę drobnoustrojów wyrosłych na podłożu o dowolnej konsystencji.
Wzrost mikroorganizmów rozumieć można jako: 1. Wzrost masy i rozmiarów pojedynczego osobnika, tj. komórki 2. Wzrost biomasy i liczebności komórek w środowisku, tj. wzrost liczebności populacji Hodowlą
Bardziej szczegółowoProgram ćwiczeń z mikrobiologii dla studentów III roku Oddziału Analityki Medycznej, rok akademicki 2014/2015 SEMESTR LETNI
Program ćwiczeń z mikrobiologii dla studentów III roku Oddziału Analityki Medycznej, rok akademicki 2014/2015 SEMESTR LETNI Wykłady (16 godz.): Środa 12.15-13.45 Ćwiczenia (60 godz.) środa: 9.45-12.00
Bardziej szczegółowoZAGROŻENIA MIKROBIOLOGICZNE W PRZECHOWYWANYM SOKU GĘSTYM W CUKROWNI GLINOJECK BSO POLSKA S.A. mgr inż. Magdalena Irach BSO Polska S.A.
ZAGROŻENIA MIKROBIOLOGICZNE W PRZECHOWYWANYM SOKU GĘSTYM W CUKROWNI GLINOJECK BSO POLSKA S.A. mgr inż. Magdalena Irach BSO Polska S.A. Głównym źródłem mikroflory zanieczyszczającej w cukrownictwie jest
Bardziej szczegółowoMIKROFLORA EPIFITYCZNA Triticum aestivum L. WOKÓŁ SKŁADOWISKA ODPADÓW KOMUNALNYCH W TARNOWIE-KRZYŻU
WODA-ŚRODOWISKO-OBSZARY WIEJSKIE 21: t. 1 z. 2 (3) WATER-ENVIRONMENT-RURAL AREAS s. 29 38 www.itep.edu.pl Instytut Technologiczno-Przyrodniczy w Falentach, 21 MIKROFLORA EPIFITYCZNA Triticum aestivum L.
Bardziej szczegółowoOCENA STANU MIKROBIOLOGICZNEGO MIESZANEK MUSLI POCHODZĄCYCH Z SIECI HANDLOWEJ
ROCZN. PZH, 2003, 54, NR 3, 269 274 BARBARA WÓJCIK-STOPCZYŃSKA OCENA STANU MIKROBIOLOGICZNEGO MIESZANEK MUSLI POCHODZĄCYCH Z SIECI HANDLOWEJ MICROBIOLOGICAL ASSESSEMENT OF MUESLI PURCHASED IN A RETAIL
Bardziej szczegółowoRECYKLING ODPADÓW ZIELONYCH. Grzegorz Pilarski BEST-EKO Sp. z o.o.
RECYKLING ODPADÓW ZIELONYCH Grzegorz Pilarski BEST-EKO Sp. z o.o. BEST-EKO Sp. z o.o. jest eksploatatorem oczyszczalni ścieków Boguszowice w Rybniku przy ul. Rycerskiej 101, na której znajduje się instalacja
Bardziej szczegółowoZawartość składników pokarmowych w roślinach
Zawartość składników pokarmowych w roślinach Poszczególne rośliny różnią się zawartością składników pokarmowych zarówno w organach wegetatywnych, jak i generatywnych. Wynika to z różnych funkcji, jakie
Bardziej szczegółowo2. CHARAKTERYSTYKA WARUNKÓW METEOROLOGICZNYCH W WOJEWÓDZTWIE MAŁOPOLSKIM W ROKU 2006
Powietrze 17 2. CHARAKTERYSTYKA WARUNKÓW METEOROLOGICZNYCH W WOJEWÓDZTWIE MAŁOPOLSKIM W ROKU 2006 Charakterystykę warunków meteorologicznych województwa małopolskiego w roku 2006 przedstawiono na podstawie
Bardziej szczegółowoWPŁYW ODWADNIANIA OSMOTYCZNEGO I ZAMRAŻALNICZEGO PRZECHOWYWANIA NA STAN MIKROBIOLOGICZNY ŚLIWEK ROZMRAŻANYCH W KOMORZE PRÓŻNIOWO-PAROWEJ
ŻYWNOŚĆ. Nauka. Technologia. Jakość, 2014, 1 (92), 137 147 DOI: 10.15193/zntj/2014/92/137-147 AGNIESZKA SZPARAGA, ADAM KOPEĆ, EWA CZERWIŃSKA WPŁYW ODWADNIANIA OSMOTYCZNEGO I ZAMRAŻALNICZEGO PRZECHOWYWANIA
Bardziej szczegółowoElżbieta Arłukowicz Streszczenie rozprawy doktorskiej
Elżbieta Arłukowicz Streszczenie rozprawy doktorskiej Analiza zmienności ilościowej i jakościowej tlenowej flory bakteryjnej izolowanej z ran przewlekłych kończyn dolnych w trakcie leczenia tlenem hiperbarycznym
Bardziej szczegółowoPW Zadanie 3.3: Monitoring zmian zdolności chorobotwórczych populacji patogenów z kompleksu Stagonospora spp. / S.
PW 2015-2020 Zadanie 3.3: Monitoring zmian zdolności chorobotwórczych populacji patogenów z kompleksu Stagonospora spp. / S. tritici sprawców plamistości liści i plew pszenicy i pszenżyta Zakład Fitopatologii,
Bardziej szczegółowoWPŁYW POŻARÓW NA LASY - POLSKA 2016 ROK
WPŁYW POŻARÓW NA LASY - POLSKA 2016 ROK Józef Piwnicki i Ryszard Szczygieł 1. Zagrożenie pożarowe w sezonie 2016 r. Warunki pogodowe miały wpływ na kształtowanie się zagrożenia pożarowego w lasach i występowanie
Bardziej szczegółowoZAKRES AKREDYTACJI LABORATORIUM BADAWCZEGO Nr AB 1531
ZAKRES AKREDYTACJI LABORATORIUM BADAWCZEGO Nr AB 1531 wydany przez POLSKIE CENTRUM AKREDYTACJI 01-382 Warszawa, ul. Szczotkarska 42 Wydanie nr 7 Data wydania: 3 października 2017 r. Nazwa i adres MIKROLAB
Bardziej szczegółowo3. Warunki hydrometeorologiczne
3. WARUNKI HYDROMETEOROLOGICZNE Monitoring zjawisk meteorologicznych i hydrologicznych jest jednym z najważniejszych zadań realizowanych w ramach ZMŚP. Właściwe rozpoznanie warunków hydrometeorologicznych
Bardziej szczegółowoPreparat RECULTIV wprowadzony do gleby powoduje: Doświadczalnictwo prowadzone przez KSC SA w latach 2011 i 2012 aplikacja doglebowa
Preparat ReCultiv jest formą swoistej szczepionki doglebowej, przewidziany jest do zastosowania w okresie przedsiewnym lub pożniwnym. Przywraca równowagę mikrobiologiczną gleby. Preparat RECULTIV wprowadzony
Bardziej szczegółowoPROGRAM ZAJĘĆ Z MIKROBIOLOGII DLA STUDENTÓW II ROKU WYDZIAŁU FARMACEUTYCZNEGO W ROKU AKADEMICKIM 2018/2019 SEMESTR LETNI
PROGRAM ZAJĘĆ Z MIKROBIOLOGII DLA STUDENTÓW II ROKU WYDZIAŁU FARMACEUTYCZNEGO W ROKU AKADEMICKIM 2018/2019 SEMESTR LETNI WYKŁADY (30 h) - raz w tygodniu (2h) Poniedziałek 8.30-10.00 ĆWICZENIA (60 h ) -
Bardziej szczegółowoInstytut Melioracji i Użytków Zielonych w Falentach, 2008
WODA-ŚRODOWISKO-OBSZARY WIEJSKIE 2008: t. 8 z. 1 (22) WATER-ENVIRONMENT-RURAL AREAS s. 69 82 www.imuz.edu.pl Instytut Melioracji i Użytków Zielonych w Falentach, 2008 GRZYBY PLEŚNIOWE ORAZ DROŻDŻE I GRZYBY
Bardziej szczegółowoBIOSYNTEZA ACYLAZY PENICYLINOWEJ. Ćwiczenia z Mikrobiologii Przemysłowej 2011
BIOSYNTEZA ACYLAZY PENICYLINOWEJ Ćwiczenia z Mikrobiologii Przemysłowej 2011 Acylaza penicylinowa Enzym hydrolizuje wiązanie amidowe w penicylinach Reakcja przebiega wg schematu: acylaza Reszta: fenyloacetylowa
Bardziej szczegółowoGRZYBY PLEŚNIOWE W MIKROŚRODOWISKU MIESZKALNYM CZŁOWIEKA
GRZYBY PLEŚNIOWE W MIKROŚRODOWISKU MIESZKALNYM CZŁOWIEKA Opracowanie: dr inż. Jan Antoni Rubin Politechnika Śląska, Gliwice PSMB, Wrocław Gliwice, 21-22 czerwca 2017r. 1 MYKOLOGIA BUDOWLANA to dział budownictwa,
Bardziej szczegółowoWystępowanie wybranych mikroorganizmów w glebie na obszarze Puszczy Niepołomickiej ze szczególnym uwzględnieniem grzybów pleśniowych
11 Polish Journal of Agronomy 2014, 17, 11 17 Występowanie wybranych mikroorganizmów w glebie na obszarze Puszczy Niepołomickiej ze szczególnym uwzględnieniem grzybów pleśniowych Agnieszka Galus-Barchan,
Bardziej szczegółowoLISTA BADAŃ PROWADZONYCH W RAMACH ZAKRESU ELASTYCZNEGO LISTA BADAŃ PROWADZONYCH W RAMACH ZAKRESU ELASTYCZNEGO ŻYWNOŚĆ
LISTA BADAŃ PROWADZONYCH W RAMACH ZAKRESU ELASTYCZNEGO Załącznik do zakresu akredytacji AB 1264 wydanie 13 z dnia 5 maja 2017 ŻYWNOŚĆ ŚRODOWISKO PRODUKCJI WODA POWIETRZE TUSZE ZWIERZĄT RZEŹNYCH Produkty
Bardziej szczegółowoOCENA JAKOŚCI MIKROBIOLOGICZNEJ SPOŻYWCZYCH OTRĄB ZBOŻOWYCH POCHODZĄCYCH Z SIECI HANDLOWEJ
ŻYWNOŚĆ 1(34), 2003 BARBARA WÓJCIK-STOPCZYŃSKA OCENA JAKOŚCI MIKROBIOLOGICZNEJ SPOŻYWCZYCH OTRĄB ZBOŻOWYCH POCHODZĄCYCH Z SIECI HANDLOWEJ Streszczenie Celem badań było określenie obecności i liczby mikroorganizmów
Bardziej szczegółowoNawożenie borówka amerykańska
Nawożenie borówka amerykańska Borówka amerykańska Jeśli borykasz się z problemem nawożenia borówki jak i jagody kamczackiej napisz do nas. Przygotujemy odpowiednie zalecenia nawozowe na dowolny okres roku
Bardziej szczegółowoLISTA USŁUG PROWADZONYCH W RAMACH ZAKRESU ELASTYCZNEGO
ŻYWNOŚĆ ŚRODOWISKO PRODUKCJI WODA POWIETRZE TUSZE ZWIERZĄT RZEŹNYCH Załącznik do zakresu akredytacji AB 1264 wydanie 16 z dn. 22.03.2018 Produkty rolne w tym pasze dla zwierząt, Jaja spożywcze ŻYWNOŚĆ
Bardziej szczegółowoKWANTYFIKACJA EFEKTÓW CZYNNEJ OCHRONY BIORÓŻNORODNOŚCI SIEDLISK TRAWIASTYCH WSCHODNIEJ LUBELSZCZYZNY NA PODSTAWIE AKTYWNOŚCI ENZYMÓW GLEBOWYCH
KWANTYFIKACJA EFEKTÓW CZYNNEJ OCHRONY BIORÓŻNORODNOŚCI SIEDLISK TRAWIASTYCH WSCHODNIEJ LUBELSZCZYZNY NA PODSTAWIE AKTYWNOŚCI ENZYMÓW GLEBOWYCH ELŻBIETA JOLANTA BIELIŃSKA ZAKŁAD BIOLOGII GLEBY INSTYTUT
Bardziej szczegółowoWarszawa dnia Opinia mykologiczna. Dr inż. Aleksandra Wójcik
Warszawa dnia 27.12.2016 Opinia mykologiczna AUTOR Dr inż. Aleksandra Wójcik PODPIS Spis treści 1. Dane ogólne... 3 2. Główne wnioski i zalecenia... 4 3. Analiza mykologiczna jakościowa... 5 4. Dopuszczalne
Bardziej szczegółowoANNALES UNIVERSITATIS MARIAE CURIE-SKŁODOWSKA LUBLIN - POLONIA VOL.LIX, SUPPL. XIV, 1129 SECTIO D 2004
ANNALES UNIVERSITATIS MARIAE CURIE-SKŁODOWSKA LUBLIN - POLONIA VOL.LIX, SUPPL. XIV, 1129 SECTIO D 2004 Zakład Pielęgniarstwa Środowiskowego Wydziału Ochrony Zdrowia Collegium Medicum Uniwersytetu Jagiellońskiego
Bardziej szczegółowoĆwiczenie 8, 9, 10 Kontrola mikrobiologiczna środowiska pracy
MIKROBIOLOGIA KOSMETOLOGICZNA dla studentów II roku, studiów I st. kierunku KOSMETOLOGIA Ćwiczenie 8, 9, 10 Kontrola mikrobiologiczna środowiska pracy liczba godzin 8 Badanie mikrobiologicznej czystości
Bardziej szczegółowoSPRAWOZDANIE. pt.: Uprawy polowe metodami ekologicznymi: Określenie dobrych praktyk w uprawach polowych metodami ekologicznymi.
SPRAWOZDANIE z prowadzenia w 2014 r. badań podstawowych na rzecz rolnictwa ekologicznego w zakresie rozporządzenia Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 18 maja 2010 r. w sprawie stawek dotacji przedmiotowych
Bardziej szczegółowoZAKRES AKREDYTACJI LABORATORIUM BADAWCZEGO Nr AB 1264
ZAKRES AKREDYTACJI LABORATORIUM BADAWCZEGO Nr AB 1264 wydany przez POLSKIE CENTRUM AKREDYTACJI 01-382 Warszawa, ul. Szczotkarska 42 Wydanie nr 10 Data wydania: 07 kwietnia 2016 r. Nazwa i adres AB 1264
Bardziej szczegółowoLISTA BADAŃ PROWADZONYCH W RAMACH ELASTYCZNEGO ZAKRESU AKREDYTACJI NR 1/LEM wydanie nr 7 z dnia Technika Real - time PCR
NR /LEM wydanie nr 7 z dnia 05.07.09 Technika Real - time PCR Oddział Mikrobiologii - Pracownia Molekularna Próbki środowiskowe: - woda ciepła użytkowa Ilość specyficznego DNA Legionella spp. Zakres: od
Bardziej szczegółowoZAKRES AKREDYTACJI LABORATORIUM BADAWCZEGO Nr AB 1319
ZAKRES AKREDYTACJI LABORATORIUM BADAWCZEGO Nr AB 1319 wydany przez POLSKIE CENTRUM AKREDYTACJI 01-382 Warszawa, ul. Szczotkarska 42 Wydanie nr 5 Data wydania: 28 stycznia 2015 r. AB 1319 Kod identyfikacji
Bardziej szczegółowoOcena czystości mikrobiologicznej cystern przewożących cukier luzem. dr Dagmara Wojtków Teresa Basińska Jesior
Ocena czystości mikrobiologicznej cystern przewożących cukier luzem dr Dagmara Wojtków Teresa Basińska Jesior 2 2012-06-26 Plan prezentacji Mycie i dezynfekcja Kontrola mikrobiologiczna Luminometria Proces
Bardziej szczegółowoCechy klimatu Polski. Cechy klimatu Polski. Wstęp
Cechy klimatu Polski Cechy klimatu Polski Wstęp Klimat to przeciętne, powtarzające się corocznie stany atmosfery występujące na danym obszarze, określone na podstawie wieloletnich obserwacji i pomiarów
Bardziej szczegółowoZERO POZOSTAŁOŚCI. Natura w walce o zdrowe rośliny i żywność
ZERO POZOSTAŁOŚCI Natura w walce o zdrowe rośliny i żywność dla wzrostu bakterii zawartych w preparacie: 4,0-9,0 minimalna temperatura 5 ºC optymalna temperatura 20-30 ºC maksymalna temperatura 40 ºC 5,5-7,5
Bardziej szczegółowoDOBOWE AMPLITUDY TEMPERATURY POWIETRZA W POLSCE I ICH ZALEŻNOŚĆ OD TYPÓW CYRKULACJI ATMOSFERYCZNEJ (1971-1995)
Słupskie Prace Geograficzne 2 2005 Dariusz Baranowski Instytut Geografii Pomorska Akademia Pedagogiczna Słupsk DOBOWE AMPLITUDY TEMPERATURY POWIETRZA W POLSCE I ICH ZALEŻNOŚĆ OD TYPÓW CYRKULACJI ATMOSFERYCZNEJ
Bardziej szczegółowoZANIECZYSZCZENIE MIKROBIOLOGICZNE POWIETRZA HALI TECHNOLOGICZNEJ A JAKO PRODUKOWANYCH OPAKOWA
YWNO. Nauka. Technologia. Jako, 2006, 1 (46) Supl., 52-58 DOROTA KRGIEL ZANIECZYSZCZENIE MIKROBIOLOGICZNE POWIETRZA HALI TECHNOLOGICZNEJ A JAKO PRODUKOWANYCH OPAKOWA S t r e s z c z e n i e Badano wpływ
Bardziej szczegółowoZAKRES AKREDYTACJI LABORATORIUM BADAWCZEGO Nr AB 1537
ZAKRES AKREDYTACJI LABORATORIUM BADAWCZEGO Nr AB 1537 wydany przez POLSKIE CENTRUM AKREDYTACJI 01-382 Warszawa, ul. Szczotkarska 42 Wydanie nr 4 Data wydania: 4 grudnia 2015 r. Nazwa i adres UO TECHNOLOGIA
Bardziej szczegółowowoda do 1000 ml ph=6,9-7,1. Po sterylizacji dodać nystatynę (końcowe stężenie ok. 50 μg/ml). Agar z wyciągiem glebowym i ekstraktem drożdżowym (YS)
Ćwiczenie 1, 2, 3, 4 Skrining ze środowiska naturalnego: selekcja promieniowców zdolnych do produkcji antybiotyków. Testowanie zdolności do syntezy antybiotyków przez wyselekcjonowane szczepy promieniowców
Bardziej szczegółowoSukcesja ekologiczna na lądzie kończy się zazwyczaj klimaksem w postaci formacji leśnej Lasy są najpotężniejszymi ekosystemami lądowymi
Las w krajobrazie Sukcesja ekologiczna na lądzie kończy się zazwyczaj klimaksem w postaci formacji leśnej Lasy są najpotężniejszymi ekosystemami lądowymi Zajmują: - 8 % powierzchni całego globu - 30 %
Bardziej szczegółowoZAKRES AKREDYTACJI LABORATORIUM BADAWCZEGO Nr AB 510
ZAKRES AKREDYTACJI LABORATORIUM BADAWCZEGO Nr AB 510 wydany przez POLSKIE CENTRUM AKREDYTACJI 01-382 Warszawa ul. Szczotkarska 42 Wydanie nr 15, Data wydania: 13 czerwca 2016 r. AB 510 Nazwa i adres GRUPA
Bardziej szczegółowoRok akademicki: 2033/2034 Kod: GIS s Punkty ECTS: 3. Poziom studiów: Studia I stopnia Forma i tryb studiów: -
Nazwa modułu: Podstawy biotechnologii w inżynierii środowiska Rok akademicki: 2033/2034 Kod: GIS-1-410-s Punkty ECTS: 3 Wydział: Górnictwa i Geoinżynierii Kierunek: Inżynieria Środowiska Specjalność: -
Bardziej szczegółowoLISTA BADAŃ PROWADZONYCH W RAMACH ELASTYCZNEGO ZAKRESU AKREDYTACJI NR 1/LEM wydanie nr 6 z dnia Technika Real - time PCR
NR /LEM wydanie nr 6 z dnia.0.08 Technika Real - time PCR Oddział Mikrobiologii - Pracownia Molekularna Próbki środowiskowe: - woda ciepła użytkowa Ilość DNA Legionella spp. Zakres: od 4,4x0 GU/l ISO/TS
Bardziej szczegółowoDiagnostyka grzybów. 2) Preparat barwiony nigrozyną lub tuszem chińskim (przy podejrzeniu kryptokokozy) uwidocznienie otoczek Cryptococcus neoformans
I Grzyby drożdżopodobne (drożdże) 1) Ocena morfologii kolonii na podłożu izolacyjnym (zwłaszcza konsystencja, zabarwienie): Candida: białe, kremowe Cryptococcus: białe, kremowe, śluzowate Uwaga! Gatunki
Bardziej szczegółowoII rok OML studia magisterskie - Diagnostyka parazytologiczna- praktyczna nauka zawodu
ĆWICZENIE 1 Temat: Wykrywanie grzybów i pasożytów w różnych materiałach biologicznych cz.1 1. Zasady pobierania, transportu i przechowywania materiałów biologicznych do badań mikologicznych i parazytologicznych
Bardziej szczegółowoZAKRES AKREDYTACJI LABORATORIUM BADAWCZEGO Nr AB 510
ZAKRES AKREDYTACJI LABORATORIUM BADAWCZEGO Nr AB 510 wydany przez POLSKIE CENTRUM AKREDYTACJI 01-382 Warszawa ul. Szczotkarska 42 Wydanie nr 13 Data wydania: 30 lipca 2014 r. Nazwa i adres organizacji
Bardziej szczegółowoWYMAGANIA EDUKACYJNE Z BIOLOGII KLASA 5 DOBRY. DZIAŁ 1. Biologia jako nauka ( 4godzin)
WYMAGANIA EDUKACYJNE Z BIOLOGII KLASA 5 DOPUSZCZAJĄCY DOSTATECZNY DOBRY BARDZO DOBRY CELUJĄCY DZIAŁ 1. Biologia jako nauka ( 4godzin) wskazuje biologię jako naukę o organizmach wymienia czynności życiowe
Bardziej szczegółowoMikrobiologia II rok Towaroznawstwo i Dietetyka. Ćwiczenie 10
Część teoretyczna: Mikrobiologia II rok Towaroznawstwo i Dietetyka Ćwiczenie 10 I. MIKROFLORA WODY Mikroflora autochtoniczna to drobnoustroje naturalnie bytujące i rozmnażające się w środowisku wodnym.
Bardziej szczegółowoZMIENNOŚĆ NAJWYŻSZYCH DOBOWYCH i MIESIĘCZNYCH OPADÓW W KOMPLEKSIE LEŚNYM W STRÓŻY W OKRESIE V-IX ( )
ZMIENNOŚĆ NAJWYŻSZYCH DOBOWYCH i MIESIĘCZNYCH OPADÓW W KOMPLEKSIE LEŚNYM W STRÓŻY W OKRESIE V-IX (1982-2006) Marta CEBULSKA Instytut Inżynierii i Gospodarki Wodnej Politechnika Krakowska Cel: określenie
Bardziej szczegółowoCZYSTOŚĆ MIKROBIOLOGICZNA WYBRANYCH OWOCÓW DOSTARCZONYCH PRZEZ INDYWIDUALNYCH PRODUCENTÓW NA PLAC TARGOWY STARY KLEPARZ W KRAKOWIE
BROMAT. CHEM. TOKSYKOL. XLIV, 2011, 3, str. 700 705 Helena Bis 1), Ewa Mędrela-Kuder 2) CZYSTOŚĆ MIKROBIOLOGICZNA WYBRANYCH OWOCÓW DOSTARCZONYCH PRZEZ INDYWIDUALNYCH PRODUCENTÓW NA PLAC TARGOWY STARY KLEPARZ
Bardziej szczegółowoPrzydatność odmian pszenicy jarej do jesiennych siewów
Przydatność odmian pszenicy jarej do jesiennych siewów Marta Wyzińska Instytut Uprawy Nawożenia i Gleboznawstwa Państwowy Instytut Badawczy w Puławach Zakład Uprawy Roślin Zbożowych mwyzinska@iung.pulawy.pl
Bardziej szczegółowoMikrobiologia środowiskowa - opis przedmiotu
Mikrobiologia środowiskowa - opis przedmiotu Informacje ogólne Nazwa przedmiotu Mikrobiologia środowiskowa Kod przedmiotu 13.4-WB-OSOD-MŚr-W-S14_pNadGenMVRC0 Wydział Kierunek Wydział Nauk Biologicznych
Bardziej szczegółowoZanieczyszczenie atmosfery i terenu wpływa pośrednio na rozwój lasu. Naruszona bowiem zostaje równowaga chemiczna i zmieniony odczyn ph w środowisku
Ochrona lasów Zanieczyszczenie atmosfery i terenu wpływa pośrednio na rozwój lasu. Naruszona bowiem zostaje równowaga chemiczna i zmieniony odczyn ph w środowisku glebowym. Działanie bezpośrednie, jak
Bardziej szczegółowoSTAN GEOEKOSYSTEMÓW POLSKI
Dr Robert Kruszyk Instytut Badań Czwartorzędu i Geoekologii, WNGiG Uniwersytet im. A. Mickiewicza Fredry 10, 61-701 Poznań rlk@main.amu.edu.pl STAN GEOEKOSYSTEMÓW POLSKI W 2002 ROKU CHEMIZM POWIETRZA PROGRAM
Bardziej szczegółowoSabina Dołęgowska, Zdzisław M. Migaszewski Instytut Chemii, Uniwersytet Humanistyczno- Przyrodniczy Jana Kochanowskiego w Kielcach
Sabina Dołęgowska, Zdzisław M. Migaszewski Instytut Chemii, Uniwersytet Humanistyczno- Przyrodniczy Jana Kochanowskiego w Kielcach Metoda wykorzystująca organizmy żywe (biowskaźniki, bioindykatory, biomarkery)
Bardziej szczegółowoCONDIT. Środek poprawiający właściwości gleby. Plan oferty. Wyłączny dystrybutor na terenie POLSKI: BioConcept-Gardenia Sp. z o.o.
Środek poprawiający właściwości gleby Zakwalifikowany do stosowania w rolnictwie ekologicznym pod numerem NE/115/2009 Wyłączny dystrybutor na terenie POLSKI: BioConcept-Gardenia Sp. z o.o., ul. Fabryczna
Bardziej szczegółowoZagrożenia ze strony grzyba Rhizoctonia solani na plantacjach buraka cukrowego
Zagrożenia ze strony grzyba Rhizoctonia solani na plantacjach buraka cukrowego Paweł Skonieczek Mirosław Nowakowski Łukasz Matyka Marcin Żurek Zakład Technologii Produkcji Roślin Okopowych Instytut Hodowli
Bardziej szczegółowoRośliny Ogrodowe - śliwa w przydomowym sadzie
Rośliny Ogrodowe - śliwa w przydomowym sadzie Dojrzałe śliwki to jeden z przysmaków drugiej połowy lata. Są nie tylko pyszne, ale i zdrowe, poza tym ich hodowla nie jest zbyt skomplikowana. Warto zatem
Bardziej szczegółowoSKUTKI SUSZY W GLEBIE
SKUTKI SUSZY W GLEBIE Zakrzów, 20 lutego 2019 r. dr hab. inż. Marek Ryczek, prof. UR atmosferyczna glebowa (rolnicza) hydrologiczna rośliny wilgotność gleba zwięzłość struktura gruzełkowata zasolenie mikroorganizmy
Bardziej szczegółowoWymagania edukacyjne z biologii dla klasy I gimnazjum oparte na Programie nauczania biologii Puls życia autorstwa Anny Zdziennickiej
Dział programu I. Biologia nauka o życiu Temat 1. Biologia jako nauka Wymagania edukacyjne z biologii dla klasy I gimnazjum oparte na Programie nauczania biologii Puls życia autorstwa Anny Zdziennickiej
Bardziej szczegółowoTwórcza szkoła dla twórczego ucznia Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego
SCENARIUSZ LEKCJI PRZEDMIOT: BIOLOGIA TEMAT: Struktura ekosystemu i jego funkcjonowanie AUTOR SCENARIUSZA: mgr Agnieszka Kowalik OPRACOWANIE ELEKTRONICZNO GRAFICZNE : mgr Beata Rusin TEMAT LEKCJI Struktura
Bardziej szczegółowoPrzedmiot: Biologia (klasa piąta)
Przedmiot: Biologia (klasa piąta) Wymagania programowe na poszczególne oceny przygotowane na podstawie treści zawartych w podstawie programowej, programie nauczania oraz podręczniku dla klasy piątej szkoły
Bardziej szczegółowoPracownia w Kaliszu 62-800 Kalisz ul. Warszawska 63a tel: 62 767-20-25 fax: 62 767-66-23 zhw.kalisz@wiw.poznan.pl
Pracownia w Kaliszu 62-800 Kalisz ul. Warszawska 63a tel: 62 767-20-25 fax: 62 767-66-23 zhw.kalisz@wiw.poznan.pl Kierownik Pracowni w Kaliszu Dział badań Dział badań mikrobiologicznych lek. wet. Danuta
Bardziej szczegółowoZAKRES AKREDYTACJI LABORATORIUM BADAWCZEGO Nr AB 1264
ZAKRES AKREDYTACJI LABORATORIUM BADAWCZEGO Nr AB 1264 wydany przez POLSKIE CENTRUM AKREDYTACJI 01-382 Warszawa, ul. Szczotkarska 42 Wydanie nr 13 Data wydania: 5 maja 2017 r. Nazwa i adres AB 1264 Q-SYSTEMS-CENTER
Bardziej szczegółowosubstancji hamujących testem Delvotest SP Metoda dyfuzyjna Obecność bakterii octowych
Konserwy warzywno-mięsne, warzywne, owocowe Konserwy rybne Konserwy mięsne Mleko i produkty mleczne Mleko i przetwory mleczne Przetwory owocowe, warzywne i warzywno - mięsne Mleko i przetwory mleczne Solanka
Bardziej szczegółowoWrzosy są prawdziwą ozdobą jesiennych kompozycji. Dekorują nie tylko ogród, ale również balkony i tarasy, a także wnętrza naszego domu.
Jesienne wrzosy. Kolorowe wrzosowisko w ogrodzie Wrzosy to pełne uroku krzewinki, które są wspaniałą dekoracją ogrodów jesienią, kiedy inne rośliny przekwitają. Założenie i uprawa wrzosowiska w ogrodzie
Bardziej szczegółowoWPŁYW POŻARÓW NA LASY - POLSKA 2014 ROK
WPŁYW POŻARÓW NA LASY - POLSKA 2014 ROK Józef Piwnicki i Ryszard Szczygieł 1. Zagrożenie pożarowe w sezonie 2014 r. Sezonowość występowania pożarów lasu związana jest ściśle z warunkami pogodowymi. Na
Bardziej szczegółowoKARTA PRZEDMIOTU. (pieczęć wydziału) Z1-PU7 WYDANIE N1 Strona 8 z 9
Załącznik Nr 5 do Zarz. Nr 33/11/12 KARTA PRZEDMIOTU (pieczęć wydziału) Z1-PU7 WYDANIE N1 Strona 8 z 9 1. Nazwa przedmiotu: Mikrobiologia ogólna 2. Kod przedmiotu: 3. Karta przedmiotu ważna od roku akademickiego:
Bardziej szczegółowoPOZIOMY WYMAGAŃ EDUKACYJNYCH Z BIOLOGII KLASA V
POZIOMY WYMAGAŃ EDUKACYJNYCH Z BIOLOGII KLASA V Program PULS ŻYCIA autor: Anna Zdziennicka Podręcznik do biologii opracowany przez: Joanna Stawarz i Marian Sęktas NA ŚRÓDROCZNĄ OCENĘ KLASYFIKACYJNĄ ocena
Bardziej szczegółowoZAKRES AKREDYTACJI LABORATORIUM BADAWCZEGO Nr AB 459
ZAKRES AKREDYTACJI LABORATORIUM BADAWCZEGO Nr AB 459 wydany przez POLSKIE CENTRUM AKREDYTACJI 01-382 Warszawa, ul. Szczotkarska 42 Wydanie nr 15, Data wydania: 7 lutego 2017 r. Nazwa i adres LUBELSKA SPÓŁDZIELNIA
Bardziej szczegółowoHIGIENA W PRZEMYŚLE CUKROWNICZYM SANITARY CONDITIONS IN THE SUGAR INDUSTRY
HIGIENA W PRZEMYŚLE CUKROWNICZYM Małgorzata Kowalska, Ewelina Kacprzak Instytut Biotechnologii Przemysłu Rolno-Spożywczego Oddział Cukrownictwa 05-084 Leszno k. Błonia ul. Inżynierska 4 Streszczenie Przedmiotem
Bardziej szczegółowoPrawidłowa fotosynteza - być albo nie być owoców
https://www. Prawidłowa fotosynteza - być albo nie być owoców Autor: Tomasz Kodłubański Data: 21 maja 2017 Wegetacja i w konsekwencji plonowanie drzew owocowych jest w dużym stopniu zależne od tworzenia
Bardziej szczegółowoProgram ćwiczeń z mikrobiologii dla studentów III roku Oddziału Analityki Medycznej, rok akademicki 2018/2019 SEMESTR LETNI
Program ćwiczeń z mikrobiologii dla studentów III roku Oddziału Analityki Medycznej, rok akademicki 2018/2019 SEMESTR LETNI Wykłady (16 godz.): Środa 12.15-13.45 Ćwiczenia (60 godz.) środa: 9.45-12.00
Bardziej szczegółowoZagrożenie eutrofizacją i zakwaszeniem ekosystemów leśnych w wyniku koncentracji zanieczyszczeń gazowych oraz depozytu mokrego
Zagrożenie eutrofizacją i zakwaszeniem ekosystemów leśnych w wyniku koncentracji zanieczyszczeń gazowych oraz depozytu mokrego Anna Kowalska Zakład Ekologii Lasu Instytut Badawczy Leśnictwa Sękocin Stary,
Bardziej szczegółowo1. Demonstracja preparatów bakteryjnych barwionych metodą negatywną ukazujących kształty komórek bakteryjnych.
Ćwiczenie 1. Mikrobiologia ogólna - Budowa komórki bakteryjnej. Metody barwienia preparatów bakteryjnych. Wzrost drobnoustrojów w warunkach laboratoryjnych. Uzyskiwanie czystej hodowli. Identyfikowanie
Bardziej szczegółowoILOŚCIOWE I JAKOŚCIOWE ZMIANY W STANIE PARKU CIĄGNIKOWEGO
Problemy Inżynierii Rolniczej nr 3/2008 Instytut Budownictwa, Mechanizacji i Elektryfikacji Rolnictwa w Warszawie Uniwersytet Warmińsko-Mazurski w Olsztynie Wstęp ILOŚCIOWE I JAKOŚCIOWE ZMIANY W STANIE
Bardziej szczegółowoZAKRES AKREDYTACJI LABORATORIUM BADAWCZEGO Nr AB 448
ZAKRES AKREDYTACJI LABORATORIUM BADAWCZEGO Nr AB 448 wydany przez POLSKIE CENTRUM AKREDYTACJI 01-382 Warszawa ul. Szczotkarska 42 Wydanie nr 12, Data wydania: 29 września 2014 r. Nazwa i adres AB 448 WOJEWÓDZKA
Bardziej szczegółowoStreszczenie projektu badawczego
Streszczenie projektu badawczego Dotyczy umowy nr 2014.030/40/BP/DWM Określenie wartości predykcyjnej całkowitej masy hemoglobiny w ocenie wydolności fizycznej zawodników dyscyplin wytrzymałościowych Wprowadzenie
Bardziej szczegółowoNauka Przyroda Technologie
Nauka Przyroda Technologie ISSN 1897-78 http://www.npt.up-poznan.net Dział: Rolnictwo Copyright Wydawnictwo Uniwersytetu Przyrodniczego w Poznaniu 1 Tom 4 Zeszyt 6 EWA MĘDRELA-KUDER 1, HELENA BIS 2 1 Zakład
Bardziej szczegółowo