Wzory haftów pienińskich. opracowane przez uczestników projektu BEZPIECZNA +

Transkrypt

1 Wzory haftów pienińskich opracowane przez uczestników projektu BEZPIECZNA +

2 STRÓJ GÓRALI PIENIŃSKICH Strój górala pienińskiego składa się z: kapelusza z czarnego filcu ozdobionego w raki, kostki lub paskiem imitującym sznur muszelek. Zimą kapelusz zastępuje baranica. biała koszula spięta mosiężną spinką lub wiązana sznurkiem, niebieska kamizelka haftowana w barwne kwiaty i ozdobiona cekinami. portki (spodnie) z białego sukna, barwnie haftowane czerwonym, zielonym i żółtym wyszyciem. Rozporek (w gwarze pienińskiej przyporek lub przypór ) ozdobiony jest wzorem w kształcie serca tzw: sercówka czyli pienińska parzenica. Przypór jest przykryty zalatacem - jest to ozdobiony kawałek płótna przykrywający wycięcie części przyporka, maxmalnie do długości początku parzenicy. Dzieci mogą mieć portki uszyte z płótna z czerwonymi lampasami. kierpce wykonane z jednego kawałka skóry juchtowej wiązane za pomocą rzemieni. kulka, ciupaga, loska. Kamizelka górala pienińskiego bogato zdobiona cekinami Portki uszyte z białego sukna zdobione haftem

3 Typowy strój góralki pienińskiej składa się z: biała haftowana bluzka, gorset z czarnego aksamitu bogato haftowany atłaskami w kwieciste motywy, ozdobiony kolorowymi cekinami. Motywy zdobnicze na gorsetach są zaczerpnięte z łąk pienińskich (zioła, kwiaty splecione w bukiet) lub dziewięciosił. spódnica z białego, czerwonego lub zielonego tybetu w kwieciste wzory. Na spódnicę była dawniej zakładana zopaska noszona podczas prac domowych. kierpce ze skóry juchtowej wiązane za pomocą długiego rzemienia wokół łydki. czerwone korale trzyrzędowe wiązane z tyłu czerwoną wstążką. Włosy splecione w warkocze dziewczynki dwa warkocze, starsze dziewczyny jeden, natomiast mężatki mają włosy zaplecione w cubę ( kok). Na głowę zakładano chustkę - u młodych dziewczyn była wiązana z tyłu głowy, ale tylko przy pracach w gospodarstwie domowym lub w polu. U mężatek i starszych kobiet zarówno przy pracach domowych jak i podczas uroczystości kościelnych chustka była wiązana pod brodą. Młode dziewczyny ( górolki) podczas nabożeństw kościelnych miały chustki zarzucone na ramionach. Starsze kobiety ( babki) zakładały na głowę i ramiona grube chusty ( tzw: łodźywacki). Gorset z czarnego aksamitu przód Gorset - tył

4 WZORY HAFTÓW UMIESZCZANE NA PORTKACH GÓRALA PIENIŃSKIEGO

5 Sercówka parzenica pienińska. Haft wykonywany na górnej części portek w okolicy przypora

6 Motyw kwiatowy haftowany na górnej części portek.

7 Nogawka portek z ornamentem

8 Górna część portek z ornamentami dziewięćsił

9 Motyw kwiatowy, który może być wyhaftowany na zalatacu.

10 WZORY HAFTÓW UMIESZCZANE NA KAMIZELCE

11

12

13

14

15 Motyw ozdobny przy kieszeni kamizelki

16 WZORY HAFTÓW UMIESZCZANE NA GORSECIE GÓRALKI PIENIŃSKIEJ

17

18 Kompozycja z kwiatów łąk pienińskich: róże, niezapominajki,

19 Kompozycja kwiatowa na gorsecie z róż niezapominajek i konwalii

20

21 Bardzo często na gorsetach góralek pienińskich można spotkać wyhaftowany dziewięćsił.

22

23 Wzornik haftów pienińskich powstał dzięki realizacji w Szkole Podstawowej projektu BEZPIECZNA +. Grafikę haftów opracowywali uczniowie naszej szkoły oraz harcerki ze Sromowiec Wyżnych pod kierunkiem pani Jadwigi Kobylarczyk. 1. Anna Kozub- kl. IV 2. Aleksandra Pierwoła kl. V 3. Magdalena Groń kl. V 4. Alan Janczy kl. V 5. Norbert Kita kl. V 6. Artur Markowicz kl. V 7. Andżelika Gubała kl. V 8. Karolina Bańkosz kl. V 9. Natalia Przybysz kl. V 10. Mateusz Kobylarczyk kl. V 11. Bartosz Kowalczyk kl. V 12. Natalia Janczy kl. VI 13. Paulina Olejarz kl. VI 14. Oliwia Grywalska kl. VI 15. Julia Janczy kl. VI 16. Karolina Pierwoła kl.vi 17. Gabriela Olejarz kl. VI 18. Donata Kowalczyk gimnazjum 19. Kinga Pierwoła - gimnazjum 20. Kinga Anna Pierwoła - gimnazjum Sromowce Wyżne, 19. XII. 2015r.