Ocena dynamiki osiadania terenu GZW metodą satelitarnej interferometrii radarowej

Wielkość: px
Rozpocząć pokaz od strony:

Download "Ocena dynamiki osiadania terenu GZW metodą satelitarnej interferometrii radarowej"

Transkrypt

1 Zbigniew PERSKI Uniwersytet Śląski, Sosnowiec Mat. Symp. Warsztaty 2000 str Ocena dynamiki osiadania terenu GZW metodą satelitarnej interferometrii radarowej Streszczenie W artykule zaprezentowano możliwości wykorzystania satelitarnej interferometrii radarowej do oceny dynamiki osiadania terenu GZW. Metoda ta, wykorzystuje radarowe obrazy satelitarne, i umożliwia uzyskiwanie obrazu osiadań dla ogromnego obszaru w dokładnie tym samym przedziale czasowym. Pomimo pewnych ograniczeń może ona stać się w przyszłości cennym, niezależnym źródłem danych o przestrzennej charakterystyce dynamiki osiadania, możliwym do wykorzystania w skali regionalnej a także i lokalnej. 1. Wstęp Podnoszonym ostatnio problemem nauk o ochronie terenów górniczych jest dynamika procesu osiadania powierzchni terenu pod wpływem eksploatacji. Najnowsze badania potwierdzają, że dynamika osiadań jest bardzo czuła na wszelkie zmiany prędkości eksploatacji podziemnej (Kowalski 1999, Sroka 1999). Co więcej, badania te nabierają szczególnego znaczenia wraz z wprowadzanymi ostatnio zmianami prawnych aspektów eksploatacji podziemnej (Kwiatek 1997, 1999). Badania te są niestety bardzo kosztowne i trudne, gdyż wymagają stosowania powtarzanych pomiarów wybranych ciągów niwelacyjnych i w związku z powyższym są ograniczone zwykle tylko do wybranych pól lub punktów testowych. 2. Satelitarna interferometria radarowa Satelitarna Interferometria Radarowa (InSAR) to metoda teledetekcyjna wykorzystująca wzajemne przesunięcia fazy sygnału dwóch obrazów radarowych tego samego obszaru wykonanych sekwencyjne z nieznacznie różnych pozycji w czasie kolejnych nalotów (rys. 2.1). W oparciu o różnice faz sygnałów poszczególnych pikseli, które są różne wskutek różnej odległości obiekt antena SAR na obu obrazach, uzyskuje się informację o wartościach względnych rzędnej powierzchni terenu lub jej zmianach w czasie (Zebker i Goldstein 1986, Pratti i in. 1994). Uzyskany obraz różnic fazy dwóch obrazów zwany interferogramem jest rezultatem skomplikowanego procesu przetwarzania cyfrowych, zapisów sygnałów radarowych SAR. Różnice fazy na interferogramie są wizualizowane w postaci sekwencji barwnych zwanych prążkami interferometrycznymi (rys. 2.1, 5.2) i mogą być następnie przetwarzanie na wartości wysokościowe. W przypadku satelitów serii ERS (European Remote-Sensing Satellite) tj. ERS-1 i ERS-2 pełna sekwencja prążków interferometrycznych obrazuje pionową zmianę powierzchni terenu o 2,58 cm (Coulson 1996). 107

2 Z. PERSKI - Ocena dynamiki osiadania terenu GZW metodą satelitarnej interferometrii... Rys. 2.1 Geometria satelitarnej interferometrii radarowej: a) konfiguracja satelitów podczas kolejnych obserwacji, b) sposób rejestracji osiadań w postaci różnicy faz sygnałów radarowych (van der Kooij i in. 1996) 3. Badania interferometryczne obszaru Górnośląskiego Zagłębia Węglowego Do badań osiadań terenu najlepiej nadje się, spośród istniejących na świecie systemów SAR, system satelitów ERS ze względu na ich długi czas trwania misji (dostępne dane od 1992 roku), oraz dobrą stabilność orbit satelitów zapewniającą uzyskanie stosunkowo dużej liczby tzw. par interferometrycznych. Ponadto, zasięg obrazowania satelitów ERS obejmuje obszar 100 x 100 kilometrów, co przy terenowych rozmiarach piksela ok. 20 x 20 m zapewnia zobrazowanie całego obszaru GZW jednorazowo przy zachowaniu dużej rozdzielczości. Kolejne przeloty satelity są wykonywane co 35 dni. Pozwala to na wykonywanie map osiadań obejmujących wielokrotności tego przedziału czasowego tj. 70, 105,...dni. Wyjątkowo czytelne interferogramy uzyskuje się dla bezleśnych i zabudowanych obszarów Górnego Śląska, które spełniają wszystkie warunki do interferometrycznej interpretacji osiadań górniczych (Perski 1999a). Interferogramy obszarów górniczych pokazują rzeczywis- 108

3 ty, przestrzenny rozkład przyrostów osiadania, a rastrowy charakter danych zapewnia pełne pokrycie obszaru pomiarami bez potrzeby interpolacji. Ze względu na wysoką rozdzielczość danych i ich duży zasięg, monitoring interferometryczny umożliwia śledzenie dynamiki osiadań górniczych zarówno w skali całego Górnośląskiego Zagłębia Węglowego jak i nad polami górniczymi, dla pojedynczych ścian eksploatacyjnych (Perski i Jura 1999). 4. Dokładność pomiarów interferometrycznych Dokładność interferometrycznych pomiarów osiadań jest uzależniona przede wszystkim od czytelności i interpretowalności samego interferogramu (Perski 1999b), które to znów zależą od szeregu czynników zewnętrznych, głównie pogodowych i klimatycznych. Na podstawie prowadzonych w Katedrze Geologii Podstawowej od dwóch lat badań można stwierdzić, że interferogramy o bazie czasowej 35 lub 70 przedstawiają z reguły wystarczająco dobrą jakość umożliwiającą śledzenie chwilowego stanu procesu osiadania. Stwierdzono również, że dane interferometryczne dobrze korelują się z obserwacjami geodezyjnymi (Perski 1999a, Perski i Jura 1999), w świetle których największe osiadania w jednostce czasu występują w środkowej części dynamicznego skłonu tworzącej się niecki osiadań. Na interferogramach, obszar ten odpowiada występowaniu zespołów koncentrycznych prążków interferometrycznych. Z dwudziestometrowej rozdzielczości danych InSAR wynika, że rejestrowalna różnica fazy na tej długości wynosi 2,58 cm, a maksymalny, mierzalny przyrost nachylenia wynosi 1,29 mm/m Przeliczając tę wartość na średnie dobowe przyrosty nachyleń otrzymujemy: 0,036 mm/m/d dla cyklu obserwacji 35 dni oraz 0,018 mm/m/d dla cyklu obserwacji 70 dni. W idealnych warunkach metodą InSAR można mierzyć przemieszczenia pionowe powierzchni wynoszące ok cm na dystansie 50 do 100 km (Massonnet 1997). Z prac porównawczych, prowadzonych w klimacie suchym, na uskoku St. Andreas, gdzie osiadania były mierzone również metodami geodezyjnymi i GPS, dokładność metody InSAR w wyznaczaniu wielkości osiadań określono na +/- 3 mm do +/- 5 mm (Peltzer i in. 1996). Badania eksperymentalne dla obszaru klimatu umiarkowanego ( Bonn Experiment Hartl i in. 1992) potwierdziły te wyniki. (Haynes i in. 1997), dla interferogramu o bazie czasowej wynoszącej 28 miesięcy, otrzymali błędy wyznaczenia przyrostów osiadań rzędu 2,7-10,7 mm. Z przeprowadzonych analiz porównawczych opracowań interferometrycznych z danymi geodezyjnymi na obszarze GZW wynika, że wielkości błędów nie odbiegają od opisanych powyżej. Dla testowanego obszaru lotniska Muchowiec otrzymano błędy wyznaczenia przyrostu osiadania od +/-1 do +/- 6 mm. 5. Interferometryczna charakterystyka dynamiki procesu osiadania terenu Górnośląskiego Zagłębia Węglowego Dzięki dużemu zasięgowi zdjęć SAR możliwe było przeprowadzenie regionalnej analizy stanu deformacji terenu obejmującej niemal cały obszar GZW (6 000 km2), w oparciu o dane InSAR wykonano zestawienie rozmieszczenia i zasięgu obszarów obniżających się w okresie W oparciu o identyfikację oraz interpretację prążków interferometrycznych wywołanych osiadaniem (rys. 5.1). Z analizy otrzymanego obrazu dynamiki wynika, że w październiku 1992 na obszarze GZW ruchami powierzchni objętych było 143,15 km 2 co stanowi ogółem ok. 8% sumarycznej powierzchni obszarów górniczych. 109

4 Z. PERSKI - Ocena dynamiki osiadania terenu GZW metodą satelitarnej interferometrii... Rys. 5.1 Obszary, na których zarejestrowano przyrosty osiadań w ciągu 35 dni w okresie Szczegółowa analiza obrazów interferometrycznych pozwoliła stwierdzić, że obszar występowania osiadań na interferogramach dobrze koreluje się z przebiegiem frontu ścianowego oraz umożliwia interpretację innych - pozatechnologicznych czynników wpływających na rozwój osiadań. Obraz górniczych osiadań terenu na obszarze śródmieścia Katowic i lotniska Muchowiec (Perski i Jura 1999) ujawnił, że przyrosty osiadania na dynamicznym skłonie niecki osiadań widoczne były na interferogramach jako eliptyczna koncentracja prążków interferometrycznych migrująca ku NW za przemieszczającym się frontem eksploatacji. Rozpoznanie to pozwoliło na interpretację wielkości opóźnienia pojawienia się największych wpływów eksploatacji na powierzchni (4-6 miesięcy), oraz na stwierdzenie wpływów starych zrobów na obszarze lotniska Muchowiec. Na obszarze KWK Makoszowy, wielościanowa i wielopokładowa eksploatacja z zawałem stropu ujawniła się w postaci złożonego obrazu prążków interferometrycznych. Obraz ten, pomimo stosunkowo słabej jakości spowodowanej intensywną wegetacją okazał się czytelny dla interpretacji. Prowadzona eksploatacja w nachylonych pokładach południowego skłonu kopuły Zabrza wywołała zjawisko dewiacji tworzącej się niecki osiadań w kierunku upadu pokładu (Borecki 1980, Kwiatek 1997). Stwierdzono, że zjawisko to dobrze odzwierciedla się w obrazie interferometrycznym przyrostów osiadań i pozwala na precyzyjną jego interpretację (rys. 5.2). 110

5 Rys. 5.2 Wpływ nachylenia pokładu na dewiację niecki osiadania w obrazie interferometrycznym KWK Makoszowy 111

6 Z. PERSKI - Ocena dynamiki osiadania terenu GZW metodą satelitarnej interferometrii Wnioski Interferogramy SAR stanowią całkowicie nowe źródło danych, które w bardzo precyzyjny sposób przedstawia przestrzenną zmienność przebiegu procesu osiadania na dużym obszarze i w tym samym czasie. Dzięki tym cechom obrazy InSAR stanowią doskonały materiał do geologicznej interpretacji osiadań. Za ich pomocą można z dużą precyzją wyznaczać rzeczywisty zasięg obszarów poddawanych obniżaniu, określać wielkość przyrostów obniżania, a pośrednio, także wyznaczać niektóre wskaźniki niecki osiadania na terenach zurbanizowanych i rolnych. Częstotliwość wykonywania zdjęć SAR sprawia, że metodą InSAR można wykrywać dynamikę powierzchni terenu związaną z deformacjami nieustalonymi w cyklach 35 i 70 dni oraz deformacjami ustalonymi i resztkowymi w cyklach obserwacyjnych dłuższych niż 365 dni. Cyfrowy charakter wyników analiz InSAR sprawia, że mogą one być szybko i efektywnie wykorzystywane w systemach informacji przestrzennej (GIS). Przeprowadzone testy wykazały, że wyznaczenie wielkości przyrostów osiadania przy użyciu interferomertii jest możliwe z subcentymetrową dokładnością, porównywalną z wynikami uzyskiwanymi za pomocą niwelacji technicznej. Zaprezentowane metody interfometryczne mogą znaleźć zastosowanie do: 1. Regionalnego monitoringu dynamiki powierzchni terenu, dla dużego obszaru administracyjnego, np. województwa lub spółki węglowej. Skala ta umożliwia wyznaczenie zasięgów obszarów podlegających osiadaniom i oszacować wzajemne relacje pomiędzy skutkami eksploatacji na różnych głębokościach i w różnych kopalniach, wyznaczenie stref występowania zwiększonych naprężeń rozciągających i ściskających w gruntach, zidentyfikowanie przypadków niebezpiecznego wzajemnego wpływu osiadań w różnych pokładach lub/i polach eksploatacyjnych. Dane te mogą być wykorzystane do zmiany harmonogramu prac inwestycyjnych na powierzchni terenu (np. budowa autostrad). 2. Lokalnych analiz charakteru procesu osiadania, dla konkretnego obszaru górniczego, miasta lub gminy. Wówczas, w połączeniu z bazą danych na temat eksploatacji, oraz na podstawie map geologicznych i wyników pomiarów geodezyjnych, można wyznaczyć niektóre wskaźniki deformacji oraz precyzyjnie wyznaczyć rzeczywisty zasięg ruchów pionowych powierzchni w czasie trwania eksploatacji, a na ich podstawie prognozować wpływy eksploatacji na bezpieczeństwo obiektów. Literatura [1] Borecki M., (red.) 1980: Ochrona powierzchni przed szkodami górniczymi. Wyd. "Śląsk", (Praca zbiorowa), [2] Coulson, S.N., 1996: SAR Interferometry with ERS. Earth Space Review, Vol. 5, No. 1, 9-6. [3] Hartl Ph., Reich M., Thiel K.H., Xia Y., 1992: SAR-interferometry applying ERS-1 - some preliminary test results. Proceedings of the First ERS-1 Symposium, Cannes, France, [4] Haynes M., Capes R., Lawrence G., Smith A., Shilston D., Nicholls G., 1997: Major Urban Subsidence Mapped by Differential SAR Interferometry. Proceedings of the Third ERS Symposium, Florence, Italy, html. [5] Kooij M., van der, Halsema D., van Groenewoud W., Mets G.J., Overgaauw B., and Visser P., 1995: SAR Land Subsidence Monitoring, Dutch Remote Sensing Board NRSP , [6] Kowalski A., 1999: Funkcja czasu do prognozowania nieustalonych deformacji powierzchni spowodowanych eksploatacją frontem ścianowym z przerwami. Prace GIG, 30, [7] Kwiatek J., (red.) 1997: Ochrona obiektów budowlanych na terenach górniczych. Wyd GIG, (Praca zbiorowa),

7 [8] Kwiatek J., 1999: Problemy ochrony obiektów budowlanych na terenach górnictwa podziemnego, Konferencja: V dni miernictwa górniczego i ochrony terenów górniczych, Prace GIG, 30, [9] Massonnet D., 1997: Satelite Radar Interferometry, Scientific American no.2, [10] Peltzer G., Rosen P., Rogez F., Hudnut K., 1996: Postseismic rebound in fault step-owers caused by pore fluid flow. Science 273, [11] Perski Z., 1999a: Osiadania terenu GZW pod wpływem eksploatacji podziemnej określane za pomocą satelitarnej interferometrii radarowej (InSAR), Prz. Geol. 2, [12] Perski Z., 1999b: Zakres interpretowalnosci osiadań terenu za pomocą satelitarnej interferometrii radarowej (InSAR), Archiwum Fotogrametrii, Kartografii i Teledetekcji v.9, [13] Perski Z, Jura D., 1999: ERS SAR Interferometry for Land Subsidence Detection in Coal Mining Areas, Earth Observation Quarterly 63, [14] Pratti C., Rocca F., Monti Guarnieri A., Pasquali P., 1994: Report on ERS-1 SAR interferometric techniques and applications. ESA report 10179/93/YT/I/SC [15] Sroka A., 1999: Ekwiwalencja pomiędzy prędkością eksploatacji a czasem trwania przerw w jej prowadzeniu. Prace GIG, 30, [16] Zebker H.A., Goldstein R.M., 1986: Topographic Mapping From Interferometry Synthetic Aperture Radar Observations. Journal of Geophysical Research, 91 (B5), Estimation of terrain subsidence dynamics in Upper Silesian Coal Basin by the satellite radar interferometry In this paper the possibilities of applications of satellite radar interferometry for estimation of terrain subsidence dynamics in Upper Silesian Coal Basin have been presented. This method uses the difference of the phase of backscattered radar signals of two SAR satellite images (Synthetic Aperture Radar) and gives us possibility to take a measurement of land subsidence on a strict determined huge area and a precision state in time range. Despite some limitations, the high valuable InSAR data can become in future the basic, independent source of information about surface dynamics, which can be useful in regional and also local scale. 113

ZAKRES INTERPRETOWALNOŚCI OSIADAŃ TERENU ZA PO M OC Ą SATELITARNEJ INTERFEROM ETRII RADAROWEJ (InSAR)

ZAKRES INTERPRETOWALNOŚCI OSIADAŃ TERENU ZA PO M OC Ą SATELITARNEJ INTERFEROM ETRII RADAROWEJ (InSAR) Polskie Towarzystwo Fotogrametrii i Teledetekcji oraz Katedra Fotogrametrii i Teledetekcji Wydziału Geodezji i Gospodarki Przestrzennej Uniwersytetu Warmińsko-Mazurskiego w Olsztynie Archiwum Fotogrametrii,

Bardziej szczegółowo

Zastosowanie zobrazowań SAR w ochronie środowiska. Wykład IV + ćwiczenia IV

Zastosowanie zobrazowań SAR w ochronie środowiska. Wykład IV + ćwiczenia IV Zastosowanie zobrazowań SAR w ochronie środowiska Wykład IV + ćwiczenia IV Zastosowanie obrazów SAR Satelitarna interferometria radarowa Najczęściej wykorzystywane metody przetwarzania obrazów SAR: InSAR

Bardziej szczegółowo

Zastosowanie satelitarnej interferometrii radarowej na terenach eksploatacji rud miedzi w LGOM

Zastosowanie satelitarnej interferometrii radarowej na terenach eksploatacji rud miedzi w LGOM Artur Krawczyk Katedra Ochrony Terenów Górniczych, Akademia Górniczo Hutnicza Wydział Geodezji Górniczej i Inżynierii środowiska Al. Adama Mickiewicza 30, 30-059 KRAKÓW artkraw@uci.agh.edu.pl tel. 617

Bardziej szczegółowo

Teledetekcja w ochronie środowiska. Wykład 4

Teledetekcja w ochronie środowiska. Wykład 4 Teledetekcja w ochronie środowiska Wykład 4 Obrazy SAR Obraz bezpośrednio rejestrowany przez system SAR to tzw. hologram mikrofalowy, który po skomplikowanej obróbce i wizualizacji daje obraz radarowy.

Bardziej szczegółowo

Wstępna analiza danych satelitarnej interferometrii radarowej z południowo-zachodniej części Górnośląskiego Zagłębia Węglowego

Wstępna analiza danych satelitarnej interferometrii radarowej z południowo-zachodniej części Górnośląskiego Zagłębia Węglowego K. MIREK, Z. ISAKOW Wstępna analiza danych satelitarnej interferometrii... Mat. Symp. str. 228 234 Katarzyna MIREK *, Zbigniew ISAKOW ** * Akademia Górniczo-Hutnicza, Katedra Geoinformatyki i Informatyki

Bardziej szczegółowo

Title: Kompleksowa analiza danych

Title: Kompleksowa analiza danych Title: Kompleksowa analiza danych Author: Zbigniew Perski Citation style: Perski Zbigniew. (2010). Kompleksowa analiza danych. W: W. M. Zuberek, K. Jochymczyk (red.), "Geneza i charakterystyka zagrożenia

Bardziej szczegółowo

Zastosowanie zobrazowań SAR w ochronie środowiska. wykład IV

Zastosowanie zobrazowań SAR w ochronie środowiska. wykład IV Zastosowanie zobrazowań SAR w ochronie środowiska wykład IV Zastosowanie obrazów SAR Satelitarna interferometria radarowa Najczęściej wykorzystywane metody przetwarzania obrazów SAR: InSAR (Interferometry

Bardziej szczegółowo

Zastosowanie zobrazowań SAR w ochronie środowiska. Ćwiczenia (III)

Zastosowanie zobrazowań SAR w ochronie środowiska. Ćwiczenia (III) Zastosowanie zobrazowań SAR w ochronie środowiska Ćwiczenia (III) Satelitarna interferometria radarowa ZADANIE 1 Cel: Utworzenie klasycznego interferogramu dla wulkanu Etna na Sycylii. Dane SAR: Obraz

Bardziej szczegółowo

Korzyści wynikające ze wspólnego opracowania. z wynikami uzyskanymi techniką GNSS

Korzyści wynikające ze wspólnego opracowania. z wynikami uzyskanymi techniką GNSS Korzyści wynikające ze wspólnego opracowania wyników pomiarów PSInSAR z wynikami uzyskanymi techniką GNSS Łukasz Żak, Jan Kryński, Dariusz Ziółkowski, Jan Cisak, Magdalena Łągiewska Instytut Geodezji i

Bardziej szczegółowo

WYZNACZENIE WARTOŚCI PARAMETRÓW TEORII PROGNOZOWANIA WPŁYWÓW W PRZYPADKU EKSPLOATACJI GÓRNICZEJ PROWADZONEJ W DWÓCH POKŁADACH

WYZNACZENIE WARTOŚCI PARAMETRÓW TEORII PROGNOZOWANIA WPŁYWÓW W PRZYPADKU EKSPLOATACJI GÓRNICZEJ PROWADZONEJ W DWÓCH POKŁADACH GÓRNICTWO I GEOLOGIA 2011 Tom 6 Zeszyt 1 MAREK KRUCZKOWSKI Politechnika Śląska, Gliwice Katedra Geomechaniki, Budownictwa Podziemnego i Zarządzania Ochroną Powierzchni WYZNACZENIE WARTOŚCI PARAMETRÓW TEORII

Bardziej szczegółowo

Spis treści Wykaz ważniejszych pojęć Wykaz ważniejszych oznaczeń Wstęp 1. Wprowadzenie w problematykę ochrony terenów górniczych

Spis treści Wykaz ważniejszych pojęć Wykaz ważniejszych oznaczeń Wstęp 1. Wprowadzenie w problematykę ochrony terenów górniczych Spis treści Wykaz ważniejszych pojęć... 13 Wykaz ważniejszych oznaczeń... 21 Wstęp... 23 1. Wprowadzenie w problematykę ochrony terenów górniczych... 27 1.1. Charakterystyka ujemnych wpływów eksploatacji

Bardziej szczegółowo

Zastosowanie zobrazowań SAR w ochronie środowiska. Wykład 4

Zastosowanie zobrazowań SAR w ochronie środowiska. Wykład 4 Zastosowanie zobrazowań SAR w ochronie środowiska Wykład 4 SAR metody przetwarzania InSAR (Interferometry SAR) - tworzenie DEM (ang. Digital Elevation Model) DInSAR (ang. Differential InSAR) - detekcja

Bardziej szczegółowo

PRZYKŁAD ANALIZY WPŁYWU PRĘDKOŚCI POSTĘPU FRONTU EKSPLOATACYJNEGO NA PRZEBIEG DEFORMACJI NA POWIERZCHNI TERENU

PRZYKŁAD ANALIZY WPŁYWU PRĘDKOŚCI POSTĘPU FRONTU EKSPLOATACYJNEGO NA PRZEBIEG DEFORMACJI NA POWIERZCHNI TERENU Górnictwo i Geoinżynieria Rok 31 Zeszyt 3/1 2007 Mirosław Chudek*, Piotr Strzałkowski*, Roman Ścigała* PRZYKŁAD ANALIZY WPŁYWU PRĘDKOŚCI POSTĘPU FRONTU EKSPLOATACYJNEGO NA PRZEBIEG DEFORMACJI NA POWIERZCHNI

Bardziej szczegółowo

TECHNIKI MONITOROWANIA I OBNIŻANIA SIĘ GRUNTU ZWIĄZANYCH Z Z ŁUPKÓW

TECHNIKI MONITOROWANIA I OBNIŻANIA SIĘ GRUNTU ZWIĄZANYCH Z Z ŁUPKÓW TECHNIKI MONITOROWANIA SEJSMICZNOŚCI I OBNIŻANIA SIĘ GRUNTU ZWIĄZANYCH Z POSZUKIWANIAMI I EKSPLOATACJĄ GAZU Z ŁUPKÓW dr hab. inż. Piotr Krzywiec, prof. PIG-PIB - XXVII Forum Energia Efekt Środowisko MONITORING

Bardziej szczegółowo

KARTA PRZEDMIOTU. 2. Kod przedmiotu: N Iz-GGiP/36

KARTA PRZEDMIOTU. 2. Kod przedmiotu: N Iz-GGiP/36 Strona 1 z 5 Z1PU7 Wydanie N1 (pieczęć wydziału) KARTA PRZEDMIOTU 1. Nazwa przedmiotu: Ochrona terenów górniczych 3. Karta przedmiotu ważna od roku akademickiego: 2013/14 4. Poziom kształcenia: studia

Bardziej szczegółowo

Mirosław CHUDEK, Piotr STRZAŁKOWSKI, Roman ŚCIGAŁA Politechnika Śląska, Gliwice

Mirosław CHUDEK, Piotr STRZAŁKOWSKI, Roman ŚCIGAŁA Politechnika Śląska, Gliwice WARSZTATY 2005 z cyklu: Zagrożenia naturalne w górnictwie Mat. Symp. str. 235 242 Mirosław CHUDEK, Piotr STRZAŁKOWSKI, Roman ŚCIGAŁA Politechnika Śląska, Gliwice Przebieg procesu deformacji ze szczególnym

Bardziej szczegółowo

RAPORT. Kraków, MONITORING OSIADANIA TERENU NA OBSZARZE GMINY PSZCZYNA. Zleceniodawca: Gmina Pszczyna

RAPORT. Kraków, MONITORING OSIADANIA TERENU NA OBSZARZE GMINY PSZCZYNA. Zleceniodawca: Gmina Pszczyna MONITORING OSIADANIA TERENU NA OBSZARZE GMINY PSZCZYNA RAPORT Kraków, 3.09.2018 Zleceniodawca: Gmina Pszczyna 1 1 DANE FORMALNE 1.1. Zamawiający: gmina Pszczyna 1.2. Wykonawca: SATIM Monitoring Satelitarny

Bardziej szczegółowo

Teledetekcja w kartografii geologicznej. wykład II

Teledetekcja w kartografii geologicznej. wykład II Teledetekcja w kartografii geologicznej wykład II Metoda AKTYWNA Metody aktywne Satelitarna interferometria radarowa System SAR SAR (ang. Synthetic Aperture Radar) jest to radar z anteną syntetyzowaną,

Bardziej szczegółowo

Uniwersytet Warszawski, Wydział Fizyki. wzmocnienie. fale w fazie. fale w przeciw fazie zerowanie

Uniwersytet Warszawski, Wydział Fizyki. wzmocnienie. fale w fazie. fale w przeciw fazie zerowanie A źródło B oddziaływanie z atmosferą C obiekt, oddziaływanie z obiektem D detektor E zbieranie danych F analiza A D G zastosowania POWIERZCHNIA ZIEMI Satelity lub ich układy wykorzystywane są również do

Bardziej szczegółowo

WARSZTATY 2006 z cyklu: Zagrożenia naturalne w górnictwie

WARSZTATY 2006 z cyklu: Zagrożenia naturalne w górnictwie WARSZTATY 2006 z cyklu: Zagrożenia naturalne w górnictwie Mat. Symp. str. 339 352 Edward POPIOŁEK*, Henryk MARCAK**, Artur KRAWCZYK* * Akademia Górniczo-Hutnicza, Wydział Geodezji Górniczej i Inżynierii

Bardziej szczegółowo

ZASTOSOWANIE ZOBRAZOWAŃ SAR W OCHRONIE ŚRODOWISKA. Wykład V

ZASTOSOWANIE ZOBRAZOWAŃ SAR W OCHRONIE ŚRODOWISKA. Wykład V ZASTOSOWANIE ZOBRAZOWAŃ SAR W OCHRONIE ŚRODOWISKA Wykład V Zastosowanie obrazów SAR Najczęściej wykorzystywane metody przetwarzania obrazów SAR: InSAR (Interferometry SAR) - tworzenie DEM (Digital Elevation

Bardziej szczegółowo

KARTA PRZEDMIOTU. 2. Kod przedmiotu: NIz-BPiOP/32

KARTA PRZEDMIOTU. 2. Kod przedmiotu: NIz-BPiOP/32 Strona 1 z 5 Z1-PU7 Wydanie N1 (pieczęć wydziału) KARTA PRZEDMIOTU 1. Nazwa przedmiotu: Ochrona górotworu i powierzchni 3. Karta przedmiotu ważna od roku akademickiego: 2012/13 4. Poziom kształcenia: studia

Bardziej szczegółowo

ZAKRES EGZAMINU DYPLOMOWEGO ST.1 GiK 2016/17

ZAKRES EGZAMINU DYPLOMOWEGO ST.1 GiK 2016/17 ZAKRES EGZAMINU DYPLOMOWEGO ST.1 GiK 2016/17 1. Omów sieć geodezyjną do wyznaczania deformacji i przemieszczeń obiektów inżynierskich. 2. Scharakteryzuj petrologię skał magmowych. 3. Opisz procedurę podział

Bardziej szczegółowo

Preliminary analysis of InSAR data from south-west part of Upper Silesian Coal Basin

Preliminary analysis of InSAR data from south-west part of Upper Silesian Coal Basin GOSPODARKA SUROWCAMI MINERALNYMI Tom 25 2009 Zeszyt 3 KATARZYNA MIREK*, ZBIGNIEW ISAKOW** Preliminary analysis of InSAR data from south-west part of Upper Silesian Coal Basin Introduction The Upper Silesian

Bardziej szczegółowo

PRZETWARZANIE OBRAZÓW RADAROWYCH TECHNIKĄ PSINSAR RADAR IMAGE PROCESSING USING PERMANENT SCATTERERS TECHNIQUE. Stanisława Porzycka, Andrzej Leśniak

PRZETWARZANIE OBRAZÓW RADAROWYCH TECHNIKĄ PSINSAR RADAR IMAGE PROCESSING USING PERMANENT SCATTERERS TECHNIQUE. Stanisława Porzycka, Andrzej Leśniak Archiwum Fotogrametrii, Kartografii i Teledetekcji, Vol. 17b, 2007 ISBN 978-83-920594-9-2 PRZETWARZANIE OBRAZÓW RADAROWYCH TECHNIKĄ PSINSAR RADAR IMAGE PROCESSING USING PERMANENT SCATTERERS TECHNIQUE Stanisława

Bardziej szczegółowo

Zastosowanie zobrazowań SAR w ochronie środowiska. Wykład 2

Zastosowanie zobrazowań SAR w ochronie środowiska. Wykład 2 Zastosowanie zobrazowań SAR w ochronie środowiska Wykład 2 SAR Geometria zobrazowania (azimuth direction) https://directory.eoportal.org/web/eoportal/satellite-missions/s/seasat Geometria zobrazowania

Bardziej szczegółowo

KARTA PRZEDMIOTU. 2. Kod przedmiotu: SI-BPiOP/33

KARTA PRZEDMIOTU. 2. Kod przedmiotu: SI-BPiOP/33 Strona 1 z 5 Z1-PU7 Wydanie N1 (pieczęć wydziału) KARTA PRZEDMIOTU 1. Nazwa przedmiotu: Ochrona górotworu i powierzchni 3. Karta przedmiotu ważna od roku akademickiego: 2012/13 4. Poziom kształcenia: studia

Bardziej szczegółowo

PROGNOZOWANIE DEFORMACJI GÓROTWORU Z UWZGLĘDNIENIEM ZMIENNEJ CZASOWEJ

PROGNOZOWANIE DEFORMACJI GÓROTWORU Z UWZGLĘDNIENIEM ZMIENNEJ CZASOWEJ GÓRNICTWO I GEOLOGIA 2010 Tom 5 Zeszyt 2 Piotr STRZAŁKOWSKI, Marek MARUSZCZYK Politechnika Śląska, Gliwice PROGNOZOWANIE DEFORMACJI GÓROTWORU Z UWZGLĘDNIENIEM ZMIENNEJ CZASOWEJ Streszczenie. Dotychczas

Bardziej szczegółowo

PROBLEMATYKA OBLICZEŃ MASOWYCH W NAUKACH O ZIEMI. Satelitarny monitoring środowiska

PROBLEMATYKA OBLICZEŃ MASOWYCH W NAUKACH O ZIEMI. Satelitarny monitoring środowiska Satelitarny monitoring środowiska Dane satelitarne to obecnie bardzo ważne źródło informacji o powierzchni Ziemi i procesach na niej zachodzących. Obliczono, że na początku roku 2014 na orbitach okołoziemskich

Bardziej szczegółowo

ZASTOSOWANIE ANALIZY ZDJĘĆ SATELITARNYCH DO OCENY ZMIENNOŚCI TERMIKI PODŁOŻA NA OBSZARACH ZURBANIZOWANYCH

ZASTOSOWANIE ANALIZY ZDJĘĆ SATELITARNYCH DO OCENY ZMIENNOŚCI TERMIKI PODŁOŻA NA OBSZARACH ZURBANIZOWANYCH ZASTOSOWANIE ANALIZY ZDJĘĆ SATELITARNYCH DO OCENY ZMIENNOŚCI TERMIKI PODŁOŻA NA OBSZARACH ZURBANIZOWANYCH Autorzy: dr Janina Fudała, dr Adam Nadudvari, dr Joachim Bronder, mgr Marta Fudała Prezentuje:

Bardziej szczegółowo

KOMPLEKSOWA IDENTYFIKACJA WSPÓŁCZYNNIKA PRĘDKOŚCI OSIADANIA DLA WARUNKÓW JEDNEJ Z KOPALŃ GZW

KOMPLEKSOWA IDENTYFIKACJA WSPÓŁCZYNNIKA PRĘDKOŚCI OSIADANIA DLA WARUNKÓW JEDNEJ Z KOPALŃ GZW GÓRNICTWO I GEOLOGIA 2012 Tom 7 Zeszyt 1 Roman ŚCIGAŁA Politechnika Śląska, Gliwice Katedra Geomechaniki, Budownictwa Podziemnego i Zarządzania Ochroną Powierzchni KOMPLEKSOWA IDENTYFIKACJA WSPÓŁCZYNNIKA

Bardziej szczegółowo

Zastosowanie zobrazowań SAR w ochronie środowiska. ćwiczenia II

Zastosowanie zobrazowań SAR w ochronie środowiska. ćwiczenia II Zastosowanie zobrazowań SAR w ochronie środowiska ćwiczenia II Satelitarna interferometria radarowa Sentinel-1 Toolbox owprowadzenie do programu Sentinel-1 Toolbox. Podczas zajęć wykorzystywane będę obrazy

Bardziej szczegółowo

SPECYFIKA DEFORMACJI POWIERZCHNI DLA DZISIEJSZEGO POLSKIEGO GÓRNICTWA WĘGLA KAMIENNEGO. 1. Perspektywy i zaszłości górnictwa węgla kamiennego

SPECYFIKA DEFORMACJI POWIERZCHNI DLA DZISIEJSZEGO POLSKIEGO GÓRNICTWA WĘGLA KAMIENNEGO. 1. Perspektywy i zaszłości górnictwa węgla kamiennego Górnictwo i Geoinżynieria Rok 31 Zeszyt 3/1 2007 Andrzej Kowalski* SPECYFIKA DEFORMACJI POWIERZCHNI DLA DZISIEJSZEGO POLSKIEGO GÓRNICTWA WĘGLA KAMIENNEGO 1. Perspektywy i zaszłości górnictwa węgla kamiennego

Bardziej szczegółowo

7. Metody pozyskiwania danych

7. Metody pozyskiwania danych 7. Metody pozyskiwania danych Jedną z podstawowych funkcji systemu informacji przestrzennej jest pozyskiwanie danych. Od jakości pozyskanych danych i ich kompletności będą zależały przyszłe możliwości

Bardziej szczegółowo

SINGLE-IMAGE HIGH-RESOLUTION SATELLITE DATA FOR 3D INFORMATIONEXTRACTION

SINGLE-IMAGE HIGH-RESOLUTION SATELLITE DATA FOR 3D INFORMATIONEXTRACTION SINGLE-IMAGE HIGH-RESOLUTION SATELLITE DATA FOR 3D INFORMATIONEXTRACTION MOŻLIWOŚCI WYDOBYCIA INFORMACJI 3D Z POJEDYNCZYCH WYSOKOROZDZIELCZYCH OBRAZÓW SATELITARNYCH J. Willneff, J. Poon, C. Fraser Przygotował:

Bardziej szczegółowo

Planowanie geodezyjnego procesu pomiarowego w aspekcie oceny górniczych deformacji powierzchni

Planowanie geodezyjnego procesu pomiarowego w aspekcie oceny górniczych deformacji powierzchni Katarzyna Kryzia AGH w Krakowie Planowanie geodezyjnego procesu pomiarowego w aspekcie oceny górniczych deformacji powierzchni Wprowadzenie Przechodzący front podziemnej eksploatacji górniczej powoduje

Bardziej szczegółowo

Koncepcja pomiaru i wyrównania przestrzennych ciągów tachimetrycznych w zastosowaniach geodezji zintegrowanej

Koncepcja pomiaru i wyrównania przestrzennych ciągów tachimetrycznych w zastosowaniach geodezji zintegrowanej Koncepcja pomiaru i wyrównania przestrzennych ciągów tachimetrycznych w zastosowaniach geodezji zintegrowanej Krzysztof Karsznia Leica Geosystems Polska XX Jesienna Szkoła Geodezji im Jacka Rejmana, Polanica

Bardziej szczegółowo

Możliwości wykorzystania nowoczesnych metod monitorowania terenu górniczego w LGOM

Możliwości wykorzystania nowoczesnych metod monitorowania terenu górniczego w LGOM WARSZTATY 2003 z cyklu Zagrożenia naturalne w górnictwie Mat. Symp. str. 127 142 Edward POPIOŁEK Akademia Górniczo-Hutnicza, Kraków Możliwości wykorzystania nowoczesnych metod monitorowania terenu górniczego

Bardziej szczegółowo

SATELITARNA INTERFEROMETRIA RADAROWA (INSAR) WYSOKIEJ ROZDZIELCZOŚCI Z WYKORZYSTANIEM DANYCH TERRASAR-X

SATELITARNA INTERFEROMETRIA RADAROWA (INSAR) WYSOKIEJ ROZDZIELCZOŚCI Z WYKORZYSTANIEM DANYCH TERRASAR-X SATELITARNA INTERFEROMETRIA RADAROWA (INSAR) WYSOKIEJ ROZDZIELCZOŚCI Z WYKORZYSTANIEM DANYCH TERRASAR-X HIGH RESOLUTION SAR INTERFEROMETRY (INSAR) WITH TERRASAR-X DATA Zbigniew Perski 1, Artur Krawczyk

Bardziej szczegółowo

TELEDETEKCJA Z ELEMENTAMI FOTOGRAMETRII WYKŁAD 10

TELEDETEKCJA Z ELEMENTAMI FOTOGRAMETRII WYKŁAD 10 TELEDETEKCJA Z ELEMENTAMI FOTOGRAMETRII WYKŁAD 10 Fotogrametria to technika pomiarowa oparta na obrazach fotograficznych. Wykorzystywana jest ona do opracowywani map oraz do różnego rodzaju zadań pomiarowych.

Bardziej szczegółowo

DETEKCJA PIONOWYCH PRZEMIESZCZEŃ TERENU NA OBSZARACH GÓRNICZYCH Z WYKORZYSTANIEM SATELITARNEJ INTERFEROMETRII RADAROWEJ TYPU PSINSAR

DETEKCJA PIONOWYCH PRZEMIESZCZEŃ TERENU NA OBSZARACH GÓRNICZYCH Z WYKORZYSTANIEM SATELITARNEJ INTERFEROMETRII RADAROWEJ TYPU PSINSAR Archiwum Fotogrametrii, Kartografii i Teledetekcji, Vol. 17b, 2007 ISBN 978-83-920594-9-2 DETEKCJA PIONOWYCH PRZEMIESZCZEŃ TERENU NA OBSZARACH GÓRNICZYCH Z WYKORZYSTANIEM SATELITARNEJ INTERFEROMETRII RADAROWEJ

Bardziej szczegółowo

DNI technik SATELITARNYCH 21-24 CZERWCA 2007. ROLNICTWO zastosowania rozwiązań GIS

DNI technik SATELITARNYCH 21-24 CZERWCA 2007. ROLNICTWO zastosowania rozwiązań GIS DNI technik SATELITARNYCH 21-24 CZERWCA 2007 ROLNICTWO zastosowania rozwiązań GIS Rolnictwo Współczesne rolnictwo w równym stopniu jak rozwiązań technicznych potrzebuje fachowej wiedzy i nowości technologicznych.

Bardziej szczegółowo

Differential GPS. Zasada działania. dr inż. Stefan Jankowski

Differential GPS. Zasada działania. dr inż. Stefan Jankowski Differential GPS Zasada działania dr inż. Stefan Jankowski s.jankowski@am.szczecin.pl DGPS koncepcja Podczas testów GPS na początku lat 80-tych wykazano, że błędy pozycji w dwóch blisko odbiornikach były

Bardziej szczegółowo

TELEDETEKCJA ŚRODOWISKA dawniej FOTOINTERPRETACJA W GEOGRAFII. Tom 51 (2014/2)

TELEDETEKCJA ŚRODOWISKA dawniej FOTOINTERPRETACJA W GEOGRAFII. Tom 51 (2014/2) TELEDETEKCJA ŚRODOWISKA dawniej FOTOINTERPRETACJA W GEOGRAFII Półrocznik Tom 51 (2014/2) POLSKIE TOWARZYSTWO GEOGRAFICZNE Oddział Teledetekcji i Geoinformatyki WARSZAWA www.ptg.pan.pl./?teledetekcja_%a6rodowiska

Bardziej szczegółowo

Wysokościowy numeryczny model terenu (NMT) w badaniu osuwisk

Wysokościowy numeryczny model terenu (NMT) w badaniu osuwisk Wysokościowy numeryczny model terenu (NMT) w badaniu osuwisk Tomasz Wojciechowski Wydział Nauk o Ziemi Uniwersytet Śląski Liczba osuwisk w polskiej częś ęści Karpat - co najmniej 23 000 (Rączkowski( czkowski,,

Bardziej szczegółowo

ZASTOSOWANIE GEOMETRII INŻYNIERSKIEJ W AEROLOGII GÓRNICZEJ

ZASTOSOWANIE GEOMETRII INŻYNIERSKIEJ W AEROLOGII GÓRNICZEJ Krzysztof SŁOTA Instytut Eksploatacji Złóż Politechniki Śląskiej w Gliwicach ZASTOSOWANIE GEOMETRII INŻYNIERSKIEJ W AEROLOGII GÓRNICZEJ Od Redakcji: Autor jest doktorantem w Zakładzie Aerologii Górniczej

Bardziej szczegółowo

mgr inż. Zbigniew Kowalski* ) Prof. dr hab. Marek Graniczny* ) dr inż. Albin Zdanowski* ) mgr inż. Maria Przyłucka* )

mgr inż. Zbigniew Kowalski* ) Prof. dr hab. Marek Graniczny* ) dr inż. Albin Zdanowski* ) mgr inż. Maria Przyłucka* ) 11 UKD 622.333: 622.624.044: 551.44 Wykorzystanie danych SAR do obserwacji deformacji terenu spowodowanych działalnością górniczą w rejonie Górnośląskiego Zagłębia Węglowego. Wyniki projektu DORIS (EC-FP7)

Bardziej szczegółowo

Wpływ warunków górniczych na stan naprężenia

Wpływ warunków górniczych na stan naprężenia XV WARSZTATY GÓRNICZE 4-6 czerwca 2012r. Czarna k. Ustrzyk Dolnych - Bóbrka Wpływ warunków górniczych na stan naprężenia i przemieszczenia wokół wyrobisk korytarzowych Tadeusz Majcherczyk Zbigniew Niedbalski

Bardziej szczegółowo

Teledetekcja z elementami fotogrametrii Wykład VIII

Teledetekcja z elementami fotogrametrii Wykład VIII Teledetekcja z elementami fotogrametrii Wykład VIII Czasowa analiza interferometryczna TIME SERIES InSAR analysis Czasowa analiza interferometryczna TIME SERIES InSAR analysis Dzięki wykorzystaniu dużego

Bardziej szczegółowo

Nowoczesne technologie teledetekcyjne w geologii

Nowoczesne technologie teledetekcyjne w geologii Nowoczesne technologie teledetekcyjne w geologii Source: JohanSwanepoel/FOTOLIA.com Mirosław Kamiński, Zbigniew Perski, Jacek Rubinkiewicz, Tomasz Wojciechowski Teledetekcja - zespół metod badawczych (technologii)

Bardziej szczegółowo

ZASTOSOWANIE METOD INTERFEROMETRII RADAROWEJ INSAR DO BADANIA NATURALNYCH RUCHÓW POWIERZCHNI TERENU W POLSCE. PROJEKT GEO-IN-SAR

ZASTOSOWANIE METOD INTERFEROMETRII RADAROWEJ INSAR DO BADANIA NATURALNYCH RUCHÓW POWIERZCHNI TERENU W POLSCE. PROJEKT GEO-IN-SAR ZASTOSOWANIE METOD INTERFEROMETRII RADAROWEJ INSAR DO BADANIA NATURALNYCH RUCHÓW POWIERZCHNI TERENU W POLSCE. PROJEKT GEO-IN-SAR APPLICATION OF SAR INTERFEROMETRIC (INSAR) METHODS FOR THE STUDY OF NATURAL

Bardziej szczegółowo

Dariusz Ziółkowski, Jan Kryński, Jan Cisak, Magdalena Łągiewska, Łukasz Żak. Instytut Geodezji i Kartografii

Dariusz Ziółkowski, Jan Kryński, Jan Cisak, Magdalena Łągiewska, Łukasz Żak. Instytut Geodezji i Kartografii Ocena ryzyka wystąpienia szkód wywołanych przez inwestycje infrastrukturalne oraz analiza zaistniałych szkód - milimetrowa dokładność osiągana za pomocą radarowych danych satelitarnych Dariusz Ziółkowski,

Bardziej szczegółowo

System Automatycznej Identyfikacji. Automatic Identification System (AIS)

System Automatycznej Identyfikacji. Automatic Identification System (AIS) System Automatycznej Identyfikacji Automatic Identification System (AIS) - 2 - Systemy GIS wywodzą się z baz danych umożliwiających generację mapy numerycznej i bez względu na zastosowaną skalę mapy wykonują

Bardziej szczegółowo

BADANIE WPŁYWU WYDOBYCIA NA SEJSMICZNOŚĆ W KOPALNIACH WĘGLA KAMIENNEGO

BADANIE WPŁYWU WYDOBYCIA NA SEJSMICZNOŚĆ W KOPALNIACH WĘGLA KAMIENNEGO BADANIE WPŁYWU WYDOBYCIA NA SEJSMICZNOŚĆ W KOPALNIACH WĘGLA KAMIENNEGO Lis Anna Lis Marcin Kowalik Stanisław 2 Streszczenie. W pracy przedstawiono rozważania dotyczące określenia zależności pomiędzy wydobyciem

Bardziej szczegółowo

Dane najnowszej misji satelitarnej Sentinel 2 przyszłością dla rolnictwa precyzyjnego w Polsce

Dane najnowszej misji satelitarnej Sentinel 2 przyszłością dla rolnictwa precyzyjnego w Polsce Dane najnowszej misji satelitarnej Sentinel 2 przyszłością dla rolnictwa precyzyjnego w Polsce Profesor dr hab. Katarzyna Dąbrowska-Zielińska Instytut Geodezji i Kartografii www.igik.edu.pl Satelity Programu

Bardziej szczegółowo

NAPRĘŻENIA ŚCISKAJĄCE PRZY 10% ODKSZTAŁCENIU WZGLĘDNYM PRÓBEK NORMOWYCH POBRANYCH Z PŁYT EPS O RÓŻNEJ GRUBOŚCI

NAPRĘŻENIA ŚCISKAJĄCE PRZY 10% ODKSZTAŁCENIU WZGLĘDNYM PRÓBEK NORMOWYCH POBRANYCH Z PŁYT EPS O RÓŻNEJ GRUBOŚCI PRACE INSTYTUTU TECHNIKI BUDOWLANEJ - KWARTALNIK 1 (145) 2008 BUILDING RESEARCH INSTITUTE - QUARTERLY No 1 (145) 2008 Zbigniew Owczarek* NAPRĘŻENIA ŚCISKAJĄCE PRZY 10% ODKSZTAŁCENIU WZGLĘDNYM PRÓBEK NORMOWYCH

Bardziej szczegółowo

Zastosowanie zobrazowań SAR w ochronie środowiska. Wykład 3

Zastosowanie zobrazowań SAR w ochronie środowiska. Wykład 3 Zastosowanie zobrazowań SAR w ochronie środowiska Wykład 3 SAR tryby zobrazowań STRIPMAP najczęściej wykorzystywany tryb pozyskiwania zobrazowań SAR. W trybie tym mamy stały kierunek wysyłania wiązki radarowej.

Bardziej szczegółowo

WYZNACZANIE WYSOKOŚCI Z WYKORZYSTANIEM NIWELACJI SATELITARNEJ

WYZNACZANIE WYSOKOŚCI Z WYKORZYSTANIEM NIWELACJI SATELITARNEJ WYZNACZANIE WYSOKOŚCI Z WYKORZYSTANIEM NIWELACJI SATELITARNEJ Karol DAWIDOWICZ Jacek LAMPARSKI Krzysztof ŚWIĄTEK Instytut Geodezji UWM w Olsztynie XX Jubileuszowa Jesienna Szkoła Geodezji, 16-18.09.2007

Bardziej szczegółowo

WARSZTATY 2007 z cyklu: Zagrożenia naturalne w górnictwie

WARSZTATY 2007 z cyklu: Zagrożenia naturalne w górnictwie Materiały Warsztatów str. 283 295 Andrzej LEŚNIAK*, Stanisława PORZYCKA*, Marek GRANICZNY** * Akademia Górniczo Hutnicza, Wydział Geologii, Geofizyki i Ochrony Środowiska, Kraków ** Państwowy Instytut

Bardziej szczegółowo

Dokładność wyznaczania wartości wskaźników deformacji na punktach przestrzennej sieci obserwacyjnej z wykorzystaniem pomiaru GPS-RTK

Dokładność wyznaczania wartości wskaźników deformacji na punktach przestrzennej sieci obserwacyjnej z wykorzystaniem pomiaru GPS-RTK WARSZTATY 212 z cyklu: Zagrożenia naturalne w górnictwie Mat. Symp. str. 41 411 Tomasz STOCH AGH Akademia Górniczo-Hutnicza, Kraków Wydział Geodezji Górniczej i Inżynierii Środowiska Dokładność wyznaczania

Bardziej szczegółowo

We bring all EO Data to user. Copyright ESA Pierre Carril

We bring all EO Data to user. Copyright ESA Pierre Carril We bring all EO Data to user Copyright ESA Pierre Carril WE BRING EO DATA TO USER Standardowa oferta Oferta EO CLOUD Użytkownicy zainteresowani dostępem oraz przetwarzaniem danych EO ściągali dane na urządzenia

Bardziej szczegółowo

Andrzej LEŚNIAK, Stanisława PORZYCKA Akademia Górniczo-Hutnicza, Kraków

Andrzej LEŚNIAK, Stanisława PORZYCKA Akademia Górniczo-Hutnicza, Kraków A. LEŚNIAK, S. POKRZYCKA Wpływ tektoniki na deformacje terenu Mat. Symp. str. 164 175 Andrzej LEŚNIAK, Stanisława PORZYCKA Akademia Górniczo-Hutnicza, Kraków Wpływ tektoniki na deformacje terenu wywołane

Bardziej szczegółowo

Problem testowania/wzorcowania instrumentów geodezyjnych

Problem testowania/wzorcowania instrumentów geodezyjnych Problem testowania/wzorcowania instrumentów geodezyjnych Realizacja Osnów Geodezyjnych a Problemy Geodynamiki Grybów, 25-27 września 2014 Ryszard Szpunar, Dominik Próchniewicz, Janusz Walo Politechnika

Bardziej szczegółowo

Nowoczesne techniki satelitarne w badaniach deformacji powierzchni terenu

Nowoczesne techniki satelitarne w badaniach deformacji powierzchni terenu Nr 8 PRZEGLĄD GÓRNICZY 177 UKD 622.333: 622.624.044: 528.48 Nowoczesne techniki satelitarne w badaniach deformacji powierzchni terenu Modern satellite techniques in the study of mining area deformations

Bardziej szczegółowo

BADANIA DOSTĘPNOŚCI SYSTEMU DGPS NA DOLNEJ ODRZE RESEARCH ON THE AVAILABILITY OF DGPS SYSTEM ON THE LOWER ODRA RIVER

BADANIA DOSTĘPNOŚCI SYSTEMU DGPS NA DOLNEJ ODRZE RESEARCH ON THE AVAILABILITY OF DGPS SYSTEM ON THE LOWER ODRA RIVER ANDRZEJ BANACHOWICZ, RYSZARD BOBER, ADAM WOLSKI **, PIOTR GRODZICKI, ZENON KOZŁOWSKI *** BADANIA DOSTĘPNOŚCI SYSTEMU DGPS NA DOLNEJ ODRZE RESEARCH ON THE AVAILABILITY OF DGPS SYSTEM ON THE LOWER ODRA RIVER

Bardziej szczegółowo

Inwentaryzacja emisji metanu z układów wentylacyjnych i z układów odmetanowania kopalń węgla kamiennego w Polsce w latach 2001-2010

Inwentaryzacja emisji metanu z układów wentylacyjnych i z układów odmetanowania kopalń węgla kamiennego w Polsce w latach 2001-2010 1 Inwentaryzacja emisji metanu z układów wentylacyjnych i z układów odmetanowania kopalń węgla kamiennego w Polsce w latach 2001-2010 Dr inż. Renata Patyńska Główny Instytut Górnictwa Pracę zrealizowano

Bardziej szczegółowo

prof. dr hab. inż. M. Jacek Łączny dr inż. Krzysztof Gogola Główny Instytut Górnictwa Zakład Terenów Poprzemysłowych i Gospodarki Odpadami GIG

prof. dr hab. inż. M. Jacek Łączny dr inż. Krzysztof Gogola Główny Instytut Górnictwa Zakład Terenów Poprzemysłowych i Gospodarki Odpadami GIG Przesłanki i propozycja założeń do regionalnej strategii ochrony powierzchni Górnośląskiego Zagłębia Węglowego poprzez likwidację pustek po płytkiej eksploatacji górniczej prof. dr hab. inż. M. Jacek Łączny

Bardziej szczegółowo

OKREŚLENIE WPŁYWU WYŁĄCZANIA CYLINDRÓW SILNIKA ZI NA ZMIANY SYGNAŁU WIBROAKUSTYCZNEGO SILNIKA

OKREŚLENIE WPŁYWU WYŁĄCZANIA CYLINDRÓW SILNIKA ZI NA ZMIANY SYGNAŁU WIBROAKUSTYCZNEGO SILNIKA ZESZYTY NAUKOWE POLITECHNIKI ŚLĄSKIEJ 2008 Seria: TRANSPORT z. 64 Nr kol. 1803 Rafał SROKA OKREŚLENIE WPŁYWU WYŁĄCZANIA CYLINDRÓW SILNIKA ZI NA ZMIANY SYGNAŁU WIBROAKUSTYCZNEGO SILNIKA Streszczenie. W

Bardziej szczegółowo

Analizy środowiskowe i energetyka odnawialna

Analizy środowiskowe i energetyka odnawialna Analizy środowiskowe i energetyka odnawialna Firma FotoRaporty Sp. z o.o. będąca na polskim rynku liderem w zakresie pozyskiwania danych fotogrametrycznych i teledetekcyjnych z niskiego pułapu z wykorzystaniem

Bardziej szczegółowo

Wykorzystanie metody GPS-RTK do pomiarów przemieszczeń powierzchni terenów górniczych

Wykorzystanie metody GPS-RTK do pomiarów przemieszczeń powierzchni terenów górniczych WARSZTATY 2008 z cyklu: Zagrożenia naturalne w górnictwie Mat. Symp. str. 365 374 Paweł SOPATA AGH Akademia Górniczo-Hutnicza, Kraków Wydział Geodezji Górniczej i Inżynierii Środowiska Wykorzystanie metody

Bardziej szczegółowo

SATELITARNE TECHNIKI POMIAROWE WYKŁAD 5

SATELITARNE TECHNIKI POMIAROWE WYKŁAD 5 SATELITARNE TECHNIKI POMIAROWE WYKŁAD 5 1 K. Czarnecki, Geodezja współczesna w zarysie, Wiedza i Życie/Gall, Warszawa 2000/Katowice 2010. 2 Obserwacje fazowe satelitów GPS są tym rodzajem pomiarów, który

Bardziej szczegółowo

Bazy danych geologiczno-inżynierskich Państwowej Służby Geologicznej w procesie inwestycyjnym i w planowaniu przestrzennym

Bazy danych geologiczno-inżynierskich Państwowej Służby Geologicznej w procesie inwestycyjnym i w planowaniu przestrzennym Bazy danych geologiczno-inżynierskich Państwowej Służby Geologicznej w procesie inwestycyjnym i w planowaniu przestrzennym Grzegorz Ryżyński Program Bezpieczna Infrastruktura i Środowisko PIG-PIB Etapy

Bardziej szczegółowo

OCENA ZAISTNIAŁYCH WPŁYWÓW EKSPLOATACJI GÓRNICZEJ Z UWAGI NA PRZYDATNOŚĆ TERENU DO DALSZEJ ZABUDOWY

OCENA ZAISTNIAŁYCH WPŁYWÓW EKSPLOATACJI GÓRNICZEJ Z UWAGI NA PRZYDATNOŚĆ TERENU DO DALSZEJ ZABUDOWY MARIAN KAWULOK, mkawulok@itb.katowice.pl LESZEK SŁOWIK, lslowik@itb.katowice.pl Instytut Techniki Budowlanej OCENA ZAISTNIAŁYCH WPŁYWÓW EKSPLOATACJI GÓRNICZEJ Z UWAGI NA PRZYDATNOŚĆ TERENU DO DALSZEJ ZABUDOWY

Bardziej szczegółowo

Kompleksowa interpretacja pomiarów satelitarnych i naziemnych w ocenie zagro eñ na terenach górniczych i pogórniczych

Kompleksowa interpretacja pomiarów satelitarnych i naziemnych w ocenie zagro eñ na terenach górniczych i pogórniczych GOSPODARKA SUROWCAMI MINERALNYMI Tom 24 2008 Zeszyt 2/3 ANDRZEJ LEŒNIAK*, STANIS AWA PORZYCKA** Kompleksowa interpretacja pomiarów satelitarnych i naziemnych w ocenie zagro eñ na terenach górniczych i

Bardziej szczegółowo

MIERNICTWO GÓRNICZE SYLLABUS

MIERNICTWO GÓRNICZE SYLLABUS MIERNICTWO GÓRNICZE SYLLABUS Dr inż. Jan Blachowski Politechnika Wrocławska Instytut Górnictwa Zakład Geodezji i GIS Pl. Teatralny 2 tel (71) 320 68 73 SYLLABUS Podstawy pozycjonowania satelitarnego GPS

Bardziej szczegółowo

Bartosz Kulawik Koordynator Projektu Centrum Badań Kosmicznych PAN Zespół Obserwacji Ziemi

Bartosz Kulawik Koordynator Projektu Centrum Badań Kosmicznych PAN Zespół Obserwacji Ziemi Bartosz Kulawik Koordynator Projektu Centrum Badań Kosmicznych PAN Zespół Obserwacji Ziemi Maciej Borsa Koordynator B+R Instytut Systemów Przestrzennych I Katastralnych Upowszechnienie techniki satelitarnej

Bardziej szczegółowo

Ekonometryczna analiza popytu na wodę

Ekonometryczna analiza popytu na wodę Jacek Batóg Uniwersytet Szczeciński Ekonometryczna analiza popytu na wodę Jednym z czynników niezbędnych dla funkcjonowania gospodarstw domowych oraz realizacji wielu procesów technologicznych jest woda.

Bardziej szczegółowo

EWOLUCJA TECHNIK INTERFEROMETRII RADAROWEJ-PRZEGLĄD METOD NA PRZYKŁADZIE OPRACOWANIA DANYCH ERS-1/2 SAR

EWOLUCJA TECHNIK INTERFEROMETRII RADAROWEJ-PRZEGLĄD METOD NA PRZYKŁADZIE OPRACOWANIA DANYCH ERS-1/2 SAR Archiwum Fotogrametrii, Kartografii i Teledetekcji Vol. 24, 2012, s. 221-229 ISBN 978-83-61576-22-8 EWOLUCJA TECHNIK INTERFEROMETRII RADAROWEJ-PRZEGLĄD METOD NA PRZYKŁADZIE OPRACOWANIA DANYCH ERS-1/2 SAR

Bardziej szczegółowo

Jarosław Bosy (1), Jan Kryński (2), Andrzej Araszkiewicz (3)

Jarosław Bosy (1), Jan Kryński (2), Andrzej Araszkiewicz (3) EPOS-PLPL odpowiedź polskiego środowiska nauk o Ziemi na realizację projektu EPOS Jarosław Bosy (1), Jan Kryński (2), Andrzej Araszkiewicz (3) 1) Uniwersytet Przyrodniczy we Wrocławiu 2) Instytut Geodezji

Bardziej szczegółowo

GEOMATYKA program podstawowy. dr inż. Paweł Strzeliński Katedra Urządzania Lasu Wydział Leśny UP w Poznaniu

GEOMATYKA program podstawowy. dr inż. Paweł Strzeliński Katedra Urządzania Lasu Wydział Leśny UP w Poznaniu GEOMATYKA program podstawowy 2017 dr inż. Paweł Strzeliński Katedra Urządzania Lasu Wydział Leśny UP w Poznaniu Wyznaczenie pozycji anteny odbiornika może odbywać się w dwojaki sposób: na zasadzie pomiarów

Bardziej szczegółowo

Sylwia A. Nasiłowska , Warszawa

Sylwia A. Nasiłowska , Warszawa PORÓWNANIE ZDJĘĆ SATELITARNYCH (LANDSAT) I LOTNICZYCH (PLATFORMA ) POWIERZCHNI BADAWCZYCH PROJEKTU W LATACH 2013-2015 Sylwia A. Nasiłowska 04.08.2016, Warszawa sylwia.nasilowska@ilot.edu.pl Zakład Teledetekcji

Bardziej szczegółowo

Dynamika form Mierzei Łebskiej w świetle analiz danych teledetekcyjnych

Dynamika form Mierzei Łebskiej w świetle analiz danych teledetekcyjnych Dynamika form Mierzei Łebskiej w świetle analiz danych teledetekcyjnych Radosław Wróblewski 1,2, Łukasz Sławik 3 1 Katedra Geomorfologii i Geologii Czwartorzędu, Uniwersytet Gdański 2 Pracownia Geomorfologii

Bardziej szczegółowo

Anomalie gradientu pionowego przyspieszenia siły ciężkości jako narzędzie do badania zmian o charakterze hydrologicznym

Anomalie gradientu pionowego przyspieszenia siły ciężkości jako narzędzie do badania zmian o charakterze hydrologicznym Anomalie gradientu pionowego przyspieszenia siły ciężkości jako narzędzie do badania zmian o charakterze hydrologicznym Dawid Pruchnik Politechnika Warszawska 16 września 2016 Cel pracy Zbadanie możliwości

Bardziej szczegółowo

PRACE GEODEZYJNE W GÓRNICTWIE

PRACE GEODEZYJNE W GÓRNICTWIE GEODEZJA INŻYNIERYJNA PRACE GEODEZYJNE W GÓRNICTWIE czyli kilka słów o Górnictwie, Geodezji Górniczej i Szkodach Górniczych Str. 1 GEODEZJA INŻYNIERYJNA (w Górnictwie) Zakres zainteresowania Geodezja Górnicza

Bardziej szczegółowo

FOTOGRAMETRIA I TELEDETEKCJA

FOTOGRAMETRIA I TELEDETEKCJA FOTOGRAMETRIA I TELEDETEKCJA 2014-2015 program podstawowy dr inż. Paweł Strzeliński Katedra Urządzania Lasu Wydział Leśny UP w Poznaniu Format Liczba kolorów Rozdzielczość Wielkość pliku *.tiff CMYK 300

Bardziej szczegółowo

Temat: Analiza śladu zarejestrowanego odbiornikiem typu GPS-GIS, przegląd

Temat: Analiza śladu zarejestrowanego odbiornikiem typu GPS-GIS, przegląd Projekt z przedmiotu Systemy Informacji Przestrzennej. Temat: Analiza śladu zarejestrowanego odbiornikiem typu GPS-GIS, przegląd geoportali oraz modelowanie 3D. Prowadzący: dr inż. Sławomir Mikrut Projekt

Bardziej szczegółowo

Analiza wykonalności dla wskaźnika: dostępność obszarów pod zabudowę

Analiza wykonalności dla wskaźnika: dostępność obszarów pod zabudowę Analiza wykonalności dla wskaźnika: dostępność obszarów pod zabudowę Analizę wykonalności dla wskaźnika dostępności obszarów pod zabudowę wykonamy zgodnie z przedstawionym schematem postępowania rozpoczynając

Bardziej szczegółowo

Spis treści CZĘŚĆ I POZYSKIWANIE ZDJĘĆ, OBRAZÓW I INNYCH DANYCH POCZĄTKOWYCH... 37

Spis treści CZĘŚĆ I POZYSKIWANIE ZDJĘĆ, OBRAZÓW I INNYCH DANYCH POCZĄTKOWYCH... 37 Spis treści Przedmowa... 11 1. Przedmiot fotogrametrii i rys historyczny jej rozwoju... 15 1.1. Definicja i przedmiot fotogrametrii... 15 1.2. Rozwój fotogrametrii na świecie... 23 1.3. Rozwój fotogrametrii

Bardziej szczegółowo

zapisz te wartości, będą potrzebne po wykonaniu analizy interferometrycznej.

zapisz te wartości, będą potrzebne po wykonaniu analizy interferometrycznej. 6. Analiza InSAR Koregistracja: jest to proces niezbędny/najważniejszy dla całej analizy interferometrycznej. Od dokładności tego procesu zależy jakość wykonanej analizy. 6.1. Wczytywanie obrazu: Pierwszym

Bardziej szczegółowo

Kierunek: Geoinformatyka Poziom studiów: Studia I stopnia Forma i tryb studiów: Stacjonarne. audytoryjne. Wykład Ćwiczenia

Kierunek: Geoinformatyka Poziom studiów: Studia I stopnia Forma i tryb studiów: Stacjonarne. audytoryjne. Wykład Ćwiczenia Wydział: Geologii, Geofizyki i Ochrony Środowiska Kierunek: Geoinformatyka Poziom studiów: Studia I stopnia Forma i tryb studiów: Stacjonarne Rocznik: 2018/2019 Język wykładowy: Semestr 1 Matematyka BGIN-1-101-s

Bardziej szczegółowo

NIE SZKODA CZASU NA SZKODY

NIE SZKODA CZASU NA SZKODY NIE SZKODA CZASU NA SZKODY Czyli jak i gdzie szukać informacji dotyczącej budownictwa na terenach górniczych Zespół redagujący: 1. Piotr Klikowicz 2. Tomasz Kubina 3. Jacek Komorowski 4. Katarzyna Seweryn

Bardziej szczegółowo

Potencjał wysokorozdzielczych zobrazowań Ikonos oraz QuickBird dla generowania ortoobrazów.

Potencjał wysokorozdzielczych zobrazowań Ikonos oraz QuickBird dla generowania ortoobrazów. Dr inż.. Ireneusz Ewiak Instutut Geodezji i Kartografii 02-679 Warszawa, ul. Modzelewskiego 27 rene@igik.edu.pl Potencjał wysokorozdzielczych zobrazowań Ikonos oraz QuickBird dla generowania ortoobrazów.

Bardziej szczegółowo

Typowe konfiguracje odbiorników geodezyjnych GPS. dr hab. inż. Paweł Zalewski Akademia Morska w Szczecinie

Typowe konfiguracje odbiorników geodezyjnych GPS. dr hab. inż. Paweł Zalewski Akademia Morska w Szczecinie Typowe konfiguracje odbiorników geodezyjnych GPS dr hab. inż. Paweł Zalewski Akademia Morska w Szczecinie 1) RTK (Real Time Kinematics) Wymaga dwóch pracujących jednocześnie odbiorników oraz łącza radiowego

Bardziej szczegółowo

Menu. Badania temperatury i wilgotności atmosfery

Menu. Badania temperatury i wilgotności atmosfery Menu Badania temperatury i wilgotności atmosfery Wilgotność W powietrzu atmosferycznym podstawową rolę odgrywa woda w postaci pary wodnej. Przedostaje się ona do atmosfery w wyniku parowania z powieszchni

Bardziej szczegółowo

BADANIE DOKŁADNOŚCI ODWZOROWANIA OBIEKTÓW NA PODSTAWIE STEREOPARY ZDJĘĆ TERMOGRAFICZNYCH 1)

BADANIE DOKŁADNOŚCI ODWZOROWANIA OBIEKTÓW NA PODSTAWIE STEREOPARY ZDJĘĆ TERMOGRAFICZNYCH 1) 360 Alina Wróbel Andrzej Wróbel BADANIE DOKŁADNOŚCI ODWZOROWANIA OBIEKTÓW NA PODSTAWIE STEREOPARY ZDJĘĆ TERMOGRAFICZNYCH 1) Streszczenie. Obraz termo graficzny ukazuje rozkład temperatury powierzchni obiektu.

Bardziej szczegółowo

Geodezja i geodynamika - trendy nauki światowej (1)

Geodezja i geodynamika - trendy nauki światowej (1) - trendy nauki światowej (1) Glob ziemski z otaczającą go atmosferą jest skomplikowanym systemem dynamicznym stały monitoring tego systemu interdyscyplinarność zasięg globalny integracja i koordynacja

Bardziej szczegółowo

Badania elementów i zespołów maszyn laboratorium (MMM4035L)

Badania elementów i zespołów maszyn laboratorium (MMM4035L) Badania elementów i zespołów maszyn laboratorium (MMM4035L) Ćwiczenie 23. Zastosowanie elektronicznej interferometrii obrazów plamkowych (ESPI) do badania elementów maszyn. Opracowanie: Ewelina Świątek-Najwer

Bardziej szczegółowo

Plan adaptacji Miasta Czeladzi do zmian klimatu do roku 2030

Plan adaptacji Miasta Czeladzi do zmian klimatu do roku 2030 Plan adaptacji Miasta Czeladzi do zmian klimatu do roku 2030 Załącznik nr 3 Materiały graficzne Załącznik 3. Materiały graficzne Mapa 1: Położenie fizycznogeograficzne Mapa o małej skali, mająca za zadanie

Bardziej szczegółowo

PODSTAWY OPRACOWANIA WYNIKÓW POMIARÓW Z ELEMENTAMI ANALIZY NIEPEWNOŚCI POMIAROWYCH

PODSTAWY OPRACOWANIA WYNIKÓW POMIARÓW Z ELEMENTAMI ANALIZY NIEPEWNOŚCI POMIAROWYCH PODSTAWY OPRACOWANIA WYNIKÓW POMIARÓW Z ELEMENTAMI ANALIZY NIEPEWNOŚCI POMIAROWYCH Dr Benedykt R. Jany I Pracownia Fizyczna Ochrona Środowiska grupa F1 Rodzaje Pomiarów Pomiar bezpośredni - bezpośrednio

Bardziej szczegółowo