PYTANIA i ODPOWIEDZI do PARSZY CHAJE SARA Parsza Chaje Sara [ ח יּ י שׂ ר ה ] "Życie Sary" Rozdziały: Bereszit 23:1-25:18 Streszczenie W zeszłym

Transkrypt

1 PYTANIA i ODPOWIEDZI do PARSZY CHAJE SARA Parsza Chaje Sara [ ח יּ י שׂ ר ה ] "Życie Sary" Rozdziały: Bereszit 23:1-25:18 Streszczenie W zeszłym tygodniu parsza (Wajera) opowiadała, jak Bóg był wierny swym obietnicą i spowodował, że Abraham i Sara w cudowny sposób otrzymali syna (Izaaka) w późnej starości. Jednak po wielokrotnych próbach, Abraham obliczu jego największego ze wszystkich testów, decyduje się złożyć swoje dziecko obietnicy w ofierze na Górze Moria, miejscu przyszłej świątyni. Ze względu na gotowość Abrahama do posłuszeństwa, Bóg obiecał, że pomnoży jego potomstwo jak gwiazdy na niebie i że w jego nasieniu (liczba pojedyncza) wszystkie narody ziemi będą błogosławione. W tym tygodniu parsza Chaje Sara - "Życie Sary" - rozpoczyna się (paradoksalnie) z opowiadaniem o śmierci Sary, i opowiada, jak pierwsza wielka Matka narodu żydowskiego została pochowana w jaskini Machpelah w Hebronie, miejsce pochówku, które Abraham legalnie zakupił od Efrona Chetyty za czterysta syklów srebra. Po pogrzebie Sary, sługa Abrahama, Eliezer z Damaszku (o którym Abraham myślał pierwotnie, że będzie jego spadkobiercą), zobowiązał się uroczystą obietnicą Abrahamowi, do pomocy w znalezieniu żony dla jego syna Izaaka, spośród jego krewnych mieszkających w Mezopotamii - a nie spośród Kananejczyków. Eliezer następnie wybrał się w podróż 550 mil do Haranu (zwanego także Miastem Nachora i miejsce śmierci ojca Abrahama ), biorąc dziesięć wielbłądów z ładunkiem prezentów w poszukiwaniu narzeczonej. Na polu w pobliżu miasta Nachora Eliezer wykonane wielbłądy uklęknąć i zapytał Boga o znak: kiedy panny przyjdą do studni, prosi o wodę a, ta kobieta, która zaproponuje również naczerpać wodę dla wielbłądów, będzie tą jedną wybraną przez Boga dla syna Abrahama. Zanim Eliezer skończył modlitwę, Rebeka - kuzynka Abrahama - pojawiła się z dzbanem na ramieniu. Eliezer podbiegł do niej i poprosił ją o wodę, a ona dała mu trochę wody, hojnie zaoferowała naczerpać wody również dla wszystkich dziesięciu wielbłądów. Po tym, jak "przeszła test, "Eliezer dał jej drogi kolczyk i bransolety i zapytał o jej sytuacje rodzinną. Kiedy potem zrozumiał, że Bóg doprowadził go bezpośrednio do bliskich krewnych Abrahama (Rebeka była wnuczką Nachora brata Abrahama), był uradowany i podziękował Bogu za prowadzenie i sukces. Tymczasem Rebeka pobiegła z powrotem do domu, aby powiedzieć, co się wydarzyło rodzinie, a jej brat Laban wyszedł zaprosić Eliezera by przyszedł do nich w gościnę. Eliezer na wstępie zaznaczył, że nie będzie jeść z nimi, dopóki nie przedstawi im celu swojej misji, i w ten sposób spełnił swoją obietnicę daną pod przysięgą Abrahamowi. Eliezer następnie opowiedział całą historię swojej podróży od Abrahama w Kanaanie, w tym o swojej modlitwę do Boga o znak w sprawie żony dla syna Abrahama i jak Rebeka przeszła boski test. Potem zapytał rodzinę Rebeki, czy okażą życzliwość w stosunku do Abrahama zgadzając się dać Rebekę za żonę Izaaka, tak że Eliezer mógłby wiedzieć, że "Skręcił ani w prawo, ani w lewo" Zarówno Betuel jak i Laban zgodzili się, że Bóg rzeczywiście wybrał Rebekę na żonę dla syna Abrahama i nie sprzeciwiają się małżeństwu. Słysząc to, Eliezer dał Rebece więcej prezentów oraz hojnie obdarował resztę rodziny. Potem zjedli posiłek i spędził tam noc. Następnego dnia rano, Eliezer chciał natychmiast wyjechać do Kanaanu z Rebeką, ale jej rodzice chcieli, żeby została jeszcze dziesięć dni. Aby rozwiązać ten spór, rodzice poprosił ją to, co sama chciała zrobić, Rebeka powiedziała, że jest gotowa do wyjazdu do Kanaanu bezzwłocznie. Eliezer poprowadził Rebekę (i jej służki) z powrotem do Kanaanu, gdzie poznała i poślubiła Izaaka. Izaak pokochał ją i była mu pocieszeniem po stracie matki Sary. Z dalszej części opowiadania dowiadujemy się, że po śmierci Sary Abraham ożenił się ponownie z kobietą o imieniu Ketura (niektórzy twierdzą, że faktycznie była to Hagar), która urodziła mu jeszcze sześciu synów. Abraham dał dary tym dzieciom jako odprawę, ale zostawił wszystko inne co posiadał dał Izaakowi, dziedzicowi całego majątku. Parsza kończy się śmiercią Abrahama (w wieku 175 lat ), i jak jego dwaj synowie (Izaak i Iszmael) pochowali go w jaskini Machpela obok jego żony Sary. Jako postscriptum, dowiadujemy się również o potomkach Iszmaela i jego śmierci (w wieku 137 lat).

2 PYTANIA: 1. Co znaczy zwrot chaje Sara [ ח יּ י שׂ ר ה ]? (Rdz 23:1) 2. Ile lat miała Sara, kiedy zmarła? (23:1) 3. Gdzie umarła Sara? (23:2) 4. Według tradycji żydowskiej, dlaczego Sara umarła? 5. Dlaczego ważne jest, aby używać "dobrego oka", patrząc na innych? 6. Dlaczego Żydzi uważają, że ważne jest, by opłakiwać zmarłych? 7. Gdzie została pochowana Sara? (Rdz 23:3-20)?[בּ נ י ח ת] 8. Kim byli Hetyci 9. Co miał na myśli Abraham, kiedy powiedział, że jest "cudzoziemcem i obcym" (23:4) 10. Jaki jest żydowskie zapatrywanie na udział w obrzędach pogrzebowych? 11. Kim był Efron syn Cohara? (Rdz 23:8-11) 12. Kto jeszcze później został pochowany w jaskini Machpelah? 13. Ile lat miał lat Abraham i Izaak, gdy Sara umarła? (24:1) 14. Kto był głównym sługą, który pomógł Abrahamowi znaleźć żonę dla Izaaka? (24:2-4) 15. Dlaczego Eliezer "umieścił rękę pod udem jerek [י ר] Abrahama"? (24:2,9) 16. Dlaczego Abraham nie chciał by Izaak poślubił kobietę z Kanaanu? (24:3) 17. Dlaczego Abraham nie chciał, aby Izaak opuścić Ziemię Obiecaną? (24:6) 18. Gdzie Eliezer miał udać się, by znaleźć żonę dla Izaaka? (24:10) 19. Skąd możemy wiedzieć, że Eliezer wyjechał do Aramu z innymi sługami? 20. O jaki znak Eliezer prosił Boga, aby mógł poznać Jego wybór narzeczonej dla Izaaka? 21. Co to znaczy, że "nikt nie poznał" Rebeki? (24:16) 22. Ile wody musiała naczerpać Rebeka, aby napoić wielbłądy? (24:20) 23. Kiedy Eliezer dał Rebece kolczyk i bransoletki? (24:22-23) 24. Ile lat w tym czasie miała Rebeka??[בּ תוּא ל] 25. Kto to był Betuel?[ל ב ן] 26. Kto to był Laban 27. Jaki był biologiczny związek między Rebeka i Izaakiem? 28. Gdy Eliezer opowiedział o swojej misji na rzecz Abrahama i o znaku otrzymanym od Boga wskazującym na Rebekę, co odpowiedzieli mu Laban i Betuel? (25:50-51) 29. Co Rebeka powiedziała o propozycji małżeństwa? (Gen. 24:58) 30. Co jest niezwykłego w błogosławieństwie udzielonym Rebece przez jej rodzinę? (24:60) 31. Kto towarzyszył Rebece w jej podróży do ziemi obiecanej? (24:61) (24:62) ]? בּ א ר ל ח י רא י [ ro'i 32. Dlaczego Izaak powrócił wtedy z Be'er lachai 33. Co się stało, kiedy Rebeka pierwszy raz zobaczyła Izaaka? (24:64-65) 34. Jaki był biologiczny związek między Sarą i Rebeką? 35. Dlaczego Izaak wziąć Rebekę do namiotu swojej matki? (24:67) 36. Dlaczego Tora nie wspomina, że Izaak opłakiwał matkę dopiero gdy ożenił się z Rebeką? (24:67) 37. Kto to była Ketura? (Rdz 25:1) 38. Kogo Abraham wyznaczył jako swojego jedynego spadkobiercę? (25:5-6) 39. Ile lat miał Abraham, gdy umarł? (25:7-8) 40. Kto pochował Abrahama, i gdzie został on pochowany? (25:9-10) 41. Gdy Abraham umarł, co uczynił Bóg Izaakowi? (25:11) 42. Dlaczego Tora podaje listę potomków Iszmaela? (25:12-16) 43. Ile lat miał Iszmael, gdy umarł? (25:17) 44. Czy kiedykolwiek akceptowane jest prosić Boga o "znak", a jeśli tak, jakie kryteria należy używać? 45. Dlaczego Abraham po prostu nie polecił Izaakowi by nie żenił się Kananejką? Dlaczego musiał skorzystać ze służby Eliezera? ]? רוּח הקּדשׁ [ Świętego 46. W jaki sposób Eliezer jest obrazem Ducha

3 ODPOWIEDZI: ]. ח י] jest liczbą mnogą "zbudowaną" z [ח יּ י] Sary 1 Życie Sary literalnie, dosłownie to "Życia Jest to analogiczne do idei panim,[פּ נ ים] "twarz/oblicze", które również jest w liczbie mnogiej ( właściwie jest to rzeczownik niepoliczalny) co wskazuje na wieloaspektowość egzystencji. 2. Sara miała 127 lat, kiedy umarła, dosłownie "sto lat i dwadzieścia lat i siedem lat" (Gen.23: 1). W wieku stu była piękna jak dwudziestolatka i w dwadzieścia była jak siódmej pobożności. W języku hebrajskim, większe liczby są pisane w liczbie pojedynczej,[שׁ נ ה] podczas gdy mniejsze liczby pisze się mnogiej,[שׁ נ ים] co sugeruje, że to, co jest małe w tym świecie, będzie uważane za wielkie w przyszłym świecie, a co jest wielkie w tym świecie będzie tam traktowane jako małe (Marek 9:35). 3. Zmarła w Hebronie [ח ב רוֹן] w ziemi Kanaan, początkowo zwanym Kirjat Arba ("miasto czterech"). 4. Sara zmarła zaraz po Akedah (czyli ofiara Izaaka). Midrasz mówi, że Szatan przebrał się za starego człowieka i powiedział Sarze, że Abraham zabił syna, co spowodował jej głęboki smutek i przerażenie. Krótko po tym, Szatan ukazał się jej w innym przebraniu i powiedział jej, że właśnie widział Izaaka, który był żywy i dobrym zdrowiu. Sarah była tak zachwycona tą wiadomością, że doznała szoku i zmarła wkrótce potem. Mędrcy mówią, że był to "zemsta" za wcześniejszy grzech Sary gdy śmiała się kiedy usłyszała, że będzie miała syna, a następnie zaprzeczyła, że tak zrobiła. Jeszcze inny midrasz tłumaczy, że Sarah zmarła wcześnie, bo zażądała by Abraham wyrzucił Hagar i podkreśliła, że "Bóg będzie sędzią między mną a tobą" tej w sprawie (Rdz 16:5). Jeszcze kolejny stwierdza, że Sara była wściekła, że Abraham nie powiedział jej o przykazaniu Bożym i doprowadziło to ją do przedwczesnej śmierci. W każdym razie należy zauważyć, że śmierć Sary była związana z Akedah Mówi się, że jeśli osoba modli się za inny, a potrzebuje tego samego, to ona pierwsza dostaje odpowiedz... Podobnie, jeśli ktoś błogosławi innym, sam będzie błogosławiony. Przeciwieństwo jest również prawdą: jeśli człowiek przywołuje boską sprawiedliwość i karę przeciwko drugiemu, zostanie osądzony i ukarany przed tego kogo on oskarżył... "Jeśli ktoś ma śmiałość prosić Boga osądzać innego, zapis jego czynów jest dokładnie zbadany, a wszystkie jego grzechy zostaną mu przypomniane." 6. Kiedy ktoś roni łzę za śmierć drugiego, Bóg gromadzi to w Jego butelkach, a osoba będzie za to wynagrodzona. Jeśli ktoś zaniedbuje pogrzeb Żyda, jego własne życie może być skrócone w zapłacie. Szczególnie w przypadku, moralne nienagannej duszy, ponieważ taki człowiek przyniósł dobro na świat, a teraz go nie ma. Nawet jeśli ona nie byłaby jego żoną, to Abraham opłakiwał by utratę Sary, ponieważ była prorokinią. W zwoju Tory, słowo "i płakał za nią" jest napisane małą literką Kaf [ כּ ], sugerując, że Abraham był pokorny sercem, i uważał się za częściowo odpowiedzialny za śmierć Sary. 7. Została pochowana w jaskini Machpela [ מ ע ר ת ה מּ כ פּ ל ה ], na wschód od Hebronu, w kraju Kanaan. Była nazywana Machpelah ponieważ miała dwa poziomy (kaphal) - naskalne w jaskini. 8. Hetyci (synowie "Heta") byli potomkami Kanaana, który żył w rejonie Żyznego Półksiężyca w czasie drugiego millennium BC. Ziemie zajęte przez Hetytów zostały obiecane przez Boga Abrahamowi (Rdz 15:8), później Mojżesz polecił Izraelitom, aby całkowicie zniszczyć Hetytów w Ziemi Obiecanej (Pwt 20:17;. Joz. 24:11). 9. To paradoksalne zdanie, ponieważ ger [גּ ר] jest "obcy" w sensie bycia, cudzoziemcem na świecie (tj. ktoś "tylko przejazdem"), natomiast toszav [תוֹשׁ ב] jest "osadnikiem" i "rezydentem" w kraju. Boży ludzie są "obcy" w tym świecie. Są dosłownie obcy i żyją jak " cudzoziemscy rezydenci" - tutaj, ale nie tutaj. Tak więc rzekł do synów Cheta: "jestem obcy i cudzoziemiec" [גּ ר ו תוֹשׁ ב] między wami, sprzedajcie mi miejsce na pogrzebanie mojej zmarłej... "(Rdz 23:4), a także król Dawid wyznał:" Gdyż pielgrzymami jesteśmy przed tobą i przychodniami, jak wszyscy ojcowie nasi; jak cień są dni nasze na ziemi, beznadziejne."(1 Krn 29:15). Istotne jest, że pierwszą "udokumentowaną ziemią" przyznaną dla narodu żydowskiego było miejsce pochówku Uważa się za pozytywne przykazanie (tj. obowiązek) udział w pogrzebie i odprowadzenie zwłok w drodze na cmentarz. "Kto widzi pogrzeb musi towarzyszyć mu kilka kroków." Pochówek ciała należy zrobić szybko i nikt nie powinien być pochowany wśród bezbożnych lub tych, którzy zaprzeczają Torze. 11. Efron był wysokiej rangi członkiem hetyckiej społeczności (tj. "siedział w pośrodku synów Heta"), który sprzedał Abrahamowi jaskinie Machpelah i kawałek przyległego pola za 400 szekli srebra. W Rdz. 23:16, imię "Efron" pisze się "wadliwie",[ע פ רן] co ma taką samą wartość w gematrii, jak "Ajin Ra" [ [עיןרע "złe oko"

4 12. "Grób Patriarchów", lub Jaskinia Machpelah, jest uważany za drugie najświętsze miejsce na świecie, po Wzgórzu Świątynnym. Poniższe zugot (pary) pochowano tam: Adam / Ewa, Abraham / Sarah; Izaak / Rebeka, Jakub / Leah (Rachel zmarła niedaleko Betlejem). 13. Sara zmarła w wieku 127, Abraham był dziesięć lat starszy od Sary, dlatego Abraham miał 137 lat życia. Izaak miał 37 lat, gdy jego matka zmarła, ponieważ ona miała 90 lat gdy go urodziła. 14. Żydowska tradycja identyfikuje go jako Eliezera z Damaszku (zob. Rdz 15:2). 15. Istnieją spekulacje na temat tego, co to znaczy. Jeden punkt widzenia mówi, że jest to zwyczajowy gest wskazujący na uroczystość w czasie dokonywania ślubu, inny pogląd, że sługa Abrahama uważał "obrzezanie" jako przedmiot przysięgi! 16. Potomkowie Kanaana [כּ נ ע ן] zostali przeklęci (Gen. 9:25) i różne "kananejskie narody", w tym Hetyci, pochodzą od niego (1 Kron. 1:13). Ponadto, Abraham nie chce, aby inni pomyśleli, że jego potomkowie odziedziczyli ziemię Kanaan przez małżeństwa z Kananejczykami. 17. Od czasu, gdy był związany na ołtarzu Izaak został ofiarą dla Boga, a zatem nigdy nie powinien opuszczać Ziemi Świętej... Ichaak, to pierwszy Żyd obrzezany ósmego dnia po urodzeniu, który zmarł w Ziemi Obiecanej. 18. On udał się z powrotem, do ojczyzny Abrama miejsca gdzie Terach zmarł, zwanego Aram Naharaim (dosł. " Dwie rzeki z Aramu ", czyli Tygrys i Eufrat) inaczej zwane miasto Nachora (tj. Nachor to imię brata Abrahama żyjącego w Mezopotamii). Odległość z Hebronu do Aramu wynosi ok. 550 mil 19. Po pierwsze jechał z karawaną dziesięciu wielbłądów (24:10), a po drugie, zapytał Rebekę czy domu ojca może pomieścić ich na noc (24:23), po trzecie, kiedy Laban pokazał mu stodołę dla wielbłądów, on również dał wodę, do umycia nóg dla ludzi, którzy byli sługami (24:32), a wreszcie po omówieniu warunków małżeństwa jest napisane, że "on i ludzie, którzy z nim byli, jedli i pili" (25:54). 20. Eliezer poprosił o wodę, a dziewczyna oferuje mu przynieść wodę dla jego dziesięciu wielbłądów. Innymi słowy, jeśli kobieta prospektywne wykazała Chesed -[ח ס ד] miłosierdzie - zupełnie obcemu, a potem uznano to za znak, że była wybraną oblubienicą przez Boga. Należy pamiętać, że ten test dotyczył wewnętrznych cech charakteru kobiety, a nie jej statusu lub urody czy innych światowych czynników. Rebeka (tj. Rivkah: [ ר ב ק ה ] przeszła ten test, a później była gotowa opuścić swoją rodzinę - to wszystko wiedziała - na podstawie "nieziemskiej" obietnicy. 21. Poza stwierdzeniem, że była dziewicą, Rebeka była nieznana i nie rozpoznawana wśród sąsiadów Jeśli wielbłąd może wypić około 14 litrów wody, a było dziesięć wielbłądów, to miałaby naczerpać 140 litrów wody ze studni - oznacza to dużo pracy, by wyświadczyć uprzejmość dla obcego Wydaje się tutaj, że dał jej to, zanim ustalił jej tożsamość, choć później (24:47) powiedział, że sługa dał jej po tym, jak dowiedział się kim ona jest... Rebeka sama tak powiedziała (24:28). 24. Są pewne problemy z ustaleniem jej wieku, ale tylko jeśli przyjmiemy tradycyjny pogląd, że: 1) urodziła się w tym samym dniu co Izaaka ofiarowano na Moria i 2) Izaak miał 37 lat w czasie (w tym przypadku, powinna mieć trzy lata, ponieważ Izaak miał 40 lat, kiedy spotkali się (!): 25:20), jeśli odrzucimy to (i to na pewno ), to następnie stwierdzimy, że wiek Rebeki jest po prostu niezdefiniowany, mimo że jest w tekście hebrajskie słowo odnosi się do młodej kobiety lub dziewczyny,[ה נּ ע ר ] a jej towarzyszyła piastunka z dzieciństwa (Rdz 24:59). 25. Był bratankiem Abrahama, syn jego brata... Nachora, Betuel był również ojcem Rebeki (i Labana) choć nie znamy, imienia jego żony (tj. matki Rebeki, która być może już nie żyła). 26. Laban był wnukiem ciotecznym Abrahama, a więc kuzynem ojca Izaaka. Mędrcy uważają, że imię Labana znaczy "biały", co sugeruje, że jego perfidia była oczywista dla wszystkich. Pierwszą rzeczą, jaką napisano o Labanie było to, że "widział kolczyk i bransolety na rękach jego siostry", a następnie wybiegł naprzeciw Eliezera. Żydowska tradycja stwierdza, że on biegł, aby go zamordować i skraść jego dobytek. Ze względu na jego późniejsze prześladowanie Jakuba, Laban jest uważany za pierwszego wroga Izraela. Był praktykującym okultyzmu, którego wnukiem był nikt inny niż zły czarnoksiężnik Baalam, który doradził faraonowi zniewolić Żydów. 27. Rebeka była córką kuzyna Izaaka Betuela, ze strony ich ojca. 28. Powiedzieli, że jest boski omen i że należy dać Rebekę za żonę Izaakowi. 29. Kiedy została zapytana o to, czy chce iść z Eliezerem, zgodziła się z własnej woli. 30. Błogosławieństwo; "rozmnóż się w niezliczone tysiące, a potomstwo twoje niech zdobędzie bramy wrogów swoich. " jest niemal identyczne jak błogosławieństwo, które Bóg dał Abrahamowi bezpośrednio po ofiarowaniu syna Izaaka (Rdz 22:17).

5 31. Piastunka Rebeki (24:59), a także kilka innych nieznanych z imienia młodych kobiet. Jechali na wielbłądach, a Eliezer prowadził karawanę wielbłądów w drodze na spotkanie Izaaka. 32. To było miejsce, gdzie Hagar spotkała Anioła Bożego (Rdz 16:14), a później Hagar przeprowadziła się tam z rodziną i zamieszkała na tym obszarze. Izaak jak wydaje się wrócił z tego miejsca, bo być może ustalał pewne sprawy ze swym "przyrodnim bratem" Iszmaelem lub samą Hagar Kiedy zobaczyła Izaaka modlącego się z głębokiej koncentracji i świadczącego anioła stojącego obok niego, skłoniła się głęboko, a następnie spadł z wielbłąda [ תּ פּל מ ע ל ה גּ מ ל ]. Potem zapytała Eliezera, kim jest ten człowiek i natychmiast zakryła twarz, gdy dowiedziała się, że to był Izaak. 34. Rebeka była "siostrzenicą" Sary, o której powiadano, że bardzo przypomina Sarę na wiele sposobów, tak bardzo, że ludzie nie mogli ich odróżnić. 35. Midrasz mówi, że po śmierci Sary, Obłok Szekiny odszedł od jej namiotu, lampy szabatnie nie świeciły już cudownie od jednego szabatu do następnego, i zapach chleba, pieczonego na szabat znikł. Wszystko to powróciło, gdy Rebeka zamieszkał w tym namiocie. 36. Midrasz mówi, że Izaak nie był świadomy śmierci matki, od kiedy pozostał w Moria by studiować u Sem przez trzy lata po zdarzeniu Akedah. Dopiero po tym udał się, by powrócić do Negev i poślubił Rebekę. 37. Ketura to najprawdopodobniej kobieta kananejska która urodziła Abrahamowi jeszcze sześcioro dzieci po śmierci Sary. Imię Ketura [ק טוּר ה] znaczy "pachnąca", i odnosi się do słowa kadzidło (tj. ketoret [ ק טר ת ]. Wśród jej sześciu synów był Midian, od którego pochodzą Madianici (Mojżesz mieszkał z Jethro u Madianitów przez 40 lat). Istnieją wątpliwości, czy powinna ona być traktowana jak konkubina czy żona (por. 25:1 z 1Kron. 1:32), choć niektórzy żydowscy komentatorzy twierdzą, że faktycznie była to Hagar, który pozostała wierna Abrahamowi, nawet po tym, jak opuściła rodzinę. 38. Abraham dał wszystko, co miał Izaakowi, choć też dał "prezenty" swoim dzieciom z Hagar i Ketury. 39. Abraham miał 175 lat, gdy umarł. Oznacza to, że żył jeszcze 38 lat po śmierci Sary Został pochowany w jaskini Machpela przez jego synów Ichaaka i Iszmaela. 41. Bóg (sam, osobiście) błogosławił Izaaka, ponieważ Abrahamowi najwyraźniej nie udało się formalnie pobłogosławić go, zanim umarł. 42. Aby zademonstrować, że Boża obietnica dana Abrahamowi, że Iszmael będzie ojcem dwunastu książąt została spełniona (21:13). 43. Iszmael zmarł w wieku 137 lat. 44. To jest kwestia dyskusyjna Jest to kolejna kwestia do dyskusji. Być może Abraham obawiał się, że Eliezer przekona Izaaka by poślubił jakąś Kananejską dziewczynę po śmierci Abrahama i dlatego Abraham miał mu zabronić tego uroczystą przysięgę, aby nie dopuścić by do tego doszło. 46. Warto się nad tym zastanowić samodzielnie i przedyskutować ten problem.

6 PYTANIA i ODPOWIEDZI do parszy CHAJE SARA (w ujęciu judaizmu ortodoksyjnego wg. Pardes Lauder) PYTANIA: 1. Wymień cztery pary pochowane w Kirjat Arba. 2. Co takiego usłyszała Sara, co spowodowało jej śmierć? 3. Jaki honorowy tytuł B'nej Ches nadali Abrahamowi? 4. Gdzie urodził się Abraham? 5. W jaki sposób wielbłądy Abrahama różniły się od innych? 6. Co oznacza określenie "wszystkie dobra jego pana w jego ręku"? 7. Kiedy Eliezer szukał żony dla Jicchaka, to jakie cechy charakteru miał na względzie? 8. Dlaczego Eliezer, sługa Abrahama, pospieszył w stronę Riwki (Rebeki)? 9. Dlaczego Lawan wybiegł na powitanie Eliezera? 10. Co usunął ze swojego domu Lawan, kiedy powiedział Eliezerowi, że jego dom został oczyszczony? 11.Z kim chciał Eliezer ożenić Jicchaka? 12.Komu poza Eliezerem Riwka dała wodę? 13. Lawan odpowiedział Eliezer wcześniej niż jego ojciec Besuel mógł to zrobić. W jaki sposób świadczy to o cechach charakteru Lawana? 14. Co miała na myśli Riwka (Rebeka), kiedy powiedziała: "Pójdę"? 15. Jakie błogosławieństwo dała rodzina Rebece przed wyjazdem z domu? 16.Kim była Ketura? 17.Jaki dar Abraham ofiarował Jicchakowi? 18.Ile lat miał Abraham kiedy umarł? 19.Przez ile lat Jaakow uczęszczał do Jesziwy w Ewer? 20.Ile razy w Parszy na ten tydzień wymieniane jest imię Eliezera? ODPOWIEDZI: 1. 23,2 - Adam i Chawa (Ewa), Abraham i Sara, Jicchak (Izaak) i Riwka (Rebeka), Jaakow (Jakub) i Lea ,2 - To że Jicchak (Izaak) o mało co nie został złożony w ofierze ,6 - Księcia Boga ,7 - W Ur Kasdim (Ur Chaldejskiego) ,10 - Miały nałożone kagańce, tak aby nie pasły się na cudzych polach ,10 - To, że Eliezer miał ze sobą dokument, w którym Abrahama zapisywał wszystko, co posiada, Icchakowi Izaakowi), po to aby ludzie chcieli, aby ich córka wyszła za niego ,14 - Poszukiwał kogoś, kto wyróżnia się dokonywaniem dobrych czynów ,17 - Ponieważ zobaczył, że woda w studni podniosła się, kiedy Riwka podeszła do niej ,29 - Dlatego, że pożądał pieniędzy Eliezera ,31 - Posążki bożków ,39 - Ze swoją własną córką ,44 - Ludziom, którzy towarzyszyli Eliezerowi ,50 - Świadczy o tym, że Lawan był grzesznikiem ,58 - "Pójdę nawet jeśli ty nie będziecie tego chcieli" ,60 - Aby błogosławieństwo dane Abrahamowi trwało dzięki jej dzieciom ,1 - Hagar ,5 - Moc błogosławieństwa ,7 - Sto siedemdziesiąt pięć lat ,17 - Przez czternaście lat. 20. Ani razu.