szkoła dziecka dla Twojego WSZYSTKO NA TEMAT EDUKACJI W BRUKSELI DLA OSÓB PRZYJEZDNYCH POOLS

Transkrypt

1 szkoła dla Twojego dziecka WSZYSTKO NA TEMAT EDUKACJI W BRUKSELI DLA OSÓB PRZYJEZDNYCH POOLS

2

3 SPIS TREŚCI I 1 1 INFORMACJE OGÓLNE 2 2 CZY TWOJE DZIECKO JEST OSOBĄ PRZYJEZDNĄ? 5 3 EDUKACJA DLA OSÓB PRZYJEZDNYCH 6 4 WYBÓR SZKOŁY 8 5 ZAPISYWANIE DZIECKA 10 6 KOSZTY 10 7 OCZEKIWANIA W STOSUNKU DO RODZICA? 11 8 POMOC DZIECKU W ODRABIANIU LEKCJI 12 9 ZAJĘCIA POZASZKOLNE NEDERLANDSE VERTALING / TŁUMACZENIA NIDERLANDZKIE ADRESY 16 ABY OTRZYMAĆ DODATKOWE INFORMACJE PRZYJDŹ LUB ZADZWOŃ DO BON (patrz str. 16)

4 1 INFORMACJE OGÓLNE EDUKACJA JEST OBOWIĄZKOWA, ALE JEST RÓWNIEŻ PRAWEM W Belgii edukacja jest obowiązkowa dla wszystkich dzieci w wieku od 5 lat (które w danym roku szkolnym ukończą 6 lat) do 18 lat. A to oznacza, że wszystkie dzieci powinny uczęszczać do szkoły. Dotyczy to również tych dzieci, które nie mają odpowiednich dokumentów i tym samym nie mają statusu prawnego w Belgii. 3 SZKOŁY: OD 2,5 DO 18 ROKU ŻYCIA Szkoły w Belgii należą do jednej z poniższych trzech kategorii: Edukacja podstawowa Małe dzieci (w wieku od 2,5 roku do 6 lat), Dzieci starsze (w wieku od 6 do 12 lat) Edukacja średnia (od 12 do 18 roku życia). Dzieci nie muszą uczęszczać do szkoły dopóki nie osiągną odpowiedniego wieku kwalifikującego je do grupy dzieci starszych. Wielu rodziców jednak zapisuje swoje pociechy do klas dla maluchów, gdy te skończą 2,5 roku. SZKOŁY W BRUKSELI: FRANCUSKOJĘZYCZNE LUB NIDERLANDZKOJĘZYCZNE Region Brukseli jest obszarem dwujęzycznym. Są szkoły, w których nauczanie odbywa się w języku francuskim, i szkoły z językiem niderlandzkim. Można wybrać dowolną szkołę. Rząd w Brukseli nie odpowiada za oświatę w mieście. Odpowiedzialność ta spoczywa na Wspólnocie Francuskiej i Wspólnocie Flamandzkiej. To one organizują kształcenie dla wszystkich osób francusko- i niderlandzkojęzycznych w całej Belgii, również w Brukseli. RÓŻNE RODZAJE KSZTAŁCENIA Celem edukacji jest przekazywanie norm i wartości. W Belgii można wybrać, w jakim systemie norm i wartości dziecko ma być wychowywane. Do wyboru jest kilka możliwości bez względu na język: Edukacja bezpłatna. Te szkoły są zwykle wyznaniowe, to znaczy przestrzegane są w nich zasady obowiązujące w danym regionie. W przypadku edukacji francuskojęzycznej istnieją również szkoły bezwyznaniowe. Są to szkoły, w których nie są przestrzegane zasady obowiązujące w danym regionie. Edukacja społeczna i edukacja lokalna. Oferowana jest w ramach szkół w zarządzie władz miejskich lub gminnych. Jest ona wyważona i obiektywna. Edukacja oparta na doświadczeniu. Najbardziej znaną formą jest kształcenie Freinet. Szkoły oferujące program edukacyjny oparty na doświadczeniu na pierwszym miejscu stawiają rozwój osobowy dziecka. Lekcje oparte są na zainteresowaniach i doświadczeniach dzieci w danej klasie. Edukacja prywatna. Niektóre szkoły mogą oferować program edukacyjny uznawany przez inne władze. Przykładem takiego programu jest Baccalaureat (matura). Inne mogą posiadać oficjalne zezwolenie na nauczanie w innym języku niż francuski lub niderlandzki. Za naukę w szkołach prywatnych rodzice muszą płacić czesne, a więc są one dużo droższe.

5 2 I 3

6

7 2 CZY TWOJE DZIECKO JEST OSOBĄ PRZYJEZDNĄ? 4 I 5 W przypadku edukacji francusko- i niderlandzkojęzycznej obowiązują różne definicje osoby przyjezdnej. W systemie edukacji niderlandzkojęzycznej osoba przyjezdna musi spełniać poniższe kryteria: Musi mieć ukończony przynajmniej 5 rok życia (lub skończyć 5 lat nie później niż do 31 grudnia danego roku szkolnego). Nie może mieć ukończonego 18 roku życia do 31 grudnia danego roku szkolnego. Językiem ojczystym lub językiem używanym w domu nie jest niderlandzki. W niedostatecznym stopniu włada językiem, w którym odbywa się nauczanie, co uniemożliwia podążanie normalnym tokiem zajęć. Musi być zapisana do niderlandzkojęzycznej szkoły przez okres nie dłuższy niż dziewięć miesięcy (nie licząc miesięcy wakacyjnych - lipca i sierpnia). W przypadku edukacji francuskojęzycznej osoba przyjezdna, mówiąca innym językiem, musi spełniać poniższe kryteria: Musi mieć przynajmniej 2,5 roku i nie może mieć ukończonego 18 roku życia. Musi posiadać następujący status: - Osoby ubiegającej się o azyl lub uznanej za uchodźcę. - Osoby towarzyszącej osobie ubiegającej się o azyl lub uznanej za uchodźcę. - Osoby uznanej za przesiedloną lub w trakcie procedury przyznawania statusu osoby przesiedlonej. - Osoby pochodzącej z jednego z państw z listy Comité d aide au développement. Nie może przebywać w Belgii dłużej niż rok. W przypadku edukacji francuskojęzycznej nacisk położony jest na status dziecka. W przypadku edukacji niderlandzkojęzycznej nacisk położony jest na kryterium językowe. W ramach edukacji podstawowej dziecko przebywające w otwartym ośrodku dla uchodźców jest zawsze uważane za osobę przyjezdną, nawet jeśli powyższe kryteria nie są spełnione.

8 3 EDUKACJA DLA OSÓB PRZYJEZDNYCH Jeżeli dziecko będzie uczęszczać do szkoły podstawowej lub średniej, można wybrać szkołę niderlandzkojęzyczną lub szkołę francuskojęzyczną. W zależności od dokonanego wyboru, nauka dziecka przebiega w inny sposób. Jeżeli dziecko uczęszczało do szkoły średniej w innym kraju, należy przedłożyć w oryginale wszelkie zaświadczenia i świadectwa szkolne (dołączając również akt urodzenia). Wówczas osiągnięcia dziecka uzyskane przed rozpoczęciem nauki w szkole mogą zostać uznane przez państwo belgijskie. Więcej informacji na ten temat może przekazać jeden z nauczycieli lub wychowawca. Edukacja podstawowa Dziecko można zapisać do dowolnej szkoły. Należy zapytać, czy szkoła jest nastawiona na osoby przyjezdne. Jeśli tak, dziecko będzie miało więcej możliwości szybkiej integracji. W szkołach podstawowych zawsze jest bardzo mało wolnych miejsc. Wielu cudzoziemców przyjeżdża do Belgii w trakcie roku szkolnego, więc nawet szkoły z pełną obsadą również mogą wyrazić zgodę na przyjęcie dziecka. Zawsze jednak szkoła rozpatruje taki wniosek z punktu widzenia całej klasy. Wszystkim rodzicom bowiem zależy na tym, aby szkoła zapewniała ich dzieciom odpowiednią pomoc i wysoki poziom nauczania. EDUKACJA NIDERLANDZKOJĘZYCZNA Zajęcia dla osób przyjezdnych odbywają się przez cały rok. Aby uzyskać dodatkowe środki, szkoły podstawowe muszą przyjąć minimalną liczbę osób przyjezdnych. Wspomniane osoby przyjezdne otrzymują pewną dodatkową liczbę godzin zajęć w okrojonym składzie bez reszty klasy oraz specjalną pomoc w nauce języka niderlandzkiego. Jeżeli w szkole jest zbyt mała liczba osób przyjezdnych, oddzielne lekcje nie są uwzględniane w planie, aczkolwiek osoby przyjezdne nadal są mile wdziane w szkole. Szkoły muszą czekać i obserwować ile osób przyjezdnych zapisuje się co roku i jaki program mogą zaproponować.

9 6 I 7 Szkoły średnie dysponują oddzielnymi klasami dla uczniów przyjezdnych. Dzieci uczą się w nich języka niderlandzkiego i uzyskują gruntowne podstawy przed przejściem na zwykły tok nauczania. Kilka szkół organizuje zajęcia dla uczniów przyjezdnych co roku. Edukacja średnia Klasy dla osób przyjezdnych prowadzą szkoły Sint-Guido-Instituut w Anderlecht oraz Instituut Anneessens Funck w centrum Brukseli. Organizują one również krótkie, przydatne kursy przedmiotowe, jak również służą dziecku pomocą i radą w świadomym wyborze właściwego kierunku. Sint-Guido-Instituut, Dr. Jacobsstraat 67, 1070 Anderlecht Instituut Anneessens Funck, Groot eiland 39, 1000 Brussels Dziecko w wieku od 16 do 18 lat może również zapisać się do Centrum Deeltijds Onderwijs w szkole Don Bosco w Sint-Pieters- Woluwe, które oferuje połączenie zajęć językowych oraz kursów zawodowych. CDO Don Bosco Woluwe, Fr. Gaystraat 127, 1150 St-Pieters-Woluwe Zajęcia wyrównawcze mogą odbywać się przez tydzień, sześć miesięcy lub cały rok szkolny. O tym, jak długo osoba przyjezdna uczęszcza na zajęcia wyrównawcze, decyduje rada integracyjna. W skład wspomnianej rady wchodzi wychowawca, nauczyciel zajęć wyrównawczych, nauczyciel prowadzący kurs językowy oraz zwykły nauczyciel z roku dziecka. Rada integracyjna pomaga również dziecku w wyborze odpowiedniego roku i programu. Na zajęciach wyrównawczych dziecko uczy się francuskiego i uzyskuje solidne podstawy przed rozpoczęciem zwykłego trybu nauczania, aby mogło dołączyć do właściwej klasy. Dzieci przyjezdne mogą także brać udział w wybranych zajęciach razem ze swoimi rówieśnikami. EDUKACJA FRANCUSKOJĘZYCZNA Dodatkowe środki, jakie otrzymują szkoły francuskojęzyczne, również zależą od liczby osób przyjezdnych. Co roku publikowana jest lista szkół oferujących specjalne zajęcia dla uczniów przyjezdnych. Lista szkół organizujących zajęcia wyrównawcze jest publikowana co roku w witrynie

10 4 WYBÓR SZKOŁY CZY POSŁAĆ DZIECKO DO SZKOŁY PRZED WYSTĄPIENIEM OBOWIĄZKU SZKOLNEGO? Dzieci muszą zacząć uczęszczać do szkoły z chwilą ukończenia 6 roku życia. Rodzice mogą jednak posłać swoje dziecko do szkoły już w wieku 2,5 roku. Małe dzieci bardzo dobrze sobie radzą z nauką języków. Jest to więc dla nich dobra okazja opanowania języka, którym będą posługiwać się później w szkole. KTÓRY JĘZYK BĘDZIE LEPSZY DLA DZIECKA? W Brukseli dziecko można posłać do szkoły francuskojęzycznej lub do szkoły niderlandzkojęzycznej. Trzeba się jednak zastanowić, co będzie lepsze dla dziecka. Po dokonaniu wyboru języka nie należy później zmieniać swojej decyzji. W przypadku osób francuskojęzycznych Jeżeli w domu używany jest język francuski, szkoła francuskojęzyczna będzie dla dziecka najlepszym rozwiązaniem. W domu będzie używany ten sam język, co w szkole (lub praktycznie ten sam). Ułatwi to kontakty ze szkołą i pozwoli kontrolować dzienniczek ucznia i zadania domowe dziecka. W przypadku osób, które nie znają ani francuskiego, ani niderlandzkiego Dobrze jest, gdy rodzice mieszkający w Brukseli posługują się przynajmniej jednym z tych dwóch języków. W przypadku preferencji w kierunku języka niderlandzkiego, dziecko należy posłać do szkoły niderlandzkojęzycznej. Ułatwi to kontakty ze szkołą i pozwoli kontrolować dzienniczek ucznia i zadania domowe dziecka. Czy rodzic powinien uczyć się języka francuskiego, bądź niderlandzkiego? Dziecko będzie szczęśliwe, jeżeli rodzic również zaangażuje się w naukę. Wspólne uczenie się języka stanowić będzie dla dziecka motywację. Ważne jest bowiem, aby rodzic wiedział, co się dzieje w szkole, co jest w dzienniczku ucznia i co zostało zadane do domu. Czy należy rozmawiać z dzieckiem tylko po francusku lub po niderlandzku? Oczywiście że nie. Język ojczysty znamy najlepiej. Rozmowa prowadzona z dzieckiem w języku ojczystym pozwala oddać wszelkie niuanse językowe. Dzieciom znającym wszystkie tajniki języka ojczystego łatwiej i szybciej przychodzi nauka drugiego języka. KTÓRA SZKOŁA JEST NAJLEPSZA DLA DZIECKA? Po wybraniu języka, przychodzi czas na wybór szkoły. Pod uwagę należy wziąć dwa istotne czynniki: Czasy dojazdu. Czy do szkoły można dotrzeć pieszo, czy też konieczne jest korzystanie ze środków transportu publicznego? Czy można to pogodzić z własnymi lekcjami lub zajęciami pozostałych dzieci? Rodzaj edukacji. Czy lepsza byłaby edukacja wyznaniowa, bezwyznaniowa, czy też edukacja oparta na specyficznej metodzie nauczania? (Wyjaśnienie pojęć wyznaniowy i bezwyznaniowy można znaleźć w części Informacje ogólne.)

11 I 8 9

12 5 ZAPISYWANIE DZIECKA 6 KOSZTY Wchodząc w nowe środowisko, decyzję o zapisaniu dziecka do preferowanej szkoły należy podjąć jak najszybciej. Nie wolno zwlekać z tym do rozpoczęcia nowego roku szkolnego. Aby dokonać zapisu, najlepiej udać się do szkoły osobiście. Nie można zapisać dziecka przez telefon. Po przyjściu do szkoły rodzic musi się porozumieć. Jeżeli nie zna miejscowego języka, powinien zabrać ze sobą kogoś, kto tym językiem włada. Edukacja podstawowa i średnia w Belgii jest bezpłatna, ale są pewne koszty związane przykładowo z zakupem podręczników, opłatami za wycieczki, czy lekcje pływania. Istnieje możliwość ubiegania się o zapomogę przyznawaną przez Wspólnotę Francuską lub Flamandzką. Informacje na temat warunków i ograniczeń wiekowych można uzyskać w wymienionych w niniejszej broszurze wydziałach, które chętnie służą pomocą.

13 7 OCZEKIWANIA W STOSUNKU DO RODZICA? 10 I 11 KONTROLOWAĆ, CZY DZIECKO UCZĘSZCZA CODZIENNIE DO SZKOŁY Ważne jest, aby dziecko codziennie chodziło do szkoły i zawsze docierało do niej na czas. W przeciwnym razie szkoła nie będzie w stanie prawidłowo realizować programu nauczania. Jeżeli dziecko nie może uczęszczać do szkoły z powodu choroby lub śmierci bliskiego członka rodziny, należy o tym fakcie powiadomić szkołę, a dziecku dać zaświadczenie lekarskie lub usprawiedliwienie. CODZIENNIE KONTROLOWAĆ DZIENNICZEK UCZNIA Szkoła i rodzice często kontaktują się za pośrednictwem dzienniczka ucznia. Należy codziennie zaglądać do dzienniczka swojego dziecka, aby wiedzieć, jak radzi sobie ono w szkole. W razie potrzeby należy poprosić kogoś o pomoc językową. KORZYSTANIE Z TŁUMACZY Gdy rodzic chce porozmawiać z nauczycielami, a nie zna języka, może spytać (osobiście lub przez telefon), czy szkoła przypadkiem nie korzysta z usług tłumaczy. Samodzielne uczenie się danego języka z pewnością ułatwi kontakty. Jeżeli tłumacze nie są dostępni, można poprosić o pomoc przyjaciół lub znajomych. CZŁONKOSTWO W RADZIE RODZICÓW W szkołach zwykle działają Rady Rodziców, które mają wpływ na to, co dzieje się w szkole. W przypadku zainteresowania członkostwem należy skontaktować się ze szkołą. CHODZENIE NA WYWIADÓWKI Po każdej sesji egzaminacyjnej nauczyciel zaprasza rodziców na wywiadówki. Nie należy ich opuszczać. Informacje o zachowaniu dziecka w klasie uzyskane bezpośrednio od nauczyciela są zawsze interesujące. Jest to również dobra okazja do zadania pytań i zgłoszenia ważnych spraw.

14 8 POMOC DZIECKU W ODRABIANIU LEKCJI Dzieci często dostają zadania domowe. Są to zwykle ćwiczenia z zakresu materiału przerobionego w szkole. Służą one lepszemu przyswojeniu materiału przez ucznia. Od czasu do czasu dzieci muszą się również przygotowywać w domu do sprawdzianów. W jaki więc sposób można pomóc dziecku w odrabianiu lekcji? KOREPETYTOR Jeżeli rodzic nie rozumie w wystarczającym stopniu miejscowego języka, zawsze może skontaktować się z instytucjami oferującymi pomoc w odrabianiu zadań domowych. Korepetycji udzielają niektórzy nauczyciele stażyści. Pomocą służą również ochotnicy. Więcej informacji można uzyskać za pośrednictwem fundacji bon. WAŻNY JEST SPOKÓJ I CISZA Do odrabiania zadań domowych dzieci potrzebują spokoju i ciszy. Być może uda się wygospodarować w domu kącik, gdzie dziecko będzie mogło uczyć się w spokoju. Dziecko może również uczyć się w szkole po skończonych zajęciach. RODZIC POWINIEN POMAGAĆ, A NIE WYRĘCZAĆ DZIECKA W ODRABIANIU ZADAŃ DOMOWYCH Jeżeli dziecko ma problemy, a rodzic rozumie język wykładowy, może dziecku pomóc. Nie wolno jednak odrabiać zadań domowych za dziecko. Odrabiając prace domowe samodzielnie, dziecko uczy się.

15 9 ZAJĘCIA POZASZKOLNE 12 I 13 Informacji na temat zajęć pozaszkolnych może udzielić szkoła lub inne stowarzyszenia. Jest wiele instytucji prowadzących zajęcia, które pozwolą dziecku szlifować swój język lub doskonalić inne umiejętności. Poza tym dziecko będzie stykać się tam ze swoimi rówieśnikami. Jeżeli dziecko lubi przygody, uprawianie sportów, taniec, śpiew lub też wyjścia do biblioteki, może zapisać się do harcerstwa, ruchu młodzieży chrześcijańskiej (Chiro), albo do jednego z wielu klubów sportowych. Do dyspozycji jest również akademia muzyczna i akademia sztuk pięknych. Jeszcze inne stowarzyszenia prowadzą wspaniałe zajęcia, na przykład w zakresie akrobacji cyrkowej, czy ekspresji twórczej. Wybór jest z całą pewnością ogromny. bon pomoże znaleźć odpowiednie zajęcia dla Twojego dziecka. Bez wątpienia dzieci mogą się także wiele nauczyć w domu. Wystarczy umożliwić im oglądanie programów telewizyjnych w języku francuskim lub holenderskim, albo pomóc w znalezieniu odpowiedniej książki w języku, w którym realizowany jest program nauczania w szkole.

16 10 NEDERLANDSE VERTALING / TŁUMACZENIA NIDERLANDZKIE 1 ALGEMENE INFORMATIE In België is er leerplicht voor alle kinderen tussen 5 jaar (die dat schooljaar 6 jaar worden) en 18 jaar. Dat betekent ook dat alle kinderen het recht hebben om naar school te gaan. Ook kinderen die geen papieren hebben en dus geen legaal statuut. Kinderen zijn pas vanaf het lager onderwijs leerplichtig, maar veel ouders laten hun kinderen al vanaf 2 ½ jaar naar de kleuterschool gaan. Het Brussels Gewest is tweetalig. Ook de scholen geven les in het Frans of Nederlands. In beide talen heb je de volgende keuzes aan soorten onderwijs : Het vrij onderwijs. Het gemeenschapsonderwijs en het lokaal onderwijs. Het ervaringsgericht onderwijs, waarvan Freinet de bekendste is. Privéscholen. 2 IS JOUW KIND EEN ANDERSTALIGE NIEUWKOMER? Het Nederlandstalig onderwijs legt in zijn definitie de nadruk op het taalcriterium. Daarnaast wordt ook een kind in het basisonderwijs dat in een open opvangcentrum voor vluchtelingen verblijft, gelijkgesteld aan een anderstalige nieuwkomer. Het Franstalig onderwijs legt de nadruk op het statuut van de minderjarige. 3 WELK ONDERWIJS KRIJGEN ANDERSTALIGE NIEUWKOMERS? Heeft jouw kind al secundair onderwijs gevolgd in het buitenland? Leg dan de originele diploma s en rapporten voor (en ook de geboorteakte). Op die manier kan het parcours van je kind in het buitenland erkend worden door de Belgische staat. Het Nederlandstalig onderwijs De lessen voor anderstalige nieuwkomers duren een volledig schooljaar. Het basisonderwijs moet meerdere anderstalige nieuwkomers inschrijven om extra middelen te krijgen. Anderstalige nieuwkomers krijgen dan een aantal uren les apart van hun klas en ondersteuning bij het aanleren van de Nederlandse taal. Het secundair onderwijs heeft aparte klassen voor anderstalige nieuwkomers. Je leert hier de taal maar je krijgt ook een goede voorbereiding op het gewone onderwijssysteem. Het Franstalig onderwijs Het onderwijs in onthaalklassen kan één week, zes maanden of één schooljaar duren. Het Franstalig onderwijs kijkt ook naar het aantal anderstalige nieuwkomers om de extra middelen te bepalen. Anderstalige nieuwkomers kunnen ook voor een deel les volgen met hun leeftijdgenoten.

17 14 I 15 4 HOE KIES JE EEN SCHOOL? Vanaf 2 ½ jaar naar school: wel of niet? De leerplicht start vanaf 6 jaar. Maar kinderen kunnen al vanaf 2 ½ jaar naar school. Jonge kleuters zijn zeer taalgevoelig, waardoor ze heel wat leren van de taal die ze later nodig hebben in de klas. Wat is belangrijk in je keuze voor een school? De taal. In Brussel kan je kiezen tussen Franstalig of Nederlandstalig onderwijs voor jouw kind. Het is belangrijk dat je als ouder goed nadenkt over wat het beste is voor jouw kind. Heb je gekozen voor een taal, dan verander je best niet meer. Zorg dat je zelf ook een van beide talen aanleert. Dat betekent niet dat je je eigen taal niet meer met je kind moet spreken. De afstand. Kan je te voet naar school of moet je het openbaar vervoer nemen? Hoe lang doe je er dan over? Kan je dat combineren met jouw eigen lessen of de activiteiten van de andere kinderen? Het soort onderwijs. Wil je neutraal onderwijs of onderwijs met een speciale pedagogische methodiek? Of kies je liever voor confessioneel onderwijs? 5 WANNEER EN HOE SCHRIJF JE JE KIND IN? Is jouw kind een anderstalige nieuwkomer, schrijf het dan zo snel mogelijk in in de school van keuze. Wacht niet tot er een nieuw schooljaar begint. Voor de inschrijving ga je best naar de school. Telefoneren geldt niet als een inschrijving. Zorg hierbij dat je voldoende kunt communiceren. Ken je onvoldoende de taal, neem dan iemand mee die jou kan helpen. 6 WAT KOST HET? Het basisonderwijs en het secundair onderwijs in België zijn gratis. Maar er komen wel nog extra kosten bij, zoals voor boeken, uitstappen of zwemles. Van de Franse en de Vlaamse gemeenschap kan je financiële ondersteuning krijgen. Vraag naar de voorwaarden en leeftijdsgrenzen bij de diensten vermeld in deze brochure. Ze kunnen je hierbij helpen. 7 WAT WORDT ER VAN JOU VERWACHT? Stuur je kind elke dag naar school. Kijk elke dag in de agenda. Ga naar het oudercontact. Maak gebruik van tolken. Ouderraad: iets voor jou? 8 HOE HELP JE JOUW KIND BIJ HET HUISWERK? Zorg voor een goede omgeving. Help je kind, maar doe het niet zelf! Zoek huiswerkbegeleiding. 9 EN BUITEN DE SCHOOL? Misschien maken de school of andere organisaties jou attent op activiteiten buiten de school. Want ook daar bestaan heel wat organisaties met een rijk aanbod voor kinderen. Ze bieden jouw kind een leuke ontspannende manier om taal en andere vaardigheden bij te leren. En het ontmoet er vriendjes van zijn eigen leeftijd. Trouwens, ook thuis kunnen kinderen op een leuke manier leren. Zet je de televisie aan, kies dan eens voor een Nederlandstalige of Franstalige zender. Of stimuleer je kind om een boek te lezen in de taal van zijn school.

18 11 ADRESY Fundacja bon obejmująca cały Region Brukseli Bruksela : Rue Philippe de Champagne Bruksela T Koekelberg : Rue du Jardinier Koekelberg T Anneessens Anneessens 4 51 Ribaucourt Jubelfeest-Jubilé Schaarbeek : Place Colignon Schaerbeek T Molenbeek : Rue de l Avenir Sint-Jans-Molenbeek (od września 2009) Paviljoen-Pavillon Paviljoen-Pavillon Pogge 51 Graaf van Vlaanderen Klein Kasteeltje - Petit Château W każdym urzędzie miejskim znajduje się wydział mogący udzielić informacji na temat edukacji. Wydawca: Frans De Keyser Zdjęcia: Lies Willaert Skład i druk: d-artagnan Prawa autorskie: blablabla bvba Fundacja bon jest zwolennikiem (bio)różnorodności: niniejsza broszura została wydrukowana na papierze makulaturowym/bielonym bez użycia chloru Bruksela, styczeń 2009 r.

19

20