Emerytury. po zmianach BIBLIOTEKA

Wielkość: px
Rozpocząć pokaz od strony:

Download "Emerytury. po zmianach BIBLIOTEKA"

Transkrypt

1 BIBLIOTEKA Emerytury po zmianach 2014 Zasady przechodzenia na emeryturę dokumentacja, rodzaje świadczeń Ustalanie wysokości emerytury Nowe zasady wypłat świadczeń ze środków zgromadzonych w OFE Wypłata emerytur zawieszonych z powodu kontynuowania zatrudnienia Waloryzacja świadczeń emerytalno-rentowych w 2014 r.

2 BIBLIOTEKA Emerytury po zmianach 2014 Zasady przechodzenia na emeryturę dokumentacja, rodzaje świadczeń Ustalanie wysokości emerytury Nowe zasady wypłat świadczeń ze środków zgromadzonych w OFE Wypłata emerytur zawieszonych z powodu kontynuowania zatrudnienia Waloryzacja świadczeń emerytalno-rentowych w 2014 r.

3

4 Adres redakcji: Warszawa, ul. Okopowa 58/72, Autor: Marek Opolski Redaktor merytoryczny: Wojciech Łysek Redaktor prowadzący: Renata Krasowska-Kłos Projekt graficzny okładki: Kinga Pisarczyk DTP: Joanna Archacka Biuro Obsługi Klienta: Warszawa, ul. Batalionu Platerówek 3, tel , , , Copyright by INFOR Biznes Sp. z o.o. Wydanie I/2014, luty 2014 r. ISBN

5 Spis treści Wstęp... 5 Rozdział 1. Emerytury dla osób urodzonych przed 1949 r... 7 Uprawnienia po ukończeniu powszechnego wieku emerytalnego... 7 Emerytura z urzędu... 9 Wcześniejsze emerytury Rozdział 2. Uprawnienia emerytalne osób urodzonych po 1948 r...13 Emerytura po ukończeniu powszechnego wieku emerytalnego...13 Świadczenie przyznawane z urzędu...13 Prawo do okresowej emerytury kapitałowej Emerytura częściowa Wcześniejsze emerytury...15 Rozdział 3. Wcześniejsza emerytura dla pracowników...17 Staż i wiek...17 Konieczny status pracownika...17 Ubezpieczenie przez określony czas Dodatkowe warunki dla urodzonych po 1948 r Rozdział 4. Wcześniejsza emerytura za pracę w warunkach szkodliwych...21 Praca w szczególnych warunkach...21 Sytuacja wykonujących prace z wykazu A Uprawnienia za pracę z wykazu B Uprawnienia osób wykonujących prace w szczególnym charakterze Tabela 1. Warunki uzyskania wcześniejszej emerytury przez osoby wykonujące pracę w szczególnym charakterze...25 Warunki dla urodzonych po 1948 r Rozdział 5. Wcześniejsza emerytura dla nauczycieli...29 Świadczenie z tytułu wykonywania pracy w szczególnym charakterze...29 Emerytura z Karty nauczyciela...30 Wcześniejsze emerytury dla nauczycieli urodzonych w latach Rozdział 6. Emerytura za długi staż pracy udowodniony do końca 1998 r Tabela 2. Wiek emerytalny dla osób przechodzących na emeryturę na podstawie art. 184 ustawy emerytalnej Pracujący w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze Wykonujący działalność twórczą lub artystyczną Warunki wymagane od kolejarzy Uprawnienia wykonujących pracę górniczą Rozdział 7. Wysokość emerytury obliczanej na starych zasadach Sposób obliczenia Podstawa wymiaru...40 Przyjęcie minimalnego wynagrodzenia Rozdział 8. Ustalanie wysokości emerytury na nowych zasadach Sposób obliczenia...44 Ustalenie kapitału początkowego Kwota składek na koncie w ZUS...46 Średnie dalsze trwanie życia...46 Rekompensata

6 4 Wysokość emerytury częściowej Wysokość okresowej emerytury kapitałowej...48 Rozdział 9. Emerytura mieszana...51 Rozdział 10. Emerytury pomostowe Świadczenie na ogólnych zasadach Emerytura na szczególnych zasadach Ustalanie stażu wymaganego do przyznania emerytury pomostowej Ustalenie wysokości emerytury pomostowej Rozdział 11. Nauczycielskie świadczenia kompensacyjne...59 Warunki nabycia uprawnień...59 Tabela 3. Wiek uprawniający do uzyskania nauczycielskiego świadczenia kompensacyjnego...60 Wysokość świadczenia Rozdział 12. Postępowanie w sprawie przyznania świadczenia Okresy składkowe i nieskładkowe Poświadczanie wysokości wynagrodzenia...64 Inne dowody i załączniki...64 Miejsce złożenia dokumentacji...65 Rozwiązanie stosunku pracy...66 Tabela 4. Wydłużanie wieku emerytalnego dla kobiet Tabela 5. Wydłużanie wieku emerytalnego dla mężczyzn Tabela 6. Warunki uzyskania wcześniejszej emerytury przez osoby wykonujące pracę w szczególnych warunkach wymienione w wykazie B...71 Tabela 7. Warunki wymagane do przyznania emerytury pomostowej na szczególnych zasadach...74 Rozdział 13. Nowe zasady wypłat świadczeń ze środków zgromadzonych w OFE Dobrowolność przystąpienia do OFE...77 Decyzja do końca lipca Obniżenie opłat i obostrzenia dla OFE Ponad połowa środków do ZUS Możliwość przekazania pozostałych środków...80 Na 10 lat przed emeryturą Emerytura z II filaru wyłącznie z subkonta...82 Środki z subkonta a emerytura z FUS Prawo do przeliczenia emerytury dla kobiet...84 Korzystne zmiany w III filarze...85 Rozdział 14. Wypłata emerytur zawieszonych z powodu kontynuowania zatrudnienia Kontrowersyjny art. 103a Ustawa gwarancją wypłaty świadczenia...88 Emerytura plus odsetki...88 Dla wcześniejszych emerytów najpierw rozliczenie...89 Roszczenia uznane przez sąd...90 Konieczny wniosek do ZUS...90 Pomniejszenie podstawy obliczenia emerytury Rozdział 15. Waloryzacja świadczeń emerytalno-rentowych w 2014 r Ważne inflacja oraz wzrost płac W tym roku niewielka podwyżka emerytur i rent...94 Podwyżka innych świadczeń i kwot...94 Wyższa kwota do oddania przez dorabiających...95

7 Wstęp Obowiązujące przepisy przewidują różne możliwości przejścia na emeryturę. Zarówno osobom urodzonym przed 1 stycznia 1949 r., jak i urodzonym po 1948 r. świadczenie to przysługuje przede wszystkim po ukończeniu powszechnego wieku emerytalnego, zróżnicowanego od 1 stycznia 2013 r. w zależności od daty urodzenia wnioskodawcy. Kobiety urodzone po 31 grudnia 1948 r., które na rachunku w otwartym funduszu emerytalnym (OFE) i na subkoncie zgromadziły wystarczającą ilość środków, mają prawo również do okresowej emerytury kapitałowej. Wcześniej, bo po ukończeniu obniżonego wieku emerytalnego (62 lata kobieta i 65 lat mężczyzna), można przejść na emeryturę częściową w wysokości 50 proc. podstawowego świadczenia. Na razie jednak z możliwości tej mogą skorzystać wyłącznie mężczyźni, którzy osiągnęli wspomniany wiek, a nie ukończyli przewidzianego dla nich wieku powszechnego. Nadal możliwe jest uzyskanie jednej z wcześniejszych emerytur, zarówno przez osoby urodzone przed 1949 r., jak również po spełnieniu pewnych dodatkowych warunków przez urodzonych po 1948 r. Dotyczy to m.in. pracowników z długim stażem ubezpieczeniowym, zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze, nauczycieli, kolejarzy, górników, twórców i artystów. Trzeba jednak pamiętać, że wniosek o przyznanie takiego świadczenia można zgłosić przed ukończeniem powszechnego wieku emerytalnego. Dodatkowa możliwość nabycia wcześniejszych uprawnień emerytalnych przewidziana jest dla zatrudnionych w szczególnych warunkach lub przy pracach o szczególnym charakterze (emerytura pomostowa), a także dla nauczycieli (nauczycielskie świadczenie kompensacyjne). W 2014 r. nie zmieniają się w istotny sposób zasady ustalania wysokości emerytur. Osoby urodzone przed 1 stycznia 1949 r., a także w latach , które do końca 2008 r. spełniły warunki wymagane do uzyskania wcześniejszej emerytury, zachowają prawo do starych zasad obliczenia. Otrzymają świadczenie zależne do zarobków uzyskanych w wybranych latach w czasie kariery zawodowej, aktualnej kwoty bazowej oraz udowodnionych okresów składkowych i nieskładkowych. Emerytura dla pozostałych osób wyliczana jest na nowych zasadach. Jej wysokość zależy od składek i kapitału początkowego zgromadzonych na indywidualnym koncie w ZUS. Nowym rozwiązaniem jest uwzględnianie w określonych przypadkach w podstawie obliczenia emerytury również środków zewidencjonowanych na subkoncie. To skutek wejścia w życie od 1 lutego 2014 r. nowych przepisów dotyczących wypłat emerytur ze środków zgromadzonych w otwartych funduszach emerytalnych. Przepisy te wprowadziły wiele istotnych zmian w systemie emerytalnym, dotyczących m.in. przenoszenia środków zgromadzonych w OFE do ZUS, ustalania okresowych emerytur ka- 5

8 Emerytury po zmianach 2014 pitałowych, a także obliczania i przeliczania emerytury z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (FUS) z uwzględnieniem również środków przeniesionych do ZUS z OFE. Warto zaznaczyć, że już niedługo będzie można zgłosić wniosek o wypłatę emerytury przyznanej przed styczniem 2011 r. i zawieszonej w związku z kontynuowaniem zatrudnienia w październiku 2011 r. Możliwość ta będzie dotyczyła osób, których roszczenia nie zostały zrealizowane w postępowaniu sądowym. W 2014 r. emerytów i rencistów czeka też, podobnie jak w ubiegłym roku, waloryzacja świadczeń. Wzrosną również kwoty dodatków oraz najniższych emerytur i rent. Od 1 marca 2014 r. zmieni się kwota bazowa uwzględniana przy obliczaniu niektórych świadczeń. 6

9 Rozdział 1. Emerytury dla osób urodzonych przed 1949 r. Urodzeni przed 1 stycznia 1949 r. mogą uzyskać emeryturę przede wszystkim po ukończeniu powszechnego wieku emerytalnego. Przepisy, które obowiązują od 2013 r., wydłużyły okres aktywności zawodowej mężczyzn urodzonych w 1948 r. Osoby ze wskazanej grupy wiekowej mogą po spełnieniu dodatkowych warunków skorzystać z wcześniejszych emerytur. Przysługują one m.in. pracownikom z długim stażem ubezpieczeniowym, zatrudnionym w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze, nauczycielom. Zasady nabywania prawa do tych emerytur zostały omówione w dalszych rozdziałach tej książki. Uprawnienia po ukończeniu powszechnego wieku emerytalnego Osoby urodzone przed 1 stycznia 1949 r. mogą skorzystać z emerytury przede wszystkim na podstawie art. 27 ustawy o emeryturach i rentach z FUS. Przysługuje ona po spełnieniu dwóch warunków: ukończeniu powszechnego wieku emerytalnego oraz udowodnieniu przynajmniej 20-letniego (w przypadku kobiet) i 25-letniego (w przypadku mężczyzn) okresu składkowego i nieskładkowego. Powszechny wiek emerytalny wynosi 60 lat dla wszystkich kobiet oraz 65 lat dla mężczyzn urodzonych przed 1 stycznia 1948 r. Dla mężczyzn urodzonych w 1948 r. powszechny wiek emerytalny, w którym mogą uzyskać prawo do omawianej emerytury, został na mocy nowelizacji ustawy o emeryturach i rentach z FUS z 11 maja 2012 r. wydłużony w zależności od miesiąca urodzenia. Wynosi on: 65 lat i 1 miesiąc dla mężczyzn urodzonych od 1 stycznia do 31 marca 1948 r., 65 lat i 2 miesiące dla mężczyzn urodzonych od 1 kwietnia 1948 r. do 30 czerwca 1948 r., 65 lat i 3 miesiące dla mężczyzn urodzonych od 1 lipca 1948 r. do 30 września 1948 r., 65 lat i 4 miesiące dla mężczyzn urodzonych od 1 października 1948 r. do 31 grudnia 1948 r. Ustalając staż ubezpieczeniowy wymagany do przyznania emerytury (20 lat dla kobiet i 25 lat dla mężczyzn), ZUS uwzględnia wszystkie udowodnione okresy składkowe oraz okresy nieskładkowe z dokładnością do jednego dnia. Okresy składkowe to, najkrócej mówiąc, okresy, w których dana osoba pracowała i opłacane były za nią składki do ZUS (np. okresy pozostawania w stosunku pracy, wykonywania umowy-zlecenia, prowadzenia działalności gospodarczej). 7

Dla kogo wcześniejsza emerytura. po 2008 roku. e-poradnik. egazety Prawnej. 188 stron komentarzy, porad i przepisów

Dla kogo wcześniejsza emerytura. po 2008 roku. e-poradnik. egazety Prawnej. 188 stron komentarzy, porad i przepisów e-poradnik egazety Prawnej Dla kogo wcześniejsza emerytura po 2008 roku 188 stron komentarzy, porad i przepisów Czy wniosek o wcześniejszą emeryturę pracowniczą może być złożony po 2008 roku Kto może starać

Bardziej szczegółowo

EMERYTURY 2017 z uwzględnieniem zmian od 1 października

EMERYTURY 2017 z uwzględnieniem zmian od 1 października EMERYTURY 2017 z uwzględnieniem zmian od 1 października Prawdziwa historia: Drodzy Czytelnicy, 39,90 brutto Napisz cok@wip.pl 22 518 28 28 www.fabrykawiedzy.com Wstęp Emerytury 2017 1 Emerytury 2017 z

Bardziej szczegółowo

Dla kogo nowe emerytury

Dla kogo nowe emerytury Dla kogo nowe emerytury Nowa emerytura przysługuje wszystkim ubezpieczonym, urodzonym po dniu 31 grudnia 1948 r., którzy osiągnęli minimalny wiek emerytalny, wynoszący co najmniej 60 lat dla kobiet i co

Bardziej szczegółowo

EMERYTURY 2017 z uwzględnieniem zmian od 1 października

EMERYTURY 2017 z uwzględnieniem zmian od 1 października EMERYTURY 2017 z uwzględnieniem zmian od 1 października Prawdziwa historia: Drodzy Czytelnicy, 39,90 brutto Napisz cok@wip.pl 22 518 28 28 www.fabrykawiedzy.com Wstęp Emerytury 2017 1 Emerytury 2017 z

Bardziej szczegółowo

Omówienie regulacji wynikających z ustawy obniżającej wiek emerytalny

Omówienie regulacji wynikających z ustawy obniżającej wiek emerytalny Gdańsk, 2 października 2017 r. Omówienie regulacji wynikających z ustawy obniżającej wiek emerytalny Agnieszka Kurczewska-Stanisławowicz Naczelnik Wydziału Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Gdańsku

Bardziej szczegółowo

Ubezpieczenie emerytalne. dr Ariel Przybyłowicz

Ubezpieczenie emerytalne. dr Ariel Przybyłowicz Ubezpieczenie emerytalne dr Ariel Przybyłowicz Ryzyko emerytalne Ochrona sytuacji ochrony zarobków z powodu zrealizowania prawa do zaprzestania działalności zarobkowej w związku z biologicznym (naturalnym)

Bardziej szczegółowo

Emerytury w nowym systemie emerytalnym dotyczą osób urodzonych po 1 stycznia 1949 roku.

Emerytury w nowym systemie emerytalnym dotyczą osób urodzonych po 1 stycznia 1949 roku. Emerytury w nowym systemie emerytalnym dotyczą osób urodzonych po 1 stycznia 1949 roku. System emerytalny składa się z trzech filarów. Na podstawie podanych niżej kryteriów klasyfikacji nowy system emerytalny

Bardziej szczegółowo

Emerytury: } Część I: Finansowanie. } Część II: Świadczenia

Emerytury: } Część I: Finansowanie. } Część II: Świadczenia Część II świadczenia Emerytury: } Część I: Finansowanie } Część II: Świadczenia Filarowa konstrukcja ubezpieczeń społecznych model klasyczny : I filar - z budżetu państwa II filar ze składki pracodawców

Bardziej szczegółowo

Wydział Prawa, Administracji i Ekonomii EMERYTURY Z FUS

Wydział Prawa, Administracji i Ekonomii EMERYTURY Z FUS EMERYTURY Z FUS CO TO JEST EMERYTURA? Art. 67 ust. 1. Konstytucji RP. Obywatel ma prawo do zabezpieczenia społecznego w razie niezdolności do pracy ze względu na chorobę lub inwalidztwo oraz po osiągnięciu

Bardziej szczegółowo

MATERIAŁY. uzyskane przez Zarząd. NSZZ PRC w temacie. emerytur - emerytur. pomostowych.

MATERIAŁY. uzyskane przez Zarząd. NSZZ PRC w temacie. emerytur - emerytur. pomostowych. Poznań, dnia 20-05-2013 r. MATERIAŁY uzyskane przez Zarząd NSZZ PRC w temacie emerytur - emerytur pomostowych. Pytania w sprawie emerytur pomostowych i wcześniejszych: 1. Pytanie czy takie warunki uprawniają

Bardziej szczegółowo

Ustawa obniżająca wiek emerytalny

Ustawa obniżająca wiek emerytalny Ustawa obniżająca wiek emerytalny 2 Ustawa obniżająca wiek emerytalny ustawa z dnia 16 listopada 2016 r. o zmianie ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych oraz niektórych innych

Bardziej szczegółowo

Wysokość emerytur dla nauczycieli urodzonych po 31 grudnia 1948 r.

Wysokość emerytur dla nauczycieli urodzonych po 31 grudnia 1948 r. Wysokość emerytur dla nauczycieli urodzonych po 31 grudnia 1948 r. Spis treści Wysokość emerytury nauczycielskiej według dotychczasowych zasad............................................................

Bardziej szczegółowo

Spełnienie warunków do wcześniejszej emerytury pracowniczej do końca 2008 r. gwarancją przyznania świadczenia

Spełnienie warunków do wcześniejszej emerytury pracowniczej do końca 2008 r. gwarancją przyznania świadczenia Spełnienie warunków do wcześniejszej emerytury pracowniczej do końca 2008 r. gwarancją przyznania świadczenia Komu przysługuje wcześniejsza emerytura pracownicza Wcześniejsza emerytura pracownicza przysługuje

Bardziej szczegółowo

dochody budżetu państwa). Osoby urodzone po 1948 r. z chwilą osiągnięcia tego wieku uzyskują prawo do emerytury ustalanej w myśl zreformowanych

dochody budżetu państwa). Osoby urodzone po 1948 r. z chwilą osiągnięcia tego wieku uzyskują prawo do emerytury ustalanej w myśl zreformowanych Przeliczanie emerytur Każdy emeryt ma prawo do przeliczenia swojego świadczenia. Musi spełnić jednak określone warunki. O sytuacjach, w których ZUS obliczy nową wysokość emerytury, mówi Eliza Skowrońska

Bardziej szczegółowo

Symbole emerytury wcześniejszej

Symbole emerytury wcześniejszej Podstawa prawna: ustawa o emeryturach i rentach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (tekst jednolity z 2009r., Dz. U. Nr 153, poz. 1227, ze zm.) Ustawa z 11.5.2012r. o zmianie ustawy o emeryturach

Bardziej szczegółowo

Wszystko, czego nie wiesz o emeryturach. Ekspert: Dariusz Noszczak, wicedyrektor, Departament Świadczeń Emerytalno-Rentowych, Centrala ZUS

Wszystko, czego nie wiesz o emeryturach. Ekspert: Dariusz Noszczak, wicedyrektor, Departament Świadczeń Emerytalno-Rentowych, Centrala ZUS Wszystko, czego nie wiesz o emeryturach Ekspert: Dariusz Noszczak, wicedyrektor, Departament Świadczeń Emerytalno-Rentowych, Centrala ZUS 2 Ustalanie wysokości emerytur ze starego systemu Ustalanie wysokości

Bardziej szczegółowo

Prawo pracy. Praca zbiorowa. emerytury. Obowiązki pracodawcy od 1 października 2017 r. REKOMENDUJE Serwis PP. Prawno-Pracowniczy

Prawo pracy. Praca zbiorowa. emerytury. Obowiązki pracodawcy od 1 października 2017 r. REKOMENDUJE Serwis PP. Prawno-Pracowniczy Prawo pracy Praca zbiorowa nowe emerytury Obowiązki pracodawcy od 1 października 2017 r. REKOMENDUJE Serwis PP Prawno-Pracowniczy Praca zbiorowa nowe emerytury Obowiązki pracodawcy od 1 października 2017

Bardziej szczegółowo

Nauczycielskie świadczenie kompensacyjne. Podstawa prawna: Ustawa z dnia 22.05.2009r Dz. U. Nr 997,poz. 800

Nauczycielskie świadczenie kompensacyjne. Podstawa prawna: Ustawa z dnia 22.05.2009r Dz. U. Nr 997,poz. 800 Nauczycielskie świadczenie kompensacyjne Podstawa prawna: Ustawa z dnia 22.05.2009r Dz. U. Nr 997,poz. 800 Od 1 lipca 2009r.obowiązują przepisy ustawy z dnia 22 maja 2009r. o nauczycielskich świadczeniach

Bardziej szczegółowo

Przeliczanie emerytur i rent od kwoty bazowej podwyższonej do 100% przeciętnego wynagrodzenia

Przeliczanie emerytur i rent od kwoty bazowej podwyższonej do 100% przeciętnego wynagrodzenia Przeliczanie emerytur i rent od kwoty bazowej podwyższonej do 100% przeciętnego wynagrodzenia Przepisami art. 194 a ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych

Bardziej szczegółowo

Świadczenia dla nauczycieli

Świadczenia dla nauczycieli Świadczenia dla nauczycieli Nauczyciele mają kilka możliwości przejścia na wcześniejszą emeryturę. Mogą skorzystać z przepisów ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych lub z Karty

Bardziej szczegółowo

Wcześniejsza emerytura dla 60-letnich mężczyzn i 55- letnich kobiet.

Wcześniejsza emerytura dla 60-letnich mężczyzn i 55- letnich kobiet. Wcześniejsza emerytura dla 60-letnich mężczyzn i 55- letnich kobiet. Pracownicy, którzy nie osiągnęli jeszcze pełnego wieku emerytalnego mogą przejść na wcześniejszą emeryturę kobieta po osiągnięciu 55

Bardziej szczegółowo

Część III świadczenia

Część III świadczenia Część III świadczenia Emerytury: } Część III: Świadczenia Emerytury w systemie zdefiniowanego świadczenia. (stary system) Warunki co do zasady : wiek i staż Emerytury w systemie zdefiniowanego świadczenia.

Bardziej szczegółowo

SYSTEM EMERYTALNY W POLSCE

SYSTEM EMERYTALNY W POLSCE SYSTEM EMERYTALNY W POLSCE 1 stycznia 1999 roku weszła w życie reforma systemu emerytalnego. Od tego momentu w Polsce funkcjonują równolegle dwa systemy emerytalne: stary system emerytalny dla osób urodzonych

Bardziej szczegółowo

SPIS TREŚCI Adres redakcji: Redaktor naczelny Gazety Prawnej: Dyrektor artystyczny Gazety Prawnej: Redakcja: DTP: Biuro Reklamy:

SPIS TREŚCI Adres redakcji: Redaktor naczelny Gazety Prawnej: Dyrektor artystyczny Gazety Prawnej: Redakcja: DTP: Biuro Reklamy: SPIS TREŚCI Zasady ustalania wysokości starej emerytury z ZUS...strona 3 Uwzględnienie wynagrodzenia minimalnego zamiast zerowego...strona 10 Doliczenie okresów składkowych lub nieskładkowych...strona

Bardziej szczegółowo

System emerytalny w Polsce

System emerytalny w Polsce Warszawa, marzec 2017 r. System emerytalny w Polsce Dariusz Noszczak System emerytalny to część systemu ubezpieczeń społecznych System ubezpieczeń społecznych System emerytalny System ubezpieczeń społecznych

Bardziej szczegółowo

EMERYTURY 2017 z uwzględnieniem zmian od 1 października

EMERYTURY 2017 z uwzględnieniem zmian od 1 października EMERYTURY 2017 z uwzględnieniem zmian od 1 października Prawdziwa historia: Drodzy Czytelnicy, 39,90 brutto Napisz cok@wip.pl 22 518 28 28 www.fabrykawiedzy.com Wstęp Emerytury 2017 1 Emerytury 2017 z

Bardziej szczegółowo

Emerytura w powszechnym wieku emerytalnym dla osób urodzonych po 31 grudnia 1948 r.

Emerytura w powszechnym wieku emerytalnym dla osób urodzonych po 31 grudnia 1948 r. dr I. A. Wieleba Emerytura w powszechnym wieku emerytalnym dla osób urodzonych po 31 grudnia 1948 r. Osoby urodzone po dniu 31 grudnia 1948 r. mogą nabyć prawo do emerytury w powszechnym wieku emerytalnym,

Bardziej szczegółowo

I n f o r m a c j a p r a w n a

I n f o r m a c j a p r a w n a Warszawa, 25.02.2010 r. I n f o r m a c j a p r a w n a Przedmiot informacji: Emerytury pomostowe i rekompensaty na gruncie ustawy z dnia 19 grudnia 2008 r. o emeryturach pomostowych (Dz. U. nr 237 poz.1656),

Bardziej szczegółowo

EMERYTURY I RENTY 2015 Zmiany, dokumentacja, obowiązki pracodawcy

EMERYTURY I RENTY 2015 Zmiany, dokumentacja, obowiązki pracodawcy EMERYTURY I RENTY 2015 Zmiany, dokumentacja, obowiązki pracodawcy VADEMECUM PŁATNIKA Emerytury i renty 2015 Zmiany, dokumentacja, obowiązki pracodawcy Vademecum płatnika Publikacja Emerytury i renty 2015.

Bardziej szczegółowo

Ustalanie prawa do emerytury w każdym z państw członkowskich UE; w tym również w Anglii

Ustalanie prawa do emerytury w każdym z państw członkowskich UE; w tym również w Anglii Ustalanie prawa do emerytury w każdym z państw członkowskich UE; w tym również w Anglii Jeżeli osoby zainteresowane pracowały za granicą w państwach członkowskich Unii Europejskiej, Europejskiego Obszaru

Bardziej szczegółowo

SPIS TREŚCI. II. Warunki nabywania prawa do emerytury z FUS (emerytury z I filaru) i ustalanie jej wysokości

SPIS TREŚCI. II. Warunki nabywania prawa do emerytury z FUS (emerytury z I filaru) i ustalanie jej wysokości Zasady nabywania prawa do emerytury z I i II filaru przez ubezpieczonych urodzonych po dniu 31 grudnia 1948 r., będących członkami otwartego funduszu emerytalnego oraz rent rodzinnych po tych ubezpieczonych

Bardziej szczegółowo

Świadczenia w razie choroby i macierzyństwa

Świadczenia w razie choroby i macierzyństwa e-poradnik Praca i Ubezpieczenia Praca i Ubezpieczenia Świadczenia w razie choroby i macierzyństwa Rodzaje świadczeń oraz osoby do nich uprawnione Wynagrodzenia za czas niezdolności do pracy Zasiłek chorobowy,

Bardziej szczegółowo

www.zus.pl ZUS wyjaśnia

www.zus.pl ZUS wyjaśnia Waloryzacja świadczeń emerytalno rentowych od dnia 1 marca 2009 r. W marcu 2009 r. Zakład Ubezpieczeń Społecznych przeprowadza waloryzację świadczeń emerytalno-rentowych. Waloryzacja dokonywana jest z

Bardziej szczegółowo

Okresowa emerytura kapitałowa ze środków zgromadzonych w OFE i zewidencjonowanych na subkoncie w ZUS. Świadczeniobiorcy

Okresowa emerytura kapitałowa ze środków zgromadzonych w OFE i zewidencjonowanych na subkoncie w ZUS. Świadczeniobiorcy Okresowa emerytura kapitałowa ze środków zgromadzonych w OFE i zewidencjonowanych na subkoncie w ZUS Świadczeniobiorcy Warunki nabywania prawa do okresowej emerytury kapitałowej ze środków zgromadzonych

Bardziej szczegółowo

KADRY i PŁACE. W SFERZE BUDŻETOWEJ nr 9. Reforma systemu emerytalnego... 2

KADRY i PŁACE. W SFERZE BUDŻETOWEJ nr 9. Reforma systemu emerytalnego... 2 20 września 2017 KADRY i PŁACE W SFERZE BUDŻETOWEJ nr 9 DODATEK do RACHUNKOWOŚCI BUDŻETOWEJ nr 18 (426) K o n k u r s KSIĘGOWY BUDŻETU 2017 www.rb.infor.pl Reforma systemu emerytalnego... 2 Realizacja

Bardziej szczegółowo

Kto może starać się o wcześniejszą emeryturę

Kto może starać się o wcześniejszą emeryturę Kto może starać się o wcześniejszą emeryturę Komu ZUS przyzna prawo do emerytury pomostowej Część osób wykonujących prace w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze, która straciła prawo uzyskania

Bardziej szczegółowo

INFOR RAPORTY W RAPORCIE ZNAJDZIESZ ODPOWIEDZI M.IN. NA NASTĘPUJĄCE PYTANIA:

INFOR RAPORTY W RAPORCIE ZNAJDZIESZ ODPOWIEDZI M.IN. NA NASTĘPUJĄCE PYTANIA: INFOR RAPORTY W RAPORCIE ZNAJDZIESZ ODPOWIEDZI M.IN. NA NASTĘPUJĄCE PYTANIA: Jaka jest wysokość wcześniejszej emerytury z tytułu zatrudnienia w szczególnych warunkach lub o szczególnych charakterze? Jak

Bardziej szczegółowo

mogą nabyć prawo do emerytury po ukończeniu wieku letniego (w przypadku kobiety) lub 25 letniego (w przypadku mężczyzny) okresu składkowego i

mogą nabyć prawo do emerytury po ukończeniu wieku letniego (w przypadku kobiety) lub 25 letniego (w przypadku mężczyzny) okresu składkowego i Świadczenia emerytalno-rentowe rentowe podlegające koordynacji unijnej w stosunkach polsko-greckich ki Zakład Ubezpieczeń ń Społecznych ł maj 2013 Polskie świadczenia emerytalno-rentowe rentowe objęte

Bardziej szczegółowo

Jakie emerytury dla nauczycieli

Jakie emerytury dla nauczycieli Jakie emerytury dla nauczycieli Spis treści Emerytura w powszechnym wieku emerytalnym... 3 Emerytura z tytułu wykonywania pracy w szczególnym charakterze... 4 Emerytura nauczycielska na podstawie Karty

Bardziej szczegółowo

U z a s a d n i e n i e

U z a s a d n i e n i e U z a s a d n i e n i e Projekt nowelizacji ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (Dz. U. z 2004 r. Nr 39, poz. 353, Nr 64, poz. 593, Nr 99, poz. 1001,

Bardziej szczegółowo

Wprowadzenie. Pojęcie i ewolucja ryzyka starości. Metody zabezpieczenia ryzyka starości w prawie polskim

Wprowadzenie. Pojęcie i ewolucja ryzyka starości. Metody zabezpieczenia ryzyka starości w prawie polskim Wprowadzenie Pojęcie i ewolucja ryzyka starości Metody zabezpieczenia ryzyka starości w prawie polskim Przemiany gospodarczo polityczne, a reformy systemów emerytalnych. Reformy systemów emerytalnych :

Bardziej szczegółowo

Spis treści. Wykaz skrótów... 17. Wstęp do I wydania... 19. Wprowadzenie... 21

Spis treści. Wykaz skrótów... 17. Wstęp do I wydania... 19. Wprowadzenie... 21 Wykaz skrótów.................................. 17 Wstęp do I wydania............................... 19 Wprowadzenie.................................. 21 Ustawa z 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach

Bardziej szczegółowo

Świadczenia emerytalne

Świadczenia emerytalne Świadczenia emerytalne PRAWO DO EMERYTURY NA DOTYCHCZASOWYCH ZASADACH (STARY SYSTEM SYSTEM ZDEFINIOWANEGO ŚWIADCZENIA) Dotychczasowe zasady zakładały możliwość uzyskania emerytury po spełnieniu warunku

Bardziej szczegółowo

USTAWA. z dnia r. o zmianie ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych oraz niektórych innych ustaw 1)

USTAWA. z dnia r. o zmianie ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych oraz niektórych innych ustaw 1) Projekt 13 lutego 2012 r. USTAWA z dnia...2012 r. o zmianie ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych oraz niektórych innych ustaw 1) Art. 1. W ustawie z dnia 17 grudnia 1998 r.

Bardziej szczegółowo

PORADNIK SENIORA ZAKŁAD UBEZPIECZEŃ SPOŁECZNYCH

PORADNIK SENIORA ZAKŁAD UBEZPIECZEŃ SPOŁECZNYCH PORADNIK SENIORA ZAKŁAD UBEZPIECZEŃ SPOŁECZNYCH SPIS TREŚCI I. Emerytura na dotychczasowych zasadach.................. 3 II. Jedenaście sposobów na wyższą emeryturę obliczoną w myśl dotychczasowych zasad................................

Bardziej szczegółowo

Nowa emerytura z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych

Nowa emerytura z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych Nowa emerytura z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych Spis treści Czym jest nowa emerytura z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych... 3 Czy możesz dostać nową emeryturę z FUS... 3 Jaki jest powszechny wiek emerytalny...

Bardziej szczegółowo

USTAWA. z dnia r. o nauczycielskich świadczeniach kompensacyjnych

USTAWA. z dnia r. o nauczycielskich świadczeniach kompensacyjnych Projekt USTAWA z dnia...2008 r. o nauczycielskich świadczeniach kompensacyjnych Rozdział 1 Przepisy ogólne Art. 1. Ustawa określa: 1) warunki nabywania i utraty prawa do nauczycielskich świadczeń kompensacyjnych;

Bardziej szczegółowo

Zgodnie z zapisem art. 24 ust. 2 i 3 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z FUS emerytury pomostowe zostaną ustanowione dla

Zgodnie z zapisem art. 24 ust. 2 i 3 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z FUS emerytury pomostowe zostaną ustanowione dla EMERYTURY POMOSTOWE Zgodnie z zapisem art. 24 ust. 2 i 3 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z FUS emerytury pomostowe zostaną ustanowione dla ubezpieczonych urodzonych po dniu 31

Bardziej szczegółowo

Kapitał początkowy po zmianach od 23.09.2011r.

Kapitał początkowy po zmianach od 23.09.2011r. Kapitał początkowy po zmianach od 23.09.2011r. Co to jest kapitał początkowy Kapitał początkowy jest tzw. hipotetyczną emeryturą pomnożoną przez średnie dalsze trwania życia dla wieku 62 lat równe dla

Bardziej szczegółowo

Kto może przejść na emeryturę po ukończeniu 60 lub 65 lat

Kto może przejść na emeryturę po ukończeniu 60 lub 65 lat 1 Bogdan Grzybowski Od 1 października br. zostanie obniżony wiek emerytalny. Co się zmienia? Od 1 października 2017 r. wiek emerytalny będzie wynosił 60 lat dla kobiet i 65 lat dla mężczyzn. Jest to emerytura

Bardziej szczegółowo

WYTYCZNE W SPRAWIE REALIZACJI PRZEPISÓW USTAWY Z DNIA 5 MARCA 2015 R. O ZMIANIE USTAWY O EMERYTURACH I RENTACH Z FUNDUSZU UBEZPIECZEŃ SPOŁECZNYCH

WYTYCZNE W SPRAWIE REALIZACJI PRZEPISÓW USTAWY Z DNIA 5 MARCA 2015 R. O ZMIANIE USTAWY O EMERYTURACH I RENTACH Z FUNDUSZU UBEZPIECZEŃ SPOŁECZNYCH WYTYCZNE W SPRAWIE REALIZACJI PRZEPISÓW USTAWY Z DNIA 5 MARCA 2015 R. O ZMIANIE USTAWY O EMERYTURACH I RENTACH Z FUNDUSZU UBEZPIECZEŃ SPOŁECZNYCH Do art. 26 ust. 5 i 6 ustawy emerytalnej Do ustawy emerytalnej

Bardziej szczegółowo

Informacja o wysokości emerytur i rent rolniczych przyznawanych od dnia 1 marca 2018 r.

Informacja o wysokości emerytur i rent rolniczych przyznawanych od dnia 1 marca 2018 r. Informacja o wysokości emerytur i rent rolniczych przyznawanych od dnia 1 marca 2018 r. Zgodnie z komunikatem Prezesa KRUS z dnia 13 lutego 2018 r. w sprawie kwoty emerytury podstawowej (M.P. z 2018 r.

Bardziej szczegółowo

Warszawa, dnia 5 stycznia 2017 r. Poz. 38. z dnia 16 listopada 2016 r.

Warszawa, dnia 5 stycznia 2017 r. Poz. 38. z dnia 16 listopada 2016 r. DZIENNIK USTAW RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ Warszawa, dnia 5 stycznia 2017 r. Poz. 38 USTAWA z dnia 16 listopada 2016 r. o zmianie ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych oraz niektórych

Bardziej szczegółowo

Do druku nr 2651 WYDZIAŁ PREZYDIALNY. Z poważaniem. o zmianie ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń

Do druku nr 2651 WYDZIAŁ PREZYDIALNY. Z poważaniem. o zmianie ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń .. Do druku nr 2651 Warszawa, dnia r13 sierpnia 2014 r. PIERWSZV PREZES SĄDU NAJWYŻSZEGO RZECZVPOSPOLITEJ POLSKIEJ BSA III-Q21-208/14 Pan Adam PODGÓRSKI Zastępca Szefa Kancelarii Sejmu W odpowiedzi na

Bardziej szczegółowo

Dz.U Nr 228 poz z dnia 21 listopada 2008 r. o emeryturach kapitałowych. Rozdział 1. Przepisy ogólne

Dz.U Nr 228 poz z dnia 21 listopada 2008 r. o emeryturach kapitałowych. Rozdział 1. Przepisy ogólne Kancelaria Sejmu s. 1/14 Dz.U. 2008 Nr 228 poz. 1507 U S T AWA z dnia 21 listopada 2008 r. Opracowano na podstawie: t.j. Dz. U. z 2014 r. poz. 1097, z 2017 r. poz. 38. o emeryturach kapitałowych Rozdział

Bardziej szczegółowo

Tekst ustawy przyjęty przez Senat bez poprawek USTAWA. z dnia 16 listopada 2016 r.

Tekst ustawy przyjęty przez Senat bez poprawek USTAWA. z dnia 16 listopada 2016 r. Tekst ustawy przyjęty przez Senat bez poprawek USTAWA z dnia 16 listopada 2016 r. o zmianie ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych oraz niektórych innych ustaw 1) Art. 1. W ustawie

Bardziej szczegółowo

Warszawa, dnia 11 stycznia 2011 r. MINISTERSTWO PRACY I POLITYKI SPOŁECZNEJ PODSEKRETARZ STANU Marek Bucior DUS MJ/10

Warszawa, dnia 11 stycznia 2011 r. MINISTERSTWO PRACY I POLITYKI SPOŁECZNEJ PODSEKRETARZ STANU Marek Bucior DUS MJ/10 MINISTERSTWO PRACY I POLITYKI SPOŁECZNEJ PODSEKRETARZ STANU Marek Bucior DUS-0210-8-MJ/10 Warszawa, dnia 11 stycznia 2011 r. Pani Irena Wójcicka Podsekretarz Stanu Kancelaria Prezydenta Rzeczypospolitej

Bardziej szczegółowo

Jakie emerytury dla nauczycieli

Jakie emerytury dla nauczycieli Jakie emerytury dla nauczycieli Spis treści Emerytura w powszechnym wieku emerytalnym... 3 Emerytura z tytułu wykonywania pracy w szczególnym charakterze... 4 Emerytura nauczycielska na podstawie Karty

Bardziej szczegółowo

Informacja dla osób urodzonych w latach 1949-1953

Informacja dla osób urodzonych w latach 1949-1953 Informacja dla osób urodzonych w latach 1949-1953 (wybrane artykuły z ustawy z 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z funduszu ubezpieczeń społecznych) Art. 24. 1. Ubezpieczonym urodzonym po dniu

Bardziej szczegółowo

Waloryzacja świadczeń emerytalno-rentowych od 1 marca 2008 r.

Waloryzacja świadczeń emerytalno-rentowych od 1 marca 2008 r. Waloryzacja świadczeń emerytalno-rentowych od 1 marca 2008 r. Od 1 marca 2008 r. Zakład Ubezpieczeń Społecznych dokonuje podwyższenia świadczeń emerytalno-rentowych w ramach ich waloryzacji. Waloryzacji

Bardziej szczegółowo

Zasady przechodzenia nauczycieli na emeryturę na podstawie art. 88 ustawy Karta Nauczyciela po 2007 roku

Zasady przechodzenia nauczycieli na emeryturę na podstawie art. 88 ustawy Karta Nauczyciela po 2007 roku Zasady przechodzenia nauczycieli na emeryturę na podstawie art. 88 ustawy Karta Nauczyciela po 2007 roku I. W sierpniu i wrześniu 2007 r. miała miejsce dwukrotna nowelizacja ustawy Karta Nauczyciela: ustawą

Bardziej szczegółowo

Informacja o wysokości emerytur i rent rolniczych przyznawanych od dnia 1 marca 2018 r.

Informacja o wysokości emerytur i rent rolniczych przyznawanych od dnia 1 marca 2018 r. Informacja o wysokości emerytur i rent rolniczych przyznawanych od dnia 1 marca 2018 r. Zgodnie z komunikatem Prezesa KRUS z dnia 13 lutego 2018 r. w sprawie kwoty emerytury podstawowej (M.P. z 2018 r.

Bardziej szczegółowo

EMERYTURA WCZORAJ, DZIŚ I JUTRO

EMERYTURA WCZORAJ, DZIŚ I JUTRO EMERYTURA WCZORAJ, DZIŚ I JUTRO Aldona Ignatowska nabycie uprawnień emerytalnych wcześniejsza emerytura obliczanie wysokości tzw. starej i nowej emerytury emerytura mieszana emerytura z urzędu Obowiązująca

Bardziej szczegółowo

z dnia 22 maja 2009 r. o nauczycielskich świadczeniach kompensacyjnych

z dnia 22 maja 2009 r. o nauczycielskich świadczeniach kompensacyjnych Kancelaria Sejmu s. 1/6 Dz.U. 2009 Nr 97 poz. 800 U S T AWA z dnia 22 maja 2009 r. o nauczycielskich świadczeniach kompensacyjnych Opracowano na podstawie t.j. Dz. U. z 2018 r. poz. 128. Art. 1. Ustawa

Bardziej szczegółowo

EMP. INFORMACJA do wniosku o emeryturę. Co załatwisz tym wnioskiem. Która placówka ZUS rozpatruje Twój wniosek. Jak wycofać wniosek

EMP. INFORMACJA do wniosku o emeryturę. Co załatwisz tym wnioskiem. Która placówka ZUS rozpatruje Twój wniosek. Jak wycofać wniosek INFORMACJA do wniosku o emeryturę Co załatwisz tym wnioskiem 1. Gdy złożysz ten wniosek: rozpatrzymy Twoje uprawnienia do emerytury z ZUS (w tym do okresowej emerytury kapitałowej 1 ) i wydamy decyzję

Bardziej szczegółowo

Sekretariat Prezydium KK

Sekretariat Prezydium KK Sekretariat Prezydium KK Od: Jolanta Mordasiewicz [Jolanta.Mordasiewicz@mpips.gov.pl] Wysłano: 14 lutego 2012 15:11 Do: przewodn@solidarnosc.org.pl; guz@opzz.org.pl; Biuro@fzz.org.pl Temat: projekt dot.

Bardziej szczegółowo

Warszawa, dnia 17 maja 2018 r. Poz. 926

Warszawa, dnia 17 maja 2018 r. Poz. 926 Warszawa, dnia 17 maja 2018 r. Poz. 926 OBWIESZCZENIE MARSZAŁKA SEJMU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ z dnia 13 kwietnia 2018 r. w sprawie ogłoszenia jednolitego tekstu ustawy o emeryturach kapitałowych 1. Na

Bardziej szczegółowo

2015-12-16. Wyliczanie emerytury na zasadach zbliżonych do tych panujących przed 1.01.1999 r. Emerytura. Do kiedy stare emerytury?

2015-12-16. Wyliczanie emerytury na zasadach zbliżonych do tych panujących przed 1.01.1999 r. Emerytura. Do kiedy stare emerytury? Emerytura Zasady wyliczania wysokości emerytury to suma pieniędzy, którą będzie comiesięcznie otrzymywał ubezpieczony z ZUS w momencie, gdy nabędzie status emeryta. Wyliczanie emerytury na zasadach zbliżonych

Bardziej szczegółowo

Wiek emerytalny od 1 października 2017 r. Sprawdź, co się zmieni i jakie masz uprawnienia

Wiek emerytalny od 1 października 2017 r. Sprawdź, co się zmieni i jakie masz uprawnienia Wiek emerytalny od 1 października 2017 r. Sprawdź, co się zmieni i jakie masz uprawnienia Od 1 października 2017 r. powszechny wiek emerytalny będzie wynosił: t 60 lat dla kobiet, t 65 lat dla mężczyzn.

Bardziej szczegółowo

Okresowa emerytura kapitałowa ze środków zapisanych na subkoncie w ZUS

Okresowa emerytura kapitałowa ze środków zapisanych na subkoncie w ZUS Okresowa emerytura kapitałowa ze środków zapisanych na subkoncie w ZUS Spis treści Czym jest okresowa emerytura kapitałowa... 3 Kiedy możesz uzyskać okresową emeryturę kapitałową... 3 Jak ustalamy wysokość

Bardziej szczegółowo

MINISTER PRACY I POLITYKI SPOŁECZNEJ

MINISTER PRACY I POLITYKI SPOŁECZNEJ MINISTER PRACY I POLITYKI SPOŁECZNEJ Warszawa, dnia 10 września 2015 r. DUS-0700.245.2015.AS dot. K7INT34097 Pani Małgorzata Kidawa-Błońska Marszałek Sejmu RP Szanowna Pani Marszałek, W odpowiedzi na przekazaną

Bardziej szczegółowo

Spis treści Wstęp ROZDZIAŁ 1. Ubezpieczenia w systemie zabezpieczenia społecznego ROZDZIAŁ 2. Struktura systemu ubezpieczeń społecznych

Spis treści Wstęp ROZDZIAŁ 1. Ubezpieczenia w systemie zabezpieczenia społecznego ROZDZIAŁ 2. Struktura systemu ubezpieczeń społecznych Spis treści Wstęp....................................... 11 ROZDZIAŁ 1. Ubezpieczenia w systemie zabezpieczenia społecznego........................... 13 1.1. Prawne podstawy zabezpieczenia społecznego.............

Bardziej szczegółowo

Wysokość emerytury w świetle uchwały Sądu Najwyższego z dnia 10 września 2009 r. (tzw. emerytura po emeryturze).

Wysokość emerytury w świetle uchwały Sądu Najwyższego z dnia 10 września 2009 r. (tzw. emerytura po emeryturze). Wysokość emerytury w świetle uchwały Sądu Najwyższego z dnia 10 września 2009 r. (tzw. emerytura po emeryturze). W dniu 10 września 2009 r. Sąd Najwyższy w składzie 7 sędziów podjął uchwałę, w której przesądził,

Bardziej szczegółowo

z dnia 16 listopada 2016 r. o zmianie ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych oraz niektórych innych ustaw 1)

z dnia 16 listopada 2016 r. o zmianie ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych oraz niektórych innych ustaw 1) Kancelaria Sejmu s. 1/24 U S T AWA Opracowano na podstawie: Dz. U. z 2017 r. poz. 38, 1452. z dnia 16 listopada 2016 r. o zmianie ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych oraz

Bardziej szczegółowo

Emerytury górnicze, pomostowe i wcześniejsze piątek, 27 marca 2015 09:20

Emerytury górnicze, pomostowe i wcześniejsze piątek, 27 marca 2015 09:20 20 marca w chorzowskim oddziale ZUS odbyły się konsultacje telefoniczne w sprawie emerytur górniczych, pomostowych i wcześniejszych. Górnicy pytali, ekspert ZUS odpowiadała. Przedstawiamy rezultat tych

Bardziej szczegółowo

Warszawa, dnia 6 czerwca 2012 r. Poz. 637

Warszawa, dnia 6 czerwca 2012 r. Poz. 637 Warszawa, dnia 6 czerwca 2012 r. Poz. 637 USTAWA z dnia 11 maja 2012 r. o zmianie ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych oraz niektórych innych ustaw 1) Art. 1. W ustawie z dnia

Bardziej szczegółowo

EMP. INFORMACJA do wniosku o emeryturę. Co załatwisz tym wnioskiem. Która placówka ZUS rozpatruje Twój wniosek. Jak wycofać wniosek

EMP. INFORMACJA do wniosku o emeryturę. Co załatwisz tym wnioskiem. Która placówka ZUS rozpatruje Twój wniosek. Jak wycofać wniosek INFORMACJA do wniosku o emeryturę Co załatwisz tym wnioskiem 1. Gdy złożysz ten wniosek: rozpatrzymy Twoje uprawnienia do emerytury z ZUS (w tym do okresowej emerytury kapitałowej 1 ) i wydamy decyzję

Bardziej szczegółowo

Emerytura. Wyliczanie emerytury. Do kiedy stare emerytury? 2014-04-03. Zasady wyliczania wysokości emerytury

Emerytura. Wyliczanie emerytury. Do kiedy stare emerytury? 2014-04-03. Zasady wyliczania wysokości emerytury Emerytura Zasady wyliczania wysokości emerytury to suma pieniędzy, którą będzie comiesięcznie otrzymywał ubezpieczony z ZUS w momencie, gdy nabędzie status emeryta. Reforma ubezpieczeń społecznych podzieliła

Bardziej szczegółowo

Wybrane zagadnienia związane ze świadczeniami emerytalno-rentowymi w świetle przepisów unijnych

Wybrane zagadnienia związane ze świadczeniami emerytalno-rentowymi w świetle przepisów unijnych Wybrane zagadnienia związane ze świadczeniami emerytalno-rentowymi w świetle przepisów unijnych Kolonia, 18.09.2014 r. Podstawy prawne dotyczące zabezpieczenia społecznego w stosunkach polsko-niemieckich

Bardziej szczegółowo

Jak traktowany jest okres urlopu górniczego i dla jakich przypadków ZUS ustala okresy

Jak traktowany jest okres urlopu górniczego i dla jakich przypadków ZUS ustala okresy Kto występuje z wnioskiem o wydanie przez ZUS zaświadczeń potwierdzających okresy uprawniające do emerytury oraz okres brakujący do nabycia uprawnień do emerytury i jaki jest tryb postępowania? Na wniosek

Bardziej szczegółowo

2. Ustawa z 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (Dz. U. z 2013r.,poz.1440 ze zm.);

2. Ustawa z 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (Dz. U. z 2013r.,poz.1440 ze zm.); Październik 2015r. Podstawy prawne: 1. Ustawa z dnia 26 stycznia 1982r. Karta Nauczyciela ( Dz. U. z 2014 r.,poz.191 ze zm.); 2. Ustawa z 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń

Bardziej szczegółowo

Dz.U Nr 228 poz z dnia 21 listopada 2008 r. o emeryturach kapitałowych. Rozdział 1. Przepisy ogólne

Dz.U Nr 228 poz z dnia 21 listopada 2008 r. o emeryturach kapitałowych. Rozdział 1. Przepisy ogólne Kancelaria Sejmu s. 1/7 Dz.U. 2008 Nr 228 poz. 1507 U S T AWA z dnia 21 listopada 2008 r. o emeryturach kapitałowych Opracowano na podstawie: t.j. Dz.U. z 2018 r. poz. 926 Rozdział 1 Przepisy ogólne Art.

Bardziej szczegółowo

Uzasadnienie. 27 kwietnia 2007 r.

Uzasadnienie. 27 kwietnia 2007 r. 27 kwietnia 2007 r. Uzasadnienie W wyniku reformy systemu ubezpieczeń społecznych, zgodnie z deklaracjami zawartymi w przepisach uchwalonych w 1998 r., ulega stopniowej likwidacji możliwość wcześniejszego

Bardziej szczegółowo

EMERYTURY I RENTY 2016

EMERYTURY I RENTY 2016 Niniejsza książka została opracowana przez kilku autorów i skierowana jest do pracodawców oraz służb kadrowo-płacowych w firmie. Stanowi kompendium wiedzy, przewodnik, który wskazuje aktualne przepisy

Bardziej szczegółowo

Emerytury z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych przyznane w latach 2009 2013

Emerytury z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych przyznane w latach 2009 2013 ISSN 1899 1114 nr 3 (123) 12 lutego 2015 Emerytury z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych przyznane w latach 2009 2013 Bożena Kłos Pensions from the Social Insurance Fund in 2009 2013 This article reviews

Bardziej szczegółowo

Ustawa o emeryturach i rentach SPIS TREŚCI

Ustawa o emeryturach i rentach SPIS TREŚCI SPIS TREŚCI ł. Wstęp 7 2. Kogo obejmuje ustawa? 12 3. Zakres świadczeń przewidzianych ustawą 16 4. Podstawa wymiaru świadczeń 16 5. Okresy uwzględniane do uprawnień emerytalno-rentowych... 25 5.1. Uwagi

Bardziej szczegółowo

EMERYTURY POMOSTOWE. Ustawa z dnia 19 grudnia 2008r.o emeryturach pomostowych Dz. U. Nr 237, poz. 1656 weszła w życie od dnia 1 stycznia 2009r.

EMERYTURY POMOSTOWE. Ustawa z dnia 19 grudnia 2008r.o emeryturach pomostowych Dz. U. Nr 237, poz. 1656 weszła w życie od dnia 1 stycznia 2009r. EMERYTURY POMOSTOWE EMERYTURY POMOSTOWE Ustawa z dnia 19 grudnia 2008r.o emeryturach pomostowych Dz. U. Nr 237, poz. 1656 weszła w życie od dnia 1 stycznia 2009r. Ustawa o emeryturach pomostowych zawiera

Bardziej szczegółowo

UCHWAŁA. Protokolant Ewa Wolna

UCHWAŁA. Protokolant Ewa Wolna Sygn. akt II UZP 4/13 UCHWAŁA Sąd Najwyższy w składzie: Dnia 4 lipca 2013 r. SSN Jerzy Kuźniar (przewodniczący, sprawozdawca) SSN Roman Kuczyński SSN Jolanta Strusińska-Żukowska Protokolant Ewa Wolna w

Bardziej szczegółowo

U S T A W A. z dnia. o zmianie ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych oraz niektórych innych ustaw 1)

U S T A W A. z dnia. o zmianie ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych oraz niektórych innych ustaw 1) Projekt z dnia U S T A W A o zmianie ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych oraz niektórych innych ustaw 1) Art. 1. W ustawie z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach

Bardziej szczegółowo

USTAWA z dnia 2016 r. o zmianie ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych oraz innych ustaw. Art. 1.

USTAWA z dnia 2016 r. o zmianie ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych oraz innych ustaw. Art. 1. PROJEKT USTAWA z dnia 2016 r. o zmianie ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych oraz innych ustaw Art. 1. W ustawie z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu

Bardziej szczegółowo

SPIS TREŚCI. www.meritum-ubezpieczenia-spoleczne.abc.com.pl 5. 11 Słowo wstępne. 13 Wykaz skrótów. 17 Rozdział I. System ubezpieczeń społecznych

SPIS TREŚCI. www.meritum-ubezpieczenia-spoleczne.abc.com.pl 5. 11 Słowo wstępne. 13 Wykaz skrótów. 17 Rozdział I. System ubezpieczeń społecznych SPIS TREŚCI 11 Słowo wstępne 13 Wykaz skrótów 17 Rozdział I. System ubezpieczeń społecznych 22 1. Podstawowe pojęcia... 1 23 2. Zasady ogólne... 21 25 3. Zasady podlegania ubezpieczeniom społecznym...

Bardziej szczegółowo

Wszystko o urlopach pracowniczych

Wszystko o urlopach pracowniczych e-poradnik Praca i Ubezpieczenia Praca i Ubezpieczenia Wszystko o urlopach pracowniczych Urlop wychowawczy Urlop bezpłatny Urlopy rodzicielskie Urlop szkoleniowy Urlop okolicznościowy Adres redakcji: 01-042

Bardziej szczegółowo

Spis treści. Wykaz skrótów 13. Wstęp 17

Spis treści. Wykaz skrótów 13. Wstęp 17 System ubezpieczeń społecznych : zagadnienia podstawowe / redakcja naukowa Grażyna Szpor ; Zofia Kluszczyńska, Wiesław Koczur, Katarzyna Roszewska, Katarzyna Rubel, Grażyna Szpor, Tadeusz Szumlicz. 8.

Bardziej szczegółowo

ZAKŁAD UBEZPIECZEŃ SPOŁECZNYCH DEPARTAMENT STATYSTYKI I PROGNOZ AKTUARIALNYCH ANALIZA WYNIKÓW BADANIA OKRESÓW POBIERANIA EMERYTUR

ZAKŁAD UBEZPIECZEŃ SPOŁECZNYCH DEPARTAMENT STATYSTYKI I PROGNOZ AKTUARIALNYCH ANALIZA WYNIKÓW BADANIA OKRESÓW POBIERANIA EMERYTUR ZAKŁAD UBEZPIECZEŃ SPOŁECZNYCH DEPARTAMENT STATYSTYKI I PROGNOZ AKTUARIALNYCH ANALIZA WYNIKÓW BADANIA OKRESÓW POBIERANIA EMERYTUR Warszawa 2012 Opracował: Akceptowała: Andrzej Kania Specjalista Izabela

Bardziej szczegółowo

SYSTEM ZABEZPIECZENIA SPOŁECZNEGO W POLSCE WOBEC ZMIAN DEMOGRAFICZNYCH

SYSTEM ZABEZPIECZENIA SPOŁECZNEGO W POLSCE WOBEC ZMIAN DEMOGRAFICZNYCH SYSTEM ZABEZPIECZENIA SPOŁECZNEGO W POLSCE WOBEC ZMIAN DEMOGRAFICZNYCH ZBIGNIEW DERDZIUK Prezes Zakładu Ubezpieczeń Społecznych System zabezpieczenia społecznego w Polsce Powszechny system ubezpieczeń

Bardziej szczegółowo

- o zmianie ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych.

- o zmianie ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych. SEJM RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ VII kadencja Druk nr 3256 Warszawa, 5 lutego 2015 r. Pan Radosław Sikorski Marszałek Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej Na podstawie art. 118 ust. 1 Konstytucji Rzeczypospolitej

Bardziej szczegółowo

UCHWAŁA. składu siedmiu sędziów Sądu Najwyższego

UCHWAŁA. składu siedmiu sędziów Sądu Najwyższego Sygn. akt III UZP 11/15 UCHWAŁA składu siedmiu sędziów Sądu Najwyższego Sąd Najwyższy w składzie: Dnia 18 listopada 2015 r. Prezes SN Teresa Flemming-Kulesza (przewodniczący) SSN Beata Gudowska (sprawozdawca)

Bardziej szczegółowo

USTAWA. z dnia 11 maja 2012 r. o zmianie ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych oraz niektórych innych ustaw 1)

USTAWA. z dnia 11 maja 2012 r. o zmianie ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych oraz niektórych innych ustaw 1) Dz.U.2012.637 z dnia 2012.06.06 USTAWA z dnia 11 maja 2012 r. o zmianie ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych oraz niektórych innych ustaw 1) Art. 1. W ustawie z dnia 17 grudnia

Bardziej szczegółowo

USTAWA z dnia 22 maja 2009 r.

USTAWA z dnia 22 maja 2009 r. Kancelaria Sejmu s. 1/12 USTAWA z dnia 22 maja 2009 r. Opracowano na podstawie: Dz. U. z 2009 o nauczycielskich świadczeniach kompensacyjnych 1) r. Nr 97, poz. 800, z 2011 r. Nr 75, poz. 398. Art. 1. Ustawa

Bardziej szczegółowo

USTAWA o nauczycielskich świadczeniach kompensacyjnych Art. 1. Art. 2. Art. 3. Art. 4.

USTAWA o nauczycielskich świadczeniach kompensacyjnych Art. 1. Art. 2. Art. 3. Art. 4. USTAWA z dnia 22 maja 2009 r. o nauczycielskich świadczeniach kompensacyjnych (Dz. U. z 23 czerwca 2009 r. Nr 97, poz. 800 ze zm., ost. zm. Dz.U. z 2012 r. poz. 637) Art. 1. Ustawa określa: 1) warunki

Bardziej szczegółowo