PRZYCZYNY NIEPOWODZEŃ SZKOLNYCH
|
|
- Klaudia Antczak
- 7 lat temu
- Przeglądów:
Transkrypt
1 1 PRZYCZYNY NIEPOWODZEŃ SZKOLNYCH Praca szkolna jest jednym z bardziej skomplikowanych rodzajów ludzkiej działalności, w której uczestniczą w określonych warunkach uczeń i nauczyciel. Skomplikowane są również czynniki decydujące o sukcesach lub niepowodzeniach tej działalności. Zagadnienie sukcesów i niepowodzeń szkolnych od wielu lat skupia na sobie uwagę pedagogów, psychologów, rodziców i samych uczniów. Jest to problem ogromnie złożony, gdyż zależy od wielu czynników wzajemnie ze sobą powiązanych. Pojecie niepowodzeń szkolnych jest rozumiane zazwyczaj bardzo szeroko. Wielu autorów uważa, że obejmuje ono wszelkie sytuacje, które charakteryzują się brakiem harmonii między wymaganiami szkoły a postępowaniem ucznia. Akceptując to stanowisko, należy podkreślić, że wymagania stawiane dzieciom i młodzieży przez szkołę mogą być różnej natury. Mogą one np. dotyczyć zachowania uczniów, ich emocjonalnego i wolicjonalnego stosunku do określonych rzeczy i zjawisk, a także uzyskiwanych przez nich wyników nauczania. Niezgodność faktycznego zachowania się dzieci i młodzieży z wymaganiami szkoły w tym zakresie świadczy o istnieniu niepowodzeń wychowawczych. Natomiast rozbieżność między wiadomościami, umiejętnościami i nawykami rzeczywiście opanowanymi przez uczniów a materiałem, jaki powinni oni opanować według zaleceń programowych poszczególnych przedmiotów nauczania, świadczy o występowaniu niepowodzeń dydaktycznych. Te dwie postacie niepowodzeń najczęściej występują łącznie. Niepowodzenia szkolne można zatem rozpatrywać jako porażkę pedagogiczną nauczycieli i nieskuteczność podjętych przez nich działań dydaktycznych, wychowawczych, opiekuńczych i kompensacyjnych. Z kolei, gdy rozpatrujemy je jako problem ucznia, musimy je rozumieć jako jego trudności w uczeniu się i spełnianiu obowiązków szkolnych. Analiza pojęć niepowodzenie oraz niepowodzenie szkolne i terminów pochodnych prowadzi do następującego, hierarchicznego i zależnościowego ich układu: niepowodzenia szkolne są pojęciem najszerszym i obejmują niepowodzenia nauczycieli oraz uczniów; niepowodzenia nauczycieli obejmują: porażki wychowawcze oraz dydaktyczne, jak również organizacyjne; niepowodzenia uczniów dotyczą: zachowania oraz uczenia się. NIEPOWODZENIA SZKOLNE Nauczycieli Uczniów wychowawcze w zachowaniu dydaktyczne w uczeniu się organizacyjne
2 2 Szukając przyczyn niepowodzeń szkolnych, spotkałam się z różnymi ich klasyfikacjami. Pedagodzy dzielą przyczyny porażek na różne kategorie. Świadczy to o ogromnej złożoności problemu, a także szerokim jego zakresie. Czesław Kupisiewicz dzieli przyczyny niepowodzeń szkolnych na : a) społeczno-ekonomiczne obejmujące całokształt względnie trwałych warunków materialnych, społecznych, kulturowych, które powodują niekorzystną sytuację życiową, np. złe warunki materialne i mieszkaniowe, rozpad struktury rodziny, niski poziom intelektualny i kulturalny rodziców, niewłaściwa postawa rodziców wobec dziecka, brak zrozumienia i zaspokojenia potrzeb dziecka; b) biopsychiczne dotyczące złego stanu zdrowia, wad fizycznych, zaburzeń w funkcjonowaniu systemu nerwowego, niedorozwoju umysłowego i innych; c) pedagogiczne tkwiące w samym procesie dydaktycznym i związane z niedoskonałą pracą nauczycieli, ich niedostatecznym przygotowaniem, popełnianiem błędów dydaktycznych, wadliwą postawą wobec ucznia czyli przyczyny zależne od nauczyciela oraz związane z niekorzystnymi warunkami obiektywnymi utrudniającymi pracę szkoły, np. przeładowanie klas nadmierną liczbą uczniów, brak pomocy dydaktycznych, czyli przyczyny niezależne od nauczyciela. Jan Konopnicki wyróżnia przyczyny: a) intelektualne b) emocjonalne i społeczne c) szkolne. Zaś Halina Filipczuk dzieli przyczyny sukcesów i porażek szkolnych na: a) wewnętrzne związane z rozwojem fizycznym i psychicznym dziecka, z jego indywidualnymi właściwościami, b) zewnętrzne do których należą warunki życia dziecka, oddziaływanie bliższego i dalszego otoczenia, opieka i praca wychowawcza, jaką zapewniają mu rodzina i szkoła. Najczęściej jednak przedmiotem dotychczasowych analiz różnych autorów interesujących się niepowodzeniami szkolnymi były na ogół czynniki wyodrębnione między innymi przez Cz. Kupisiewicza, a więc społeczno-ekonomiczne (środowiskowe), biologiczno-psychologiczne (biopsychiczne) i pedagogiczne. Taki też podział chciałabym przedstawić Państwu. I. Społeczno-ekonomiczne przyczyny niepowodzeń Środowisko, w którym rozwija się dziecko, ma bardzo duży wpływ na późniejsze efekty edukacji. Sytuacja materialna rodziców, właściwa atmosfera w domu, wartości uznawane w rodzinie, zaspokajanie potrzeb dziecka są warunkiem prawidłowego rozwoju osobowości. O pozytywnym stosunku do nauki decyduje wiele czynników, wśród nich ważne jest przygotowanie ucznia do szkoły przez rodziców. Składa się ono z dwóch etapów: długofalowego, obejmującego cały wiek przedszkolny, bezpośredniego, obejmującego ostatni rok przed pójściem do pierwszej klasy. Zaś troska rodziców o dziecko uczęszczające już do szkoły musi obejmować wszystkie elementy warunkujące powodzenie w nauce, a więc: stan zdrowia i rozwój fizyczny, rozwój motoryczny, umysłowy, emocjonalny i społeczny, rozwój i realizację zainteresowań zarówno przedmiotami nauki, jak i dziedzinami pozaszkolnymi, zewnętrzne warunki życia, atmosferę panującą w rodzinie,
3 3 tryb życia, organizację codziennych zajęć, a w szczególności przygotowywanie zadań domowych. Bardzo ważnym czynnikiem powodzenia szkolnego jest atmosfera w rodzinie; uczeń, w którego domu panuje atmosfera przykra, konfliktowa, któremu rodzina nie zapewnia poczucia bezpieczeństwa, ma duże trudności w osiąganiu pozytywnych wyników w nauce. Dziecko takie nie jest w stanie pracować na lekcji, gdyż cała jego energia psychiczna jest skierowana na przeżycia związane z sytuacją w domu. Alkoholizm rodziców jest częstą przyczyną niepowodzeń uczniów w szkole, gdyż brak im zaspokojenia podstawowych potrzeb psychofizycznych, a zwłaszcza potrzeby bezpieczeństwa. W obrębie przyczyn środowiskowych pojawia się bardzo często w najnowszej literaturze określenie uczniowie zaniedbani pedagogicznie. Dotyczy ono dziecka, któremu brak wychowania rodzinnego. Zjawisko to uznano za istotną przyczynę niepowodzeń szkolnych. Może ono być skutkiem śmierci lub opuszczenia przez rodziców albo skutkiem ujemnego oddziaływania czynników wychowujących na przebieg jego życia i rozwoju. W szczególnie trudnej sytuacji znajdują się dzieci wychowujące się w domach dziecka. Analiza wykazuje, że dom dziecka pomimo dobrej niejednokrotnie bazy materialnolokalowej i wyposażenia w nowoczesny sprzęt nie wypełnia dostatecznie swych zadań związanych z zapewnieniem powodzenia szkolnego wychowankom. Przyczynami ich niepowodzeń jest niezaspokojenie podstawowych potrzeb psychicznych, tzn. potrzeby bezpieczeństwa, przynależności i miłości. Nie sprzyja także powodzeniu szkolnemu atmosfera nerwowości, ciągłego pośpiechu, chaosu i nieporządku. Jeśli rodzice nie mają czasu dla dziecka, nabiera ono przekonania, że rodzicom nie zależy na jego nauce. Nie wystarczy systematycznie posyłać ucznia do szkoły, zaopatrzyć go w potrzebne przybory, zapewnić ciszę do odrabiania lekcji. O powodzeniu szkolnym decyduje atmosfera, jaka panuje w rodzinie, wolna od napięć, nacechowana życzliwością dla dziecka, a równocześnie kulturalna. W oparciu o badania R. Pawłowskiej przeprowadzone w połowie lat 90-tych można ustalić listę czynników społeczno-ekonomicznych, które odgrywają decydujące znaczenie w kształtowaniu niepowodzeń szkolnych. Należą do nich: - niekorzystna atmosfera wychowawcza w domu, - złe warunki materialne (brak przyborów szkolnych, podręczników), - złe warunki mieszkaniowe (brak miejsca do nauki), - rozłąka rodziców, - brak zainteresowania dzieckiem ze strony rodziców, - brak pomocy wynikający z niskiego poziomu wykształcenia rodziców, - zbyt dużo obowiązków domowych, - niezaradność wychowawcza rodziców, - nadopiekuńczość, nadmierne zainteresowanie dzieckiem, - zbyt wysokie wymagania stawiane dziecku. II. Biopsychiczne przyczyny niepowodzeń Biopsychiczne przyczyny niepowodzeń szkolnych są przedmiotem licznych badań naukowych. Tę grupę przyczyn większość pedagogów w swoich pracach określa mianem przyczyn tkwiących w uczniu. Na całokształt biopsychicznych uwarunkowań braków postępów uczniów w nauce składają się następujące elementy: - ogólny stan zdrowia, - ewentualne wady fizyczne (niesprawne funkcjonowanie narządów zmysłowych, np. wady wzroku lub słuchu, zaburzenia mowy, leworęczność, itp.), - ogólny poziom rozwoju umysłowego ucznia,
4 4 - ewentualne zaburzenia układu nerwowego (niestabilność emocjonalna, agresywność, apatia, brak cierpliwości i wytrwałości w pracy, itp.), - ewentualne zaburzenia w funkcjonowaniu procesów poznawczych (niezdolność skupienia uwagi, brak motywów uczenia się, zbyt wolne tempo myślenia, skłonność do powierzchownego uogólniania, szybkie męczenie się wykonywaną pracą umysłową, itp.), - cechy temperamentu i charakter ucznia, - uzdolnienia wykazywane przez ucznia. Duża grupa badaczy zwraca uwagę na nieprawidłowe właściwości rozwoju umysłowego i aktywności poznawczej uczniów jako na pierwotną, a zarazem podstawową przyczynę ich trudności i niepowodzeń w nauce. Wiele uwagi poświęca się również znaczeniu motywacji i niesprawnemu bądź wadliwemu funkcjonowaniu narządów zmysłowych. Stwierdza się, że zaburzeniom rozwojowym ulega bardzo często m.in. percepcja wzrokowa, słuchowa, mowa, lateralizacja oraz rozwój ruchowy. Dysharmonie rozwoju funkcji percepcyjno-motorycznej w postaci fragmentarycznych deficytów ujawniają się przede wszystkim w nauce czytania i pisania, dotycząc niepowodzeń w niższych klasach. Zjawisko to powszechnie jest nazywane dysleksją, dysgrafią i dysortografią, co oznacza niemożność opanowania umiejętności prawidłowego czytania i pisania w przewidzianym czasie i przy pomocy normalnie stosowanych metod. Badania wykazują, że dzieci z takimi mikrodeficytami stanowią 15% całej populacji szkolnej, natomiast wśród uczniów z niepowodzeniami szkolnymi odsetek ten wynosi 70-90%. Niepowodzeniom tym można w pewnej mierze zapobiec, otaczając ucznia specjalną opieką. Nauczyciel zauważając nieprawidłowości, powinien włączyć dziecko do zespołu wyrównawczego lub skierować na zajęcia reedukacyjne. A oto kilka wskazówek, jak rozpoznać ucznia dyslektycznego w szkole: 1. Trudności w pisaniu: - kłopoty w pisaniu ze słuchu, - mylenie liter b-p, d-b, d-g, u-n, m.-w, ł-l, a-ą, itp., - trudności w pisaniu wyrazów ze zmiękczeniami, dwuznakami, głoskami tracącymi dźwięczność, - brak różnicowania ę-en-e, ą-om, - opuszczanie drobnych elementów liter, gubienie liter, opuszczanie końcówek i cząstek wyrazów, - przestawianie liter w wyrazach, - błędy typowo ortograficzne wynikające ze słabszej pamięci wzrokowej, - wolne tempo pisania, - zniekształcanie strony graficznej. 2. Trudności w czytaniu: - wolne tempo czytania, - błędy w czytaniu: zamiana liter, opuszczanie, zamiana brzmienia, - nieprawidłowe odczytywanie całych wyrazów, - trudności we właściwej intonacji czytanych tekstów, - słabe rozumienie czytanej treści, - zgadywanie znaczenia czytanych napisów, - opuszczanie całych linijek w czytaniu, - niechęć do czytania, zwłaszcza głośnego. 3. Trudności występujące w nauce innych przedmiotów: a) w rysowaniu: - zbyt silny lub zbyt słaby nacisk ołówka, - zmiana kierunku w rysunkach, - kłopoty z rozplanowaniem rysunku na kartce;
5 5 b) w nauce języków obcych; c) w uczeniu się pamięciowym: - tabliczka mnożenia, - nauka wierszy, - ciągi słowne (np. nazwy miesięcy, dni tygodnia); d) w nauce geografii: - słabe czytanie mapy, - niewłaściwa orientacja w stronach świata; e) w nauce geometrii: - zmiany kierunku w rysunkach geometrycznych, - trudności w różnicowaniu kształtów geometrycznych, - słabe rozumienie pojęć geometrycznych, - zakłócenie orientacji i wyobraźni przestrzennej; f) występujące na lekcjach wychowania fizycznego: - błędne rozumienie instrukcji ćwiczeń spowodowane słabą orientacją w schemacie ciała i przestrzeni, - obniżona sprawność ruchowa. Dodatkowym objawem dysleksji jest nierównomierna koncentracja uwagi i wolne tempo pracy. Analizując przyczyny biopsychiczne nie można pominąć wpływu stanu zdrowia dziecka na wyniki nauczania. Jedną z przyczyn powstawania opóźnień w nauce stanowią częste choroby, powodujące absencję uczniów i piętrzenie się zaległości. W wyniku przeprowadzonych badań w jednej z warszawskich szkół podstawowych stwierdzono, że zaledwie 10% badanych nie wykazywało odchyleń w stanie zdrowia, zaś odsetek uczniów, u których odnotowano 2 lub większą liczbę nieprawidłowości zdrowotnych wyniósł 48%. Najczęstszymi chorobami pośrednio wpływającymi na opóźnienia w nauce są schorzenia górnych dróg oddechowych, zaburzenia funkcji układu nerwowego i sercowonaczyniowego, choroby reumatyczne i choroby zakaźne, a także zaburzenia w rozwoju somatycznym. Czynniki biopsychiczne są bardzo złożone i mogą wywoływać niepowodzenia, piętrzyć kłopoty. Dostrzeganie ich w porę przez nauczycieli i rodziców może zapobiec dziecięcym rozczarowaniom, choć ich zlikwidowanie rzadko jest możliwe. Badacze defektów rozwojowych i mikrouszkodzeń sygnalizują wzrost dzieci, które są w różnym stopniu nimi dotknięte. Przyczyny tego stanu rzeczy upatrują w negatywnych zmianach cywilizacyjnych (zwiększonym tempie życia, skażonym i toksycznym środowisku naturalnym, sytuacjach stresowych przeżywanych przez potencjalnych rodziców). III. Pedagogiczne przyczyny niepowodzeń szkolnych Wyodrębnienie przyczyn ściśle pedagogicznych spośród kompleksu różnych przyczyn niepowodzeń szkolnych nie jest sprawą łatwą i w rzeczywistości podział tego rodzaju jest możliwy tylko w rozważaniach teoretycznych (podobnie jak w przypadku innych kategorii). Pod pojęciem tej kategorii przyczyn, mimo że przez autorów literatury dotyczącej tego problemu różnie nazywanych, kryją się bardzo podobne treści. Czesław Kupisiewicz dzieli przyczyny dydaktyczne na względnie niezależne oraz względnie zależne od nauczyciela. Pierwszą grupę stanowią przyczyny związane z nieodpowiednimi zewnętrznymi warunkami pracy dydaktyczno-wychowawczej, a wśród nich: - różnorakie braki istniejącego systemu szkolnego, np. niedostateczne powiązanie różnych typów szkół, nieprzystosowanie szkoły do wymagań współczesnej nauki i
6 6 techniki ( reforma edukacyjna ma za zadanie zniwelować te braki, ale czy to się powiedzie można będzie ocenić dopiero za kilkanaście lat przyp. autorki); - nieprzystosowanie procesu nauczania do możliwości intelektualnych oraz społecznie uwarunkowanych zainteresowań i potrzeb dzieci i młodzieży; - brak podręczników szkolnych lub ich niedostosowanie czy nieodpowiedni poziom pod względem merytorycznym i metodycznym (obecnie raczej nie kontrolowany zalew rynku edukacyjnego ofertą podręcznikową, powodujący swoiste zagubienie się nauczycieli i uczniów w tej wielości i rozmaitości przyp. autorki); - niedostateczne wyposażenie szkół i pracowni w niezbędny sprzęt i pomoce naukowe; - trudne warunki organizacyjne pracy szkół, a przede wszystkim dwu- i wielozmianowość nauczania, nadmierna liczba uczniów w klasach, nieracjonalna organizacja zajęć szkolnych; - różnorakie niedociągnięcia w dziedzinie systemu kształcenia i doskonalenia nauczycieli. Druga grupa przyczyn to te, które wiążą się bezpośrednio z pracą dydaktycznowychowawczą nauczycieli. Są to: - błędy oraz usterki metodyczne i wychowawcze wynikające z nieznajomości współczesnej teorii pedagogicznej albo też z nieumiejętności posługiwania się teorią w codziennej pracy; - błędy oraz usterki metodyczne i wychowawcze wynikające z niedostatecznej znajomości uczniów; - błędy oraz usterki metodyczne i wychowawcze wynikające z braku dostatecznej opieki nad uczniami opóźnionymi w nauce; - nieprzygotowanie do lekcji, zaniedbywanie samokształcenia i podnoszenia kwalifikacji. Większość autorów bezspornie dowodzi, iż przyczyny pedagogiczne występują zwykle obok innych przyczyn niepowodzeń szkolnych. Jednocześnie wydaje się, że wielu z nich uznaje zagadnienie wpływu niewłaściwej pracy nauczyciela oraz niekorzystnych warunków tej pracy za priorytetowe. Świadczy o tym fakt, że w dostępnych publikacjach poświęca się temu zagadnieniu coraz więcej uwagi. Niektórzy badacze skłonni są nawet przeceniać znaczenie pracy samego nauczyciela, w konsekwencji upatrując w niej jedynej i ostatecznej przyczyny niepowodzeń szkolnych. Warto jednak tu podkreślić, że nie podejmowali oni na ogół prób kompleksowej analizy wyników badań nad przyczynami niepowodzeń. Badaniami nie obejmowano ani całokształtu tych przyczyn, ani też wszystkich aspektów opóźnienia uczniów w nauce. Ponadto każdy przypadek uczniowskiego niepowodzenia należy rozpatrywać indywidualnie, ponieważ każdy taki przypadek ma sobie właściwą historię, która niewątpliwie jest następstwem wielu różnych czynników tkwiących zarówno w samej szkole, jak i poza nią. IV. Podsumowanie W wyniku badań przeprowadzonych w połowie lat 90-tych obejmujących 1256 uczniów różnych szkół podstawowych (ich rodziców i nauczycieli) ustalono, że hierarchia przyczyn niepowodzeń szkolnych jest różna w zależności od tego, w oparciu o opinie jakich populacji jest tworzona oraz kształtuje się odmiennie na różnych obszarach oświatowych: - z analizy dokumentacji uczniów z niepowodzeniami szkolnymi wynika, że dominują przyczyny rodzinne i środowiskowe, następnie biopsychiczne i wewnątrzszkolne, - zarówno nauczyciele, jak i rodzice dostrzegają te same rodzaje przyczyn, lecz przypisują im różną siłę oddziaływania, - nauczyciele eksponują przyczyny rodzinne, zaś rodzice pedagogiczne. Pewna zbieżność opinii dotyczy wpływu uwarunkowań biopsychicznych.
7 7 Nauczyciele generalnie uważają, że najczęściej niepowodzenia szkolne pojawiają się za sprawą przyczyn biopsychicznych i środowiskowych, największą rolę przypisując mikrodeficytom posiadanym przez uczniów, których ten problem dotknął. Rodzice natomiast za najważniejsze uznali przyczyny dydaktyczne, a wśród nich wykształcenie nauczycieli, a także popełniane przez nich błędy metodyczne i wychowawcze. W opinii rodziców, dotyczących uwarunkowań biopsychicznych niepowodzeń szkolnych, przeważał raczej zły stan zdrowia niż niski poziom rozwoju umysłowego, który zdaniem nauczycieli okazał się niezmiernie ważny. Rodzice obwiniają za niepowodzenia ich dzieci wszystko to, co wiąże się ze szkołą, a najbardziej samych nauczycieli. Mniejszą uwagę przywiązują do możliwości umysłowych własnych dzieci, a tego, co może wiązać się bezpośrednio z nimi zdają się w ogóle nie zauważać. Co mogą zrobić rodzice, aby dziecko uniknęło trudności w nauce? 1. Otaczać dziecko troskliwą opieką od najmłodszych lat. 2. Dbać o prawidłowy rozwój fizyczny (leczyć przewlekłe choroby, wady fizjologiczne, mieć stały kontakt z lekarzem). 3. Troszczyć się o prawidłowy rozwój dziecka we wszystkich jego sferach. 4. Przygotować dziecko do nauki szkolnej poprzez rozwijanie samodzielności, zainteresowań poznawczych, chęci do pracy. 5. Przez lata nauki dbać o zdrowie fizyczne i psychiczne dziecka. 6. Troszczyć się o dobrą atmosferę w rodzinie, o zaspokojenie potrzeb emocjonalnych, zwłaszcza potrzeby bezpieczeństwa. 7. Dbać o prawidłowe stosunki swego dziecka z rówieśnikami, a także nauczycielami. 8. Stawiać dziecku wymagania dostosowane do jego możliwości. 9. Utrzymywać systematyczny kontakt ze szkołą i wychowawcą. 10. Zapewnić jak najlepsze warunki do odrabiania lekcji, tj. miejsce, czas i spokój. 11. Systematycznie interesować się sprawami szkolnymi dziecka. Co może zrobić nauczyciel, aby pomóc dziecku w trudnościach szkolnych? 1. Przeprowadzić wnikliwą obserwację uczniów na początku roku szkolnego oraz prowadzić systematyczną obserwację przez cały rok. 2. Przeprowadzić wywiad z rodzicami. 3. Dobrze poznać swoich uczniów. 4. Wnikliwie analizować dokumenty i wytwory dziecka. 5. Indywidualizować pracę na lekcji, szczególną opieką otaczając uczniów z trudnościami. 6. Jak najszybciej stworzyć zespół wyrównawczy, aby dodatkowo pracować z tymi dziećmi. 7. Być w stałym kontakcie z psychologiem, pedagogiem, w razie potrzeby kierować uczniów do specjalisty. 8. Życzliwie, wyrozumiale i cierpliwie pracować z każdym uczniem. Systematycznie kontrolować pracę i udzielać wskazówek. 9. Być w stałym kontakcie z rodzicami uczniów. 10. Często stosować ćwiczenia korektywne, umożliwiające wdrożenie uczniów do systematyczności, kontroli oraz koncentracji uwagi. 11. Organizować zespoły samopomocy koleżeńskiej. Opracowała; E. Jóźwiak
8 8
Niepowodzenia szkolne. Przyczyny, skutki, zapobieganie.
Literka.pl Niepowodzenia szkolne. Przyczyny, skutki, zapobieganie. Data dodania: 2012-02-10 14:11:17 Autor: Anna Bajorek W referacie przedstawione zostało zagadnienie niepowodzeń szkolnych dzieci i młodzieży
Bardziej szczegółowoEwa Strzykowska Dysleksja, dysgrafia, dysortografia
Ewa Strzykowska Dysleksja, dysgrafia, dysortografia ( referat dla rodziców ) Dysleksja rozwojowa specyficzne trudności w czytaniu i pisaniu występujące u dzieci o prawidłowym rozwoju umysłowym. Specyficzne
Bardziej szczegółowoDYSLEKSJA PORADY DLA RODZICÓW
DYSLEKSJA PORADY DLA RODZICÓW CO TO JEST DYSLEKSJA? Dysleksja rozwojowa jest to zespół zaburzeń występujących w procesie uczenia się, czytania i pisania u dzieci o prawidłowym rozwoju umysłowym. U podstaw
Bardziej szczegółowoCo to jest dysleksja? Wskazówki dla rodziców
Co to jest dysleksja? Wskazówki dla rodziców Co to jest dysleksja rozwojowa? To termin określający zespół specyficznych trudności w uczeniu się czytania i pisania. Trudności w czytaniu i pisaniu objęte
Bardziej szczegółowoAkademia Młodego Ekonomisty
Akademia Młodego Ekonomisty RODZIC I NAUCZYCIEL PARTNERZY PROCESU EDUKACJI Katarzyna Stryjek Uniwersytet Ekonomiczny w Poznaniu 19 października 2015 r. etapy rozwoju człowieka wg Eriksona Pięć z nich dotyczy
Bardziej szczegółowoJak pomóc dziecku mającemu trudności w nauce czytania i pisania?
Jak pomóc dziecku mającemu trudności w nauce czytania i pisania? Stopniowe opanowanie umiejętności czytania i pisania stanowi jeden z najistotniejszych elementów nauki w zerówce jak i w pierwszych latach
Bardziej szczegółowoPROBLEMY ROZWOJOWE I WPŁYW CZYNIKÓW ZEWNĘTRZNYCH NA NIEPOWODZENIA EDUKACYJNE
PROBLEMY ROZWOJOWE I WPŁYW CZYNIKÓW ZEWNĘTRZNYCH NA NIEPOWODZENIA EDUKACYJNE Magdalena Biłan-Brozenbach Specjalistyczna Poradnia Psychologiczno-Pedagogiczna Dla Dzieci z Niepowodzeniami Edukacyjnymi NIEPOWODZENIA
Bardziej szczegółowoTrudności w nauce pisania i ortografii
Trudności w nauce pisania i ortografii Wiadome jest, Ŝe niepowodzenia szkolne nie pojawiają się nagle. Mogą pojawić się na róŝnych poziomach edukacji szkolnej. Powodują one, Ŝe dziecko nie jest w stanie
Bardziej szczegółowoporadnik Pedagogiczno Terapeutyczny dla Rodziców Szkoły Podstawowej z Oddziałami Integracyjnymi Nr 342 im. J. M. Szancera w Warszawie
poradnik Pedagogiczno Terapeutyczny dla Rodziców Szkoły Podstawowej z Oddziałami Integracyjnymi Nr 342 im. J. M. Szancera w Warszawie Nr 1/2017 /październik, listopad, grudzień/ EUROPEJSKI TYDZIEŃ ŚWIADOMOŚCI
Bardziej szczegółowoPRZEDMIOTOWY SYSTEM OCENIANIA Z WIEDZY O SPOŁECZEŃSTWIE Gimnazjum w Zespole Szkół w Januszkowicach Rok szkolny 2015/2016
PRZEDMIOTOWY SYSTEM OCENIANIA Z WIEDZY O SPOŁECZEŃSTWIE Gimnazjum w Zespole Szkół w Januszkowicach Rok szkolny 2015/2016 Nauczyciel: Renata Wadas Podręcznik: Wiedza o społeczeństwie I. Kuczałek, M. Urban
Bardziej szczegółowoPRZEDMIOTOWY SYSTEM OCENIANIA z języka francuskiego w Publicznym Gimnazjum nr 1 w Łodzi nauczyciel : Anna Żądło-Sobiepańska
PRZEDMIOTOWY SYSTEM OCENIANIA z języka francuskiego w Publicznym Gimnazjum nr 1 w Łodzi nauczyciel : 1. Ocenie podlegają: słuchanie, mówienie (wypowiedzi zarówno w języku rodzimym jak i w języku francuskim,
Bardziej szczegółowoNiepowodzenia szkolne naszych uczniów. (autoewaluacja)
powodzenia szkolne naszych uczniów (autoewaluacja) Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 17 listopada 2010 r. w sprawie zasad udzielania i organizacji pomocy psychologiczno pedagogicznej w
Bardziej szczegółowoPRACA DOMOWA JAKO JEDNA Z FORM KSZTAŁCENIA
PRACA DOMOWA JAKO JEDNA Z FORM KSZTAŁCENIA mgr Agata Pajkert-Skadłubowicz 1. Praca domowa uczniów. Praca domowa - jest nieodłącznym elementem procesu kształcenia w systemie klasowo-lekcyjnym, jest ważną
Bardziej szczegółowoDOSTOSOWANIE WYMAGAŃ EDUKACYJNYCH
DOSTOSOWANIE WYMAGAŃ EDUKACYJNYCH UWZGLĘDNIANIE OPINII PSYCHOLOGICZNO-PEDAGOGICZNYCH WSKAZÓWKI DLA NAUCZYCIELI Rozporządzenie MEN z dn. 30.04.2007 Nauczyciel jest obowiązany, na podstawie opinii poradni
Bardziej szczegółowoPORADNIA PSYCHOLOGICZNO-PEDAGOGICZNA NR 22
Strona 1 z 5.. (pieczątka szkoły). (data) INFORMACJA SZKOŁY O DZIECKU Informacje na potrzeby diagnozy w Poradni Psychologiczno-Pedagogicznej nr 22 w Warszawie. Udzielenie rzetelnych informacji ułatwi postawienie
Bardziej szczegółowoPRZEDMIOTOWY SYSTEM OCENIANIA Z JĘZYKA ANGIELSKIEGO DLA UCZNIÓW Z DYSLEKSJĄ ROZWOJOWĄ
PRZEDMIOTOWY SYSTEM OCENIANIA Z JĘZYKA ANGIELSKIEGO DLA UCZNIÓW Z DYSLEKSJĄ ROZWOJOWĄ Opracowanie: Mgr Anna Borek Mgr Barbara Jakubiec Mgr Tomasz Padyjasek Spis treści: 1. Termin dysleksja. 2. Trudności
Bardziej szczegółowoRegulamin. organizacji pomocy psychologiczno-pedagogicznej w Szkole Podstawowej w Ulhówku
Regulamin organizacji pomocy psychologiczno-pedagogicznej w Szkole Podstawowej w Ulhówku Szkoła Podstawowa im. Stanisława Staszica w Ulhówku udziela i organizuje uczniom uczęszczającym do szkoły, ich rodzicom
Bardziej szczegółowoPOMOC PSYCHOLOGICZNO - PEDAGOGICZNA
POMOC PSYCHOLOGICZNO - PEDAGOGICZNA SZKOŁA PODSTAWOWA NR 15 W ŻORACH Żory, 10 września 2018 r. Opracowały: Agnieszka Adamczyk Agnieszka Fajkier ORGANIZACJA I UDZIELANIE POMOCY PSYCHOLOGICZNO PEDAGOGICZNEJ
Bardziej szczegółowoMetody diagnozowania rozwoju dziecka w wieku przedszkolnym
Metody diagnozowania rozwoju dziecka w wieku przedszkolnym Jadwiga Mielczarek j.mielczarek@womczest.edu.pl Podstawowe kierunki realizacji polityki oświatowej państwa w roku szkolnym 2017/2018 Wdrażanie
Bardziej szczegółowoZAŁĄCZNIK nr 5 do STATUTU ORGANIZACJA POMOCY PSYCHOLOGICZNO-PEDAGOGICZNEJ W PRZEDSZKOLU I SZKOLE ROZDZIAŁ I PODSTAWY PRAWNE 1 ROZPORZĄDZENIE
ZAŁĄCZNIK nr 5 do STATUTU ORGANIZACJA POMOCY PSYCHOLOGICZNO-PEDAGOGICZNEJ W PRZEDSZKOLU I SZKOLE ROZDZIAŁ I PODSTAWY PRAWNE 1 ROZPORZĄDZENIE Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 30 kwietnia
Bardziej szczegółowoModuł IIIb. Rozpoznawanie ryzyka występowania specyficznych trudności w uczeniu się. Wg materiałów prof. Marty Bogdanowicz
Moduł IIIb Rozpoznawanie ryzyka występowania specyficznych trudności w uczeniu się Wg materiałów prof. Marty Bogdanowicz (prezentacja wykorzystana na kursie e-learningowym nt. Rozpoznawanie ryzyka dysleksji
Bardziej szczegółowoZajęcia specjalistów TERAPIA LOGOPEDYCZNA
Zajęcia specjalistów TERAPIA LOGOPEDYCZNA Prawidłowy rozwój mowy uwarunkowany jest właściwym rozwojem intelektualnym, fizycznym i emocjonalnym. Opanowanie właściwej techniki mówienia, wyraziste wymawianie
Bardziej szczegółowoJak pomóc uczniowi z trudnościami w nauce? (przyczyny trudności, skutki, formy pomocy uczniowi)
Jak pomóc uczniowi z trudnościami w nauce? (przyczyny trudności, skutki, formy pomocy uczniowi) W każdej klasie są uczniowie, dla których nauka to problem, którym uczenie się sprawia poważne trudności.
Bardziej szczegółowopieczęć szkoły (data)
pieczęć szkoły.. (data) P o r a d n i a P s y c h o l o g i c z n o - P e d a g o g i c z n a n r 2 ŁCRE w Ł o m ż y ul. Polna 16, 18-400 Łomża Tel./faks 86-215-03-18 www.lcre-lomza.webd.pl e-mail: ppplomza@poczta.onet.pl
Bardziej szczegółowoŁomżyńskie Centrum Rozwoju Edukacji w Łomży
pieczęć szkoły.. (data) Łomżyńskie Centrum Rozwoju Edukacji w Łomży P o r a d n i a P s y c h o l o g i c z n o - P e d a g o g i c z n a n r 2 18-400 Łomża, ul. Polna 16 tel./faks 86-215-03-18 www.lcre-lomza-webd.pl
Bardziej szczegółowoPrzedmiotowy system oceniania z matematyki w klasach IV-VIII Szkoły Podstawowej im. Jana Brzechwy w Dratowie
Przedmiotowy system oceniania z matematyki w klasach IV-VIII Szkoły Podstawowej im. Jana Brzechwy w Dratowie 2017/2018 opracowany na podstawie programu: "Matematyka z plusem" 1 Przedmiotowy system oceniania
Bardziej szczegółowoCZEGO RODZICE NIE WIEDZĄ O SWOICH DZIECIACH A WIEDZIEĆ POWINNI?
CZEGO RODZICE NIE WIEDZĄ O SWOICH DZIECIACH A WIEDZIEĆ POWINNI? mgr Magdalena Jabłońska mgr Dorota Orłowska 1 DLACZEGO RODZICE NIE MAJĄ WIEDZY O ISTOTNYCH PROBLEMACH SWOICH DZIECI? brak czasu mało doświadczeń
Bardziej szczegółowoInformacje dla rodziców i nauczycieli. Co to jest dysleksja? Czy moje dziecko jest dyslektykiem?
Informacje dla rodziców i nauczycieli Czy moje dziecko jest dyslektykiem? W swojej pracy w gimnazjum spotkałam się niejednokrotnie z uczniami, którzy mimo poważnych trudności w nauce doszli do kolejnego
Bardziej szczegółowoRegulamin organizacji pomocy psychologiczno-pedagogicznej
Regulamin organizacji pomocy psychologiczno-pedagogicznej Szkoła Podstawowa nr 65 im. Gustawa Morcinka w Katowicach udziela i organizuje uczniom uczęszczającym do szkoły, ich rodzicom oraz nauczycielom
Bardziej szczegółowoGimnazjum nr 1 im. Jana Kochanowskiego w Koluszkach SZKOLNY SYSTEM WSPIERANIA UCZNIA Z TRUDNOŚCIAMI W UCZENIU SIĘ. Opracowała: Emilia Michalak
Gimnazjum nr 1 im. Jana Kochanowskiego w Koluszkach SZKOLNY SYSTEM WSPIERANIA UCZNIA Z TRUDNOŚCIAMI W UCZENIU SIĘ Opracowała: Emilia Michalak Koluszki, rok szkolny 2006/2007 PODSTAWA PRAWNA Rozporządzenie
Bardziej szczegółowoZASADY ORGANIZACJI I UDZIELANIA POMOCY PSYCHOLOGICZNO-PEDAGOGICZNEJ W PUBLICZNYCH PRZEDSZKOLACH, SZKOŁACH I PLACÓWKACH. Krakowska Małgorzata
ZASADY ORGANIZACJI I UDZIELANIA POMOCY PSYCHOLOGICZNO-PEDAGOGICZNEJ W PUBLICZNYCH PRZEDSZKOLACH, SZKOŁACH I PLACÓWKACH Krakowska Małgorzata REGULACJE PRAWNE Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z
Bardziej szczegółowoElżbieta Chodorowska. Strategia działań wobec uczennicy z symptomami ryzyka dysleksji
Elżbieta Chodorowska Strategia działań wobec uczennicy z symptomami ryzyka dysleksji Elżbieta Chodorowska- nauczyciel wspomagający w Szkole Podstawowej nr 1 im. T. Kościuszki w Kutnie Obserwacja uczennicy
Bardziej szczegółowoKaja Kasprzak. Diagnoza dziecka z grupy ryzyka dysleksji
Kaja Kasprzak Diagnoza dziecka z grupy ryzyka dysleksji Kaja Kasprzak pedagog w Poradni Psychologiczno-Pedagogicznej w Rogoźnie Analiza problemu: I. Informacje o dziecku Oskar, uczeń klasy II szkoły podstawowej.
Bardziej szczegółowoPOMOC PEDAGOGICZNA W SZKOŁACH I INNYCH PLACÓWKACH
POMOC PEDAGOGICZNA W SZKOŁACH I INNYCH PLACÓWKACH SZKOŁY I PLACÓWKI WYCHOWAWCZE UDZIELAJĄ I ORGANIZUJĄ POMOC WSPÓŁPRACUJĄC Z: 1. Rodzicami 2. Nauczycielami 3. Poradniami 4. Innymi szkołami 5. Innymi podmiotami
Bardziej szczegółowoŁomżyńskie Centrum Rozwoju Edukacji w Łomży
pieczęć szkoły.. (data) Łomżyńskie Centrum Rozwoju Edukacji w Łomży P o r a d n i a P s y c h o l o g i c z n o - P e d a g o g i c z n a n r 2 18-400 Łomża, ul. Polna 16 tel./faks 86-215-03-18 www.lcre-lomza-webd.pl
Bardziej szczegółowoPROGRAM ZAJĘĆ KOREKCYJNO KOMPENSACYJNYCH DLA UCZNIÓW ZE SPECYFICZNYMI TRUDNOŚCIAMI W NAUCE CZYTANIA I PISANIA
PROGRAM ZAJĘĆ KOREKCYJNO KOMPENSACYJNYCH DLA UCZNIÓW ZE SPECYFICZNYMI TRUDNOŚCIAMI W NAUCE CZYTANIA I PISANIA TYTUŁ PROGRAMU: GŻEGŻÓŁKA CZYLI ODKRYWANIE TAJEMNIC. Autor programu: mgr Violetta Jasińska
Bardziej szczegółowoSZKOLNY ZESPÓŁ DO SPRAW SPECJALNYCH POTRZEB EDUKACYJNYCH UCZNIÓW - PLAN PRACY -
SZKOLNY ZESPÓŁ DO SPRAW SPECJALNYCH POTRZEB EDUKACYJNYCH UCZNIÓW - PLAN PRACY - I. W skład zespołu wchodzą nauczyciele prowadzący zajęcia edukacyjne w danej klasie, wychowawcy klas, pedagog szkolny oraz
Bardziej szczegółowoPercepcja wzrokowa jest zdolnością do rozpoznawania i rozróżniania bodźców
Percepcja wzrokowa jest zdolnością do rozpoznawania i rozróżniania bodźców wzrokowych a także do ich interpretowania przez odniesienie do poprzednich doświadczeń. Nie jest wyłącznie zdolnością do dokładnego
Bardziej szczegółowoCzynniki warunkujące osiągnięcia szkolne uczniów
Czynniki warunkujące osiągnięcia szkolne uczniów Opracowanie mgr Joanna Ewa Szkop w ŁomŜy 1 Pojęcie niepowodzenia i sukcesu w nauce szkolnej trzeba rozpatrywać łącznie. W nauczaniu tam, gdzie kończy się
Bardziej szczegółowoPRZEDMIOTOWE ZASADY OCENIANIA Z MATEMATYKI W KLASACH IV-VIII SZKOŁY PODSTAWOWEJ IM. MARII KONOPNICKIEJ W MIĘKISZU NOWYM
PRZEDMIOTOWE ZASADY OCENIANIA Z MATEMATYKI W KLASACH IV-VIII SZKOŁY PODSTAWOWEJ IM. MARII KONOPNICKIEJ W MIĘKISZU NOWYM Przedmiotowe zasady oceniania z matematyki opracowane zostały na podstawie zatwierdzonego
Bardziej szczegółowoPomoc logopedyczna dzieciom w wieku przedszkolnym jako profilaktyka niepowodzeń szkolnych. Autor: mgr Grażyna Wrzaszczak
Pomoc logopedyczna dzieciom w wieku przedszkolnym jako profilaktyka niepowodzeń szkolnych Autor: mgr Grażyna Wrzaszczak [...] przyszłość dziecka kształtuje się w przedszkolu. D.Elsenbroich, Co siedmiolatek
Bardziej szczegółowoObowiązujące od 1 września 2017 r.
ZMIANY W SPRAWIE UDZIELANIA I ORGANIZACJI POMOCY PSYCHOLOGICZNO-PEDAGOGICZNEJ W PUBLICZNYCH PRZEDSZKOLACH, SZKOŁACH I PLACÓWKACH Obowiązujące od 1 września 2017 r. Opracowano na podstawie Rozporządzenia
Bardziej szczegółowoPROCEDURA ORGANIZACJI
PROCEDURA ORGANIZACJI POMOCY PSYCHOLOGICZNO PEDAGOGICZNEJ W SZKOLE PODSTAWOWEJ Z ODDZIAŁAMI INTEGRACYJNYMI NR 11 IM. BOLESŁAWA CHROBREGO W PŁOCKU 1 Cel procedury Określenie zasad udzielania i organizacji
Bardziej szczegółowoPrzedmiotowy System Oceniania z matematyki klasy 4 6 Szkoły Podstawowej w Kluczewie. Przedmiotowy System Oceniania z matematyki jest zgodny z:
Przedmiotowy System Oceniania z matematyki klasy 4 6 Szkoły Podstawowej w Kluczewie Przedmiotowy System Oceniania z matematyki jest zgodny z: 1. Rozporządzeniem Ministra Edukacji Narodowej z dnia 27 sierpnia
Bardziej szczegółowoOśrodek Rozwoju Edukacji
Ośrodek Rozwoju Edukacji Karta Indywidualnych Potrzeb Ucznia Termin założenia karty 20.09.2011r. IMIĘ (IMIONA) I NAZWISKO Ucznia Kamil klasa IV Nazwa przedszkola/szkoły lub placówki zakładającej Kartę.
Bardziej szczegółowoPROCEDURY ORGANIZOWANIA I UDZIELANIA POMOCY PSYCHOLOGICZNO- PEDAGOGICZNEJ W XVI LICEUM OGÓLNOKSZTAŁCĄCYM W SZCZECINIE
PROCEDURY ORGANIZOWANIA I UDZIELANIA POMOCY PSYCHOLOGICZNO- PEDAGOGICZNEJ W XVI LICEUM OGÓLNOKSZTAŁCĄCYM W SZCZECINIE Podstawa prawna: 1. Ustawa z dnia 14 grudnia 2016 r. Prawo oświatowe (Dz. U. z 2017
Bardziej szczegółowoWymagania edukacyjne z edukacji dla bezpieczeństwa w Szkole Podstawowej nr 3 w Zamościu
Wymagania edukacyjne z edukacji dla bezpieczeństwa w Szkole Podstawowej nr 3 w Zamościu I. KRYTERIA OCENIANIA Wiedzę i umiejętności ucznia ocenia się na poziomach: podstawowym obejmuje on poziom konieczny
Bardziej szczegółowoWydział Specjalnych Potrzeb Edukacyjnych ORE Jolanta Rafał-Łuniewska
Akty prawne na rzecz ucznia z symptomami ryzyka dysleksji oraz zadania nauczycieli edukacji wczesnoszkolnej w organizowaniu pomocy psychologiczno-pedagogicznej Wydział Specjalnych Potrzeb Edukacyjnych
Bardziej szczegółowoCo to jest dysleksja rozwojowa?
Co to jest dysleksja rozwojowa? DYSLEKSJA ROZWOJOWA to nazwa całego zespołu trudności w czytaniu i pisaniu u dzieci o prawidłowym rozwoju umysłowym, w uproszczeniu zwanego dysleksją. Określenie rozwojowa
Bardziej szczegółowoZASADY KORZYSTANIA Z POMOCY PSYCHOLOGICZNO-PEDAGOGICZNEJ W SZKOLE PODSTAWOWEJ NR 218
ZASADY KORZYSTANIA Z POMOCY PSYCHOLOGICZNO-PEDAGOGICZNEJ W SZKOLE PODSTAWOWEJ NR 218 Szkoła Podstawowa Nr 218 organizuje i udziela uczniom, ich rodzicom oraz nauczycielom pomocy psychologiczno-pedagogicznej
Bardziej szczegółowoPSO Edukacji Wczesnoszkolnej w Szkole Podstawowej im Marii Kotlarz w Tychnowach
PSO Edukacji Wczesnoszkolnej w Szkole Podstawowej im Marii Kotlarz w Tychnowach CELE EDUKACYJNE 1. Wspomaganie wszechstronnego i harmonijnego rozwoju ucznia, w tym szczególnie: a) umiejętności poprawnego
Bardziej szczegółowoPomoc psychologiczno-pedagogiczna dla uczniów
Pomoc psychologiczno-pedagogiczna dla uczniów Pomoc psychologiczno-pedagogiczna jest udzielana uczniowi ze względu na jego indywidualne potrzeby edukacyjne, wynikające w szczególności: z niepełnosprawności,
Bardziej szczegółowoNie dla szkoły lecz dla życia się uczymy Seneka Młodszy
Nie dla szkoły lecz dla życia się uczymy Seneka Młodszy Program wspierania uczniów z trudnościami w nauce w Zespole Szkół Ogólnokształcących w Strzelinie Strzelin 2016 PODSTAWA PRAWNA Rozporządzenie MEN
Bardziej szczegółowoDysleksja rozwojowa CO WARTO WIEDZIEĆ O DYSLEKSJI ROZWOJOWEJ?
Dysleksja rozwojowa CO WARTO WIEDZIEĆ O DYSLEKSJI ROZWOJOWEJ? TERMINOLOGIA 1. Szersze znaczenie terminu dysleksja rozwojowa - specyficzne trudności w czytaniu, pisaniu, liczeniu u dzieci o prawidłowym
Bardziej szczegółowoProcedura udzielania pomocy psychologiczno-pedagogicznej w Zespole Szkół im. Ks. Jerzego Popiełuszki w Juchnowcu Górnym
Procedura udzielania psychologiczno-pedagogicznej w Zespole Szkół im. Ks. Jerzego Popiełuszki w Juchnowcu Górnym 1. Pomoc psychologiczno-pedagogiczna w Zespole Szkół im. Ks. Jerzego Popiełuszki w Juchnowcu
Bardziej szczegółowoOd nowego roku szkolnego 2017/2018 w naszym przedszkolu pomoc psychologicznopedagogiczna udzielana jest na podstawie nowego
Od nowego roku szkolnego 2017/2018 w naszym przedszkolu pomoc psychologicznopedagogiczna udzielana jest na podstawie nowego ROZPORZĄDZENIA MINISTRA EDUKACJI NARODOWEJ z dnia 9 sierpnia 2017 r. w sprawie
Bardziej szczegółowoRegulamin. organizacji pomocy. psychologiczno-pedagogicznej. w Szkole Podstawowej nr 1 im. G. Morcinka. w Warszawie
Regulamin organizacji pomocy psychologiczno-pedagogicznej w Szkole Podstawowej nr 1 im. G. Morcinka w Warszawie Szkoła Podstawowa nr 1 im. Gustawa Morcinka w Warszawie udziela i organizuje uczniom uczęszczającym
Bardziej szczegółowoProcedura organizowania pomocy psychologiczno pedagogicznej w Gimnazjum nr 6 w Elblągu
Procedura organizowania pomocy psychologiczno pedagogicznej w Gimnazjum nr 6 w Elblągu PODSTAWAPRAWNA: 1.Rozporządzenie MEN z dnia 28.08.2017r. zmieniające rozporządzenie w sprawie zasad udzielania i organizacji
Bardziej szczegółowoRegulamin udzielania pomocy psychologiczno-pedagogicznej w Szkole Podstawowej im. Jana Pawła II w Lubieni
Regulamin udzielania pomocy psychologiczno-pedagogicznej w Szkole Podstawowej im. Jana Pawła II w Lubieni Podstawa prawna Rozporządzenie MEN z dnia 30 kwietnia 2013 r. w sprawie zasad udzielania i organizacji
Bardziej szczegółowoRegulamin organizacji pomocy psychologiczno pedagogicznej
Załącznik do Zarządzenie Dyrektora Nr 4/2013 z dnia 2.09.2013 r. Regulamin organizacji pomocy psychologiczno pedagogicznej Szkoła Podstawowa nr 29 w Rybniku przy Zespole Szkolno Przedszkolnym nr 4 w Rybniku,
Bardziej szczegółowoPrzedmiotowy system oceniania z matematyki
Przedmiotowy system oceniania z matematyki System oceniania z matematyki został opracowany na podstawie: 1. ROZPORZĄDZENIE MINISTRA EDUKACJI NARODOWEJ z dnia 25 sierpnia 2017 r. zmieniające rozporządzenie
Bardziej szczegółowoZasady udzielania i organizacji pomocy psychologiczno - pedagogicznej w Gimnazjum nr 39 im. rtm Witolda Pileckiego we Wrocławiu
Zasady udzielania i organizacji pomocy psychologiczno - pedagogicznej w Gimnazjum nr 39 im. rtm Witolda Pileckiego we Wrocławiu Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 17 listopada 2010 r. w
Bardziej szczegółowoWrocław r.
Wrocław 29.11.2017 r. 1 Podstawy prawne PLACÓWKA przedszkola szkoły podstawowe szkoły ponadpodstawowe ROZPORZĄDZENIE ROZPORZĄDZENIE MINISTRA EDUKACJI NARODOWEJ z dnia 9 sierpnia 2017 r. w sprawie zasad
Bardziej szczegółowoPROCEDURY UDZIELANIA I ORGANIZACJI POMOCY PSYCHOLOGICZNO PEDAGOGICZNEJ W PUBLICZNEJ SZKOLE PODSTAWOWEJ IM. STEFANA CZARNIECKIEGO W CZARNEJ
PROCEDURY UDZIELANIA I ORGANIZACJI POMOCY PSYCHOLOGICZNO PEDAGOGICZNEJ W PUBLICZNEJ SZKOLE PODSTAWOWEJ IM. STEFANA CZARNIECKIEGO W CZARNEJ Podstawa prawna: - Rozporządzenie MEN z dnia 30 kwietnia 2013
Bardziej szczegółowoOpracowała: Monika Haligowska
Kwalifikacja i orzekanie odnośnie dzieci niezdolnych do nauki w szkołach masowych. Podstawy prawne, rola psychologa, rola poradni w kwalifikowaniu do szkół specjalnych. Opracowała: Monika Haligowska Podstawy
Bardziej szczegółowoSzkoła przyjazna uczniom z dysleksją (CERTYFIKAT PTD)
Szkoła przyjazna uczniom z dysleksją (CERTYFIKAT PTD) W Szkole Podstawowej nr 92 od początku jej powstania prowadzone są zajęcia terapii pedagogicznej dla uczniów ze specyficznymi trudnościami w czytaniu
Bardziej szczegółowoOrzecznictwo w procesie diagnozy FASD
Orzecznictwo w procesie diagnozy FASD Barbara Woszczyna Tomaszowice 2015r. Według brytyjskiego raportu Warnocka, około 20% populacji uczniów to dzieci ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi (Children with
Bardziej szczegółowoREGULAMIN UDZIELANIA POMOCY PSYCHOLOGICZNO- PEDAGOGICZNEJ w Szkole Podstawowej Nr 2 im. gen. Józefa Hallera w Gniewie
REGULAMIN UDZIELANIA POMOCY PSYCHOLOGICZNO- PEDAGOGICZNEJ w Szkole Podstawowej Nr 2 im. gen. Józefa Hallera w Gniewie 1 Podstawa prawna Rozporządzenie MEN z dnia 30 kwietnia 2013 r. w sprawie zasad udzielania
Bardziej szczegółowoJAKOŚĆ ŻYCIA I PRZYSTOSOWANIE PSYCHOSPOŁECZNE DZIECI I MŁODZIEŻY Z NERWIAKOWŁÓKNIAKOWATOŚCIĄ TYPU 1
JAKOŚĆ ŻYCIA I PRZYSTOSOWANIE PSYCHOSPOŁECZNE DZIECI I MŁODZIEŻY Z NERWIAKOWŁÓKNIAKOWATOŚCIĄ TYPU 1 dr n. med. Magdalena Trzcińska Szpital Uniwersytecki nr 1 w Bydgoszczy Katedra i Klinika Psychiatrii
Bardziej szczegółowoAd 1. USTAWA z dnia 7 września 1991 r. o systemie oświaty (Dz. U. z 2016 r. poz z późn. zm.), USTAWA z dnia 14 grudnia 2016 r.
Porównanie aktów prawnych dotyczących indywidualnego obowiązkowego rocznego przygotowania przedszkolnego dzieci i indywidualnego nauczania dzieci i młodzieży 1. USTAWA z dnia 7 września 1991 r. o systemie
Bardziej szczegółowoRegulamin udzielania pomocy psychologiczno pedagogicznej w Publicznym Gimnazjum Nr 1 im. Króla Bolesława Chrobrego w Łodzi
Regulamin udzielania pomocy psychologiczno pedagogicznej w Publicznym Gimnazjum Nr 1 im. Króla Bolesława Chrobrego w Łodzi Podstawa prawna: Ustawa z dnia 07 września 1991 r. o systemie oświaty (t.j. Dz.
Bardziej szczegółowoRozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej z dnia 30 kwietnia 2013 r. (Dz. U. z 2013 r. z późn. zm.)
Procedury organizowania pomocy psychologiczno pedagogicznej w Zespole Szkół Techniczno Informatycznych w Gliwicach (Technikum nr 1 i XI Liceum Ogólnokształcące Sportowe), zwanego dalej szkołą Opracowano
Bardziej szczegółowoPrzyczyny specyficznych trudności w nauce czytania i pisania ze szczególnym uwzględnieniem rozpoznawania ryzyka dysleksji
Przyczyny specyficznych trudności w nauce czytania i pisania ze szczególnym uwzględnieniem rozpoznawania ryzyka dysleksji Dr Teresa Opolska Polskie Towarzystwo Dysleksji Fakty i kontrowersje wokół dysleksji
Bardziej szczegółowoGimnazjum z Oddziałami Integracyjnymi nr 2 w Lędzinach. Opr. Monika Wajda-Mazur
Gimnazjum z Oddziałami Integracyjnymi nr 2 w Lędzinach Opr. Monika Wajda-Mazur Klasy integracyjne w naszej szkole. Nasza szkoła jako placówka z oddziałami integracyjnymi, nie tylko edukuje w zakresie ustalonego
Bardziej szczegółowoPROCEDURA ORGANIZACJI POMOCY PSYCHOLOGICZNO PEDAGOGICZNEJ W SZKOLE
PROCEDURA ORGANIZACJI POMOCY PSYCHOLOGICZNO PEDAGOGICZNEJ W SZKOLE Podstawa prawna: 1. Rozporządzenie MEN z dnia 17 listopada 2010r. w sprawie zasad udzielania i organizacji pomocy psychologiczno w publicznych
Bardziej szczegółowoPrzedmiotowy System Oceniania z matematyki zawodowej w Zespole Szkół w Pniewach
Przedmiotowy System Oceniania z matematyki zawodowej w Zespole Szkół w Pniewach Opracowany na podstawie: - Rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej z dnia 3 sierpnia 2017r. w sprawie warunków i sposobu
Bardziej szczegółowoModuł I. Problemy rozwoju i samorealizacji człowieka 40 godz. (10 wykłady, 10 ćwiczenia audytoryjne, 20 ćwiczeń laboratoryjne).
OPZ załącznik nr 1 Przygotowanie i przeprowadzenie wykładów oraz ćwiczeń audytoryjnych i laboratoryjnych w ramach Kursu kwalifikacyjnego z zakresu terapii pedagogicznej - 5 zadań. Tematyka i terminy realizacji:
Bardziej szczegółowoPROCEDURA REGULUJĄCA ZASADY UDZIELANIA I ORGANIZACJI POMOCY PSYCHOLOGICZNO-PEDAGOGICZNEJ SZKOLE PODSTAWOWEJ IM. ADAMA MICKIEWICZA W ŻYRZYNIE
Załącznik nr 1 do Zarządzenia nr 16/2012 Dyrektora Szkoły z dnia 15 marca 2012r. w sprawie wprowadzenia do realizacji Procedury regulującej zasady udzielania i organizacji pomocy psychologiczno pedagogicznej
Bardziej szczegółowoPRZEDMIOTOWY SYSTEM OCENIANIA EDUKACJI WCZESNOSZKOLNEJ SZKOŁY PODSTAWOWEJ NR 16 W PRZEMYŚLU
PRZEDMIOTOWY SYSTEM OCENIANIA EDUKACJI WCZESNOSZKOLNEJ SZKOŁY PODSTAWOWEJ NR 16 W PRZEMYŚLU 1. Cele edukacyjne (opracowane w oparciu o podstawę programową). Nadrzędnym celem kształcenia i wychowania na
Bardziej szczegółowoPROCEDURY UDZIELANIA I ORGANIZACJI POMOCY PSYCHOLOGICZNO-PEDAGOGICZNEJ W ZESPOLE SZKÓŁ W LUBOWIDZU
Załącznik Nr 1 do zarządzenia Dyrektora Zespołu Szkół w Lubowidzu z dnia 7 września 2015r. PROCEDURY UDZIELANIA I ORGANIZACJI POMOCY PSYCHOLOGICZNO-PEDAGOGICZNEJ W ZESPOLE SZKÓŁ W LUBOWIDZU Podstawa prawna:
Bardziej szczegółowoPROCEDURA ORGANIZACJI POMOCY PSYCHOLOGICZNO PEDAGOGICZNEJ OBOWIĄZUJĄCA W ZESPOLE SZKÓŁ W PISARZOWEJ
PROCEDURA ORGANIZACJI POMOCY PSYCHOLOGICZNO PEDAGOGICZNEJ OBOWIĄZUJĄCA W ZESPOLE SZKÓŁ W PISARZOWEJ 1. Podstawa prawna 1. Rozporządzenie MEN z dnia 30 kwietnia 2013r. w sprawie zasad udzielania i organizacji
Bardziej szczegółowoJak wspierać dziecko w II etapie edukacyjnym?
Jak wspierać dziecko w II etapie edukacyjnym? Cały cykl nauczania to przekraczanie kolejnych progów, granic wyznaczających poszczególne etapy kształcenia. Często są one dodatkowo podkreślone np. sprawdzianem
Bardziej szczegółowoCZYTANIE DYSLEKTYCZNE PORADNIA PSYCHOLOGICZNO PEDAGOGICZNA NR 2 W ELBLĄGU ANNA LASSMANN
CZYTANIE DYSLEKTYCZNE PORADNIA PSYCHOLOGICZNO PEDAGOGICZNA NR 2 W ELBLĄGU ANNA LASSMANN SPECYFICZNE TRUDNOŚCI W UCZENIU SIĘ Dysleksja - Syndrom zaburzeń wyższych czynności psychicznych, które przejawiają
Bardziej szczegółowoDYSLEKSJA - PROBLEM UCZNIÓW, RODZICÓW I NAUCZYCIELI
DYSLEKSJA - PROBLEM UCZNIÓW, RODZICÓW I NAUCZYCIELI Dysleksja jest jednym z wielu rodzajów trudności w uczeniu się. Przejawia się w niemożności opanowania przez dziecko czytania i poprawnego pisania, mimo
Bardziej szczegółowoRegulamin organizacji pomocy psychologiczno-pedagogicznej w Szkole Podstawowej nr 1 im. G. Morcinka w Warszawie
Regulamin organizacji pomocy psychologiczno-pedagogicznej w Szkole Podstawowej nr 1 im. G. Morcinka w Warszawie Szkoła Podstawowa nr 1 im. Gustawa Morcinka w Warszawie udziela i organizuje uczniom uczęszczającym
Bardziej szczegółowoPrzedmiotowy System Oceniania NA TECHNICE w Szkle Podstawowej Nr 5 w Gorzowie Wlkp.
Przedmiotowy System Oceniania NA TECHNICE w Szkle Podstawowej Nr 5 w Gorzowie Wlkp. Zadaniem PSO jest zapewnienie trafnego, rzetelnego, jawnego i obiektywnego oceniania wspierającego rozwój ucznia, uwzględniającego
Bardziej szczegółowoPROCEDURA UDZIELANIA I ORGANIZACJI POMOCY PSYCHOLOGICZNO PEDAGOGICZNEJ OBOWIĄZUJĄCE W SZKOLE PODSTAWOWEJ IM. MARII KONOPNICKIEJ W ZACZARNIU
Zaczarnie, 01.09.2017r. PROCEDURA UDZIELANIA I ORGANIZACJI POMOCY PSYCHOLOGICZNO PEDAGOGICZNEJ OBOWIĄZUJĄCE W SZKOLE PODSTAWOWEJ IM. MARII KONOPNICKIEJ W ZACZARNIU 1 1. Szkoła udziela i organizuje uczniom
Bardziej szczegółowoOGÓLNOPOLSKA AKADEMIA KSZTAŁCENIA USTAWICZNEGO SCIENTIA WYCHOWAWCA JAKO ORGANIZATOR POMOCY PSYCHOLOGICZNO-PEDAGOGICZNEJ
E-CZYTELNIA OGÓLNOPOLSKA AKADEMIA KSZTAŁCENIA USTAWICZNEGO SCIENTIA WYCHOWAWCA JAKO ORGANIZATOR POMOCY PSYCHOLOGICZNO-PEDAGOGICZNEJ autor: Monika Bekker-Goska Zadania wychowawcy klasy stanowią szereg przedsięwzięć
Bardziej szczegółowoPRZEDMIOTOWY SYSTEM OCENIANIA Z MATEMATYKI W KLASIE Vb. Podręczniki: Matematyka 5, M. Dobrowolska, M. Karpiński, Zbiór zadań wyd.
PRZEDMIOTOWY SYSTEM OCENIANIA Z MATEMATYKI W KLASIE Vb Nauczyciel: mgr Czesława Merta Podręczniki: Matematyka 5, M. Dobrowolska, M. Karpiński, Zbiór zadań wyd. GWO Wyposażenie ucznia na zajęciach: Podręcznik,
Bardziej szczegółowoUchwała nr 11/10/11. Rady Pedagogicznej Szkoły Podstawowej nr 1 w Wolbromiu z 29 marca 2011r. w sprawie zmian w Statucie Szkoły
Uchwała nr 11/10/11 Rady Pedagogicznej Szkoły Podstawowej nr 1 w Wolbromiu z 29 marca 2011r. w sprawie zmian w Statucie Szkoły podstawa prawna: Na podstawie art. 22 ust. 2 pkt 11 Ustawy z dnia 7 września
Bardziej szczegółowoEdyta Antoniuk. Strategia postępowania wobec uczennicy przejawiającej symptomy ryzyka dysleksji
Edyta Antoniuk Strategia postępowania wobec uczennicy przejawiającej symptomy ryzyka dysleksji Edyta Antoniuk - nauczyciel w Prywatnej Szkole Podstawowej nr 69 w Warszawie Obserwacja ucznia/uczennicy -
Bardziej szczegółowoPROCEDURA ORGANIZACJI
Załącznik nr 14 Statutu Szkoły Podstawowej nr 4 w Kostrzynie nad Odrą PROCEDURA ORGANIZACJI POMOCY PSYCHOLOGICZNO - PEDAGOGICZNEJ OBOWIĄZUJĄCA W SZKOLE PODSTAWOWEJ NR 4 W KOSTRZYNIE NAD ODRĄ 1. Podstawa
Bardziej szczegółowoProcedura organizowania pomocy psychologiczno-pedagogicznej
Strona 1/ Stron 8 I. Podstawa prawna: 1. Rozporządzenie MEN z dnia 9 sierpnia 2017r. w sprawie zasad udzielania i organizacji pomocy psychologiczno- pedagogicznej w publicznych przedszkolach, szkołach
Bardziej szczegółowoPROGRAM PRACY Z UCZNIEM POSIADAJĄCYM TRUDNOŚCI W NAUCE
Zespół Szkół Technicznych ul. Kazimierza Jagiellończyka 3 39-300 Mielec Centrala:017 788 13 10 zst@zstmielec.pl PROGRAM PRACY Z UCZNIEM POSIADAJĄCYM TRUDNOŚCI W NAUCE Rok szkolny 2009/2010 Autor: mgr Krystyna
Bardziej szczegółowoOpis założonych osiągnięć ucznia przykłady wymagań na poszczególne oceny szkolne
Opis założonych osiągnięć ucznia przykłady wymagań na poszczególne oceny szkolne Prezentowane wymagania edukacyjne są zintegrowane z planem wynikowym autorstwa Urszuli Białki, będącego propozycją realizacji
Bardziej szczegółowoPrzedmiotowe Zasady Oceniania
Przedmiotowe Zasady Oceniania ZAJĘCIA TECHNICZNE (GIMNAZJUM AD ASTRA MILICZ) Zasady bieżącego oceniania uczniów: na lekcjach zajęć technicznych są oceniane następujące obszary: - aktywność na lekcjach,
Bardziej szczegółowoPROGRAM ZAJĘĆ REWALIDACYJNYCH DLA PAWŁA ROMAŃCZUKA UCZNIA KLASY I NA LATA SZKOLNE
PROGRAM ZAJĘĆ REWALIDACYJNYCH DLA PAWŁA ROMAŃCZUKA UCZNIA KLASY I NA LATA SZKOLNE 2010-2012 OPRACOWAŁA mgr Elżbieta Chmiel strona 1 /6 Program opracowany na podstawie arkusza badania psychologicznego.
Bardziej szczegółowoPRZEDMIOTOWE OCENIANIE Z RELIGII W SZKOLE PODSTAWOWEJ NR 1 W GORZOWIE WLKP.
PRZEDMIOTOWE OCENIANIE Z RELIGII W SZKOLE PODSTAWOWEJ NR 1 W GORZOWIE WLKP. Przedmiotowe ocenianie z religii jest zgodne z Wewnątrzszkolnym Ocenianiem w Szkole Podstawowej nr 1 w Gorzowie Wlkp. Założenia
Bardziej szczegółowoSZKOŁA PODSTAWOWA W KACZOROWIE. Przedmiotowy System Oceniania EDUKACJA WCZESNOSZKOLNA klasa III
SZKOŁA PODSTAWOWA W KACZOROWIE Przedmiotowy System Oceniania EDUKACJA WCZESNOSZKOLNA klasa III Ocenianie osiągnięć edukacyjnych uczniów odbywa się w oparciu o standardy edukacyjne w kształceniu zintegrowanym
Bardziej szczegółowoPrzedmiotowy System Oceniania NA TECHNICE w Szkle Podstawowej Nr 5 w Gorzowie Wlkp.
Przedmiotowy System Oceniania NA TECHNICE w Szkle Podstawowej Nr 5 w Gorzowie Wlkp. Zadaniem PSO jest zapewnienie trafnego, rzetelnego, jawnego i obiektywnego oceniania wspierającego rozwój ucznia, uwzględniającego
Bardziej szczegółowo