LabForum. Roche Diagnostics w Internecie.

Transkrypt

1 LabForum Roche Diagnostics w Internecie Nr 4

2 LabForum wrzesieƒ 2000 Diagnostyka w Internecie Warszawa, Szanowni Paƒstwo, Z prawdziwà przyjemnoêcià oddaj w Paƒstwa r ce czwarty ju numer LabForum. Moje zadowolenie jest tym wi ksze, i jak si okazuje pismo nasze zdobywa coraz wi kszà popularnoêç. Z rozmów z Klientami dowiaduj si, e mamy stale rosnàce grono czytelników, którzy chwalà naszà inicjatyw, zarówno od strony merytorycznej, jak i graficznej. W celu zwi kszenia atrakcyjnoêci naszego pomys u pragnà bym zach ciç do czynnego wspó udzia u w redagowaniu pisma. Z radoêcià zamieêcimy w kolejnych numerach Paƒstwa uwagi i spostrze enia wynikajàce z doêwiadczeƒ nabytych w trakcie codziennej pracy z wykorzystaniem naszych produktów. W tym numerze zwracam Paƒstwa uwag na nowo powsta y serwis internetowy. Spe niajàc oczekiwania naszych Klientów na poczàtku lipca uruchomiliêmy w Internecie polskie strony Roche Diagnostics pod adresem» mo liwoêcià wejêcia tak e poprzez» W ten w aênie sposób pragniemy dostarczaç najêwie sze informacje o nowoêciach w naszej ofercie produktowej, istotnych wydarzeniach na rynku diagnostycznym, jak i samej firmie. Wielkim udogodnieniem jest mo liwoêç sk adania zamówieƒ i zapytaƒ drogà elektronicznà. Liczàc, e tak e i ta nasza inicjatywa spotka si z Paƒstwa aprobatà, zach cam goràco do nawiàzania wspó pracy z naszà Firmà. Z powa aniem Spis treêci: ndrzej Banaszkiewicz Dyrektor Naczelny Oddzia u Diagnostyki Diagnostyka w Internecie 2 Roche Diagnostics polskie strony internetowe 3 5 Nowoczesne markery obrotu kostnego uzgodnienia 2000 Ocena medyczno-eksploatacyjna analizatora hematologicznego Sysmex XE-2100 Trop T Test do oznaczania troponiny T w krwi pe nej Nasz adres: Roche Polska Sp. z o.o. Oddzia DIGNOSTYK Centrum Biurowe Klif ul. Okopowa 58/ Warszawa Serwis: tel. 0-22/ fax 0-22/ Zmiany organizacyjne w Roche Polska Sp. z o.o., Oddzia Diagnostyka 12 centrala: tel. 0-22/ fax 0-22/ Dzia Zamówieƒ: tel. 0-22/ fax 0-22/

3 wrzesieƒ 2000 LabForum Nowy serwis dla klientów Roche Diagnostics polskie strony internetowe W tym numerze kwartalnika chcieliby- Êmy zaprosiç Paƒstwa do odwiedzenia naszej strony internetowej. dres strony htpp:// Uk ad strony jest jasny, pozwala na systematyczne uzupe nianie informacji, jak równie daje mo liwoêç kontaktu z firmà. Poni ej przedstwiamy Paƒstwu krótki opis stron internetowych oraz sposób poruszania si po nich. Strona Witamy w Roche Polska Oddzia Diagnostyka (rys. 1) zawiera pi ç przycisków () prowadzàcych do poszczególnych rozdzia ów oraz dwa po àczenia mi dzynarodowe (B) do stron Êwiatowych Roche Diagnostics i ca ego koncernu Grupa Roche. Rozdzia Firma przedstawia zakres dzia ania Roche Diagnostics w Polsce, zakreêla misj i cele firmy, jak równie daje informacje o mo liwoêciach kontaktu z wszystkimi naszymi pracownikami. Rozdzia Oferta prezentuje wszystkie dost pne na rynku polskim produkty Roche Diagnostics. Oferta produktowa uporzàdkowana jest wg dzia ów tematycznych: chemia kliniczna, immunodiagnostyka, koagulologia, hematologia, analiza moczu, diagnostyka przy ó ku chorego, diabetologia. Ka da ze stron tematycznych ma podobnà konstrukcj informacje ogólne, prezentacje analizatorów, listy odczynników i materia ów zu ywalnych. Strony majà bezpoêrednie po àczenie z formularzami zamówieƒ, które po wype nieniu sà bezpoêrednio przysy ane do firmy. Formularze te mogà s u yç do zamawiania odczynników, czy jako proêba o dodatkowe informacje na ich temat. Schemat po àczeƒ formularzy pozwala na grupowanie zamówieƒ i zapytaƒ B C D E B Rys. 2 Rys. 1 z ró nych dziedzin diagnostycznych w jeden dokument. Rozdzia ktualnoêci zawiera najnowszy numer kwartalnika LabForum, bie àce informacje nt. wydarzeƒ w firmie, oferty specjalne oraz informacje o nowych produktach. Rozdzia Kontakt to po prostu informacja adresowo-telefoniczna do firmy. Rozdzia rchiwum przechowuje wszystkie wa ne informacje archiwalne oraz wszystkie numery LabForum. Omówienia wymaga równie zawartoêç pojedynczej strony. atwoêç poruszania si po stronach i korzystanie z po àczeƒ z innymi adresami wyznacza konstrukcja ca ej strony. Pojedyncza strona sk ada si z trzech pól; górnej ramki szybkiej nawigacji (rys. 2), lewej ramki szybkiej nawigacji (rys. 3) i cz Êci g ównej (rys. 4). Górna ramka szybkiej nawigacji (rys. 2) s u y do poruszania si po stronach mi dzynarodowych. Szybka Nawigacja Stron Âwiatowych () odnosi si do mi dzynarodowych stron Roche Diagnostics. Dzi ki tej przeszukiwarce mo na odwiedziç strony prowadzone w j zyku angielskim, takie jak: News, bout us, Products, Chief Tochnology Office, Worldwide Pre- 3

4 LabForum wrzesieƒ 2000 sence oraz poszczególne strony poêwi cone ró nym dzia om diagnostycznym Molecular Bichemicals, Industrial Biochemicals, Molecular Systems, Laboratory Systems, Diabetes Care, Point of Care. Nast pne okienko to wyszukiwarka has- owa Szukaj (B), która tak e s u y do nawigacji po mi dzynarodowych stronach Roche. Wystarczy wpisaç tam szukane has o i w kilka sekund uzyskujemy rezultat, np. has o proteins : wybieramy idê i mamy rezultat wyszukania w postaci listy 560 dokumentów z Wart podkreêlenia jest fakt, e nie sà to jedynie dokumenty Roche, ale równie po àczenia (linki) do innych êróde, m.in. do Êwiatowej prasy naukowej i mi dzynarodowych naukowych baz danych stanowiàcych prawdziwà skarbnic wiedzy. Trzy nast pne przyciski górnej ramki nawigacyjnej to B D C E F Rys. 4 B C G Rys. 3 s u y do szybkiego przechodzenia do odpowiednich rozdzia ów. Ich zawartoêç (Firma, Oferta, ktualnoêci, Kontakt, rchiwum) zosta a omówiona na poczàtku artyku u. Wyszukiwarka has owa Szukaj Lokalnie (C) odnosi si tylko do stron polskich Roche Diagnostics. Przycisk Roche Polska (D) prowadzi do strony domowej Roche Polska Sp. z o.o., skàd mo na równie przejêç do wszystkich oddzia- ów firmy (zarówno w Polsce, jak i na Êwiecie). Poni ej umieszczony jest spis treêci podstron Diagnostyka (E); suwak po lewej stronie ekranu (F) pomaga w przesuni ciu strony do koƒca; wybór ka dego z hase np. Systemy Laboratoryjne kieruje do odpowiedniego fragmentu strony. Cz Êç g ówna (G). Przyk ad fragmentu jednej z podstron (rys. 4). Po wybraniu ze spisu treêci lewej ramki nawigacyjnej () has a np. Immunodiagnostyka zmienia ono kolor podpowiadajàc jednoczeênie na jakiej stronie Roche Diagnostics : (C) prowadzi bezpoêrednio na Êwiatowà stron naszego Oddzia u, Grupa Roche; (D) do domowej strony ca ego koncernu (podobnie, jak na naszej stronie domowej), a (E) Kontakt s u y do wejêcia na stron adresowà Oddzia u Diagnostyka Roche Polska. Lewa ramka szybkiej nawigacji (rys. 3) umo liwia poruszanie si po polskich stronach internetowych Roche. Klucz graficzny Oferta () jest polem aktywnym prowadzàcym do strony domowej Roche Diagnostics. Nawigacja Lokalna (B) B D Rys. 5 C 4 E F G H

5 wrzesieƒ 2000 LabForum znajduje si odwiedzajàcy. W cz Êci g ównej, oprócz krótkiego opisu oferty, w tek- Êcie znajdujà si pola aktywne. Po wybraniu np. has a Elecsys 2010 (B) odwiedzajàcy zostanie skierowany bezpoêrednio do informacji nt. tego systemu, natomiast wybranie has a Odczynniki (C) skieruje do formularza zapytania/zamówienia (rys. 5). Po naciêni ciu na aktywne pole Formularz zapytania/zamówienia pojawia si lista analizatorów. by uzyskaç w aêciwy formularz nale y go wybraç z listy (); B C D Rys. 6 mo na wype niç zaznaczajàc ch ç otrzymania informacji o produkcie () lub wpisujàc kolejno iloêç zamawianych opakowaƒ danego testu (B), a na koƒcu wpisujàc swoje dane (C). Bardzo du ym udogodnieniem dla u ytkowników jest mo liwoêç edycji zapytania/zamówienia na ka dym etapie jego sporzàdzania, jak równie tworzenia zamówieƒ zbiorczych z kilku list odczynnikowych. Nie nale y si wi c obawiaç, e coê mo e byç zamówione przez pomy k. Ponadto nasz dzia zamówieƒ, po otrzymaniu takiego zamówienia b dzie je potwierdza, co równie daje mo liwoêç korekty. Do tworzenia zamówieƒ wielopozycyjnych s u y przycisk Do àcz do listy (D). NaciÊni cie przycisku WyczyÊç spowoduje oczyszczenie otwartego na ekranie formularza, a przycisk Zamknij spowoduje zamkni cie tego okna bez zapami tywania je eli nie wpisano jeszcze danych osoby zamawiajàcej (je eli dane te zosta y wpisane, przycisk dzia a, jak Do àcz do listy ). Wype nienie pól danych sk adajàcego zamówienie jest obligatoryjne. Je eli jednak osoba sk adajàca zamówienie nie chce korzystaç z konta owego dla wymiany korespondencji wystarczy wtedy wpisaç np. nie ma, lub prosz o potwierdzenie faxem nr..., itp. Zbiorcze zamówienie tworzy si na formularzu lista zapytaƒ/zamówieƒ (rys. 7), który równie mo na edytowaç. Przy ka dej zamawianej pozycji widnieje przycisk Usuƒ (), który kasuje b dnie z o one zamówienie. Po zakoƒczeniu wype niania formularza nale y nacisnàç przycisk WyÊlij (znajdujàcy si na dole Listy zamówieƒ/zapytaƒ ) i oczekiwaç potwierdzenia przyj cia zamówienia. Oddajàc w Paƒstwa r ce to interaktywne medium mamy nadziej, e spotka si ono z zainteresowaniem, poszerzy wiedz o firmie Roche wêród wszystkich odwiedzajàcych i da nam mo liwoêç lepszej obs ugi naszych klientów. Liczymy na opinie i uwagi u ytkowników. yczymy mi ego surfowania po Internecie. pojawi si wtedy tabela s u àca do sk adania zamówieƒ/zapytaƒ (B). Przy pomocy prawego suwaka (C) atwo mo na prze- Êledziç ca à list i wybraç àdane pozycje. Kolumny tabelki sk adajà si z nazwy parametru (D), jego nazwy handlowej (E), numeru katalogowego (F), iloêci testów w opakowaniu (wielkoêci opakowania) (G) oraz okienka s u àcego do dokonania wyboru (H). U ywajàc prawego suwaka (C) przenosimy si na dó strony wybierajàc interesujàce nas pozycje, naciskamy na klawisz Otwórz. W tym momencie pojawia si okienko dialogowe (rys. 6), które Rys. 7 5

6 LabForum wrzesieƒ 2000 Temat roku 2000 osteoporoza cz. 3 Nowoczesne markery obrotu kostnego uzgodnienia 2000 Prof. Roman Lorenc, dr El bieta Karczmarewicz, Zak ad Biochemii i Medycyny DoÊwiadczalnej, Instytut Pomnik Centrum Zdrowia Dziecka, Warszawa Rok 2000 przyniós istotne zmiany w poglàdach dotyczàcych roli markerów obrotu kostnego w diagnostyce i monitorowaniu leczenia osteoporozy pomenopauzalnej. naliza przeprowadzonych badaƒ prospektywnych uzupe niona przeglàdem opublikowanych badaƒ klinicznych wykaza a, e wybrane, wysoce specyficzne dla tkanki kostnej, markery obrotu kostnego, stosowane zgodnie z zasadami GLP sà równie wa nym narz dziem diagnostycznym jak pomiar BMD. Udokumentowano, e podwy szony poziom markerów obrotu kostnego, odzwierciedlajàcy przyspieszony obrót kostny, jest niezale nym od BMD czynnikiem ryzyka z amaƒ. Wykazano ponadto, e spadek poziomu markerów po 3 6 miesiàcach leczenia HRT i bisfosfonianami pozwala przewidywaç ze specyficznoêcià 90%, e dany pacjent po 2 latach terapii uzyska przyrost masy kostnej mierzony BMD. Zastosowanie nowych metod analizy statystycznej z wyko- rzystaniem regresji logistycznej i krzywych ROC (Receiver-operating characteristic) zmieni o filozofi interpretacji wyników i pozwoli o na zastosowanie ich do badaƒ indywidualnych pacjentów. ktualne poglàdy dotyczàce zastosowania markerów obrotu kostnego przedstawiono na Âwiatowym Kongresie OSTEO- POROZ 2000 w czerwcu 2000 roku w Chicago. Przy stosowaniu markerów obrotu kostnego u kobiet z osteoporozà pomenopauzalnà poglàdy te sprowadzajà si do nast pujàcych ustaleƒ. Tabela 1. Nowoczesne markery obrotu kostnego nomenklatura i stosowane skróty Markery koêciotworzenia Skrót Uwagi na temat oznaczanych czàsteczek Osteokalcyna OC Czàsteczka natywna i fragment N-koƒcowo-Êrodkowy Frakcja kostna alkalicznej b-lp Reakcja krzy owa poni ej 3% fosfatazy z izoenzymem wàtrobowym i jelitowym N-koƒcowy propeptyd PINP Monomer i trimer prokolagenu typu I Markery resorpcji Pirydynolina PYD Wolna lub ca kowita Dezoksypirydynolina DPD Wolna lub ca kowita C-koƒcowy usieciowany telopeptyd CTX Forma izomeryczna beta aƒcucha alfa kolagenu typu I N-koƒcowy usieciowany telopeptyd NTX aƒcucha alfa kolagenu typu I Zasady monitorowania leczenia preparatami antyresorpcyjnymi Do monitorowania leczenia preparatami antyresorpcyjnymi najcz Êciej stosowane sà markery przedstawione w Tabeli 1, gdzie zamieszczono równie wykaz stosowanych skrótów oraz rodzaje oznaczanych czàsteczek. SpoÊród markerów resorpcji koêci do monitorowania leczenia bisfosfonianami stosowano U-NTX, U-CTX lub S-CTX a do monitorowania leczenia HTR U-NTX, U-CTX, S-CTX lub wolnà U-DPD. Markery koêciotworzenia u ywane do monitorowania leczenia to: frakcja kostna LP, OC, PINP. Mo na stosowaç jeden marker lub równoczeênie dwa, jeden resorpcji i jeden ko- Êciotworzenia. by wyeliminowaç wp yw rytmu dobowego na zmiennoêç preanalitycznà nale y ujednoliciç czas pobierania materia- u. Surowica musi byç pobierana na czczo przed 9 rano. Mocz do oznaczeƒ markerów obrotu kostnego to pierwsza lub druga (1 lub 2 godzinna) poranna zbiórka pobrana na czczo. Proponowany algorytm badaƒ obejmuje: dla markerów resorpcji pierwsze badanie przed rozpocz ciem leczenia oraz drugie po 3 lub 6 miesiàcach stosowania terapii, dla markerów koêciotworzenia pierwsze badanie przed rozpocz ciem leczenia oraz drugie po 6 miesiàcach stosowania terapii. W prowadzonych protoko- ach zalecane jest, lecz nie obowiàzkowe, wykonanie dwóch pomiarów przed rozpocz ciem leczenia, w celu wyeliminowania wp ywu zmiennoêci wewnàtrzosobniczej. Najwa niejszym problemem w klinicznej interpretacji wyników u indywidualnego pacjenta jest okreêlenie tzw. wartoêci progowych, pozwalajàcych na identyfikacj chorego, który w aêciwie reaguje na leczenie. Idealne okreêlenie wartoêci progowych powinno opieraç si na badaniach prawdopodobieƒstwa wystàpienia z amaƒ, jeêli takie dane sà dost pne. ktualne protoko y oparte sà na wartoêciach progowych wyznaczonych na podstawie zmian BMD w czasie leczenia HRT i bisfosfonianami. Te wartoêci progowe sà zgodne z wartoêciami MSC (minimum significant change) dla poszczególnych 6

7 wrzesieƒ 2000 LabForum markerów, czyli najmniejszej znaczàcej zmiany poziomu danego markera, która nie jest wynikiem zmiennoêci wewnàtrzosobniczej. Obni enie poziomu poszczególnych markerów jest wi ksze w przypadku leczenia bisfosfonianami ni w przypadku terapii HRT. Dlatego te wartoêci progowe przy leczeniu alendronianem sà ni sze ni przy terapii HRT. Zmiana poziomu poszczególnych markerów powy ej przyj tych wartoêci progowych pozwala przewidywaç ze specyficznoêcià 90%, e dany pacjent po dwóch latach leczenia uzyska przyrost masy kostnej mierzony BMD. Dla danych markerów i re imów terapeutycznych wartoêci te sà nast pujàce: U-NTX, U-CTX alendronian >45% HRT >65% S-CTX alendronian >35% HRT >55% ca kowita lub wolna U-DPD alendronian >20% HRT >30% OC lub frakcja kostna LP alendronian >20% HRT >40% Przy czu oêci 90% wartoêci progowe dla U-NTX i U-CTX sà o oko o 20% wy sze. Gdy nie obserwujemy zmiany poziomu markera po pierwszych miesiàcach leczenia, trzecie badanie wykonujemy za trzy miesiàce. Przewidywanie z amaƒ przy pomocy markerów obrotu kostnego Patologicznie podwy szony poziom markerów resorpcji (powy ej Êredniej ±2 SD, T-score >2) zwiàzany jest z dwukrotnie wi kszym ryzykiem wystàpienia z amaƒ osteoporotycznych u danego pacjenta wzgl dem zdrowej populacji. Jest to niezale ny czynnik ryzyka z amaƒ od BMD, zwiàzany prawdopodobnie z niszczàcym wp ywem podwy szonego obrotu kostnego na mikroarchitektur kostnà. Markery resorpcji koêci mogà byç u yte do oceny ryzyka z amaƒ osteoporotycznych w wybranych przypadkach, kiedy badanie BMD i kliniczne czynniki ryzyka zebrane w wywiadzie nie sà wystarczajàce do podj cia decyzji o leczeniu. U pacjentów z osteoporozà i bardzo wysokim poziomem markerów obrotu kostnego (T-score >+3) wskazane sà badania w kierunku innych metabolicznych schorzeƒ kostnych, zw aszcza nowotworów. Zakres wartoêci normalnych obejmuje wyniki dla zdrowych kobiet premenopauzalnych w wieku od 30 do 45 roku ycia. Przewidywanie utraty masy kostnej przy pomocy markerów obrotu kostnego Na podstawie dost pnych wyników uwa a si, e przy pomocy badaƒ markerów obrotu kostnego nie mo na przewidywaç tempa utraty masy kostnej. Nie jest jasne, czy niska wartoêç diagnostyczna markerów obrotu kostnego w przewidywaniu utraty masy kostnej zwiàzana jest z b dem oznaczeƒ markerów, b dem oznaczeƒ metody DX czy obu tych metod. Nie mo na równie wykluczyç, e podwy szony obrót kostny ma wp yw przede wszystkim na zmiany mikroarchitektury koêci, a nie na jej mas. Zmiany struktury beleczek sà g ównà przyczynà os abienia wytrzyma oêci mechanicznej koêci u pacjentów z podwy szonym poziomem markerów obrotu kostnego. Za najpilniejsze do wykonania uznano nast pujàce prace badawcze, które pozwolà na podniesienie wartoêci diagnostycznej markerów obrotu kostnego: OkreÊlenie wartoêci normalnych dla wszystkich markerów na du ych próbkach populacyjnych ( kobiet) zdrowych kobiet premenopauzalnych w wieku od 30 do 45 roku ycia, których g stoêç minera u kostnego jest prawid owa zarówno w lokalizacji kr gos upa, jak i szyjki koêci udowej w celu uchwycenia ró nic geograficznych i etnicznych. Wprowadzenie szerokiego systemu kontroli jakoêci badaƒ markerów obrotu kostnego w poszczególnych laboratoriach, podobnie jak dla innych testów chemii klinicznej. Kontynuowanie badaƒ d ugoterminowych (5 10 lat) w celu weryfikacji zale noêci poziomu markerów obrotu kostnego i utraty masy kostnej w ró nych lokalizacjach szkieletu. Ustalenie wartoêci progowych w celu identyfikacji pacjentów reagujàcych prawid owo na leczenie dla ró nych protoko ów leczniczych. Najpilniejsze na dziê wydaje si sprawdzenie skutecznoêci wykorzystania markerów obrotu kostnego do monitorowania leczenia w celu poprawy wspó pracy z pacjentem i efektywnoêci terapii. Wydaje si, e informacja jakà dajà markery obrotu kostnego ju po 3 6 miesiàcach terapii pozwala lekarzowi na skuteczne potwierdzenie lub zmian re imu leczniczego, a pacjentowi daje motywacj do dalszego leczenia, które w przypadku osteoporozy musi byç d ugotrwa e. naliza strat finansowych przerwanej i nieskutecznej terapii musi byç zbilansowana kosztami oznaczeƒ markerów obrotu kostnego w ustalonych protoko ach. PiÊmiennictwo: 1. Riggs BL, re biochemical markers for bone turnover clinically useful for monitoring therapy in individual osteoporotic patients? Bone, 2000, 26, Delmas PD, Hardy P, Garnero P, Dain M.-P. Mitoring individual response to hormone replacement therapy with bone markers, Bone, 2000, 26, Bjarnason NH, Christiansen C, Early response in biochemical markers predicts long term response in bone mass during hormon replacement therapy in early postmenopausal women, Bone, 2000, 26, Garnero P, Darte C, Delmas PD, model to monitor the efficacy of alendronate treatment in woman with osteoporosis using a biochemical marker of bone turnover, Bone, 1999, 24, Wykaz stosowanych skrótów: HRT hormonalna terapia zast pcza (hormone replacement therapy) GLP zasady prawid owej pracy laboratoryjnej (good laboratory practice) BMD g stoêç minera u kostnego (bone mineral density) T-score sposób interpretacji wyników, w którym wartoêcià odniesienia jest grupa zdrowych doros ych DX absorpcjometria podwójnej energii promieniowania rentgenowskiego, metoda densytometryczna oceny minera u kostnego U próbka pochodzàca z moczu (urine) S próbka pochodzàca z surowicy (serum) Powy szy artyku oraz informacje o automatycznej metodzie oznaczania markerów obrotu kostnego na aparacie ELECSYS firmy Roche Diagnostics znajdà Paƒstwo równie na stronie OSTEOFORUM internetowym wortalu na temat osteoporozy 7

8 LabForum wrzesieƒ 2000 Ocena medyczno-eksploatacyjna analizatora hematologicznego Sysmex XE-2100 W Katedrze Biochemii Klinicznej kademii Medycznej w Gdaƒsku, zespó pod kierownictwem prof. dr. hab. ndrzeja Szutowicza, w sk adzie dr nna Raszeja- -Specht oraz mgr nna Skibowska w okresie r. do r. przeprowadzi ocen medyczno-eksploatacyjnà analizatora Sysmex XE-2100 znajdujàcego si w ofercie handlowej firmy Roche Polska. Przeznaczenie aparatu XE-2100 jest 36-parametrowym automatycznym analizatorem hematologicznym, przeznaczonym do wykonywania badaƒ in vitro w laboratoriach analitycznych. Nale y do analizatorów wykonujàcych pe nà analiz parametrów uk adu czerwonokrwinkowego, p ytkotwórczego i bia okrwinkowego wraz z pi ciocz Êciowym ró nicowaniem krwinek bia ych oraz oznaczeniami retikulocytów w pe nej krwi. Zasada dzia ania aparatu i metod pomiarowych nalizator hematologiczny Sysmex XE-2100 przeprowadza oznaczenia hematologiczne z wykorzystaniem metody potencjometrii przep ywowej, metody regulowanego przep ywu, cytometrii przep ywowej z u yciem lasera pó przewodnikowego i oznaczenie hemoglobiny z u yciem detergentu laurylosiarczanu sodu (SLS). Oznaczanie hemoglobiny oparte jest na zasadzie konwersji hemoglobiny do pochodnej siarczanowej z udzia em SLS. Pomiar dokonywany jest kolorymetrycznie (λ=535 nm). Metoda wykazuje idealnà korelacj z metodà cyjanmethemoglobinowà, zalecanà przez ICSH (Mi dzynarodowe Towarzystwo Chemii Klinicznej), której minusem jest obecnoêç toksycznych cyjanków. Pomiar liczby krwinek czerwonych (RBC) i p ytkowych (PLT) oparty jest na metodzie przep ywu regulowanego, polegajàcej na pomiarze sygna ów pochodzàcych od pojedynczych rozcieƒczonych (1:500) elementów morfotycznych. RównoczeÊnie na podstawie pomiaru wielko- Êci impulsów obliczana jest wartoêç hematokrytu. Z pomiarów RBC, HGB i HCT wyliczane sà wskaêniki erytrocytarne Êrednia obj toêç krwinki (MCV), Êrednia zawartoêç hemoglobiny (MCH) i Êrednie st enie hemoglobiny w krwinkach (MCHC). Wynik pomiaru liczby p ytek korygowany jest w drugim torze za pomocà pomiaru optycznego (Êwiat o lasera). Jàdrzaste komórki uk adu czerwonokrwinkowego (NRBC) oznaczane sà metodà cytometrii przep ywowej z u yciem lasera pó przewodnikowego, po hemolizie erytrocytów i wybarwieniu wszystkich komórek jàdrzastych. Krwinki bia e klasyfikowane sà w procedurze 4-cz Êciowego rozdzia u (na limfocyty, monocyty, eozynocyty oraz neutrofile i bazofile) oraz w procedurze pomiaru krwinek bia ych i bazofili (WBC/BSO). Rozcieƒczone próbki, po hemolizie erytrocytów i wybarwieniu krwinek bia ych, analizowane sà metodà cytometrii przep ywowej z zastosowaniem lasera pó przewodnikowego. Rozproszone Êwiat o boczne i przechodzàce oraz emitowane Êwiat o fluorescencyjne s u à do sporzàdzenia skatergramów 4DIFF i WBC/BSO. Dodatkowo, w osobnej procedurze (IMI) opartej na potencjometrii przep ywowej, analizowane sà niedojrza e granulocyty. Pomiar krwinek bia ych korygowany jest o ewentualnà liczb erytrocytów jàdrzastych (NRBC). Rozk ad wielkoêci krwinek czerwonych (RDW) i p ytkowych (PDW) oceniany jest w przedzia ach ograniczonych przez odpowiednio ustawione dyskryminatory i ma na celu wykrycie nieprawid owoêci spowodowanych zmiennà cz stotliwoêcià na ró nych poziomach detekcji, wyst powaniem dwóch pików lub nieprawid owà szeroko- Êcià rozk adu. Parametrami dodatkowymi, wyliczanymi matematycznie, sà: wskaênik du ych p ytek (P-LCR), p ytkokryt (PCT) i Êrednia obj toêç p ytek (MPV). Retikulocyty oznaczane sà metodà cytofluorymetrii z wykorzystaniem lasera i barwienia substancji jàdrowych, która polega na wykazaniu obecnoêci RN w odpowiednio przygotowanych komórkach. Po inkubacji krwi z barwnikiem przeprowadzany jest pomiar fluorescencji 8

9 wrzesieƒ 2000 LabForum frakcji retikulocytarnych. utomatyczny pomiar retikulocytów daje mo liwoêç oceny ich wieku (frakcja retikulocytów niedojrza ych IRF), stopnia dojrza oêci, oraz przedstawienia za pomocà skatergramu rozdzia u retikulocytów na frakcje o niskiej (LFR), Êredniej (MFR) i wysokiej fluorescencji (HFR). Unikatowym parametrem oznaczanym przez analizator sà pierwotne komórki hematopoetyczne HPC. HPC (Hematopoetic Progenitor Cells) jest parametrem, który zdaniem niektórych autorów (Tsetruda i wsp., 1999) dobrze koreluje z ekspresjà antygenu CD 34 na komórkach progenitorowych i dzi ki temu umo liwia monitorowanie przygotowania dawców szpiku oraz pacjentów poddawanych mobilizacji przed przeszczepem szpiku kostnego. Badania przeprowadzone dotychczas w Katedrze Biochemii Klinicznej polega y na porównaniu wyników uzyskanych metodà cytometrii przep ywowej z wykorzystaniem cytometru FCS Calibur (Becton Dickinson) i oznaczeƒ HPC metodà z wykorzystaniem analizatora hematologicznego Sysmex XE Dotychczas badaniami obj to kilku pacjentów, z czego u dwóch stwierdzono wysokà korelacj obu metod. Pozwala to przypuszczaç, e u niektórych pacjentów metoda ta mo e byç przydatna w monitorowaniu stymulacji szpiku. Oprogramowanie analizatora jest proste w obs udze i skonfigurowane w systemie Windows NT. WiarygodnoÊç wyników Przeprowadzone badania wykazujà bardzo dobrà precyzj, powtarzalnoêç, dok adnoêç oraz stabilnoêç systemu autokalibracji analizatora. Uzyskane wyniki wskazujà równie na bardzo dobrà liniowoêç badanych parametrów w szerokim zakresie wartoêci. Wnioski koƒcowe Podczas dwumiesi cznej eksploatacji analizatora zauwa ono szereg zalet: a) przyjazne oprogramowanie robocze oraz pe na automatyzacja czyszczenia i mycia b) mo liwoêç wprowadzania danych pacjenta c) du a baza danych i mo liwoêç wyboru kryteriów przeszukiwania danych pacjenta d) jasne i wystarczajàce informacje o stanach eksploatacyjnych i usterkach aparatu e) mo liwoêç pracy w systemie manualnym jak i zautomatyzowanym (automatyczne podawanie próbek, czytnik kodów paskowych) f) mo liwoêç wykonywania oznaczeƒ retikulocytów i analizy ich dojrza oêci g) mo liwoêç (w przysz oêci) monitorowania pacjentów poddanych chemioterapii lub mobilizacji przy przeszczepach szpiku, z uwagi na oznaczanie przez analizator komórek macierzystych HPC, parametru korelujàcego z CD 34 h) atwoêç czyszczenia toru pracy w przypadku zatkania i) w przypadku niektórych próbek patologicznych, trudnych do automatycznej interpretacji, brak leukogramów na ekranie monitora wymusza zwrócenie uwagi analityka na obserwowanà patologi i wykonanie rozmazu manualnego. Przeprowadzone badania analizatora hematologicznego Sysmex XE-2100 wykaza y bardzo dobre walory eksploatacyjne w grupie analizatorów hematologicznych z 5-cio cz Êciowym ró nicowaniem leukocytów, co pozwoli o nam uzyskaç certyfikat Centralnego OÊrodka Techniki Medycznej. WydajnoÊç analizatora W trybie pracy automatycznej analizator wykonuje 150 morfologii na godzin. Mo liwoêci analityczne i eksploatacyjne Operator ma mo liwoêç wyboru 6 ró nych zakresów badaƒ: profil 8 podstawowych parametrów (CBC), profil z ró nicowaniem elementów morfotycznych (DIFF), oraz kombinacje powy szych profili z dodatkowym oznaczaniem jàdrzastych komórek uk adu erytroblastycznego (NRBC) i/lub retikulocytów (RET). Rezultaty mogà byç drukowane bezpo- Êrednio lub wprowadzane do bazy danych o pojemnoêci wyników (w tym dane o pacjencie, nazwisko lekarza, komentarze osób, histogramy , pliki kontroli jakoêci 11) i nast pnie drukowane. 9

10 LabForum wrzesieƒ 2000 Diagnostyka uszkodzenia mi Ênia sercowego TROP T Test do oznaczania troponiny T w krwi pe nej Sercowa troponina T jest bia kiem strukturalnym zlokalizowanym na cienkim filamencie miocytu sercowego. Jest ona uwalniana z mi Ênia sercowego do krwi na skutek niedokrwiennego uszkodzenia mi Ênia serca. Poziom sercowej troponiny T w surowicy krwi zdrowych osobników waha si 0,00 ng/ml do 0,06 ng/ml. W nast pstwie uszkodzenia mi - Ênia serca takiego jak Êwie y zawa serca (ÂZS), poziom ten wzrasta o oko o razy ponad górny limit normy. TROP T jest wystarczajàco czu y, aby wykryç poziom sercowej troponiny T we krwi ju od wartoêci 0,10 ng/ml. Dzi ki temu pozwala on na wykrycie nawet bardzo ma ych uszkodzeƒ mi Ênia serca. KINETYK UWLNINI SERCOWEJ TROPONINY T Oko o 94% troponiny T jest strukturalnie zwiàzane w miocytach, 6% jest rozpuszczone w cytozolu. Wolna troponina T cytozolowa jako pierwsza jest uwalniana, gdy komórka ulega uszkodzeniu. Prowadzi to do nag ego wzrostu st enia, po którym nast puje ciàg e uwalnianie strukturalnie zwiàzanej troponiny T. W przypadku ca kowitej okluzji, ten wczesny wzrost nie mo e byç wykryty. KIEDY NLE Y U Yå TROP T? Do ró nicowania bólu w klatce piersiowej: sercowy czy niesercowy? by potwierdziç na miejscu zawa serca, rozpoznany na podstawie obrazu EKG Do wykrycia podgrupy pacjentów z niestabilnà dusznicà bolesnà o podwy szonym ryzyku dalszych komplikacji sercowych, w celu zmiany lub wprowadzenia bardziej agresywnego leczenia Dla oceny ryzyka pacjentów z objawami ostrego niedokrwienia z lub bez uniesienia odcinka ST, w celu zmiany lub wprowadzenia bardziej agresywnego leczenia by wykluczyç Êwie y zawa serca Do diagnostyki u pacjentów niemego zawa u serca do 14 dni po jego wystàpieniu. pacjentów ze Êwie ym zawa em serca. Odwrotnie, wêród wszystkich pacjentów z bólem w klatce piersiowej, u mniej ni 20% rozpoznano Êwie y zawa serca. Na podstawie: Troponin T marker for perioperative myocardial infarction and prognostic indicator in patients with chest pain. David B. Sacks. ssistans Prof. of Pathology. Harward Medical School, Boston, Massachusetts. TROP T mo e ró nicowaç ból w klatce piersiowej b dàcy rezultatem uszkodzenia mi Ênia serca, od bólu powodowanego przyczynami poza sercowymi poniewa : SkutecznoÊç w wykrywaniu zawa u mi Ênia serca wynosi 97% (pomi dzy 6 a 11 godzinà) Bardzo niskie jest prawdopodobieƒstwo uzyskania wyniku fa szywie dodatniego poniewa swoistoêç wynosi 99% Wykrywa nawet minutowe wzrosty poziomu troponiny T we krwi (nawet tak niskie jak 0,1ng/ml) TROP T pozwala tak e na retrospektywne ró nicowanie sercowego i niesercowego bólu w klatce piersiowej do 14 dni od jego wystàpienia, jako e troponina T jest obecna do 14 dni od uszkodzenia mi Ênia serca. TROP T RÓ NICUJE BÓL W KLTCE PIERSIOWEJ, SERCOWY OD NIESER- COWEGO Klasyczny ból w klatce piersiowej wyst puje u mniej ni 80% wszystkich 10

11 wrzesieƒ 2000 LabForum TROP T POTWIERDZ ÂWIE Y ZW SERC ROZPOZNNY N PODSTWIE ZPISU EKG Zmiany niedokrwienne uniesienie odcinka ST wysokie, dodatnie za amki T Przyczyny powodujàce zmiany Ostre zapalenie osierdzia, mi Ênia sercowego lub jako normalny wariant Hiperkaliemia, uraz mózgowo-naczyniowy, przecià enie obj toêciowe lewej komory, niedomykalnoêç zastawki mitralnej lub aortalnej TROP T POMG DIGNOZOWå NIEMY ZW SERC U PCJENTÓW DO 14 DNI PO JEGO WYSTÑPIENIU TROP T jest jedynym testem, który pozwala wykryç uszkodzenie mi Ênia serca spowodowane niedokrwieniem do 14 dni po jego wystàpieniu. Wszystkie inne wskaêniki majà znacznie mniejsze okno diagnostyczne. za amki Q obni enie odcinka ST wyraêne odwrócenie za amka T Wariant fizjologiczny lub zale ny od po o enia, przerost komory, kardiomiopatia przerostowa, zaburzenia przewodzenia komorowego Ponaparstnicowe, przerost komory, hipokaliemia Przerost komory, kardiomiopatia, zapalenie mi Ênia serca, uraz mózgowo-naczyniowy TROP T POMG WYKLUCZYå ÂWIE Y ZW SERC TROP T ma wy szà czu oêç w porównaniu do CK-MB we wszystkich przedzia ach czasowych. Uwalnianie wskaêników sercowych w przebiegu ostrego zawa u mi Ênia serca. Wszystkie wyniki sà znormalizowane w stosunku do górnej granicy normy. Wu, Journal of Clinical Immunoassay 17:45-48 (1994) 0 5h 6 11h 12 23h 24 47h 48 95h >96h TNT 55% 97% 100% 100% 100% 100% CK-MB 37% 97% 97% 97% 96% 88% Na podstawie: Wu.. H. B. et al Use of cardiac TNT in diagnosis of acute myocardial infarction wielooêrodkowa ocena kliniczna zaprezentowana na 45 Kongresie CC, Nowy Jork, lipca TROP T b dzie stanowiç pewne potwierdzenie lub wykluczenie Êwie ego zawa u mi Ênia serca w ciàgu godzin od wystàpienia bólu w klatce piersiowej. SERCOW TROPONIN T M LICZNE ZLETY PRZEWY SZJÑCE INNE MRKERY SERCOWE Test TROP T jest lepszy ni inne wskaêniki sercowe, poniewa mo e w pewny sposób wykrywaç uszkodzenia mi Ênia serca w zwiàzku z wi kszà czu oêcià i swoistoêcià, jak równie z bardzo du ym oknem diagnostycznym. Wskaênik Okno Zalety Wady diagnostyczne CK 4h 3 dni wczesny wskaênik niska swoistoêç ma e okno czasowe CK-MB 4h 3 dni wczesny wskaênik zmniejszona swoistoêç w zale noêci od warunków klinicznych ma e okno czasowe CK-MB 3h 1,5 dnia wi ksza swoistoêç ni CK-MB, ma e okno czasowe Izoformy najwczeêniej spoêród wskaêników CK-MB LDH 24h 10 dni du e okno czasowe niska swoistoêç tylko póêny wskaênik Mioglobina 2h 18 dni najwczeêniejszy wskaênik niska swoistoêç ma e okno czasowe Troponina T 3h 14 dni wczesny i póêny wskaênik o wysokiej swoistoêci w zwiàzku z dwufazowym uwalnianiem nieporównywalna czu oêç udowodniona skutecznoêç w potwierdzeniu uszkodzenia mi Ênia serca w ÂZS, NDB, NZS wskaênik prognostyczny wysokiego ryzyka u pacjentów z NDB 11

12 LabForum wrzesieƒ 2000 TROP T Test do oznaczania troponiny T w krwi pe nej Test TROP T jest prostym, wygodnym badaniem diagnostycznym. Zasada dzia ania testu opiera si na zastosowaniu przeciwcia swoistych dla ludzkiej troponiny T znakowanych z otem. Firma Roche Diagnostics oferuje równie testy iloêciowe do monitorowania uszkodzenia mi Ênia sercowego, które przedstawimy w nast pnym numerze. Promocje, awanse, kariery Zmiany organizacyjne w Roche Polska Sp. z o.o., Oddzia Diagnostyka Mi o nam poinformowaç Paƒstwa o kilku zmianach, jakie dokona y si w Oddziale Roche Diagnostics w Polsce i jednoczeênie przedstawiç zespó wspierajàcy naszych klientów swojà wiedzà z zakresu Chemii Klinicznej. Znana naszym klientom kole anka El bieta Gaiƒska, doceniona za swojà Êwietnà znajomoêç aparatów Hitachi, postanowi a kontynuowaç swojà karier zawodowà w Roche Diagnostics w Mannheim/Niemcy w dziale Global Customer Support Reagents, zajmujàcym si rozwiàzywaniem problemów zwiàzanych z odczynnikami i ich jakoêcià. Ca y zespó Roche Diagnostics w Polsce gratuluje kole ance i yczy jej wielu sukcesów w nowym miejscu pracy. Dotychczasowe obowiàzki Eli Specjalisty ds. Chemii Klinicznej przejà obecnie Mariusz Derlatka (tel , tel. kom ), który pracujàc od 15 lat dla firmy Roche, zna Êwietnie ca- à gam produktów chemii klinicznej (aparaty i odczynniki do Cobas Integra, Cobas Mira i Hitachi) oraz doskonale rozumie potrzeby naszych klientów. Sk adamy Mariuszowi najlepsze yczenia na nowym stanowisku i mamy nadziej, e dostarczy mu ono wielu interesujàcych wyzwaƒ i osiàgni ç. Od strony aplikacyjnej prac Mariusza Derlatki wspiera zatrudniony 1 lipca Wojciech Onufrowicz (tel , tel. kom ), który po powrocie z Niemiec rozpoczà w Roche Polska prac na stanowisku Specjalisty ds. Szkoleƒ i plikacji Chemii Klinicznej systemów Hitachi. Wojtek pracujàc w Centralnym Laboratorium Nord-West GmBRh w Emsdetten, w ciàgu 9 lat zdoby wiele doêwiadczeƒ i wiedzy praktycznej o analizatorach biochemicznych, immunodiagnostycznych oraz organizacji pracy w laboratorium. yczymy naszemu nowemu koledze równie interesujàcej pracy i wielu nowych dokonaƒ. PoinformowaliÊmy o dalszej karierze Eli Gaiƒskiej i Wojtka Onufrowicza, o awansie Mariusza Derlatki, pozosta o nam jeszcze przypomnienie Paƒstwu nazwiska jednej osoby, która jest Êwietnym Specjalistà ds. Szkoleƒ i plikacji Chemii Klinicznej systemów Cobas Integra kole anka licja Jasiƒska (tel , tel. kom ). Cieszy si ona wspania à opinià wêród klientów firmy Roche Diagnostics w Polsce i nie tylko. lu przyjmij od nas podzi kowania za dotychczasowà prac i yczenia wielu dalszych sukcesów. 12