KARKONOSZE NA DAWNEJ FOTOGRAFII DAS RIESENGEBIRGE AUF DEN ALTEN FOTOS

Wielkość: px

Rozpocząć pokaz od strony:

Download "KARKONOSZE NA DAWNEJ FOTOGRAFII DAS RIESENGEBIRGE AUF DEN ALTEN FOTOS"

Radosław Janicki
7 lat temu
Przeglądów:

1 KARKONOSZE NA DAWNEJ FOTOGRAFII DAS RIESENGEBIRGE AUF DEN ALTEN FOTOS Muzeum Sportu i Turystyki Karpacz 2011

2 Honorowy Patronat JERZY POKÓJ Zdjęcie na okładce: Śnieżka we mgle Schneekoppe mit Nebel

3 KARKONOSZE NA DAWNEJ FOTOGRAFII Karkonosze fotografowano od czasu wynalezienia fotografii, i to od samego początku. W archiwach oraz w innych instytucjach, a także i w zbiorach prywatnych zachowały się tysiące fotografii pokazujących wyjątkowy charakter Gór Olbrzymich (Riesengebirge) położonych w Europie Środkowej. Są one dzisiaj wspaniałym materiałem ikonograficznym do poznania historii ich zagospodarowania. Od dawien dawna filozofowie twierdzili, że wszystko zmienia się jak płynąca rzeka, a więc i góry, a także ich mieszkańcy. Zachowane fotografie utrwaliły fragmenty minionej rzeczywistości. Dzięki nim wiemy, jak wyglądały Karkonosze ponad 100 lat temu, jak zmieniał się krajobraz górski, kiedy to budowano nowe obiekty, i to nie tylko turystyczne. A początek XX wieku to okres ożywionego rozwoju gospodarczego, szczególnie na Dolnym Śląsku. Wytyczano i budowano nowe drogi, linie kolejowe, domy mieszkalne, hotele i pensjonaty, obiekty gospodarcze i przemysłowe. Człowiek zagospodarowywał góry dla siebie i przyszłych pokoleń. A ludzie chodzili, nie tylko po górach, ubrani odpowiednio do ówcześnie panującej mody. Wszystko to utrwalone zostało na dawnej fotografii, która jak na owe czasy, uwzględniając ówczesny sprzęt fotograficzny, była na bardzo wysokim poziomie, nie tylko technicznym, ale i artystycznym. I chociaż od powstania tych unikalnych dokumentów fotograficznych minęło ponad 100 lat, nic nie straciły one na swej atrakcyjności, a wręcz przeciwnie, jeszcze więcej zyskały w opinii historyków i fotografików. Na wystawie w Muzeum Sportu i Turystyki w Karpaczu prezentuje się 30 reprodukcji fotografii, ze zbioru 60 sztuk, pochodzących z wydawnictwa Kunstdruck Stengel & Co. z Berlina opublikowanych na początku XX wieku przez Wydawnictwo Max Leipelt z Cieplic Śląskich Zdroju, w niezwykle obszernym i okazale wydanym albumie pt. Wokół Śnieżki. Obrazy z Karkonoszy. Mistrzowskie fotografie wykonane zostały z wielkoformatowych, szklanych negatywów, a odbitki zrobiono metodą stykową. Ich doskonała jakość wykonania i dziś budzi powszechny zachwyt. Mimo, iż zdjęcia te nie są datowane, to dokładna analiza ikonograficzna pozwala na ustalenie daty ich pochodzenia na lata Niestety nieznany jest także autor tych prac. Zbiór fotografii z Karkonoszy eksponowany na wystawie w Muzeum Sportu i Turystyki w Karpaczu pokazuje dawne Karkonosze, takie jakie dziś już nie zobaczymy. Zapraszamy do ich obejrzenia. Zbigniew Kulik Dyrektor Muzeum Sportu i Turystyki

4 DAS RIESENGEBIRGE AUF DEN ALTEN FOTOS Das Riesengebirge wurde fotografiert seit dem Moment des Erfindens der Photographie, und zwar gleich von Anfang an. In den Archiven wie auch in anderen Institutionen und Privatsammlungen sind Tausende von Photos erhalten geblieben, die den einzigartigen Charakter der im Mitteleuropa gelegenen Riesen Berge darstellen. Sie sind heute ein wunderbares ikonographisches Material, das die Geschichte der Bewirtschaftung dieser Berge näher bringen kann. Seit jeher behaupteten die Philosophen, dass sich alles wie ein fließender Fluss verändert, also auch Berge und ihre Bewohner. Die erhaltenen Fotos hielten die Fragmente der vergangenen Realität fest. Dank ihnen wissen wir, wie das Riesengebirge vor hundert Jahren aussah, wie sich die Gebirgslandschaft veränderte, indem man neue, nicht nur touristische, Objekte errichtete. Und der Anfang des XX. Jahrhunderts war die Zeit rascher wirtschaftlicher Entwicklung, besonders in Niederschlesien. Es wurden neue Straßen, Bahnstrecken abgesteckt und gebaut, aber auch Wohnhäuser, Hotels und Pensionate, Wirtschafts- und Industrieobjekte. Der Mensch nahm das Gebirge wirtschaftlich in Besitz, für sich selbst und für künftige Generationen. Und die Menschen wandelten, nicht nur im Gebirge, angezogen gemäß der damals herrschenden Mode. All das wurde in der alten Photographie festgehalten, die, für jene Zeiten und die damalige Photoausrüstung, auf einem sehr hohen, nicht nur technischen, sondern auch künstlerischen Niveau stand. Und obwohl von der Entstehung dieser einmaligen Photodokumente über 100 Jahre vergangen sind, büßten sie nichts von ihrer Attraktivität ein, ganz im Gegenteil, sie gewannen sogar noch mehr Anerkennung der Historiker und Fotographiker. In der Ausstellung im Museum für Sport und Tourismus in Karpacz werden 30 Photoreproduktionen von insgesamt 60 von dem Berliner Verlag Kunstdruck Stengen & Co. stammenden Fotos präsentiert, die am Anfang des XX. Jahrhunderts von dem Verlag Max Leipelt von Bad Warmbrunn in einem sehr opulent herausgegebenen Album unter dem Titel Rund um die Schneekoppe. Bilder aus dem Riesengebirge publiziert wurden. Die meisterhaften Fotos wurden aus großformatigen Glasnegativen verfertigt und die Abzüge unter Anwendung der Berührungsmethode gemacht. Ihre hervorragende Qualität wird auch heutzutage allgemein bewundert. Obwohl diese Fotos nicht datiert sind, lässt uns die genaue ikonographische Analyse annehmen, dass sie aus den Jahren stammen. Leider bleibt auch der Autor dieser Arbeiten unbekannt. Die in der Ausstellung im Museum für Sport und Tourismus in Karpacz präsentierte Sammlung der Photos aus dem Riesengebirge zeigt das frühere Riesengebirge, wie wir es heute nicht mehr erleben können. Wir laden herzlich zur Besichtigung ein. Zbigniew Kulik Direktor des Museums für Sport und Tourismus

5 Wielki Staw Grosser Teich

6 Schronisko Lučni bouda Wiesenbaude Schronisko Lučni bouda Wiesenbaude

7 Schronisko na Złotówce Hampelbaude Schronisko Księcia Henryka Prinz Heinrich-Baude Schronisko na Polanie Schlingelbaude Kościół Wang Kirche Wang

8 Kozie Grzbiety Ziegenrücken Schronisko Špindlerova bouda Spindlerbaude Wielki Śnieżny Kocioł ze schroniskiem Grosse Schneegrube mit Baude Schronisko nad Śnieżnymi Kotłami Schneegrubenbaude

9 Wodospad Szklarki Kochelfall Wodospad Kamieńczyka Zackenfall Schronisko przy Wodospadzie Szklarki Kochelfallbaude Wąwóz Kamieńczyka Zackenklamm

10 Zamek na Chojniku Kynast Ruiny zamku Chojnik Ruine Kynast Jelenia Góra Sobieszów Hermsdorf unterm Kynast Dolina Kamieńczyka Thal des kleinen Zacken

11 Szklarska Poręba, widok z dworca Schreiberhau, blick vom Bahnhof Szklarska Poręba Huta Józefina Schreiberhau Josephinehütte Widok na Piechowice Blick auf Petersdorf Grzybowiec Bismarckhöhe

12 Karpacz z Księżej Góry Krummhübel vom Pfaffenberg Karpacz Górny Brückenberg Karpacz, widok w dolinę Krummhübel, Blick in s Thal Kowary Schmiedeberg

13 Dolina Łaby Elbgrund

14 Mały Staw Kleiner Teich

15 Muzeum Sportu i Turystyki w Karpaczu ISBN Tłumaczenie/ Übersetzung: Józef Zaprucki Jaremen Press Jelenia Góra 2011

16 Budynek muzeum w Karpaczu ok r. Heimathäusel in Krummhűbel Muzeum Sportu i Turystyki w Karpaczu Geneza i rozwój turystyki w Karkonoszach Rozwój sportów zimowych Środowisko przyrodnicze Karkonoszy Muzeum Sportu i Turystyki w Karpaczu Instytucja Kultury Samorządu Województwa Dolnośląskiego Karpacz, ul. M. Kopernika 2, Tel./fax.: muzeumsportu@dolnyslask.pl, Museum für Sport und Tourismus in Karpacz Entstehung und Entwicklung der Touristik in Riesengebirge Entwicklung des Wintersport Die Umwelt im Riesengebirge JAREMEN PRESS

Podobne dokumenty

KARKONOSZE NA DAWNEJ GRAFICE MUZEUM SPORTU I TURYSTYKI W KARPACZU

KARKONOSZE NA DAWNEJ GRAFICE MUZEUM SPORTU I TURYSTYKI W KARPACZU KARKONOSZE NA DAWNEJ GRAFICE Patronat honorowy Jerzy Pokój Przewodniczący Sejmiku Dolnośląskiego Grafika na okładce Panorama Karkonoszy