Formacje obrony cywilnej

Transkrypt

1 OBRONA CYWILNA I OCHRONA LUDNOŚCI Formacje obrony cywilnej Andrzej Marjański R e f l e k s y j n i e Nigdy nie ma wystarczającej ilości czasu, by zrobić wszystko, ale zawsze jest wystarczająca ilość, by zrobić to, co najważniejsze. Brian Tracy 2 1

2 Agenda Podstawa tworzenia formacji obrony cywilnej Zadania formacji obrony cywilnej Rodzaje formacji obrony cywilnej Stopnie gotowości Czasy osiągania pełnej gotowości Przykłady formacji do zadań ogólnych Przykłady formacji do zadań specjalistycznych Zasady opracowywania planów działania formacji Układ treści meldunków o zagrożeniach nadzwyczajnych 3 Art Ustawy o powszechnym obowiązku obrony RP Podstawowymi jednostkami organizacyjnymi przeznaczonymi do wykonywania zadań obrony cywilnej są formacje obrony cywilnej Formacje obrony cywilnej składają się z oddziałów obrony cywilnej przeznaczonych do: wykonywania zadań ogólnych wykonywania zadań specjalnych innych jednostek tych formacji. 4 2

3 Art Ustawy o powszechnym obowiązku obrony RP Formacje obrony cywilnej tworzą uwzględniając w szczególności: skalę występujących zagrożeń, rodzaj formacji, ich przeznaczenie oraz stan osobowy i organizację wewnętrzną : ministrowie, wojewodowie, starostowie, wójtowie lub burmistrzowie (prezydenci miast) Formacje obrony cywilnej mogą tworzyć także pracodawcy. 5 6 Zadania jednostek organizacyjnych OC Formacje obrony cywilnej - podstawowe jednostki organizacyjne OC przeznaczone do: ratowania i udzielania pomocy poszkodowanej ludności, zapewnieniu jej warunków niezbędnych do przetrwania w okresie wojny, do likwidacji skutków Andrzej klęsk Marjański żywiołowych, (51) katastrof i awarii 3

4 7 WYTYCZNE Szefa Obrony Cywilnej Kraju w sprawie zasad organizacji i sposobu przeprowadzania szkoleń z zakresu ochrony ludności i obrony cywilnej zatwierdzone w dniu 21 kwietnia 2009 r. 8 Zadania formacji obrony cywilnej wykrywanie zagrożeń oraz ostrzeganie i alarmowanie, organizowanie ewakuacji ludności przygotowanie budowli ochronnych, zaopatrywanie ludności w sprzęt i środki ochrony indywidualnej, zaciemnianie i wygaszanie oświetlenia, organizowanie i prowadzenie akcji ratunkowych, udzielanie poszkodowanym pomocy medycznej, walkę z pożarami 4

5 Zadania formacji obrony cywilnej c.d. przygotowanie oraz prowadzenie likwidacji skażeń i zakażeń, ochronę żywności i innych dóbr niezbędnych do przetrwania, organizowanie doraźnych pomieszczeń i zaopatrzenia dla poszkodowanej ludności, zabezpieczenie dóbr kultury, urządzeń użyteczności publicznej i ważnej dokumentacji, doraźne przywracanie działania niezbędnych służb użyteczności publicznej, w tym pomoc w budowie i odbudowie awaryjnych ujęć wody pitnej, doraźną pomoc w przywracaniu i utrzymaniu porządku w strefach dotkniętych klęskami, doraźną pomoc w grzebaniu zmarłych. 9 Rodzaje oddziałów obrony cywilnej Formacje obrony cywilnej składają się z oddziałów obrony cywilnej przeznaczonych do: wykonywania zadań ogólnych specjalnych innych jednostek tych formacji 10 5

6 Podział zadań formacji obrony cywilnej Formacje ratownictwa ogólnego podstawowa siła w prowadzeniu akcji ratunkowej w rejonie zagrożenia lub klęski żywiołowej Formacje specjalistyczne wsparcie akcji ratunkowej prowadzonej przez formacje ratownictwa ogólnego 11 Oddziały do zadań specjalnych 1) pierwszej pomocy medycznej, 2) likwidacji skażeń 3) ratownictwa budowlanego, 4) ratownictwa komunalnego, 5) ratownictwa energetycznego, 6) schronowe, 7) przeciwpożarowe, 8) porządkowo-ochronne, 9) łączności, 12 6

7 Oddziały do zadań specjalnych 10) zaopatrzenia i zabezpieczenia, 11) wykrywania i alarmowania, 12) lotnicze 13) ochrony płodów rolnych, 14) ochrony produktów żywnościowych, 15) ochrony zwierząt gospodarskich i pasz, 16) ratownictwa chemicznego, 17) ratownictwa przeciwpowodziowego, 18) budowy i odbudowy awaryjnych ujęć wody. 13 Podmioty tworzące formacje OC ministrowie, wojewodowie, starostowie, wójtowie lub burmistrzowie (prezydenci miast) kierownicy (właściciele) zakładów pracy według potrzeb i możliwości 14 7

8 Gdzie tworzy formacje OC Gminach i zakładach pracy zatrudniających powyżej 50 pracowników. W zakładach pracy zatrudniających poniżej 50 pracowników mogą być tworzone wspólne formacje obrony cywilnej dla kilku sąsiadujących ze sobą zakładów. W zakładach pracy, w których gromadzone są substancje stwarzające zagrożenie dla życia i zdrowia okolicznej ludności oraz środowiska, tworzy się formacje OC zdolne do samodzielnego prowadzenia działań ratunkowych w strefach bezpośredniego zagrożenia. W gminach i zakładach pracy, w których utworzono co najmniej dwie formacje OC, może być powołana gmina lub zakładowa komenda obrony cywilnej. 15 Czasy osiągania gotowości do działania przez formacje OC Formacje obrony cywilnej dzielą się ze względu na stopień gotowości do działania na: o wyższym stopniu gotowości; o podstawowym stopniu gotowości. 16 8

9 Formacje obrony cywilnej o wyższym stopniu gotowości Do formacji obrony cywilnej o wyższym stopniu gotowości zalicza się wytypowane formacje: ochrony ogólnej do zadań specjalnych 17 Decyzję o zaliczeniu formacji do wyższego stopnia gotowości podejmuje Szef OC danej jednostki administracyjnej Formacje Systemu Wykrywania i Alarmowania należą obligatoryjnie do wyższego stopnia gotowości O stopniu gotowości decyduje Szef OC Formacje obrony cywilnej nie zaliczone do formacji o wyższym stopniu gotowości pozostają formacjami o podstawowym stopniu gotowości. 18 9

10 Stan stałej gotowości obronnej W stałej gotowości obronnej państwa formacje obrony cywilnej są zobowiązane do: utrzymywania stopnia ukompletowania; stanów osobowych, sprzętu i materiałów oraz wyposażenia indywidualnego - nie mniej niż 90%; sprzętu / w poszczególnych grupach specjalistycznych / - nie mniej niż: 50% przy stanie do trzech formacji, 75% przy stanie wyższym niż trzy formacje w stosunku do etatów i należności. 19 Stan stałej gotowości obronnej W stałej gotowości obronnej państwa formacje obrony cywilnej są zobowiązane do: zapewniania wysokiego poziomu przygotowania stanów osobowych pododdziałów ochrony ogólnej i zadań specjalnych - do wykonywania zadań; opracowania i aktualizowania planów użycia sił i środków obrony cywilnej do akcji ratunkowych, niesienia pomocy poszkodowanym oraz współdziałania w zwalczaniu klęsk żywiołowych i zagrożeń środowiska oraz usuwaniu ich skutków

11 Osiąganie stopnia gotowości Formacje obrony cywilnej o wyższym stopniu gotowości są zobowiązane do utrzymywania nie mniej niż 50% stanów osobowych w gotowości do działania w czasie 2-4 godzin od przekazania sygnału godzin osiągnięcie pełnej gotowości do działania 21 Osiąganie stopnia gotowości Formacje obrony cywilnej osiągają pełną gotowość do działania przez rozwinięcie w rejonach formowania, wydanie sprzętu i wyposażenia członkom formacji oraz osiągnięcie gotowości do wykonania określonych zadań w czasie: 1/ po zrealizowaniu przedsięwzięć stanu gotowości obronnej państwa czasu kryzysu: a/ przez zakładowe formacje obrony cywilnej, - w godz. pracy 2-3 godz. - po godz. pracy 4-8 godz. b/ przez terenowe formacje obrony cywilnej - w ciągu 4-6 godzin; 2/ bezpośrednio ze stałej gotowości do działania: a/ przez zakładowe formacje obrony cywilnej: - w godz. pracy - w ciągu 4-6 godz. - po godz. pracy - w ciągu 6-12 godz. b/ przez terenowe formacje obrony cywilnej - w ciągu 6-12 godzin

12 Formacje ratownictwa ogólnego Zakres podstawowych zadań: Prowadzenie rozpoznania obiektów i rejonów, w których mają być prowadzone prace ratunkowe Wyszukiwanie, wydobywanie i wynoszenie poszkodowanych ze niszczonych (uszkodzonych) budynków, budowli ochronnych, miejsc pożarów, zatopień itp. Zapewnienie -we współdziałaniu z formacjami do zadań specjalnych poszkodowanym przebywającym w zagruzowanych budowlach ochronnych dopływu świeżego powietrza oraz wody, żywności, leków i środków opatrunkowych Organizowanie punktów zbiórki poszkodowanych Udzielanie doraźnej pomocy przedlekarskiej poszkodowanym 23 Formacje ratownictwa ogólnego Zakres podstawowych zadań: Stwarzanie warunków do wprowadzania sprzętu technicznego do akcji ratunkowej Wykonywanie prostych prac zabezpieczających uszkodzone budynki oraz urządzenia techniczne i komunalne, które zagrażają życiu ludzi albo uniemożliwiają lub utrudniają wykonywanie prac ratunkowych Wykonywanie innych prac w zależności od sytuacji w obiekcie i rejonie prowadzenia akacji ratunkowej

13 Przykładowa struktura organizacyjna plutonu ratownictwa ogólnego Komendant 1 osoba 25 Zastępca Komendanta 1 osoba Drużyna 1-10 os. Drużyna os. Drużyna 3-6 os. Źródło: Fr. R. Krynojewski, Obrona cywilna RP, Difin, Warszawa 2012, s. 134 Możliwości wykonawcze plutonu ratownictwa Akcje ratunkowe w 1-2 obiektach w ciągu doby Odcinek akcji ratunkowych m Liczba ratowanych osób w ciągu doby Rozpoznanie skutków w pasie do 200m lub w 1 obiekcie w ciągu 1 godziny 26 13

14 27 Obsada osobowa plutonu ratownictwa ogólnego lp Nazwa stanowiska Liczba stanowisk 1 Komendant plutonu 1 2 Zastępca komendanta 1 Drużyna sanitarna 10 osób 3 Komendant drużyny 1 4 Komendant sekcji 3 5 Sanitariusz ratownik 6 Drużyna ratownictwa ogólnego osób 6 Komendant drużyny 1 7 Ratownik Zwiadowca 2 9 Elektryk 2 10 Hydraulik Sanitariusz 1 12 Kierowca mechanik 1 28 Obsada osobowa plutonu ratownictwa ogólnego lp Nazwa stanowiska Liczba stanowisk Drużyna pożarnicza 6 osób 13 Komendant drużyny 1 14 Przodownik roty 2 15 Pomocnik przodownika Roty 6 16 Kierowca mechanik 1 Razem skład plutonu osoby 14

15 a Tabela należności wyposażenia i sprzętu Plutonu Ratownictwa Ogólnego 29 Lp. Nazwa sprzętu Jedn. miary Komend Pluton Ratowni ctwa ogólnego Maska pgaz kpl 2 Odzież ochronna kpl Rentgenoradiometr kpl 1 4 Sygnaliz. promieniowania kpl 1 5 Przyrząd rozpoznan. chem. kpl 1 6 Zestaw znaków ostrzegawcz kpl 2 7 Lornetka pryzmatyczna szt 1 8 Kompas/busola/ szt Mundur OC/ kamizelka szt Torba polowa szt Opatrunek osobisty szt Torba sanitariusza kpl 3 13 Nosze sanitarne kpl 3 14 Piła do cięcia metalu szt 3 15 Nożyce do cięcia metalu szt 3 16 Łopata szt Łom szt 6 18 Młotek szt 9 19 Topór ciesielski szt 6 20 Piła do cięcia drewna szt 3 21 Zestaw narzędzi elektryka kpl 3 22 Przybory do pracy na mapie kpl Latarka elektryczna kpl Kask ochronny szt Manierka szt Menażka szt Niezbędnik szt Samochód szt Radiotelefony Szt Obowiązki Komendanta plutonu ratownictwa ogólnego przykład Miasta Żory Komendant formacji obrony cywilnej Plutonu Ratownictwa Ogólnego w czasie pokoju podlega Kierownikowi zakładu, natomiast w czasie kryzysu, wprowadzenia wyższych stanów gotowości obronnej lub stanów nadzwyczajnych podlega bezpośrednio szefowi Obrony Cywilnej ( Burmistrzowi Miasta Żary) i odpowiada za całokształt spraw związanych z gotowością formacji do wykonywania zadań obrony cywilnej, a w szczególności za organizację, przygotowanie, wyszkolenie i wyposażenie formacji. 15

16 31 Obowiązki Komendanta plutonu ratownictwa ogólnego przykład Miasta Żory Do podstawowych zadań komendanta formacji należy w szczególności: zapewnienie stałej gotowości sił i środków formacji obrony cywilnej; kierowanie podległą formacją w czasie ratowania i udzielania pomocy poszkodowanym; realizowanie zadań wynikających z planu obrony cy-wilnej miasta, planowanie i organizowanie szkolenia stanu osobowego formacji; prowadzenie wśród członków formacji pracy mającej na celu zapewnienie pełnej gotowości formacji i właściwej realizacji zadań; nadawanie przydziałów organizacyjno mobilizacyjnych do służby w formacji, wzywanie do odbycia ćwiczeń, nadzorowanie szkolenia prowadzonego przez komendantów drużyn wchodzących w skład Plutonu Ratownictwa Ogólnego, wykonywanie innych zadań wynikających z odrębnych przepisów lub zleconych przez przełożonych. Formacja OC w Polkomtel sp. z o.o. Charakter Spółki, nałożone wymogi ustawowe z jednej strony, z drugiej zaś dążenie do zachowania ciągłości realizacji misji Spółki, a także dążenie do zwiększenia bezpieczeństwa pracowników i osób przebywających na jej terenie stanowiły główne przesłanki do utworzenia w Polkomtel S.A. Formacji Obrony Cywilnej

17 Formacja OC w Polkomtel sp. z o.o. Na podstawie uregulowań ustawowych - art. 138 Ustawy z dnia 21 listopada 1967 r. o powszechnym obowiązku obrony Rzeczypospolitej Polskiej - wydano odpowiednie wewnętrzne uregulowania prawne dotyczące powołania Formacji oraz organizacji i realizacji jej zadań: Uchwała Zarządu w sprawie Formacji Obrony Cywilnej w Polkomtel S.A., Zarządzenie Prezesa Zarządu, Dyrektora Generalnego Polkomtel S.A. 33 Formacja OC w Polkomtel sp. z o.o. Formacja Obrony Cywilnej została powołana w Polkomtel S.A. bezterminowo przede wszystkim w celu: ochrony pracowników i innych osób przebywających na terenie zakładu pracy dla zapewnienia ciągłości jego funkcjonowania przez ratowanie ludzi i udzielanie pomocy poszkodowanym w sytuacjach szczególnych zagrożeń (m.in. stan wojenny, stan wyjątkowy, klęska żywiołowa), w celu współdziałania ze służbami ratowniczymi (pogotowie ratunkowe, straż pożarna) w wymienionych sytuacjach oraz zwalczania klęsk żywiołowych i usuwania ich skutków

18 Formacja OC w Polkomtel sp. z o.o. Wielokrotnie ratownicy udzielali pomocy przedmedycznej również osobom niebędącym pracownikami Spółki - w zdarzeniach w otoczeniu jej obiektów, a także w interwencjach związanych z wypadkami drogowymi Formacje specjalistyczne OC Zadania drużyny ratownictwa przeciwpowodziowego: Udzielanie pomocy i ewakuacji ludności, zwierząt gospodarskich oraz mienia z rejonów zagrożonych zalaniem w wyniku powodzi lub zniszczeniem urządzeń hydrotechnicznych i hydrobudowlanych 36 18

19 Formacje specjalistyczne OC Zadania drużyny ratownictwa przeciwpowodziowego: Zadania szczegółowe: Znajomość rejonów i obiektów zagrożonych zalaniem w wyniku powodzi lub zniszczenia urządzeń hydrobudowlanych Prowadzenie rozpoznania i dozorowanie urządzeń hydrotechnicznych i obiektów Ochrona wałów przeciwpowodziowych i innych urządzeń hydrobudowlanych i utrzymanie ich w sprawności Umacnianie wałów przeciwpowodziowych Ewakuacja ludności, zwierząt gospodarskich i mienia z rejonów zagrożonych zalaniem 37 Przykładowa struktura organizacyjna drużyny ratownictwa przeciwpowodziowego -15 osób 38 Komendant drużyny 1 osoba Sekcja robót ziemnych 3 os. Sekcja robót ziemnych 3 os. Sekcja rozpoznania i dozorowania 4 os. Źródło: Fr. R. Krynojewski, Obrona cywilna RP, Difin, Warszawa 2012, s. 140 Sekcja zaopatrzenia i ewakuacji 4 os. 19

20 39 Obsada osobowa drużyny ratownictwa p. pow. lp Nazwa stanowiska Liczba stanowisk 1 Komendant drużyny 1 Sekcje robot ziemnych 6 osób 2 sekcje po 3 osoby 2 Starszy ratownik 2 3 Ratownik 4 Sekcja rozpoznania i dozorowania 4 osoby 4 Starszy zwiadowca 1 5 Zwiadowca 1 8 Ratownik 2 Sekcja zaopatrzenia i ewakuacji 4 osoby 7 Magazynier 1 8 Sanitariusz 1 9 Komendant pojazdu 1 10 Kierowca 1 Razem w drużynie 15 Zasady podległości komendantów formacji OC Komendant zakładowej formacji podlega bezpośrednio kierownikowi zakładu pracy, przy którym formacja została powołana W przypadku utworzenia zakładowej komendy obrony cywilnej komendanci formacji w zakładzie podlegają zakładowemu komendantowi obrony cywilnej 40 20

21 Zasady opracowywania planów formacji OC Plan działania każdej formacji OC składa się z: części opisowej części graficznej 41 Plan sporządza się w jednym egzemplarzu i podpisuje go komendant formacji Zatwierdzenia planu dokonuje szef OC (jednostki adm. publicznej ) lub kierownik zakładu pracy (przedsiębiorstwa) Plan przechowuje organ tworzący formację Część opisowa planu działania formacji OC Struktura organizacyjna Obsada osobowa etat Wyposażenie Harmonogram osiągania gotowości do działania Plan alarmowania członków formacji Zadania Inne dane wynikające ze specyfiki i przeznaczenia formacji 42 21

22 Część opisowa planu działania formacji OC Miejsce formowania formacji Rejony rozmieszczenia Drogi marszu Kalkulacje czasowe Zamiar prowadzenia akcji ratunkowej Źródła zaopatrywania Elementy infrastruktury OC Skale map: Zakład pracy plan zakładu Gmina plan miejscowości lub mapa 1: Powiat mapa 1: Województwo 1: Układ meldunku o zagrożeniach nadzwyczajnych Czas, miejsce i rodzaj awarii (wypadku, katastrofy) miejscowość, nazwa zakładu, możliwość nawiązania łączności Charakterystyka awarii przyczyny i skutki: nazwa, ilość, stan fizyczne uwolnionego środka, itp. Liczba ofiar lub porażonej ludności Istota i skala zagrożenia spowodowanego awarią, wypadkiem lub katastrofą Podjęte działania mające na celu: lokalizację awarii ochronę ludności zabezpieczenie obiektów likwidację skutków Czas rozpoczęcia i zakończenia podjętych działań * 44 22

23 Układ meldunku o zagrożeniach nadzwyczajnych Informacja o podjętej akcji ratowniczej: kierujący akcją uczestniczące jednostki organizacyjne wykaz sił ratowniczych ilość ludzi i sprzętu w tym sił OC Współdziałanie z sąsiadami zakład, gmina, powiat Inne dane o awarii, wypadku lub katastrofie, - istotne ze względu na prowadzone działania ochronne lub likwidację skutków Warunki atmosferyczne w rejonie awarii: temperatura powietrza kierunek i siła wiatru widoczność 45 Układ meldunku o zagrożeniach nadzwyczajnych Zakończenie prowadzenia akcji ratowniczej: czas straty ilość użytych sił ratowniczych Zapewnienie stałej kontroli po zakończeniu akcji ratowniczej w rejonie skażonym Wnioski i doświadczenia dla obrony cywilnej * 46 23

24 Zasady składania meldunku Składany jest do służby dyżurnej gminy (miasta) Informacje przekazuje się natychmiast po uzyskaniu danych w dowolnej kolejności Sukcesywnie uzupełnia się dane w miarę uzyskiwania nowych informacji Koryguje się poprzednie dane w przypadku uzyskania nowych 47 Po zakończeniu akcji ratowniczej przesyła się raport do służby dyżurnej wójta, burmistrza lub prezydenta Podsumowanie Formacja obrony cywilnej jest podstawową jednostką OC Formacje OC tworzone są na różnych poziomach administracji samorządowej i w zakładach pracy Zadania formacji OC obejmują ochronę ludności, zakładów pracy, urządzeń użyteczności publicznej i dóbr kultury Zadania OC obejmują także ratowanie i udzielanie pomocy poszkodowanym Istnieją formacje ogólne i specjalistyczne Każda formacja OC musi posiadać plan działania W czasie prowadzenia działań kierujący akcją składa meldunki z prowadzonych działań służbom wójta, burmistrza lub prezydenta * 48 24

25 Zagadnienia do dyskusji Wymień zadania formacji obrony cywilnej Jakie znasz rodzaje formacji obrony cywilnej Czym zajmują się formacje ratownictwa ogólnego Zadania formacji specjalistycznych Zasady opracowywania planów działania formacji Literatura do wykładu Fr. R. Krynojewski, Obrona cywilna RP, Difin, Warszawa

26 Pytania? Poprawa wiąże się ze zmianami, doskonałość wiąże się z częstymi zmianami. Winston Churchill ( )