Ochrona Środowiska i Zasobów Naturalnych nr 30, 2007 r. Wojciech Mill, Adrian Schlama
|
|
- Sławomir Niemiec
- 7 lat temu
- Przeglądów:
Transkrypt
1 Ochrona Środowiska i Zasobów Naturalnych nr 30, 2007 r. Wojciech Mill, Adrian Schlama ANALIZA MOŻLIWOŚCI WYKONANIA PRZEZ POLSKĘ PRZEJŚCIOWEGO CELU EKOLOGICZNEGO DYREKTYWY PUŁAPOWEJ ANALYSIS OF THE CAPACITY TO DECREASE AREAS OF CRITICAL LOAD EXCEEDANCE OF ACIDITY SET BY THE NEC DIRECTIVE Słowa kluczowe: Dyrektywa Pułapowa, ładunki krytyczne, ochrona ekosystemów leśnych, strategie ochrony powietrza. Key words: NEC Directive, critical loads, protection of forest ecosystems, strategies for air protection. An analysis has been performed to assess the capacity of achieving the interim environmental quality targets of the NEC Directive in Poland. It was stated that in the target year 2010 and at the emission ceilings set by the Directive the ecological interim target will be achieved on all the territory of state except the area of Higher Silesia. The progress of meeting the ecological target is strongly influenced by the transboundary sulphur and nitrogen fluxes in western and southern boundary regions. The implementation of the NEC Directive will effect in 80 % reduction in areas of exceeded critical loads of acidity to compare with WPROWADZENIE Traktat o przystąpieniu Rzeczypospolitej Polskiej do Unii Europejskiej (Dz. Urz. L 236 z 23 września 2003) zobowiązuje Polskę do wykonania dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady nr 2001/81/WE z dnia 23 października 2001 r. w sprawie krajowych pułapów emisji niektórych zanieczyszczeń powietrza atmosferycznego tzw. Dyrektywy Pułapowej. 43
2 Wojciech Mill, Adrian Schlama Wynikające z tej dyrektywy zobowiązania dla Polski, dotyczące dozwolonych limitów emisji SO 2, NO X, NH 3 i LZO, odpowiadają wymaganiom Protokółu w sprawie zwalczania zakwaszenia, eutrofizacji i ozonu przyziemnego, do Konwencji Europejskiej Komisji Gospodarczej Narodów Zjednoczonych (EKG ONZ) w sprawie transgranicznego zanieczyszczania powietrza na dalekie odległości, sporządzonej w Genewie dnia 13 listopada 1979 r. (Dz. U. z 1985 r. nr 60, poz. 311 i z 1988 r. nr 40, poz. 313), tzw. Protokółu z Göteborga. W Dyrektywie Pułapowej określono przejściowy cel ekologiczny trwałe zmniejszenie do roku 2010 w każdej komórce sieci EMEP o wymiarze km o 50% (w porównaniu z rokiem 1990) obszaru, na którym są przekraczane ładunki krytyczne zakwaszenia. Tak sformułowany przejściowy cel ekologiczny odnoszony jest do obszaru Wspólnoty Europejskiej jako całości. W publikowanym opracowaniu przedstawiono analizę możliwości osiągnięcia zmniejszenia powierzchni terenów o przekraczanych ładunkach krytycznych kwasowości w Polsce w wymiarze określonym w Dyrektywie Pułapowej DANE WEJŚCIOWE 2.1. DEPOZYCJA KWAŚNA Zgodnie z definicją, przekroczenia ładunków krytycznych kwasowości oblicza się poprzez odjęcie od rzeczywistej średniej dla danego roku depozycji kwaśnej ładunku krytycznego kwasowości dla każdej elementarnej powierzchni rozważanego ekosystemu lądowego lub wodnego. W analizowanym przypadku, rozważany jest ekosystem leśny pokrywający komórkę siatki przestrzennej EMEP o rozmiarze 1x1 km. Depozycję kwaśną wylicza się za pomocą macierzy przejścia od emisji do depozycji, wyznaczanych na podstawie modeli transportu atmosferycznego. Macierze te dla emitorów zagranicznych i krajowych zostały opracowane w [Olendrzyński i Bartnicki 1999] i przez EMEP zaktualizowane w 2002 r. za pomocą eulerowskiego modelu UNIFIED [Simpson i in., 2003]. Bezpośrednią daną wejściową do obliczeń przekroczeń ładunków krytycznych jest zatem emisja z krajów europejskich i z krajowych emitorów tlenków siarki, tlenków azotu i amoniaku prekursorów depozycji kwaśnej. Druga grupa danych wejściowych to ładunki krytyczne kwasowości. Ponieważ na wielkość depozycji kwaśnej składają się jednocześnie depozycja tlenków siarki i depozycja azotu, nie można tej depozycji opisać jedną wartością, lecz tzw. funkcją ładunków krytycznych opisaną trzema parametrami: maksymalnym ładunkiem krytycznym siarki CL max (S), minimalnym ładunkiem krytycznym azotu
3 Analiza Ochrona możliwości Środowiska wykonania przez i Zasobów Polskę Naturalnych przejściowego nr celu 30, ekologicznego 2007 r.... CL min (N) i maksymalnym ładunkiem krytycznym azotu CL max (N). Podstawy metodyczne wyznaczania funkcji ładunków krytycznych kwasowości zostały obszernie wyłożone przez Milla [2002] DANE O EMISJI I DEPOZYCJI Dane emisyjne pochodzą ze specjalistycznej bazy EMEP o nazwie WebDab i są danymi najaktualniejszymi, opracowanymi w ramach ostatniego przeglądu inwentaryzacji [Vestreng i in., 2005]. W ramach analizowanej pracy należało przeprowadzić aktualizację dotąd posiadanych baz danych o emisjach tlenków siarki, azotu i amoniaku zarówno w skali krajów europejskich, jak i wybranych emitorów krajowych. Dane o emisji podano w rozdzielczości przestrzennej 50x50 km. Jest to w chwili obecnej najwyższa rozdzielczość przestrzenna, dla której EMEP zweryfikował swoje modele atmosferycznego transportu zanieczyszczeń powietrza. Oficjalne scenariusze emisji odnoszą się do sum rocznych w gigagramach SO 2, NO x i NH 3 dla lat od 1980 do 2003 oraz dla perspektywy roku W każdym scenariuszu są zawarte dane dla całych krajów europejskich oraz dla emitorów z samej Polski. Na rysunku 1 pokazano trendy czasowych zmian emisji tlenków siarki, tlenków azotu i amoniaku z Polski, a na rysunku 2 z Europy. Trendy emisji rozważanych zanieczyszczeń powietrza obserwowane dla Polski i Europy są mocno zbliżone, przy czym spadek emisji SO 2 w Polsce w latach jest wyraźnie większy. Zwraca uwagę widoczna różnica trendów zmian SO2 NOx NH Rys. 1. Emisje z Polski [Gg/rok] Fig. 1. Emissions from Poland [Gg year -1 ] 45
4 Wojciech Mill, Adrian Schlama SO2 NOx NH Rys. 2. Emisje z Europy [Gg/rok] Fig. 2. Emissions from Europe [Gg year -1 ] emisji poszczególnych zanieczyszczeń, zarówno w Polsce, jak i w Europie. Redukcja emisji tlenków siarki w okresie wyniosła ok. 62% w Polsce, a w Europie ok. 61%. W porównaniu z tak zdecydowaną redukcją emisji tlenków siarki, redukcja emisji tlenków azotu jest nieznaczna, a wielkość emisji amoniaku można uznać wręcz za stabilną w całym dwudziestoleciu. Prognoza dla roku 2010 pochodzi z ustaleń Protokółu z Göteborga i opartej o te ustalenia Dyrektywy Pułapowej ŁADUNKI KRYTYCZNE KWASOWOŚCI W związku z planowanym przeglądem realizacji postanowień Protokółu z Göteborga, w grudniu 2004 r. Centrum Koordynacyjne ds. Oddziaływań ICP Modelowania i Kartowania skierowało do wszystkich krajowych centrów koordynacyjnych wezwanie o przeprowadzenie aktualizacji krajowych map ładunków krytycznych. Polskie Centrum Koordynacyjne, działające przy Instytucie Ochrony Środowiska, wykonało to zadanie wiosną 2005 r. W ramach zadania uaktualniono wartości jednej z ważnych danych wejściowych, tj. depozycji kationów zasadowych, oraz dokonano korekty depozycji kationów zasadowych ze względu na obecność soli morskich [Mill i in. 2005]. Aktualną mapę maksymalnych ładunków krytycznych siarki przedstawiono na rysunku 3. 46
5 Analiza Ochrona możliwości Środowiska wykonania przez i Zasobów Polskę Naturalnych przejściowego nr celu 30, ekologicznego 2007 r.... Rys. 3. Przestrzenny rozkład wartości maksymalnego ładunku krytycznego siarki dla ekosystemów leśnych Polski [eq ha -1 rok -1 ] Fig. 3. Spatial distribution of maximum critical loads of sulphur values for Polish forest ecosystems [eq ha -1 year -1 ] 3. MODYFIKACJA PROGRAMU SONOX Obliczenia depozycji, ładunków krytycznych i ich przekroczeń oraz kartograficzną wizualizację otrzymywanych wyników zautomatyzowano za pomocą komputerowego programu SONOX-AC, opisywanego we wcześniejszych pracach IOŚ [Mill i Schlama 2000]. Na użytek niniejszej pracy program ten wymagał modyfikacji, a opracowana wersja otrzymała nazwę SONOX-DP, od skrótu nazwy: Dyrektywa Pułapowa. Strukturę programu SONOX-DP przedstawiono na rysunku 4. Jest to struktura modułowa złożona z czterech modułów: modułu emisji, modułu depozycji, modułu ładunków krytycznych oraz modułu przekroczeń ładunków krytycznych. Struktura pierwszych trzech modułów nie była modyfikowana, jedynie bazy danych, które je obsługują zostały zamienione na aktualne, a więc baza danych 47
6 Wojciech Mill, Adrian Schlama Modu³emisjisiarkiiazotu (Scenariusze redukcji emisji) ANALIZA SCENARIUSZY REDUKCJI EMISJI Modu³ transportu atmosferycznego i depozycji (Macierze przejœcia) Modu³ oceny wra liwoœci ekosystemów na zakwaszenie (Funkcje ³adunków krytycznych) Modu³ oceny zagro enia ekosystemów przez zakwaszenie (Przekroczenia ³adunków krytycznych w okach siatki EMEP 150x150 km) MODYFIKACJA SCENARIUSZY REDUKCJI EMISJI Rys. 4. Struktura programu SONOX_DP Fig. 4. Structure of the SONOX_DP software o emisji tlenków siarki i azotu oraz amoniaku w module emisyjnym, macierz przejścia od emisji do depozycji w module transportu atmosferycznego i parametry funkcji ładunków krytycznych w module oceny wrażliwości. Główne zmiany konstrukcji programu SONOX-DP w stosunku do oryginalnej jego wersji dotyczą modułu oceny przekroczeń ładunków krytycznych kwasowości. Zmiany te polegały na reorganizacji struktury przestrzennej danych wynikowych, tj. przekroczeń ładunków krytycznych oraz wielkości obszarów, w których te przekroczenia występują. Wyniki obliczeń są prezentowane na mapie Polski w systemie przestrzennym EMEP, z elementarnym okiem siatki o rozmiarze 150x150 km i z podaniem w każdym z tych ok jego współrzędnych przestrzennych, liczby ekosystemów chronionych, liczby ekosystemów niechronionych i procentu zmian powierzchni o przekroczonych ładunkach krytycznych w porównaniu z rokiem
7 Analiza Ochrona możliwości Środowiska wykonania przez i Zasobów Polskę Naturalnych przejściowego nr celu 30, ekologicznego 2007 r.... W nowej wersji programu listę scenariuszy emisji SO 2, NO x i NH 3 ograniczono do okresu i do perspektywy roku Ma to związek z tym, że rok 1990 jest rokiem odniesienia dla Dyrektywy Pułapowej, a także dla Protokółu z Göteborga, rok 2010 zaś rokiem docelowym. Dla programu SONOX-DP opracowano i zaimplementowano dodatkowy moduł dokonujący kilkuwariantowej statystyki uzyskiwanych wyników przetwarzań danych. 4. WYNIKI OBLICZEŃ I DYSKUSJA 4.1. ZASADY OBLICZEŃ Przejściowy cel ekologiczny Dyrektywy Pułapowej jest odnoszony do obszaru całej Wspólnoty Europejskiej, dlatego zasadnicze obliczenia zmian wielkości obszarów przekroczeń ładunków krytycznych kwasowości na obszarze Polski prowadzono przy depozycji związków siarki i azotu pochodzących z łącznej emisji ze źródeł zagranicznych i krajowych. Za interesujące uznano jednak także trendy zmian tych przekroczeń, które ukształtowałyby się, jeśliby rozważać depozycję zanieczyszczeń kwasogennych, powstałą wyłącznie z krajowych źródeł emisji. Taka wersja obliczeń pozwala ocenić efekt transgranicznego napływu zanieczyszczeń na obszar Polski na zakres i szybkość osiągania zakładanego efektu ekologicznego ZMIANY PRZEKROCZEŃ ŁADUNKÓW KRYTYCZNYCH KWASOWOŚCI PRZY CAŁKOWITEJ DEPOZYCJI SIARKI I AZOTU Punktem wyjścia do analizy możliwości osiągnięcia przejściowego celu ekologicznego Dyrektywy Pułapowej w Polsce jest stan wielkości przekroczeń ładunków krytycznych kwasowości w 1990 r. Z rysunku 5, ilustrującego ten stan, wynika, że z wyjątkiem jednej komórki siatki o adresie [23/22], we wszystkich pozostałych występowały przekroczenia ładunków krytycznych w znacznie zróżnicowanym stopniu. Zgodnie z istotą przejściowego celu ekologicznego określonego w Dyrektywie Pułapowej, bezpośrednim przedmiotem analizy jest dochodzenie w czasie do kryterialnej, 50-procentowej redukcji wielkości obszarów o przekroczonych ładunkach krytycznych względem sytuacji z roku 1990 w każdej z komórek siatki EMEP o wymiarze 150x150 km. Na rysunku 6 pokazano, na przykładzie wybranych lat, czasową ewolucję osiągania przejściowego celu ekologicznego w Polsce w każdej z komórek siatki 49
8 Wojciech Mill, Adrian Schlama Rys. 5. Rozkład przestrzenny przekroczeń ładunków krytycznych kwasowości w Polsce w bazowym 1990 r. Fig. 5. Spatial distribution of exceedance of critical loads of acidity in Poland in 1990 przestrzennej. Dzięki programowi SONOX-DP można wykonać taki przegląd w odniesieniu do wszystkich lat z okresu oraz dla roku docelowego 2010 (rys. 7). Za pomocą dołączonego do programu SONOX-DP modułu statystycznego jest możliwa także prezentacja czasowej zmienności osiągania zakładanego efektu ekologicznego w poszczególnych komórkach siatki. Pokazano to na przykładzie trzech komórek o zróżnicowanych uwarunkowaniach redukcji przekroczeń ładunków krytycznych na rysunkach Wyniki przeprowadzonych obliczeń prowadzą do następujących spostrzeżeń: 1) w roku 2010, po wykonaniu zobowiązań Protokółu z Göteborga i Dyrektywy Pułapowej, przejściowy cel ekologiczny zostanie osiągnięty na całym terytorium Polski z wyjątkiem obszaru zajętego przez komórkę siatki o współrzędnych [25/19] (rys. 7); jest to obszar Górnego Śląska, gdzie w roku docelowym wielkość terenu o przekroczonych ładunkach krytycznych kwasowości wyniesie 33,1 % wielkości tego obszaru notowanego w 1990 r.; 2) szybkość dochodzenia do 50-procentowej, kryterialnej redukcji wielkości obszarów o przekroczonych ładunkach krytycznych w stosunku do sytuacji z roku 1990 jest mocno zróżnicowana w odniesieniu do poszczególnych ko- 50
9 Analiza Ochrona możliwości Środowiska wykonania przez i Zasobów Polskę Naturalnych przejściowego nr celu 30, ekologicznego 2007 r Rys. 6. Czasowa ewolucja osiągania przejściowego celu ekologicznego w Polsce w warunkach sumarycznej depozycji związków siarki i azotu Fig. 6. Temporal evolution of the achievement of interim ecological target in Poland under the simultaneous deposition of sulphur and nitrogen 51
10 Wojciech Mill, Adrian Schlama Rys. 7. Rozkład przestrzenny przekroczeń ładunków krytycznych kwasowości w Polsce w docelowym 2010 r. Fig. 7. Spatial distribution of critical loads of acidity exceedance in Poland in target year 2010 Rys. 8. Czasowa zmienność osiągania zakładanego efektu ekologicznego w komórce siatki o współrzędnych [24/22] Fig. 8. Temporal changeability of the achievement of assumed ecological effect in grid cell of [24/22] co-ordinates 52
11 Analiza Ochrona możliwości Środowiska wykonania przez i Zasobów Polskę Naturalnych przejściowego nr celu 30, ekologicznego 2007 r.... Rys. 9. Czasowa zmienność osiągania zakładanego efektu ekologicznego w komórce siatki o współrzędnych [24/18] Fig. 9. Temporal changeability of the achievement of assumed ecological effect in grid cell of [24/18] co-ordinates Rys. 10. Czasowa zmienność osiągania zakładanego efektu ekologicznego w komórce siatki o współrzędnych [25/19] Fig. 10. Temporal changeability of the achievement of assumed ecological effect in grid cell of [25/19] co-ordinates 53
12 Wojciech Mill, Adrian Schlama Rys. 11. Stopień osiągnięcia w 2010 roku przejściowego celu ekologicznego Dyrektywy Pułapowej we wszystkich komórkach Fig. 11. Degree of achievement in 2010 of the interim ecological target of the NEC Directive in all grid cells mórek siatki przestrzennej, np. w komórce [24/22] w północno-wschodniej Polsce już w 1992 r. kryterium ekologiczne Dyrektywy Pułapowej zostało osiągnięte (rys. 8), w komórce o współrzędnych [24/18], eksponowanej na transgraniczny strumień tlenków siarki i azotu z Niemiec i Republiki Czeskiej, osiągnięcie tego kryterium nastąpiło w 1995 r. (rys. 9), w komórce [25/19] zaś, obejmującej obszar Śląska, kryterium nie zostanie w ogóle osiągnięte do 2010 r. (rys. 10). Rysunek 11 przedstawia przegląd stopnia osiągnięcia rozważanego kryterium we wszystkich komórkach w roku docelowym ZMIANY PRZEKROCZEŃ ŁADUNKÓW KRYTYCZNYCH KWASOWOŚCI PRZY KRAJOWEJ DEPOZYCJI SIARKI I AZOTU Tą samą sekwencję obliczeń, co dla sumarycznej depozycji transgranicznej i krajowej, w odniesieniu do uwarunkowań dyktowanych wyłącznie krajową depozycją związków siarki i azotu przeprowadzono przyjmując ten sam punkt wyjścia, tj. przekroczenia ładunków krytycznych w 1990 r. wywołane wypadkową depozycją siarki i azotu. A zatem na rysunkach 12 i 13 pokazano odpowiednio: 1) mapy osiągania przejściowego celu ekologicznego dla lat pośrednich pomiędzy 1990 a 2010; 54
13 Analiza Ochrona możliwości Środowiska wykonania przez i Zasobów Polskę Naturalnych przejściowego nr celu 30, ekologicznego 2007 r Rys. 12. Czasowa ewolucja osiągania przejściowego celu ekologicznego w Polsce w warunkach krajowej depozycji związków siarki i azotu Fig. 12. Temporal changeability of the achievement of assumed ecological effect in Poland under the simultaneous deposition of sulphur and nitrogen 55
14 Wojciech Mill, Adrian Schlama Rys. 13. Mapa osiągnięcia przejściowego celu ekologicznego w 2010 r. w warunkach krajowej depozycji związków siarki i azotu Fig. 13. Map of achievement of the interim ecological target in 2010 under the national deposition of sulphur and nitrogen compounds Tabela 1. Horyzonty czasowe osiągnięcia przejściowego celu ekologicznego Table 1. Time horizons of the achievement of interim ecological target Adres komórki Rok osiągnięcia celu ekologicznego przy: depozycji łącznej depozycji krajowej Różnica 23/ / / / / / / / / / / / / / / / / / / / /
15 Analiza Ochrona możliwości Środowiska wykonania przez i Zasobów Polskę Naturalnych przejściowego nr celu 30, ekologicznego 2007 r.... oraz 2) mapę osiągnięcia przejściowego celu ekologicznego w roku docelowym Dla każdej komórki przestrzennej porównano ponadto horyzonty czasowe osiągnięcia przejściowego celu ekologicznego przy depozycji łącznej i krajowej, z zamiarem oceny wpływu napływu transgranicznego na tempo osiągania tego celu (tab. 1). Z porównania tego wycofano komórkę o adresie [25/19], dla której było ono niemożliwe ze względu na nieosiągnięcie efektu ekologicznego nawet w 2010 r. Przedstawione w tabeli 1 różnice w czasie dochodzenia do kryterialnej redukcji powierzchni przekroczeń ładunków krytycznych wskazują wielkość oddziaływania transgranicznego napływu zanieczyszczeń kwasogennych w poszczególnych komórkach przestrzennych. Im ta różnica jest większa, tym większy wpływ na szybkość osiągania przejściowego celu ekologicznego ma depozycja siarki i azotu pochodząca spoza kraju. Wyniki przeprowadzonych obliczeń prowadzą do następujących spostrzeżeń: 1) przy działaniu depozycji siarki i azotu pochodzącej wyłącznie z krajowych źródeł emisji, przejściowy cel ekologiczny Dyrektywy Pułapowej zostałby osiągnięty na całym obszarze Polski i to już w 2000 r. (rys. 12); oczywiście, tym bardziej zostałby on osiągnięty w roku docelowym 2010 (rys. 13); 2) szybkość dochodzenia do 50-procentowej, kryterialnej redukcji wielkości obszarów o przekroczonych ładunkach krytycznych względem sytuacji z 1990 r. jest wyraźnie większa niż w odniesieniu do sumarycznych depozycji transgranicznej i krajowej; i tak, w komórce [24/22] odnotowanoby brak przekroczeń ładunków krytycznych już w roku bazowym 1990 a nie w 1992, w komórce [24/18] kryterialna redukcja obszaru przekroczeń nastąpiłaby także już w 1990 r. zamiast w 1995 r., zaś w komórce [25/19] w roku 1999, podczas gdy przy depozycji sumarycznej nie nastąpiłaby w ogóle do 2010 r.; 3) przedstawione w tabeli 1 różnice czasowe w osiąganiu docelowego efektu ekologicznego w warunkach sumarycznej i krajowej depozycji związków siarki i azotu wskazują, że są one największe w komórkach położonych przy zachodniej granicy państwa ([23/18], [23/19] i w dalszym ciągu [23/20] oraz [24/18]) oraz granicy południowej ([26/19] i [26/20]); oznacza to, że w obszarach objętych tymi komórkami wpływ transgranicznego napływu zanieczyszczeń kwasogennych jest największy; taka struktura rozmiaru i zasięgu oddziaływania tego napływu jest całkowicie zgodna z przestrzennym ukształtowaniem strumieni depozycji z zagranicy; 4) analiza czasowego trendu zmian powierzchni ekosystemów leśnych chronionych i niechronionych przed zakwaszeniem w warunkach depozycji krajowej 57
16 Wojciech Mill, Adrian Schlama wskazuje, że w roku 2010 przy spełnieniu wymagań Protokółu z Göteborga i Dyrektywy Pułapowej nastąpiłaby 80-procentowa redukcja powierzchni obszarów o przekroczonych ładunkach krytycznych kwasowości w porównaniu z rokiem 1990; ten stopień redukcji jest mocno zbliżony do tego, którego można się spodziewać w warunkach depozycji sumarycznej z kraju i zagranicy, co wskazuje, że tempo redukcji emisji zanieczyszczeń kwasogennych w Polsce i Europie jest zbliżone; znajduje to potwierdzenie w licznych publikacjach EMEP i Grupy Roboczej ds. Oddziaływań [Vestreng i in. 2004, Working Group on Effects 2004]. 5. WNIOSKI 1. Przejściowy cel ekologiczny wskazany w Dyrektywie Pułapowej, definiowany jako zmniejszenie do 2010 r., w komórkach siatki przestrzennej o wymiarze 150x150 km o 50 % obszarów o przekroczonych ładunkach krytycznych kwasowości w porównaniu z sytuacją w roku 1990 zostanie osiągnięty we wszystkich komórkach pokrywających terytorium Polski z wyjątkiem jednej, obejmującej obszar Górnego Śląska. W komórce tej redukcja rozważanego obszaru w roku docelowy osiągnie 33,1 % w stosunku do obszaru przekroczeń notowanego w 1990 roku. 2. Powyższy wniosek oznacza, że osiągnięcie zakładanego celu ekologicznego wobec obszaru Górnego Śląska wymaga dalszego ograniczenia krajowej i transgranicznej depozycji związków siarki i azotu. 3. Przeprowadzona symulacja możliwości osiągnięcia celu ekologicznego, przy założeniu oddziaływania depozycji wyłącznie z krajowych źródeł emisji, wskazuje, że w przygranicznych obszarach Polski zachodniej i południowej wpływ transgranicznego napływu zanieczyszczeń kwasogennych na szybkość osiągania przejściowego celu ekologicznego określonego w Dyrektywie Pułapowej jest znaczący. Ten fakt powinien determinować przyszłą międzynarodową i krajową strategię redukcji emisji zanieczyszczeń kwasogennych. 4. Wykonanie Dyrektywy Pułapowej przyniesie znaczącą poprawę stanu środowiska w Polsce, odnoszonego głównie do ekosystemów leśnych. Wykazano, że w 2010 r. należy spodziewać się 80-procentowej redukcji powierzchni obszarów o przekroczonych ładunkach krytycznych kwasowości w porównaniu z rokiem Jest to wartość zbliżona do stopnia redukcji prognozowanego średnio dla całej Europy, co wykazano w tej pracy i co zostało udokumentowane w raportach IIASA, EMEP i WGE. 58
17 Analiza Ochrona możliwości Środowiska wykonania przez i Zasobów Polskę Naturalnych przejściowego nr celu 30, ekologicznego 2007 r.... PIŚMIENNICTWO Mill W., 2000: Integrated modelling of acidification effects to forest ecosystems model SONOX, 6th International Conference on Acidic Deposition Acid Rain 2000, Tsukuba, Japonia, Water Air and Soil Pollution Vol. 130, Mill W., 2002: Obciążenia ekosystemów leśnych Polski związkami siarki i azotu według koncepcji ładunków krytycznych, Instytut Ochrony Środowiska, Warszawa. Mill W., Schlama A., 2005: Aktualizacja baz danych o ładunkach krytycznych zakwaszenia i eutrofizacji oraz wyznaczenie tzw. funkcji ładunków docelowych dla ekosystemów leśnych Polski z uwzględnieniem najnowszych map depozycji siarki i azotu EMEP, Instytut Ochrony Środowiska, Warszawa (maszynopis). Olendrzyński K., Bartnicki J., 1999: EMEP data on sulfur and nitrogen emission-deposition for Poland, Oslo (maszynopis). Simpson D., Fagerli H., Jonson J.E., Tsyro S., Wind P., Tuovinen J-P., 2003: Transboundary Acidification, Eutrophication and Ground Level Ozone in Europe. PART I Unified EMEP Model Description. EMEP Report 1/2003. Vestreng V., Adams M, Breivik K., Wagner A., Rozowskaja O., Goodwin J., Pacyna J.M., 2005: Inventory Review 2005 Emission data reported to CLRTAP and under the NEC Directive, Technical Report MSC-W 1/2005. Working Group on Effects«1, 2004: Review and assessment of air pollution effects and their recorded trends. CLRTAP. National Environment Research Council UK. Doc. dr hab. Wojciech Mill, inż. Adrian Schlama Instytut Ochrony Środowiska, Pracownia Modelowania Kompleksowego ul. Grunwaldzka 7B/2, Siemianowice Śl. 59
GRUPA ROBOCZA. Krajowy Ośrodek Bilansowania i Zarządzania Emisjami. dr hab. Wojciech MILL mgr Tomasz PECKA
Krajowy Ośrodek Bilansowania i Zarządzania Emisjami GRUPA ROBOCZA ds. ODDZIAŁYWAŃ (WGE) Konwencji w sprawie Transgranicznego Zanieczyszczania Powietrza na Dalekie Odległości aktywność strony polskiej dr
Bardziej szczegółowoSekretarz Generalny Komisji Europejskiej, podpisał dyrektor Jordi AYET PUIGARNAU. Uwe CORSEPIUS, Sekretarz Generalny Rady Unii Europejskiej
RADA UNII EUROPEJSKIEJ Bruksela, 23 grudnia 2013 r. (OR. en) Międzyinstytucjonalny numer referencyjny: 2013/0448 (NLE) 18165/13 WNIOSEK Od: Data otrzymania: 20 grudnia 2013 r. Do: Nr dok. Kom.: Dotyczy:
Bardziej szczegółowoBilans emisji krajowej zanieczyszczeń powietrza na potrzeby Konwencji LRTAP
Krajowy Ośrodek Bilansowania i Zarządzania Emisjami Bilans emisji krajowej zanieczyszczeń powietrza na potrzeby Konwencji LRTAP Bogusław Dębski Seminarium Konwencja LRTAP i kierunki dalszego jej rozwoju
Bardziej szczegółowoEuropean Monitoring and Evaluation Programme (EMEP) cele, zadania, zobowiązania krajów członkowskich
European Monitoring and Evaluation Programme (EMEP) cele, zadania, zobowiązania krajów członkowskich dr inż. Grażyna Mitosek Instytut Ochrony Środowiska PIB IOŚ-PIB, Warszawa 21 marca 2011 1 Cele programu
Bardziej szczegółowoPrezentuje: dr Janina Fudała prof. IETU Instytut Ekologii Terenów Uprzemysłowionych Miejsce i data: 23 luty 2017 r.
WYZWANIA DLA KRAJOWEJ REDUKCJI EMISJI ZANIECZYSZCZEŃ WYNIKAJĄCE Z REWIZJI PROTOKOŁU Z GOETHEBORGA W SPRAWIE PRZECIWDZIAŁANIA ZAKWASZENIU, EUTROFIZACJI I OZONOWI NISKO TROPOSFERYCZNEMU Prezentuje: dr Janina
Bardziej szczegółowoWpływ rozwoju elektromobilności w Polsce na zanieczyszczenie powietrza
Wpływ rozwoju elektromobilności w Polsce na zanieczyszczenie powietrza Paweł Durka (1) Joanna Strużewska (1,2) Jacek W. Kamiński (1,3) Grzegorz Jeleniewicz (1) 1 IOŚ-PIB, Zakład Modelowania Atmosfery i
Bardziej szczegółowo*** PROJEKT ZALECENIA
Parlament Europejski 2014-2019 Komisja Ochrony Środowiska Naturalnego, Zdrowia Publicznego i Bezpieczeństwa Żywności 23.5.2017 2013/0448(NLE) *** PROJEKT ZALECENIA w sprawie projektu decyzji Rady w sprawie
Bardziej szczegółowoOcena wpływu rozwoju elektromobilności na stan jakości powietrza
Ocena wpływu rozwoju elektromobilności na stan jakości powietrza Paweł Durka (1) Joanna Strużewska (1,2) Jacek W. Kamiński (1,3) Grzegorz Jeleniewicz (1) Paweł Czapski (1) 1 IOŚ-PIB, Zakład Modelowania
Bardziej szczegółowoInstytut Meteorologii i Gospodarki Wodnej Państwowy Instytut Badawczy Institute of Meteorology and Water Management National Research Institute
Przegląd Naukowy Inżynieria i Kształtowanie Środowiska (2016), 25 (4), 472 482 Prz. Nauk. Inż. Kszt. Środ. (2016), 25 (4) Scientific Review Engineering and Environmental Sciences (2016), 25 (4), 472 482
Bardziej szczegółowoOchrona Środowiska i Zasobów Naturalnych nr 30, 2007 r. Wojciech Mill
Ochrona Środowiska i Zasobów Naturalnych nr 30, 2007 r. Wojciech Mill AKTUALIZACJA MAP ŁADUNKÓW KRYTYCZNYCH ZAKWASZENIA I EUTROFIZACJI WYBRANYCH EKOSYSTEMÓW LĄDOWYCH POLSKI UPDATE OF CRITICAL LOAD MAPS
Bardziej szczegółowoDYREKTYWA 2001/81/WE PARLAMENTU EUROPEJSKIEGO I RADY. z dnia 23 października 2001 r.
DYREKTYWA 2001/81/WE PARLAMENTU EUROPEJSKIEGO I RADY z dnia 23 października 2001 r. w sprawie krajowych poziomów emisji dla niektórych rodzajów zanieczyszczenia powietrza PARLAMENT EUROPEJSKI I RADA UNII
Bardziej szczegółowoWpływ opadów kwaśnych na wody powierzchniowe na przykładzie wybranych jezior w Tatrach i Karkonoszach
Otwarte seminaria 213 Wpływ opadów kwaśnych na wody powierzchniowe na przykładzie wybranych jezior w Tatrach i Karkonoszach dr Dorota Rzychoń Zespół DNS1 Przy realizacji pracy udział wzięli: Adam Worsztynowicz,
Bardziej szczegółowoVI. MONITORING CHEMIZMU OPADÓW ATMOSFERYCZNYCH I DEPOZYCJI ZANIECZYSZCZEŃ DO PODŁOŻA
VI. MONITORING CHEMIZMU OPADÓW ATMOSFERYCZNYCH I DEPOZYCJI ZANIECZYSZCZEŃ DO PODŁOŻA Monitoring of rainfall chemistry and of the deposition of pollutants to the ground Przygotowano w oparciu o zlecone
Bardziej szczegółowoprof. dr hab. Tadeusz Filipek, dr Monika Skowrońska Uniwersytet Przyrodniczy w Lublinie
prof. dr hab. Tadeusz Filipek, dr Monika Skowrońska Uniwersytet Przyrodniczy w Lublinie 1 Prognozowany wzrost: produkcji zbóż, światowej populacji ludności, zużycia nawozów i areałów rolniczych [adapted
Bardziej szczegółowoKonwencja w sprawie transgranicznego zanieczyszczania powietrza na dalekie odległości - LRTAP
Konwencja w sprawie transgranicznego zanieczyszczania powietrza na dalekie odległości - LRTAP Koncepcja przewidywanych zmian w ramach nowelizacji Protokołu z Göteborga Krystyna Panek-Gondek Radca Ministra
Bardziej szczegółowoZielona Góra, październik 2015r. Streszczenie Programu ochrony powietrza dla strefy miasto Zielona - arsen w pyle PM10 1
Streszczenie Programu ochrony powietrza dla strefy miasto Zielona Góra wraz z Planem działań krótkoterminowych ze względu na przekroczenie wartości docelowej arsenu w pyle PM10 Zielona Góra, październik
Bardziej szczegółowoTOM I Aglomeracja warszawska
Biuro Studiów i Pomiarów Proekologicznych EKOMETRIA Sp. z o.o. 80-299 Gdańsk, ul. Orfeusza 2 tel. (058) 30-42-53, fax (058) 30-42-52 Informacje uzupełniające do PROGRAMÓW OCHRONY POWIETRZA dla stref województwa
Bardziej szczegółowoUdział Polski w atmosferycznym transporcie zanieczyszczeń powietrza na obszarze Europy
Udział Polski w atmosferycznym transporcie zanieczyszczeń powietrza na obszarze Europy Anna Degórska Instytut Ochrony Środowiska Państwowy Instytut Badawczy Przykład wykorzystania narzędzi opracowanych
Bardziej szczegółowoModuł meteorologiczny w serwisie CRIS
Zintegrowana strategia zrównoważonego zarządzania wodami w zlewni Moduł meteorologiczny w serwisie CRIS Czesław Kliś Instytut Ekologii Terenów Uprzemysłowionych Projekt finansowany ze środków funduszy
Bardziej szczegółowoPARLAMENT EUROPEJSKI 2014-2019. Komisja Przemysłu, Badań Naukowych i Energii
PARLAMENT EUROPEJSKI 2014-2019 Komisja Przemysłu, Badań Naukowych i Energii 17.3.2015 2013/0443(COD) POPRAWKI 125-130 Projekt opinii Adam Gierek (PE541.321v01-00) w sprawie redukcji krajowych emisji niektórych
Bardziej szczegółowoOCENA TRANSGRANICZNEGO NAP YWU WYBRANYCH ZANIECZYSZCZE POWIETRZA NA OBSZAR POLSKI ASSESSMENT OF TRANSBOUNDARY FLUXES OF AIR POLLUTION ON POLAND
Ochrona årodowiska i ZasobÛw Naturalnych nr 28, 2005 r. Wojciech Mill OCENA TRANSGRANICZNEGO NAP YWU WYBRANYCH ZANIECZYSZCZE POWIETRZA NA OBSZAR POLSKI ASSESSMENT OF TRANSBOUNDARY FLUXES OF AIR POLLUTION
Bardziej szczegółowoVI. MONITORING CHEMIZMU OPADÓW ATMOSFERYCZNYCH I DEPOZYCJI ZANIECZYSZCZEŃ DO PODŁOŻA
VI. MONITORING CHEMIZMU OPADÓW ATMOSFERYCZNYCH I DEPOZYCJI ZANIECZYSZCZEŃ DO PODŁOŻA Monitoring of rainfall chemistry and of the deposition of pollutants to the ground Przygotowano w oparciu o zlecone
Bardziej szczegółowoACTA UNIVERSITATIS LODZIENSIS KSZTAŁTOWANIE SIĘ WIELKOŚCI OPADÓW NA OBSZARZE WOJEWÓDZTWA MIEJSKIEGO KRAKOWSKIEGO
ACTA UNIVERSITATIS LODZIENSIS FOLIA GEOGRAPHICA PHYSICA 3, 1998 Elżbieta Cebulak KSZTAŁTOWANIE SIĘ WIELKOŚCI OPADÓW NA OBSZARZE WOJEWÓDZTWA MIEJSKIEGO KRAKOWSKIEGO THE PRECIPITATION ON THE AREA OF CRACOW
Bardziej szczegółowoAnaliza praktyk zarządczych i ich efektów w zakładach opieki zdrowotnej Województwa Opolskiego ROK 2008 STRESZCZENIE.
Analiza praktyk zarządczych i ich efektów w zakładach opieki zdrowotnej Województwa Opolskiego ROK 2008 STRESZCZENIE Marcin Kautsch Opracowanie dla Urzędu Marszałkowskiego Województwa Opolskiego Kraków,
Bardziej szczegółowoStruktura Konwencji LRTAP i udział Polski w jej pracach
Seminarium KONWENCJA LRTAP I KIERUNKI DALSZEGO JEJ ROZWOJU Struktura Konwencji LRTAP i udział Polski w jej pracach Katarzyna Rymwid-Mickiewicz Zakład Polityki Ekologicznej Instytut Ochrony Środowiska Państwowy
Bardziej szczegółowow obszarze pogranicza polsko czeskiego
AIR SILESIA system informacji o jkości powietrza w obszarze pogranicza polsko czeskiego Projekt realizowanych w ramach INTERREG PL-CZ 2007-2013 Krzysztof Klejnowski Instytut - Podstaw Inżynierii Środowiska
Bardziej szczegółowoDOBOWE AMPLITUDY TEMPERATURY POWIETRZA W POLSCE I ICH ZALEŻNOŚĆ OD TYPÓW CYRKULACJI ATMOSFERYCZNEJ (1971-1995)
Słupskie Prace Geograficzne 2 2005 Dariusz Baranowski Instytut Geografii Pomorska Akademia Pedagogiczna Słupsk DOBOWE AMPLITUDY TEMPERATURY POWIETRZA W POLSCE I ICH ZALEŻNOŚĆ OD TYPÓW CYRKULACJI ATMOSFERYCZNEJ
Bardziej szczegółowoVII. MONITORING CHEMIZMU OPADÓW ATMOSFERYCZNYCH I DEPOZYCJI ZANIECZYSZCZEŃ DO PODŁOŻA
VII. MONITORING CHEMIZMU OPADÓW ATMOSFERYCZNYCH I DEPOZYCJI ZANIECZYSZCZEŃ DO PODŁOŻA Monitoring of rainfall chemistry and of the deposition of pollutants to the ground Przygotowano na podstawie zleconych
Bardziej szczegółowoAktualizacja Programu Ochrony Środowiska dla miasta Tczewa na lata
załącznik Nr 2 do uchwały Nr XXV/198/2012 Rady Miejskiej w Tczewie z dnia 25 października 2012 r. w sprawie przyjęcia Aktualizacji Programu ochrony środowiska dla miasta Tczewa na lata 2012-2015 z uwzględnieniem
Bardziej szczegółowoURZĄD MARSZAŁKOWSKI WOJEWÓDZTWA OPOLSKIEGO DEPARTAMENT POLITYKI REGIONALNEJ I PRZESTRZENNEJ. Referat Ewaluacji
URZĄD MARSZAŁKOWSKI WOJEWÓDZTWA OPOLSKIEGO DEPARTAMENT POLITYKI REGIONALNEJ I PRZESTRZENNEJ Referat Ewaluacji Ocena wpływu realizacji Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Opolskiego na lata 2007-2013
Bardziej szczegółowoANEKS 5 Ocena poprawności analiz próbek wody
ANEKS 5 Ocena poprawności analiz próbek wody Bilans jonów Zasady ogólne Kontroli jakości danych dokonuje się wykonując bilans jonów. Bilans jonów jest podstawowym testem poprawności wyników analiz chemicznych
Bardziej szczegółowoPowiat starachowicki
Biuro Studiów i Pomiarów Proekologicznych EKOMETRIA Sp. z o.o. 80-299 Gdańsk, ul. Orfeusza 2 tel. (058) 301-42-53, fax (058) 301-42-52 Informacje uzupełniające do PROGRAMÓW OCHRO Y POWIETRZA dla stref
Bardziej szczegółowoZagrożenie eutrofizacją i zakwaszeniem ekosystemów leśnych w wyniku koncentracji zanieczyszczeń gazowych oraz depozytu mokrego
Zagrożenie eutrofizacją i zakwaszeniem ekosystemów leśnych w wyniku koncentracji zanieczyszczeń gazowych oraz depozytu mokrego Anna Kowalska Zakład Ekologii Lasu Instytut Badawczy Leśnictwa Sękocin Stary,
Bardziej szczegółowoJakość powietrza na obszarze podkarpackich uzdrowisk w 2016 roku w zakresie SO 2, NO 2, PM10, PM2,5, b(a)p i ozonu SPIS TREŚCI WPROWADZENIE...
Jakość powietrza na obszarze podkarpackich uzdrowisk w 216 roku w zakresie SO 2, NO 2, PM1, PM2,5, b(a)p i ozonu SPIS TREŚCI WPROWADZENIE... 1 1. OCENA JAKOŚCI POWIETRZA NA OBSZARZE PODKARPACKICH UZDROWISK...
Bardziej szczegółowoPrognoza ograniczenia emisji amoniaku z mineralnych nawozów azotowych na lata 2020 i 2030
Prognoza ograniczenia emisji amoniaku z mineralnych nawozów azotowych na lata 2020 i 2030 Zuzanna Jarosz KONFERENCJA NAUKOWA Możliwości ograniczania emisji gazów cieplarnianych, amoniaku i azotanów z rolnictwa
Bardziej szczegółowoModelowanie przestrzennych rozkładów stężeń zanieczyszczeń powietrza wykonywane w Wojewódzkim Inspektoracie Ochrony Środowiska w Warszawie w ramach
Modelowanie przestrzennych rozkładów stężeń zanieczyszczeń powietrza wykonywane w Wojewódzkim Inspektoracie Ochrony Środowiska w Warszawie w ramach rocznych ocen jakości powietrza Informacje o modelu CALMET/CALPUFF
Bardziej szczegółowoZintegrowane środowisko informatyczne jako narzędzie modelowania i dynamicznej wizualizacji jakości powietrza. Tomasz Kochanowski
Zintegrowane środowisko informatyczne jako narzędzie modelowania i dynamicznej wizualizacji jakości powietrza Tomasz Kochanowski Złożoność systemu zarządzania jakością powietrza Monitoring jakości powietrza
Bardziej szczegółowoRecenzja osiągnięć naukowych oraz dorobku naukowego dr Macieja Kryzy w związku z postępowaniem habilitacyjnym
Dr hab. Ewa Bednorz prof. UAM Zakład Klimatologii Wydział Nauk Geograficznych i Geologicznych Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu Recenzja osiągnięć naukowych oraz dorobku naukowego dr Macieja
Bardziej szczegółowoExposure assessment of mercury emissions
Monitoring and Analityka Zanieczyszczen Srodowiska Substance Flow of Mercury in Europe Prof. dr hab. inz. Jozef PACYNA M.Sc. Kyrre SUNDSETH Perform a litterature review on natural and anthropogenic emission
Bardziej szczegółowoPOLSKIE TOWARZYSTWO ELEKTROCIEPŁOWNI ZAWODOWYCH
POLSKIE TOWARZYSTWO ELEKTROCIEPŁOWNI ZAWODOWYCH Koncepcja rozdziału zobowiązań redukcji SO2 i NOx z duŝych źródeł spalania, zapewniająca osiągnięcie limitów tych zanieczyszczeń zapisanych w Traktacie o
Bardziej szczegółowoAnaliza kosztów i możliwości wdrożenia konkluzji BAT w krajowych koksowniach
Koksownictwo 2017 5-7 października 2017 Analiza kosztów i możliwości wdrożenia konkluzji BAT w krajowych koksowniach Jolanta Telenga-Kopyczyńska, Aleksander Sobolewski ZAKRES PREZENTACJI 1. Podstawy prawne
Bardziej szczegółowoWniosek DECYZJA RADY
KOMISJA EUROPEJSKA Bruksela, dnia 9.1.2015 r. COM(2014) 750 final 2014/0359 (NLE) Wniosek DECYZJA RADY w sprawie przyjęcia zmian do Protokołu z 1998 r. do Konwencji z 1979 r. w sprawie transgranicznego
Bardziej szczegółowoRoczne oceny jakości powietrza w woj. mazowieckim Wojewódzki Inspektorat Ochrony Środowiska w Warszawie
Roczne oceny jakości powietrza w woj. mazowieckim Wojewódzki Inspektorat Ochrony Środowiska w Warszawie Warszawa 2013 r. Roczna Ocena Jakości Powietrza Cele przeprowadzania rocznej oceny: klasyfikacja
Bardziej szczegółowoModel Agroklimatu Polski jako moduł ZSI RPP
Andrzej Zaliwski, Tadeusz Górski IUNG Puławy, Zakład Agrometeorologii i Zastosowań Informatyki Model Agroklimatu Polski jako moduł ZSI RPP W latach 1998-2000 w Instytucie Uprawy Nawożenia i Gleboznawstwa
Bardziej szczegółowoMiędzynarodowy kontekst zanieczyszczeń Morza Bałtyckiego substancjami biogennymi pochodzenia rolniczego
Międzynarodowy kontekst zanieczyszczeń Morza Bałtyckiego substancjami biogennymi pochodzenia rolniczego Marta Kalinowska, WWF IV Bałtycki Okrągły Stół, 1.07.2015 r. fot. Darek Bógdał Marta Kalinowska,
Bardziej szczegółowoZintegrowana strategia zrównoważonego zarządzania wodami w zlewni
Zintegrowana strategia zrównoważonego zarządzania wodami w zlewni Projekt finansowany ze środków funduszy norweskich, w ramach programu Polsko-Norweska Współpraca Badawcza realizowanego przez Narodowe
Bardziej szczegółowoL 90/106 Dziennik Urzędowy Unii Europejskiej
L 90/106 Dziennik Urzędowy Unii Europejskiej 28.3.2013 DECYZJA KOMISJI z dnia 26 marca 2013 r. określająca roczne limity emisji państw członkowskich na lata 2013 2020 zgodnie z decyzją Parlamentu Europejskiego
Bardziej szczegółowoUdoskonalona mapa prawdopodobieństwa występowania pożarów na Ziemi. Analiza spójności baz GBS, L 3 JRC oraz GFED.
Udoskonalona mapa prawdopodobieństwa występowania pożarów na Ziemi. Analiza spójności baz GBS, L 3 JRC oraz GFED. Jędrzej Bojanowski César Carmona-Moreno* Instytut Geodezji i Kartografii Zakład Teledetekcji
Bardziej szczegółowoStan zanieczyszczeń powietrza atmosferycznego
AKTUALIZACJA ZAŁOŻEŃ DO PLANU ZAOPATRZENIA W CIEPŁO, ENERGIĘ ELEKTRYCZNĄ I PALIWA GAZOWE DLA OBSZARU MIASTA POZNANIA Część 05 Stan zanieczyszczeń powietrza atmosferycznego W 755.05 2/12 SPIS TREŚCI 5.1
Bardziej szczegółowoPowiązanie mapy akustycznej z planowaniem przestrzennym
Powiązanie mapy akustycznej z planowaniem przestrzennym Dr inż. Waldemar PASZKOWSKI Politechnika Śląska Wydział Organizacji i Zarządzania Instytut Inżynierii Produkcji Zabrze, 17 luty 2011r. Identyfikacja
Bardziej szczegółowoANALIZA STANU JAKOŚCI POWIETRZA W WOJEWÓDZTWIE ZACHODNIOPOMORSKIM NA TLE KRAJU WG OCENY JAKOŚCI POWIETRZA ZA 2015 ROK
ANALIZA STANU JAKOŚCI POWIETRZA W WOJEWÓDZTWIE ZACHODNIOPOMORSKIM NA TLE KRAJU WG OCENY JAKOŚCI POWIETRZA ZA 2015 ROK Renata Pałyska Wojewódzki Inspektorat Ochrony Środowiska w Szczecinie 1. 2. 3. 4. 5.
Bardziej szczegółowo4. Depozycja atmosferyczna
4. DEPOZYCJA ATMOSFERYCZNA Jednym z podstawowych czynników, które mają wpływ na obieg materii w geoekosystemie jest depozycja atmosferyczna. Powietrze ulega silnemu zanieczyszczeniu. Związki powodujące
Bardziej szczegółowoTom 6 Opis oprogramowania
Część 9 Narzędzie do wyliczania wskaźników statystycznych Diagnostyka Stanu Nawierzchni - DSN Generalna Dyrekcja Dróg Krajowych i Autostrad Warszawa, 31 maja 2012 Historia dokumentu Nazwa dokumentu Nazwa
Bardziej szczegółowoStacja Kompleksowego Monitoringu Środowiska Puszcza Borecka
Stacja Kompleksowego Monitoringu Środowiska Puszcza Borecka IOŚ PIB Raport U Thanta potoczna nazwa dokumentu Rady Ekonomiczno-Społecznej Organizacji Narodów Zjednoczonych pt. The problems of human environment
Bardziej szczegółowoGłówny Inspektorat Ochrony Środowiska
Główny Inspektorat Ochrony Środowiska Wyzwania wynikające z projektu dyrektywy w sprawie jakości powietrza i czystszego powietrza w Europie (dyrektywa CAFE) Forum Regionalne-CAFE : Polska tworzy czystsze
Bardziej szczegółowoDECYZJA KOMISJI. z
KOMISJA EUROPEJSKA Bruksela, dnia 22.3.2011 K(2011) 1756 wersja ostateczna DECYZJA KOMISJI z 22.3.2011 w sprawie powiadomienia przez Rzeczpospolitą Polską o wyłączeniu z obowiązku stosowania wartości dopuszczalnych
Bardziej szczegółowoWdrożenie dyrektywy IED realne koszty i korzyści dla środowiska? Marzena Jasińska - Łodyga Grupa Ożarów S.A.
Wdrożenie dyrektywy IED realne koszty i korzyści dla środowiska? Marzena Jasińska - Łodyga Grupa Ożarów S.A. Historia Zakładu Czerwiec 1974 decyzja o powołaniu Cementowni Ożarów Listopad 1977 - uruchomienie
Bardziej szczegółowoInstytut Meteorologii i Gospodarki Wodnej Państwowy Instytut Badawczy Institute of Meteorology and Water Management National Research Institute
Przegląd Naukowy Inżynieria i Kształtowanie Środowiska nr 72, 216: 177 185 (Prz. Nauk. Inż. Kszt. Środ. 72, 216) Scientific Review Engineering and Environmental Sciences No 72, 216: 177 185 (Sci. Rev.
Bardziej szczegółowoSzczegółowy opis przedmiotu zamówienia. I. Program Ochrony Powietrza dla Województwa Świętokrzyskiego
Szczegółowy opis przedmiotu zamówienia I. Program Ochrony Powietrza dla Województwa Świętokrzyskiego Załącznik Nr 1 do SIWZ Znak: DOA.III.272.1.42.2011 1) Zakres merytoryczny do projektu Programu Ochrony
Bardziej szczegółowoPlan gospodarki niskoemisyjnej w Gminie Igołomia - Wawrzeńczyce
Plan gospodarki niskoemisyjnej w Gminie Igołomia - Wawrzeńczyce Plan gospodarki niskoemisyjnej (PGN) jest strategicznym dokumentem, który wyznacza kierunki rozwoju gospodarki niskoemisyjnej dla całego
Bardziej szczegółowoRaport 3 Koncepcja zmian w unijnej polityce energetycznoklimatycznej oraz proponowane kierunki jej modyfikacji wraz z uzasadnieniem i oceną skutków
Projekt: Opracowanie analiz, materiałów merytorycznych i koncepcji działań mających na celu poprawę warunków rozwoju elektroenergetyki polskiej w tym także poprzez modyfikację unijnej polityki energetyczno-klimatycznej
Bardziej szczegółowoRecenzja. dotycząca osiągnięć naukowych dr Macieja Kryzy w związku z wszczęciem postępowania habilitacyjnego
Prof. UAM dr hab. inż. Barbara Walna Jeziory, 22.05.2013 r. Recenzja dotycząca osiągnięć naukowych dr Macieja Kryzy w związku z wszczęciem postępowania habilitacyjnego Podstawa formalna recenzji Recenzja
Bardziej szczegółowoJAKOŚĆ POWIETRZA W WARSZAWIE
JAKOŚĆ POWIETRZA W WARSZAWIE Badania przeprowadzone w Warszawie wykazały, że w latach 1990-2007 w mieście stołecznym nastąpił wzrost emisji całkowitej gazów cieplarnianych o około 18%, co przekłada się
Bardziej szczegółowoWprowadzenie. Małgorzata KLENIEWSKA. nawet już przy stosunkowo niewielkim stężeniu tego gazu w powietrzu atmosferycznym.
Małgorzata KLENIEWSKA Katedra Inżynierii Wodnej i Rekultywacji Środowiska SGGW Zakład Meteorologii i Klimatologii Department of Hydraulic Engineering and Environmental Restoration WAU Division of Meteorology
Bardziej szczegółowoAnaliza wykonalności dla wskaźnika: dostępność obszarów pod zabudowę
Analiza wykonalności dla wskaźnika: dostępność obszarów pod zabudowę Analizę wykonalności dla wskaźnika dostępności obszarów pod zabudowę wykonamy zgodnie z przedstawionym schematem postępowania rozpoczynając
Bardziej szczegółowoGŁÓWNY URZĄD STATYSTYCZNY Urząd Statystyczny w Rzeszowie
GŁÓWNY URZĄD STATYSTYCZNY Urząd Statystyczny w Rzeszowie Warszawa-Rzeszów, październik 2014 r. Informacja sygnalna WYNIKI BADAŃ GUS Ruch graniczny oraz wydatki cudzoziemców w Polsce i Polaków za granicą
Bardziej szczegółowoA. Zawartość planu ochrony dla parku narodowego i obszaru Natura Porównanie zawartości obu planów.
Zawartość, tryb sporządzania i zakres prac koniecznych dla sporządzenia projektu planu ochrony dla parku narodowego, uwzględniającego zakres planu ochrony dla obszaru Natura 2000 Zgodnie z art. 20 ust.
Bardziej szczegółowoModel MULTIPOLES - narzędzie do prognozowania, projekcji i symulacji stanu i struktury ludności
Model MULTIPOLES - narzędzie do prognozowania, projekcji i symulacji stanu i struktury ludności Dorota Kupiszewska i Marek Kupiszewski Konferencja Perspektywy demograficzne Europy Instytut Statystyki i
Bardziej szczegółowoTELEDETEKCJA ŚRODOWISKA dawniej FOTOINTERPRETACJA W GEOGRAFII. Tom 51 (2014/2)
TELEDETEKCJA ŚRODOWISKA dawniej FOTOINTERPRETACJA W GEOGRAFII Półrocznik Tom 51 (2014/2) POLSKIE TOWARZYSTWO GEOGRAFICZNE Oddział Teledetekcji i Geoinformatyki WARSZAWA www.ptg.pan.pl./?teledetekcja_%a6rodowiska
Bardziej szczegółowoJakość powietrza w Polsce na tle Europy
Monitoring jakości powietrza w systemie Państwowego Monitoringu Środowiska Jakość powietrza w Polsce na tle Europy PODSYSTEMY: 1. Monitoring jakości powietrza 2. Monitoring jakości wód 3. Monitoring jakości
Bardziej szczegółowoWdrażanie dyrektywy 2008/50/WE w Polsce w zakresie PM2,5. Krzysztof Klejnowski. Umowa: 39/2009/F z dnia 12.1
Wdrażanie dyrektywy 2008/50/WE w Polsce w zakresie PM2,5 Krzysztof Klejnowski Umowa: 39/2009/F z dnia 12.1 1 Emisja PM2,5 2000 r. 1445 Gg (EU27) 2007 r. 1266 Gg (EU27) [źródło: EEA, Technical report 8/2009]
Bardziej szczegółowoMETODY CHEMOMETRYCZNE W IDENTYFIKACJI ŹRÓDEŁ POCHODZENIA
METODY CHEMOMETRYCZNE W IDENTYFIKACJI ŹRÓDEŁ POCHODZENIA AMFETAMINY Waldemar S. Krawczyk Centralne Laboratorium Kryminalistyczne Komendy Głównej Policji, Warszawa (praca obroniona na Wydziale Chemii Uniwersytetu
Bardziej szczegółowoCudzoziemcy wydają w polskich sklepach coraz więcej pieniędzy
Cudzoziemcy wydają w polskich sklepach coraz więcej pieniędzy data aktualizacji: 2017.03.30 Szacunkowa wartość towarów i usług zakupionych w Polsce przez cudzoziemców (nierezydentów) w 2016 r. ukształtowała
Bardziej szczegółowoKorzyści środowiskowe wynikające z redukcji zanieczyszczeń powietrza towarzyszących emisji CO2. Analiza z wykorzystaniem modelu jakości powietrza dla
Korzyści środowiskowe wynikające z redukcji zanieczyszczeń powietrza towarzyszących emisji CO2. Analiza z wykorzystaniem modelu jakości powietrza dla obszaru Polski. Autorzy dr hab. inż. Jacek W. Kamiński,
Bardziej szczegółowoZASTOSOWANIE TECHNIK CHEMOMETRYCZNYCH W BADANIACH ŚRODOWISKA. dr inż. Aleksander Astel
ZASTOSOWANIE TECHNIK CHEMOMETRYCZNYCH W BADANIACH ŚRODOWISKA dr inż. Aleksander Astel Gdańsk, 22.12.2004 CHEMOMETRIA dziedzina nauki i techniki zajmująca się wydobywaniem użytecznej informacji z wielowymiarowych
Bardziej szczegółowoPODAŻ CIĄGNIKÓW I KOMBAJNÓW ZBOŻOWYCH W POLSCE W LATACH 2003 2010
Problemy Inżynierii Rolniczej nr 3/2011 Jan Pawlak Instytut Technologiczno-Przyrodniczy w Falentach Oddział w Warszawie PODAŻ CIĄGNIKÓW I KOMBAJNÓW ZBOŻOWYCH W POLSCE W LATACH 2003 2010 Streszczenie W
Bardziej szczegółowoStrategia ochrony powietrza w UE Handel emisjami.
Strategia ochrony powietrza w UE Handel emisjami. Norbert Łukasiak 1 Produkcja i uŝytkowanie energii powodują szereg negatywnych oddziaływań na środowisko. NajpowaŜniejsze z nich związane są z emisją do
Bardziej szczegółowoTARGI POL-ECO-SYSTEM 2015 strefa ograniczania niskiej emisji 27-29 października 2015 r., Poznań
Anna Chlebowska-Styś Wydział Monitoringu Środowiska Wojewódzki Inspektorat Ochrony Środowiska w Poznaniu 1. Struktura Państwowego Monitoringu Środowiska. 2. Podstawy prawne monitoringu powietrza w Polsce.
Bardziej szczegółowoZałożenia do aktualizacji Programu ochrony powietrza dla województwa małopolskiego w 2019 roku
Założenia do aktualizacji Programu ochrony powietrza dla województwa małopolskiego w 2019 roku I. DANE BAZOWE DO OPRACOWANIA PROGRAMU OCHRONY POWIETRZA 1. Aktualizacja Programu ochrony powietrza bazować
Bardziej szczegółowoKrajowy bilans emisji SO 2, NOx, CO, NH 3, NMLZO, pyłów, metali ciężkich i TZO za lata
I N S T Y T U T O C H R O N Y Ś R O D O W I S K A P A Ń S T W O W Y I N S T Y T U T B A D A W C Z Y INSTI TU TE OF ENVIRONMENTAL P RO TECTION NATIONAL RESEARC H INSTITUTE K R A J O W Y O Ś R O D E K B
Bardziej szczegółowoPlan Zagospodarowania Przestrzennego Województwa Śląskiego 2020+
Plan Zagospodarowania Przestrzennego Województwa Śląskiego 2020+ załącznik do uchwały nr V / 26 / 2 / 2016 Sejmiku Województwa Śląskiego z dnia 29 sierpnia 2016 r. Katowice, 29 sierpnia 2016 r. Opracowanie:
Bardziej szczegółowoKielce miasto na prawach powiatu
Biuro Studiów i Pomiarów Proekologicznych EKOMETRIA Sp. z o.o. 80-299 Gdańsk, ul. Orfeusza 2 tel. (058) 301-42-53, fax (058) 301-42-52 Informacje uzupełniające do PROGRAMÓW OCHRO Y POWIETRZA dla stref
Bardziej szczegółowoTHE USE OF INTEGRATED ENVIRONMENTAL PROGRAMME FOR ECOSYSTEM SERVICES ASSESSMENT
Economics and Environment 4 (51) 2014 A A izgajski Małgorzata Stępniewska Jacek Tylkowski THE USE OF INTEGRATED ENVIRONMENTAL PROGRAMME FOR ECOSYSTEM SERVICES ASSESSMENT Prof. Andrzej Kostrzewski, Ph.D.
Bardziej szczegółowoPROGRAMY OCHRONY POWIETRZA PROGRAMY POPRAWY JAKOŚCI POWIETRZA. Zagadnienia, problemy, wskazania
PROGRAMY OCHRONY POWIETRZA PROGRAMY POPRAWY JAKOŚCI POWIETRZA Zagadnienia, problemy, wskazania Opracował: mgr inż. Jerzy Piszczek Katowice, grudzień 2009r. I. WPROWADZENIE Praktyczna realizacja zasad zrównoważonego
Bardziej szczegółowo1 Zmiany emisji gazów cieplarnianych w Polsce w latach na tle zmian emisji w krajach UE
1 Zmiany emisji gazów cieplarnianych w Polsce w latach 1990-2005 na tle zmian emisji w krajach UE Skali emisji gazów cieplarnianych i zmian, jakie dokonały się na przestrzeni ostatnich lat w mieście Poznaniu
Bardziej szczegółowoLogistyka - nauka. Polski sektor TSL w latach Diagnoza stanu
Adiunkt/dr Joanna Brózda Akademia Morska w Szczecinie, Wydział Inżynieryjno-Ekonomiczny Transportu, Instytut Zarządzania Transportem, Zakład Organizacji i Zarządzania Polski sektor TSL w latach 2007-2012.
Bardziej szczegółowoEwelina Henek, Agnieszka Wypych, Zbigniew Ustrnul. Instytut Meteorologii i Gospodarki Wodnej Państwowy Instytut Badawczy (IMGW-PIB)
Ewelina Henek, Agnieszka Wypych, Zbigniew Ustrnul Instytut Meteorologii i Gospodarki Wodnej Państwowy Instytut Badawczy (IMGW-PIB) IT SYSTEM GŁÓWNE KOMPONENTY SYSTEMU ISOK: Dane LIDAR (4- punktów/m ; >00
Bardziej szczegółowoZAŁĄCZNIK NR 3 RAPORT (QA/QC) Z OCENY JAKOŚCI OBLICZEŃ ROZPRZESTRZENIANIA SIĘ ZANIECZYSZCZEŃ ZA ROK 2015
ZAŁĄCZNIK NR 3 RAPORT (QA/QC) Z OCENY JAKOŚCI OBLICZEŃ ROZPRZESTRZENIANIA SIĘ ZANIECZYSZCZEŃ ZA ROK 2015 Ocena jakości wyników modelowania raport QA/QC Zgodnie z rozporządzeniem Ministra Środowiska z dnia
Bardziej szczegółowoMałgorzata Paciorek, Agnieszka Bemka EKOMETRIA Sp. z o.o. Gdańsk
Małgorzata Paciorek, Agnieszka Bemka EKOMETRIA Sp. z o.o. Gdańsk Cel zadania Dostarczenie krótkoterminowej prognozy jakości powietrza dla wybranych zanieczyszczeń (NO 2, SO 2, ozon, PM10, PM2,5, CO) na
Bardziej szczegółowoDOKUMENT ROBOCZY SŁUŻB KOMISJI STRESZCZENIE OCENY SKUTKÓW. towarzyszący dokumentom
KOMISJA EUROPEJSKA Bruksela, dnia 18.12.2013 r. SWD(2013) 532 final DOKUMENT ROBOCZY SŁUŻB KOMISJI STRESZCZENIE OCENY SKUTKÓW towarzyszący dokumentom Komunikat Komisji do Parlamentu Europejskiego, Rady,
Bardziej szczegółowoGIS w analizie jakości powietrza
GIS w analizie jakości powietrza dr Michalina Bielawska specjalista ds. analiz i prognoz Fundacja ARMAAG Konferencja Informacja Przestrzenna nowym IMPULSEM dla rozwoju lokalnego, 1 czerwca 2017 r. Wrocław
Bardziej szczegółowoWniosek DYREKTYWA PARLAMENTU EUROPEJSKIEGO I RADY
KOMISJA EUROPEJSKA Bruksela, dnia 18.12.2013 r. COM(2013) 920 final 2013/0443 (COD) Wniosek DYREKTYWA PARLAMENTU EUROPEJSKIEGO I RADY w sprawie redukcji krajowych emisji niektórych rodzajów zanieczyszczenia
Bardziej szczegółowoRADA UNII EUROPEJSKIEJ. Bruksela, 23 grudnia 2013 r. (OR. pl) 18167/13 ADD 6
RADA UNII EUROPEJSKIEJ Bruksela, 23 grudnia 2013 r. (OR. pl) 18167/13 ADD 6 ENV 1235 ENER 600 IND 388 TRANS 693 ENT 356 SAN 555 PARLNAT 325 CODEC 3086 PISMO PRZEWODNIE Od: Sekretarz Generalny Komisji Europejskiej,
Bardziej szczegółowoDziennik Urzędowy Unii Europejskiej L 274/9
20.10.2009 Dziennik Urzędowy Unii Europejskiej L 274/9 ROZPORZĄDZENIE KOMISJI (WE) NR 976/2009 z dnia 19 października 2009 r. w sprawie wykonania dyrektywy 2007/2/WE Parlamentu Europejskiego i Rady w zakresie
Bardziej szczegółowoZalecenie DECYZJA RADY. stwierdzająca, że Polska nie podjęła skutecznych działań w odpowiedzi na zalecenie Rady z dnia 21 czerwca 2013 r.
KOMISJA EUROPEJSKA Bruksela, dnia 15.11.2013 r. COM(2013) 907 final Zalecenie DECYZJA RADY stwierdzająca, że Polska nie podjęła skutecznych działań w odpowiedzi na zalecenie Rady z dnia 21 czerwca 2013
Bardziej szczegółowoprojekt ustawy o systemie bilansowania i rozliczania wielkości emisji dwutlenku siarki i tlenków w azotu
SPOTKANIE Polskiego Towarzystwa Elektrociepłowni Zawodowych Warszawa 18 grudnia 28 projekt ustawy o systemie bilansowania i rozliczania wielkości emisji dwutlenku siarki i tlenków w azotu dla duŝych źródeł
Bardziej szczegółowoSTAN GEOEKOSYSTEMÓW POLSKI
Dr Robert Kruszyk Instytut Badań Czwartorzędu i Geoekologii, WNGiG Uniwersytet im. A. Mickiewicza Fredry 10, 61-701 Poznań rlk@main.amu.edu.pl STAN GEOEKOSYSTEMÓW POLSKI W 2002 ROKU CHEMIZM POWIETRZA PROGRAM
Bardziej szczegółowoRaport o oddziaływaniu na środowisko projektowanej kopalni kruszywa naturalnego ZBIROŻA III. w zakresie oddziaływania akustycznego
Załącznik B Raport o oddziaływaniu na środowisko projektowanej kopalni kruszywa naturalnego ZBIROŻA III w zakresie oddziaływania akustycznego miejscowość: Zbiroża gmina: Mszczonów powiat: żyrardowski 1.
Bardziej szczegółowodyrektywa IPPC IEP wyzwania dla Polski do roku 2016 Warszawa 24 września 2009 Wojciech JAWORSKI Jadwiga MACIEJEWSKA
dyrektywa IPPC IEP wyzwania dla Polski do roku 2016 Wojciech JAWORSKI Jadwiga MACIEJEWSKA Warszawa 24 września 2009 zastrzeżenie (tak na wszelki wypadek) przedstawiane stanowisko to poglądy ich autorów
Bardziej szczegółowoOchrona powietrza przed zanieczyszczeniami
Źródło: Fotolia.com Ochrona powietrza przed zanieczyszczeniami Najwyższa Izba Kontroli Kraków, 11 lutego 2019 r. 01 Jakość powietrza w zakresie PM 10 w wybranych krajach UE (2016 r.) Źródło: Opracowanie
Bardziej szczegółowo