Gazetka wydana przez Stowarzyszenie Wspierania i Rozwoju Edukacji Otwarte Drzwi przy współpracy Przedszkola Miejskiego nr 106 Nr 24 Nasze Przedszkole

Transkrypt

1 Nasze Przedszkole Gazetka wydana przez Stowarzyszenie Wspierania i Rozwoju Edukacji Otwarte Drzwi przy współpracy Przedszkola Miejskiego nr 106 Nr 24

2 Drodzy Rodzice! Witamy po raz ostatni w bieżącym roku szkolnym wszystkich naszych Czytelników i serdecznie zapraszamy do lektury gazetki pt. "Nasze Przedszkole". Za nami, bez mała, dziesięć miesięcy intensywnej acz inspirującej pracy. Mamy nadzieję, że był to atrakcyjny oraz ciekawy czas także dla naszych Dzieci i Ich Rodziców. Dziękujemy za wspólnie spędzony rok i na zakończenie pewnego etapu naszej przygody oddajemy w Wasze ręce to oto wydanie gazetki. Zapraszamy do zapoznania się z artykułami, które powstały przy dużym zaangażowaniu Rodziców za co serdecznie dziękujemy! Dotyczą one ważkiego i znaczącego tematu związanego z szerzeniem czytelnictwa wśród najmłodszych i stanowią kontynuację poprzedniego numeru "Naszego Przedszkola". Życzymy miłej lektury i z niecierpliwością czekamy na Was po wakacjach... a Tych, z którymi żegnamy się na dłużej, serdecznie ściskamy i pamiętajcie trzymamy za Was kciuki!!! Redakcja 2

3 Stymulowanie rozwoju emocjonalnego dziecka poprzez wspólne czytanie książek Dziecko w wieku przedszkolnym coraz lepiej jest w stanie zrozumieć własne emocje, a także emocje, które przeżywają inne osoby. W tym okresie malec zdobywa zdolność regulowania własnej ekspresji. Już od 2 r.ż. można zaobserwować wyraźny wzrost umiejętności mówienia o uczuciach oraz refleksji nad nimi (Kielar Turska, 2014). Skąd dziecko wie, jakie emocje przeżywa? Pierwszymi nauczycielami są właśnie rodzice, którzy nazywają towarzyszące malcowi uczucia, wskazują, co należy zrobić w danej sytuacji, a przede wszystkim modelują postawę dziecka własnym zachowaniem. Gdzie rodzice mogą szukać informacji jak rozmawiać z dzieckiem o przeżywanych emocjach? Zawsze warto sięgnąć po książkę i razem przeczytać o tym, co przeżywają bohaterowie bajek i jak sobie w takich sytuacjach radzą. Czytanie dziecku wpływa na całokształt rozwoju psychospołecznego, szczególnie na rozwój emocjonalny. Wspólne czytanie nie tylko kształtuje wrażliwość moralną, pomaga zrozumieć siebie i innych, ale również wpływa na wzmocnienie więzi emocjonalnej między rodzicami i dziećmi. Zbudowanie prawidłowych relacji pozwoli ukształtować poczucie bezpieczeństwa, wzajemne zaufanie, co jest konieczne przy rozwiązywaniu problemów pojawiających się często wraz z dojrzewaniem młodego człowieka. Wszyscy przeżywamy emocje wszyscy czasem złościmy się, smucimy, boimy, cieszymy, zazdrościmy i wstydzimy. Uczucia są dobre, normalne i pożyteczne. Mówią nam o naszych potrzebach, dają energię do działania, pomagają wycofać się, kiedy jest to słuszne. Ale niestety, nie zawsze wiemy, jak z nimi postępować... (Tomaszewska, Kołyszko, 2009, 4) Po co nam emocje? Emocje pomagają nam skierować uwagę na ważne sytuacje, konstruktywnie reagować na zastane okoliczności oraz przekazywać innym ludziom nasze intencje. Dzieci, które poznają język uczuć, zdobędą umiejętność rozumienia własnych i cudzych emocji i nauczą się radzić sobie z ich przeżywaniem. Będzie im w przyszłości dużo łatwiej wchodzić w relacje z innymi i funkcjonować w rzeczywistości. Każdy rodzic może wyposażyć swoje dziecko w instrukcję obsługi uczuć codziennie czytając wspólnie książki i rozmawiając o tym, co przeżywa bohater. Nazywając emocje, jakie pojawiają się w różnych sytuacjach u bohatera i pokazując, jak sobie z nimi radzi, rodzice dają maluchowi instruktaż postępowania. W nauce języka uczuć pomagają bajki terapeutyczne. Dzięki nim dzieci mogą utożsamiać się z bohaterem i razem z nim doświadczać różnych emocji przebywając w bezpiecznym miejscu ramionach rodziców. Bajki terapeutyczne pokazują dzieciom, że emocje są potrzebne. Mówią, że bać się, złościć, wstydzić czy smucić to normalne, gdyż inni ludzie też przeżywają takie emocje. Wskazują także, jak poradzić sobie z danym problemem. Nie zawsze rodzic wie, jak pomóc dziecku zrozumieć strach, który przeżywa, jak mądrze towarzyszyć mu w chwilach trudnych. Warto wtedy sięgnąć po książkę z bajkami terapeutycznymi, Cyt.za J. Dunim w Pogaduszki do poduszki, Alicja Baluch, Wydawnictwo Edukacyjne, Kraków

4 które pokazują, że nie jesteśmy bezradni, że dziecko może nawet w trudnych sytuacjach na nas liczyć. Bajki terapeutyczne dają rodzicom skuteczne i adekwatne do wieku dziecka narzędzie zdobywania wiedzy o emocjach. Bajka o strachu pozwoli malcowi utożsamić się z bohaterem i wraz z nim przeżywać emocje, których dziecko doświadcza codziennie w realnym świecie. Bajka wskaże także instrukcję, jak pokonać strach: To ja, twój strach. Jestem twoim sprzymierzeńcem. Jeżeli będziesz mieć odwagę się ze mną spotkać, Ominie cię wiele niebezpieczeństw. A jak się mnie nie bać, dowiesz się z ( ) książki (Kołyszko, 2004) Dziecko przeżywa strach pomóżmy mu go pokonać. Dziecko przeżywa smutek bądźmy przy nim. Dziecko opanowała złość pokażmy, co może zrobić, jak nad nią zapanować. Dziecko jest radosne cieszmy się z nim. Pamiętajmy: dziecko nas potrzebuje i uwielbia, gdy przy nim jesteśmy. Nie odmawiajmy, gdy prosi: Poczytaj mi mamo, poczytaj mi tato, już wkrótce będzie czytało samo. Reasumując, wspólne czytanie bajek jest bardzo pożyteczne. Każdy rodzic bardzo dba o to, aby jego dziecko prawidłowo się rozwijało, było inteligentne, by zapewnić mu dobry start w dorosłe życie. Poświęćmy naszym pociechom kilka minut dziennie na wspólne czytanie, rozmowy i przeżywanie losów bohaterów bajek, a z pewnością zaprocentuje to w przyszłości rozwojem inteligencji emocjonalnej, która jest jednym z najlepszych prognoz sukcesu w dorosłym życiu. Agnieszka Gutowska-Wyka mama Bartosza z Grupy V Bibliografia: 1. Kielar Turska M., (2014), Średnie dzieciństwo. Wiek przedszkolny [W:] B. Harwas-Napierała, J. Trempała (red.)psychologia rozwoju człowieka. T. 2, PWN, Warszawa. 2. Kołyszko W. (2004), Pogromca potworów i magia strachu, Wyd. GWP, Gdańska. 3. Tomaszewska J., Kołyszko W. (2009) Garść radości, szczypta złości, GWP, Gdańsk. 4. Klimowicz K. (2009), Bajkoterapia czyli dla małych i dużych o tym, jak bajki mogą pomagać, Nasza Księgarnia, Warszawa. 4

5 Przepis na bajkę terapeutyczną Bajka jest utworem, który rozwija i kształtuje osobowość dziecka. Przez pryzmat bajki dziecko poznaje świat, przenosi się w inne środowisko, poznaje normy moralne i zachowania, rozwija wyobraźnię. Bajka terapeutyczna ma na celu uspokojenie, zredukowanie problemów emocjonalnych i wspieranie rozwoju osobowego dziecka. Jej specyfiką jest to, że jest skierowana do konkretnego odbiorcy, mającego konkretny problem. Bajka terapeutyczna pozwala dziecku bez lęku spojrzeć na swoje problemy i uczy, jak sobie z nimi radzić; dziecko zaczyna pozytywnie myśleć o sytuacjach trudnych np. lękotwórczych. Dzięki bajkom tajemnicze lęki tracą swoją moc, stają się zwykłymi sytuacjami, w których dziecko potrafi dobrze działać. Na rynku wydawniczym dostępnych jest wiele bajek, nie zawsze jednak odpowiadają potrzebom naszego dziecka, dlatego warto poznać sposób na samodzielne ich tworzenie. Jak zatem konstruować i opowiadać historie bliskie dziecku? Oto prosty przepis: 1. Spraw, by dziecko mogło identyfikować się z bohaterem: zdiagnozuj, co martwi dziecko? słuchaj, co do Ciebie mówi, staraj się zrozumieć jego lęki i troski, postaw się w jego sytuacji (spróbuj cofnąć się w czasie do swoich lat dziecięcych); stwórz wzorcowego bohatera może to być dziecko, zabawka lub zwierzątko, nadaj imię bohaterowi o podobnym brzmieniu do imienia dziecka, wymyśl fabułę, która będzie odpowiednikiem tego, co dzieje się w życiu dziecka (opowiadanie powinno opierać się na rzeczywistych wydarzeniach); wersja opowiadana to historia dziecka, tyle, że ubrana w fikcyjny kostium, 2. W trakcie opowiadania obserwuj zachowanie dziecka: trafiasz w sedno, jeśli jest zainteresowane i żywo reaguje, np. poprawia cię, dopowiada szczegóły; pytaj dziecko, jeśli nie masz pewności, o czym opowiadać dalej, dopytuj, np. co czuje bohater w danej chwili, co bohater chciał zrobić, 3. Wymyśl pozytywne zakończenie historii oraz jak do niego dochodzi: ofiaruj dziecku nadzieję, że zdoła znaleźć wyjście ze swych kłopotów, ukaż życie jako walkę bohater pomimo przeciwności losu, niesprawiedliwości czy sytuacji wymykającej się jego kontroli zmaga się z problemem, nie poddaje się i zwycięża. 4. Nie obdzieraj baśni z jej magii: nie wyjaśniaj i nie interpretuj opowiadania na poziomie świadomym, pozwól dziecku dokonać 5

6 własnych świadomych porównań we właściwym dla niego tempie, dostosuj się do próśb dziecka i opowiadaj tę samą bajkę wielokrotnie to znak, że magia działa i dziecko samodzielnie analizuje treść opowieści. Powodzenia! Barbara Lauba wychowawca grupy II Bibliografia: 1. Doris Brett, Bajki, które leczą, Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne, 2. Maria Molicka Bajki terapeutyczne, Media Rodzina, 3. Katarzyna Szeliga Bajkoterapia, czyli jak z Guziołkiem tworzyć i wykorzystywać bajki i opowiadania w biblioterapii oraz rozwoju aktywności twórczej dziecka w wieku przedszkolnym, Impuls 6

7 Czytanie książek to najpiękniejsza zabawa, jaką sobie ludzkość wymyśliła. Wisława Szymborska Poczytaj mi mamo, poczytaj mi tato Każdego wieczoru zadaję swojemu synowi pytanie co dziś czytamy do poduszki?, za każdym razem nie jest łatwo na nie odpowiedzieć. Mój 4-letni syn zwykle wybiera do przeczytania kilka książek (i jest dobrze, jeśli na kilku poprzestaje). Zwykle nie udaje mu się dotrwać nawet do końca pierwszej książki, jednak zawsze chętnie wieczorem wybiera zestaw opowiadań, których chce wysłuchać. Nasz zestaw książek jest dość bogaty wiersze, opowiadania, bajki, itp., dlatego wybór tej jednej nie jest łatwy. Ostatnio naszymi ulubionymi są książki z serii Mądra mysz Mam przyjaciela, który jest, opowiadające o różnych zawodach. Książeczki przedstawiają zawody takie jak: kucharz, piłkarz, śmieciarz, budowniczy oraz wiele innych. Historie te w ciekawy sposób prezentują pracę, jaką wykonują dorośli, bardzo poszerzają wiedzę na temat wybranych zawodów oraz wielu aspektów codziennego życia. Hubert dorobił się już prawie wszystkich książeczek z dość pokaźnej serii, dlatego wybór opowiadania do wysłuchania przed snem naprawdę nie jest łatwy. Bardzo cieszy mnie, że mój syn nie ucieka, kiedy mamy przeczytać jakieś opowiadanie, że słucha chętnie, a co najważniejsze: słucha ze zrozumieniem, zadając wiele (często niełatwych) pytań. Istotny jest również fakt, że trudność przy wyborze książki do przeczytania nie jest spowodowana niechęcią do słuchania, lecz chęcią wysłuchania co najmniej kilku. I jak tu zdecydować się na jedną, kiedy zestaw jest całkiem spory? Często staram się również proponować Hubertowi nowe pozycje opowiadania, wiersze, itp. lub wracać do książek, które od jakiegoś czasu zachodzą kurzem. Nie jest to łatwe zadanie, gdyż zwykle dzieci przyzwyczają się do wybranego, ulubionego zestawu książek. Oczywiście zawsze chętnie czytam zaproponowany przez syna tytuł, nawet jeśli jest to kolejny raz w tym samym tygodniu. Najważniejsze jest dla mnie, że chce słuchać. Staram się jednak, by nasza domowa biblioteka stale się powiększała i mimo tego, że Hubert długo przyzwyczaja się do nowych pozycji, przychodzi czas, że sam wychodzi z inicjatywą przeczytania bajki, której jeszcze nie zna. Zwykle okazuje się wtedy, że jest to bardzo ciekawe opowiadanie, które wzbudza znaczne zainteresowanie, a w konsekwencji zostaje ono włączone w zestaw ulubionych tytułów. Oczywistym jest to, że dziecięce upodobania względem bajek zmieniają się z wiekiem. Im dziecko starsze, tym łatwiej mu na dłużej skupić uwagę, więcej informacji jest w stanie przyswoić, dlatego też ważne jest, by proponować naszym dzieciom nowe, adekwatne do wieku pozycje. W tym miejscu należy pamiętać, by jak najbardziej rozwijać ich umysły, poszerzać horyzonty myślowe, pobudzać wyobraźnię. Podejmując tę tematykę moim celem było zwrócenie uwagi na instynktowną potrzebę dzieci, jaką jest przeżywanie codziennego rytuału związanego z czytaniem. W naturalny sposób najmłodsi 7

8 wykazują zainteresowanie treściami, które są im przekazywane przez najbliższe osoby. Poczucie bezpieczeństwa pozwala na otwieranie własnego umysłu i uzewnętrznianie swoich wątpliwości oraz przemyśleń wobec otaczającego ich świata. W trakcie wieczornego czytania dochodzi do zbliżenia się do siebie dwóch światów: dorosłych i dzieci, gdzie ci drudzy odczuwają bezpieczeństwo, które pozwala na wykonanie kolejnych kroków kierujących w stronę poznania nieznanego. Musimy mieć świadomość, że w tym układzie rodzic pełni rolę swoistego tłumacza i od niego zależy, jak kształtować się będzie proces poznawczy jego dzieci. Joanna Zalewska Mama Huberta z Grupy I 8

9 To Dzieci podsunęły nam pomysł Zgodnie z odgórnymi wytycznymi, w bieżącym roku szkolnym priorytetowo traktujemy ogół przedsięwzięć związanych z rozwojem zainteresowań czytelniczych dzieci. Ważnym czynnikiem kształtującym ten element jest zapewnienie stałego dostępu do książek, dlatego niebagatelną rolę w tym aspekcie odgrywa Kącik czytelniczy. Z naszych obserwacji wynika, że proces zainteresowania czytelnictwem przebiega u dzieci etapowo, a mianowicie początkowo jest to oglądanie ilustracji, potem następuje słuchanie wierszy, opowiadań i baśni, a w następnym stadium tworzenie własnych historii. Ponadto, aby stale podtrzymywać zainteresowania czytelnicze oraz wzbudzać kreatywność naszych podopiecznych, zapoczątkowałyśmy projekt pod nazwą Moja pierwsza książka. Pomysł podsunęły nam same dzieci, które przecież wnikliwie obserwujemy w codziennej pracy. Podczas swobodnego działania często sięgają one po papier i sklejając kilka kartek, z wypiekami na twarzy tworzą małe dziełka, chwaląc się naokoło: Zobacz, udało mi się zrobić książeczkę!. Nie mogłyśmy pozostać obojętnymi na potrzeby twórcze naszych dzieci. Zaproponowałyśmy włączenie się do projektu rodziców, co spotkało się z bardzo pozytywnym odzewem i dużym zaangażowaniem z Ich strony. Zresztą większość dzieci przeszło już inicjację w tego typu działaniach w swoich rodzinnych domach. Godną pochwały jest świadomość rodziców, rozumiejących doskonale, jak wielką wartością dla budowania bliskiego kontaktu emocjonalnego z dzieckiem i rozwoju umiejętności językowych jest wspólne czytanie. Projekt ten wywołał duży entuzjazm, a przy okazji jego realizacji dzieci wykazały się ogromną pomysłowością w zakresie nie tylko treści, ale i bogatej szaty graficznej tworzonych dzieł. Uwieńczeniem wspólnego wysiłku była możliwość zaprezentowania ich na specjalnie zorganizowanej przez Miejską Bibliotekę Publiczną im. Władysława Reymonta w Łodzi wystawie. Każde dziecko zostało nagrodzone okolicznościowym dyplomem, co wzbudziło w małych autorach poczucie odniesionego sukcesu. Z podobnym odbiorem spotkała się propozycja włączenia rodziców w cykliczne spotkania związane z kampanią realizowaną przy wsparciu merytorycznym i finansowym Stowarzyszenia Wspierania i Rozwoju Edukacji Otwarte Drzwi pod nazwą Poczytaj mi proszę. Na koniec naszych przemyśleń chciałybyśmy zachęcić Państwa do wspólnych odwiedzin bibliotek i księgarni. Piękne, kolorowe okładki książek, możliwość ich dotknięcia, powąchania oraz rzeczowa rozmowa dotycząca treści to najlepsza droga do zaszczepienia w dzieciach fascynacji czytelnictwem i chęci obcowania z książką. W dalszej części prezentujemy refleksje Rodziców związane z tworzeniem książeczek wspólnie z dziećmi. 9

10 Refleksje Rodziców związane z udziałem w projektach czytelniczych Nazywam się Aleksandra, jestem mamą Adasia z grupy III. Razem z synkiem braliśmy udział w projekcie Moja pierwsza książeczka, i z dumą potwierdzam, że było to bardzo miłe doświadczenie zarówno dla syna, jak i dla mnie. Nasza książeczka a właściwie książeczka Syna pt. O Panu, który mieszkał w kwiatku odkryła (po raz kolejny) nieprawdopodobne pokłady wyobraźni naszego dziecka. Fabuła była niezwykle ciekawa naokoło kwiatka przechodziło wiele interesujących osób, a pogoda przybierała wszelkie możliwe warianty. Co ciekawe, tytułowego bohatera do końca nie poznajemy bo jak mówi Adaś Pan przecież mieszka w kwiatku. Co podwójnie miłe rodzina, uśmiech, i szczęśliwe zakończenie to główne wątki naszej opowieści. U nas w domu jest dużo książek, i może właśnie dlatego codzienny, wieczorny rytuał czytania przed snem syna i taty jest obowiązkiem, od którego nie ma dyspensy nawet po dużej, domowej imprezie czego skrupulatnie strzeże Adaś. Były bajki ludowe, baśnie, była encyklopedia dla dzieci oraz wierszyki. W myśl tego, że to co trzeba sobie wyobrazić, a nie zobaczyć, rozwija naszą wyobraźnię i patrzenie na świat. Cieszymy się, że nas syn widzi go tak kolorowo. Rodzice Adasia Laura bardzo lubi słuchać, jak mama i tata czytają Jej książki. Tata najczęściej czyta o przygodach dwóch nie zawsze grzecznych chłopców, o których opowiada książka pt. Max Und Moritz. Oczywiście tata czyta po niemiecku, ale Laurze to nie przeszkadza. Przygody są śmieszne i bogato ilustrowane, a dodatkowo pozostaje Jej w głowie kilka niemieckich słówek. Mama często czyta Laurze bajki pt. Calineczka, Śnieżka, Złotowłosa i Piotruś Pan. Moja córka słucha i przeżywa każdą przygodę bohaterów. Pewnego razu wróciła z przedszkola i zakomunikowała, że piszemy książkę! Aby była bardziej atrakcyjna i czytelna, postanowiliśmy wykorzystać stare naklejki ze zwierzętami. W związku z tym, że Laura bardzo lubi pieski, a szczególnie te małe, wybór był oczywisty. Postanowiła opowiedzieć własnymi słowami o przygodach małego psiaka. Cały tekst jest autorstwa Laury. Napisałyśmy go bardzo szybko, a przy okazji ubawiłyśmy się do łez. Rodzice Laury Książki zajmują w życiu naszym i naszych dzieci wyjątkowe miejsce. Nasz starszy syn ku wielkiej naszej radości czyta dla przyjemności, co w dzisiejszych czasach wydaje się być rzadkością wśród nastolatków. A Maksio już sam sięga po pierwsze króciutkie książeczki. Myślę, że to zasługa tego, że od zawsze czytamy naszym dzieciom. Staramy się poświęcić choć chwilkę każdego dnia na wspólne czytanie zwykle wieczorem przed snem. Zauważyliśmy, że ten czas stał się łatwym, skutecznym i przyjemnym sposobem na wspieranie rozwoju naszych dzieci. Czytanie nie tylko pomaga pogłębić wiedzę, wspiera ich umiejętności językowe i poszerza zasób słownictwa, ale także wspaniale rozwija wyobraźnię. Dlatego też propozycja udziału w projekcie MOJA PIERWSZA KSIĄŻECZKA niezmiernie ucieszyła Maksia. Podekscytowany od razu zasiadł do pracy twórczej. Po kilku dniach książeczka o chłopcu imieniem Zorek była już gotowa. Maksio zaniósł dzieło do przedszkola i dumny sam przeczytał książeczkę o Zorku w grupie. Czytajmy, zatem naszym dzieciom, bo warto! Joanna i Marcin Kowalczyk, rodzice Tymka (12 l.) i Maksia (6 l.) 10

11 Na początku był tytuł. Miś i Lis wymyślił Igor. Tak po prostu, bez zastanowienia. Potem tworzyła się historyjka. Siostra Igora usiadła z kartką papieru i długopisem, i zapisywała to, co Igor wymyślił. Próbowała troszkę poprawiać stylistykę zdań, co spotkało się z wielkim sprzeciwem autora i w efekcie książeczka jest dokładnym przekładem jego myśli. Następnie były ilustracje. O ile tekst powstał w 10 minut, to ilustracje tworzyły się kilka dni, zgodnie z życzeniem autora. Jednego dnia stworzył jedną ilustrację, innego kilka. Co narysować? troszkę podpowiedziała mama, bo autorowi brakowało miejscami cierpliwości czekały inne sprawy. Suma summarum powstała ładna historyjka na czas! The End. Katarzyna Kicińska, mama Igora W styczniu razem z moim synkiem Sebastianem braliśmy udział w projekcie Moja Pierwsza Książeczka. Celem projektu było stworzenie własnoręcznie, wspólnie z dzieckiem, książeczki o dowolnej tematyce i w dowolnej formie. Nasza książeczka była opowiadaniem o przygodach małego tygryska. Pomysł na bohatera wyszedł od Sebastianka i to On był twórcą wszystkich ilustracji. Reszcie projektu musiałam podołać już samodzielnie Sam pomysł bardzo mi się spodobał, ponieważ jako rodzic mam mało czasu na kreatywne zabawy z moimi dziećmi, a przy tym projekcie miałam okazję poznać mojego synka z nieco innej strony. Sebastian aktywnie uczestniczył w procesie tworzenia naszego arcydzieła, przedstawiał swoje pomysły, sam podpowiadał, co tygrysek powinien powiedzieć albo zrobić. Podszedł niesamowicie odpowiedzialnie do zadania, którym było tworzenie ilustracji. Zmieniał je, poprawiał, wybierał te, które Jego zdaniem były najlepsze. Był to naprawdę fajnie spędzony razem czas. Ja osobiście chciałam, żeby nasza książeczka miała też troszkę podszewki, więc próbowałam przemycić dzieciom pewne wartości, które moim zdaniem powinny w Nich kiełkować od samego początku czyli tak niedoceniana dzisiaj umiejętność korzystania z wyobraźni, ciekawość świata i odwaga niezbędna w jego odkrywaniu. Samą przyjemnością był dla mnie moment czytania naszej książeczki. Dzieciaki z zainteresowaniem słuchały opowiadania, zadając mnóstwo pytań i mówiąc o swoich przemyśleniach na temat tygryska i jego historii. W fantastyczny sposób interpretowały przygody bohaterów. Bardzo się cieszę, że chociaż w małym stopniu mogłam być częścią tego wydarzenia. Izabela Szczecińska, mama Sebcia Czytałam Antosiowi codziennie głośno. Ostatnio Antoś powoli zaczyna coraz więcej czytać głośno nam. Sprawia to wiele radości! Dzięki temu Antoś ma duży zasób słownictwa. Ćwiczy czytanie, zadaje mnóstwo pytań, dowiaduje się nowych rzeczy. Wytwarza się między nami ciepła więź. Antoś ma potrzebę codziennego obcowania z czytaniem. Rozwija u Niego emocje, chęć poznawania nowego. Książka Antosia zatytułowana Awaria satelity powstała na kanwie przeczytanej książeczki o podobnej tematyce. Stworzył ją prawie samodzielnie. Okazało się, że równie ważne jak tekst są ilustracje. Wykonanie wycinanek i rysunków zajęło Mu wiele czasu, ale widać było ogromną satysfakcję z ukończonego dzieła! Babcia Antosia 11

12 Każdy z nas zadaje sobie pytanie w jaki sposób pomóc młodemu człowiekowi odkrywać otaczający go świat? Rozwiązań i odpowiedzi często należy szukać w najbliższym otoczeniu dziecka, niekoniecznie uciekając się do wykorzystywania zdobyczy najnowszych technologii. Dzieci najszybciej się uczą poprzez naśladownictwo, z natury są ciekawskie i bardzo kreatywne. Największą radość sprawia im własnoręczne wykonanie jakiegoś przedmiotu czy poradzenie sobie z rozwiązaniem jakiegoś problemu na swój własny sposób. Taki pęd do kreatywności obserwujemy u dzieci już od najmłodszych lat, chociażby obserwując budowanie konstrukcji z klocków Lego. Podobnie jest z wymyślaniem przeróżnych historii, co nie tylko pozwala im rozwijać swoją wyobraźnię, ale również stać się współtwórcami otaczającego je świata. Zazwyczaj za opowiadaniem kryje się historia, której same doświadczyły, próba wyrażenia swoich lęków i emocji. W miarę rozwoju zdolności dziecka do opowiadania, stopniowo przedstawiane są opowieści coraz bardziej odbiegające od rzeczywistości, dlatego dobrze jest usiąść z dzieckiem i spróbować z nim stworzyć własną książkę. Nie chodzi jednak o książkę w potocznym tego słowa znaczeniu. Książką, czy też książeczką może okazać się kilka kartek niewprawnie zszytych zszywkami bądź też połączonych ze sobą wstążką albo za pomocą kleju i sznurka. Niejednokrotnie forma stworzenia czegoś nowego ma dla młodego twórcy równie ważne znaczenie, co treść, którą chce przedstawić. Liczy się czas spędzony z dzieckiem i to, co ono nam chce przekazać, wybór treści bowiem uczy dziecko podejmowania decyzji, ponieważ to autor decyduje o losach bohaterów. Niektóre historyjki wcale nie muszą zawierać pisemnej treści, czasem wystarczą same ilustracje. Nalezy jednak doceniać takie projekty. Bajki mają przecież moc terapeutyczną i często dzięki nim Rodzic może się więcej dowiedzieć o życiu dziecka, jego problemach i troskach, a poprzez śledzenie losów bohaterów książki często jest w stanie podpowiedzieć dziecku, jak rozwiązać dany kłopot. Zachęcam Państwa do poznawania swoich Pociech poprzez podejmowanie takich wyzwań, jak tworzenie z dziećmi książek. Każdy unikatowy egzemplarz bajki jest traktowany przez Malucha z wielką dozą miłości i dumy, daje uczucie zadowolenia ze wspólnie spędzonego z Rodzicami czasu. Joanna Piotrowska, mama Ali Od czego się zaczęło i co w ogóle było inspiracją? Tak naprawdę to inspiracją była pani Dorota nauczycielka Hani. Któregoś pięknego dnia podczas odbierania dziecka pani Dorota wspomniała o projekcie Moja pierwsza książeczka, który miał polegać na tym, że dzieci mają zrobić książkę. Szczerze mówiąc odebrałem to bardziej jako zadanie niż inspirację. Nie polecenie, ale właśnie zadanie. Moja pierwsza myśl była: mniej więcej taka: Hmm Ciekawe jak ma to wyglądać... A myśl zaraz następna i natychmiastowa to: OK, dlaczego nie? Niezależnie od tego, jak się zmaterializuje ta idea Akurat Hania lubi tego typu kreatywne zabawy, więc fajnie, że będzie kolejna atrakcja. Zapytałem dla pewności panią, czy są jakieś wzory, jakieś wytyczne. Usłyszałem, że nie ma. Mamy pełną dowolność. Upewniłem się tylko lakonicznie, pytając córkę: Hania chcesz zrobić książkę. Tak odpowiedziała krótko. Ale nie wiem, na ile ta odpowiedź była przemyślana i świadoma. Za dzień lub dwa pytam Hanię: To co Robimy książkę? Nie chcę Nie to nie. Nie było żadnego terminu na wykonanie zadania, więc może jeszcze nabierze ochoty. Potem były jeszcze ze dwa przypomnienia z mojej strony, ale odpowiedź ta sama: Nie chcę. Aż tu któregoś dnia słyszę: Tata, robimy książkę? Myślę sobie: O, coś zaskoczyło. Żeby kuć żelazo póki gorące, mówię: No to już. Siadamy I jeszcze tylko słyszę: Pomożesz? No jasne, że pomogę. Jak byś chciała, żeby ta książka wyglądała? Nie wiem A o czym chciałabyś, żeby ta książka była? Nie wiem Czyli jak to często bywa, taka prośba o pomoc nie oznacza pomocy w dorosłym tego słowa znaczeniu, tylko raczej w znaczeniu dziecięcym, czyli coś w rodzaju wymyśl, często zrób, a już co najmniej: zacznij. 12

13 Właściwie to mogłem książkę zrobić samodzielnie, wręczyć Hani, aby oddała ją w przedszkolu i w ten sposób wykonać zadanie. Tylko chyba nie o to chodziło. Musiałem się więc w tym momencie zastanowić, jak tu pokierować córką, abyśmy jednak mogli z czystym sumieniem powiedzieć, że to jednak książka autorstwa Hani. Zaproponowałem więc córce, aby wymyśliła, o czym ma być historia. Potem przygotowaliśmy kilka karteczek (formatu A5). Na każdej karteczce rysunek i tekst związany z tym rysunkiem. Całość miała się ułożyć w historyjkę i stanowić książkę. Pomyślałem tylko, że treści ma być niewiele. Raptem kilka scen. Nie więcej jak dziesięć, aby zachować to w kategoriach dobrej zabawy. Praca nad książką była właściwie łapaniem pierwszych skojarzeń i pomysłów. Pytam więc: O czym albo o kim ma być historia? Yyyyy, o żyrafie. OK. Jak się nazywa żyrafa? Yyyy, Maja. OK. Narysuj więc żyrafę Maję. I już mamy pierwszą stronę. I tak to dalej wyglądało. Córka rysowała, ja wyciągałem historię (jedno lub dwa zdania na stronę) i natychmiast notowałem tekst. Tak, wyciągałem to chyba najlepsze określenie dla tego procesu twórczego. Z wyciągania wyszło, że żyrafa Maja najbardziej lubiła robić fikołki na trawie. Dlaczego fikołki? Nie wiem, ale dobre Potem, że pewnego razu podczas tych zabaw zaplątała jej się głowa. To akurat logiczne. Czy nie?... Dodam, że tu musiałem jednak pomóc naszkicować zaplątaną głowę żyrafy. Potem z wyciągania historii wyszło, że zbliżał się obiad, a żyrafa nie mogła nic zjeść, bo miała zaplątaną głowę. A jeszcze za chwilę do fabuły włączyli się pan Roger i kotek. Dlaczego oni? Nie wiem. Nie walcz z wyobraźnią dziecka myślę sobie. Notuję więc tylko, co Hania mówi. Potem pan Roger i kotek wrzucili żyrafę na trampolinę. Łał, okazuje się, że tak chyba wygląda pierwsza pomoc w oczach dziecka. Ale niech będzie. Na koniec rozplątana żyrafa Maja zjadła zupę ogórkową z talerza na najwyższej gałęzi drzewa. Nooo, osobiście bym tego nie wymyślił. Wszystkiego wyszło o ile pamiętam osiem kartek-stron, czyli w sumie osiem rysunków z komentarzami do nich. Na koniec tylko technikalia. Strony spiąć do kupy zszywaczem, opatrzyć tytułem okładkę i tyle. Potem, gdy Hania poszła do przedszkola z książką, okazało się, że to była jedyna jak na razie książka, która powstała w grupie. Nieźle, bo zadanie było postawione z miesiąc wcześniej. Gdy odbierałem Hanię po południu, z miny (i zachowania) pani Doroty wywnioskowałem, że to było to i o to właśnie chodziło. Mimo że nie było jakichś szczegółowych wskazówek. Grupie też się chyba książka spodobała. Odpytywane na gorąco przy mnie dzieciaki przekrzykiwały się, podając kolejne elementy historii żyrafy Mai. Dodam jeszcze nieskromnie, że książka nam chyba wyszła nieźle. Emmm To znaczy Hani wyszła;) Krzysztof Grad, tata Hani Z wielkimi wyrazami wdzięczności za poświęcony czas i wspaniałe prace dla Państwa i Waszych Dzieci Wychowawcy grupy III Anna Piecusiak i Dorota Nizioł 13

14 Podsumowanie projektu Poczytaj mi, proszę... - rozwijanie zainteresowań czytelniczych u dzieci w wieku przedszkolnym W bieżącym roku szkolnym realizowaliśmy na terenie naszego przedszkola Projekt, którego celem było rozbudzanie zainteresowań czytelniczych i literackich wśród naszych dzieci. Radzie pedagogicznej zależało szczególnie na rozwijaniu kompetencji i umiejętności językowych, doskonaleniu umiejętności czynnego, aktywnego słuchania ze zrozumieniem, rozwijaniu koncentracji uwagi, wyobraźni, twórczego myślenia, wrażliwości na słowo czytane oraz zapoznawaniu dzieci z wartościową literaturą. Jednym słowem: przyświecała nam idea szerzenia szeroko rozumianego czytelnictwa wśród przedszkolaków. W ramach podjętych w czasie roku szkolnego działań udało nam się zrealizować następujące elementy: 1. Systematycznie doposażano bibliotekę znajdującą się w pokoju nauczycielskim w pozycje książkowe dotyczące rozwijania zainteresowań czytelniczych dzieci oraz konkretne pozycje z kanonu literatury dziecięcej. 2. Wzbogacano biblioteczki znajdujące się w każdej Grupie w nowe, atrakcyjne pozycje książkowe, zachęcano dzieci do korzystania z nich w czasie zabaw swobodnych czy relaksu poobiedniego. 3. Ustalono wspólnie z dziećmi umowy i zasady korzystania z książek wprowadzano odpowiednie kontrakty dotyczące poszanowania książek. 4. Systematycznie zachęcano rodziców do włączenia się w realizację projektu poprzez: zapraszanie rodziców dzieci na tzw. sesje czytania do poszczególnych grup, prezentowanie wybranych pozycji książkowych; przygotowanie kolejnych numerów gazetki pt. Nasze przedszkole, dotyczących rozwijania zainteresowań czytelniczych dzieci, szeroko pojętego wpływu literatury na rozwój dziecka; indywidualne opracowywanie przez rodziców artykułów do gazetki. 5. Zorganizowano wyjście dzieci 5 i 6-letnich do Biblioteki Publicznej zapoznano z zasadami jej funkcjonowania, omówiono sposób korzystania z zasobów biblioteki przez dzieci. 6. Podejmowano codzienne sesje czytania przeprowadzane w poszczególnych grupach przez nauczycieli w ramach realizowanego programu. 7. Pobudzano dzieci do własnej twórczości literackiej poprzez układanie opowiadań, bajek, rymowanek (przy zastosowaniu metod aktywizujących), prezentowanie dorobku na forum grupy, organizowanie wystaw przed salą przedszkolną. 8. Inspirowano dzieci do tworzenia prac plastyczno-konstrukcyjnych związanych z treścią poznanej 14

15 literatury dziecięcej, obejrzanych przedstawień teatralnych. 9. Organizowano zabawy w oparciu o poznaną literaturę dziecięcą: zabawy w teatr, teatr cieni, dramowe, muzyczne, ruchowe, manipulacyjne, itp. 10. Zaproszono zainteresowanych rodziców na warsztaty logopedyczne z Panią Moniką Matyjaszczyk, dotyczące wpływu literatury na rozwój języka dziecka. 11. Zorganizowano wyjazd do Teatru Wielkiego w Łodzi zwiedzanie teatru od kulis (dla dzieci 5, 6-letnich) oraz do Baśniowej Kawiarenki na spektakl teatralny (dla wszystkich dzieci). 12. Przygotowano uroczystości przedszkolne, a w ich ramach przedstawienia teatralne, inscenizacje z okazji Bożego Narodzenia, Dnia Babci i Dziadka, Dnia Mamy i Taty, itp. 13. Dzieci raz w miesiącu brały udział w przedstawieniach teatralnych na terenie placówkiorganizowano zabawy i działania plastyczne zainspirowane spektaklami. 14. Zorganizowano warsztaty teatralne prowadzone przez animatora - panią Małgorzatę Milczarek. W programie znalazły się: gry i zabawy o charakterze dramowym, nauka manipulowania kukiełkami, pacynkami, odgrywanie scenek w oparciu o znane i lubiane przez dzieci bajki. 15. Zorganizowano spotkanie z autorką książek dla dzieci - Panią Izabelą Klebańską, w czasie którego została dzieciom przybliżona twórczość autorki. Systematyczne podejmowanie różnorodnych działań, a także ich zróżnicowanie, w wymierny sposób przyczyniły się do rozbudzania zainteresowań czytelniczych i literackich wśród dzieci w wieku przedszkolnym oraz wzbogacenia ich słownika czynnego. Na co dzień obserwujemy pozytywne efekty wynikające z obcowania dzieci z odpowiednio wyselekcjonowaną i przygotowaną literaturą. Wśród najistotniejszych zalet projektu można wymienić: poznana proza i poezja dziecięca stała się inspiracją do twórczego wychowania, myślenia dzieci, zabaw swobodnych podejmowanych w czasie dnia, nastąpiła znaczna poprawa koncentracji uwagi u dzieci, dzieci bez problemów dostrzegają i odróżniają zdarzenia rzeczywiste i fantazję w utworach literackich, nastąpił rozwój kompetencji językowych, poszerzenie słownika czynnego i biernego, poszerzanie wiadomości ogólnych dzieci na podstawie literatury dziecięcej, promocja placówki w środowisku lokalnym, nawiązanie współpracy z biblioteką, teatrem, budowanie relacji z dzieckiem, a także podnoszenie jego samooceny poprzez udział rodzica w sesjach czytania w poszczególnych grupach, aktywny udział rodziców w podejmowaniu wszelkich działań związanych z przebiegiem projektu zintegrował środowisko przedszkolne z domowym. Reasumując, z naszych obserwacji wynika, iż Projekt: Poczytaj mi, proszę... bez wątpienia 15

16 był ważnym i potrzebnym stymulatorem rozwoju dziecięcych zainteresowań literaturą. Dzięki jego realizacji dzieci pozyskały wiedzę, jak należy dbać o książki, rozbudziły ciekawość poznawczą, wzmocniły więź emocjonalną ze swoimi rodzicami, poprzez przykłady dobrego i złego postępowania bohaterów utworów literackich nauczyły się odróżniać dobro od zła, a co najważniejsze rozbudziły w sobie potrzebę codziennego kontaktu z kulturą literacką. Sądzę, iż ww. elementy stanowią istotną przesłankę do kontynuowania Projektu w kolejnych latach. Renata Czekalska wychowawca grupy V 16

17 Jakie to proste - czyli nasze dzieci o życiu... Pani pyta Huberta: Hubert byłeś chory? Hubert: Tak, bardzo długo! Pani: Ale już wszystko w porządku? Hubert: Jeszcze mam trochę kaszel, ale tylko 5 minut! GRUPA I Marcel rzucił autem kolegi, podchodzi do niego Franio i zwraca mu uwagę: Ty wiesz, ile takie auto kosztuje?! Aż 35 groszy! Hubert: Proszę Pani, a wie Pani, że ja najbardziej interesuję się zajęciami plastycznymi w tej grupie! Pani: A jakimi? Hubert: Autami! Pytanie z cyklu "A może jednak...": Klaudia: Proszę Pani, czy Pani też będzie starszakiem? Natasza: Dlaczego ta taśma nie chce się odkleić? Gosia: Nie mama zielonego pojęcia. Franio: A ja czerwonego! Hubert: Ja mam bardzo duży ogród - ma 5 albo 3 metry! Coś romantycznego - Franek: Nie mogę się oprzeć Janie! Laura sprząta pracę z przelewaniem wody. Taca jest brudna od farb: Proszę Pani, ta taca jest zafarbiała! Natasza zakłada Janie fartuszek do prac plastycznych i stwierdza: Koronuję Cię fartuchem! Jana: Chyba fartuchujesz! Pani: Rozalko przebrałaś się za krówkę? Rozalka: Muuuuu! Bartek i Karol z Grupy V wykonują pracę techniczną według własnego pomysłu: Pani: Chłopaki, ale wy tu cuda tworzycie! Bartek: No, jak się ma talent, to się ma! Oliwka przyszła z Grupy V do Grupy I i czeka na rodziców. Podchodzi do Pani i mówi: Gdzieś nam się Grupa pogubiła! GRUPA II Antoś: Szymka nie ma i nie ma. Pewnie jest chory i nakasłał sobie na prezenty i choinkę! Pani: Mieszkasz daleko? Gabi: Tak. Pani: Chodzisz do domu na pieszo, czy jeździsz autem? Gabi: Jadę tramwajem. Pani: A długo jedziesz? Gabi: Dwie tygodnie! 17

18 Lena podchodzi do Pani, która klei kalendarze na Dzień Babci i Dziadka, podaje Pani rysunek i mówi: To dla Pani! Masz! Pracowita jesteś! Wojtek podczas obiadu: Proszę Pani, mam na talerzu Stadion Narodowy! Na co Tomek krzyczy: Wojtek, a wiesz gdzie jest Stadion Narodowy? Wojtek: Gdzie? Tomek: Na Łódź Kalisku! Po zajęciach na Tęczy Franek pyta: Proszę Pani, mam kark? Pani: Tak, masz. Franek: Gdzie? Pani: Tutaj. Franek: A nie jest złamany!? Wojtek: Szkoda, że nie ma takiej maszyny, która cofa czas. Pani: Ja bym chciała taki wehikuł czasu wymyśleć. Wtedy cofnęłabym się w czasie o dwadzieścia lat wcześniej. Wojtek: No tak. To by Pani wtedy spotkała dinozaury! Hubert podczas zabawy: Ja jestem Królem, a nie jakąś gęsią do upieczenia! Negocjacje podczas zabawy: Lenka: Córeczka wybiera męża! Hubert: Nie, ja jestem Panem, a Pany rozkazują! Franek: Czy moje dziecko będzie chodziło do tego przedszkola? Pani: A chciałbyś, żeby chodziło? Franek: Tak, ja bym chciał! GRUPA III Julia do Jasia (po upadku w czasie wspólnego tańca): Moje kolano kosztowało 3 złote, a Ty weź mi je jeszcze rozbij! I jak ja będę występować?! Nauczycielka pyta Polę: Polu, dlaczego przyszłaś dziś później do przedszkola? Pola: Bo byłam u lekarza, musiałam się badować. Julia: Proszę Pani, dzisiaj jest wesele Maćka, Niny i moje. Ziemowit pokazuje dzieciom w książce ptaki gile. Po chwili oznajmia: Wiecie, że one nazywają się babole! Antoś do Maksyma: Wiesz, że dziewczyny mają w sobie błysk. Sebastian do Julki: Ładna jesteś, wiesz? Julia: No. Sebastian: Piękna nawet! Podczas spotkania z pracownikami Straży Miejskiej, pani przeprowadza z dziećmi pogadankę dotyczącą bezpieczeństwa i pyta: Czego nie wolno dotykać w domu? Hania: Nie wolno dotykać gniazdek. Pani: A co jest w gniazdkach? Po chwili ciszy i braku odpowiedzi głos nieśmiało zabiera Antoś: Pisklęta. Sebek do Maćka: Nie gilgocz mnie tak mocno, bo się posikam! 18

19 GRUPA IV Julek i Sonia oglądają książkę o zwierzętach. Sonia stwierdza: O, to jest wiewiór! Julek: Nie, to jest wiewiórka pospolistna! Pani pyta dzieci jak nazywa się najbliższa niedziela: Bartek: Niedziela palemkowa! Zosia: Niedziela jajeczkowa! Mateusz: Święto zajączkowe! Natalka: Gdzie jest ta kula, co się kręci z mapą? (chodziło o globus). Podczas czytania bajki o kształtach, Pani zapytała dzieci, jakiego kształtu jest jajko, na co dzieci odpowiedziały: Owalone! GRUPA V Madzia: Proszę Pani, a ja chcę siedzieć obok nikogo! Karol: Pan Bóg stworzył wojnę, żeby ludzie wiedzieli, co się stanie, kiedy będą ze sobą walczyć! Bartuś: I po co była II wojna? Karol: No właśnie nie wiem! Z rozważań filozoficznych podczas śniadania: Maciek: Wiecie, że pieniądze nie są w życiu najważniejsze... Bartuś: No właśnie, bez nich też można w życiu być szczęśliwym! Karol: Najważniejsza jest rodzina, ale pieniądze też są trochę ważne, bo za nie można kupić jedzenie, a jak nie można kupić jedzenia, to można umrzeć i wtedy będzie krucho! Kilka nauk życiowych: Michaś: Nie chce mi się jeść, nie chcę tej bułeczki! Maciuś: Jedz Michaś, jedz, bo biedne dzieci nie mają bułeczki i muszą jeść ze śmietnika! A jak ja był bym biedny, to bym użył mózgu i rozpaliłbym ognisko, zabił dzika i się najadł! Gosia stojąc przed wizytownikiem: Jak to się stało, że Eliza włożyła wizytówkę w moją kieszonkę, przecież jej dzisiaj nie ma! Maciek: Może ktoś się włamał na Twoje konto! Z cyklu kobieta zmienną jest : Marysia podczas obiadu bierze talerz z drugim daniem, patrzy na niego z dezaprobatą i stwierdza: Fu!!! Ale niedobre jest to mięso! Pani: Marysiu, to nie jest restauracja i nie mamy innego mięsa. Marysia: Aha!.. To w takim razie poproszę mi pokroić!... zjadła całe mięso;) Maciuś podczas zabawy z Bartkiem kichnął: Bartuś: Na zdrowie! Maciuś: Bóg zapłać! Karol wyrzuca do kosza pusty pojemnik po soku. Oskar widząc to woła: Zapokręt też wyrzuć! (zakrętkę) Karol do Bartka, który wrócił po chorobie: Czekałem na Ciebie całe życie! Maciek próbuje odpowiedzieć Karolowi na kontrowersyjne pytanie: "Skąd się biorą dzieci?": Każdy facet ma taką iskierkę miłości, która łączy się z takim maleńkim jajeczkiem, które mają dziewczyny. Tylko muszą się mocno przytulić! I ta iskierka miłości ma taką główkę i wstążeczkę... 19

20 Zespół redakcyjny: Joanna Matczak Renata Czekalska Dorota Nizioł Anna Piecusiak Katarzyna Bieńkiewicz Stowarzyszenie Wspierania i Rozwoju Edukacji Otwarte Drzwi ul. Astronautów Łódź tel./fax: otwartedrzwi@home.pl pm106lodz@gmail.com