Analiza kliniczna chorych z zawrotami głowy pochodzenia szyjnego w materiale własnym
|
|
- Angelika Anna Piotrowska
- 7 lat temu
- Przeglądów:
Transkrypt
1 PRACE ORYGINALNE Zawroty głowy pochodzenia szyjnego Analiza kliniczna chorych z zawrotami głowy pochodzenia szyjnego w materiale własnym Clinical analysis in patients with cervical vertigo in ENT Jurek Olszewski, Marcin Repetowski Klinika Otolaryngologii i Onkologii Laryngologicznej II Katedry Otolaryngologii UM w Łodzi Kierownik: prof. dr hab. med. J. Olszewski Summary The aim of this work was a clinical analysis of patients suffering from vertigoes of neck origin, conducted within the own study. The study covered a group of 120 patients, including 76 females and 44 males, aged 20 85, who were diagnosed and treated due to vertigoes of neck origin in the Clinic of Otolaryngology and Laryngological Oncology the Medical University of Łódź between Criteria for all the patients treated for vertigoes of neck origin include: an interview, subject otolaryngological treatment, complete audiological tests, laboratory tests, computerized tomography of the head or classical and functional x-ray of the cervical spine, blood flow in vertebral arteries and the basilar artery due to the Doppler method (using Transport-TCD apparatus, 2 Mhz head through the great foramen and using the torsion of the neck test). The electronystagmographic examination (ENG) covered registration of: position nystagmus detected in five classical positions according to Nylen, neck nystagmus in the torsion of the neck test. All the patients suffering form vertigoes of neck origin were treated with physical therapy and kinesitherapeutic exercises. The major part of the studied material of the patients with vertigoes of neck origin constituted: office workers (56.76%), aged (59.16%), smoking (50.83%), suffering from hypercholesterolemia (35.29%), with abnormal x-ray of the cervical spine (93.37%) and injuries in this segment (13.33%), using non-steroid anti-inflammatory (69.17%) and vascular (52.59%) drugs, thus not young people with some additional pathological history. On the grounds of the obtained results it is claimed that the registration of the neck nystagmus in the torsion of the neck test as well as the position nystagmus examination according to Rose were most useful in this study, which facilitated reliable diagnostics of the vertigoes of the neck origin and monitoring of their intensity after applied treatment. Hasła indeksowe: analiza kliniczna, zawroty głowy pochodzenia szyjnego Key words: clinical analysis, cervical vertigo Otolaryngol Pol 2008; LXII (3): by Polskie Towarzystwo Otorynolaryngologów Chirurgów Głowy i Szyi WPROWADZENIE Zawroty głowy to objaw podawany przez co czwartego chorego, trafiającego do lekarza rodzinnego lub specjalisty z zakresu otolaryngologii i neurologii [2, 3, 6]. Śmiało można stwierdzić, że zawroty głowy są jedną z częstszych dolegliwości znaną prawie wszystkim dorosłym, a niekiedy również i dzieciom. Część klinicystów uważa nawet, że pod względem częstości występowania można je postawić w jednym szeregu z bólami kręgosłupa, bezsennością, dolegliwościami gastrycznymi czy kaszlem. Zawrót głowy nie jest chorobą. Jest to objaw wielu chorób o rozmaitych przyczynach, ciężkości i występowaniu [4, 5, 7 9,14]. Autorzy nie zgłaszają konfliktu interesów. Zawroty głowy mogą być wywołane przez choroby o różnej etiologii. Od niegroźnych zaburzeń do bardzo ciężkich chorób, których wczesne rozpoznanie może mieć kolosalne znaczenie dla dalszych losów chorego. Bardzo często zawroty są wyrazem zaburzeń czynnościowych bez podłoża somatycznego. Wytwarzane w mięśniach, powięziach, ścięgnach oraz stawach międzykręgowych kręgosłupa odcinka szyjnego bodźce czucia głębokiego kreują ważną rolę w orientacji przestrzennej oraz utrzymaniu równowagi. Przez wstępujące szlaki rdzeniowo-przedsionkowe komunikują się one z ośrodkami przedsionkowymi w pniu mózgu. Te ostatnie za pomocą zstępujących szlaków przedsionkowo-rdzeniowych tworzą połączenia z motoneurycznymi neuronami na wszystkich poziomach rdzenia kręgowego i wpływają na ruchy Otolaryngologia Polska 2008, LXII, 3 283
2 J. Olszewski, M Repetowski mięśni karku, grzbietu i lędźwi. Wynika z tego prosty wniosek: zaburzenia czynności proprioreceptorów zlokalizowanych w obrębie szyi zaburzają sprawność prawidłowo do tej pory funkcjonującego systemu. Jest to efekt nagłego przerwania dopływu bodźców lub też inaczej rzecz ujmując, przekazywane informacje są w istotny sposób zmienione czy zafałszowane. Powstawanie zawrotu szyjnego próbują wyjaśnić trzy teorie: nerwowo-mięśniowa, nerwowo-naczyniowa i obstrukcji naczyniowej. Etiologia zawrotów głowy pochodzenia szyjnego jest bardzo złożona, dlatego żadna z opisywanych teorii nie wyjaśnia w pełni ich patomechanizmu [1, 10, 12, 16, 17]. Niestety, efektem tego stanu jest brak jednoznacznych założeń rozpoznawania zawrotów głowy pochodzenia szyjnego, a także brak epidemiologicznych danych ukazujących skalę tego zjawiska. Leczenie zawrotów głowy pochodzenia szyjnego jest sprawą niezwykle trudną [13, 18]. Wynika to z mnogości czynników mogących do zawrotu doprowadzić [15]. Konieczne jest zdiagnozowanie przyczyn zawrotów głowy [1]. Celem pracy była analiza kliniczna chorych z zawrotami głowy pochodzenia szyjnego w materiale własnym. MATERIAŁ I METODY Badaniami objęto grupę 120 chorych, w tym 76 kobiet i 44 mężczyzn w wieku lat (średnia 52,27±13,8 lat), którzy byli diagnozowani i leczeni z powodu zawrotów głowy pochodzenia szyjnego w Klinice Otolaryngologii i Onkologii Laryngologicznej UM w Łodzi, w latach U wszystkich leczonych z powodu zawrotów głowy pochodzenia szyjnego kryteriami włączenia były: precyzyjny wywiad, badanie przedmiotowe otolaryngologiczne, badanie akumetryczne, próby stroikowe, badanie audiometryczne (audiometria tonalna, progowa i słowna), EKG, badanie otoneurologiczne, badania laboratoryjne (morfologia krwi, OB, lipidogram, stężenie glukozy, elektrolitów i cholesterolu), tomografia komputerowa głowy (w celu wykluczenia chorób organicznych ośrodkowego układu nerwowego), tomografia komputerowa lub RTG odcinka szyjnego kręgosłupa klasyczne i czynnościowe, przepływ krwi metodą dopplerowską w tętnicach kręgowych i podstawnej (za pomocą aparatu Transpect-TCD, głowicą 2 Mhz przez otwór wielki i wykorzystując test skrętu szyi). Każdy chory był konsultowany neurologicznie, okulistycznie i internistycznie. W zależności od obrazu radiologicznego odcinka szyjnego kręgosłupa wyróżniono cztery typy zmian: płytka lordoza, dyskopatia, osteofity, dyskopatia i osteofity. Badanie otoneurologiczne obejmowało próby statyczno-dynamiczne (Romberga, Unterbergera, Romberga-Foya), wybrane testy otoneurologiczne z rejestracją elektronystagmograficzną. Badanie elektronystagmograficzne (ENG) składało się z rejestracji: spokoju (oczopląs samoistny) z eliminacją fiksacji, i po eliminacji ruchu wahadłowego gałek ocznych, oczopląsu położeniowego, określanego w pięciu klasycznych pozycjach według Nylena, oczopląsu szyjnego w teście skrętu szyi, oczopląsu indukowanego kinetycznie w teście fotela wahadłowego. Oczopląs szyjny w teście skrętu szyi był zapisywany w każdej pozycji głowy w czasie 30 sekund, a pomiędzy skrętami zachowano 4-minutowe przerwy. Badany w pozycji siedzącej wykonywał powolne skręty szyi w prawo, a następnie w lewo, o około 60, oraz odgięcie głowy o 30. Wszyscy chorzy z zawrotami głowy pochodzenia szyjnego leczeni byli za pomocą fizykoterapii i ćwiczeń kinezyterapeutycznych. WYNIKI BADAŃ W badanym materiale przedział wiekowy chorych przedstawiał się następująco: lat 37 badanych (30,83%), lat 34 badanych (28,33%), lat 17 badanych (14,17%), powyżej 70 lat 13 badanych (10,83%), lat 12 badanych (10,00%) i lat 7 badanych (5,83%). Badani chorzy wykonywali pracę fizyczną w 52 przypadkach (43,33%), natomiast pracę umysłową w 68 przypadkach (56,67%). Spośród badanych chorych nałóg palenia papierosów stwierdzono 61-krotnie (50,83%), a osoby niepalące stanowiły 58 przypadków (49,17%). Chorzy z zawrotami głowy pochodzenia szyjnego nie stosowali niesteroidowych leków przeciwzapalnych w 37 przepadkach (30,83%), natomiast 83 badanych (69,17%) stosowało powyższe leki. Leki hormonalne przed przyjęciem do Kliniki stosowało 38 kobiet (48,10%), a powyższych leków nie zażywało 41 kobiet (51,90%). U badanych chorych depresja zgłaszana była w 24 przypadkach (20,00%), natomiast bez objawów depresji było 96 osób (80,00%). Przed przystąpieniem do badań leczenie fizjoterapeutyczne, pod postacią fizykoterapii lub kinezyterapii, było wdrożone u 43 chorych (35,83%), a nie 284 Otolaryngologia Polska 2008, LXII, 3
3 Zawroty głowy pochodzenia szyjnego stosowano tego typu metody leczenia u 77 pacjentów (64,17%). Obraz radiologiczny odcinka szyjnego kręgosłupa u badanych przedstawiał się następująco: obraz prawidłowy zanotowano u 8 chorych (6,67%), osteofity stwierdzono w 47 przypadkach (39,17%), płytką lordozę opisano 30-krotnie (25,00%), osteofity i dyskopatię zaobserwowano w 19 przypadkach (15,83%), a dyskopatia występowała 16-krotnie (13,33%). Szumy uszne towarzyszyły zawrotom głowy pochodzenia szyjnego u 48 chorych (40,00%), w tym obustronne stwierdzono u 30 chorych (25,00%), lewostronne u 13 chorych (10,83%) i prawostronne u 5 chorych (4,17%), natomiast szumy uszne nie występowały u 72 chorych (60,00%). Współwystępowanie obok zawrotów głowy pochodzenia szyjnego niedosłuchu typu odbiorczego zanotowano u 54 chorych (45,00%), a prawidłowy słuch opisano w 66 przypadkach (55,00%). Zawroty głowy pochodzenia szyjnego u badanych chorych odpowiednio trwały: 1 5 lat w 55 przypadkach (45,83%), 6 10 lat w 40 przypadkach (33,33%), do 1 roku w 9 przypadkach (7,50%), w tym w grupie 1 w 1 przypadku (2,50%), lat także w 9 przypadkach (7,50%) oraz lat w 7 przypadkach (5,83%). Uraz kręgosłupa szyjnego u badanych chorych występował bez utraty przytomności w 16 przypadkach, natomiast brak urazu stwierdzono u 104 chorych (86,67%). Nadciśnienie tętnicze w badanym materiale stwierdzono: u 30 chorych (25,00%), a prawidłowe wartości ciśnienia krwi zanotowano u 90 chorych (75,00%). Przed przystąpieniem do badań chorzy stosowali leki naczyniowe w 63 przypadkach (52,50%), natomiast nie zażywało tych leków 57 chorych (47,50%). Wśród badanych hipercholesterolemia występowała u 42 chorych (35,29%), a prawidłowy poziom cholesterolu opisano u 77 chorych (64,71). Oczopląs w spokoju przy oczach zamkniętych występował: w 85 przypadkach (70,83%) i skierowany był w lewo w 24 przypadkach (20,00%), natomiast oczopląs skierowany w prawo występował w 27 przypadkach (22,50%). Z kolei fale kwadratowe zanotowano w 34 przypadkach (28,33%). Oczopląs w spokoju przy oczach otwartych zarejestrowano w 53 przypadkach (44,16%). Oczopląs w spokoju przy oczach otwartych miał kierunek w lewo w 19 przypadkach (15,83%), natomiast oczopląs prawostronny występował w 11 przypadkach (9,16%). Fale kwadratowe zanotowano w 23 przypadkach (19,16%). Oczopląs położeniowy wg Cawthorne a w pozycji na prawym boku, przed leczeniem stwierdzono w 23 przypadkach (19,16%). Kierunek oczopląsu położeniowego wg Cawthorne a w pozycji na prawym boku był lewostronny w 15 przypadkach (12,50%), natomiast jego prawostronny kierunek zanotowano jedynie w 2 przypadkach (1,66%). Ponadto fale kwadratowe stwierdzono w 6 przypadkach (5,00%). Oczopląs położeniowy wg Cawthorne a w pozycji na lewym boku zanotowno w 28 przypadkach (23,33%), z czego kierunek lewostronny był w 8 przypadkach (6,66%), a prawostronny w 11 przypadkach (9,16%). Fale kwadratowe występowały w 9 przypadkach (7,50%). Występowanie oczopląsu położeniowego wg Cawthorne a w pozycji na plecach stwierdzono w 78 przypadkach (65,00%). Kierunek oczopląsu położeniowego wg Cawthorne a w pozycji na plecach był skierowany w lewo w 31 przypadkach (17,50%), natomiast jego kierunek prawostronny zaobserwowano w 25 przypadkach (20,83%). Fale kwadratowe stwierdzono w 18 przypadkach (15,00%). Obecność oczopląsu położeniowego wg Rosego u badanych chorych zaobserwowano w 108 przypadkach (90,00%), a jego kierunek był skierowany w lewo w 41 przypadkach (34,16%). Z kolei kierunek prawostronny tego oczopląsu stwierdzono w 30 przypadkach (25,00%), natomiast fale kwadratowe zarejestrowano w 37 przypadkach (38,33%). Analizowany oczopląs w teście skrętu szyi (TSS) występował w 78 przypadkach (65,00%), a jego kierunek był lewostronny w 37 przypadkach (30,83%), natomiast kierunek prawostronny zaobserwowano w 22 przypadkach (18,33%). Ponadto fale kwadratowe przed leczeniem wyodrębniono w 19 przypadkach (15,83%). U 95,9% chorych po zastosowanym leczeniu fizjoterapeutycznym odcinka szyjnego kręgosłupa uzyskano całkowite ustąpienie zawrotów głowy. OMÓWIENIE Z badań przeprowadzonych przez National Institutes of Health (NIH) wynika, że u 90 milionów mieszkańców Ameryki Północnej (42% populacji tego kraju) przynajmniej jeden raz w życiu wystąpił epizod zawrotów głowy. Częstotliwość występowania tego objawu wzrasta wraz z wiekiem i u osób po 65 roku życia występuje on u 25% badanych. Mimo prowadzonych od 20 lat ubiegłego wieku badań nad zawrotami głowy pochodzenia szyjnego, problem terapii zawrotów głowy, a także ich diagnostyki nadal pozostaje nie rozwiązany. W badanym materiale chorzy najczęściej byli w przedziale wiekowym lat (30,83%) i 51 Otolaryngologia Polska 2008, LXII, 3 285
4 J. Olszewski, M Repetowski 60 lat (28,33%), a najrzadziej w wieku lat (10,00%) i lat (5,83%). Badani chorzy byli pracownikami fizycznymi w 43,33%, natomiast pracownikami umysłowymi w 56,76%. Spośród badanych chorych nałóg palenia papierosów stwierdzono w 50,83%. Chorzy z zawrotami głowy pochodzenia szyjnego stosowali niesteroidowe leki przeciwzapalne w 69,17%, a leki hormonalne 48,10% kobiet. Obraz radiologiczny odcinka szyjnego kręgosłupa u badanych był prawidłowy w 6,67%, natomiast w pozostałych przypadkach (93,37%) występowały zmiany zwyrodnieniowe pod różnymi postaciami. Szumy uszne towarzyszyły zawrotom głowy pochodzenia szyjnego w 40,00%, a niedosłuch typu odbiorczego w 45,00%. Nadciśnienie tętnicze w badanym materiale zaobserwowano u 25,00% chorych, natomiast hipercholesterolemia występowała w 35,29%. W piśmiennictwie opisywane są różne czynniki wpływające na częstość i nasilenie zawrotów głowy. Najczęściej wymieniane to: depresja, wiek, patologie w obrębie szyjnego odcinka kręgosłupa. W badanych grupach nie zaobserwowano znaczących korelacji na rzecz wyżej wymienionych czynników. W badaniach własnych jako jedną z alternatywnych metod leczenia zawrotów głowy pochodzenia szyjnego zastosowano fizjoterapię. Pamiętać należy, że leczenie za pomocą fizjoterapii, choć staje się z każdym dniem coraz bardziej popularne, traktowane jest jako leczenie wspomagające i wciąż jej rola jest niedoceniana. Coraz częściej różni autorzy zwracają uwagę na ekonomikę i ogólnodostępność leczenia. Tak też trzeba tłumaczyć nasilający się trend w kierunku fizjoterapii oraz alternatywnych metod leczenia zawrotów głowy pochodzenia szyjnego. W omawianej pracy rozpoznanie było stawiane na podstawie kompleksowego wykonania szeregu badań. Kryteria rozpoznania zawrotów głowy pochodzenia szyjnego nie różniły się od opisywanych w piśmiennictwie [3, 4, 12, 17]. Na podstawie otrzymanych wyników, dotyczących obecności oczopląsu położeniowego wg Cawthorne a, Rosego i oczopląsu szyjnego z zastosowaniem testu skrętu szyi (TSS), należy stwierdzić, iż najbardziej przydatne w niniejszych badaniach okazały się metody Rosego oraz TSS. Według Olszewskiego [16] test ten jest bardzo miarodajnym wskaźnikiem w diagnostyce zawrotów głowy pochodzenia szyjnego oraz monitorowania ich natężenia, po zastosowanym leczeniu. WNIOSKI 1. W badanym materiale chorzy z zawrotami głowy pochodzenia szyjnego byli najczęściej: w wieku lat (w 59,16%), z zawodu pracownikami umysłowymi (w 56,76%), z nałogiem palenia papierosów (w 50,83%), z hipercholesterolemią (w 35,29%), z nieprawidłowym obrazem odcinka szyjnego kręgosłupa (w 93,37%) i urazem tego odcinka (w 13,33%) oraz stosowali niesteroidowe leki przeciwzapalne (w 69,17%) i naczyniowe (w 52,59%), a więc osoby niemłode i z pewnymi dodatkowymi obciążeniami chorobowymi. 2. Zawrotom głowy pochodzenia szyjnego towarzyszyły szumy uszne w 40,00% i niedosłuch typu odbiorczego w 45,00%, co było dodatkowym utrudnieniem w ich leczeniu. 3. Na podstawie otrzymanych wyników należy stwierdzić, iż najbardziej przydatna w niniejszych badaniach okazała się rejestracja oczopląsu szyjnego w teście skrętu szyi oraz badanie oczopląsu położeniowego według Rosego, co pozwoliło na miarodajną diagnostykę zawrotów głowy pochodzenia szyjnego oraz monitorowanie ich natężenia, po zastosowanym leczeniu. 4. Leczenie zawrotów głowy pochodzenia szyjnego za pomocą fizjoterapii jest metodą alternatywną i bardzo skuteczną, na co wskazują badania własne. PIŚMIENNICTWO 1. Biemond A, Dejong JMBV. On cervical nystagmus and related disorders. Brain 1969; 92: Biesinger E. Vertigo caused by disorders of the cervical vertebral column. Diagnosis and treatment. Adv Otorhinolaryngol 1988; 39: Brandt T, Cervical vertigo-reality or fiction. Audiol Neurootol 1996; 1(4): Chudzik W, Olszewski J, Kochanowski J, Chmielewski H, Kaczorowska B, Guzowska-Bartnik E. Korelacje wyników badań elektronystagmograficznych i przezczaszkowej ultrasonografii dopplerowskiej tętnic układu kręgowo-podstawnego u chorych z zawrotami głowy. Neurol Neurochir Pol 1998; 32(5): Fetter M, Assessing vestibular function. Which test, when? J Neurol 2000; 247: Furman JM, Whitney SL, Central causes of dizziness. Phys Ther 2000; 80(2): Galm R, Rittmeister M, Schmitt E, Vertigo in patients with cervical spine dysfunction. Eur Spine J 1998; 7(1): Haftek J, Spondyloza szyjna, etiopatogeneza, klinika i wyniki kompleksowego leczenia. Postępy Rehabilitacji 1996; Supl 2: Otolaryngologia Polska 2008, LXII, 3
5 Zawroty głowy pochodzenia szyjnego 9. Józefowicz-Korczyńska M, Łukomski M, Pajor A, Ocena elektronystagmograficzna stanu narządu przedsionkowego u chorych z szumami usznymi i zmianami zwyrodnieniowymi odcinka szyjnego kręgosłupa. Otolaryngol Pol 2004; 58(2): Landy PJ. Neurological sequele of minor head and neck injuries. Injury 1998; 29: Latkowski B, Elektronystagmografia praktyczna. PZWL, Warszawa Majak J. Znaczenie diagnostyczne przezczaszkowej ultrasonografii układu tętniczego kręgowo-podstawnego oraz badań elektronyst agmograficznych I radiologicznych odcinka szyjnego kręgosłupa w rozpoznawaniu zawrotów głowy pochodzenia szyjnego. Praca doktorska. UM, Łódź Morawiec-Bajda A, Leczenie farmakologiczne zawrotów głowy aktualne trendy. Otorynolaryngologia 2004; 3(2): Oas JG, Baloh RW, Vertigo and the anterior inferior cerebellarartery syndrome. Neurology 1992; 42: Olszewski J, Zalewski P. Ocena narządu słuchu i układu równowagi w zależności od stanu anatomicznego odcinka szyjnego kręgosłupa. Otolaryngol Pol 1992; 46: Olszewski J. Zawroty głowy pochodzenia szyjnego. Biblioteczka Prospera Meniere a, Solvay Pharma 2000; 4(1): Pawlak-Osińska K, Kazmierczak H. Cervical vertigo etiology, diagnosis and therapy. Pol Mer Lek 2005; 19(111): Repetowski M, Olszewski J, Majak J, Pietkiewicz P. Wczesna ocena leczenia chorych z zawrotami głowy pochodzenia szyjnego za pomocą kinezyterapii doniesienie wstępne. Pol Merk Lek 2005; 19(111): Adres autora: Prof. dr hab. med. Jurek Olszewski Klinika Otolaryngologii i Onkologii Laryngologicznej II Katedry Otolaryngologii UM w Łodzi ul. Żeromskiego 113, Łódź tel. (042) Pracę nadesłano: r. Otolaryngologia Polska 2008, LXII, 3 287
Przedmowa 11 Bożydar Latkowski Antoni Prusiński. Wprowadzenie 12 Antoni Prusiński. Część I. Wybrane problemy otoneurologii 21
Spis treści Przedmowa 11 Wprowadzenie 12 Część I. Wybrane problemy otoneurologii 21 1. ABC anatomii i fizjologii narządu przedsionkowego jako obwodowego receptora układu równowagi 22 2. Badanie otoneurologiczne
Bardziej szczegółowoSubjective and objective evaluation of the results of cervical vertigo kinesitherapy
93 Subjective and objective evaluation of the results of cervical vertigo kinesitherapy SUMMARY Introduction: The study aimed at the subjective and objective evaluation of the results of cervical vertigo
Bardziej szczegółowoinne zagadnienia Streszczenie Summary Hanna Zielińska-Bliźniewska, Marzena Bielińska, Piotr Pietkiewicz, Jarosław Miłoński, Jurek Olszewski
inne zagadnienia Aktualn Neurol 2012, 12 (3), p. 169 175 Hanna Zielińska-Bliźniewska, Marzena Bielińska, Piotr Pietkiewicz, Jarosław Miłoński, Jurek Olszewski Received: 18.10.2012 Accepted: 09.11.2012
Bardziej szczegółowoROLA MIOGENNYCH PRZEDSIONKOWYCH POTENCJAŁÓW WYWOŁANYCH W DIAGNOSTYCE ZAWROTÓW GŁOWY O RÓŻNEJ ETIOLOGII
Dominik Bień ROLA MIOGENNYCH PRZEDSIONKOWYCH POTENCJAŁÓW WYWOŁANYCH W DIAGNOSTYCE ZAWROTÓW GŁOWY O RÓŻNEJ ETIOLOGII ROZPRAWA NA STOPIEŃ DOKTORA NAUK MEDYCZNYCH BADANIA WYKONANO W KLINICE OTORYNOLARYNGOLOGII
Bardziej szczegółowoKrzysztof Błecha Specjalistyczny gabinet lekarski rehabilitacji i chorób wewnętrznych w Żywcu.
Krzysztof Błecha Specjalistyczny gabinet lekarski rehabilitacji i chorób wewnętrznych w Żywcu. Dyslordoza szyjna a zaburzenia neurowegetatywne Dyslordoza of neck and neurovegetative disorders Słowa kluczowe:
Bardziej szczegółowo3 Zespół czerwonego ucha opis, diagnostyka i leczenie Antoni Prusiński. 4 Zawroty głowy w aspekcie medycyny ratunkowej Antoni Prusiński
VERTIGOPROFIL VOL. 3/Nr 3(11)/2009 Redaktor naczelny: Prof. dr hab. n. med. Antoni Prusiński Zastępca redaktora naczelnego: Dr n. med. Tomasz Berkowicz 2 XXXVI Międzynarodowy Kongres Towarzystwa Neurootologicznego
Bardziej szczegółowośrodkowego bez towarzyszących cech ostrego stanu zapalnego prowadzi środkowego, ale również w pływać niekorzystnie rozwój mowy oraz zdolności
Streszczenie Wysiękowe zapalenie ucha środkowego to proces chorobowy obejmujący struktury ucha środkowego. Przewlekłe zaleganie płynu w przestrzeniach ucha środkowego bez towarzyszących cech ostrego stanu
Bardziej szczegółowoTHE MOST FREQUENT PHYSICAL MODALITIES IN PATIENTS WITH PAIN IN LUMBOSACRAL SPINE AND AN ASSESSMENT OF THEIR ANALGESIC EFFECTIVENESS
NAJCZĘŚCIEJ STOSOWANE ZABIEGI FIZYKALNE U PACJENTÓW Z DOLEGLIWOŚCIAMI BÓLOWYMI ODCINKA L-S KRĘGOSŁUPA WRAZ Z OCENĄ ICH SKUTECZNOŚCI W DZIAŁANIU PRZECIWBÓLOWYM THE MOST FREQUENT PHYSICAL MODALITIES IN PATIENTS
Bardziej szczegółowoThis copy is for personal use only - distribution prohibited.
Artykuł oryginalny/original research article Anomalie anatomiczne tętnic doczaszkowych u chorych z zawrotami głowy i zaburzeniami słuchu Anatomical anomalies of the vertebral and carotid arteries in patients
Bardziej szczegółowoLECZENIE CHOROBY POMPEGO (ICD-10 E 74.0)
Załącznik B.22. LECZENIE CHOROBY POMPEGO (ICD-10 E 74.0) WIADCZENIOBIORCY Kwalifikacji świadczeniobiorców do terapii dokonuje Zespół Koordynacyjny ds. Chorób Ultrarzadkich powoływany przez Prezesa Narodowego
Bardziej szczegółowoTerapeutyczne Programy Zdrowotne 2012 Leczenie dystonii ogniskowych i połowiczego kurczu twarzy
Załącznik nr 13 do Zarządzenia Nr 59/2011/DGL Prezesa NFZ z dnia 10 października 2011 roku Nazwa programu: LECZENIE DYSTONII OGNISKOWYCH I POŁOWICZEGO KURCZU TWARZY ICD-10 G24.3 - kręcz karku G24.5 - kurcz
Bardziej szczegółowoThis copy is for personal use only - distribution prohibited.
J. Olszewski i inni WSTĘP Szumy uszne (tinnitus) definiowane są jako wrażenie dźwięku, występującego mimo braku bodźca akustycznego w otoczeniu. Według aktualnego stanu wiedzy tinnitus jest skutkiem nieprawidłowej
Bardziej szczegółowoAsymetria stawu szczytowo-obrotowego jako jedna z ewentualnych przyczyn zawrotów głowy
58 Otorynolaryngologia Artykuły Kazuistyczne 2014, 13(1): 58-65 Asymetria stawu szczytowo-obrotowego jako jedna z ewentualnych przyczyn zawrotów głowy Atlanto-axial rotation as a possible cause of cervical
Bardziej szczegółowoANNALES UNIVERSITATIS MARIAE CURIE-SKŁODOWSKA LUBLIN - POLONIA VOL.LX, SUPPL. XVI, 7 SECTIO D 2005
ANNALES UNIVERSITATIS MARIAE CURIE-SKŁODOWSKA LUBLIN - POLONIA VOL.LX, SUPPL. XVI, 7 SECTIO D 5 1 Państwowa Wyższa Szkoła Zawodowa w Białej Podlaskiej Instytut Pielęgniarstwa Higher State Vocational School
Bardziej szczegółowoKARTA BADANIA LEKARSKIEGO
.. Oznaczenie podmiotu przeprowadzającego badanie lekarskie KARTA BADANIA LEKARSKIEGO Zgodnie art. 15f ust. 4 ustawy z dnia 21 maja 1999 r. o broni i amunicji (Dz. U. z 2012 r. poz. 576, z późn. zm.) wyniki
Bardziej szczegółowoKARTA BADANIA LEKARSKIEGO OSOBY UBIEGAJĄCEJ SIĘ LUB POSIADAJĄCEJ POZWOLENIE NA BROŃ
Pieczęć zakładu opieki zdrowotnej albo pieczęć lekarza uprawnionego wykonującego indywidualną praktykę lekarską lub indywidualną specjalistyczną praktykę lekarską albo pieczęć grupowej praktyki lekarskiej,
Bardziej szczegółowoWydział Nauk o Zdrowiu Uniwersytetu Medycznego w Białymstoku
Wydział Nauk o Zdrowiu Uniwersytetu Medycznego w Białymstoku Klinika Rehabilitacji Dziecięcej Uniwersytetu Medycznego w Białymstoku z Ośrodkiem Wczesnej Pomocy Dzieciom Upośledzonym "Dać Szansę" ul. Waszyngtona
Bardziej szczegółowo3 Zawroty głowy Tatiana Gierek. 5 Przegląd piśmiennictwa Maciej Juryńczyk
VERTIGOPROFIL VOL. 3/Nr 4(12)/2009 Redaktor naczelny: Prof. dr hab. n. med. Antoni Prusiński 2 Rola betahistyny w leczeniu zawrotów Dorota Włoch-Kopeć, Agnieszka Słowik Zastępca redaktora naczelnego: Dr
Bardziej szczegółowoSTANDARDOWE PROCEDURY OPERACYJNE W REHABILITACJI KARDIOLOGICZNEJ
K.OLESZCZYK J.RYBICKI A.ZIELINSKA-MEUS I.MATYSIAKIEWICZ A.KUŚMIERCZYK-PIELOK K.BUGAJSKA-SYSIAK E.GROCHULSKA STANDARDOWE PROCEDURY OPERACYJNE W REHABILITACJI KARDIOLOGICZNEJ XVI Konferencja Jakość w Opiece
Bardziej szczegółowoAnaliza wyników wybranych badañ diagnostycznych u pacjentów z zawrotami g³owy i dodatnim testem skrêtu szyi
46 www.mediton.pl/orl Otorynolaryngologia, 2006, 5(1), 46-50 Otorynolaryngologia, 2006, 5(1), 46-50 Analiza wyników wybranych badañ diagnostycznych u pacjentów z zawrotami g³owy i dodatnim testem skrêtu
Bardziej szczegółowoAsymetria funkcjonalna mózgu w badaniach inteligencji i procesów poznawczych dzieci i młodzieży z niedosłuchem.
UNIWERSYTET MEDYCZNY W LUBLINIE WYDZIAŁ NAUK O ZDROWIU Grażyna Gwizda Asymetria funkcjonalna mózgu w badaniach inteligencji i procesów poznawczych dzieci i młodzieży z niedosłuchem. Streszczenie rozprawy
Bardziej szczegółowoDiagnostyka audiologiczna
SYLLABUS + PROGRAM ZAJĘĆ I semestr rok akademicki 2017/2018 A. Ogólny opis : Nazwa pola Nazwa (w języku polskim oraz angielskim) Komentarz Diagnostyka audiologiczna Jednostka oferująca przedmiot Audiology
Bardziej szczegółowoRejestr codziennej praktyki lekarskiej dotyczący cy leczenia nadciśnienia nienia tętniczego t tniczego. czynnikami ryzyka sercowo- naczyniowego
Rejestr codziennej praktyki lekarskiej dotyczący cy leczenia nadciśnienia nienia tętniczego t tniczego współwyst występującego z innymi czynnikami ryzyka sercowo- naczyniowego Nr rejestru: HOE 498_9004
Bardziej szczegółowo- -W". Ocena czułości i specyficzności ENG ~.,L' Katarzyna Pierchala, Grzegorz Janczewski. Antoni Grzanka. Sensitivity and Specificity of ENG Tests
Audiofonologia Tom X 1998 Katarzyna Pierchala, Grzegorz Janczewski Klinika Otolaryngologii Akademii Medycznej w Warszawie Antoni Grzanka nstytut Podstaw Elektroniki Politechniki Warszawskiej Ocena czułości
Bardziej szczegółowoKARTA BADANIA LEKARSKIEGO OSOBY UBIEGAJACEJ SIĘ O UPRAWNIENIA DO KIEROWANIA POJAZDAMI I KIEROWCÓW
Pieczęć zakładu opieki zdrowotnej, albo pieczęć lekarza uprawnionego wykonującego indywidualną praktykę lekarską KARTA BADANIA LEKARSKIEGO OSOBY UBIEGAJACEJ SIĘ O UPRAWNIENIA DO KIEROWANIA POJAZDAMI I
Bardziej szczegółowoNazwa programu LECZENIE NADPŁYTKOWOŚCI SAMOISTNEJ ICD - 10 D75.2 - nadpłytkowość samoistna Dziedzina medycyny: hematologia.
Załącznik nr 10 do Zarządzenia Nr 59/2011/DGL Prezesa NFZ z dnia 10 października 2011 roku Nazwa programu LECZENIE NADPŁYTKOWOŚCI SAMOISTNEJ ICD - 10 D75.2 - nadpłytkowość samoistna Dziedzina medycyny:
Bardziej szczegółowo3. BADANIE OGÓLNE STANU ZDROWIA
... Pieczęć zakładu opieki zdrowotnej albo lekarza uprawnionego wykonującego indywidualną praktykę lekarską lub indywidualną specjalistyczną praktykę lekarską albo pieczęć grupowej praktyki lekarskiej
Bardziej szczegółowoKARTA BADANIA LEKARSKIEGO
... (oznaczenie jednostki przeprowadzającej badanie) KARTA BADANIA LEKARSKIEGO Data badania dzień Miesiąc rok 1. DANE IDENTYFIKACYJNE OSOBY BADANEJ Imiona i nazwisko Data urodzenia Płeć 1) dzień miesiąc
Bardziej szczegółowoKARTA BADANIA LEKARSKIEGO
WZÓR... (oznaczenie jednostki przeprowadzającej badanie) KARTA BADANIA LEKARSKIEGO 1. DANE IDENTYFIKACYJNE OSOBY BADANEJ Data badania dzień miesiąc rok Imię i nazwisko Data urodzenia Dzień Miesiąc Rok
Bardziej szczegółowo1. Polska szkoła rehabilitacji. Ogólnoustrojowe konsekwencje bezruchu po urazach ośrodkowego układu nerwowego, udarach i urazach wielonarządowych
Wykłady: 1. Polska szkoła rehabilitacji. Ogólnoustrojowe konsekwencje bezruchu po urazach ośrodkowego układu nerwowego, udarach i urazach wielonarządowych - przeglądowa historia rehabilitacji na świecie
Bardziej szczegółowoANNALES UNIVERSITATIS MARIAE CURIE-SKŁODOWSKA LUBLIN - POLONIA VOL.LX, SUPPL. XVI, 7 SECTIO D 2005
ANNALES UNIVERSITATIS MARIAE CURIE-SKŁODOWSKA LUBLIN - POLONIA VOL.LX, SUPPL. XVI, 7 SECTIO D 2005 1 Z Kliniki Neurologii Akademii Medycznej w Białymstoku Neurology Clinic Medical University of Białystok
Bardziej szczegółowoUNIWERSYTET MEDYCZNY W LUBLINIE KATEDRA I KLINIKA REUMATOLOGII I UKŁADOWYCH CHORÓB TKANKI ŁĄCZNEJ PRACA DOKTORSKA.
UNIWERSYTET MEDYCZNY W LUBLINIE KATEDRA I KLINIKA REUMATOLOGII I UKŁADOWYCH CHORÓB TKANKI ŁĄCZNEJ PRACA DOKTORSKA Małgorzata Biskup Czynniki ryzyka sercowo-naczyniowego u chorych na reumatoidalne zapalenie
Bardziej szczegółowoOcena ogólna: Raport całkowity z okresu od 04.05.2007 do 15.11.2007
W Niepublicznym Zakładzie Opieki Zdrowotnej ABC medic Praktyka Grupowa Lekarzy Rodzinnych w Zielonej Górze w okresie od 04.05.2007-15.11.2007 została przeprowadzona ocena efektów klinicznych u pacjentów
Bardziej szczegółowoEpidemiologia zawrotów głowy i zaburzeń równowagi - analiza retrospektywna
Audiofonologia Tom XIII 1998 Katarzyna Pierchala, Grzegorz Janczewski Klinika Otolaryngologij Akademii Medycznej w Warszawie Antoni Grzanka Instytut Podstaw Elektroniki Politechniki Warszawskiej Epidemiologia
Bardziej szczegółowoPAŃSTWOWA WYŻSZA SZKOŁA ZAWODOWA W NOWYM SĄCZU SYLABUS PRZEDMIOTU. Obowiązuje od roku akademickiego: 2011/2012
PAŃSTWOWA WYŻSZA SZKOŁA ZAWODOWA W NOWYM SĄCZU SYLABUS Obowiązuje od roku akademickiego: 2011/2012 Instytut Zdrowia Kierunek studiów: Ratownictwo medyczne Kod kierunku: 12.9 Specjalność: - 1. PRZEDMIOT
Bardziej szczegółowoS YL AB US MODUŁ U ( PRZEDMIOTU) I nforma cje ogólne Otolaryngologia
S YL AB US MODUŁ U ( PRZEDMIOTU) Kod modułu Rodzaj modułu Wydział PUM Kierunek studiów Specjalność Poziom studiów Forma studiów Nazwa modułu I nforma cje ogólne Otolaryngologia Obowiązkowy Lekarsko-Stomatologiczny
Bardziej szczegółowoPodkowiańska Wyższa Szkoła Medyczna im. Z. i J. Łyko. Syllabus przedmiotowy 2016/ /2019
Podkowiańska Wyższa Szkoła Medyczna im Z i J Łyko Syllabus przedmiotowy 2016/2017-2018/2019 Wydział Fizjoterapii Kierunek studiów Fizjoterapia Specjalność ----------- Forma studiów Stacjonarne / Niestacjonarne
Bardziej szczegółowoKARTA BADANIA LEKARSKIEGO Data badania. Data urodzenia. Płeć 1) Rok uzyskania uprawnienia do. kierowania pojazdami kod pocztowy.
(oznaczenie jednostki przeprowadzającej badanie) KARTA BADANIA LEKARSKIEGO Data badania Dzień Miesiąc Rok 1. DANE IDENTYFIKACYJNE OSOBY BADANEJ Imię i nazwisko Data urodzenia Dzień Miesiąc Rok Numer PESEL
Bardziej szczegółowoKARTA BADANIA LEKARSKIEGO. 1. DANE IDENTYFIKACYJNE OSOBY BADANEJ Imię i nazwisko Data urodzenia Dzień Miesiąc Rok. Płeć 1)
... (oznaczenie jednostki przeprowadzającej badanie) KARTA BADANIA LEKARSKIEGO Data badania rok miesiąc rok 1. DANE IDENTYFIKACYJNE OSOBY BADANEJ Imię i nazwisko Data urodzenia Dzień Miesiąc Rok Płeć 1)
Bardziej szczegółowoObrazowanie kręgosłupa w badaniu TK i MR w różnych grupach wiekowych
Lekarz Daria Dziechcińska-Połetek Obrazowanie kręgosłupa w badaniu TK i MR w różnych grupach wiekowych Rozprawa na stopień doktora nauk medycznych Promotor: Dr hab. n. med. Ewa Kluczewska, prof. nadzw.
Bardziej szczegółowoImplanty słuchowe jako nowoczesna metoda leczenia niedosłuchu
Implanty słuchowe jako nowoczesna metoda leczenia niedosłuchu Andrzej Molisz, Janusz Siebert Katedra Medycyny Rodzinnej Gdański Uniwersytet Medyczny VI Kongres Polskiego Towarzystwa Medycyny Rodzinnej
Bardziej szczegółowoMichał Dwornik 1, Aleksandra Marek 2, Aleksander Kłosiewicz 2, Katarzyna Wasiak 1, Maria Kłoda 1,3, Anna Koseska 4, Bartosz Kaczyński 5
Michał Dwornik 1, Aleksandra Marek 2, Aleksander Kłosiewicz 2, Katarzyna Wasiak 1, Maria Kłoda 1,3, Anna Koseska 4, Bartosz Kaczyński 5 Ocena zmian napięcia mięśniowego po zabiegach trakcji manualnej u
Bardziej szczegółowoWZÓR KARTA BADANIA LEKARSKIEGO OSOBY UBIEGAJĄCEJ SIĘ O UPRAWNIENIA DO KIEROWANIA POJAZDAMI I KIEROWCÓW
Załącznik do rozporządzenia Ministra Zdrowia z dnia 30 grudnia 2011 r. Załącznik nr 9 WZÓR... Pieczęć podmiotu leczniczego albo lekarza uprawnionego wykonującego zawód w ramach praktyki zawodowej albo
Bardziej szczegółowoS YL AB US MODUŁ U ( PRZEDMIOTU) I nforma cje ogólne. Propedeutyka onkologii
S YL AB US MODUŁ U ( PRZEDMIOTU) I nforma cje ogólne Kod modułu Rodzaj modułu Wydział PUM Kierunek studiów Specjalność Poziom studiów Nazwa modułu Propedeutyka onkologii Obowiązkowy Lekarsko-Stomatologiczny
Bardziej szczegółowoFundacja Wielka Orkiestra Świątecznej Pomocy. Uniwersytet Medyczny w Poznaniu RAPORT. z realizacji
Fundacja Wielka Orkiestra Świątecznej Pomocy Uniwersytet Medyczny w Poznaniu RAPORT z realizacji Programu Powszechnych Przesiewowych Badań Słuchu Noworodków w Polsce w latach 2003-2015 Klinika Otolaryngologii
Bardziej szczegółowoZespół S u d e cka /
ANDRZEJ ZYLUK Zespół S u d e cka / algodystrofia / CRPS DIAGNOSTYKA I LECZENIE prof. dr hab. n. med. A N D R Z E J Z Y L U K Zespół Sudecka / a lg o d y s tro fia / CRPS DIAGNOSTYKA I LECZENIE & PZWL Spis
Bardziej szczegółowoPodstaw y rehabilitacji dla studentów m edycyny
Podstaw y rehabilitacji dla studentów m edycyny Redakcja naukowa prof. dr hab. n. k. f. Zdzisława Wrzosek dr n. med. Janusz Bolanowski Warszawa Wydawnictwo Lekarskie PZWL Spis treści Wstęp - Zdzisława
Bardziej szczegółowoDyskopatia & co dalej? Henryk Dyczek 2010
Dyskopatia & co dalej? Henryk Dyczek 2010 Definicja - 1 Dyskopatia szerokie pojęcie obejmujące schorzenia krążka międzykręgowego. W większości przypadków jest to pierwszy z etapów choroby zwyrodnieniowej
Bardziej szczegółowoAKADEMIA WYCHOWANIA FIZYCZNEGO JÓZEFA PIŁSUDSKIEGO W WARSZAWIE
AKADEMIA WYCHOWANIA FIZYCZNEGO JÓZEFA PIŁSUDSKIEGO W WARSZAWIE WYDZIAŁ REHABILITACJI KIERUNEK FIZJOTERAPIA studia II stopnia DZIENNIK PRAKTYK STUDENCKICH - Imię i nazwisko studenta Nr albumu CELE KSZTAŁCENIA
Bardziej szczegółowoWIEDZA K_W01 Posiada ogólną wiedzę na temat neurologopedii jako specjalności logopedycznej. K_W02 Zna neurolingwistyczne i psycholingwistyczne
WIEDZA K_W01 Posiada ogólną wiedzę na temat neurologopedii jako specjalności logopedycznej. K_W02 Zna neurolingwistyczne i psycholingwistyczne uwarunkowania wypowiedzi językowych. K_W03 Posiada usystematyzowaną
Bardziej szczegółowoZałącznik nr 1 do zarządzenia Nr 53/2006 Prezesa Narodowego Funduszu Zdrowia. Program profilaktyki chorób układu krążenia
Program profilaktyki chorób układu krążenia 1 I. UZASADNIENIE CELOWOŚCI WDROŻENIA PROGRAMU PROFILAKTYKI CHORÓB UKŁADU KRĄŻENIA, zwanego dalej Programem. 1. Opis problemu zdrowotnego. Choroby układu krążenia
Bardziej szczegółowoAnalysis of infectious complications inf children with acute lymphoblastic leukemia treated in Voivodship Children's Hospital in Olsztyn
Analiza powikłań infekcyjnych u dzieci z ostrą białaczką limfoblastyczną leczonych w Wojewódzkim Specjalistycznym Szpitalu Dziecięcym w Olsztynie Analysis of infectious complications inf children with
Bardziej szczegółowoSYLABUS. DOTYCZY CYKLU KSZTAŁCENIA (skrajne daty) Podstawy fizjoterapii klinicznej w neurologii
SYLABUS DOTYCZY CYKLU KSZTAŁCENIA 2016-2019 (skrajne daty) 1.1. PODSTAWOWE INFORMACJE O PRZEDMIOCIE/MODULE Nazwa przedmiotu/ modułu Podstawy fizjoterapii klinicznej w neurologii Kod przedmiotu/ modułu*
Bardziej szczegółowoZASTOSOWANIE MD-SHOULDER W LECZENIU ZESPOŁU CIEŚNI PODBARKOWEJ
Dolegliwości bólowe w obrębie obręczy barkowej to problem, który dotyczy coraz większej liczby osób, niestety coraz młodszych. Dawniej typowym pacjentem zgłaszającym się z bólem barku była osoba starsza,
Bardziej szczegółowoSZCZEGÓŁOWY PLAN ĆWICZEŃ DLA SŁUCHACZY 5 lub 6 RS Wydziału Wojskowo lekarskiego UM w Łodzi
SZCZEGÓŁOWY PLAN ĆWICZEŃ DLA SŁUCHACZY 5 lub 6 RS Wydziału Wojskowo lekarskiego UM w Łodzi I. Przedmiot fakultatywny Rehabilitacja medyczna w otolaryngologii Klinika Otolaryngologii i Onkologii laryngologicznej
Bardziej szczegółowoŚLĄSKIE CENTRUM ZDROWIA PUBLICZNEGO Ośrodek Analiz i Statystyki Medycznej Dział Chorobowości Hospitalizowanej APETYT NA ŻYCIE
ŚLĄSKIE CENTRUM ZDROWIA PUBLICZNEGO Ośrodek Analiz i Statystyki Medycznej Dział Chorobowości Hospitalizowanej APETYT NA ŻYCIE Katowice 2007 Śl.C.Z.P Dział Chorobowości Hospitalizowanej 23 luty Ogólnopolski
Bardziej szczegółowoSkuteczność peloidoterapii, kinezyterapii i pola magnetycznego niskiej częstotliwości w leczeniu objawów dyskopatii lędźwiowej
Wydział Nauk o Zdrowiu Uniwersytetu Medycznego w Białymstoku Klinika Rehabilitacji Dziecięcej Uniwersytetu Medycznego w Białymstoku z Ośrodkiem Wczesnej Pomocy Dzieciom Upośledzonym "Dać Szansę" ul. Waszyngtona
Bardziej szczegółowoDiagnostyka różnicowa omdleń
Diagnostyka różnicowa omdleń II KATEDRA KARDIOLOGII CM UMK 2014 Omdlenie - definicja Przejściowa utrata przytomności spowodowana zmniejszeniem perfuzji mózgu (przerwany przepływ mózgowy na 6-8sek lub zmniejszenie
Bardziej szczegółowoOCENA. Ocena rozprawy doktorskiej mgr Jolanty Gałeckiej
Klinika Neurologii Wojskowy Instytut Medyczny 00 909 Warszawa ul Szaserów 128 Warszawa dn. 02.06.2019 r. OCENA Rozprawy doktorskiej mgr Jolanty Gałeckiej Ocena skuteczności wybranych metod fizjoterapeutycznych
Bardziej szczegółowoPAŃSTWOWA WYŻSZA SZKOŁA ZAWODOWA W KONINIE WYDZIAŁ KULTURY FIZYCZNEJ I OCHRONY ZDROWIA. Katedra Fizjoterapii i Nauk o Zdrowiu. Kierunek: Fizjoterapia
Załącznik nr 1 do zarządzenia Nr 12/2012 Rektora PWSZ w Koninie z dnia 28 lutego 2012 w sprawie ustalenia wzoru sylabusa PAŃSTWOWA WYŻSZA SZKOŁA ZAWODOWA W KONINIE WYDZIAŁ KULTURY FIZYCZNEJ I OCHRONY ZDROWIA
Bardziej szczegółowoRecenzja pracy doktorskiej lek. Agaty Pala-Sadzy. Przedstawiona mi do oceny praca doktorska dr Agaty Pala - Sadzy przeprowadzona
KATEDRA I KLINIKA OTOLARYNGOLOGII WARSZAWSKIEGO UNIWERSYTETU MEDYCZNEGO 02-097 Warszawa, ul. Banacha la tel. 599 25 21 tel. / fax. 599 25 23 e mail: otolaryngology@wum.edu.pl Kierownik Katedry i Kliniki:
Bardziej szczegółowoThis copy is for personal use only - distribution prohibited.
- - - - - Aspekty otoneurologiczne wczesnych postaci stwardnienia rozsianego (SM) Autorzy nie zgłaszają konfliktu interesów. Otoneurological aspects of the early forms of sclerosis multiplex (SM) Ireneusz
Bardziej szczegółowoRodzaje omdleń. Stan przedomdleniowy. Omdlenie - definicja. Diagnostyka różnicowa omdleń
Omdlenie - definicja Diagnostyka różnicowa omdleń Przejściowa utrata przytomności spowodowana zmniejszeniem perfuzji mózgu (przerwany przepływ mózgowy na 6-8sek lub zmniejszenie ilości tlenu dostarczonego
Bardziej szczegółowoHipercholesterolemia najgorzej kontrolowany czynnik ryzyka w Polsce punkt widzenia lekarza rodzinnego
XVI Kongres Medycyny Rodzinnej Kielce, 2 5 czerwca 2016 Prof. UJ dr hab. med. Adam Windak Kierownik Zakładu Medycyny Rodzinnej CM UJ Wiceprezes Kolegium Lekarzy Rodzinnych w Polsce Hipercholesterolemia
Bardziej szczegółowoSYLABUS. DOTYCZY CYKLU KSZTAŁCENIA (skrajne daty) Podstawy fizjoterapii klinicznej w neurologii
SYLABUS DOTYCZY CYKLU KSZTAŁCENIA 2015-2018 (skrajne daty) 1.1. PODSTAWOWE INFORMACJE O PRZEDMIOCIE/MODULE Nazwa przedmiotu/ modułu Podstawy fizjoterapii klinicznej w neurologii Kod przedmiotu/ modułu*
Bardziej szczegółowoPrzegląd epidemiologiczny metod diagnostyki i leczenia łagodnego rozrostu stercza na terenie Polski.
Przegląd epidemiologiczny metod diagnostyki i leczenia łagodnego rozrostu stercza na terenie Polski. Program MOTO-BIP /PM_L_0257/ Ocena wyników programu epidemiologicznego. Dr n. med. Bartosz Małkiewicz
Bardziej szczegółowoLECZENIE NADPŁYTKOWOŚCI SAMOISTNEJ ICD - 10 D75.2
załącznik nr 11 do zarządzenia Nr 36/2008/DGL Prezesa NFZ z dnia 19 czerwca 2008 r. Nazwa programu LECZENIE NADPŁYTKOWOŚCI SAMOISTNEJ ICD - 10 D75.2 - nadpłytkowość samoistna Dziedzina medycyny: hematologia.
Bardziej szczegółowoPAŃSTWOWA WYŻSZA SZKOŁA ZAWODOWA W KONINIE WYDZIAŁ KULTURY FIZYCZNEJ I OCHRONY ZDROWIA. Katedra Fizjoterapii i Nauk o Zdrowiu. Kierunek: Fizjoterapia
PAŃSTWOWA WYŻSZA SZKOŁA ZAWODOWA W KONINIE WYDZIAŁ KULTURY FIZYCZNEJ I OCHRONY ZDROWIA Katedra Fizjoterapii i Nauk o Zdrowiu Kierunek: Fizjoterapia SYLABUS Nazwa przedmiotu Fizjoterapia kliniczna w dysfunkcji
Bardziej szczegółowoPAŃSTWOWA WYŻSZA SZKOŁA ZAWODOWA W KONINIE WYDZIAŁ KULTURY FIZYCZNEJ I OCHRONY ZDROWIA. Katedra Fizjoterapii i Nauk o Zdrowiu. Kierunek: Fizjoterapia
PAŃSTWOWA WYŻSZA SZKOŁA ZAWODOWA W KONINIE WYDZIAŁ KULTURY FIZYCZNEJ I OCHRONY ZDROWIA Katedra Fizjoterapii i Nauk o Zdrowiu Kierunek: Fizjoterapia SYLABUS Nazwa przedmiotu Fizjoterapia kliniczna w dysfunkcji
Bardziej szczegółowowykłady 5, ćwiczenia - 15 wykłady 5, ćwiczenia - 15 Nakład pracy studenta bilans punktów ECTS Obciążenie studenta
Lp. Element Opis 1 Nazwa 2 Typ Podstawy fizjoterapii klinicznej w chorobach wieloukładowych w obrębie narządu ruchu obowiązkowy 3 Instytut Nauk o Zdrowiu 4 Kod PPWSZ F-P_20 Kierunek, kierunek: Fizjoterapia
Bardziej szczegółowoS YL AB US MODUŁ U ( PRZEDMIOTU) I nforma cje ogólne. Neurologia
S YL AB US MODUŁ U ( PRZEDMIOTU) I nforma cje ogólne Kod modułu Rodzaj modułu Wydział PUM Kierunek studiów Specjalność Poziom studiów Nazwa modułu Neurologia Obowiązkowy Lekarsko-Stomatologiczny (WLS)
Bardziej szczegółowoPacjent z zawrotami głowy w praktyce lekarza rodzinnego prosty algorytm postępowania
Prof. dr hab. med. Marek Rogowski Pacjent z zawrotami głowy w praktyce lekarza rodzinnego prosty algorytm postępowania Problematyka zawrotów głowy, z uwagi na częstość występowania oraz coraz częstsze
Bardziej szczegółowoDyskopatia szyjna, zmiany zwyrodnieniowe w odcinku szyjnym kręgosłupa- Zespół szyjny Cervical syndrome
Dyskopatia szyjna, zmiany zwyrodnieniowe w odcinku szyjnym kręgosłupa- Zespół szyjny Cervical syndrome Ortopedika oferuje kompleksowe leczenie schorzeń kręgosłupa szyjnego, od farmakoterapii i fizjoterapii,
Bardziej szczegółowoOpis zakładanych efektów kształcenia na studiach podyplomowych. Efekty kształcenia dla studiów podyplomowych WIEDZA
Opis zakładanych efektów kształcenia na studiach podyplomowych Nazwa studiów: NEUROLOGOPEDIA Z ELEMENTAMI AUDIOLOGII I FONIATRII Typ studiów: kwalifikacyjne/doskonalące Symbol Efekty kształcenia dla studiów
Bardziej szczegółowoProgram praktyk zawodowych dla kierunku: Fizjoterapia ( studia stacjonarne i niestacjonarne)
Wyższa Szkoła Mazowiecka w Warszawie Wydział Nauk Medycznych Program praktyk zawodowych dla kierunku: Fizjoterapia ( studia stacjonarne i niestacjonarne) Student studiów pierwszego stopnia (licencjat)
Bardziej szczegółowoZnaczenie obecności schorzeń towarzyszących łagodnemu rozrostowi stercza w podejmowaniu decyzji terapeutycznych przez polskich urologów.
Znaczenie obecności schorzeń towarzyszących łagodnemu rozrostowi stercza w podejmowaniu decyzji terapeutycznych przez polskich urologów. Program DAL-SAFE /ALFUS_L_01798/ Ocena wyników programu epidemiologicznego.
Bardziej szczegółowodniu przyjęcia oraz w przypadku chorych z krwotokiem dodatkowo dwukrotnie podczas hospitalizacji po embolizacji lub klipsowaniu tętniaka mózgu.
1 STRESZCZENIE Krwotok podpajęczynówkowy w przebiegu pękniętego tętniaka mózgu ze względu na młodszy wiek zachorowania niż w przypadku innych schorzeń sercowonaczyniowych oraz wysoką śmiertelność wymaga
Bardziej szczegółowoOcena skuteczności leczenia chorych z zawrotami głowy typu mieszanego za pomocą rehabilitacji ruchowej
otolaryngologia polska 66 (2012) 337 341 Doste pne online www.sciencedirect.com journal homepage: www.elsevier.com/locate/otpol Artykuł oryginalny/original research article Ocena skuteczności leczenia
Bardziej szczegółowoLECZENIE CHOROBY GAUCHERA ICD-10 E
załącznik nr 19 do zarządzenia Nr 36/2008/DGL Prezesa NFZ z dnia 19 czerwca 2008 r. Nazwa programu: LECZENIE CHOROBY GAUCHERA ICD-10 E 75 Zaburzenia przemian sfingolipidów i inne zaburzenia spichrzania
Bardziej szczegółowoAKADEMIA WYCHOWANIA FIZYCZNEGO JÓZEFA PIŁSUDSKIEGO W WARSZAWIE
AKADEMIA WYCHOWANIA FIZYCZNEGO JÓZEFA PIŁSUDSKIEGO W WARSZAWIE WYDZIAŁ REHABILITACJI KIERUNEK FIZJOTERAPIA studia II stopnia DZIENNIK PRAKTYK STUDENCKICH Imię i nazwisko studenta Nr albumu 1 CELE KSZTAŁCENIA
Bardziej szczegółowow kale oraz innych laboratoryjnych markerów stanu zapalnego (białka C-reaktywnego,
1. Streszczenie Wstęp: Od połowy XX-go wieku obserwuje się wzrost zachorowalności na nieswoiste choroby zapalne jelit (NChZJ), w tym chorobę Leśniowskiego-Crohna (ChLC), zarówno wśród dorosłych, jak i
Bardziej szczegółowoPodkowiańska Wyższa Szkoła Medyczna im. Z. i J. Łyko. Syllabus przedmiotowy 2018/ /23 r.
Podkowiańska Wyższa Szkoła Medyczna im. Z. i J. Łyko Syllabus przedmiotowy 2018/19 2022/23 r. Wydział Fizjoterapii Kierunek studiów Fizjoterapia Specjalność ----------- Forma studiów Stacjonarne Stopień
Bardziej szczegółowoZmiany napięcia mięśniowego w czasie leczenia toksyną botulinową a ocena klinimetryczna nasilenia objawów u pacjentów z dystonią szyjną
Michał Dwornik 1, Jarosław Oborzyński 2, Małgorzata Tyślerowicz 2, Jolanta Kujawa 3, Anna Słupik 1, Emilia Zych 4, Dariusz Białoszewski 1, Andrzej Klimek 5 Zmiany napięcia mięśniowego w czasie leczenia
Bardziej szczegółowospis treści Część i: Podstawy neuroanatomii i neurofizjologii... 15 Cele rozdziałów... 16 Słowa kluczowe... 16
spis treści Część i: Podstawy neuroanatomii i neurofizjologii... 15 Cele rozdziałów... 16 Słowa kluczowe... 16 1. Rozwój i podział układu nerwowego Janusz Moryś... 17 1.1. Rozwój rdzenia kręgowego... 17
Bardziej szczegółowoPodstawy audiologii i foniatrii Kod przedmiotu
Podstawy audiologii i foniatrii - opis przedmiotu Informacje ogólne Nazwa przedmiotu Podstawy audiologii i foniatrii Kod przedmiotu 05.6-WP-PEDP-AUD Wydział Kierunek Wydział Pedagogiki, Psychologii i Socjologii
Bardziej szczegółowoChoroby somatyczne, izolacja społeczna, utrata partnera czy nadużywanie leków to główne przyczyny częstego występowania depresji u osób starszych
Choroby somatyczne, izolacja społeczna, utrata partnera czy nadużywanie leków to główne przyczyny częstego występowania depresji u osób starszych 23 lutego, przypada obchodzony po raz szósty, ogólnopolski
Bardziej szczegółowoJednostka realizująca przedmiot - Katedra Rehabilitacji, Wydział Nauk Medycznych, Uniwersytet Warmińsko-Mazurski w Olsztynie
KIERUNEK LEKARSKI Przedmiot Rehabilitacja Rok studiów/semestr - IV, semestr VII Jednostka realizująca przedmiot - Katedra Rehabilitacji, Wydział Nauk Medycznych, Uniwersytet Warmińsko-Mazurski w Olsztynie
Bardziej szczegółowoMEDYCYNA SPORTOWA NA LEGII. Centrum Medyczne ENEL-MED: Partner Medyczny Legii Warszawa
MEDYCYNA SPORTOWA NA LEGII Centrum Medyczne ENEL-MED: Partner Medyczny Legii Warszawa Rozwój ENEL-MED w latach 1993-2014 ENEL-MED: kompleksowy zakres usług Konsultacje lekarskie Diagnostyka Stomatologia
Bardziej szczegółowoPodstawy. kardiolosicznej. kompleksowej rehabilitacji PZWL. Zbigniew Nowak
PATRONAT M ERYTO RYC ZNY K o m it e t R e h a b il it a c j i, K u l t u r y F iz y c z n e j i In t e g r a c j i S p o ł e c z n e j P A N Podstawy kompleksowej rehabilitacji kardiolosicznej Zbigniew
Bardziej szczegółowoSTRESZCZENIE W JĘZYKU POLSKIM
STRESZCZENIE W JĘZYKU POLSKIM Wstęp Choroby nowotworowe są poważnym problemem współczesnych społeczeństw. Rozpoznawanie trudności w funkcjonowaniu psychosomatycznym pacjentów jest konieczne do świadczenia
Bardziej szczegółowoPRZEWODNIK DYDAKTYCZNY I PROGRAM NAUCZANIA PRZEDMIOTU FAKULTATYWNEGO NA KIERUNKU LEKARSKIM ROK AKADEMICKI 2016/2017
PRZEWODNIK DYDAKTYCZNY I PROGRAM NAUCZANIA PRZEDMIOTU FAKULTATYWNEGO NA KIERUNKU LEKARSKIM ROK AKADEMICKI 2016/2017 1. NAZWA PRZEDMIOTU : Problemy psychiatryczne w pytaniach i odpowiedziach 2. NAZWA JEDNOSTKI
Bardziej szczegółowoPodkowiańska Wyższa Szkoła Medyczna im. Z. i J. Łyko. Syllabus przedmiotowy 2016/ /2019
Podkowiańska Wyższa Szkoła Medyczna im. Z. i J. Łyko Syllabus przedmiotowy 016/017-018/019 Wydział Fizjoterapii Kierunek studiów Fizjoterapia Specjalność ----------- Forma studiów Stacjonarne / Niestacjonarne
Bardziej szczegółowoPOLSKIE TOWARZYSTWO OKULISTYCZNE
POLSKIE TOWARZYSTWO OKULISTYCZNE Iwona Grabska-Liberek Badania przesiewowe w kierunku jaskry ważnym elementem profilaktyki Centrum Medyczne Kształcenia Podyplomowego Klinika Okulistyki Działania PTO na
Bardziej szczegółowoWytyczne postępowania dla lekarzy POZ i lekarzy medycyny pracy w zakresie raka nerki, pęcherza moczowego i prostaty 2011
Wytyczne postępowania dla lekarzy POZ i lekarzy medycyny pracy w zakresie raka nerki, pęcherza moczowego i prostaty 2011 Wytyczne postępowania dla lekarzy POZ i lekarzy medycyny pracy w zakresie raka nerki,
Bardziej szczegółowoSZCZEGÓŁOWY PLAN ĆWICZEŃ DLA SŁUCHACZY 5 lub 6 RS Wydziału Wojskowo lekarskiego UM w Łodzi
SZCZEGÓŁOWY PLAN ĆWICZEŃ DLA SŁUCHACZY 5 lub 6 RS Wydziału Wojskowo lekarskiego UM w Łodzi I. Przedmiot fakultatywny Choroby metaboliczne kości problem współczesnej cywilizacji. Mity i fakty (zajęcia oparte
Bardziej szczegółowoNeurologia Organizacja i wycena świadczeń. Danuta Ryglewicz Instytut Psychiatrii i Neurologii Warszawa
Neurologia Organizacja i wycena świadczeń Danuta Ryglewicz Instytut Psychiatrii i Neurologii Warszawa Choroby neurologiczne wg. WHO Bardzo wysokie wskażniki rozpowszechnienia aktualnie na świecie u miliarda
Bardziej szczegółowoSYLABUS x 8 x
SYLABUS Nazwa przedmiotu/modułu Wydział Nazwa kierunku studiów Poziom kształcenia Forma studiów Język przedmiotu Reumatologia Lekarski I Lekarski Jednolite magisterskie 5-letnie Stacjonarne polski Rodzaj
Bardziej szczegółowoCHIRURGICZNE LECZENIE ZWĘŻEŃ TĘTNIC SZYJNYCH
CHIRURGICZNE LECZENIE ZWĘŻEŃ TĘTNIC SZYJNYCH KATEDRA I KLINIKA CHIRURGII NACZYŃ I ANGIOLOGII AKADEMII MEDYCZNEJ W LUBLINIE Kierownik: Dr hab.n. med. Jacek Wroński UDROŻNIENIE T. SZYJNEJ WEWNĘTRZNEJ WSKAZANIA
Bardziej szczegółowoPROGRAM NAUCZANIA PRZEDMIOTU FAKULTATYWNEGO NA WYDZIALE LEKARSKIM I ROK AKADEMICKI 2013/2014 PRZEWODNIK DYDAKTYCZNY
PROGRAM NAUCZANIA PRZEDMIOTU FAKULTATYWNEGO NA WYDZIALE LEKARSKIM I ROK AKADEMICKI 2013/2014 PRZEWODNIK DYDAKTYCZNY 1. NAZWA PRZEDMIOTU : Kliniczno-biochemiczne korelacje w przebiegu patologii układu nerwowego
Bardziej szczegółowoTREŚCI MERYTORYCZNE ZAJĘĆ PRAKTYCZNYCH NA KIERUNKU PIELĘGNIARSTWO I STOPNIA. rok III semestr V
TREŚCI MERYTORYCZNE ZAJĘĆ PRAKTYCZNYCH NA KIERUNKU PIELĘGNIARSTWO I STOPNIA rok III semestr V PIELĘGNIARSTWO GERIATRYCZNE (80 godzin) (Oddział geriatrii) 1. Zasady i specyfika komunikowania się z osobą
Bardziej szczegółowo