Propozycja Programu Operacyjnego pn.; Oszczędzanie energii i promowanie odnawialnych źródeł energii w ramach Mechanizmu Finansowego Europejskiego

Wielkość: px
Rozpocząć pokaz od strony:

Download "Propozycja Programu Operacyjnego pn.; Oszczędzanie energii i promowanie odnawialnych źródeł energii w ramach Mechanizmu Finansowego Europejskiego"

Transkrypt

1 Propozycja Programu Operacyjnego pn.; Oszczędzanie energii i promowanie odnawialnych źródeł energii w ramach Mechanizmu Finansowego Europejskiego Obszaru Gospodarczego

2 1 Wstęp Ramy prawne Propozycja Programu Streszczenie Podstawowe informacje Znaczenie Programu Tło i uzasadnienie dla Programu Analiza wyzwań i potrzeb Struktury publiczne i prywatne właściwe dla danego obszaru programowego Przepisy prawa unijnego i krajowego właściwe dla danego obszaru programowego Pomoc publiczna i zamówienia publiczne Uzasadnienie strategii programu Cele i wskaźniki programu Cele Programu (spodziewane oddziaływanie) Oczekiwane rezultaty programu Wyniki programu Wskaźniki, weryfikacja i wartości bazowe Grupy docelowe programu Ryzyko i niepewność Stosunki bilateralne Partnerzy na poziomie programu Partnerzy na poziomie projektów Wnioskodawcy pochodzący z krajów Darczyńców Projekty predefiniowane Fundusz małych grantów Zagadnienia przekrojowe Dobre zarządzanie Zagadnienia środowiskowe Zrównoważony rozwój gospodarczy Zrównoważony rozwój społeczny Równość płci Monitorowanie projektów przez Operatora Programu Działania informacyjne i promocyjne

3 3.14 Zarządzanie Struktura zarządzania Harmonogram indykatywny, uzależniony od daty akceptacji programu przez darczyńców Nabór wniosków Wybór projektów Zarządzanie finansowe Zmiany w projektach Budżet Kategorie budżetowe Zaliczki Przegląd aneksów wymaganych dla propozycji programu Podpisy ZAŁĄCZNIK NR ZAŁĄCZNIK NR ZAŁĄCZNIK NR ZAŁĄCZNIK NR ZAŁĄCZNIK NR ZAŁĄCZNIK NR ZAŁĄCZNIK NR ZAŁĄCZNIK STATYSTYCZNY

4 1 Wstęp Program Operacyjny pn.: Oszczędzanie energii i promowanie odnawialnych źródeł energii realizowany będzie w ramach perspektywy finansowej i współfinansowany ze środków Mechanizmu Finansowego Europejskiego Obszaru Gospodarczego (MF EOG). Propozycja niniejszego Programu Operacyjnego została przygotowana przez Operatora Programu - Ministerstwo Środowiska (MŚ) z pomocą Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej (NFOŚiGW) 1. Propozycja Programu Operacyjnego jest przedkładana do akceptacji Komitetowi Mechanizmu Finansowego Europejskiego Obszaru Gospodarczego (KMF) przez Ministerstwo Rozwoju Regionalnego pełniące funkcję Krajowego Punktu Kontaktowego (KPK). 2 Ramy prawne Propozycja niniejszego Programu Operacyjnego jest zgodna z następującymi dokumentami: Zapisami Protokołu 38b do Umowy EOG z dnia 13 stycznia 2011 r., Regulacjami dotyczącymi wdrażania Mechanizmu Finansowego Europejskiego Obszaru Gospodarczego (MF EOG) i zatwierdzonymi przez Stały Komitet Państw EFTA w dniu 18 stycznia 2011 r. Memorandum of Understanding (MoU) - uzgodnione pomiędzy Państwami-Darczyńcami (Islandią, Księstwem Lichtenstein i Królestwem Norwegii) z jednej strony a Państwem- Beneficjentem (Rzeczpospolitą Polską) z drugiej strony i podpisane w dniu 17 czerwca 2011 r. 3 Propozycja Programu 3.1 Streszczenie Zakres niniejszego Programu Operacyjnego koncentruje się na promowaniu oszczędności energii poprzez realizację projektów kompleksowej termomodernizacji wraz z wymianą przestarzałych źródeł ciepła oraz na promowaniu energii odnawialnej poprzez realizację projektów z wykorzystaniem odnawialnych źródeł energii (OZE). W ramach Programu Operacyjnego przewiduje się realizację następujących rodzajów projektów inwestycyjnych i nieinwestycyjnych zgłaszanych przez wnioskodawców w trybie naboru otwartego wniosków aplikacyjnych: 1. Projekty lokalne mające na celu poprawę efektywności energetycznej budynków, obejmujące swoim zakresem termomodernizację 2 budynków użyteczności publicznej 3, przeznaczonych na 1 W ramach swoich kompetencji na mocy odrębnego porozumienia ramowego Ministerstwo Środowiska powierza NFOŚiGW określone zadania do wykonania. 2 W ramach termomodernizacji mogą być finansowane następujące prace określone do wykonania w audycie właściwym dla efektywności energetycznej budynków, takie jak: 1. wymiana lub modernizacja instalacji wewnętrznych (ogrzewczych, ciepłej wody użytkowej); 2. budowa lub modernizacja instalacji: wentylacji; 3. modernizacja instalacji chłodzenia (klimatyzacji); 4. ocieplenie przegród budynku oddzielających część ogrzewaną od powietrza zewnętrznego, gruntu i przylegających pomieszczeń nieogrzewanych; 5. wymiana okien, drzwi zewnętrznych; 6. montaż systemów automatyki, wykonanie regulacji pracy: źródła ciepła, węzła cieplnego, instalacji ogrzewczych, instalacji ciepłej wody użytkowej, instalacji wentylacji, instalacji chłodzenia (klimatyzacji), instalacja systemów zarządzania budynkiem w zakresie efektywności energetycznej; 7. inne prace niezbędne do osiągnięcia racjonalnie niskiego, zgodnego z wymogami aktualnie obowiązującego prawa, poziomu zużycia ciepła, chłodu, energii elektrycznej potrzebnych do 4

5 potrzeby: administracji publicznej, oświaty, opieki zdrowotnej, społecznej lub socjalnej, szkolnictwa wyższego, nauki, wychowania, turystyki, sportu. 2. Projekty mające na celu modernizację lub zastąpienie istniejących źródeł ciepła 4 zaopatrujących budynki użyteczności publicznej, o których mowa w ustępie 1 nowoczesnymi, energooszczędnymi i ekologicznymi źródłami ciepła lub energii elektrycznej o łącznej mocy nominalnej do 3 MW, w tym: pochodzącymi ze źródeł odnawialnych lub źródłami ciepła i energii elektrycznej wytwarzanych w skojarzeniu (kogeneracji). 3. Przez źródła ciepła lub energii elektrycznej wykorzystujące energię ze źródeł odnawialnych, o których mowa w ustępie 2 należy rozumieć: kolektory słoneczne o powierzchni ponad 100 m 2 (także dla budynków mieszkalnych); układy fotowoltaiczne; instalacje do wykorzystania biogazu; pompy ciepła; instalacje do wykorzystania energii pochodzącej ze źródeł geotermalnych; kotły na biomasę; 4. Projekty mające na celu instalację 5, modernizację lub wymianę węzłów cieplnych o łącznej mocy nominalnej do 3 MW, zaopatrujących budynki użyteczności publicznej, o których mowa w ustępie 1. W ramach Programu Operacyjnego przewiduje się również realizację dwóch projektów nieinwestycyjnych predefiniowanych, zgłoszonych przez Operatora Programu. Projekty te mają na celu edukację oraz podniesienie świadomości społecznej w zakresie efektywności energetycznej. 3.2 Podstawowe informacje Nazwa Programu Operacyjnego: Oszczędzanie energii i promowanie odnawialnych źródeł energii. Nazwy obszarów programowych zdefiniowanych w Memorandum of Understanding MF EOG , odnoszących się do niniejszego Programu Operacyjnego: obszar programowy nr 5 Efektywność energetyczna, obszar programowy nr 6 Energia odnawialna. Nazwa Operatora Programu: Ministerstwo Środowiska z pomocą Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej na podstawie odrębnego porozumienia ramowego. 3.3 Znaczenie Programu Celem ogólnym MF EOG , zgodnie z Art. 1.2 Regulacji przyjętych przez KMF, jest zmniejszanie ekonomicznych i społecznych różnic przy równoczesnym oszczędzaniu energii i promocji odnawialnych źródeł energii na obszarze EOG oraz wzmocnienie stosunków bilateralnych pomiędzy krajami-darczyńcami a krajem-beneficjentem. Cel ten realizowany jest poprzez wsparcie finansowe przedsięwzięć w ramach obszaru programowego: Efektywność energetyczna i energia odnawialna, do którego należy Program Operacyjny. użytkowania budynku, w tym wymiana oświetlenia wbudowanego na energooszczędne (jako dodatkowe zadanie realizowane równolegle z termomodernizacją budynków). 3 do wsparcia nie kwalifikują się projekty realizowane w budynkach użyteczności publicznej, w których ponad 15% powierzchni całkowitej służy prowadzeniu działalności gospodarczej lub celom mieszkaniowym. Wydatki dotyczące powierzchni, na której prowadzona jest działalność gospodarcza lub służące celom mieszkaniowym pomniejszają wartość kosztów kwalifikowanych proporcjonalnie do udziału procentowego tej powierzchni. 4 wraz z ewentualną wymianą lub przebudową przestarzałych lokalnych sieci (od źródeł ciepła lub energii elektrycznej do budynków użyteczności publicznej o których mowa w ustępie 1). 5 poprzez przyłączenie budynku użyteczności publicznej do zbiorczej sieci ciepłowniczej i likwidację istniejących źródeł ciepła. 5

6 Działania realizowane w ramach Programu Operacyjnego powinny być zgodne z priorytetami, celami i kierunkami Polityki Ekologicznej państwa w latach z perspektywą do roku 2016, które związane są z ochroną zasobów naturalnych i odnawialnymi źródłami energii (OZE) oraz przyczyniać się (w zakresie przewidywanych celów tych działań) do wdrażania Polityki Środowiskowej Ministerstwa Środowiska. Działania przewidziane do realizacji w ramach Programu Operacyjnego są zgodne z przepisami prawa unijnego i krajowego. 3.4 Tło i uzasadnienie dla Programu Analiza wyzwań i potrzeb W odniesieniu do obszaru objętego Programem Operacyjnym największym wyzwaniem jest poprawa efektywności energetycznej celem uzyskania poprawy jakości powietrza oraz zmniejszenia emisji gazów cieplarnianych poprzez minimalizację zużycia energii w budownictwie i transporcie. Wyraźnie zauważalna jest potrzeba nakierowania działań na skuteczną eliminację źródeł zanieczyszczeń a nie ich skutków, a co za tym idzie wykorzystanie działań o charakterze zintegrowanym. Skutkiem tego jest redukcja negatywnych wpływów na środowisko i poprawa efektywności energetycznej. Zgodnie z przyjętym przez Parlament Europejski pakietem klimatyczno-energetycznym cel dotyczący poprawy efektywności energetycznej o 20% powinien zostać osiągnięty do roku Zużycie energii w budynkach mieszkalnych i komercyjnych odpowiada za emisję ponad 40% gazów cieplarnianych w Europie. Poprzez poprawę wydajności energetycznej możliwe jest osiągnięcie znaczącej ich redukcji. Dyrektywa 2009/28/WE ustala cel udziału źródeł odnawialnych w końcowym zużyciu brutto energii na poziomie co najmniej 20% w roku Ponadto, zgodnie z przedmiotową dyrektywą, w tym samym roku udział OZE w sektorze transportu powinien osiągnąć 10%. Dlatego też ważny jest wzrost produkcji energii pochodzącej ze źródeł odnawialnych, stanowiących alternatywę do paliw kopalnianych, czyli wzrost roli i znaczenia odnawialnych źródeł energii w bilansach energetycznych kraju. Zmniejszy to produkcję gazów cieplarnianych oraz umożliwi dywersyfikację dostaw energii. Rozwój energetyki odnawialnej zaowocuje również wzrostem zatrudnienia, stworzeniem nowych technologii oraz rozwojem handlu, a tym samym przyczyni się do rozwoju gospodarki w kierunku mniej zależnym od węgla. Obecnie tylko niewielka część potencjału energetycznego kraju pochodzi ze źródeł odnawialnych. Wsparciem finansowym przewidzianym w Programie Operacyjnym objęci zostaną: władający lub właściciele obiektów budowlanych, źródeł ciepła lub energii elektrycznej, węzłów cieplnych oraz instalacji, maszyn lub urządzeń wymienionych w punkcie 3.1 6, którymi są jednostki sektora finansów publicznych lub podmioty niepubliczne realizujące zadania publiczne oraz Ministerstwo Środowiska. Program Operacyjny przeznaczony jest dla projektów, które będą realizowane na terenie całego kraju. Środki służące promowaniu wykorzystywania energii ze źródeł odnawialnych dotyczą przede wszystkim udzielenia wsparcia w zakresie ich finansowania. Obecnie podstawowym środkiem wsparcia jest wykorzystanie środków pochodzących z NFOŚiGW oraz wojewódzkich funduszy ochrony środowiska i gospodarki wodnej. Ponadto jednym z dostępnych obecnie instrumentów finansowania inwestycji w OZE są kredyty i pożyczki oraz dopłaty do oprocentowanych pożyczek i kredytów. 6 obiekty budowlane, źródła ciepła lub energii elektrycznej, węzły cieplne, instalacje, maszyny lub urządzenia wymienione w punkcie 3.1 są własnością lub we władaniu tego samego beneficjenta co termomodernizowane budynki użyteczności publicznej. 6

7 Środkiem promowania i wspierania produkcji energii odnawialnej jest również Program Operacyjny Infrastruktura i Środowisko, w ramach którego realizowany jest szereg działań mających na celu wsparcie wytwarzania energii z OZE. Małe inwestycje natomiast finansowane są w oparciu o szereg Regionalnych Programów Operacyjnych, które wyznaczają m.in. rodzaje projektów mogących ubiegać się o dofinansowanie oraz poziom wsparcia. Jako środek służący częściowo wsparciu produkcji z OZE, realizowany na poziomie lokalnym, można wskazać także Program Rozwoju Obszarów Wiejskich opracowany na lata Dokument ten określa cele, priorytety oraz zasady, na podstawie, których będą określone i wspierane działania. Zakres finansowania obejmuje m.in. wytwarzanie lub dystrybucję energii ze źródeł odnawialnych a w szczególności wody, energii geotermalnej, słońca, biogazu albo biomasy. Wsparcie udzielone Polsce w ramach MF EOG oraz NMF w latach doskonale uzupełnia potrzebę finansowania w opisywanym zakresie a realizowane projekty uznano za mocno wpisujące się w krajowe priorytety środowiskowe i stanowiące istotny wkład w redukcję emisji gazów cieplarnianych Struktury publiczne i prywatne właściwe dla danego obszaru programowego Rozwój energetyki alternatywnej i wzrost efektywności energetycznej uzależniony jest w znacznym stopniu od decyzji władz centralnych i lokalnych. Na szczeblu centralnym nie ma jednego organu w całości odpowiedzialnego za promowanie rozwoju niekonwencjonalnych źródeł energii. Zadania w tym zakresie są podzielone pomiędzy szereg departamentów w kilku ministerstwach. Oprócz szczebla centralnego, także władze wojewódzkie (wojewódzkie wydziały ochrony środowiska, wydziały rozwoju regionalnego oraz jednostki regionalne odpowiedzialne za rolnictwo i doskonalenie rolnicze) powinny przyczyniać się do zwiększenia produkcji i wykorzystania energii pochodzącej z niekonwencjonalnych źródeł. Jeszcze inną rolę w zakresie wspierania alternatywnych źródeł energii i poprawy efektywności energetycznej mają do spełnienia władze lokalne, czyli samorządy powiatowe oraz gminne. Wpływ na wzrost efektywności energetycznej i promowanie odnawialnych źródeł energii ma również sektor prywatny i pozarządowy (NGOs). Wspomniane podmioty uczestniczą w spotkaniach Komitetu ds. Wyboru Projektów, którego zadaniem jest rekomendowanie projektów do wsparcia w ramach MF EOG. Szczegółowy opis wszystkich instytucji zaangażowanych w rozwój niekonwencjonalnych źródeł energii został przedstawiony w Załączniku nr 7 do Programu Operacyjnego Przepisy prawa unijnego i krajowego właściwe dla danego obszaru programowego Efektywność energetyczna obszar programowy nr 5 Protokół z Kioto - uzupełnienie Ramowej konwencji Narodów Zjednoczonych w sprawie zmian klimatu (United Nations Framework Convention on Climate Change) i jednocześnie międzynarodowe porozumienie dotyczące przeciwdziałania globalnemu ociepleniu. Został wynegocjowany na konferencji w Kioto w grudniu 1997r. Prawo unijne Komunikat Komisji Europejskiej zatytułowany Plan działania na rzecz racjonalizacji zużycia energii: sposoby wykorzystania potencjału (COM(2006)0545); Rezolucja Parlamentu Europejskiego z dnia 31 stycznia 2008r. w sprawie planu działania na rzecz racjonalizacji zużycia energii: sposoby wykorzystania potencjału (2007/2106(INI)); 7

8 Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady Europy 2010/31/UE z dnia 19 maja 2010r. w sprawie charakterystyki energetycznej budynków Prawo polskie Ustawa z dnia 7 lipca 1994r. Prawo budowlane (Dz. U. z 2010r. Nr 243, poz ze zm.); Ustawa z dnia 10 kwietnia 1997r. Prawo energetyczne (Dz. U. z 2006r. Nr 89, poz.625 ze zm.); Ustawa z dnia 27 kwietnia 2001r. Prawo ochrony środowiska (Dz. U. z 2008r. Nr 25, poz.150 ze zm.); Ustawa z dnia 21 listopada 2008r. o wspieraniu termomodernizacji i remontów (Dz. U. z 2008r. Nr 223, poz ze zm.); Ustawa o efektywności energetycznej z dnia 15 kwietnia 2011r. (Dz. U. z 2011r. Nr 94, poz. 551); Rozporządzenie Ministra Infrastruktury z dnia 12 kwietnia 2002r. w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie (Dz.U. z 2002r. Nr 75 poz. 690 ze zm.); Rozporządzenie Ministra Infrastruktury z dnia 6 listopada 2008r. w sprawie metodologii obliczania charakterystyki energetycznej budynku i lokalu mieszkalnego lub części budynku stanowiącej samodzielną całość techniczno-użytkową oraz sposobu sporządzania i wzorów świadectw ich charakterystyki energetycznej (Dz.U. z 2008r. Nr 201 poz. 1240); Rozporządzenie Ministra Infrastruktury z dnia 17 marca 2009r. w sprawie szczegółowego zakresu i form audytu energetycznego oraz części audytu remontowego, wzorów kart audytów, a także algorytmu oceny opłacalności przedsięwzięcia termomodernizacyjnego (Dz.U. z 2009r. Nr 43 poz. 346) Odnawialne źródła energii obszar programowy nr 6 Prawo unijne Art. 4 ust. 3 Dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady 2009/28/EC z dnia 23 kwietnia 2009r. w sprawie promowania stosowania energii ze źródeł odnawialnych zmieniającej i w następstwie uchylającej Dyrektywę 2001/77/EC oraz Dyrektywę 2003/30/EC. Prawo polskie Ustawa z dnia 10 kwietnia 1997r. Prawo energetyczne (Dz.U. z 2006r. Nr 89, poz. 625 z późn. zm.); Rozporządzenie Ministra Gospodarki z dnia 14 sierpnia 2008r. w sprawie szczegółowego zakresu obowiązków uzyskania i przedstawienia do umorzenia świadectw pochodzenia, uiszczenia opłaty zastępczej, zakupu energii elektrycznej i ciepła wytworzonych w odnawialnych źródłach energii oraz obowiązku potwierdzania danych dotyczących ilości energii elektrycznej wytworzonej w odnawialnym źródle energii (Dz.U. z 2008r. Nr 156 poz. 969 ze zm.); Rozporządzenie Ministra Gospodarki, Pracy i Polityki Społecznej z dnia 30 maja 2003r. w sprawie szczegółowego obowiązku zakupu energii elektrycznej i ciepła z odnawialnych źródeł energii oraz energii elektrycznej wytwarzanej w skojarzeniu z wytwarzaniem ciepła (Dz. U. z 2003r. Nr 104, poz. 971). Szczegółowe omówienie tematu zostało przedstawione w Załączniku nr 7 do Programu Operacyjnego. 8

9 3.4.4 Pomoc publiczna i zamówienia publiczne Pomoc publiczna W przypadku, gdy dofinansowanie w ramach Programu Operacyjnego ze środków MF EOG stanowi pomoc publiczną, przy jego udzielaniu uwzględnia się warunki dopuszczalności pomocy publicznej. Warunki te określone są w krajowych programach pomocowych właściwych dla danego przeznaczenia pomocy, bądź bezpośrednio w przepisach prawa unijnego (np. pomoc de minimis). W Polsce tego typu dokument stanowi Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 16 stycznia 2008 roku w sprawie szczegółowych warunków udzielania pomocy publicznej na przedsięwzięcia będące inwestycjami związanymi z OZE, które obowiązuje do 31 grudnia 2012 r. Obecnie w Ministerstwie Środowiska trwają prace nad przygotowaniem nowej wersji rozporządzenia obejmującego szerszy zakres tematyczny. W przypadku, gdy udzielenie planowanej pomocy wymaga uprzedniego zatwierdzenia przez KE (co może pojawić się w wyjątkowych sytuacjach), wówczas konieczna będzie notyfikacja tej pomocy KE w trybie art. 108 ust. 3 Traktatu o funkcjonowaniu UE. Szczegółowe omówienie tematu zostało przedstawione w Załączniku nr 7 do Programu Operacyjnego. Zamówienia publiczne Beneficjenci realizujący projekty współfinansowane ze środków MF EOG zobowiązani są do pełnego stosowania wszystkich właściwych przepisów prawa unijnego, krajowego i miejscowego a w szczególności prawa zamówień publicznych zgodnie z przepisami ustawy Prawo zamówień publicznych (Pzp), w przypadku, gdy zgodnie z treścią art. 3 Pzp Beneficjent jest podmiotem zobowiązanym do jej stosowania. Beneficjenci zwolnieni z mocy prawa od stosowania ustawy Pzp zostaną zobowiązani warunkami umowy finansowej zawartej z Operatorem Programu Operacyjnego do przestrzegania zasady uczciwej konkurencji i równego traktowania podmiotów na rynku w zakresie zamawianych przez siebie usług, towarów, robót towarzyszących realizacji projektów dofinansowanych ze środków MF EOG. Szczegółowe postanowienia w zakresie zamówień publicznych zostały przedstawione w art.7.16 Regulacji oraz Załączniku nr 7 do Programu Operacyjnego Uzasadnienie strategii programu Strategia Programu Operacyjnego opierająca się na wdrażaniu projektów wybranych w ramach otwartego konkursu, polegających na oszczędzaniu energii i promowaniu energii ze źródeł odnawialnych stanowi najbardziej efektywny sposób osiągnięcia założonych rezultatów programu. Biorąc pod uwagę ramy czasowe trwania projektu, przewiduje się przeprowadzenie jednego naboru otwartego wniosków aplikacyjnych o charakterze inwestycyjnym lub nieinwestycyjnym. W ramach niniejszego Programu Operacyjnego przewiduje się realizację dwóch projektów predefiniowanych. Realizacja przyjętej strategii Programu Operacyjnego poprzez dofinansowanie najlepszych pod względem osiągnięcia celów i rezultatów przedsięwzięć takich jak prace termomodernizacyjne w budynkach użyteczności publicznej, wymiana starych i zużytych źródeł ciepła na nowoczesne m.in. wykorzystanie kolektorów słonecznych czy pomp ciepła, energooszczędne i ekologiczne źródła ciepła, w tym: pochodzące ze źródeł odnawialnych lub źródła ciepła i energii elektrycznej wytwarzanych w skojarzeniu (kogeneracji), przyczyni się do poprawy komfortu użytkowania zmodernizowanych budynków i wzrostu świadomości ekologicznej mieszkańców oraz pozwoli wyeliminować zidentyfikowane poniżej problemy: wysokie zanieczyszczenie powietrza związane z niską sprawnością przestarzałych źródeł spalania; zniszczony stan wielu obiektów użyteczności publicznej; duża liczba budynków wymagających remontów w tym termomodernizacji; niski poziom produkcji energii z odnawialnych źródeł, itp. 9

10 W wyniku realizacji przyjętej w Programie Operacyjnym strategii oprócz zmniejszenia zanieczyszczenia środowiska naturalnego obniżą się także koszty ekonomiczne dotyczące utrzymania budynków użyteczności publicznej oraz wysokość rachunków i opłat za ciepło czy ciepłą wodę. Projekty dofinansowane w ramach niniejszego Programu Operacyjnego będą promować rozwiązania kompleksowe, które przyczynią się do poprawy efektywności energetycznej poprzez zmniejszenie zużycia energii, redukcję emisji CO 2 i innych gazów cieplarnianych. 3.5 Cele i wskaźniki programu Zgodnie z Artykułem 1.5 Regulacji Operator Programu zdefiniował cele 7, oczekiwane rezultaty 8 i wyniki 9, mające kluczowe znaczenie dla określenia obszarów wsparcia i rodzajów projektów realizowanych w ramach niniejszego Programu Operacyjnego 10. W związku z powyższym, precyzyjnie określone cele, oczekiwane rezultaty i wyniki będą miały zasadnicze znaczenie przy wyborze projektów przewidzianych do dofinansowania ze środków MF EOG Cele Programu (spodziewane oddziaływanie) Celami Programu Operacyjnego są: Redukcja emisji gazów cieplarnianych i zanieczyszczenia powietrza; Zwiększenie udziału energii pochodzącej ze źródeł odnawialnych w ogólnym bilansie zużycia energii Oczekiwane rezultaty programu Następujące oczekiwane rezultaty zostały wybrane dla potrzeb realizacji niniejszego Programu: Dla obszaru programowego 05 efektywność energetyczna Cel: redukcja emisji gazów cieplarnianych i zanieczyszczenia powietrza Oczekiwane rezultaty: poprawa efektywności energetycznej w budynkach, (OP 0501); wzrost świadomości społecznej i edukacja w zakresie efektywności energetycznej, (OP 0505). Dla obszaru programowego 06 energia odnawialna Cel: zwiększenie udziału energii pochodzącej ze źródeł odnawialnych w ogólnym bilansie zużycia energii: Oczekiwany rezultat: wzrost produkcji energii pochodzącej ze źródeł odnawialnych.(op 0602); Wyniki programu Dla potrzeb niniejszego Programu 11 zostały określone wyniki. Rezultat: Poprawa efektywności energetycznej w budynkach. Oczekiwane wyniki: zwiększenie liczby termomodernizowanych budynków użyteczności publicznej; 7 zgodnie z definicją zawartą w rozdziale 2 Podręcznika Operatora Programu; 8 zgodnie z definicją zawartą w rozdziale 2 Podręcznika Operatora Programu; 9 zgodnie z definicją zawartą w rozdziale 2 Podręcznika Operatora Programu; 10 zgodnie z definicją zawartą w art. 1.5 Regulacji dot. wdrażania Mechanizmu Finansowego EOG ; 11 Nazwy wskaźników mogą ulec zmianie po opublikowaniu przez BMF listy znormalizowanych wskaźników dla wszystkich obszarów programowych MF EOG ; 10

11 zwiększenie liczby wymienionych/ zmodernizowanych źródeł ciepła; zwiększenie liczby zainstalowanych/ wymienionych lub zmodernizowanych węzłów cieplnych Rezultat: Wzrost świadomości społecznej i edukacja w zakresie efektywności energetycznej. Oczekiwane wyniki: zrealizowanie ogólnopolskiej kampanii edukacyjnej nt. oszczędzania energii w gospodarstwach domowych; promocja efektywnego wykorzystania energii i energii ze źródeł odnawialnych; zrealizowanie ogólnopolskiej kampanii nt. zrównoważonego transportu oraz wzrost świadomości społecznej nt. wpływu nadużywania transportu samochodowego na zdrowie, jakość życia mieszkańców miast oraz stan środowiska w mieście; nawiązanie współpracy z miastami w ramach realizacji kampanii ETZT (Europejski Tydzień Zrównoważonego Transportu). Rezultat: Wzrost produkcji energii pochodzącej ze źródeł odnawialnych. Oczekiwane wyniki: zwiększenie ilości zainstalowanych maszyn, urządzeń lub instalacji wykorzystujących energię ze źródeł odnawialnych; zwiększenie mocy zainstalowanych maszyn, urządzeń lub instalacji wykorzystujących energię ze źródeł odnawialnych Wskaźniki, weryfikacja i wartości bazowe 11

12 Wskaźniki dla oczekiwanych rezultatów programu: # Rezultat Wskaźnik Opis Wartość wskaźnika 1 Poprawa Szacunkowa oszczędność Szacunkowe zmniejszenie zużycia Wartość Wartość efektywności energii w MWh/rok energii będzie mierzone w bazowa docelowa energetycznej MWh/rok w budynkach Źródło informacji Załączniki do sprawozdania końcowego (np. rejestry wskazań: ciepłomierzy, liczników prądu, faktury/rachunki za dostarczone: paliwo, energię elektryczną) 2 Wzrost świadomości społecznej i edukacja w zakresie efektywności energetycznej 3 Wzrost produkcji energii pochodzącej ze źródeł odnawialnych Szacunkowe zmniejszenie emisji lub uniknięta emisja CO 2 Wzrost liczby osób z grup docelowych, które są zaznajomione z koncepcją efektywności energetycznej i deklarujących podjęcie działań w tym celu w ich gospodarstwach domowych Szacunkowa uniknięta emisja CO2 Szacunkowa produkcja energii ze źródeł odnawialnych (ciepła i energii elektrycznej) w MWh/rok Szacunkowe zmniejszenie emisji lub uniknięta emisja CO 2 będzie mierzona w Mg/rok Liczba osób deklarujących podjęcie działań w kierunku zwiększenia efektywności energetycznej będzie mierzona przez badania społeczne Szacunkowa uniknięta emisja CO2 będzie mierzona w Mg/rok Szacunkowe zwiększenie produkcji energii ze źródeł odnawialnych będzie mierzone w MWh/rok Wartość bazowa Wartość docelowa Wartość bazowa Wyniki badań z 2012 roku Wartość bazowa Wartość docelowa Wzrost wartości w stosunku do wyników badań z 2012 roku o 5% Wartość docelowa Wartość bazowa Wartość docelowa Załączniki do sprawozdania końcowego (zmniejszenie emisji, uniknięta emisja obliczenia przeprowadzone wg wytycznych Operatora Programu) Raporty (sprawozdania) z badań społecznych i ich porównanie z poprzednimi wynikami badań Załączniki do sprawozdania końcowego (zmniejszenie emisji, uniknięta emisja obliczenia przeprowadzone wg wytycznych Operatora Programu) Załączniki do sprawozdania końcowego (np. rejestry wskazań: ciepłomierzy, liczników prądu lub obliczenia przeprowadzone wg wytycznych Operatora Programu)

13 Wskaźniki dla wyników programu: Rezultat Wynik Wskaźnik wyniku Wartość wskaźnika Opis Zwiększenie liczby Szacunkowa liczba Wartość Wartość Załączniki do okresowych wniosków termomodernizowanych budynków termomodernizowanych budynków bazowa docelowa o płatność, sprawozdania końcowego użyteczności publicznej [szt.] (protokoły odbioru robót) Poprawa efektywności energetycznej w budynkach Wzrost świadomości społecznej i edukacja w zakresie efektywności energetycznej Wzrost produkcji energii pochodzącej ze źródeł odnawialnych Zwiększenie liczby wymienionych/zmodernizowanych źródeł ciepła Zwiększenie liczby zainstalowanych/ wymienionych lub zmodernizowanych węzłów cieplnych Zrealizowanie ogólnopolskiej kampanii edukacyjnej nt. oszczędzania energii w gospodarstwach domowych Zrealizowanie ogólnopolskiej kampanii nt. zrównoważonego transportu oraz wzrost świadomości społecznej nt. wpływu nadużywania transportu samochodowego na zdrowie, jakość życia mieszkańców miast oraz stan środowiska w mieście Nawiązanie współpracy z miastami w ramach realizacji kampanii ETZT Zwiększenie liczby zainstalowanych maszyn, urządzeń lub instalacji wykorzystujących energię ze źródeł odnawialnych Zwiększenie mocy zainstalowanych maszyn, urządzeń lub instalacji wykorzystujących energię ze źródeł odnawialnych Szacunkowa liczba wymienionych/zmodernizowanych źródeł ciepła [szt.] Szacunkowa liczba zainstalowanych/wymienionych lub zmodernizowanych węzłów cieplnych [szt.] Zasięg działań informacyjnych i kampanii medialnych nt. oszczędzania energii w gospodarstwach domowych /liczba osób objętych działaniami Zasięg działań informacyjnych i kampanii medialnych nt. zrównoważonego transportu /liczba osób objętych działaniami Liczba miast, z którymi nawiązano współpracę [szt.] Szacunkowa liczba zainstalowanych maszyn, urządzeń lub instalacji wykorzystujących energię ze źródeł odnawialnych [szt.] Szacunkowa moc nominalna zainstalowanych maszyn, urządzeń lub instalacji wykorzystujących energię ze źródeł odnawialnych [MW] Wartość bazowa Wartość docelowa 0 50 Wartość bazowa Wartość docelowa 0 50 Wartość bazowa Wartość docelowa Wartość bazowa Wartość docelowa Wartość bazowa Wartość docelowa 0 40 Wartość bazowa Wartość docelowa Wartość bazowa Wartość docelowa 0 15 Załączniki do okresowych wniosków o płatność, sprawozdania końcowego (protokoły odbioru robót) Załączniki do okresowych wniosków o płatność, sprawozdania końcowego (protokoły odbioru robót) Wyniki badań Wyniki badań Załączniki do okresowych wniosków o płatność, sprawozdania końcowego (np. protokoły odbioru, raporty z realizacji nawiązanej współpracy) Załączniki do okresowych wniosków o płatność, sprawozdania końcowego (protokoły odbioru robót) Załączniki do okresowych wniosków o płatność, sprawozdania końcowego (protokoły odbioru robót) 13

14 3.6 Grupy docelowe programu Tabela 1. Grupy odbiorców bezpośrednich i pośrednich Rezultaty programu Beneficjent bezpośredni Beneficjent pośredni Dla obszaru programowego 05 efektywność energetyczna Poprawa efektywności energetycznej budynków Wzrost świadomości społecznej i edukacja w zakresie efektywności energetycznej Wzrost produkcji energii pochodzącej ze źródeł odnawialnych 3.7 Ryzyko i niepewność Władający lub właściciele obiektów budowlanych, źródeł ciepła lub energii elektrycznej, węzłów cieplnych oraz instalacji, maszyn lub urządzeń wymienionych w punkcie 3.1, którymi są jednostki sektora finansów publicznych lub podmioty niepubliczne (realizujące zadania publiczne) Ministerstwo Środowiska Użytkownicy obiektów użyteczności publicznej Dla obszaru programowanego 06 energia odnawialna Władający lub właściciele obiektów budowlanych, źródeł ciepła lub energii elektrycznej, węzłów cieplnych oraz instalacji, maszyn lub urządzeń wymienionych w punkcie 3.1, którymi są jednostki sektora finansów publicznych lub podmioty niepubliczne (realizujące zadania publiczne) Właściciele, najemcy i lokatorzy domów jednorodzinnych i wielorodzinnych; mieszkańcy i użytkownicy transportu samochodowego innego niż publiczny Użytkownicy obiektów użyteczności publicznej Operator Programu dokonał identyfikacji i oceny właściwych czynników ryzyka, które mogą negatywnie wpłynąć na oczekiwane rezultaty i wyniki Programu Operacyjnego. Tabela 2. Czynniki ryzyka Czynnik ryzyka Analiza ryzyka Plan działań zaradczych Późny termin uruchomienia Programu Operacyjnego Może stwarzać ryzyko przesunięcia terminu składania wniosków aplikacyjnych i tym samym nieukończenia większych i bardziej złożonych projektów przed okresem ostatecznej kwalifikowalności wydatków Terminy poszczególnych działań związanych z wdrażaniem MF EOG powinny być tak ułożone, by nawet przesunięcia poszczególnych pozycji nie uniemożliwiały realizacji pozostałych w bezpiecznych terminach. Należy optymalnie określić termin składania wniosków aplikacyjnych, tak, aby pozostawić możliwie dużo czasu na doprowadzenie do podpisania umowy oraz wdrażanie projektów. Z drugiej strony, termin składania wniosków aplikacyjnych musi być na tyle odległy w czasie od momentu ogłoszenia naboru, żeby dać czas wnioskodawcom na przygotowanie wniosków aplikacyjnych

15 Zbyt duża ilość złożonych wniosków aplikacyjnych w stosunku do dostępnych środków finansowych Zbyt mała ilość złożonych wniosków w stosunku do dostępnych środków finansowych Ryzyko niewykorzystania środków dostępnych w ramach Programu Operacyjnego Ograniczony czas na uzgodnienie warunków dofinansowania i zawarcie umów finansowych Wahania kursów walutowych (EUR) Przedłużająca się procedura uzyskania przez Beneficjenta dokumentów Ocena wniosków aplikacyjnych może wymagać dłuższego czasu oraz zaangażowania większej ilości osób dokonujących weryfikacji Istnieje ryzyko niewykorzystania całej kwoty dofinansowania Spowodowane może być przeszacowaniem przez Beneficjenta kosztów realizacji projektów na etapie wniosków aplikacyjnych i umów finansowych Uzgodnienie warunków umowy i doprowadzenie do jej podpisania wymaga współdziałania Beneficjenta i Operatora Programu Zmieniający się kurs waluty (EUR) może rzutować na wysokość środków, jakie Beneficjenci będą musieli wyasygnować na współfinansowanie realizowanych Projektów. Niekorzystny kurs złotówki w stosunku do EUR jest ryzykowny szczególnie dla Beneficjenta, którego źródła finansowania są ograniczone Uniemożliwi terminowe rozpoczęcie projektu, a tym samym nastąpi konieczność prolongaty terminu zakończenia Operator Programu wyznaczy do oceny wniosków większą liczbę osób oceniających. Wnioski aplikacyjne, które zostaną ocenione pozytywnie, ale uzyskają niższą punktację, zostaną wpisane na listę rezerwową. Lista rezerwowa zostanie wykorzystana w przypadku zwolnienia się miejsca na liście podstawowej projektów zakwalifikowanych do realizacji. Jeżeli liczba pozytywnie ocenionych wniosków nie będzie gwarantować wykorzystania całej kwoty dofinansowania, Operator Programu ogłosi nabór uzupełniający. W celu uniknięcia ryzyka związanego z niewykorzystaniem środków dostępnych w ramach Programu Operacyjnego, Operator Programu przewiduje weryfikację zaproponowanych przez wnioskodawców budżetów projektów na etapie oceny wniosków aplikacyjnych. W celu zwiększenia poziomu wykorzystania środków dostępnych w ramach Programu Operacyjnego, Operator Programu rozważy możliwość zwiększenia kwoty dofinansowania dla Projektów w końcowej fazie wdrażania Programu Operacyjnego. Sytuacja ta jest możliwa w przypadku powstania oszczędności, których zagospodarowanie nie będzie możliwe poprzez dofinansowanie kolejnych projektów z listy rezerwowej ze względu na zbyt małą kwotę oszczędności pozostającą w dyspozycji Operatora Programu lub zbyt krótki czas potrzebny na realizację nowych inwestycji bądź też ze względu na brak zainteresowania ze strony samych wnioskodawców z listy rezerwowej W celu doprowadzenia do podpisania umów z Beneficjentami w możliwie krótkim czasie, należy uprzednio uzgodnić listę dopuszczalnych i wymaganych wskaźników dla poszczególnych obszarów priorytetowych oraz określić dokładne terminy przekazywania/weryfikacji wymaganych dokumentów Ryzyko wahań kursów walut jest niezależne od Beneficjentów i Operatora Programu. Zwiększenia kwot dofinansowania mogą zostać zastosowane w projektach, w których beneficjenci zostali w szczególności negatywnie dotknięci wahaniami kursów. Utworzona zostanie rezerwa na pokrycie strat wynikających z różnic kursowych. Ryzyko braku dokumentów formalno-prawnych może zostać zminimalizowane poprzez dostarczenie przy wniosku aplikacyjnym dokumentów poświadczających rozpoczęcie 15

16 formalno-prawnych wynikających z Prawa budowlanego, niezbędnych do rozpoczęcia realizacji inwestycji Przedłużający się proces wyboru wykonawców robót/usług dla poszczególnych projektów Niekorzystne warunki pogodowe, klęski żywiołowe oraz zdarzenia losowe Opóźnienia natury administracyjnej sprawozdawczość i rozliczenie finansowe poszczególnych projektów projektu poza datę kwalifikowalności wydatków W większości projektów Beneficjenci będą zobowiązani do wyboru wykonawców robót/usług w drodze zamówień publicznych. W przypadku braku satysfakcjonujących ofert lub protestów, termin wyboru wykonawców ulegnie przesunięciu, a co za tym idzie, opóźni się też rozpoczęcie realizacji projektu Niekorzystne warunki pogodowe, klęski żywiołowe oraz zdarzenia losowe np. pożary mogą wstrzymać lub opóźnić realizację projektów Rozliczenie finansowe projektu i wszelka sprawozdawczość związana, przede wszystkim, z weryfikacją wniosków o płatność pośrednią, ale także z przeprowadzeniem procedury zmian w projektach, może spowodować wydłużenie czasu realizacji projektu poza datę końcowej kwalifikowalności wydatków procedury uzyskania tychże dokumentów Ryzyko związane z zamówieniami publicznymi może być zminimalizowane poprzez staranne sporządzenie Specyfikacji Istotnych Warunków Zamówienia Publicznego Jedynym sposobem zminimalizowania wpływu tego elementu ryzyka na realizację celów poszczególnych projektów oraz całego Programu jest odpowiednie konstruowanie przez Beneficjenta umów z wykonawcami robót/usług, poprzez wprowadzanie zapisów o deklaracji wykonawcy do realizacji warunków umowy w określonym terminie Ryzyko niedotrzymania planowanego terminu zakończenia dla poszczególnych projektów można zmniejszyć poprzez dostosowanie harmonogramu ich realizacji do nowej sytuacji Oprócz czynników ryzyka zdefiniowanych przez Operatora Programu, mających kluczowe znaczenie dla realizacji Programu, należy wziąć pod uwagę także czynniki ryzyka leżące po stronie Beneficjenta i towarzyszące realizowanym przez niego Projektom. Aby kontrolować ryzyko, które może wystąpić na poziomie Projektów Operator Programu zobowiąże wszystkich wnioskodawców do przedstawienia analizy ryzyka na swoim poziomie we wnioskach aplikacyjnych, a następnie zobowiąże Beneficjenta do raportowania w sprawozdaniach okresowych/ wnioskach o płatność o zagrożeniach wystąpienia określonego ryzyka lub o ryzyku, które wystąpiło na etapie realizacji Projektu oraz o działaniach podjętych przez Beneficjenta w celu jego ograniczenia lub minimalizacji jego skutków. 3.8 Stosunki bilateralne Niniejszy Program Operacyjny został skonstruowany w sposób umożliwiający realizację wyżej wymienionego celu na poziomie wdrażanych w jego ramach projektów poprzez zawiązywanie partnerstw pomiędzy Beneficjentami a podmiotami pochodzącymi z krajów Darczyńców, deklarującymi chęć udziału w realizacji Projektów i tym samym wzmocnienie stosunków bilateralnych. Zachęcanie i ułatwianie tworzenia tego typu współpracy stanowi zadanie Operatora Programu. Do instrumentów tworzenia i rozwijania współpracy należą: 16

17 Fundusz Współpracy Dwustronnej na poziomie Programu (1 % alokacji) administrowany przez Operatora Programu. Zawiązanie partnerstwa wymaga, zgodnie z Art. 6.8 Regulacji, zawarcia umowy partnerskiej zweryfikowanej przed podpisaniem przez Operatora Programu Partnerzy na poziomie programu W ramach niniejszego Programu Operacyjnego nie przewiduje się partnerów na poziomie Programu pochodzących z krajów Darczyńców Partnerzy na poziomie projektów W ramach niniejszego Programu Operacyjnego Operator Programu przewiduje partnerstwa pomiędzy Beneficjentami, a podmiotami pochodzącymi z krajów Darczyńców, deklarującymi chęć udziału w realizacji Projektów oraz udziela pomocy wnioskodawcom w zawiązywaniu się ww. partnerstw na poziomie projektów. Partnerem projektu może być podmiot publiczny lub prywatny, komercyjny lub niekomercyjny, realizujący interes publiczny, jak również organizacje pozarządowe, których główna lokalizacja znajduje się w państwie-darczyńcy, państwie-beneficjencie lub kraju spoza EOG, który graniczy z odpowiednim państwem-beneficjentem, lub organizacja międzyrządowa. Rolą Operatora Programu jest pomoc wnioskodawcom w zawiązywaniu się partnerstw na poziomie projektów. W tym celu Operator Programu ustanowi w ramach programu Fundusz Współpracy Dwustronnej. Środki alokowane na Fundusz Współpracy Dwustronnej na poziomie Programu nie będą mniejsze niż 1 % całkowitych kosztów kwalifikowanych dla Programu Operacyjnego i będą przeznaczone na następujące działania: a) wymianę doświadczeń, wiedzy, technologii, i najlepszych praktyk pomiędzy Beneficjentami a organizacjami pochodzącymi z krajów Darczyńców. Wnioski aplikacyjne uznaje się za złożone w partnerstwie wówczas, gdy Beneficjent i Partner pochodzący z kraju Darczyńców zawarli umowę partnerską dotyczącą współpracy bilateralnej na czas realizacji Projektu, która powinna zostać dostarczona do Operatora Programu przed zawarciem umowy finansowej na dofinansowanie projektu. Zarówno wybór Partnera do Projektu, jak i świadczenie przez niego usług lub też transfer technologii powinny być realizowane zgodnie z obowiązującymi przepisami prawa krajowego i unijnego, ze szczególnym uwzględnieniem przepisów prawnych właściwych w zakresie zamówień publicznych Wnioskodawcy pochodzący z krajów Darczyńców W ramach niniejszego Programu Operacyjnego nie przewiduje się wnioskodawców pochodzących z kraju Darczyńców. 3.9 Projekty predefiniowane W ramach niniejszego Programu Operacyjnego Operator Programu przewiduje realizację dwóch projektów predefiniowanych zgłoszonych przez Operatora Programu w trybie pozakonkursowym. Europejski tydzień zrównoważonego transportu Działania edukacyjne i promocyjne w zakresie efektywności energetycznej oraz wykorzystania odnawialnych źródeł energii włączając ideę domów przyjaznych środowisku Realizacja powyższych projektów predefiniowanych wpłynie pozytywnie na wzrost świadomości społecznej i edukację w zakresie efektywności energetycznej. 17

18 Rezultaty Programu Operacyjnego zostaną osiągnięte m.in. poprzez zrealizowanie ogólnopolskich kampanii edukacyjnych nt. oszczędzania energii w gospodarstwach domowych, zrównoważonego transportu jak również wpływu nadużywania transportu samochodowego na zdrowie, jakość życia mieszkańców miast oraz stan środowiska w mieście. Szczegółową informację dotyczącą wymienionych powyżej projektów predefiniowanych stanowi Załącznik nr 2 do niniejszego Programu Operacyjnego Fundusz małych grantów W ramach niniejszego Programu Operacyjnego nie przewiduje się Funduszu małych grantów Zagadnienia przekrojowe Dobre zarządzanie Spośród elementów zagrażających polityce dobrego zarządzania, niewłaściwe zarządzanie ograniczające wzrost i rozwój gospodarczy oraz korupcja są uważane za jedne z najbardziej destrukcyjnych działań mających wpływ na wspieranie najlepszych projektów, a tym samym na osiągnięcie jak najlepszych rezultatów. Dobre zarządzanie sprzyja uczestnictwu i integracji podmiotów, wiąże się z odpowiedzialnością, zakłada szybką reakcję, jest przejrzyste, skuteczne i wydajne oraz zgodne z przepisami prawa. Tabela 4. Trzy elementy polityki dobrego zarządzania Operator Programu: Element 1. Zapobieganie nieprawidłowości, niegospodarności i korupcji - zapewnienie szerokiego dostępu do informacji dotyczącej programu operacyjnego oraz obszaru i zasad wsparcia, a także zasad wyboru projektów; - jawny i otwarty wybór projektów, które mają korzystać ze wsparcia w formie dofinansowania; - przejrzyste i zgodne z prawem udzielanie zamówień dotyczących świadczenia usług związanych z wdrażaniem programu, finansowanych ze środków MF EOG; - korzystanie z zewnętrznych, niezależnych instytucji na potrzeby ewaluacji programu; - zapewnienie, aby osoby fizyczne i instytucje zaangażowane w zarządzanie, ocenę, wydawanie zaleceń i monitoring wykorzystywania środków finansowych unikały konfliktów interesów; Beneficjent: - przestrzeganie zasad udzielania zamówień publicznych, określonych na poziomie krajowym i unijnym; - wykazanie wpływu projektu na różne aspekty praktyk dobrego zarządzania w państwie; - wdrażanie polityki dobrego zarządzania w oparciu o zasady przejrzystości i jawności. Element 2. Identyfikacja nieprawidłowości, niegospodarności i korupcji Operator Programu stosuje szereg procedur i narzędzi weryfikacji informacji, które mogą ujawnić ewentualne przypadki niewłaściwego zarządzania i korupcji m.in.: - zapewnia dostęp do podstawowych informacji dotyczących projektów, liczbowych danych finansowych i informacji dotyczących procesu udzielania dofinansowania; - zapewnia korzystanie z zewnętrznych instytucji do przeprowadzenia ewaluacji programu; Element 3. Zastosowanie odpowiednich sankcji 18

19 Realizując zasady polityki dobrego zarządzania Operator Programu może zażądać w stosunku do własnych pracowników lub Beneficjentów: - zaprzestania praktyk noszących znamiona konfliktu interesów; - wstrzymania, w całości lub w części, wypłacenia dofinansowania w okresie badania przez właściwe organy zarzutów niewłaściwego zarządzania lub korupcji do dalszego badania; - zwrotu środków pochodzących z MF EOG, które w następstwie prowadzonego postępowania zostały uznane za przedmiot niewłaściwego zarządzania lub korupcji, chyba że rezultaty i wyniki projektu przemawiają za niezastosowaniem tej sankcji. W trakcie realizacji polityki dobrego zarządzania, Operator Programu będzie ściśle współpracować z KPK i KMF Zagadnienia środowiskowe Na potrzeby Programu Operacyjnego koncepcja zrównoważonego rozwoju będzie rozpatrywana w trzech kategoriach: 1. środowisko naturalne jako podstawa zrównoważonego rozwoju; 2. gospodarka jako narzędzie osiągania zrównoważonego rozwoju; 3. dobra jakość życia (aspekt społeczny) jako cel zrównoważonego rozwoju. Zgodnie z zasadą zrównoważonego i trwałego rozwoju aspekty środowiskowe dotyczące m.in. poprawy efektywności energetycznej oraz zmian klimatu mają swoje odzwierciedlenie w Strategii Rozwoju Kraju na lata , określającym ramy i podstawy dla przygotowania niniejszego Programu Operacyjnego. Tabela 5. Respektowanie zasady zrównoważonego rozwoju środowiska na poziomie Operatora Programu i Beneficjenta: Operator Programu stosowanie przepisów prawa krajowego oraz unijnego dotyczących zasad korzystania ze środowiska i konieczności jego ochrony nadzór nad systematycznym monitoringiem środowiskowych rezultatów Programu udzielanie informacji nt. podjętych przedsięwzięć zmierzających do ograniczenia negatywnych rezultatów środowiskowych Programu udzielanie informacji nt. redukcji emisji gazów cieplarnianych oraz zanieczyszczeń powietrza w Programie udzielanie informacji nt. wzrostu wykorzystania energii pochodzącej z odnawialnych źródeł w produkcji ciepła lub energii elektrycznej poprzez realizację Programu Operacyjnego Beneficjent przeprowadzanie postępowania w sprawie oceny oddziaływania na środowisko zgodnie z przepisami prawa krajowego oraz dyrektywami UE udzielanie informacji o bezpośrednim i pośrednim wpływie projektu na środowisko, zdrowie i warunki życia ludzi, dobra materialne, zabytki oraz wzajemne oddziaływanie tych elementów analizę możliwości oraz sposobów zapobiegania i ograniczania negatywnego oddziaływania na środowisko oraz ustalenie wymaganego zakresu monitoringu redukcję emisji gazów cieplarnianych oraz zanieczyszczeń powietrza poprzez realizację Projektu wykorzystanie energii ze źródeł odnawialnych w produkcji ciepła lub energii elektrycznej w Projekcie udzielanie informacji nt. podjętych przedsięwzięć zmierzających do ograniczenia negatywnych rezultatów środowiskowych Projektu 19

20 Zrównoważony rozwój gospodarczy Realizacja zrównoważonego rozwoju gospodarczego jest oparta na zasadzie efektywności (racjonalnego gospodarowania środkami i zasobami. Przejawia się to w: wydajności, nakazującej przy dopuszczalnym poziomie zużycia zasobów przyrodniczych maksymalizowanie efektów społecznych i gospodarczych, oszczędności, nakazującej przy danym poziomie efektu społecznego i gospodarczego minimalizowanie zużycia zasobów przyrodniczych. Tabela 6. Zapewnienie zrównoważonego rozwoju ekonomicznego na poziomie Operatora Programu i Beneficjenta Operator Programu systematyczny monitoring wybranych prób projektów pod względem uzyskania w trakcie ich realizacji pozytywnych efektów ekonomicznego zrównoważonego rozwoju Beneficjent racjonalne wykorzystywanie surowców naturalnych oraz optymalne gospodarowanie zasobami i surowcami, w tym zarządzanie odpadami promocję ekologicznych i wysokosprawnych technologii produkcji, w tym promocję wytwarzania energii z najniższym kosztem dla środowiska stosowanie zasady "zanieczyszczający płaci" - sprawcy szkód w środowisku powinni ponosić koszty zapobiegania tym szkodom lub naprawiania ich skutków zasada przezorności polegająca na działaniu w oparciu o przewidywane, możliwe zagrożenia środowiska zamiast czekać na absolutnie pewne dowody naukowe (związane z tymi zagrożeniami) Zrównoważony rozwój społeczny Aspekt społeczny zrównoważonego rozwoju wyraża się wsparciem ze strony społeczeństwa obywatelskiego, jego zaangażowaniem w rozwiązywanie różnego rodzaju kwestii oraz udziałem w procesie decyzyjnym na różnych szczeblach (zarówno w sferze planowania i realizacji oraz kontroli i monitorowania stopnia realizacji przedsięwzięcia). Tabela 7. Zapewnienie zrównoważonego rozwoju społecznego na poziomie Operatora Programu i Beneficjenta Operator Programu dopuszczenie udziału społeczności lokalnej w procesie tworzenia Programu w drodze konsultacji udzielanie informacji nt. działań podejmowanych w Programie Równość płci Beneficjent dopuszczenie udziału społeczności lokalnej w procesie tworzenia Projektu w drodze konsultacji udzielanie informacji nt. działań podejmowanych w Projekcie Równość szans kobiet i mężczyzn jako zagadnienie horyzontalne w sposób nierozerwalny łączy się z nadrzędnym celem MF EOG, czyli ze zmniejszeniem różnic ekonomicznych i społecznych w obrębie Europejskiego Obszaru Gospodarczego. Prawa te są zagwarantowane przez Dyrektywę Rady 76/207/EWG z dnia 9 lutego 1976 roku w sprawie wprowadzenia w życie zasady równego traktowania kobiet i mężczyzn w zakresie dostępu do zatrudnienia, kształcenia i awansu zawodowego oraz warunków pracy, jak również przez Dyrektywę Rady 79/7/EWG z dnia 19 grudnia 1978 roku w sprawie stopniowego wprowadzania w życie zasady równego traktowania kobiet i mężczyzn w dziedzinie zabezpieczenia społecznego. W celu osiągnięcia zrównoważonego rozwoju gospodarczego i społecznego, ważne jest, aby kobiety i mężczyźni mieli równe prawa i szanse we wszystkich obszarach gospodarki i życia społecznego. 20

Program Operacyjny pn.; Oszczędzanie energii i promowanie odnawialnych źródeł energii w ramach Mechanizmu Finansowego Europejskiego Obszaru

Program Operacyjny pn.; Oszczędzanie energii i promowanie odnawialnych źródeł energii w ramach Mechanizmu Finansowego Europejskiego Obszaru Program Operacyjny pn.; Oszczędzanie energii i promowanie odnawialnych źródeł energii w ramach Mechanizmu Finansowego Europejskiego Obszaru Gospodarczego i Norweskiego Mechanizmu Finansowego 2009-2014

Bardziej szczegółowo

Program Operacyjny PL04 Oszczędzanie energii i promowanie odnawialnych źródeł energii

Program Operacyjny PL04 Oszczędzanie energii i promowanie odnawialnych źródeł energii Program Operacyjny PL04 Oszczędzanie energii i promowanie odnawialnych źródeł energii Na co można uzyskać pomoc w ramach programu PL04? Do dofinansowania kwalifikują się projekty mające na celu: termomodernizację

Bardziej szczegółowo

Szkolenie dla Wnioskodawców Programu Operacyjnego PL04: Oszczędzanie energii i promowanie odnawialnych źródeł energii

Szkolenie dla Wnioskodawców Programu Operacyjnego PL04: Oszczędzanie energii i promowanie odnawialnych źródeł energii Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej Szkolenie dla Wnioskodawców Programu Operacyjnego PL04: Oszczędzanie energii i promowanie odnawialnych źródeł energii Departament Ochrony Klimatu

Bardziej szczegółowo

ISLANDIĄ, KSIĘSTWEM LIECHTENSTEINU, KRÓLESTWEM NORWEGII, zwanymi dalej Państwami Darczyńcami

ISLANDIĄ, KSIĘSTWEM LIECHTENSTEINU, KRÓLESTWEM NORWEGII, zwanymi dalej Państwami Darczyńcami MEMORANDUM OF UNDERSTANDING WDRAŻANIA MECHANIZMU FINANSOWEGO EOG NA LATA 2009-2014 pomiędzy ISLANDIĄ, KSIĘSTWEM LIECHTENSTEINU, KRÓLESTWEM NORWEGII, zwanymi dalej Państwami Darczyńcami a RZECZĄPOSPOLITĄ

Bardziej szczegółowo

Finansowanie efektywności energetycznej w budynkach z funduszy europejskich w ramach perspektywy finansowej 2014-2020 Katowice, 11 czerwca 2015 r.

Finansowanie efektywności energetycznej w budynkach z funduszy europejskich w ramach perspektywy finansowej 2014-2020 Katowice, 11 czerwca 2015 r. Finansowanie efektywności energetycznej w budynkach z funduszy europejskich w ramach perspektywy finansowej 2014-2020 Katowice, 11 czerwca 2015 r. Dokument określający strategię interwencji funduszy europejskich

Bardziej szczegółowo

OŚ PRIORYTETOWA III RPO WO GOSPODARKA NISKOEMISYJNA KRYTERIA MERYTORYCZNE SZCZEGÓŁOWE

OŚ PRIORYTETOWA III RPO WO GOSPODARKA NISKOEMISYJNA KRYTERIA MERYTORYCZNE SZCZEGÓŁOWE OŚ PRIORYTETOWA III RPO WO 2014-2020 GOSPODARKA NISKOEMISYJNA KRYTERIA MERYTORYCZNE SZCZEGÓŁOWE Oś priorytetowa III Gospodarka niskoemisyjna Działanie 3.2 Efektywność energetyczna Poddziałanie 3.2.2 Efektywność

Bardziej szczegółowo

EUROPEJSKIE SŁONECZNE DNI ENERGIA SŁOŃCA FOTOWOLTAIKA TECHNOLOGIE, OPŁACALNOSĆ, REALIZACJE

EUROPEJSKIE SŁONECZNE DNI ENERGIA SŁOŃCA FOTOWOLTAIKA TECHNOLOGIE, OPŁACALNOSĆ, REALIZACJE EUROPEJSKIE SŁONECZNE DNI ENERGIA SŁOŃCA FOTOWOLTAIKA TECHNOLOGIE, OPŁACALNOSĆ, REALIZACJE Uwarunkowania prawne wspierania instalacji fotowoltaicznych ze środków UE w latach 2014-2020 Wojewódzki Fundusz

Bardziej szczegółowo

OŚ PRIORYTETOWA III RPO WO GOSPODARKA NISKOEMISYJNA KRYTERIA MERYTORYCZNE SZCZEGÓŁOWE

OŚ PRIORYTETOWA III RPO WO GOSPODARKA NISKOEMISYJNA KRYTERIA MERYTORYCZNE SZCZEGÓŁOWE Załącznik do Uchwały Nr 90/2016 KM RPO WO 2014-2020 OŚ PRIORYTETOWA III RPO WO 2014-2020 GOSPODARKA NISKOEMISYJNA KRYTERIA MERYTORYCZNE SZCZEGÓŁOWE Oś priorytetowa Działanie Poddziałanie III Gospodarka

Bardziej szczegółowo

OŚ PRIORYTETOWA III RPO WO GOSPODARKA NISKOEMISYJNA KRYTERIA MERYTORYCZNE SZCZEGÓŁOWE

OŚ PRIORYTETOWA III RPO WO GOSPODARKA NISKOEMISYJNA KRYTERIA MERYTORYCZNE SZCZEGÓŁOWE OŚ PRIORYTETOWA III RPO WO 2014-2020 GOSPODARKA NISKOEMISYJNA KRYTERIA MERYTORYCZNE SZCZEGÓŁOWE Oś priorytetowa Działanie Poddziałanie III Gospodarka niskoemisyjna 3.2 Efektywność energetyczna 3.2.1 Efektywność

Bardziej szczegółowo

OŚ PRIORYTETOWA III RPO WO GOSPODARKA NISKOEMISYJNA KRYTERIA MERYTORYCZNE SZCZEGÓŁOWE

OŚ PRIORYTETOWA III RPO WO GOSPODARKA NISKOEMISYJNA KRYTERIA MERYTORYCZNE SZCZEGÓŁOWE Załącznik do Uchwały Nr 33/2015 KM RPO WO 2014-2020 z dnia 26 listopada 2015 r. OŚ PRIORYTETOWA III RPO WO 2014-2020 GOSPODARKA NISKOEMISYJNA KRYTERIA MERYTORYCZNE SZCZEGÓŁOWE Oś priorytetowa III Gospodarka

Bardziej szczegółowo

Finansowanie przez WFOŚiGW w Katowicach przedsięwzięć z zakresu efektywności energetycznej. Katowice, marzec 2016 r.

Finansowanie przez WFOŚiGW w Katowicach przedsięwzięć z zakresu efektywności energetycznej. Katowice, marzec 2016 r. Finansowanie przez WFOŚiGW w Katowicach przedsięwzięć z zakresu efektywności energetycznej Katowice, marzec 2016 r. Wojewódzki Fundusz Wojewódzki Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Katowicach

Bardziej szczegółowo

Środki publiczne jako posiłkowe źródło finansowania inwestycji ekologicznych

Środki publiczne jako posiłkowe źródło finansowania inwestycji ekologicznych Środki publiczne jako posiłkowe źródło finansowania Bio Alians Doradztwo Inwestycyjne Sp. z o.o. Warszawa, 9 października 2013 r. Wsparcie publiczne dla : Wsparcie ze środków unijnych (POIiŚ i 16 RPO):

Bardziej szczegółowo

Program Operacyjny Infrastruktura i Środowisko

Program Operacyjny Infrastruktura i Środowisko FUNDUSZ UNIA EUROPEJSKA SPÓJNOŚCI Program Operacyjny Infrastruktura i Środowisko 2014-2020 Oś priorytetowa I: Podtytuł prezentacji Zmniejszenie emisyjności gospodarki Magdalena Misiurek Departament Gospodarki

Bardziej szczegółowo

Źródła finansowania instalacji prosumenckich

Źródła finansowania instalacji prosumenckich Źródła finansowania instalacji prosumenckich Seminarium: Więcej niż energia obywatelska energetyka odnawialna dla Lubelszczyzny Monika Mulier-Gogół Departament Gospodarki i Współpracy Zagranicznej Oddział

Bardziej szczegółowo

Audyt energetyczny podstawą dobrej termomodernizacji budynków Źródła finansowania przedsięwzięć termomodernizacyjnych i ekoenergetycznych

Audyt energetyczny podstawą dobrej termomodernizacji budynków Źródła finansowania przedsięwzięć termomodernizacyjnych i ekoenergetycznych Audyt energetyczny podstawą dobrej termomodernizacji budynków Źródła finansowania przedsięwzięć termomodernizacyjnych i ekoenergetycznych mgr inż. Krzysztof Szczotka www.agh.e du.pl BUDOWNICTWO

Bardziej szczegółowo

Wsparcie gospodarki niskoemisyjnej w ramach Programu Infrastruktura i Środowisko 2014-2020. Warszawa, 20 marca 2015 r.

Wsparcie gospodarki niskoemisyjnej w ramach Programu Infrastruktura i Środowisko 2014-2020. Warszawa, 20 marca 2015 r. Wsparcie gospodarki niskoemisyjnej w ramach Programu Infrastruktura i Środowisko 2014-2020 Warszawa, 20 marca 2015 r. UMOWA PARTNERSTWA Dokument określający strategię interwencji funduszy europejskich

Bardziej szczegółowo

Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej

Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej Finansowanie inwestycji OZE ze środków Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej Justyna Przybysz Doradca Departament Ochrony Klimatu

Bardziej szczegółowo

Mechanizmy wsparcia rozwoju zrównoważonej energii w ramach Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Świętokrzyskiego

Mechanizmy wsparcia rozwoju zrównoważonej energii w ramach Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Świętokrzyskiego Mechanizmy wsparcia rozwoju zrównoważonej energii w ramach Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Świętokrzyskiego 2014-2020 Alokacja RPO WŚ 2014-2020 3.1. Wytwarzanie i dystrybucja energii pochodzącej

Bardziej szczegółowo

DOFINANSOWANIE ZADAŃ ZWIĄZANYCH OCHRONY ŚRODOWISKA Z EFEKTYWNOŚCIĄ ENERGETYCZNĄ Z UWZGLĘDNIENIEM OZE ZE ŚRODKÓW WOJEWÓDZKIEGO FUNDUSZU

DOFINANSOWANIE ZADAŃ ZWIĄZANYCH OCHRONY ŚRODOWISKA Z EFEKTYWNOŚCIĄ ENERGETYCZNĄ Z UWZGLĘDNIENIEM OZE ZE ŚRODKÓW WOJEWÓDZKIEGO FUNDUSZU DOFINANSOWANIE ZADAŃ ZWIĄZANYCH Z EFEKTYWNOŚCIĄ ENERGETYCZNĄ Z UWZGLĘDNIENIEM OZE ZE ŚRODKÓW WOJEWÓDZKIEGO FUNDUSZU OCHRONY ŚRODOWISKA I GOSPODARKI WODNEJ W KIELCACH W 2016 ROKU KRYTERIA WYBORU PRZEDSIĘWZIĘĆ

Bardziej szczegółowo

Plan Gospodarki Niskoemisyjnej

Plan Gospodarki Niskoemisyjnej Projekt współfinansowany przez Unię Europejską ze środków Funduszu Spójności w ramach Programu Infrastruktura i Środowisko Dla rozwoju infrastruktury i środowiska Plan Gospodarki Niskoemisyjnej Mamy energię,

Bardziej szczegółowo

Źródła finansowania przedsięwzięć w zakresie efektywności energetycznej i OZE

Źródła finansowania przedsięwzięć w zakresie efektywności energetycznej i OZE Z a i n w e s t u j m y r a z e m w ś r o d o w i s k o Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej Źródła finansowania przedsięwzięć w zakresie efektywności energetycznej i OZE Gdańsk, 14

Bardziej szczegółowo

Dofinansowanie zadań z zakresu ochrony atmosfery. ze środków WFOŚiGW w Katowicach. Pawłowice,

Dofinansowanie zadań z zakresu ochrony atmosfery. ze środków WFOŚiGW w Katowicach. Pawłowice, Dofinansowanie zadań z zakresu ochrony atmosfery ze środków WFOŚiGW w Katowicach Pawłowice, 02.09.2014 Wojewódzki Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Katowicach został utworzony w czerwcu

Bardziej szczegółowo

Możliwość wsparcia ze środków zewnętrznych (w tym unijnych) inwestycji z obszaru efektywności energetycznej

Możliwość wsparcia ze środków zewnętrznych (w tym unijnych) inwestycji z obszaru efektywności energetycznej Możliwość wsparcia ze środków zewnętrznych (w tym unijnych) inwestycji z obszaru efektywności energetycznej ALEKSANDRA MALARZ DYREKTOR DEPARTAMENTU FUNDUSZY EUROPEJSKICH W MINISTERSTWIE ŚRODOWISKA Warszawa,

Bardziej szczegółowo

Poniżej przedstawiamy podstawowe informacje na temat działan objętych konkursem i potencjalnych beneficjentów.

Poniżej przedstawiamy podstawowe informacje na temat działan objętych konkursem i potencjalnych beneficjentów. Newsletter Nr 4 wrzesień 2009 REGIONALNY PROGRAM OPERACYJNY DLA WOJEWÓDZTWA POMORSKIEGO NA LATA 2007-2013 Wkrótce rusza konkurs dla działań: 5.4. Rozwój energetyki opartej na źródłach odnawialnych 5.5.

Bardziej szczegółowo

Mechanizm Finansowy EOG i Norweski Mechanizm Finansowy dla organizacji pozarządowych

Mechanizm Finansowy EOG i Norweski Mechanizm Finansowy dla organizacji pozarządowych Mechanizm Finansowy EOG i Norweski Mechanizm Finansowy dla organizacji pozarządowych Norbert Tomkiewicz Departament Polityki Regionalnej i Funduszy Strukturalnych Urząd Marszałkowski Województwa Małopolskiego

Bardziej szczegółowo

Dofinansowanie inwestycji ze środków WFOŚiGW w Katowicach skierowanych dla sektora ciepłowniczego. Listopad, 2017 r.

Dofinansowanie inwestycji ze środków WFOŚiGW w Katowicach skierowanych dla sektora ciepłowniczego. Listopad, 2017 r. Dofinansowanie inwestycji ze środków WFOŚiGW w Katowicach skierowanych dla sektora ciepłowniczego Listopad, 2017 r. Wojewódzki Fundusz Wojewódzki Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Katowicach

Bardziej szczegółowo

Mechanizmy finansowania projektów zakresu energetyki - Regionalny Program Operacyjny dla Województwa Pomorskiego na lata

Mechanizmy finansowania projektów zakresu energetyki - Regionalny Program Operacyjny dla Województwa Pomorskiego na lata Regionalny Program Operacyjny dla Województwa Pomorskiego na lata 2007-2013 Unia Europejska Mechanizmy finansowania projektów zakresu energetyki - Regionalny Program Operacyjny dla Województwa Pomorskiego

Bardziej szczegółowo

Plan Gospodarki Niskoemisyjnej zakres i struktura dokumentu

Plan Gospodarki Niskoemisyjnej zakres i struktura dokumentu Z a i n w e s t u j m y r a z e m w ś r o d o w i s k o Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej Plan Gospodarki Niskoemisyjnej zakres i struktura dokumentu Anna Pekar Zastępca Dyrektora

Bardziej szczegółowo

RPO mechanizmy finansowe wspomagania inwestycji EE i OZE

RPO mechanizmy finansowe wspomagania inwestycji EE i OZE Regionalny Program Operacyjny dla Województwa Pomorskiego na lata 2007-2013 Europejski Fundusz RPO 2007-2013 mechanizmy finansowe wspomagania inwestycji EE i OZE Maja Czarniawska, Departament Programów

Bardziej szczegółowo

Dofinansowanie zadań z zakresu efektywności energetycznej ze środków WFOŚiGW w Katowicach. Katowice, czerwiec 2016 r.

Dofinansowanie zadań z zakresu efektywności energetycznej ze środków WFOŚiGW w Katowicach. Katowice, czerwiec 2016 r. Dofinansowanie zadań z zakresu efektywności energetycznej ze środków WFOŚiGW w Katowicach Katowice, czerwiec 2016 r. Wojewódzki Fundusz Wojewódzki Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Katowicach

Bardziej szczegółowo

PROJEKT PLANU GOSPODARKI NISKOEMISYJNEJ DLA MIASTA OLSZTYNA KONSULTACJE SPOŁECZNE

PROJEKT PLANU GOSPODARKI NISKOEMISYJNEJ DLA MIASTA OLSZTYNA KONSULTACJE SPOŁECZNE PROJEKT PLANU GOSPODARKI NISKOEMISYJNEJ DLA MIASTA OLSZTYNA 06.05.2015 KONSULTACJE SPOŁECZNE 1 Plan prezentacji 1. Wprowadzenie 2. Ważne fakty 3. O Planie gospodarki niskoemisyjnej 4. Inwentaryzacja emisji

Bardziej szczegółowo

Plan gospodarki niskoemisyjnej dla Gdańskiego Obszaru Metropolitalnego

Plan gospodarki niskoemisyjnej dla Gdańskiego Obszaru Metropolitalnego ATMOTERM S.A. Dla rozwoju infrastruktury i środowiska Plan gospodarki niskoemisyjnej dla Gdańskiego Obszaru Metropolitalnego Gdański Obszar Metropolitalny 2015 Projekt Plan gospodarki niskoemisyjnej dla

Bardziej szczegółowo

Mechanizm Finansowy EOG na lata 2009-14 Memorandum of Understanding Rzeczpospolita Polska. Ramy wdrażania

Mechanizm Finansowy EOG na lata 2009-14 Memorandum of Understanding Rzeczpospolita Polska. Ramy wdrażania Mechanizm Finansowy EOG na lata 2009-14 Memorandum of Understanding Rzeczpospolita Polska Ramy wdrażania ZAŁĄCZNIK B Zgodnie z Artykułem 2.1 Regulacji strony niniejszego Memorandum of Understanding uzgodniły

Bardziej szczegółowo

KRÓLESTWEM NORWEGII, zwanym dalej Norwegią"

KRÓLESTWEM NORWEGII, zwanym dalej Norwegią MEMORANDUM OF UNDERSTANDING WDRAŻANIA NORWESKIEGO MECHANIZMU FINANSOWEGO NA LATA 2009-2014 pomiędzy KRÓLESTWEM NORWEGII, zwanym dalej Norwegią" a RZECZĄPOSPOLITĄ POLSKĄ, zwaną dalej Państwem Beneficjentem"

Bardziej szczegółowo

Dofinansowanie termomodernizacji budynków ze środków WFOŚiGW w Katowicach. Katowice, czerwiec 2016 r.

Dofinansowanie termomodernizacji budynków ze środków WFOŚiGW w Katowicach. Katowice, czerwiec 2016 r. Dofinansowanie termomodernizacji budynków ze środków WFOŚiGW w Katowicach Katowice, czerwiec 2016 r. Wojewódzki Fundusz Wojewódzki Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Katowicach został utworzony

Bardziej szczegółowo

Dofinansowanie zadań z zakresu ochrony atmosfery. ze środków WFOŚiGW w Katowicach

Dofinansowanie zadań z zakresu ochrony atmosfery. ze środków WFOŚiGW w Katowicach Dofinansowanie zadań z zakresu ochrony atmosfery ze środków WFOŚiGW w Katowicach PROGRAMY OGRANICZENIA EMISJI REALIZOWANE PRZEZ JEDNOSTKI SAMORZĄDU TERYTORIALNEGO Wojewódzki Fundusz Ochrony Środowiska

Bardziej szczegółowo

Wsparcie inwestycyjne dla instalacji wytwarzających ciepło z OZE

Wsparcie inwestycyjne dla instalacji wytwarzających ciepło z OZE Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej Wsparcie inwestycyjne dla instalacji wytwarzających ciepło z OZE Dr Małgorzata Skucha Prezes Zarządu NFOŚiGW Warszawa, 09.12.2014 Oferta aktualna

Bardziej szczegółowo

3 Propozycja programu

3 Propozycja programu Regulacje w sprawie wdrażania Mechanizmu Finansowego EOG i Norweskiego Mechanizmu Finansowego na lata 2009-14 Załącznik nr 9 Podręcznik Operatora Programu Dodatek 1 Wzór propozycji programu [wersja ostateczna

Bardziej szczegółowo

unijnych i krajowych

unijnych i krajowych Możliwości dofinansowania działań i inwestycji z zakresu gospodarki niskoemisyjnej. ze środków unijnych i krajowych SPOTKANIE Z PRZEDSIĘBIORCAMI Miejski Ośrodek Kultury w Józefowie ul. Wyszyńskiego 1 9

Bardziej szczegółowo

Finansowanie planów gospodarki niskoemisyjnej w gminach

Finansowanie planów gospodarki niskoemisyjnej w gminach Finansowanie planów gospodarki niskoemisyjnej w gminach IX oś priorytetowa POIiŚ, Działanie 9.3 ANNA PEKAR Zastępca Dyrektora Departamentu Ochrony Klimatu NFOŚiGW Poznań, 17 września 2013 r. 2 Plan prezentacji

Bardziej szczegółowo

Podziałanie Ograniczanie zanieczyszczeń powietrza i rozwój mobilności miejskiej, Typ projektu: Ograniczenie,,niskiej emisji

Podziałanie Ograniczanie zanieczyszczeń powietrza i rozwój mobilności miejskiej, Typ projektu: Ograniczenie,,niskiej emisji KRYTERIA DOSTĘPU Załącznik do Uchwały nr 73/XXXIII/018 Komitetu Monitorującego Regionalny Program Operacyjny Województwa Mazowieckiego na lata 014-00 z dnia lutego 018 roku Podziałanie 4.3.1 Ograniczanie

Bardziej szczegółowo

PROGRAM PRIORYTETOWY

PROGRAM PRIORYTETOWY Załącznik nr 1 do Uchwały Nr 20/212/2016 Rady Nadzorczej WFOŚiGW w Poznaniu z dnia 28 października 2016 r. PROGRAM PRIORYTETOWY TERMOMODERNIZACJA BUDYNKÓW MIESZKALNYCH JEDNORODZINNYCH TERMO - 2017 1. Cel

Bardziej szczegółowo

Fundusze unijne dla odnawialnych źródeł energii w nowej perspektywie finansowej. Warszawa, 3 kwietnia 2013 r.

Fundusze unijne dla odnawialnych źródeł energii w nowej perspektywie finansowej. Warszawa, 3 kwietnia 2013 r. Fundusze unijne dla odnawialnych źródeł energii w nowej perspektywie finansowej Warszawa, 3 kwietnia 2013 r. Dokumenty strategiczne KOMUNIKAT KOMISJI EUROPA 2020 Strategia na rzecz inteligentnego i zrównoważonego

Bardziej szczegółowo

Regionalny Program Operacyjny Województwa Dolnośląskiego Oś priorytetowa 3 Gospodarka niskoemisyjna

Regionalny Program Operacyjny Województwa Dolnośląskiego Oś priorytetowa 3 Gospodarka niskoemisyjna Regionalny Program Operacyjny Województwa Dolnośląskiego 2014-2020 Oś priorytetowa 3 Gospodarka niskoemisyjna Schemat 3.1.C Projekty grantowe, dotyczące produkcji energii elektrycznej i/lub cieplnej (wraz

Bardziej szczegółowo

Sztuka dzielenia się energią

Sztuka dzielenia się energią Pozyskiwanie funduszy pomocowych studium przypadku SPEC S.A. Sztuka dzielenia się energią Proces identyfikacji Projektu -cele funduszy pomocowych Cele Unii Europejskiej dla projektów inwestycyjnych w ciepłownictwie

Bardziej szczegółowo

Źródła finansowania przedsięwzięć w zakresie efektywności energetycznej i OZE środki POIiŚ i NFOŚiGW Anna Trudzik Zielona Góra, 4 października 2017

Źródła finansowania przedsięwzięć w zakresie efektywności energetycznej i OZE środki POIiŚ i NFOŚiGW Anna Trudzik Zielona Góra, 4 października 2017 Z a i n w e s t u j m y r a z e m w ś r o d o w i s k o Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej Źródła finansowania przedsięwzięć w zakresie efektywności energetycznej i OZE środki POIiŚ

Bardziej szczegółowo

Listach przedsięwzięć priorytetowych

Listach przedsięwzięć priorytetowych Instrumenty finansowania wzrostu efektywności energetycznej w programach NFOŚiGW i WFOŚiGW Dr inż. Marek Mielczarek Prezes Zarządu WFOŚiGW we Wrocławiu Wojewódzki Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki

Bardziej szczegółowo

Uwaga: Jeżeli projekt zawiera inne koszty kwalifikowane poza pracami inwestycyjnymi, nie muszą one wynikać z audytu.

Uwaga: Jeżeli projekt zawiera inne koszty kwalifikowane poza pracami inwestycyjnymi, nie muszą one wynikać z audytu. KRYTERIA DOSTĘPU Działanie 4.2,,Efektywność energetyczna, Typ projektu: Termomodernizacja budynków użyteczności publicznej, nabór wniosków na projekty wskazane w Planie inwestycyjnym dla subregionów objętych

Bardziej szczegółowo

Rozwój małych i średnich systemów ciepłowniczych Finansowanie rozwoju ciepłownictwa

Rozwój małych i średnich systemów ciepłowniczych Finansowanie rozwoju ciepłownictwa Rozwój małych i średnich systemów ciepłowniczych Finansowanie rozwoju ciepłownictwa Michał Leszczyński WFOŚiGW w Gdańsku Gdańsk, 06.12.2018 r. Plan prezentacji 1. Program Operacyjny Infrastruktura i Środowisko:

Bardziej szczegółowo

Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej

Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej Agnieszka Zagrodzka Zastępca Dyrektora Departament Ochrony Klimatu Plan prezentacji Program dla przedsięwzięć w zakresie odnawialnych źródeł energii

Bardziej szczegółowo

I Kongres Ekologii Powietrza. Kielce, r.

I Kongres Ekologii Powietrza. Kielce, r. I Kongres Ekologii Powietrza Kielce, 28.02.2019r. Podejmowane działania na rzecz poprawy jakości powietrza: 1. Termomodernizacja budynków użyteczności publicznej. 2. Montaż instalacji odnawialnych źródeł

Bardziej szczegółowo

Efektywność energetyczna w budownictwie oferta finansowa

Efektywność energetyczna w budownictwie oferta finansowa Z a i n w e s t u j m y r a z e m w ś r o d o w i s k o Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej Efektywność energetyczna w budownictwie oferta finansowa Warszawa, 09.02.2018r. Poddziałanie

Bardziej szczegółowo

Plan gospodarki niskoemisyjnej dla miasta Mielca

Plan gospodarki niskoemisyjnej dla miasta Mielca Plan gospodarki niskoemisyjnej dla miasta Mielca Czym jest Plan gospodarki niskoemisyjnej (PGN)? Plan gospodarki niskoemisyjnej jest dokumentem bazującym na informacjach dotyczących wielkości zużycia energii

Bardziej szczegółowo

PLAN DZIAŁAŃ NA RZECZ ZRÓWNOWAŻONEJ ENERGII DLA MIASTA KOŚCIERZYNA

PLAN DZIAŁAŃ NA RZECZ ZRÓWNOWAŻONEJ ENERGII DLA MIASTA KOŚCIERZYNA PLAN DZIAŁAŃ NA RZECZ ZRÓWNOWAŻONEJ ENERGII DLA MIASTA KOŚCIERZYNA PRZYSTĄPIENIE DO POROZUMIENIA MIĘDZY BURMISTRZAMI 23 marca 2011 na mocy Uchwały Nr VII/38/11 Rady Miasta Kościerzyna przystępuje do grona

Bardziej szczegółowo

PROSUMENT finansowanie energetyki rozproszonej doświadczenia wdrażania projektu Jacek Chrzanowski Prezes Zarządu WFOŚiGW w Szczecinie

PROSUMENT finansowanie energetyki rozproszonej doświadczenia wdrażania projektu Jacek Chrzanowski Prezes Zarządu WFOŚiGW w Szczecinie PROSUMENT finansowanie energetyki rozproszonej doświadczenia wdrażania projektu Jacek Chrzanowski Prezes Zarządu WFOŚiGW w Szczecinie PROGRAM PROSUMENT 16 września 2014 r. WFOŚiGW w Szczecinie podpisał

Bardziej szczegółowo

Inwestycje środowiskowe w perspektywie 2014-2020 wybór obszarów finansowania

Inwestycje środowiskowe w perspektywie 2014-2020 wybór obszarów finansowania Inwestycje środowiskowe w perspektywie 2014-2020 wybór obszarów finansowania Pytanie: Jak wykorzystać praktyczną wiedzę z zakresu wydawania decyzji środowiskowych w celu prawidłowej identyfikacji obszarów

Bardziej szczegółowo

PROGRAM PRIORYTETOWY

PROGRAM PRIORYTETOWY Tytuł Programu: PROGRAM PRIORYTETOWY Program dla przedsięwzięć w zakresie odnawialnych źródeł energii i obiektów wysokosprawnej kogeneracji Część 2) wdrażana przez wojewódzkie fundusze ochrony środowiska

Bardziej szczegółowo

DOFINANSOWANIE DZIAŁAŃ ZWIĄZANYCH

DOFINANSOWANIE DZIAŁAŃ ZWIĄZANYCH DOFINANSOWANIE DZIAŁAŃ ZWIĄZANYCH Z EFEKTYWNOŚCIĄ ENERGETYCZNĄ ZE ŚRODKÓW ZEWNĘTRZNYCH Poziom krajowy Program Operacyjny Infrastruktura i Środowisko (PO IiŚ) 1.2 Promowanie efektywności energetycznej i

Bardziej szczegółowo

Wojewódzkie Fundusze Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w systemie finansowania zadań proekologicznych w Polsce. Kołobrzeg, 9 grudnia 2013 roku

Wojewódzkie Fundusze Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w systemie finansowania zadań proekologicznych w Polsce. Kołobrzeg, 9 grudnia 2013 roku Wojewódzkie Fundusze Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w systemie finansowania zadań proekologicznych w Polsce Kołobrzeg, 9 grudnia 2013 roku Narzędzia polityki ekologicznej państwa: instrumenty prawne

Bardziej szczegółowo

OGÓLNOPOLSKI SYSTEM WSPARCIA DORADCZEGO

OGÓLNOPOLSKI SYSTEM WSPARCIA DORADCZEGO OGÓLNOPOLSKI SYSTEM WSPARCIA DORADCZEGO DLA SEKTORA PUBLICZNEGO, MIESZKALNICTWA ORAZ PRZEDSIĘBIORCÓW W ZAKRESIE EFEKTYWNOŚCI ENERGETYCZNEJ ORAZ OZE WOJEWÓDZKI FUNDUSZ OCHRONY ŚRODOWISKA i GOSPODARKI WODNEJ

Bardziej szczegółowo

FINANSOWANIE GOSPODARKI

FINANSOWANIE GOSPODARKI FINANSOWANIE GOSPODARKI NISKOEMISYJNEJ W GMINACH OPRACOWANO NA PODSTAWIE PUBLIKACJI NOWA MISJA NISKA EMISJA DOTACJE I POŻYCZKI Z NARODOWEGO FUNDUSZU OCHRONY ŚRODOWISKA i GOSPODARKI WODNEJ W latach 2008

Bardziej szczegółowo

Rzeszów, 4 grudnia 2013r.

Rzeszów, 4 grudnia 2013r. Rzeszów, 4 grudnia 2013r. W Polsce funkcjonuje 16 wojewódzkich funduszy ochrony środowiska oraz Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej. NFOŚiGW oraz wojewódzkie fundusze łączy wspólny

Bardziej szczegółowo

Plany gospodarki niskoemisyjnej

Plany gospodarki niskoemisyjnej Plany gospodarki niskoemisyjnej Beneficjenci: gminy oraz ich grupy (związki, stowarzyszenia, porozumienia) Termin naboru: 02.09.2013 31.10.2013 Budżet konkursu: 10,0 mln PLN Dofinansowanie: dotacja w wysokości

Bardziej szczegółowo

Gospodarka niskoemisyjna wsparcie w ramach w ramach PO IiŚ 2014-2020

Gospodarka niskoemisyjna wsparcie w ramach w ramach PO IiŚ 2014-2020 Gospodarka niskoemisyjna wsparcie w ramach w ramach PO IiŚ 2014-2020 Konferencja: Gospodarka jutra Energia Rozwój Środowisko Wrocław, 20 stycznia 2016 r. Plan prezentacji 1. Organizacja 2. Obszary interwencji

Bardziej szczegółowo

Wsparcie projektów poprawiających efektywność energetyczną w ramach dostępnych środków dotacyjnych

Wsparcie projektów poprawiających efektywność energetyczną w ramach dostępnych środków dotacyjnych Wsparcie projektów poprawiających efektywność energetyczną w ramach dostępnych środków dotacyjnych Lesław Janowicz econet OpenFunding Sp. z o.o. 28.10.2015 Nie wiemy wszystkiego, ale czujemy się ekspertami

Bardziej szczegółowo

Programy dla przedsiębiorców na rzecz innowacji w ochronie środowiska w latach 2014-2020

Programy dla przedsiębiorców na rzecz innowacji w ochronie środowiska w latach 2014-2020 Programy dla przedsiębiorców na rzecz innowacji w ochronie środowiska w latach 2014-2020 Katowice, maj 2014 roku Programy dla przedsiębiorców na rzecz innowacji w ochronie środowiska w latach 2014-2020

Bardziej szczegółowo

UCHWAŁA NR 76/KM RPO-L2020/2017 KOMITETU MONITORUJĄCEGO REGIONALNY PROGRAM OPERACYJNY LUBUSKIE 2020

UCHWAŁA NR 76/KM RPO-L2020/2017 KOMITETU MONITORUJĄCEGO REGIONALNY PROGRAM OPERACYJNY LUBUSKIE 2020 UCHWAŁA NR 76/KM RPO-L2020/2017 KOMITETU MONITORUJĄCEGO REGIONALNY PROGRAM OPERACYJNY LUBUSKIE 2020 z dnia 10 października 2017 r. zmieniająca uchwałę nr 4/KM RPO-L2020/2015 Komitetu Monitorującego Regionalny

Bardziej szczegółowo

IR ZWIĘKSZENIE POTENCJAŁU NAUKOWO-BADAWCZEGO

IR ZWIĘKSZENIE POTENCJAŁU NAUKOWO-BADAWCZEGO Program Operacyjny Inteligentny Rozwój, 2014-2020 Kryteria wyboru projektów Kryteria formalne jednakowe dla wszystkich działań wdrażanych za pośrednictwem projektów grantowych realizowanych w trybie pozakonkursowym

Bardziej szczegółowo

Informacja o konkursach strukturalnych z UE na lata 2014-2020 (ogólnopolskie, regionalne) dla Wspólnot i Spółdzielni

Informacja o konkursach strukturalnych z UE na lata 2014-2020 (ogólnopolskie, regionalne) dla Wspólnot i Spółdzielni Informacja o konkursach strukturalnych z UE na lata 2014-2020 (ogólnopolskie, regionalne) dla Wspólnot i Spółdzielni W roku 2014r. odbyły się ostanie konkursy z pozostałości puli pieniężnej z UE drugiego

Bardziej szczegółowo

Wsparcie rozwoju OZE w perspektywie finansowej UE 2014-2020

Wsparcie rozwoju OZE w perspektywie finansowej UE 2014-2020 Wsparcie rozwoju OZE w perspektywie finansowej UE 2014-2020 Marceli Niezgoda Podsekretarz Stanu w Ministerstwie Infrastruktury i Rozwoju Lublin, 26 marca 2015 r. Europejskie Fundusze Strukturalne i Inwestycyjne

Bardziej szczegółowo

OCHRONA ATMOSFERY. WFOŚiGW w Zielonej Górze wrzesień, 2015 r.

OCHRONA ATMOSFERY. WFOŚiGW w Zielonej Górze wrzesień, 2015 r. OCHRONA ATMOSFERY WFOŚiGW w Zielonej Górze wrzesień, 2015 r. LISTA PRZEDSIĘWZIĘĆ PRIORYTETOWYCH WFOŚiGW W ZIELONEJ GÓRZE NA 2016 ROK KOMPONENT OCHRONA ATMOSFERY Wykorzystywanie odnawialnych źródeł energii.

Bardziej szczegółowo

Wojciech Piskorski Prezes Zarządu Carbon Engineering sp. z o.o. 27/09/2010 1

Wojciech Piskorski Prezes Zarządu Carbon Engineering sp. z o.o. 27/09/2010 1 PRAKTYCZNE ASPEKTY OBLICZANIA REDUKCJI EMISJI NA POTRZEBY PROJEKTÓW WYKORZYSTUJĄCYCH DOFINANSOWANIE Z SYSTEMU ZIELONYCH INWESTYCJI W RAMACH PROGRAMU PRIORYTETOWEGO ZARZĄDZANIE ENERGIĄ W BUDYNKACH UŻYTECZNOŚCI

Bardziej szczegółowo

SZCZYRK, Czerwiec 2015 www.w f o s i g w. k a t o w i c e. p l

SZCZYRK, Czerwiec 2015 www.w f o s i g w. k a t o w i c e. p l Wdrażanie Działania 1.7 PO IiŚ na lata 2014-2020 -Kompleksowa likwidacja niskiej emisji na terenie konurbacji śląsko dąbrowskiej SZCZYRK, Czerwiec 2015 www.w f o s i g w. k a t o w i c e. p l Program Operacyjny

Bardziej szczegółowo

PROGRAM OGRANICZENIA NISKIEJ EMISJI I POPRAWY EFEKTYWNOŚCI ENERGETYCZNEJ - PROGRAM PRIORYTETOWY

PROGRAM OGRANICZENIA NISKIEJ EMISJI I POPRAWY EFEKTYWNOŚCI ENERGETYCZNEJ - PROGRAM PRIORYTETOWY PROGRAM OGRANICZENIA NISKIEJ EMISJI I POPRAWY EFEKTYWNOŚCI - PROGRAM PRIORYTETOWY Niska emisja emisja komunikacyjna i emisja pyłów i szkodliwych gazów pochodząca z lokalnych kotłowni i domowych pieców

Bardziej szczegółowo

Finansowanie modernizacji i rozwoju systemów ciepłowniczych

Finansowanie modernizacji i rozwoju systemów ciepłowniczych FUNDUSZ UNIA EUROPEJSKA SPÓJNOŚCI Finansowanie modernizacji i rozwoju systemów ciepłowniczych Podtytuł prezentacji Anna Pekar Zastępca Dyrektora Departament Ochrony Klimatu Styczeń 2013, Lublin Narodowy

Bardziej szczegółowo

Załącznik do Uchwały Nr 88/16 Komitetu Monitorującego RPO WM na lata z dnia 14 grudnia 2016 r

Załącznik do Uchwały Nr 88/16 Komitetu Monitorującego RPO WM na lata z dnia 14 grudnia 2016 r Załącznik do Uchwały Nr 88/16 Komitetu Monitorującego RPO WM na lata 2014-2020 z dnia 14 grudnia 2016 r nr i nazwa osi priorytetowej nr i nazwa działania / poddziałania 3 OŚ PRIORYTETOWA PRZEDSIĘBIORCZA

Bardziej szczegółowo

Spotkanie informacyjne dla zarządców budynków, spółdzielni mieszkaniowych oraz wspólnot mieszkaniowych z terenu Aglomeracji Opolskiej

Spotkanie informacyjne dla zarządców budynków, spółdzielni mieszkaniowych oraz wspólnot mieszkaniowych z terenu Aglomeracji Opolskiej Spotkanie informacyjne dla zarządców budynków, spółdzielni mieszkaniowych oraz wspólnot mieszkaniowych z terenu Aglomeracji Opolskiej Opole 18.05.2015r. Plan Prezentacji 1. Plan Gospodarki Niskoemisyjnej

Bardziej szczegółowo

Agnieszka Sobolewska Dyrektor Biura WFOŚiGW w Szczecinie

Agnieszka Sobolewska Dyrektor Biura WFOŚiGW w Szczecinie Agnieszka Sobolewska Dyrektor Biura WFOŚiGW w Szczecinie Wojewódzki Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Szczecinie istnieje nieprzerwanie od 1993 roku. Działa na mocy Ustawy Prawo Ochrony

Bardziej szczegółowo

WFOŚiGW w Katowicach jako instrument wspierania efektywności energetycznej oraz wdrażania odnawialnych źródeł energii. Katowice, 16 grudnia 2014 roku

WFOŚiGW w Katowicach jako instrument wspierania efektywności energetycznej oraz wdrażania odnawialnych źródeł energii. Katowice, 16 grudnia 2014 roku WFOŚiGW w Katowicach jako instrument wspierania efektywności energetycznej oraz wdrażania odnawialnych źródeł energii Katowice, 16 grudnia 2014 roku Wojewódzki Fundusz Wojewódzki Fundusz Ochrony Środowiska

Bardziej szczegółowo

TERMOMODERNIZACJA BUDYNKÓW. w RAMACH PERSPEKTYWY FINANSOWEJ NA LATA 2014-2020

TERMOMODERNIZACJA BUDYNKÓW. w RAMACH PERSPEKTYWY FINANSOWEJ NA LATA 2014-2020 TERMOMODERNIZACJA BUDYNKÓW w RAMACH PERSPEKTYWY FINANSOWEJ NA LATA 2014-2020 Warszawa, 16 kwietnia 2015 OGÓLNE ZAGADNIENIA ZWIĄZANE Z EFEKTYWNOŚCIĄ ENERGETYCZNĄ EFEKTYWNOŚĆ ENERGETYCZNA stosunek uzyskanych

Bardziej szczegółowo

Prezentacja programów priorytetowych NFOŚiGW w obszarze efektywności energetycznej w administracji publicznej

Prezentacja programów priorytetowych NFOŚiGW w obszarze efektywności energetycznej w administracji publicznej Z a i n w e s t u j m y r a z e m w śr o d o w i s k o Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej Możliwości finansowania projektów związanych z podnoszeniem efektywności energetycznej i środowiskowej

Bardziej szczegółowo

Usytuowanie i regulacje prawne dotyczące biomasy leśnej

Usytuowanie i regulacje prawne dotyczące biomasy leśnej Usytuowanie i regulacje prawne dotyczące biomasy leśnej Wzywania stojące przed polską energetyką w świetle Polityki energetycznej Polski do 2030 roku Wysokie zapotrzebowanie na energię dla rozwijającej

Bardziej szczegółowo

PROGRAM PRIORYTETOWY

PROGRAM PRIORYTETOWY Tytuł programu: PROGRAM PRIORYTETOWY Załącznik nr 1 do uchwały Zarządu NFOŚiGW nr... z dnia... Efektywne wykorzystanie energii Część 4) LEMUR- Energooszczędne Budynki Użyteczności Publicznej 1. Cel programu

Bardziej szczegółowo

OPIS DZIAŁANIA. Priorytet inwestycyjny 4.b. promowanie efektywności energetycznej i korzystania z odnawialnych źródeł energii w przedsiębiorstwach.

OPIS DZIAŁANIA. Priorytet inwestycyjny 4.b. promowanie efektywności energetycznej i korzystania z odnawialnych źródeł energii w przedsiębiorstwach. OPIS DZIAŁANIA Priorytet inwestycyjny 4.b. promowanie efektywności energetycznej i korzystania z odnawialnych źródeł energii w przedsiębiorstwach. 1. Nazwa działania Działanie 3.2 Efektywność energetyczna

Bardziej szczegółowo

Program LIFE. Współfinansowanie programu LIFE

Program LIFE. Współfinansowanie programu LIFE Załącznik nr 3 Pozostałe programy obsługiwane przez NFOŚiGW LIFE: http://www.nfosigw.gov.pl/oferta-finansowania/srodki-zagraniczne/instrument-finansowy-life/ Środki norweskie: https://www.nfosigw.gov.pl/oferta-finansowania/srodki-norweskie/programy/

Bardziej szczegółowo

EFEKTYWNOŚĆ ENERGETYCZNA A REGIONALNY PROGRAM OPERACYJNY WOJEWÓDZTWA LUBELSKIEGO

EFEKTYWNOŚĆ ENERGETYCZNA A REGIONALNY PROGRAM OPERACYJNY WOJEWÓDZTWA LUBELSKIEGO EFEKTYWNOŚĆ ENERGETYCZNA A REGIONALNY PROGRAM OPERACYJNY WOJEWÓDZTWA LUBELSKIEGO Konferencja Efektywne gospodarowanie energią - możliwości finansowania zewnętrznego inwestycji w sferze publicznej, prywatnej,

Bardziej szczegółowo

Dyrektywa weszła w życie 8 lipca 2010 r. ( 20 dni po opublikowaniu). Warunkowość ex ante - Dyrektywa 2010/31/UE. Kraków, 5-6 lipca 2012 r.

Dyrektywa weszła w życie 8 lipca 2010 r. ( 20 dni po opublikowaniu). Warunkowość ex ante - Dyrektywa 2010/31/UE. Kraków, 5-6 lipca 2012 r. Ministerstwo Transportu, Budownictwa I Gospodarki Morskiej Ministry of Transport, Construction and Maritime Economy Efektywność energetyczna oraz racjonalne wykorzystanie zasobów energetycznych w aspekcie

Bardziej szczegółowo

Podziałanie Ograniczanie zanieczyszczeń powietrza i rozwój mobilności miejskiej (typ projektu: Ograniczenie,,niskiej emisji )

Podziałanie Ograniczanie zanieczyszczeń powietrza i rozwój mobilności miejskiej (typ projektu: Ograniczenie,,niskiej emisji ) KRYTERIA DOSTĘPU Załącznik do Uchwały nr 10/XXI//017 Komitetu Monitorującego Regionalny Program Operacyjny Województwa Mazowieckiego na lata 014-00 z dnia 10 lutego 017 roku Podziałanie 4.3.1 Ograniczanie

Bardziej szczegółowo

Forum Gospodarki Niskoemisyjnej Warszawa, dnia 19 kwietnia 2013 r. Dr Małgorzata SKUCHA Prezes Zarządu NFOŚiGW

Forum Gospodarki Niskoemisyjnej Warszawa, dnia 19 kwietnia 2013 r. Dr Małgorzata SKUCHA Prezes Zarządu NFOŚiGW Mechanizmy wsparcia gospodarki niskoemisyjnej dotychczasowe doświadczenia i nowa perspektywa finansowa (wprowadzenie do dyskusji na IV sesji panelowej) Dr Małgorzata SKUCHA Prezes Zarządu NFOŚiGW Forum

Bardziej szczegółowo

G S O P S O P D O A D R A K R I K NI N SK S O K E O M

G S O P S O P D O A D R A K R I K NI N SK S O K E O M PLAN GOSPODARKI NISKOEMISYJNEJ MIASTA CHOJNICE na lata 2015 2020 2020 17.10.2015 2015-10-07 1 Spis treści 1. Wstęp 2. Założenia polityki energetycznej na szczeblu międzynarodowym i krajowym 3. Charakterystyka

Bardziej szczegółowo

Szkolenie dla Wnioskodawców Programu Operacyjnego PL04: Oszczędzanie energii i promowanie odnawialnych źródeł energii

Szkolenie dla Wnioskodawców Programu Operacyjnego PL04: Oszczędzanie energii i promowanie odnawialnych źródeł energii Szkolenie dla Wnioskodawców Programu Operacyjnego PL04: Oszczędzanie energii i promowanie odnawialnych źródeł energii Janusz Mikułowski Departament Funduszy Norweskich Warszawa, czerwiec 2013 r. Rodzaje

Bardziej szczegółowo

Załącznik nr 1 do Uchwały nr 1232/2016 Zarządu Województwa Świętokrzyskiego z dnia 2 marca 2016 roku.

Załącznik nr 1 do Uchwały nr 1232/2016 Zarządu Województwa Świętokrzyskiego z dnia 2 marca 2016 roku. Załącznik nr 1 do Uchwały nr 1232/2016 Zarządu Województwa Świętokrzyskiego z dnia 2 marca 2016 roku. 1. Numer i nazwa osi priorytetowej 6. Rozwój miast 2. Cele szczegółowe osi priorytetowej Zwiększona

Bardziej szczegółowo

Źródła finansowania przedsięwzięć w zakresie efektywności energetycznej i OZE - środki regionalne

Źródła finansowania przedsięwzięć w zakresie efektywności energetycznej i OZE - środki regionalne Źródła finansowania przedsięwzięć w zakresie efektywności energetycznej i OZE - środki regionalne Michał Leszczyński Gdańsk, 14.09.2017 r. Plan prezentacji 1. Regionalny Program Operacyjny WP 2014-2020

Bardziej szczegółowo

UCHWAŁA NR XLV/454/2017. Rady Miasta Tarnobrzega. z dnia 27 lipca 2017 r.

UCHWAŁA NR XLV/454/2017. Rady Miasta Tarnobrzega. z dnia 27 lipca 2017 r. identyfikator XLV/454/2017/3 UCHWAŁA NR XLV/454/2017 Rady Miasta Tarnobrzega z dnia 27 lipca 2017 r. w sprawie zmiany w "Planie Gospodarki Niskoemisyjnej dla Gminy Na podstawie art. 7 ust. 1 pkt 1, art.

Bardziej szczegółowo

Obieg środków Audyt finansowych energetyczny w ramach POIiŚ

Obieg środków Audyt finansowych energetyczny w ramach POIiŚ Obieg środków Audyt finansowych energetyczny w ramach POIiŚ Podtytuł prezentacji 14 kwietnia 2016 r. Szkolenie dla beneficjentów ubiegających się o dofinansowanie w ramach POIiŚ 2014 2020 Poddziałania

Bardziej szczegółowo

Opis przedmiotu zamówienia

Opis przedmiotu zamówienia OAK.SS.2621/76/16 Załącznik nr 1 do Zaproszenia do składania ofert Opis przedmiotu zamówienia Opis przedmiotu zamówienia Przedmiotem zamówienia jest wykonanie wzoru audytu energetycznego stanowiącego obligatoryjny

Bardziej szczegółowo

PODSUMOWANIE DO PROGRAMU OCHRONY ŚRODOWISKA DLA POWIATU STAROGARDZKIEGO NA LATA Z PERSPEKTYWĄ NA LATA

PODSUMOWANIE DO PROGRAMU OCHRONY ŚRODOWISKA DLA POWIATU STAROGARDZKIEGO NA LATA Z PERSPEKTYWĄ NA LATA PODSUMOWANIE DO PROGRAMU OCHRONY ŚRODOWISKA DLA POWIATU STAROGARDZKIEGO NA LATA 2017-2020 Z PERSPEKTYWĄ NA LATA 2021-2024 Po przyjęciu dokumentu pn. Program ochrony środowiska dla powiatu starogardzkiego

Bardziej szczegółowo

Regionalny Program Operacyjny Województwa Świętokrzyskiego na lata 2014-2020

Regionalny Program Operacyjny Województwa Świętokrzyskiego na lata 2014-2020 Regionalny Program Operacyjny Województwa Świętokrzyskiego na lata 2014-2020 efektywność energetyczna i odnawialne źródła energii Anna Drążkiewicz Związek Stowarzyszeń Polska Zielona Sieć Projekt współfinansowany

Bardziej szczegółowo

Opracowanie i przygotowanie do wdrożenia Planu Gospodarki Niskoemisyjnej dla Miasta Opola

Opracowanie i przygotowanie do wdrożenia Planu Gospodarki Niskoemisyjnej dla Miasta Opola Opracowanie i przygotowanie do wdrożenia Planu Gospodarki Niskoemisyjnej dla Miasta Opola Centrum Doradztwa Energetycznego Sp. z o.o. Styczeń 2015 Plan gospodarki niskoemisyjnej Realizowany w ramach projektu

Bardziej szczegółowo

Instrumenty finansowania wzrostu efektywności energetycznej w programach NFOŚiGW i WFOŚiGW

Instrumenty finansowania wzrostu efektywności energetycznej w programach NFOŚiGW i WFOŚiGW Instrumenty finansowania wzrostu efektywności energetycznej w programach NFOŚiGW i WFOŚiGW Dr inż. Marek Mielczarek Prezes Zarządu WFOŚiGW we Wrocławiu Wojewódzki Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki

Bardziej szczegółowo