Zasady konstrukcji i wykorzystanie

Transkrypt

1 Portfel GPW 2007 pasywny. NOWA JAKOŚĆ Zasady konstrukcji i wykorzystanie

2 agenda teoria portfela wybrane zagadnienia model jednowskaźnikowy model CAPM indeksy giełdowe wprowadzenie ujęcie statystyczne klasyfikacja indeksów indeksy GPW funkcje indeksów na rynku kapitałowym zasady konstrukcji portfeli pasywnych indeksy klasyczne indeksy smart beta ocena efektywności portfeli pasywnych stopa zwrotu wskaźnik tracking error współczynnik informacyjny literatura 2

3 teoria portfeli inwestycyjnych Markowitz decyzje związane z inwestycją podejmowane są na podstawie analizy oczekiwanej stopy zwrotu z uwzględnieniem ryzyka. Obydwa czynniki wpływają na efektywność portfela inwestycyjnego Tobin proces inwestycji może być podzielony na dwie odrębne części: stworzenie portfela efektywnego, a następnie połączenie go z instrumentami wolnymi od ryzyka Fama ceny akcji zachowują się zgodnie z procesem błądzenia losowego, co oznacza, że na podstawie historycznych zmian cen nie jest możliwe przewidzenie przyszłych notowań akcji; rynek jest efektywny, gdy wszystkie informacje o akcji są odzwierciedlane w cenie tej akcji, co oznacza, że żadna informacja nie może przyczynić się do osiągnięcia ponadprzeciętnej stopy zwrotu 3

4 Portfel pasywny Inwestowanie długoterminowe, wyklucza aktywne podejmowanie prób czerpania korzyści z krótkoterminowych zmian cen na rynku Inwestowanie z niewielką częstotliwością, zgodnie z wcześniej określonymi założeniami W przypadku strategii pasywnych zarządzający portfelem dąży do uzyskania stopy zwrotu, która obejmuje także premię za ryzyko przypisane skonstruowanemu portfelowi, Najpopularniejszą strategią pasywną jest inwestowanie indeksowe, czyli metoda zarządzania portfela inwestycyjnego polegająca na próbie odwzorowania wyniku inwestycyjnego indeksu (benchmarku) 4

5 indeks giełdowy - definicja autor Słownik Języka Polskiego Dębski W., [2012] Jajuga K., Jajuga T., [1994] Sopoćko A., [1991] Komitet Indeksów Giełdowych GPW definicje Indeks w rozumienie rynku kapitałowego, to miernik koniunktury giełdowej, pokazujący zmiany cen akcji na kolejnych sesjach Indeks to syntetyczny miernik, który pozwala na zobrazowanie sytuacji na giełdzie (tzw. koniunktury giełdowej) oraz porównanie z sytuacją na innych giełdach, które takie mierniki obliczają i podają. Obrazuje on zarazem rentowność inwestowania w określony portfel rynkowy, którego struktura w tym przypadku odpowiada strukturze portfela, na podstawie którego oblicza się dany indeks giełdowy Indeks to także syntetyczny wskaźnik, będący łączną zmianą cen akcji w danym dniu, który posiada takie cechy jak: wskazywanie zmian w cenach akcji w danym dniu, obejmuje stosunkowo dużą liczbę akcji, nie zależy od wartości akcji, a jedynie od zmian wartości, powinien uwzględniać udziały akcji danej firmy w zbiorze wszystkich akcji Indeksy stosowane na giełdach papierów wartościowych mają na celu maksymalnie precyzyjne opisanie występujących na tej giełdzie tendencji. Indeks giełdowy jest statystycznym, syntetycznym i konwencjonalnym miernikiem rynku papierów wartościowych przedstawiającym poziom oraz zmiany ustalonej, według przyjętych zasad, wartości portfela papierów wartościowych reprezentującego rynki, jeden rynek, lub jego wyróżnioną część. 5

6 indeks giełdowy - definicja Charakterystyka indeksu wartość indeksu zmiana indeksu wartość indeksu bieżąca wartości bazowa uczestnik indeksu portfel indeksu pakiet indeksu wartość pakietu w indeksie waga w indeksie zmiana okresowa zmiana nadzwyczajna Opis wartość indeksu wyznaczona na podstawie bieżących kursów indeksu różnica pomiędzy bieżącą wartością indeksu, a wartością tego indeksu do dnia odniesienia np. do sesji poprzedniej (zmiana dzienna), do ostatniej sesji w poprzednim roku (zmiana roczna), do pierwszej sesji (zmiana globalna) wartość indeksu w pierwszym dniu jego obliczania na podstawie wag oraz kursów uczestników indeksu w tym dniu instrument finansowy (akcje, obligacje, inne papiery wartościowe) wchodzący w skład portfela indeksu ogół instrumentów, uczestników indeksu wchodzących w jego skład liczba papierów wartościowych danego uczestnika indeksu znajdująca się w jego portfelu, wynikająca ze ściśle określonych zasad tego indeksu iloczyn pakietu oraz bieżącego kursu danego uczestnika indeksu relacji wartości danego uczestnika indeksu do wartości całego portfela indeksu wyrażona w procentach regularna, występująca w określonych odstępach czasu aktualizacja listy uczestników indeksu w celu dopasowania jego struktury do aktualnego stanu rynku dodanie lub usunięcie uczestnika indeksu poza kalendarzem operacji okresowych w wyniku wystąpienia sytuacji szczególnej np. usunięcie uczestnika indeksu w przypadku jego bankructwa i wycofania z publicznego obrotu, dodanie do indeksu nowego uczestnika w związku z jego debiutem na rynku publicznym. 6

7 indeks giełdowy kamienie milowe 1884 pierwsza publikacja indeksu Stock Average 1896 rozpoczęcie publikacji indeksu Dow Jones Industrial Average 1935 Financial Times rozpoczyna obliczanie indeksu spółek angielski FT powstaje Tokio Average Index, obecnie NIKKEI Standard and Poors zaczyna liczyć indeks S&P500 (największe spółki amerykańskie); 1959 Niemiecka Boresen Zeitung zaczyna liczyć swój indeks BZI, którego sukcesorem od 1987 roku jest DAX 1991 Giełda w warszawie rozpoczyna publikację pierwszego indeksu WIG 7

8 indeksy ujęcie statystyczne indywidualny indeks jednopodstawowy, czyli o stałej podstawie: indywidualny indeks łańcuchowy, czyli o zmiennej podstawie: W przypadku zjawisk niejednorodnych stosuje się indeksy zespołowe, zwane także indeksami agregatowymi, które można zapisać jako:

9 indeksy ujęcie statystyczne Standaryzacja przeprowadzona według formuły Laspeyresa zakłada przyjęcie stałego poziomu cena lub ilości na poziomie okresu podstawowego (odpowiednio indeks cen i ilości): p n1, p n0 poziom ceny n- tego składnika w okresie t, q it, q i0 ilość n-tego składnika w okresie t.

10 indeksy ujęcie statystyczne Postępowanie według formuły Paaschego polega na przyjęciu stałej wartości cen lub ilości w odniesieniu do okresu badanego (odpowiednio indeks cen i ilości): p n1, p n0 poziom ceny n- tego składnika w okresie t, q it, q i0 ilość n-tego składnika w okresie t.

11 indeksy ujęcie statystyczne Indeks t T t 1 A P t t gdzie: P nt kurs instrumentu n na sesji t A t współczynnik korekcji na sesji t 11

12 indeksy ujęcie statystyczne Indeks t T tn tn t 1 n 1 Indeks N 0 n 1 P N n0 P L no L A t gdzie: P nt kurs instrumentu n na sesji t L nt wartość pakietu (liczby akcji) instrumentu n na sesji t A t współczynnik korekcji na sesji t 12

13 Urocznione ryzyko klasyfikacja indeksów 17 Equal Weighted 16 Value Weighted MSCI World 15 Quality 14 Risk Weighted Minimum Volatility Uroczniona stopa zwrotu 13

14 podział indeksów indeksy giełd, np. nowojorskiej, londyńskiej, paryskiej i in., indeksy rynków, np. indeksy azjatyckie, europejskie, latynoskie i in., indeksy wyliczane przez gazety finansowe, np. indeksy IPO czy fundamentalne, indeksy tematyczne, np. indeksy klubów piłkarskich, czy finansów etycznych, indeksy rynku obligacji, indeksy rynku pieniężnego, indeksy rynku walutowego, indeksy rynków towarowych, indeksy na rynkach inwestycji alternatywnych, np. indeksy wina, autografów, znaczków, dzieł sztuki, itp. 14

15 indeksy GPW s największych spółek Głównego Rynku akcji (pod względem obrotów i kapitalizacji) 40 średnich spółek pod względem obrotów i kapitalizacji (kolejne po WIG20) 80 małych spółek pod względem obrotów i kapitalizacji (kolejne po WIG20) wszystkie spółki Głównego Rynku spełniające podstawowe kryteria wszystkie spółki krajowe Głównego Rynku spełniające podstawowe kryteria indeksy pochodne WIG20 stanowiące jego odwrotność (short) lub dźwignię (lev) obejmuje krajowe spółki odpowiedzialne społecznie Głównego Rynku obejmuje do 30 spółek o najwyższej stopie dywidendy wszystkie spółki NewConnect obligacje skarbowe notowane na rynku TBS 15

16 funkcje indeksów dostarczają informacji o koniunkturze w określonym segmencie instrumentów finansowych, wspierają proces analityczno-decyzyjny związany z inwestowaniem na rynkach giełdowych, umożliwiają tworzenie instrumentów finansowych takich jak kontrakty terminowe, opcje, certyfikaty inwestycyjne, fundusze typu ETF lub instrumenty hybrydowe znajdujące się w obrocie giełdowym, stanowią bazę do budowy portfeli inwestycyjnych, których zadaniem jest odwzorowywanie stopy zwrotu samego indeksu, stanowią punkt odniesienia (tzw. benchmarki) do oceny wyników inwestycyjnych, w tym - wyników osiąganych przez wyspecjalizowane instytucje zarządzające aktywami (np. instytucje zbiorowego inwestowania). 16

17 zasady konstrukcji indeksów transparentność zasady konstrukcji portfela i obliczania wartości indeksu jest zrozumiała dla uczestników rynku; dane potrzebne do konstrukcji indeksu są na rynku powszechnie rynku dostępne; replikowalność portfel indeksu powinien być tak skonstruowany, aby istniała 100% możliwość jego utworzenia w efekcie inwestycji rynkowych; zmiany indeksu są przeprowadzane w taki sposób aby istniała możliwość zbudowania portfela inwestycyjnego indeksu; przewidywalność informacje o zmianach indeksu są powszechnie dostępne; informacje o zmianach indeksu są podawane z odpowiednio dużym wyprzedzeniem; wyznaczanie indeksu przez uczestnika rynku na podstawie ogólnie dostępnych danych powinno prowadzić do takich samych rezultatów jak działanie właściciela indeksu dostępność informacje o zasadach obliczania indeksu, metodyce, algorytmach są powszechnie dostępne informacje o wartościach indeksu, liście uczestników, wagach są dostępne w podstawowych mediach 17

18 indeksy klasyczne instrument: typ papieru wartościowe (akcje, obligacje, kwity depozytowe), warunki wynikające ze status instrumentu, kryterium dodatkowe: kryteria rynkowe - rynek, segment, miejsce rejestracji, rozproszenie akcji, ograniczenia dla inwestorów, wykluczenia: warunki rynkowe, warunki wynikające ze status instrumentu, aktualizacja portfeli: okresowe (co kwartał, pół roku, rok) ale nie rzadziej!), nadzwyczajne (w efekcie wydarzeń rynkowych np. połączenie, wycofanie z obrotu, bankructwo, długotrwałe zawieszenie obrotu, ewentualnie możliwość wystąpienia takich przesłanek). 18

19 indeksy smart beta instrument: typ papieru wartościowe (akcje, obligacje, kwity depozytowe), warunki wynikające ze status instrumentu, kryteria dodatkowe: kryteria rynkowe - rynek, segment, miejsce rejestracji, rozproszenie akcji, ograniczenia dla inwestorów, kryteria wskaźnikowe finansowe (ROE, PER, PBV, DY) kryteria wskaźnikowe statystyczne (zmienność, beta) wykluczenia: warunki rynkowe, warunki wynikające ze status instrumentu, aktualizacja portfeli: okresowe (co kwartał, pół roku, rok) ale nie rzadziej!), nadzwyczajne (w efekcie wydarzeń rynkowych np. połączenie, wycofanie z obrotu, bankructwo, długotrwałe zawieszenie obrotu, ewentualnie możliwość wystąpienia takich przesłanek). 19

20 ocena efektywności zwykła (okresowa, prosta) stopa zwrotu: logarytmiczna stopa zwrotu r= lnp lnp 0 gdzie: r stopa zwrotu (zwykła lub logarytmiczna), P cena na koniec okresu, P 0 cena na początku okresu. 20

21 ocena efektywności TE t n t 1 ( a t a) n 2 a t rp, t rb, t gdzie: TE wskaźnik tracking error a t arytmetyczna nadwyżkowa stopa zwrotu w okresie t r p,t stopa zwrotu z portfela w czasie t r b,t stopa zwrotu z benchmarku w czasie t 21

22 ocena efektywności IR 1 T t T t 1 ( r p, t ( TE r T ) b, t ) gdzie: IR współczynnik informacji Σ(TE T ) odchylenie standardowe TE dla T przedziałów czasowych Wskaźnik IR pozwala na ocenę umiejętności zarządzającego: IR=(0,5-0,75) dobry wynik zarządzania IR=(0,75-1,0) bardzo dobry wynik zarządzania 22

23 literatura 1. Borowski K. (2012) Teoria i praktyka benchmarków, Wydawnictwo Difin, Warszawa. 2. Buczek S. (2005) Efektywność informacyjna rynków akcji. Teoria a rzeczywistość, Szkoła Główna Handlowa w Warszawie, Warszaw. 3. Czekaj J., Woś M., Żarnowski J. (2001) Efektywność giełdowego rynku akcji w Polsce. Z perspektywy dziesięciolecia, PWN, Warszawa. 4. Dębski W. (2012) Rynek finansowy i jego mechanizmy. Podstawy teorii i praktyki, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa. 5. Fabozzi, F. (1999) Investment management, Prentice Hall, Upper Saddle River NJ. 6. Fama E.F. (1970) Efficient capital markets: a review of theory and empirical work, Journal of Finance, Vol Jajuga, K. (2000) Metody ekonometryczne i statystyczne w analizie rynku kapitałowego, Wydawnictwo Akademii Ekonomicznej we Wrocławiu, Wrocław. 8. Markovitz, H.M. (1959) Portfolio selection efficient diversification of investments, Yale University Press, New Heven. 9. Miziołek T. (2013) Pasywne zarządzanie portfelem inwestycyjnym indeksowe fundusze inwestycyjne i fundusze ETF, Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, Łódź. 10. Sharpe, W.F. (1964) Capital asset prices: a theory of market equilibrium under conditions of risk, Journal of Finance, September, Socha J. (2003) Rynek papierów wartościowych w Polsce, Olympus, Warszawa. 12. Tarczyński, W. (2002) Fundamentalny portfel papierów wartościowych, Państwowe Wydawnictwa Ekonomiczne, Warszawa. 13. Tobin., (1958) Liquidity preferences as a behavior towards risk, Review of Economic Studies, vol. 25, no. 2 23

24 Zastrzeżenie prawne Niniejsza prezentacja została przygotowana przez Giełdę Papierów Wartościowych w Warszawie S.A. ( Spółka lub GPW ) na potrzeby jej akcjonariuszy, analityków oraz innych kontrahentów. Niniejsza prezentacja została sporządzona wyłącznie w celach informacyjnych i nie stanowi oferty kupna bądź sprzedaży, ani oferty mającej na celu pozyskanie oferty kupna lub sprzedaży jakichkolwiek papierów wartościowych bądź instrumentów. Niniejsza prezentacja nie stanowi rekomendacji inwestycyjnej ani oferty świadczenia jakiejkolwiek usługi. Dane przedstawione w prezentacji zostały zaprezentowane z należytą starannością, jednak należy zwrócić uwagę, iż niektóre dane pochodzą ze źródeł zewnętrznych i nie były niezależnie weryfikowane. W odniesieniu do wyczerpującego charakteru lub rzetelności informacji przedstawionych w niniejszej Prezentacji nie mogą być udzielone żadne zapewnienia ani oświadczenia. GPW nie ponosi żadnej odpowiedzialności za jakiekolwiek decyzje podjęte w oparciu o informacje i opinie zawarte w niniejszej prezentacji. GPW informuje, że w celu uzyskania informacji dotyczących Spółki należy zapoznać się z raportami okresowymi lub bieżącymi, które są publikowane zgodnie z obowiązującymi przepisami prawa polskiego. 24