VENTURE CAPITAL. Inwestowanie w fundusze VC cykl koniunkturalny nam nie straszny? Konferencja "Rynek kapitałowy a koniunktura gospodarcza"

Transkrypt

1 VENTURE CAPITAL Inwestowanie w fundusze VC cykl koniunkturalny nam nie straszny? Konferencja "Rynek kapitałowy a koniunktura gospodarcza" 4-5 grudnia 2008

2 Spis treści Krajowy Fundusz Kapitałowy Zwrot z inwestycji w fundusze PE/VC Charakterystyka inwestycji w fundusze PE/VC Rynek PE/VC Rola państwa w rozwijaniu rynku PE/VC Podsumowanie Source: KFK 2

4 Krajowy Fundusz Kapitałowy S.A. Więcej informacji: Nowy pomysł na inwestowanie Misja: wspieranie rozwoju MŚP poprzez wypełnianie luki kapitałowej Sposób realizacji misji: fundusz-funduszy VC inwestujemy w fundusze, które następnie inwestują w MŚP Umocowanie prawne: ustawa i rozporządzenie o Krajowym Funduszu Kapitałowym Miejsce w instytucjach państwowych: spółka akcyjna, 100% akcji należy do Banku Gospodarstwa Krajowego; nadzór ministerstwa gospodarki i realizacja polityki tego ministerstwa Zespół: profesjonaliści z dużym doświadczeniem biznesowym Doświadczenie: inwestycje w dwa fundusze, jeden z nich już zainwestował w MŚP Plany do roku 2012: inwestycja w ok. 25 funduszy, które zainwestują w około 200 MŚP (środki budżetu państwa, strukturalne i inne zagraniczne łącznie około 200 mln EUR) Source: KFK 4

5 Reprezentanci KFK na konferencji Piotr Gębala (Prezes Zarządu) W KFK od grudnia 2005, wcześnie 9+ lat w funduszach VC Magister nauk prawnych, Uniwersytet M. Curie-Skłodowskiej w Lublinie Marek Dietl (Manager Inwestycyjny) W KFK od lipca 2008, wcześniej 8+ lat w doradztwie strategicznym Magister nauk ekonomicznych, Szkoła Główna Handlowa w Warszawie, obroniony doktorat w Instytucie Nauk Ekonomicznych PAN

7 Zwrot z inwestycji w PE/VC 50,00% 40,00% Dobra koniunktura, wysokie zwroty w Buy-out, a niskie w VC 30,00% 20,00% Słaba koniunktura gospodarcza i wysokie zwroty w VC ale niskie w Buy-out Rekordowe zwroty zarówno w funduszach Buy-out i VC. Wyjścia z inwestycji w czasie euforii giełdowej 1999/2000! 10,00% 0,00% -10,00% Wzrost PKB w najbogatszych krajach OECD 1995 Roczny IIR z funduszy Buy-out założonych w danym roku Roczny IIR z funduszy VC założonych w danym roku Source: KFK, Bank Światowy (wzrost gospodarczy), Adivisoria/Miczaika, [Meyer i Mathonet, 2005] Co przyniosą nam fundusze zakładane w latach ? Okaże się już za 2-3 lata

8 Zwroty z inwestycji w PE/VC Trudno jest badać ze względu na dużą różnorodność funduszy: Typ funduszy (od funduszy zasiewowych do zajmujących się mega transakcjami) Datę zawiązania funduszu i czas jego trwania Niekompletność danych statystycznych mimo to można zauważyć pewne cechy charakterystyczne Inwestycje w PE/VC dają zwykle wyższe zwroty niż inwestycje w inne klasy aktywów Koniunktura gospodarcza nie ma wpływu na wyniki (fundusze zawiązane w trudnych czasach radzą sobie lepiej niż te założone w dobrych zależność nie jest statycznie istotna) Bardzo dobre warunki na rynkach finansowych w momencie wychodzenia z inwestycji mają przełożenie na dobre wyniki Duże fundusze radzą sobie średnio raczej lepiej niż małe Wśród małych funduszy można jednak znaleźć prawdziwe gwiazdy oraz spektakularne porażki Source: KFK, [Meyer i Mathonet, 2005]

10 Opcja 1: najbardziej wyrafinowana; optymalna dla inwestorów z dużymi aktywami i nie mających doświadczenia w inwestowaniu w PE/VC Sposoby inwestycji na rynku PE Inwestor (np. fundusz emerytalny, państwo itp.) Funduszfunduszy (np. KFK) Fundusz VC Fundusz VC Spółki Opcja 2: Bezpośrednie inwestowanie w fundusze VC/PE Istotne jest zdobycie miejsca w funduszu (najlepsze zespoły zarządzające współpracują stale w tą samą grupą inwestorów) Konieczne są kompetencje w wyborze zespołu zarządzającego funduszem Istotna jest stałe monitorowanie funduszy przez lat jego trwania Opcja 3: Bezpośrednie inwestowanie w przedsiębiorstwa Konieczna jest budowa zespołu do pozyskiwania, oceniania i monitorowania inwestycji O sukcesie w dużej mierze decyduje przyjęta strategia Wysokie stopy zwrotu ale i ryzyko całkowitej porażki Inwestor (np. fundusz emerytalny, państwo itp.) Fundusz VC 71% aktywów zainwestowanych przez fundusze emerytalne w Fundusz VC Australii (Superannuation Funds) na rynku prywatnym w zostało alokowane przez funduszefunduszy (opcja 1) Fundusz VC Fundusz VC Inwestor (np. fundusz emerytalny, państwo itp.) Spółki Spółki Źródło: KFK, [Meyer i Mathonet, 2005], [Evans, 2008]

11 Motywacja do inwestowania w PE/VC Motywacja do inwestowania w PE/VC Dywersyfikacja Względny zwrot Ograniczenie ryzyka Dodatni zwrot W końcu października 2008 oczekiwana emerytura Niefinansowe z drugiego filaru była niższa niż gdyby przyszli emerycie pozostali w starym systemie. Może limit Przejrzystość Bariery do inwestowania w PE/VC 1% dla OFE w inwestycje poza akcjami i obligacjami jest zbyt niski? Zobowiązania inwest. w PE/VC J-curve Limity inwestycyjne Przepisy prawa Strategia Złożoność zagadnienia Uwarunkowania prawne 0 Źródło: KFK, [Evans, 2008]

13 Rodzaje funduszy Agendy rządowe/fundacje finansujące badania naukowe bądź techniczne (granty) Aniołowie biznesu osoby fizyczne dysponujące kapitałem oraz doświadczeniem biznesowym, które wspólnie z innowatorem prowadzą biznes. Zwykle inwestują do 1 mln PLN w jeden projekt. Fundusze zasiewowe inwestujące na wczesnym etapie rozwoju kwoty do 3 mln PLN w jeden projekt i aktywnie wspierają zarządzanie. Fundusze VC interesujące się przedsiębiorstwami o pewnych dokonaniach z perspektywą na bardzo szybki wzrost. W jeden projekt inwestują do 50 mln PLN. Prowadzą aktywny nadzór, a nawet obsadzają stanowiska w Zarządzie Fundusze Private Equity inwestujące w projekty od 20 mln PLN (krajowe) i od 200 mln PLN międzynarodowe, w firmy o ugruntowanej pozycji rynkowej i potencjale wzrostu. W ostatnich latach potrafią przejmować nawet średniej wielkości firmy globalne.

14 Struktura funduszu VC Spółki portfelowe Inwestorzy Podmiot zarządzający Fundusz Inwestorzy Kapitał do zainwestowania Opłata za zarządzanie Zwrot kapitału i minimalna stopa zwrotu ok. 80% z zysków powyżej min. stopy zwroty Podmiot zarządzający Zespół profesjonalistów Poszukiwanie projektów, inwestowanie, zarządzanie inwestycjami, wychodzenie Stałe wynagrodzenie + ok. 20% z zysków powyżej min. stopy zwrotu

15 Fazy inwestowania PE/VC Faza zasiewu: Konkretyzacja pomysłu biznesowego Ocena potencjału biznesowego pomysłu Faza pierwsza: Plany operacyjne marketingowe/sprzedażowe Wprowadzenie produktu na rynek Faza trzecia: Rozbudowa potencjału produkcyjnego i sprzedażowego Wchodzenie na nowe rynki Faza startu: Założenie przedsiębiorstwa Stworzenie produktu/usługi gotowego do wprowadzenia na rynek Faza druga: Rozbudowa kanałów dystrybucji Ekspansja globalna/ dywersyfikacja Faza czwarta: Szczegółowa segmentacja i wybór najbardziej atrakcyjnych grup klientów Przejęcia konkurentów Poszukiwanie nowych źródeł wzrostu

16 Rynek PE/VC w Polsce Faza zasiewów: Zasada 3F (Family, Friends, Fools) Aniołowie Biznesu np. LBA Wsparcie organizacji non-profit program Innowator FNP Wsparcie państwa np. Kreator Innowacyjności Faza pierwsza: Fundusze zasiewowe Małe fundusze VC np. z Grupy MCI Faza trzecia: Fundusze PE np. Enterprise Investors Fundusze mezzanine np. Mezzanine Management Faza czwarta: Duże fundusze PE: Bridgepoint Faza startu: Syndykaty aniołów biznesu (np. inwestorzy GoldenEgg) Fundusze zasiewowe np. BBI Seedfund Faza druga: Średnie fundusze np. Krokus PE Fundusze MBO np. Avallon

18 Branża PE/VC rozwija się w Polsce szybko Inwestycje PE/VC w Polsce mln EUR Source: KFK 18

19 ale typowych inwestycji VC nie ma prawie wcale. EUROPA POLSKA Zasiew; 0,3% Start; 3,4% Ekspansj a 12,9% Start 0,0% Zasiew; 0,3% Ekspansj a 17,4% Wykupy, refinans. i in.79,0% Wykupy, refinans. i in.; 82,1% Inwestycje PE/VC wg etapów rozwoju (2007)Żródło: EVCA, PSIK Inwestycje PE/VC na wczesnych etapach rozwoju stanowią mniej niż 0.5 proc. wszystkich inwestycji, ponad 10 razy mniej niż w Europie Source: KFK 19

20 Luka kapitałowa w Polsce Udział inwestycji na późnych etapach rozwoju w PKB jest w Polsce na poziomie Niemiec i Włoch Udział inwestycji na wczesnym etapie rozwoju w PKB jest w Polsce najniższy w EU-25 Source: KFK, Eurostat 20

21 VC = nowe technologie Korelacja między VC i ICT 14% Izrael 12% udział % ICT w PKB 10% 8% 6% Irlandia Korea UK Japoni Holandia Szwecja Francja Kanada USA 4% 0,0% 0,1% 0,2% 0,3% 0,4% 0,5% 0,6% 0,7% 0,8% Źródło: Yozma 2002 za USA Census, OECD, IVC Research Center, CBS inwestycje VC w ICT do PKB, % Source: KFK 21

22 Izrael: program Yozma Początek lat 90-tych Brak rynku VC, Z inicjatywy rządowej utworzono fundusz Yozma (100 mln $), Środki Yozma i inwestorów prywatnych skapitalizowały 10 funduszy VC. Po 10 latach Fundusze utworzone w ramach Yozma zwiększyły kapitalizację 13x, Na rynku VC działa ok. 60 funduszy. Rynek izraelski należy do najlepiej rozwiniętych na świecie, W 1997 r. Yozma została sprywatyzowana z zyskiem 100 mln $. Dziś działa jako komercyjna grupa VC Wzrost kapitalizacji funduszy w programie Yozma mln $ mln $ Source: KFK 22

24 Podsumowanie PE/VC jest bardzo atrakcyjną klasą aktywów ale ryzykowną i trudną Istotną zaletą inwestycji w PE/VC jest odporność na złą koniunkturę a wadą to, że ograniczona płynność i długi horyzont (10-12 lat) inwestycyjny W przypadku wielu inwestorów (np. funduszy emerytalnych) zaleta jest bardzo istotna, a wada mało doskwiera Niestety limity inwestycyjne nie pozwalają polskim funduszom emerytalnym zaangażować się w PE/VC Source: KFK Ograniczone zaangażowanie instytucjonalnych inwestorów prywatnych w VC jest niekorzystne dla gospodarki bowiem VC może być siłą napędową innowacji Na szczęście w Polsce jest KFK, które wypełnia lukę kapitałową profesjonalnie inwestując środki publiczne w fundusze VC 24

25 Q&A Q & A 25

26 Dziękujemy za uwagę Krajowy Fundusz Kapitałowy S.A. ul. Krucza 16/ Warszawa Tel: Fax: