Co nowego w polskich emeryturach Tekst uaktualniony

Wielkość: px
Rozpocząć pokaz od strony:

Download "Co nowego w polskich emeryturach Tekst uaktualniony"

Transkrypt

1 Co nowego w polskich emeryturach Tekst uaktualniony Wcześniejsze emerytury zastąpione pomostówkami, rusza wypłata emerytur z OFE, zmienia się sposób wyliczania emerytur. W tym roku w Polsce dzieje się rewolucja w emeryturach. Od początku stycznia w "Gazecie" piszemy, co nas czeka w 2009 roku. Dobre wiadomości: mimo kryzysu żywność nie powinna zdrożeć, podobnie benzyna. Zyskamy na niższych podatkach i udogodnieniach dla przedsiębiorców. Niestety, zdrożeje prąd i wywóz śmieci (informatory znajdziesz tutaj). A co czeka w tym roku przyszłych i obecnych emerytów? Data urodzenia ma znaczenie Niestety, polski system emerytalny jest bardzo skomplikowany i bez krótkiego wprowadzenia się nie obejdzie. W Polsce kobieta może przejść na ustawową emeryturę w wieku 60 lat, a mężczyzna - 65 (są wyjątki, ale o tym później). Reforma emerytalna z 1999 r. podzieliła Polaków na trzy grupy. Od tego, do której z nich należysz, uzależnione są twoje emerytalne prawa. PIERWSZA GRUPA - urodzeni przed końcem 1948 r. Należą do starego systemu. Świadczenia dostają tylko z ZUS. Ta grupa nie będzie podlegać żadnym zmianom w ustalaniu i wyliczaniu emerytur - rząd nic im nie zniósł, nie odebrał i nie dodał. Ich emerytura zależy od: wysokości tzw. podstawy wymiaru, okresu składkowego i nieskładkowego, tzw. kwoty bazowej. Jak dokładnie liczona jest taka emerytura, przeczytasz w informatorach "Gazety" na W starym systemie do emerytur dopłaca państwo. W nowym już tego nie będzie. DRUGA GRUPA - urodzeni w latach Oni podlegają już nowemu, obowiązującemu od tego roku systemowi. Ale mieli wybór: czy chcą dostawać emeryturę w 100 proc. z ZUS, czy może częściowo z ZUS i częściowo z OFE (otwarte fundusze emerytalne, tzw. II filar). O systemie wypłat z ZUS, OFE i o systemie mieszanym piszemy niżej. TRZECIA GRUPA - urodzeni po 31 grudnia 1968 r. Ci wyboru nie mają. Muszą ulokować część składki emerytalnej na indywidualnym koncie obsługiwanym przez ZUS, a część w jednym z OFE. Całość emerytury będą mieli liczoną po nowemu, a dostaną ją i z ZUS, i z OFE, bez systemu przejściowego. Większość z nich nie będzie też mieć prawa do emerytury pomostowej. ZUS LICZY PO NOWEMU

2 W obowiązującym od początku roku nowym systemie emerytury osób urodzonych w latach (i później) mogą być aż o jedną trzecią niższe od obecnie wypłacanych. Wszystko przez zasadę: ile sobie uzbierasz składek, tyle na starość dostaniesz pieniędzy. W momencie przejścia na emeryturę suma zgromadzonych składek zostanie podzielona przez tzw. statystyczną dalszą długość życia (dane dostarcza GUS), a wynikiem podziału będzie nasza miesięczna emerytura. Przykład: Pani Krystyna, bibliotekarka, uzbierała 250 tys. zł, odejdzie na emeryturę w wieku 62 lat, a GUS wyliczy, że osoba w tym wieku statystycznie będzie żyć jeszcze 209 miesięcy. Po podzieleniu 250 tys. przez 209 otrzymamy wynik, czyli przyszłą emeryturę pani Krystyny: 1196 zł. System mieszany Rząd, chcąc uniknąć tzw. szoku przejścia, w którym osoba przechodząca na emeryturę w 2009 r. dostałaby dużo niższą emeryturę od swojego znajomego, który na emeryturę odszedł rok wcześniej (czyli w starym systemie), wymyślił system przejściowy. Polacy przez najbliższe pięć lat będą dostawać od ZUS emeryturę, której część będzie liczona na starych zasadach (z dopłatą państwa), a część na nowych. I tak: ktoś, kto odejdzie na emeryturę w 2009 r., będzie dostawał 80 proc. emerytury obliczonej na zasadach dotychczasowych oraz 20 proc. na nowych; w 2010 r. - odpowiednio 70 i 30 proc.; w 2011 r proc. i 45 proc.; w 2012 r proc i 65 proc.; w 2013 r proc. i 80 proc. Uwaga! Od 2014 r. emerytura będzie już w 100 proc. liczona tylko na podstawie naszych składek. Opłaca się dłużej pracować Dlaczego? Po pierwsze, osoby, które będą dłużej pracować, odłożą więcej kapitału. Po drugie, ich kapitał będzie dzielony przez mniej miesięcy. To wszystko zapewni wyższą emeryturę. Państwo wypłaci emeryturę minimalną (do 28 lutego br. wynosi 636,29 zł), ale tylko osobom, które będą miały minimalny staż pracy: kobieta 20 lat, mężczyzna Takim osobom, choć z wyliczeń wynika niższe świadczenie, np. 100 zł, będzie wypłacana emerytura minimalna, do której będzie dopłacało państwo (teraz to nieco ponad 600 zł). EMERYTURA Z OFE OFE to prywatne firmy, których zadaniem jest pomnażanie naszych pieniędzy np. przez inwestowanie w akcje spółek giełdowych. Pierwsze wypłaty emerytur rozpoczną się już w tym roku. W latach

3 świadczenia z OFE będą dostawać wyłącznie kobiety. Mężczyźni, ze względu na dłuższy o pięć lat wiek emerytalny, wypłaty z funduszy dostaną od 2014 roku. Polki, które jako pierwsze skorzystają z nowego systemu, zdecydowaną większość pieniędzy (80-90 proc.) dostaną z ZUS. Wszystko dlatego, że zbyt krótko odkładały w OFE (patrz akapit o systemie mieszanym). Ale już dzisiejszy trzydziestolatek, przechodząc na emeryturę, będzie w całkiem innej sytuacji. Połowę emerytury otrzyma z OFE, a resztę - z ZUS. Dlaczego? Ponieważ dłużej w OFE oszczędzał i więcej zgromadził składek. Uwaga! Nie można całej nowej emerytury dostawać z OFE. Ile pieniędzy dostaniemy Wysokość świadczenia z OFE będzie zależała od tego, jak fundusze zainwestowały zgromadzone pieniądze. Ostatnio dużo czytamy o spadkach oszczędności w funduszach - przez kryzys i spadki na giełdach OFE straciły już blisko 24 mld zł, czyli połowę zysków, które zarobiły od czasów powstania (w 1999 r.). To, niestety, niekorzystnie wpływa na wysokość przyszłej emerytury. Gwarantowaną, minimalną emeryturę dostaniemy tylko wtedy, gdy płaciliśmy składki przez minimum 20 lat (kobiety) i 25 lat (mężczyźni). Co, gdy pracowaliśmy krócej? Z II filaru najmniej będziemy mogli dostać 80 zł. Gdyby jednak się okazało, że nasze składki nawet na tyle nie wystarczą (bo tak niewiele odłożyliśmy), wówczas OFE nasze oszczędności przekaże ZUS. I to Zakład będzie wypłacał jedno świadczenie. Kto będzie wypłacał emeryturę z OFE Do 2013 r. emerytury będą nam wypłacać same OFE z pomocą ZUS (patrz akapit niżej). Potem, gdy w kolejce po emeryturę z II filara ustawią się mężczyźni, zajmą się tym specjalne prywatne zakłady emerytalne, które przejmą od OFE nasze oszczędności. Emerytura, podobnie jak ta z ZUS, będzie wypłacana według wzoru: suma oszczędności dzielona przez liczbę miesięcy, które prawdopodobnie przeżyjemy na emeryturze. Tabele tzw. średniej długości trwania życia mają być takie same dla kobiet i dla mężczyzn. Skorzystają na tym kobiety, które dłużej od mężczyzn żyją i gdyby były różne tablice, ich oszczędności zakład musiałby podzielić przez większą liczbę miesięcy. Jak ZUS będzie wypłacał nowe emerytury z OFE Kobieta, która chce przejść na emeryturę, musi złożyć wniosek w swoim oddziale ZUS. Uwaga! Osoby, które nie mają ustalonego kapitału początkowego, do wniosku muszą dołączyć dokumenty

4 potwierdzające okres pracy i wysokość wynagrodzenia przed 1 stycznia 1999 r. Następnie ZUS zawiadamia OFE o rozpoczęciu procedury ustalania prawa do emerytury przez członka tego funduszu. OFE zaś przekazuje Zakładowi i wnioskodawczyni informację o stanie konta emerytalnego tej osoby na ostatni dzień miesiąca poprzedzającego miesiąc, od którego ma być przyznana emerytura. Teraz ZUS ustala prawo do emerytury i jej wysokość. Jeżeli zostaną spełnione wszystkie warunki niezbędne do nabycia uprawnień do emerytury, ZUS informuje o tym fundusz, a ten przelewa co miesiąc pieniądze do Zakładu. Ważne! Gdy na rachunku w OFE jest mniej niż wynosi 20-krotność wysokości dodatku pielęgnacyjnego (czyli 3263 zł), wówczas cała zgromadzona kwota przekazywana jest do funduszu emerytalnego ZUS, który uwzględni ją przy obliczaniu emerytury z I filaru. Dziedziczenie i emerytury małżeńskie Rodzina mężczyzny będzie mogła dostać zgromadzony przez niego kapitał w OFE tylko w przypadku jego śmierci w pierwszych trzech latach pobierania emerytury. Gdy jedyny żywiciel rodziny umrze choćby trzy lata i miesiąc po przejściu na emeryturę, jego bliscy nie dostaną ani grosza. Cały pozostały kapitał przejmie zakład wypłacający emeryturę z OFE. W lepszej sytuacji będą krewni kobiet. Ich kapitał będzie dziedziczony przez osiem lat. Zakłady oferować będą tylko tzw. dożywotnią emeryturę indywidualną, która będzie wypłacana do końca życia. Na razie nie będzie emerytur małżeńskich, w których małżonkowie mogliby dzielić się zgromadzonym kapitałem. Ministerstwo Pracy tłumaczy to zbyt dużym skomplikowaniem systemu. EMERYTURY POMOSTOWE Wszystkie powyżej wymieniane rodzaje i zasady dotyczyły ustawowych emerytur - gdy kobieta kończy 60 lat, a mężczyzna 65. Ale mnóstwo osób co roku odchodzi z pracy na tzw. wcześniejsze emerytury (łącznie stanowią one aż 80 proc. wszystkich przyznawanych co roku świadczeń). W zeszłym roku padł rekord - wnioski o wcześniejsze świadczenia złożyło aż 250 tys. osób! Od tego roku ten wysyp wczesnych emerytur się skończy. Rząd przeprowadził reformę i zastąpił wcześniejsze emerytury tzw. pomostówkami. A to oznacza, że emerytalne przywileje straciło prawie 900 tys. osób, a lista zawodów uprawnionych do wcześniejszego kończenia pracy skróciła się z 300 do 60 pozycji. O tym, że Polska musi ograniczyć prawa do wcześniejszych emerytur, bo inaczej nasz system zbankrutuje, zdecydował jeszcze w 1999 r. rząd Jerzego Buzka. Niestety, dopiero dziesięć lat później obecnie rządzącej koalicji PO-PSL (dzięki poparciu Lewicy w odrzuceniu weta prezydenta) udało się

5 przeforsować ustawę. Obowiązuje od 1 stycznia br. i dzięki niej w ciągu 20 lat państwo zaoszczędzi ponad 40 mld zł. Co jest w ustawie pomostowej Pomostówka podobnie jak wcześniejsza emerytura pozwoli kończyć pracę pięć lat przed ustawowym wiekiem emerytalnym (w niektórych przypadkach - np. pilot, maszynista - nawet dziesięć). Prawo do emerytury pomostowej ma mieć tylko 270 tys. osób. Aby ją dostać, trzeba było przynajmniej jeden dzień przed wprowadzeniem reformy (czyli przed 1999 r.) pracować w warunkach szczególnych lub o szczególnym charakterze (zgodnie z rozporządzeniem z 1983 r.). Łączny wymagany staż w trudnych warunkach musi wynosić najmniej 15 lat, natomiast ogólny staż - 20/25 lat (kobiety/mężczyźni). Dodatkowo liczy się też wiek: kobiety - ukończone 55 lat, mężczyźni - 60 lat. Trzeba będzie rozwiązać stosunek pracy z pracodawcą. Uwaga! Jeśli ktoś do 1999 r. nie przepracował 15 lat w warunkach szczególnych lub w szczególnym charakterze, aby dostać pomostówkę, musi znaleźć się na liście zawodów dołączonej do ustawy pomostowej (znajdziesz ją tutaj). Przejdzie na pomostówkę, jeśli spełni pozostałe wymienione wyżej wymagania. Ustawa w Trybunale Konstytucyjnym? Do TK ustawę chcą posłać posłowie Lewicy. Największe kontrowersje wzbudza zapis, że emerytury pomostowe przysługują osobom, które przed 1999 r. przynajmniej jeden dzień przepracowały w warunkach szczególnych lub o szczególnym charakterze. NSZZ "Solidarność" oraz Lewica chcą wydłużyć ten okres tak, aby prawo do pomostówek obejmowało osoby, które pracę w szczególnych warunkach lub w szczególnych charakterze rozpoczęły do końca 2008 roku. Zdaniem Jeremiego Mordasewicza, członka rady nadzorczej ZUS, warunek pracy przed 1999 r. to jedyny punkt ustawy, który może zakwestionować TK. Jeśli tak się stanie, rząd będzie musiał zmienić przepis w ustawie i prawo do pomostówki zyska dodatkowo ok tys. osób. NAUCZYCIELI CZEKAJĄ ZMIANY Niezwykle korzystne przepisy dające nauczycielom prawo kończenia wcześniej pracy przestały obowiązywać z końcem zeszłego roku. Ale uwaga! Do emerytury na starych zasadach zachowali prawo ci (urodzeni między 1 stycznia 1949 r. a 31 grudnia 1968 r.), którzy do końca 2008 r. spełnili warunki wynikające z Karty nauczyciela. Zgodnie z jej art. 88 na emeryturę (bez względu na wiek) mogą przejść nauczyciele, którzy do końca 2008 r. osiągnęli: 30 lat stażu pracy, w tym 20 lat w oświacie. Drugi sposób to wcześniejsza emerytura na podstawie przepisów ustawy o emeryturach i rentach z FUS (więcej o emeryturach nauczycieli przeczytasz na Ważne! Jeśli ktoś spełni te warunki, nie musi się zwalniać, na wczesną emeryturę może przejść w kolejnych latach (byle przed

6 ustawowym wiekiem emerytalnym). Co czeka nauczycieli, którzy do końca 2008 r. nie spełnili warunków? Rząd zgodził się, aby nauczyciele ze specjalnych ośrodków wychowawczych, zatrudnieni w więzieniach, domach poprawczych mieli prawo do pomostówek. Nauczyciele podstawówek, gimnazjów, liceów zaś (zgodnie z ekspertyzą Instytutu Medycyny Pracy) nie zakwalifikowali się do listy zawodów uprawnionych do pomostówki. Co z nimi? Po protestach związków zawodowych rząd obiecał im świadczenia kompensacyjne. Pozwolą one odchodzić im wcześniej ze szkoły, aż do 2028 roku. Specustawa dla nauczycieli Do Sejmu już wpłynęła rządowa ustawa o świadczeniach kompensacyjnych dla nauczycieli. Warunki, które będzie musiał spełnić nauczyciel, aby dostać świadczenie: pracować przed 1999 r., mieć 30 lat okresów składkowych i nieskładkowych, w tym 20 lat przepracowanych "przy tablicy", urodzić się przed 1969 r., mieć odpowiedni wiek - w 2009 r. ukończone 55 lat (kobiety i mężczyźni). Uwaga! W kolejnych latach co roku warunek wiekowy będzie się zwiększał o trzy miesiące (kobiety) lub o pół roku (mężczyźni). I tak aż do 2028 r., kiedy to nauczycielki i nauczyciele będą musieli pracować do ustawowego wieku emerytalnego. Uwaga! Osoba na świadczeniach nie będzie mogła pracować jako nauczyciel. Świadczenie kompensacyjne do czasu osiągnięcia ustawowego wieku emerytalnego będzie wynosiło 80 proc. emerytury pomostowej. O wysokości świadczenia będą decydowały zgromadzone składki (co roku waloryzowane o wskaźnik inflacji). Oszczędności zostaną podzielone przez przewidywany czas dalszego trwania życia dla osób w wieku 60 lat. Eksperci przyznają, że świadczenia będą bardzo niskie i nie będzie się na nie opłacać przechodzić. W niektórych przypadkach będzie to tylko zł. KOMU WCZEŚNIEJSZA EMERYTURA PO STAREMU Mimo reformy emerytalnej część Polaków nie musi się obawiać zmian. Na nowych ustawach nic nie stracą, bo one ich nie dotyczą. Zachowają prawo do korzystnych wczesnych emerytur wyliczanych i

7 wypłacanych wg starego systemu. Kto? Kobiety, które do końca 2008 r. skończyły co najmniej 55 lat i miały 30 lat stażu pracy Mężczyźni urodzeni przed 1949 r., którzy mają 35 lat stażu. Nie musieli do końca zeszłego roku przechodzić na wcześniejszą emeryturę. Teraz też nie muszą się zwalniać z pracy, a na wcześniejsze świadczenia mogą przejść w dowolnym roku, byleby przed osiągnięciem ustawowego wieku emerytalnego. Rządowe zmiany nie dotyczą osób, które przepracowały przed 1999 r. 15 lat w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze, a ich ogólny staż pracy wyniósł przed 1999 r. 20/25 lat (kobiety, mężczyźni). Gdy osiągną odpowiedni wiek (55 lat - kobiety i 60 lat - mężczyźni), też będą mieli prawo do wcześniejszej emerytury, ale już trochę gorzej wyliczanej, bo według systemu mieszanego (patrz akapit wcześniej). MUNDURÓWKĘ CZEKAJĄ ZMIANY Ponad miesiąc temu szef MSWiA Grzegorz Schetyna zapowiedział, że chce zmienić przywileje policjantów, którzy już po 15 latach pracy mogą odchodzić na emeryturę. Prawo do wcześniejszych świadczeń już po 15 latach służby za niesprawiedliwe uważa też premier Donald Tusk. Na razie jednak nie wiadomo, czy i o ile rząd zwiększy policjantom wymogi stażowe. A ci boją się reformy emerytalnej i zapowiadają protesty. Podobne przywileje emerytalne mają wojskowi, ale MON - w przeciwieństwie do MSWiA - nie zapowiedział żadnych reform. Leszek Kostrzewski , ostatnia aktualizacja :10

Emerytury w nowym systemie emerytalnym dotyczą osób urodzonych po 1 stycznia 1949 roku.

Emerytury w nowym systemie emerytalnym dotyczą osób urodzonych po 1 stycznia 1949 roku. Emerytury w nowym systemie emerytalnym dotyczą osób urodzonych po 1 stycznia 1949 roku. System emerytalny składa się z trzech filarów. Na podstawie podanych niżej kryteriów klasyfikacji nowy system emerytalny

Bardziej szczegółowo

EMERYTURY KAPITAŁOWE WYPŁATY Z II FILARA

EMERYTURY KAPITAŁOWE WYPŁATY Z II FILARA EMERYTURY KAPITAŁOWE WYPŁATY Z II FILARA Emerytury indywidualne, renta rodzinna dla wdów i wdowców, waloryzacja według zysków takie emerytury kapitałowe proponuje rząd. Dlaczego? Dlatego, że taki system

Bardziej szczegółowo

MATERIAŁY. uzyskane przez Zarząd. NSZZ PRC w temacie. emerytur - emerytur. pomostowych.

MATERIAŁY. uzyskane przez Zarząd. NSZZ PRC w temacie. emerytur - emerytur. pomostowych. Poznań, dnia 20-05-2013 r. MATERIAŁY uzyskane przez Zarząd NSZZ PRC w temacie emerytur - emerytur pomostowych. Pytania w sprawie emerytur pomostowych i wcześniejszych: 1. Pytanie czy takie warunki uprawniają

Bardziej szczegółowo

Świadczenia dla nauczycieli

Świadczenia dla nauczycieli Świadczenia dla nauczycieli Nauczyciele mają kilka możliwości przejścia na wcześniejszą emeryturę. Mogą skorzystać z przepisów ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych lub z Karty

Bardziej szczegółowo

2015-12-16. Wyliczanie emerytury na zasadach zbliżonych do tych panujących przed 1.01.1999 r. Emerytura. Do kiedy stare emerytury?

2015-12-16. Wyliczanie emerytury na zasadach zbliżonych do tych panujących przed 1.01.1999 r. Emerytura. Do kiedy stare emerytury? Emerytura Zasady wyliczania wysokości emerytury to suma pieniędzy, którą będzie comiesięcznie otrzymywał ubezpieczony z ZUS w momencie, gdy nabędzie status emeryta. Wyliczanie emerytury na zasadach zbliżonych

Bardziej szczegółowo

Emerytury. po zmianach BIBLIOTEKA

Emerytury. po zmianach BIBLIOTEKA BIBLIOTEKA Emerytury po zmianach 2014 Zasady przechodzenia na emeryturę dokumentacja, rodzaje świadczeń Ustalanie wysokości emerytury Nowe zasady wypłat świadczeń ze środków zgromadzonych w OFE Wypłata

Bardziej szczegółowo

Wysokość emerytur dla nauczycieli urodzonych po 31 grudnia 1948 r.

Wysokość emerytur dla nauczycieli urodzonych po 31 grudnia 1948 r. Wysokość emerytur dla nauczycieli urodzonych po 31 grudnia 1948 r. Spis treści Wysokość emerytury nauczycielskiej według dotychczasowych zasad............................................................

Bardziej szczegółowo

SYSTEM EMERYTALNY W POLSCE

SYSTEM EMERYTALNY W POLSCE SYSTEM EMERYTALNY W POLSCE 1 stycznia 1999 roku weszła w życie reforma systemu emerytalnego. Od tego momentu w Polsce funkcjonują równolegle dwa systemy emerytalne: stary system emerytalny dla osób urodzonych

Bardziej szczegółowo

Dla kogo nowe emerytury

Dla kogo nowe emerytury Dla kogo nowe emerytury Nowa emerytura przysługuje wszystkim ubezpieczonym, urodzonym po dniu 31 grudnia 1948 r., którzy osiągnęli minimalny wiek emerytalny, wynoszący co najmniej 60 lat dla kobiet i co

Bardziej szczegółowo

Emerytura. Wyliczanie emerytury. Do kiedy stare emerytury? 2014-04-03. Zasady wyliczania wysokości emerytury

Emerytura. Wyliczanie emerytury. Do kiedy stare emerytury? 2014-04-03. Zasady wyliczania wysokości emerytury Emerytura Zasady wyliczania wysokości emerytury to suma pieniędzy, którą będzie comiesięcznie otrzymywał ubezpieczony z ZUS w momencie, gdy nabędzie status emeryta. Reforma ubezpieczeń społecznych podzieliła

Bardziej szczegółowo

Wprowadzenie. Pojęcie i ewolucja ryzyka starości. Metody zabezpieczenia ryzyka starości w prawie polskim

Wprowadzenie. Pojęcie i ewolucja ryzyka starości. Metody zabezpieczenia ryzyka starości w prawie polskim Wprowadzenie Pojęcie i ewolucja ryzyka starości Metody zabezpieczenia ryzyka starości w prawie polskim Przemiany gospodarczo polityczne, a reformy systemów emerytalnych. Reformy systemów emerytalnych :

Bardziej szczegółowo

Wcześniejsza emerytura dla 60-letnich mężczyzn i 55- letnich kobiet.

Wcześniejsza emerytura dla 60-letnich mężczyzn i 55- letnich kobiet. Wcześniejsza emerytura dla 60-letnich mężczyzn i 55- letnich kobiet. Pracownicy, którzy nie osiągnęli jeszcze pełnego wieku emerytalnego mogą przejść na wcześniejszą emeryturę kobieta po osiągnięciu 55

Bardziej szczegółowo

Jakie emerytury dla nauczycieli

Jakie emerytury dla nauczycieli Jakie emerytury dla nauczycieli Spis treści Emerytura w powszechnym wieku emerytalnym... 3 Emerytura z tytułu wykonywania pracy w szczególnym charakterze... 4 Emerytura nauczycielska na podstawie Karty

Bardziej szczegółowo

dochody budżetu państwa). Osoby urodzone po 1948 r. z chwilą osiągnięcia tego wieku uzyskują prawo do emerytury ustalanej w myśl zreformowanych

dochody budżetu państwa). Osoby urodzone po 1948 r. z chwilą osiągnięcia tego wieku uzyskują prawo do emerytury ustalanej w myśl zreformowanych Przeliczanie emerytur Każdy emeryt ma prawo do przeliczenia swojego świadczenia. Musi spełnić jednak określone warunki. O sytuacjach, w których ZUS obliczy nową wysokość emerytury, mówi Eliza Skowrońska

Bardziej szczegółowo

Emerytury w Polsce i na świecie

Emerytury w Polsce i na świecie Emerytury w Polsce i na świecie 1 60 Emerytura ma zabezpieczyć byt na starość, gdy z powodu wieku nie będziesz już mógł pracować. 2 61 Umowa międzypokoleniowa (solidaryzm) Składki wpłacane teraz przez

Bardziej szczegółowo

Omówienie regulacji wynikających z ustawy obniżającej wiek emerytalny

Omówienie regulacji wynikających z ustawy obniżającej wiek emerytalny Gdańsk, 2 października 2017 r. Omówienie regulacji wynikających z ustawy obniżającej wiek emerytalny Agnieszka Kurczewska-Stanisławowicz Naczelnik Wydziału Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Gdańsku

Bardziej szczegółowo

Emerytury: } Część I: Finansowanie. } Część II: Świadczenia

Emerytury: } Część I: Finansowanie. } Część II: Świadczenia Część II świadczenia Emerytury: } Część I: Finansowanie } Część II: Świadczenia Filarowa konstrukcja ubezpieczeń społecznych model klasyczny : I filar - z budżetu państwa II filar ze składki pracodawców

Bardziej szczegółowo

MINISTER PRACY I POLITYKI SPOŁECZNEJ

MINISTER PRACY I POLITYKI SPOŁECZNEJ MINISTER PRACY I POLITYKI SPOŁECZNEJ Warszawa, dnia 10 września 2015 r. DUS-0700.245.2015.AS dot. K7INT34097 Pani Małgorzata Kidawa-Błońska Marszałek Sejmu RP Szanowna Pani Marszałek, W odpowiedzi na przekazaną

Bardziej szczegółowo

SYSTEM EMERYTUR POMOSTOWYCH krótko

SYSTEM EMERYTUR POMOSTOWYCH krótko SYSTEM EMERYTUR POMOSTOWYCH krótko 1. Porozumienie co do faktu, że trzeba zaproponować inne/nowe rozwiązanie dla osób pracujących w szczególnych warunkach niż wcześniejsze emerytury, partnerzy społeczni

Bardziej szczegółowo

Rewolucja w emeryturach

Rewolucja w emeryturach Rewolucja w emeryturach Sprawdź, co się zmieni od października 2017r. Wyjaśniamy przepisy emerytalne w jasny, prosty sposób. Autorzy: Leszek Kostrzewski Skład, okładka i opracowanie graficzne: Adam Peterczuk

Bardziej szczegółowo

Wszystko, czego nie wiesz o emeryturach. Ekspert: Dariusz Noszczak, wicedyrektor, Departament Świadczeń Emerytalno-Rentowych, Centrala ZUS

Wszystko, czego nie wiesz o emeryturach. Ekspert: Dariusz Noszczak, wicedyrektor, Departament Świadczeń Emerytalno-Rentowych, Centrala ZUS Wszystko, czego nie wiesz o emeryturach Ekspert: Dariusz Noszczak, wicedyrektor, Departament Świadczeń Emerytalno-Rentowych, Centrala ZUS 2 Ustalanie wysokości emerytur ze starego systemu Ustalanie wysokości

Bardziej szczegółowo

Spełnienie warunków do wcześniejszej emerytury pracowniczej do końca 2008 r. gwarancją przyznania świadczenia

Spełnienie warunków do wcześniejszej emerytury pracowniczej do końca 2008 r. gwarancją przyznania świadczenia Spełnienie warunków do wcześniejszej emerytury pracowniczej do końca 2008 r. gwarancją przyznania świadczenia Komu przysługuje wcześniejsza emerytura pracownicza Wcześniejsza emerytura pracownicza przysługuje

Bardziej szczegółowo

System emerytalny w Polsce

System emerytalny w Polsce Warszawa, marzec 2017 r. System emerytalny w Polsce Dariusz Noszczak System emerytalny to część systemu ubezpieczeń społecznych System ubezpieczeń społecznych System emerytalny System ubezpieczeń społecznych

Bardziej szczegółowo

Emerytura w powszechnym wieku emerytalnym dla osób urodzonych po 31 grudnia 1948 r.

Emerytura w powszechnym wieku emerytalnym dla osób urodzonych po 31 grudnia 1948 r. dr I. A. Wieleba Emerytura w powszechnym wieku emerytalnym dla osób urodzonych po 31 grudnia 1948 r. Osoby urodzone po dniu 31 grudnia 1948 r. mogą nabyć prawo do emerytury w powszechnym wieku emerytalnym,

Bardziej szczegółowo

Dla kogo wcześniejsza emerytura. po 2008 roku. e-poradnik. egazety Prawnej. 188 stron komentarzy, porad i przepisów

Dla kogo wcześniejsza emerytura. po 2008 roku. e-poradnik. egazety Prawnej. 188 stron komentarzy, porad i przepisów e-poradnik egazety Prawnej Dla kogo wcześniejsza emerytura po 2008 roku 188 stron komentarzy, porad i przepisów Czy wniosek o wcześniejszą emeryturę pracowniczą może być złożony po 2008 roku Kto może starać

Bardziej szczegółowo

WARUNKI NABYCIA PRAWA DO WCZEŚNIEJSZEJ EMERYTURY DLA URODZONYCH PO 31 XII 1948 A PRZED 1 I 1969

WARUNKI NABYCIA PRAWA DO WCZEŚNIEJSZEJ EMERYTURY DLA URODZONYCH PO 31 XII 1948 A PRZED 1 I 1969 WARUNKI NABYCIA PRAWA DO WCZEŚNIEJSZEJ EMERYTURY DLA URODZONYCH PO 31 XII 1948 A PRZED 1 I 1969 Ustawa o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (t.j. Dz.U. z 2004 r., Nr 39, poz. 353

Bardziej szczegółowo

Jakie emerytury dla nauczycieli

Jakie emerytury dla nauczycieli Jakie emerytury dla nauczycieli Spis treści Emerytura w powszechnym wieku emerytalnym... 3 Emerytura z tytułu wykonywania pracy w szczególnym charakterze... 4 Emerytura nauczycielska na podstawie Karty

Bardziej szczegółowo

SPIS TREŚCI. II. Warunki nabywania prawa do emerytury z FUS (emerytury z I filaru) i ustalanie jej wysokości

SPIS TREŚCI. II. Warunki nabywania prawa do emerytury z FUS (emerytury z I filaru) i ustalanie jej wysokości Zasady nabywania prawa do emerytury z I i II filaru przez ubezpieczonych urodzonych po dniu 31 grudnia 1948 r., będących członkami otwartego funduszu emerytalnego oraz rent rodzinnych po tych ubezpieczonych

Bardziej szczegółowo

Ustawa obniżająca wiek emerytalny

Ustawa obniżająca wiek emerytalny Ustawa obniżająca wiek emerytalny 2 Ustawa obniżająca wiek emerytalny ustawa z dnia 16 listopada 2016 r. o zmianie ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych oraz niektórych innych

Bardziej szczegółowo

Wiek emerytalny od 1 października 2017 r. Sprawdź, co się zmieni i jakie masz uprawnienia

Wiek emerytalny od 1 października 2017 r. Sprawdź, co się zmieni i jakie masz uprawnienia Wiek emerytalny od 1 października 2017 r. Sprawdź, co się zmieni i jakie masz uprawnienia Od 1 października 2017 r. powszechny wiek emerytalny będzie wynosił: t 60 lat dla kobiet, t 65 lat dla mężczyzn.

Bardziej szczegółowo

Wydział Prawa, Administracji i Ekonomii EMERYTURY Z FUS

Wydział Prawa, Administracji i Ekonomii EMERYTURY Z FUS EMERYTURY Z FUS CO TO JEST EMERYTURA? Art. 67 ust. 1. Konstytucji RP. Obywatel ma prawo do zabezpieczenia społecznego w razie niezdolności do pracy ze względu na chorobę lub inwalidztwo oraz po osiągnięciu

Bardziej szczegółowo

EMERYTURY 2017 z uwzględnieniem zmian od 1 października

EMERYTURY 2017 z uwzględnieniem zmian od 1 października EMERYTURY 2017 z uwzględnieniem zmian od 1 października Prawdziwa historia: Drodzy Czytelnicy, 39,90 brutto Napisz cok@wip.pl 22 518 28 28 www.fabrykawiedzy.com Wstęp Emerytury 2017 1 Emerytury 2017 z

Bardziej szczegółowo

EMERYTURY 2017 z uwzględnieniem zmian od 1 października

EMERYTURY 2017 z uwzględnieniem zmian od 1 października EMERYTURY 2017 z uwzględnieniem zmian od 1 października Prawdziwa historia: Drodzy Czytelnicy, 39,90 brutto Napisz cok@wip.pl 22 518 28 28 www.fabrykawiedzy.com Wstęp Emerytury 2017 1 Emerytury 2017 z

Bardziej szczegółowo

JAKĄ EMERYTKĄ / JAKIM EMERYTEM ZOSTANIESZ?

JAKĄ EMERYTKĄ / JAKIM EMERYTEM ZOSTANIESZ? JAKĄ EMERYTKĄ / JAKIM EMERYTEM ZOSTANIESZ? MATERIAŁ INFORMACYJNY DLA STUDENTÓW I MŁODYCH PRACOWNIKÓW OPRACOWANY PRZEZ IZBĘ GOSPODARCZĄ TOWARZYSTW EMERYTALNYCH, WWW.IGTE.PL POLSKA EMERYTURA 2015 1960 1970

Bardziej szczegółowo

INDYWIDUALNE EMERYTALNE

INDYWIDUALNE EMERYTALNE INDYWIDUALNE KONTO EMERYTALNE DLACZEGO WARTO MIEĆ IKE? Rok Źródło Wysokość emertury stopa zastąpienia 1997 Bezpieczeństwo dzięki różnorodności opracowanie Pełnomocnika Rządu ds. Reformy Zabezpieczenia

Bardziej szczegółowo

Warszawa, dnia 11 stycznia 2011 r. MINISTERSTWO PRACY I POLITYKI SPOŁECZNEJ PODSEKRETARZ STANU Marek Bucior DUS MJ/10

Warszawa, dnia 11 stycznia 2011 r. MINISTERSTWO PRACY I POLITYKI SPOŁECZNEJ PODSEKRETARZ STANU Marek Bucior DUS MJ/10 MINISTERSTWO PRACY I POLITYKI SPOŁECZNEJ PODSEKRETARZ STANU Marek Bucior DUS-0210-8-MJ/10 Warszawa, dnia 11 stycznia 2011 r. Pani Irena Wójcicka Podsekretarz Stanu Kancelaria Prezydenta Rzeczypospolitej

Bardziej szczegółowo

EMP. INFORMACJA do wniosku o emeryturę. Co załatwisz tym wnioskiem. Która placówka ZUS rozpatruje Twój wniosek. Jak wycofać wniosek

EMP. INFORMACJA do wniosku o emeryturę. Co załatwisz tym wnioskiem. Która placówka ZUS rozpatruje Twój wniosek. Jak wycofać wniosek INFORMACJA do wniosku o emeryturę Co załatwisz tym wnioskiem 1. Gdy złożysz ten wniosek: rozpatrzymy Twoje uprawnienia do emerytury z ZUS (w tym do okresowej emerytury kapitałowej 1 ) i wydamy decyzję

Bardziej szczegółowo

Świadczenia emerytalne

Świadczenia emerytalne Świadczenia emerytalne PRAWO DO EMERYTURY NA DOTYCHCZASOWYCH ZASADACH (STARY SYSTEM SYSTEM ZDEFINIOWANEGO ŚWIADCZENIA) Dotychczasowe zasady zakładały możliwość uzyskania emerytury po spełnieniu warunku

Bardziej szczegółowo

Symbole emerytury wcześniejszej

Symbole emerytury wcześniejszej Podstawa prawna: ustawa o emeryturach i rentach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (tekst jednolity z 2009r., Dz. U. Nr 153, poz. 1227, ze zm.) Ustawa z 11.5.2012r. o zmianie ustawy o emeryturach

Bardziej szczegółowo

U z a s a d n i e n i e

U z a s a d n i e n i e U z a s a d n i e n i e Projekt nowelizacji ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (Dz. U. z 2004 r. Nr 39, poz. 353, Nr 64, poz. 593, Nr 99, poz. 1001,

Bardziej szczegółowo

KADRY i PŁACE. W SFERZE BUDŻETOWEJ nr 9. Reforma systemu emerytalnego... 2

KADRY i PŁACE. W SFERZE BUDŻETOWEJ nr 9. Reforma systemu emerytalnego... 2 20 września 2017 KADRY i PŁACE W SFERZE BUDŻETOWEJ nr 9 DODATEK do RACHUNKOWOŚCI BUDŻETOWEJ nr 18 (426) K o n k u r s KSIĘGOWY BUDŻETU 2017 www.rb.infor.pl Reforma systemu emerytalnego... 2 Realizacja

Bardziej szczegółowo

Ubezpieczenie emerytalne. dr Ariel Przybyłowicz

Ubezpieczenie emerytalne. dr Ariel Przybyłowicz Ubezpieczenie emerytalne dr Ariel Przybyłowicz Ryzyko emerytalne Ochrona sytuacji ochrony zarobków z powodu zrealizowania prawa do zaprzestania działalności zarobkowej w związku z biologicznym (naturalnym)

Bardziej szczegółowo

ZUS czy OFE: podejmij decyzję do 31 lipca

ZUS czy OFE: podejmij decyzję do 31 lipca ZUS czy OFE: podejmij decyzję do 31 lipca Od 1 kwietnia do 31 lipca 2014 roku każdy Polak opłacający składki emerytalne, musi podjąć decyzję, czy chce odkładać część składek do OFE, czy również na indywidualne

Bardziej szczegółowo

Emerytura (zwana dawniej rentą starczą) świadczenie pieniężne mające służyć jako zabezpieczenie bytu na starość dla osób, które ze względu na wiek

Emerytura (zwana dawniej rentą starczą) świadczenie pieniężne mające służyć jako zabezpieczenie bytu na starość dla osób, które ze względu na wiek Emerytura (zwana dawniej rentą starczą) świadczenie pieniężne mające służyć jako zabezpieczenie bytu na starość dla osób, które ze względu na wiek nie posiadają już zdolności do pracy zarobkowej (jako

Bardziej szczegółowo

Emerytura ustawowa w Belgii jest przyznawana i obliczana na podstawie przebiegu zatrudnienia. W Belgii istnieją trzy różne systemy emerytalne:

Emerytura ustawowa w Belgii jest przyznawana i obliczana na podstawie przebiegu zatrudnienia. W Belgii istnieją trzy różne systemy emerytalne: W Belgii istnieją trzy filary emerytalne. Pierwszy filar to emerytura ustawowa, obliczana i przyznawana na podstawie kariery zawodowej. Drugi filar to dodatek do emerytury ustawowej przyznawany osobom,

Bardziej szczegółowo

Okresowa emerytura kapitałowa ze środków zapisanych na subkoncie w ZUS

Okresowa emerytura kapitałowa ze środków zapisanych na subkoncie w ZUS Okresowa emerytura kapitałowa ze środków zapisanych na subkoncie w ZUS Spis treści Czym jest okresowa emerytura kapitałowa... 3 Kiedy możesz uzyskać okresową emeryturę kapitałową... 3 Jak ustalamy wysokość

Bardziej szczegółowo

1. Na podstawie jakiej umowy opiera się system emerytalny w Polsce? A. emerytalnej B. rentowej C. pokoleniowej D. pracowniczej

1. Na podstawie jakiej umowy opiera się system emerytalny w Polsce? A. emerytalnej B. rentowej C. pokoleniowej D. pracowniczej KONKURS P.T. ZADBAJ O SWOJĄ FINANSOWĄ PRZYSZŁOŚĆ SPONSOREM KONKURSU JEST AVIVA PRZEDSTAWICIELSTWO W BIELSKU BIAŁEJ (OSOBY ODPOWIEDZIALNE Z AVIVA DORADCY FINANSOWI MAGDALENA MIROSŁAWSKA I MAREK WIELGUS)

Bardziej szczegółowo

Jedenaście sposobów na wyższą emeryturę obliczoną według starych zasad

Jedenaście sposobów na wyższą emeryturę obliczoną według starych zasad Jedenaście sposobów na wyższą emeryturę obliczoną według starych zasad To nie żadna tajemnica. Każdy emeryt, którego świadczenie obliczono na starych zasadach (z uwzględnieniem zarobków, stażu ubezpieczeniowego

Bardziej szczegółowo

www.zus.pl ZUS wyjaśnia

www.zus.pl ZUS wyjaśnia Waloryzacja świadczeń emerytalno rentowych od dnia 1 marca 2009 r. W marcu 2009 r. Zakład Ubezpieczeń Społecznych przeprowadza waloryzację świadczeń emerytalno-rentowych. Waloryzacja dokonywana jest z

Bardziej szczegółowo

Reforma emerytalna. Co zrobimy? ul. Świętokrzyska 12 00-916 Warszawa. www.mf.gov.pl

Reforma emerytalna. Co zrobimy? ul. Świętokrzyska 12 00-916 Warszawa. www.mf.gov.pl Reforma emerytalna Co zrobimy? Grudzień, 2013 Kilka podstawowych pojęć.. ZUS Zakład Ubezpieczeń Społecznych to państwowa instytucja ubezpieczeniowa. Gromadzi składki na ubezpieczenia społeczne obywateli

Bardziej szczegółowo

Część III świadczenia

Część III świadczenia Część III świadczenia Emerytury: } Część III: Świadczenia Emerytury w systemie zdefiniowanego świadczenia. (stary system) Warunki co do zasady : wiek i staż Emerytury w systemie zdefiniowanego świadczenia.

Bardziej szczegółowo

I n f o r m a c j a p r a w n a

I n f o r m a c j a p r a w n a Warszawa, 25.02.2010 r. I n f o r m a c j a p r a w n a Przedmiot informacji: Emerytury pomostowe i rekompensaty na gruncie ustawy z dnia 19 grudnia 2008 r. o emeryturach pomostowych (Dz. U. nr 237 poz.1656),

Bardziej szczegółowo

Dz.U Nr 228 poz z dnia 21 listopada 2008 r. o emeryturach kapitałowych. Rozdział 1. Przepisy ogólne

Dz.U Nr 228 poz z dnia 21 listopada 2008 r. o emeryturach kapitałowych. Rozdział 1. Przepisy ogólne Kancelaria Sejmu s. 1/14 Dz.U. 2008 Nr 228 poz. 1507 U S T AWA z dnia 21 listopada 2008 r. Opracowano na podstawie: t.j. Dz. U. z 2014 r. poz. 1097, z 2017 r. poz. 38. o emeryturach kapitałowych Rozdział

Bardziej szczegółowo

21 marca 2013 r. Główne zalety rozwiązania:

21 marca 2013 r. Główne zalety rozwiązania: 21 marca 2013 r. Stanowisko Izby Gospodarczej Towarzystw Emerytalnych w kwestii wypłat świadczeń z kapitałowego systemu emerytalnego Rozwiązanie wypłat z korzyścią dla gospodarki i klientów Główne zalety

Bardziej szczegółowo

Zakład Ubezpieczeń Społecznych

Zakład Ubezpieczeń Społecznych Zakład Ubezpieczeń Społecznych 1 1 ZUS zajmuje się: przyznawaniem i wypłatą: emerytur i rent zasiłków chorobowych, macierzyńskich opiekuńczych, pogrzebowych świadczeń przedemerytalnych, dodatków kombatanckich

Bardziej szczegółowo

Kto pomoże dziadkom, czyli historia systemów emerytalnych. Autor: Artur Brzeziński

Kto pomoże dziadkom, czyli historia systemów emerytalnych. Autor: Artur Brzeziński Kto pomoże dziadkom, czyli historia systemów emerytalnych Autor: Artur Brzeziński Skrócony opis lekcji Uczniowie poznają wybrane fakty z historii emerytur, przeanalizują dwa podstawowe systemy emerytalne

Bardziej szczegółowo

- o zmianie ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych i innych ustaw.

- o zmianie ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych i innych ustaw. Warszawa, dnia 4 września 2013 r. Szanowna Pani Ewa Kopacz Marszałek Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej Na podstawie art. 118 ust. 1 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 2 kwietnia 1997 r. i na podstawie

Bardziej szczegółowo

Jedenaście sposobów na wyższą emeryturę

Jedenaście sposobów na wyższą emeryturę Jedenaście sposobów na wyższą emeryturę 2010-09-24 To nie żadna tajemnica. Każdy emeryt, jeśli spełnia określone przepisami warunki, ma prawo starać się o przeliczenie swojego świadczenia i dostawać więcej.

Bardziej szczegółowo

Nauczycielskie świadczenie kompensacyjne. Podstawa prawna: Ustawa z dnia 22.05.2009r Dz. U. Nr 997,poz. 800

Nauczycielskie świadczenie kompensacyjne. Podstawa prawna: Ustawa z dnia 22.05.2009r Dz. U. Nr 997,poz. 800 Nauczycielskie świadczenie kompensacyjne Podstawa prawna: Ustawa z dnia 22.05.2009r Dz. U. Nr 997,poz. 800 Od 1 lipca 2009r.obowiązują przepisy ustawy z dnia 22 maja 2009r. o nauczycielskich świadczeniach

Bardziej szczegółowo

Warszawa, dnia 17 maja 2018 r. Poz. 926

Warszawa, dnia 17 maja 2018 r. Poz. 926 Warszawa, dnia 17 maja 2018 r. Poz. 926 OBWIESZCZENIE MARSZAŁKA SEJMU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ z dnia 13 kwietnia 2018 r. w sprawie ogłoszenia jednolitego tekstu ustawy o emeryturach kapitałowych 1. Na

Bardziej szczegółowo

Dzieci i wykształcenie wpływają na wysoką emeryturę w Niemczech!

Dzieci i wykształcenie wpływają na wysoką emeryturę w Niemczech! Polacy pracujący w Niemczech nabywają prawo do niemieckiej emerytury po przepracowaniu 5 lat. Posiadanie dzieci oraz odpowiedniego wykształcenia zawodowego zwiększa wysokość wypłacanego świadczenia! Pracując

Bardziej szczegółowo

Kiedy przedsiębiorca może skorzystać z ulg w płaceniu składek

Kiedy przedsiębiorca może skorzystać z ulg w płaceniu składek Kiedy przedsiębiorca może skorzystać z ulg w płaceniu składek Jeśli rozpoczynasz działalność gospodarczą, możesz przez 6 miesięcy nie płacić składek na ubezpieczenia społeczne, a następnie przez 24 miesiące

Bardziej szczegółowo

WYTYCZNE W SPRAWIE REALIZACJI PRZEPISÓW USTAWY Z DNIA 5 MARCA 2015 R. O ZMIANIE USTAWY O EMERYTURACH I RENTACH Z FUNDUSZU UBEZPIECZEŃ SPOŁECZNYCH

WYTYCZNE W SPRAWIE REALIZACJI PRZEPISÓW USTAWY Z DNIA 5 MARCA 2015 R. O ZMIANIE USTAWY O EMERYTURACH I RENTACH Z FUNDUSZU UBEZPIECZEŃ SPOŁECZNYCH WYTYCZNE W SPRAWIE REALIZACJI PRZEPISÓW USTAWY Z DNIA 5 MARCA 2015 R. O ZMIANIE USTAWY O EMERYTURACH I RENTACH Z FUNDUSZU UBEZPIECZEŃ SPOŁECZNYCH Do art. 26 ust. 5 i 6 ustawy emerytalnej Do ustawy emerytalnej

Bardziej szczegółowo

- o zmianie ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych i innych ustaw.

- o zmianie ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych i innych ustaw. SEJM RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ VII kadencja Druk nr 1882 Warszawa, 4 września 2013 r. Pani Ewa Kopacz Marszałek Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej Na podstawie art. 118 ust. 1 Konstytucji Rzeczypospolitej

Bardziej szczegółowo

Polityka gospodarcza i społeczna (zabezpieczenie emerytalne)

Polityka gospodarcza i społeczna (zabezpieczenie emerytalne) prof. dr hab. Tadeusz Szumlicz Polityka gospodarcza i społeczna (zabezpieczenie emerytalne) Zakres przedmiotowy systemu zabezpieczenia społecznego wyznacza katalog ryzyk społecznych: choroby macierzyństwa

Bardziej szczegółowo

EMERYTURY 2017 z uwzględnieniem zmian od 1 października

EMERYTURY 2017 z uwzględnieniem zmian od 1 października EMERYTURY 2017 z uwzględnieniem zmian od 1 października Prawdziwa historia: Drodzy Czytelnicy, 39,90 brutto Napisz cok@wip.pl 22 518 28 28 www.fabrykawiedzy.com Wstęp Emerytury 2017 1 Emerytury 2017 z

Bardziej szczegółowo

Indywidualne Konto Zabezpieczenia Emerytalnego. Twoja emerytura. Wyższa emerytura. Niższe podatki!

Indywidualne Konto Zabezpieczenia Emerytalnego. Twoja emerytura. Wyższa emerytura. Niższe podatki! Twoja emerytura Wyższa emerytura Niższe podatki! Indywidualne Konto Zabezpieczenia Emerytalnego to wyjątkowy program oszczędnościowy w formie ubezpieczenia na życie z ubezpieczeniowymi funduszami kapitałowymi,

Bardziej szczegółowo

Kapitał początkowy po zmianach od 23.09.2011r.

Kapitał początkowy po zmianach od 23.09.2011r. Kapitał początkowy po zmianach od 23.09.2011r. Co to jest kapitał początkowy Kapitał początkowy jest tzw. hipotetyczną emeryturą pomnożoną przez średnie dalsze trwania życia dla wieku 62 lat równe dla

Bardziej szczegółowo

z dnia 22 maja 2009 r. o nauczycielskich świadczeniach kompensacyjnych

z dnia 22 maja 2009 r. o nauczycielskich świadczeniach kompensacyjnych Kancelaria Sejmu s. 1/6 Dz.U. 2009 Nr 97 poz. 800 U S T AWA z dnia 22 maja 2009 r. o nauczycielskich świadczeniach kompensacyjnych Opracowano na podstawie t.j. Dz. U. z 2018 r. poz. 128. Art. 1. Ustawa

Bardziej szczegółowo

Ważne zmiany w niemieckich finansach w 2019 roku

Ważne zmiany w niemieckich finansach w 2019 roku Wzrost Kindergeld i nowe prawo rodzinne, pomoc osobom ubezpieczonym, pakiet emerytalny, ulepszenia dla zatrudnionych, finansowanie budownictwa mieszkaniowego to tylko część zmian. Co roku osoby pracujące

Bardziej szczegółowo

Emerytury górnicze, pomostowe i wcześniejsze piątek, 27 marca 2015 09:20

Emerytury górnicze, pomostowe i wcześniejsze piątek, 27 marca 2015 09:20 20 marca w chorzowskim oddziale ZUS odbyły się konsultacje telefoniczne w sprawie emerytur górniczych, pomostowych i wcześniejszych. Górnicy pytali, ekspert ZUS odpowiadała. Przedstawiamy rezultat tych

Bardziej szczegółowo

Jak sprawdzać i reklamować stan konta emerytalnego w OFE

Jak sprawdzać i reklamować stan konta emerytalnego w OFE Jak sprawdzać i reklamować stan konta emerytalnego w OFE Autor: GP Emerytury, Bartosz Marczuk, 2009-01-06 Zmieniony 23.05.2009. OFE &pomoc multiofe http://pomoc.multiofe.pl Od stanu konta emerytalnego

Bardziej szczegółowo

Kto może przejść na emeryturę po ukończeniu 60 lub 65 lat

Kto może przejść na emeryturę po ukończeniu 60 lub 65 lat 1 Bogdan Grzybowski Od 1 października br. zostanie obniżony wiek emerytalny. Co się zmienia? Od 1 października 2017 r. wiek emerytalny będzie wynosił 60 lat dla kobiet i 65 lat dla mężczyzn. Jest to emerytura

Bardziej szczegółowo

USTAWA z dnia 2016 r. o zmianie ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych oraz innych ustaw. Art. 1.

USTAWA z dnia 2016 r. o zmianie ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych oraz innych ustaw. Art. 1. PROJEKT USTAWA z dnia 2016 r. o zmianie ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych oraz innych ustaw Art. 1. W ustawie z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu

Bardziej szczegółowo

Pracownicze Plany Kapitałowe z perspektywy pracownika i pracodawcy. Założenia, szacowane koszty i korzyści. Kongres Consumer Finance

Pracownicze Plany Kapitałowe z perspektywy pracownika i pracodawcy. Założenia, szacowane koszty i korzyści. Kongres Consumer Finance Pracownicze Plany Kapitałowe z perspektywy pracownika i pracodawcy. Założenia, szacowane koszty i korzyści. Warszawa, 8 grudnia 2017r. Kongres Consumer Finance Obecny system emerytalny formalnie opiera

Bardziej szczegółowo

Emerytury: } Część I: Finansowanie. } Część II: Świadczenia

Emerytury: } Część I: Finansowanie. } Część II: Świadczenia Część I finasowanie Emerytury: } Część I: Finansowanie } Część II: Świadczenia I. Wprowadzenie. Fundusz społeczny- pojęcie funduszu społecznego, udział w tworzeniu funduszu i prawie do świadczeń z niego

Bardziej szczegółowo

Uzasadnienie. 27 kwietnia 2007 r.

Uzasadnienie. 27 kwietnia 2007 r. 27 kwietnia 2007 r. Uzasadnienie W wyniku reformy systemu ubezpieczeń społecznych, zgodnie z deklaracjami zawartymi w przepisach uchwalonych w 1998 r., ulega stopniowej likwidacji możliwość wcześniejszego

Bardziej szczegółowo

Ustalanie prawa do emerytury w każdym z państw członkowskich UE; w tym również w Anglii

Ustalanie prawa do emerytury w każdym z państw członkowskich UE; w tym również w Anglii Ustalanie prawa do emerytury w każdym z państw członkowskich UE; w tym również w Anglii Jeżeli osoby zainteresowane pracowały za granicą w państwach członkowskich Unii Europejskiej, Europejskiego Obszaru

Bardziej szczegółowo

Przeliczanie emerytur i rent od kwoty bazowej podwyższonej do 100% przeciętnego wynagrodzenia

Przeliczanie emerytur i rent od kwoty bazowej podwyższonej do 100% przeciętnego wynagrodzenia Przeliczanie emerytur i rent od kwoty bazowej podwyższonej do 100% przeciętnego wynagrodzenia Przepisami art. 194 a ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych

Bardziej szczegółowo

Najważniejsze informacje o programie Rodzina 500 plus

Najważniejsze informacje o programie Rodzina 500 plus Najważniejsze informacje o programie Rodzina 500 plus Program Rodzina 500 plus to nieopodatkowane 500 zł miesięcznie na każde drugie i kolejne dziecko, bez dodatkowych warunków. Rodziny o niskich dochodach

Bardziej szczegółowo

Ile mogą dorobić osoby otrzymujące wcześniejszą emeryturę?

Ile mogą dorobić osoby otrzymujące wcześniejszą emeryturę? Ile mogą dorobić osoby otrzymujące wcześniejszą emeryturę? Emeryci i renciści mogą pracować. Aby wcześniejsze emerytury lub renty nie zostały zmniejszone lub zawieszone, uzyskiwane w ten sposób dochody

Bardziej szczegółowo

USTAWA. z dnia r. o zmianie ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych oraz niektórych innych ustaw 1)

USTAWA. z dnia r. o zmianie ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych oraz niektórych innych ustaw 1) Projekt 13 lutego 2012 r. USTAWA z dnia...2012 r. o zmianie ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych oraz niektórych innych ustaw 1) Art. 1. W ustawie z dnia 17 grudnia 1998 r.

Bardziej szczegółowo

EMP. INFORMACJA do wniosku o emeryturę. Co załatwisz tym wnioskiem. Która placówka ZUS rozpatruje Twój wniosek. Jak wycofać wniosek

EMP. INFORMACJA do wniosku o emeryturę. Co załatwisz tym wnioskiem. Która placówka ZUS rozpatruje Twój wniosek. Jak wycofać wniosek INFORMACJA do wniosku o emeryturę Co załatwisz tym wnioskiem 1. Gdy złożysz ten wniosek: rozpatrzymy Twoje uprawnienia do emerytury z ZUS (w tym do okresowej emerytury kapitałowej 1 ) i wydamy decyzję

Bardziej szczegółowo

Spis treści Wstęp ROZDZIAŁ 1. Ubezpieczenia w systemie zabezpieczenia społecznego ROZDZIAŁ 2. Struktura systemu ubezpieczeń społecznych

Spis treści Wstęp ROZDZIAŁ 1. Ubezpieczenia w systemie zabezpieczenia społecznego ROZDZIAŁ 2. Struktura systemu ubezpieczeń społecznych Spis treści Wstęp....................................... 11 ROZDZIAŁ 1. Ubezpieczenia w systemie zabezpieczenia społecznego........................... 13 1.1. Prawne podstawy zabezpieczenia społecznego.............

Bardziej szczegółowo

USTAWA. z dnia r. o nauczycielskich świadczeniach kompensacyjnych

USTAWA. z dnia r. o nauczycielskich świadczeniach kompensacyjnych Projekt USTAWA z dnia...2008 r. o nauczycielskich świadczeniach kompensacyjnych Rozdział 1 Przepisy ogólne Art. 1. Ustawa określa: 1) warunki nabywania i utraty prawa do nauczycielskich świadczeń kompensacyjnych;

Bardziej szczegółowo

Reformy systemów emerytalnych astabilność finansów publicznych KINGA KACZOR, MAGDALENA SIERADZAN

Reformy systemów emerytalnych astabilność finansów publicznych KINGA KACZOR, MAGDALENA SIERADZAN Reformy systemów emerytalnych astabilność finansów publicznych KINGA KACZOR, MAGDALENA SIERADZAN Słowo wstępu Zabezpieczenie emerytalne obywateli to obowiązek konstytucyjny państwa Bezpieczeństwo systemu

Bardziej szczegółowo

Prawo pracy. Praca zbiorowa. emerytury. Obowiązki pracodawcy od 1 października 2017 r. REKOMENDUJE Serwis PP. Prawno-Pracowniczy

Prawo pracy. Praca zbiorowa. emerytury. Obowiązki pracodawcy od 1 października 2017 r. REKOMENDUJE Serwis PP. Prawno-Pracowniczy Prawo pracy Praca zbiorowa nowe emerytury Obowiązki pracodawcy od 1 października 2017 r. REKOMENDUJE Serwis PP Prawno-Pracowniczy Praca zbiorowa nowe emerytury Obowiązki pracodawcy od 1 października 2017

Bardziej szczegółowo

Uzasadnienie. 27 kwietnia 2007 r.

Uzasadnienie. 27 kwietnia 2007 r. 27 kwietnia 2007 r. Uzasadnienie W wyniku reformy systemu ubezpieczeń społecznych, zgodnie z deklaracjami zawartymi w przepisach uchwalonych w 1998 r., ulega stopniowej likwidacji możliwość wcześniejszego

Bardziej szczegółowo

zwanym dalej osobami uprawnionymi, jeżeli wysokość tych świadczeń nie przekracza, na dzień 30 czerwca 2017 r., kwoty 2000,00 zł miesięcznie.

zwanym dalej osobami uprawnionymi, jeżeli wysokość tych świadczeń nie przekracza, na dzień 30 czerwca 2017 r., kwoty 2000,00 zł miesięcznie. Projekt USTAWA z dnia.. 2017 r. o jednorazowym dodatku pieniężnym dla niektórych emerytów, rencistów i osób pobierających świadczenia przedemerytalne, zasiłki przedemerytalne, emerytury pomostowe albo

Bardziej szczegółowo

EMERYTURY POMOSTOWE. Ustawa z dnia 19 grudnia 2008r.o emeryturach pomostowych Dz. U. Nr 237, poz. 1656 weszła w życie od dnia 1 stycznia 2009r.

EMERYTURY POMOSTOWE. Ustawa z dnia 19 grudnia 2008r.o emeryturach pomostowych Dz. U. Nr 237, poz. 1656 weszła w życie od dnia 1 stycznia 2009r. EMERYTURY POMOSTOWE EMERYTURY POMOSTOWE Ustawa z dnia 19 grudnia 2008r.o emeryturach pomostowych Dz. U. Nr 237, poz. 1656 weszła w życie od dnia 1 stycznia 2009r. Ustawa o emeryturach pomostowych zawiera

Bardziej szczegółowo

UCHWAŁA. Protokolant Ewa Wolna

UCHWAŁA. Protokolant Ewa Wolna Sygn. akt II UZP 4/13 UCHWAŁA Sąd Najwyższy w składzie: Dnia 4 lipca 2013 r. SSN Jerzy Kuźniar (przewodniczący, sprawozdawca) SSN Roman Kuczyński SSN Jolanta Strusińska-Żukowska Protokolant Ewa Wolna w

Bardziej szczegółowo

Emerytury i system ubezpiecze

Emerytury i system ubezpiecze Emerytury i system ubezpiecze 1 58 EMERYTURA ma zabezpieczy byt na staro osobom, które ze wzgl du na wiek nie mog ju pracowa. 2 59 Zasada umowy mi dzypokoleniowej (solidaryzm) Sk adki obecnie wp acane

Bardziej szczegółowo

Finanse publiczne II / 1

Finanse publiczne II / 1 Finanse publiczne II / 1 System ubezpieczeń społecznych ze szczególnym uwzględnieniem systemu emerytalnego i oddziaływanie tego systemu na finanse publiczne. Reformy ubezpieczeń społecznych w Polsce i

Bardziej szczegółowo

Zmiany w niemieckim systemie emerytalnym od 2017r.

Zmiany w niemieckim systemie emerytalnym od 2017r. Podniesienie granicy wieku emerytalnego, podniesienie limitu wieku przejścia na wcześniejszą emeryturę i wzrost progu dochodowego dla emerytów to najważniejsze zmiany w niemieckich przepisach emerytalnych

Bardziej szczegółowo

Co to jest kapitał początkowy

Co to jest kapitał początkowy Kapitał początkowy Spis treści Co to jest kapitał początkowy..................................... 3 Dla kogo ustalamy kapitał początkowy............................. 3 Jakie dokumenty powinieneś złożyć................................

Bardziej szczegółowo

mogą nabyć prawo do emerytury po ukończeniu wieku letniego (w przypadku kobiety) lub 25 letniego (w przypadku mężczyzny) okresu składkowego i

mogą nabyć prawo do emerytury po ukończeniu wieku letniego (w przypadku kobiety) lub 25 letniego (w przypadku mężczyzny) okresu składkowego i Świadczenia emerytalno-rentowe rentowe podlegające koordynacji unijnej w stosunkach polsko-greckich ki Zakład Ubezpieczeń ń Społecznych ł maj 2013 Polskie świadczenia emerytalno-rentowe rentowe objęte

Bardziej szczegółowo

Tallinn 436 tys. mieszkańców (dane za 2015 r.) Ludność: tys. mieszkańców (2016 Statistics Estonia) euro (2014 r.)

Tallinn 436 tys. mieszkańców (dane za 2015 r.) Ludność: tys. mieszkańców (2016 Statistics Estonia) euro (2014 r.) Jak ubezpieczają się w Unii (Estonia) Powierzchnia: 45,3 tys. km2 Stolica: Tallinn 436 tys. mieszkańców (dane za 2015 r.) Ludność: 1 312 tys. mieszkańców (2016 Statistics Estonia) Przyrost naturalny: -1,47

Bardziej szczegółowo

U S T A W A. z dnia. o zmianie ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych oraz niektórych innych ustaw 1)

U S T A W A. z dnia. o zmianie ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych oraz niektórych innych ustaw 1) Projekt z dnia U S T A W A o zmianie ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych oraz niektórych innych ustaw 1) Art. 1. W ustawie z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach

Bardziej szczegółowo

2. Ustawa z 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (Dz. U. z 2013r.,poz.1440 ze zm.);

2. Ustawa z 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (Dz. U. z 2013r.,poz.1440 ze zm.); Październik 2015r. Podstawy prawne: 1. Ustawa z dnia 26 stycznia 1982r. Karta Nauczyciela ( Dz. U. z 2014 r.,poz.191 ze zm.); 2. Ustawa z 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń

Bardziej szczegółowo

Zainwestuj w swoją emeryturę

Zainwestuj w swoją emeryturę Zainwestuj w swoją emeryturę Pracownicze Plany Kapitałowe www.ppk-aegon.pl Pracownik 2% wynagrodzenia brutto + dobrowolnie dodatkowo do 2% wynagrodzenia brutto Pracodawca 1,5% wynagrodzenia brutto + dobrowolnie

Bardziej szczegółowo