Uniwersytet Rolniczy im. H. Kołłątaja w Krakowie Instytut Produkcji Roślinnej Zakład Łąkarstwa

Wielkość: px
Rozpocząć pokaz od strony:

Download "Uniwersytet Rolniczy im. H. Kołłątaja w Krakowie Instytut Produkcji Roślinnej Zakład Łąkarstwa"

Transkrypt

1 Uniwersytet Rolniczy im. H. Kołłątaja w Krakowie Instytut Produkcji Roślinnej Zakład Łąkarstwa ANALIZA WYKORZYSTANIA MAŁYCH ZWIERZĄT TRAWOŻERNYCH DO INNOWACYJNEGO, NATURALNEGO UTRZYMANIA OBWAŁOWAŃ PRZECIWPOWODZIOWYCH WE WŁAŚCIWYM STANIE Sprawozdanie końcowe z trzyletniego projektu badawczego przeprowadzonego przez Małopolski Ośrodek Doradztwa Rolniczego w Karniowicach we współpracy z Uniwersytetem Rolniczym w Krakowie, w ramach dotacji z Wojewódzkiego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Krakowie Kraków, październik 2015 rok

2 Spis treści: 1. Wstęp Cel badań Metodyka badań Wyniki badań Podsumowanie... 2 S trona

3 1. Wstęp Obwałowania przeciwpowodziowe stanowią podstawową formę ochrony dolin rzecznych przed powodziami w naszym kraju. Ich stan decyduje o bezpieczeństwie ludzi, którzy często zamieszkują tereny chronione, a także ich dobytku. Przyczyny uszkodzeń wałów, skutkujących podtopieniami mogą wynikać zarówno z ich wad konstrukcyjnych, ale również z niewłaściwego stanu terenów przywałowych. Rosnące tam drzewa i krzewy stwarzają zagrożenie poprzez utrudnianie spływu wody i ułatwianie powstawania dróg filtracji w podłożu bądź samym korpusie wałów. Wykorzystywanie w sposób rolniczy terenów międzywala także niesie ze sobą ryzyko uszkodzenia obwałowań. Zagrożeniem dla stateczności wałów są również nornice, krety, lisy czy bobry drążące w nich jamy, nory i korytarze. Niezmiernie istotna jest także roślinność porastająca koronę i zbocza obwałowań, a zwłaszcza wybrane gatunki traw, których darń stabilizuje oraz skutecznie chroni skarpy przed erozją wodną. Projekt wykorzystania małych zwierząt trawożernych do innowacyjnego, naturalnego utrzymania obwałowań przeciwpowodziowych we właściwym stanie powstał w odpowiedzi na ideę dotyczącą Polityki innowacyjnego, naturalnego utrzymania stref wałowych, przedstawioną na Komisji Rolnictwa i Modernizacji Terenów Wiejskich Sejmiku Województwa Małopolskiego w dniu 22 maja 2012 r. O tym, iż istnieje realna potrzeba wypracowania alternatywnych, bardziej efektywnych oraz mniej kosztochłonnych sposobów utrzymania obwałowań przeciwpowodziowych niż poprzez koszenie mechaniczne świadczy aktualny, w wielu miejscach ich niewłaściwy stan. 3 S trona

4 2. Cel badań Celem przeprowadzonych badań była szczegółowa analiza wpływu dwóch sposobów wypasu owiec (wypas kwaterowy oraz wypas wolny) na obwałowaniach przeciwpowodziowych. Oceniano stan zadarnienia, skład botaniczny, zwięzłość gleby, liczebność szkodników drążących korytarze, ilość masy korzeniowej oraz przenikanie składników biogennych z odchodów zwierzęcych do wód odciekowych. Uzyskane wyniki badań pozwolą zalecić bądź odrzucić ten rodzaj pielęgnacji wałów przeciwpowodziowych. 4 S trona

5 3. Metodyka badań W celu analizy wpływu na stan obwałowań przeciwpowodziowych pierwszej z form regularnego spasania - wypasu kwaterowego, zlokalizowano w 2013 roku nad potokiem Gróbka w województwie małopolskim, powiecie bocheńskim, w miejscowości Krzeczów, przysiółek Bełch, na terenie prawego obwałowania w km wału około doświadczenie ścisłe oraz na obszarze lewego i prawego międzywala dodatkowe powierzchnie paszowe (rys.1). Powierzchnia doświadczenia ścisłego objęła koronę i zbocza obwałowań oraz fragment międzywala o szerokości 1 m. Teren ten został podzielony na trzy kwatery. Na każdej z nich testowano inną obsadę zwierząt w przeliczeniu na hektar: kwatera A - 15 sztuk, kwatera B - 10 sztuk oraz kwatera C - 5 sztuk. W ciągu okresu wegetacyjnego każda z kwater była spasana 4 razy, a czas przebywania owiec na kwaterze w poszczególnych turnusach wypasowych wynosił 3 dni ze względu na tempo rozwojowe traw. W pozostałym okresie pastwiskowym (w czasie odrastania runi na doświadczeniu ścisłym) owce były wypasane na czterech tzw. dodatkowych powierzchniach paszowych. Wypas na tych powierzchniach prowadzono w sposób dawkowany. Rasą owiec wykorzystaną do wypasu była polska owca górska. 5 S trona

6 W 2014 roku rozpoczęto również badania na terenie Gminy Czernichów, w miejscowości Wołowice, na lewobrzeżnym obwałowaniu przeciwpowodziowym rzeki Wisły (rys. 2). Na wale wiślanym wypasano owce zachowawczej rasy olkuskiej i kozy rasy saaneńskiej. Prowadzono wypas wolny (ciągły). Metoda ta polegała na stałym spasaniu runi od wiosny do jesieni na całej powierzchni badanego odcinka obwałowań przez łącznie 50 sztuk zwierząt, w tym 2 kozy. Uwzględniając produkcyjność pastwiska, którą przyjęto na poziomie 3,5 t s.m. ha-1 oraz pozostawione niedojady wyliczono powierzchnię potrzebną do utrzymania 50 sztuk zwierząt, wynoszącą 3,0 ha, czyli obejmującą 1000 m bieżących wału (30 m 1000 m = m2). Rys. 2 Teren doświadczalny obejmujący lewobrzeżne obwałowanie rzeki Wisły w miejscowości Wołowice w gminie Czernichów. W ciągu całego okresu trwania projektu podczas sezonu wegetacyjnego na obu terenach doświadczalnych, gdzie były wypasane owce i kozy oceniano: skład florystyczny szacowany metodą Klappa, z wykorzystaniem kluczy botanicznych do oznaczania gatunków roślin, polegającą na określaniu udziału poszczególnych gatunków w runi z dokładnością do 1%. Wycenę przeprowadzano na powierzchni 5,0 m x 5,0 m = 25m2, spisując wszystkie gatunki wg kolejności: trawy, motylkowate i inne. Następnie szacowano procentowy udział wymienionych grup w masie runi oraz ustalano udział poszczególnych gatunków w obrębie grupy, zaczynając 6 S t r o n a

7 od najliczniej występującego. Gatunki występujące w mniejszej ilości niż 1% otrzymywały znak. zadarnienie obwałowań mierzone metodą kwadratów Webera, polegającą na określaniu stopnia pokrycia powierzchni gleby przez gatunki w runi przy pomocy kwadratowej ramki o wymiarach 0,5 m x 0,5 m = 0,25 m 2. Ramka ta była losowo przykładana do darni, a następnie szacowano procent powierzchni zajmowanej przez roślinność w ramce. Pomiary wykonywano w czterech powtórzeniach przez co została uzyskana suma powierzchni pokrytych roślinnością na jednym metrze kwadratowym. Uwzględniano również puste miejsca (zdj. 1). Zdj. 1. Kwadratowa ramka o wymiarach 0,25 m 2 służąca do szacunkowej oceny stopnia zadarnienia terenu. masa korzeniowa i wielkość trzonu regeneracyjnego oznaczana była przyrządem do pobierania materiału roślinnego (patent nr , twórca Piotr Kacorzyk, zdj. 2). Próbki pobierane były w dziesięciu powtórzeniach z korony wału, z połowy wysokości zbocza i podstawy zbocza wału, z warstwy gleby od 0 do 20 cm. Powierzchnia zbiorcza z dziesięciu powtórzeń wynosiła 0,25 m², natomiast w opracowanych wynikach wartości przeliczono na 1ha. Na płuczce pobrane korzenie i ścierń oczyszczono z gleby, a następnie została określona w nich zawartość suchej masy i obliczona wielkość trzonu regeneracyjnego. Zdj. 2. Przyrząd do pobierania materiału roślinnego patent nr , twórca Piotr Kacorzyk. 7 S trona

8 zwięzłość gleby analizowana za pomocą penetrografu (zdj. 3). rodzaj i szacunkowa ilość szkodników zasiedlających wały oceniana na podstawie śladów ich bytności (ilości nor i jam na jednostce powierzchni). zawartość N-NO 3 w wodzie przesiąkowej oznaczana fotometrem mikroprocesorowym LF-205. W celu oceny zawartości N-NO 3 w wodach odciekowych spływających z obwałowań przed rozpoczęciem badań na powierzchni badawczej: na koronie wału, w połowie wysokości zbocza, u podstawy wału i w odległości 1 m od obwałowań (4 punkty 3 powtórzenia) zainstalowano w glebie piezometry metalowe rury zamknięte w dolnej części, o średnicy 5,08 cm (2 cali) i długości 40 cm, zaopatrzone w liczne otwory od wysokości 15 cm do szczytu, które pozwalały na swobodną infiltrację wód gruntowych do ich wnętrza. W miarę pojawiania się w piezometrach wody była ona pobierana do analiz laboratoryjnych. Zdj. 3. Penetrograf STIBOKA z mechaniczną rejestracją wyników firmy Eijkelkamp Agrisearch Equipment. 8 S trona

9 4. Wyniki badań 4.1. Skład florystyczny Na obiekcie kontrolnym koszonym przez kilkanaście lat ukształtował się w miarę stabilny skład florystyczny. Niewielkie zmiany składu florystycznego na tym obiekcie w poszczególnych latach badań wynikały z warunków atmosferycznych, a zwłaszcza opadów oraz od terminu koszenia. Dlatego też wycena składu florystycznego przeprowadzona na obiekcie kontrolnym w 2015 roku posłużyła jako punkt odniesienia do składu florystycznego ukształtowanego pod wpływem wypasu w ostatnim roku badań Krzeczów Na obiekcie koszonym dominował rajgras wyniosły (jego udział stanowił 19%). Spośród traw występowały także takie gatunki jak perz właściwy, mietlica pospolita, kłosówka wełnista i mozga trzcinowata, ich udział nie przekraczał 6%. Wszystkie wymienione gatunki za wyjątkiem kupkówki pospolitej i mietlicy pospolitej nie są wskazane do zadarniania wałów przeciwpowodziowych, ponieważ nie tworzą zwartego zadarnienia, które zabezpiecza glebę przed erozją wodną. Z roślin motylkowatych niewielki udział miała wyka brudnożółta i wyka ptasia (3%). Z pozostałych roślin dwuliściennych znaczący udział w składzie florystycznym (od 10 do 16%) miały podagrycznik pospolity, pokrzywa zwyczajna i jeżyna popielica. U wszystkich wymienionych roślin dwuliściennych system korzeniowy jest słabo rozwinięty horyzontalnie co powoduje, że gleba jest podatna na erozję wodną. Ponadto gatunki te mają duże blaszki liściowe ułożone poziomo przez co zasłaniają dużą część gleby ograniczając rozwój traw podszywkowych darniotwórczych. Na obiektach spasanych udział niekorzystnych gatunków traw zmniejszył się. Najkorzystniejsze zmiany składu florystycznego zaszły na kwaterze o największej obsadzie owiec 15 sztuk, a następnie 10 i 5 sztuk. Spośród traw tworzących dobre zadarnienie oraz bogaty system korzeniowy, dobrze rozwinięty poziomo pojawiły się na tych obiektach wiechlina łąkowa (7 14%), kostrzewa łąkowa (6 13%), kostrzewa czerwona (8 12%). Wiechlina łąkowa oraz kostrzewa łąkowa oprócz dobrych właściwości darniotwórczych, stabilizujących glebę mają bardzo dobrą wartość paszową. Zaobserwowano również korzystny, znaczący spadek udziału roślin dwuliściennych: pokrzywy zwyczajnej, jeżyny popielicy, podagrycznika pospolitego (tab.1). Najlepszy skład florystyczny z punktu widzenia darniotwórczego ukształtował się na kwaterze o największej obsadzie owiec. Jednakże, z racji zaspokojenia potrzeb paszowych 9 S trona

10 zwierząt proponuje się obsadę zwierząt na obwałowaniach spasanych między 8 a 10 sztuk na ha. Tab. 1. Skład florystyczny obwałowań przeciwpowodziowych potoku Gróbka w Krzeczowie k. Bochni, w 2015 roku. Skład gatunkowy Rajgras wyniosły Arrhenatherum elatius L. Perz właściwy Agropyron repens L. P. Beauv Mietlica pospolita Agrostis capillaris L. Kłosówka wełnista Holcus lanatus L. Mozga trzcinowata Phalaris arundinacea L. Kupkówka pospolita Dactylis glomerata L. Kostrzewa czerwona Festuca rubra L. Kostrzewa łąkowa Festuca pratensis Huds. Tomka wonna Anthoxanthum odoratum L. Wiechlina łąkowa Poa pratensis L. Wiechlina roczna Poa annua L. Wyczyniec łąkowy Alopecurus pratensis L. Życica trwała Lolium perenne L. 0 Obsada zwierząt na ha Kwatera A 15 szt. Trawy Udział w runi [%] Turzyce Kosmatka owłosiona Luzula pilosa (L.) Willd. Motylkowate Wyka brudnożółta Vicia grandiflora Scop. Wyka ptasia Vicia cracca L. Komonica zwyczajna Lotus corniculatus L. Kwatera B 10 szt. Kwatera C 5 szt Koniczyna biała S trona

11 Trifolium repens L. Pozostałe rośliny dwuliścienne (zioła i chwasty) Jeżyna popielica Rubus caesius L. Pokrzywa zwyczajna Urtica dioica L. Podagrycznik pospolity Aegopodium podagraria L. Bodziszek łąkowy Geranium pratense L. Nawłoć późna Solidago gigantea Aiton Ostrożeń polny Cirsium arvense (L.) Scop. Szczaw zwyczajny Rumex acetosa L. Komosa biała Chenopodium album L. Przytulia zwyczajna Galium mollugo L. Wrotycz pospolity Tanacetum vulgare L. Krwawnik pospolity Achillea millefolium L. Marchew zwyczajna Daucus carota L. Ostrożeń łąkowy Cirsium rivulare (Jacq.) All. Szczaw tępolistny Rumex obtusifolius L. Babka wąskolistna Plantago lanceolata L. Dąbrówka rozłogowa Ajuga reptans L. Dziurawiec zwyczajny Hypericum perforatum L. Jaskier ostry Ranunculus acris L. Jasnota biała Lamium album L. Jasnota purpurowa Lamium purpureum L. Mięta długolistna Mentha longifolia L. Hudson Mniszek lekarski Taraxacum officinale F. H. Wigg. Pięciornik gęsi Potentilla anserina L S trona

12 Przetacznik ożankowy Veronica chamaedrys L. Świerząbek orzęsiony Chaerophyllum hirsutum L. Tasznik pospolity Capsella bursa-pastoris (L.) Medik. Tobołki polne Thlaspi arvense L Wołowice W drugim roku badań przy wypasie ciągłym również zaobserwowano korzystne zmiany składu florystycznego podobnie jak na obiekcie w Krzeczowie, lecz proces zmian składu jest wolniejszy, z racji ciągłego, intensywniejszego przygryzania roślin smakowitych przez zwierzęta. W tej sytuacji nie dochodzi do maksymalnej produkcji biomasy nadziemnej i podziemnej. Na obiekcie koszonym w Wołowicach nadal duży udział miał rajgras wyniosły, nawłoć późna, jeżyna popielica i podagrycznik pospolity. Natomiast na obiekcie spasanym widać wyraźny spadek udziału tych gatunków w runi na korzyść wiechliny łąkowej i kostrzewy czerwonej (tab. 2). Ograniczenie udziału rajgrasu wyniosłego w runi wynikało z ciągłego, niskiego przygryzania blaszek liściowych i częściowego uszkadzania węzła krzewienia, który u tego gatunku znajduje się nad powierzchnią gleby. Ograniczenie rozwoju nawłoci późnej, jeżyny popielicy i podagrycznika pospolitego wynikało z obecności w stadzie kóz, które chętniej niż owce pobierają tego typu roślinność. Ponadto w pewnych okresach zwłaszcza w roku 2015 suchym obserwowano słabe przyrosty roślin a przez to konieczność pobierania przez zwierzęta gatunków mniej smakowitych. Z racji selektywnego pobierania roślin przez zwierzęta zarówno przy wypasie kwaterowym jak i wolnym konieczne jest raz na dwa trzy lata, zawsze w drugiej połowie lata koszenie niezjedzonych, mniej smakowitych roślin (niedojadów) kosiarką mulczującą. Tego typu koszenie ograniczy rozwój roślin niepożądanych, dodatkowo wyrówna powierzchnię wałów. 12 S trona

13 Tab. 2. Skład florystyczny obwałowań przeciwpowodziowych rzeki Wisły w miejscowości Wołowice, w gminie Czernichów, w 2015 roku. Grupa roślin Trawy Turzyce Motylkowate Gatunek Rajgras wyniosły Arrhenatherum elatius L. Wyczyniec łąkowy Alopecurus pratensis L. Kupkówka pospolita Dactylis glomerata L. Perz właściwy Agropyron repens L. P. Beauv Konietlica łąkowa Trisetum flavescens (L.) P. Beauv. Mietlica rozłogowa Agrostis stolonifera L. Wiechlina łąkowa Poa pratensis L. Wiechlina zwyczajna Poa trivialis L. Kłosówka miękka Holcus mollis L. Tomka wonna Anthoxanthum odoratum L. Kostrzewa czerwona Festuca rubra L. Życica trwała Lolium perenne L. Kosmatka owłosiona Luzula pilosa (L.) Willd. Wyka ptasia Vicia cracca L. Koniczyna łąkowa Trifolium pratense L. Udział w runi [%] Część kontrolna 0 Część spasana Pozostałe rośliny dwuliścienne Koniczyna biała Trifolium repens L. 7 Nawłoć późna Solidago gigantea Aiton 16 6 Jeżyna popielica Rubus caesius L. 9 Podagrycznik pospolity Aegopodium podagraria L. 6 1 Szczaw tępolistny S trona

14 Rumex obtusifolius L. Jaskier ostry Ranunculus acris L. Wrotycz pospolity Tanacetum vulgare L. Dziurawiec zwyczajny Hypericum perforatum L. Babka zwyczajna Plantago maior L. Gwiazdnica trawiasta Stellaria graminea L. Krwawnik pospolity Achillea millefolium L. Poziomka pospolita Fragaria vesca L. Przetacznik ożankowy Veronica chamaedrys L. Przytulia zwyczajna Galium mollugo L. Skrzyp polny Equisetum arvense L Zdj. 4. Widok na koronę obwałowań przeciwpowodziowych potoku Gróbka, w Krzeczowie k. Bochni, koszoną jednokrotnie w ciągu roku. Stan na dzień roku. 14 S t r o n a

15 Zdj. 5. Widok na koronę obwałowań przeciwpowodziowych potoku Gróbka w Krzeczowie k. Bochni, po trzech latach wypasu. Stan na dzień roku Zadarnienie Zadarnienie jest wynikiem składu florystycznego. Odnośni się do ilości roślin na m2. Z punku widzenia wytrzymałości obwałowań na wysoki stan wody wskazane jest aby tych roślin było jak najwięcej. Niektóre gatunki traw, których sposób krzewienia jest rozłogowo luźnokępowy i dodatkowo blaszki liściowe mają ułożone pionowo (nie zacieniają dużej części gleby), tworzą bardzo dużą ilość pędów na jednostkę powierzchni Krzeczów Już po pierwszym roku wypasu widać poprawę zadarnienia w odniesieniu do obiektu kontrolnego (tab. 3). Ta tendencja utrzymywała się do aż do ostatniego roku badawczego na wszystkich obiektach spasanych i najlepsze zadarnienie otrzymano na obiekcie o odsadzie 10 sztuk owiec na ha i wynosiło 95% pokrycia gleby. W porównaniu do obiektu kontrolnego z analogicznego okresu różnica wynosiła 23%. Na kwaterze A i C stopień pokrycia był nieznacznie niższy w porównaniu do kwatery B. 15 S t r o n a

16 Tab. 3. Stopień zadarnienia poszczególnych wariantów badawczych obwałowań przeciwpowodziowych potoku Gróbka w Krzeczowie k. Bochni, jesienią 2013 i 2015 roku. Zadarnienie [%] Kontrola 0 Obsada zwierząt na ha Kwatera A 15 szt. Kwatera B 10 szt. Kwatera C 5 szt Wołowice Przy wypasie ciągłym podobnie jak ze zmianą składu florystycznego zmiany zadarnienia następowały, ale ten proces był wolniejszy niż przy wypasie kwaterowym. Różnica pomiędzy obiektem kontrolnym, a spasanym wynosiła 19% w roku 2015 (tab. 4). Uzyskanie 100% zadarnienia przy tego typu obiektach jest praktycznie niemożliwe i trzeba uznać, że procent pokrycia powierzchni powyżej 90% jest bardzo dobry. Tab. 4. Stopień zadarnienia na obszarze badawczym obwałowań przeciwpowodziowych w miejscowości Wołowice, w gminie Czernichów jesienią 2014 i 2015 roku, w tabeli podano średnie wartości dla całej powierzchni obwałowań. Zadarnienie [%] Kontrola 0 Część spasana Ilość śladów bytności szkodników Zaobserwowano ograniczoną ilość szkodników na obiektach spasanych w odniesieniu do obiektów koszonych. Jest to bardzo korzystne z punktu widzenia wytrzymałości obwałowań, ponieważ mamy mniej otworów, przez które może wnikać woda do wnętrza wałów i rozmiękczać ich strukturę. Ta ograniczona ilość szkodników jest efektem płoszenia ich przez pasące się zwierzęta, ale przede wszystkim przez niedopuszczenie roślin do wydania nasion, którymi żywią się drobne gryzonie typu nornice, a tymi zwierzętami większe ssaki. Trzeba również powiedzieć, że na ilość szkodników występujących na danych obwałowaniach wpływa sposób użytkowania, a zwłaszcza jego brak na terenach przyległych. 4.4 Zawartość N-NO 3 w wodzie przesiąkowej Zawartość azotanów w wodzie uzależniona jest m.in. od rodzaju gleby, gatunków roślin pokrywających glebę, sposobu użytkowania, od wielkości opadów atmosferycznych. Ten ostatni czynnik decyduje o rozcieńczeniu azotu azotanowego znajdującego się 16 S trona

17 w roztworze glebowym. Wyższe zawartości azotanów w wodach odciekowych w pierwszym roku badań w Krzeczowie wynikały z rozkładu dużej ilości zmulczowanej materii organicznej pozostawionej w poprzednich latach. W kolejnych okresach badawczych na obydwu powierzchniach badawczych zawartość azotu w formie azotanowej mieściła się w wartościach granicznych ustalonych dla I klasy ( 2,2 mg N-NO 3 /l) oraz dla II klasy czystości wód ( 5,0 mg N-NO 3 /l). Takie stężenie tych składników nie stanowi żadnego zagrożenia dla wód rzecznych. Dodatkowo pasące się zwierzęta pobierają część materii organicznej, a co za tym idzie zmniejszają źródło azotu przenikającego do roztworu glebowego. Ponadto przez cały okres wegetacyjny zielona roślinność pobiera z roztworu glebowego ten składnik nawozowy. Natomiast na obiektach koszonych w drugiej połowie lata większość roślin wydaje nasiona i zamiera, a późno skoszona masa roślinna, zalegająca na wale ogranicza rozwój kolejnych odrostów, a tym samym ogranicza pobieranie składników nawozowych, które przenikają do roztworu glebowego z rozkładu materii organicznej. Trzeba również nadmienić o dodatkowej korzyści dla człowieka z ciągle zielonej, rozwijającej się roślinności w okresie wegetacyjnym w postaci pobieranego z powietrza CO 2 i wydzielanego do atmosfery O Masa korzeniowa roślinności Wielkość i rozmieszczenie w glebie masy korzeniowej jest cechą gatunkową roślin. Rośliny dwuliścienne mają system korzeniowy palowy, głęboko sięgający, ale o słabo rozwiniętych korzeniach bocznych (zdj. 6). Natomiast trawy rośliny jednoliścienne mają system korzeniowy wiązkowy, który na ogół jest płytko rozmieszony w glebie, ale jest dobrze rozwinięty horyzontalnie, innymi słowy dobrze przerasta wierzchnią warstwę gleby zabezpieczając ją przed zmywem powierzchniowym. Wiechlina łąkowa, kostrzewa czerwona, kostrzewa łąkowa, życica trwała tworzą pod wpływem częstego przygryzania i ugniatania zwartą darń i glebę silnie związaną systemem korzeniowym (zdj. 7). Na ich rozwój korzystnie wpływa użytkowanie pastwiskowe. Masa korzeniowa na obiektach spasanych, w warstwie gleby od 0 do 20 cm była od kilku do kilkunastu razy wyższa względem masy korzeniowej mierzonej na tej samej głębokości na obiektach koszonych. 17 S trona

18 Zdj. 6. Sposób powiązania gleby przez system korzeniowy na obiekcie, gdzie dominują rośliny dwuliścienne. Zdj. 7. Sposób przerośnięcia gleby przez system korzeniowy wiechliny łąkowej. 18 S t r o n a

19 4.6 Opór penetracji gleby obwałowań Zwięzłość gleby na obwałowaniach jest wynikiem rodzaju surowca użytego do budowy obwałowań, wilgotności gleby w momencie pomiaru, rodzaju pokrywy roślinnej gleby, działalności organizmów zwierzęcych spulchniających glebę i systematycznego ugniatania. Na obiektach spasanych zaobserwowano zdecydowanie większe zagęszczenie gleby niż na obiektach koszonych. Było to wynikiem ukształtowania się składu florystycznego, ugniatania gleby przez pasące się zwierzęta oraz niszczenie korytarzy wydrążonych przez nornice, krety, itp. 5. Podsumowanie Z całą pewnością autorzy projektu rekomendują do właściwego utrzymania wałów przeciwpowodziowych ich użytkowanie pastwiskowe. Zarówno wypas kwaterowy jak i wypas wolny jest właściwą formą utrzymania wałów w należytym stanie. Ten sposób użytkowania nie zagraża środowisku wodnemu, a dodatkowo zwiększa ilość wydzielonego tlenu do atmosfery, gdyż ciągle zielona, rozwijająca się roślinność w okresie wegetacyjnym nieustannie pobiera z powietrza CO 2 i wydziela O 2 do atmosfery. Należy również wspomnieć o konieczności koszenia niedojadów raz na dwa trzy lata w drugiej połowie okresu wegetacyjnego kosiarkami mulczującymi, z racji selektywnego pobierania roślin przez zwierzęta zarówno przy wypasie kwaterowym jak i wolnym. Tego rodzaju zabieg ograniczy rozwój roślin niepożądanych i dodatkowo wyrówna powierzchnię wałów. Aby utrzymać roślinność w podobnym stanie jak przy użytkowaniu pastwiskowym należałoby je kosić od 3 do 4 razy w ciągu roku, przy czym termin poszczególnych pokosów nie jest bez znaczenia. Aby spełnić te warunki należy posiadać odpowiednio duży park maszynowy, aby skosić wszystko w odpowiednim czasie oraz odpowiedniej wysokości środki finansowe. 19 S trona

SPRAWOZDANIE. z prowadzenia w 2011r. badań podstawowych na rzecz rolnictwa ekologicznego w zakresie (zakres z rozporządzenia)

SPRAWOZDANIE. z prowadzenia w 2011r. badań podstawowych na rzecz rolnictwa ekologicznego w zakresie (zakres z rozporządzenia) SPRAWOZDANIE z prowadzenia w 2011r. badań podstawowych na rzecz rolnictwa ekologicznego w zakresie (zakres z rozporządzenia) pt.: Ekologiczny chów bydła mięsnego - wpływ zróżnicowania uwarunkowań regionalnych

Bardziej szczegółowo

Trwałe użytki zielone: jak ocenić jakośc trawy?

Trwałe użytki zielone: jak ocenić jakośc trawy? .pl https://www..pl Trwałe użytki zielone: jak ocenić jakośc trawy? Autor: dr hab. inż. Rafał Bodarski Data: 13 kwietnia 2018 W niektórych gospodarstwach utrzymujących bydło, ze względu na warunki klimatyczno-siedliskowe,

Bardziej szczegółowo

CHEMICZNA RENOWACJA ZANIEDBANYCH TRWAŁYCH UŻYTKÓW ZIELONYCH

CHEMICZNA RENOWACJA ZANIEDBANYCH TRWAŁYCH UŻYTKÓW ZIELONYCH Inżynieria Rolnicza 3(91)/2007 CHEMICZNA RENOWACJA ZANIEDBANYCH TRWAŁYCH UŻYTKÓW ZIELONYCH Marek Badowski, Tomasz Sekutowski Zakład Ekologii i Zwalczania Chwastów we Wrocławiu Instytut Uprawy Nawożenia

Bardziej szczegółowo

Przytulia szorstkoowockowa Galium pumilum Murray w Wielkopolsce

Przytulia szorstkoowockowa Galium pumilum Murray w Wielkopolsce Chrońmy Przyrodę Ojczystą 64 (3): 26 30. Przytulia szorstkoowockowa Galium pumilum Murray w Wielkopolsce ANETA CZARNA Katedra Botaniki, Uniwersytet Przyrodniczy w Poznaniu 60-625 Poznań, ul. Wojska Polskiego

Bardziej szczegółowo

DOBÓR GATUNKÓW TRAW I ROŚLIN BOBOWATYCH NA STREFY BUFOROWE ORAZ ZASADY ICH ZAKŁADANIA I PIELĘGNOWANIA

DOBÓR GATUNKÓW TRAW I ROŚLIN BOBOWATYCH NA STREFY BUFOROWE ORAZ ZASADY ICH ZAKŁADANIA I PIELĘGNOWANIA WODA-ŚRODOWISKO-OBSZARY WIEJSKIE 2012 (IIII): t. 12 z. 1 (37) WATER-ENVIRONMENT-RURAL AREAS ISSN 1642-814 s. 219227 pdf: www.itep.edu.pl/wydawnictwo Instytut Technologiczno-Przyrodniczy w Falentach, 2012

Bardziej szczegółowo

Ocena krajobrazowa i florystyczna

Ocena krajobrazowa i florystyczna Ocena krajobrazowa i florystyczna wybranych gospodarstw ekologicznych i konwencjonalnych z regionu Pojezierza Brodnickiego i Doliny Dolnej Wis³y Konrad Majtka, Grzegorz Bukowski, Ewa Koreleska Landscape

Bardziej szczegółowo

NOWOŚĆ KOMPLEKSOWA OCHRONA PRZED CHWASTAMI ZWALCZA UCIĄŻLIWYCH CHWASTÓW. Wygodny w stosowaniu, zwalcza szerokie spektrum chwastów. Elastyczny w użyciu

NOWOŚĆ KOMPLEKSOWA OCHRONA PRZED CHWASTAMI ZWALCZA UCIĄŻLIWYCH CHWASTÓW. Wygodny w stosowaniu, zwalcza szerokie spektrum chwastów. Elastyczny w użyciu NOWOŚĆ KOMPLEKSOWA OCHRONA PRZED AMI ZWALCZA 20 UCIĄŻLIWYCH ÓW PSZENICA OZIMA OBSZARY TRAWIASTE 2,0-3,0 l /ha 2,5-3,5 l /ha Wygodny w stosowaniu, zwalcza szerokie spektrum chwastów Elastyczny w użyciu

Bardziej szczegółowo

Wpływ różnych zabiegów na zadarnienie modernizowanego wału przeciwpowodziowego

Wpływ różnych zabiegów na zadarnienie modernizowanego wału przeciwpowodziowego Łąkarstwo w Polsce (Grassland Science in Poland), 2, 63-69 Copyright by Polish Grassland Society, Poznań, 208 PL ISSN 506-562 Wpływ różnych zabiegów na zadarnienie modernizowanego wału przeciwpowodziowego

Bardziej szczegółowo

Ocena przydatności polskich odmian traw kępowych do obsiewu ścieżek

Ocena przydatności polskich odmian traw kępowych do obsiewu ścieżek Ocena przydatności polskich odmian traw kępowych do obsiewu ścieżek Włodzimierz Majtkowski & Jan Schmidt Instytut Hodowli i Aklimatyzacji Roślin PIB Ogród Botaniczny KCRZG w Bydgoszczy Dni Trawnika i Traw

Bardziej szczegółowo

Możliwość wykorzystania tras narciarskich w gospodarce pastwiskowej

Możliwość wykorzystania tras narciarskich w gospodarce pastwiskowej Łąkarstwo w Polsce (Grassland Science in Poland), 7, - Copyright by Polish Grassland Society, Poznań, 0 PL ISSN 06-6 ISBN 97--90-9- Możliwość wykorzystania tras narciarskich w gospodarce pastwiskowej P.

Bardziej szczegółowo

WYSTĘPOWANIE ROŚLIN MOTYLKOWATYCH NA TRWAŁYCH UŻYTKACH ZIELONYCH POJEZIERZA OLSZTYŃSKIEGO

WYSTĘPOWANIE ROŚLIN MOTYLKOWATYCH NA TRWAŁYCH UŻYTKACH ZIELONYCH POJEZIERZA OLSZTYŃSKIEGO WODA-ŚRODOWISKO-OBSZARY WIEJSKIE 2004: t. 4 z. 1 (10) WATER-ENVIRONMENT-RURAL AREAS s. 229 240 www.imuz.edu.pl Instytut Melioracji i Użytków Zielonych w Falentach, 2004 WYSTĘPOWANIE ROŚLIN MOTYLKOWATYCH

Bardziej szczegółowo

ŁĄKI SZYRYKA. Fot. 78. Mozaika łąk świeżych (kod 6510) i wilgotnych w kompleksie Łąki Szyryka (powierzchnia A); (fot. D. Strząska).

ŁĄKI SZYRYKA. Fot. 78. Mozaika łąk świeżych (kod 6510) i wilgotnych w kompleksie Łąki Szyryka (powierzchnia A); (fot. D. Strząska). ŁĄKI SZYRYKA 266 267 Fot. 78. Mozaika łąk świeżych (kod 6510) i wilgotnych w kompleksie Łąki Szyryka (powierzchnia A); (fot. D. Strząska). Fot. 77. Mozaika łąk świeżych (kod 6510) i wilgotnych w kompleksie

Bardziej szczegółowo

Systemy wypasu, obsada i obciążenie pastwiska

Systemy wypasu, obsada i obciążenie pastwiska Systemy wypasu, obsada i obciążenie pastwiska Zielonki należy podawać zwierzętom zaraz po skoszeniu. Składowanie przez dłuższy czas (kilka godzin) powoduje ich zagrzanie, co pogarsza wartość pokarmową

Bardziej szczegółowo

Systemy produkcji ekologicznej

Systemy produkcji ekologicznej WYKŁDY Systemy produkcji ekologicznej 1. Zarys historyczny. Nowe tendencje i kierunki rozwoju rolnictwa ekologicznego. Podstawy prawne rolnictwa ekologicznego. 2. Ogólne zasady funkcjonowania rolnictwa

Bardziej szczegółowo

Progi szkodliwości chwastów w rzepaku

Progi szkodliwości chwastów w rzepaku .pl https://www..pl Progi szkodliwości chwastów w rzepaku Autor: dr inż. Anna Wondołowska-Grabowska Data: 21 lutego 2016 Wiosna zbliża się do nas wielkimi krokami. Tym, którzy z jakichś powodów nie opryskali

Bardziej szczegółowo

Rośliny motylkowate stosowane na użytki zielone. Dr Barbara Borawska-Jarmułowicz

Rośliny motylkowate stosowane na użytki zielone. Dr Barbara Borawska-Jarmułowicz Rośliny motylkowate stosowane na użytki zielone Dr Barbara Borawska-Jarmułowicz Systematyka botaniczna rośliny motylkowate drobnonasienne Rodzina motylkowate (bobowate) Fabaceae Lindl. (Papilionaceae Hall.,

Bardziej szczegółowo

SPRAWOZDANIE. z prowadzenia w 2009r. badań podstawowych na rzecz rolnictwa ekologicznego w zakresie (zakres z rozporządzenia)

SPRAWOZDANIE. z prowadzenia w 2009r. badań podstawowych na rzecz rolnictwa ekologicznego w zakresie (zakres z rozporządzenia) SPRAWOZDANIE z prowadzenia w 2009r. badań podstawowych na rzecz rolnictwa ekologicznego w zakresie (zakres z rozporządzenia) pt.: "WPŁYW WARUNKÓW ŚRODOWISKOWYCH NA EFEKTYWNOŚĆ PRODUKCJI EKOLOGICZNEGO CHOWU

Bardziej szczegółowo

Inwentaryzacja florystyczna, mykologiczna i faunistyczna Inwentaryzację florystyczną przeprowadzono metodą marszrutową:

Inwentaryzacja florystyczna, mykologiczna i faunistyczna Inwentaryzację florystyczną przeprowadzono metodą marszrutową: Inwentaryzacja florystyczna, mykologiczna i faunistyczna W czasie prac terenowych zastosowano metodę marszrutową polegającą na penetracji terenu objętego zmierzeniem inwestycyjnym. Rozpoznanie składu gatunkowego

Bardziej szczegółowo

Struktura plonu biomasy wybranych traw na wałach przeciwpowodziowych

Struktura plonu biomasy wybranych traw na wałach przeciwpowodziowych Łąkarstwo w Polsce (Grassland Science in Poland), 19, 141-148 Copyright by Polish Grassland Society, Poznań, 2016 PL ISSN 1506-5162 Struktura plonu biomasy wybranych traw na wałach przeciwpowodziowych

Bardziej szczegółowo

Mieszanki traw pastewnych:

Mieszanki traw pastewnych: Trawy Pastewne Mieszanki traw pastewnych: Nasze mieszanki powstały poprzez dobór najlepszych gatunków traw i nasion motylkowych. Wykorzystywane są dla potrzeb gospodarstw rolnych, prowadzących intensywną

Bardziej szczegółowo

OCENA WPŁYWU JEDNOKOŚNEGO UŻYTKOWANIA NA SKŁAD BOTANICZNY RUNI ŁĄK POŁOŻONYCH W TRZECH SIEDLISKACH I KOSZONYCH W DWÓCH TERMINACH

OCENA WPŁYWU JEDNOKOŚNEGO UŻYTKOWANIA NA SKŁAD BOTANICZNY RUNI ŁĄK POŁOŻONYCH W TRZECH SIEDLISKACH I KOSZONYCH W DWÓCH TERMINACH WODA-ŚRODOWISKO-OBSZARY WIEJSKIE 2013 (IV VI). T. 13. Z. 2 (42) WATER-ENVIRONMENT-RURAL AREAS ISSN 1642-8145 s. 161 176 pdf: www.itep.edu.pl/wydawnictwo Instytut Technologiczno-Przyrodniczy w Falentach,

Bardziej szczegółowo

WPŁYW OBORNIKA STOSOWANEGO W POŁĄCZENIU Z NAWOŻENIEM MINERALNYM NA PLONOWANIE ŁĄKI ORAZ SKŁAD CHEMICZNY I BOTANICZNY SIANA

WPŁYW OBORNIKA STOSOWANEGO W POŁĄCZENIU Z NAWOŻENIEM MINERALNYM NA PLONOWANIE ŁĄKI ORAZ SKŁAD CHEMICZNY I BOTANICZNY SIANA WODA-ŚRODOWSKO-OBSZARY WEJSKE 2012 ( ): t. 12 z. 1 (37) WATER-ENVRONMENT-RURAL AREAS SSN 1642-8145 s. 229 238 pdf: www.itep.edu.pl/wydawnictwo nstytut Technologiczno-Przyrodniczy w Falentach, 2012 Wpłynęło

Bardziej szczegółowo

You created this PDF from an application that is not licensed to print to novapdf printer (http://www.novapdf.com)

You created this PDF from an application that is not licensed to print to novapdf printer (http://www.novapdf.com) 2011-04-11 Sposoby zakładania trawnika przez zasiew z rolki - darniowanie Porównanie metod zakładania trawnika + Zalety 1. Większa możliwość wyboru gatunków dla konkretnego miejsca 2. Tańszy sposób od

Bardziej szczegółowo

Harmonogram ekspedycji terenowych zaplanowanych w 2017 roku w ramach zadania 1.2 Programu Wieloletniego

Harmonogram ekspedycji terenowych zaplanowanych w 2017 roku w ramach zadania 1.2 Programu Wieloletniego Harmonogram ekspedycji terenowych zaplanowanych w 2017 roku w ramach zadania 1.2 Programu Wieloletniego Jednostka organizująca/ uczestnicząca/ekspedycję Dane kontaktowe do osób organizujących ekspedycje

Bardziej szczegółowo

Inwentaryzacja florystyczno-faunistyczna

Inwentaryzacja florystyczno-faunistyczna Inwentaryzacja florystyczno-faunistyczna Inwentaryzacja florystyczna oraz faunistyczna została przeprowadzona działka o nr ewid. 64 położona w obrębie miejscowości Milejowiec, gmina Rozprza, powiat piotrkowski,

Bardziej szczegółowo

ul. Prostokątna 13, Gdynia Tel.:

ul. Prostokątna 13, Gdynia Tel.: Inwestor: Gmina Kamieniec Ząbkowicki, ul. Ząbkowicka 26 57-230 Kamieniec Ząbkowicki Stadium: AKTUALIZACJA Temat: Aktualizacja Dokumentacji określającej warunki zamknięcia i rekultywacji składowiska odpadów

Bardziej szczegółowo

Wpływ intensywności użytkowania łąki na glebie torfowo-murszowej na wielkość strumieni CO 2 i jego bilans w warunkach doświadczenia lizymetrycznego

Wpływ intensywności użytkowania łąki na glebie torfowo-murszowej na wielkość strumieni CO 2 i jego bilans w warunkach doświadczenia lizymetrycznego Wpływ intensywności użytkowania łąki na glebie torfowo-murszowej na wielkość strumieni CO 2 i jego bilans w warunkach doświadczenia lizymetrycznego Dr inż. Janusz Turbiak Instytut Technologiczno-Przyrodniczy

Bardziej szczegółowo

OCENA JAKOŚCI RUNI I DARNI SPASANYCH UŻYTKÓW ZIELONYCH W RÓŻNYCH SIEDLISKACH

OCENA JAKOŚCI RUNI I DARNI SPASANYCH UŻYTKÓW ZIELONYCH W RÓŻNYCH SIEDLISKACH WODA-ŚRODOWISKO-OBSZARY WIEJSKIE 2006: t. 6 z. 1 (16) WATER-ENVIRONMENT-RURAL AREAS s. 413 421 www.imuz.edu.pl Instytut Melioracji i Użytków Zielonych w Falentach, 2006 OCENA JAKOŚCI RUNI I DARNI SPASANYCH

Bardziej szczegółowo

Wykaz substancji czynnych zawartych w środkach chwastobójczych przeznaczonych do ochrony kukurydzy

Wykaz substancji czynnych zawartych w środkach chwastobójczych przeznaczonych do ochrony kukurydzy Wykaz substancji czynnych zawartych w środkach chwastobójczych przeznaczonych do ochrony kukurydzy SUBSTANCJA CZYNNA GATUNKI CHWASTÓW JEDNO I DWULIŚCIENNYCH WRAŻLIWYCH I ŚREDNIO WRAŻLIWYCH 1 substancja

Bardziej szczegółowo

G L IF O H ER B 360 SL

G L IF O H ER B 360 SL Załącznik nr 1 do zezwolenia MRiRW nr R-34/2014 z dnia 13.03.2014 r. Posiadacz zezwolenia: Zakłady Chemiczne "Organika-Sarzyna Spółka Akcyjna; ul. Chemików 1, 37-310 Nowa Sarzyna, tel.: +48 17 24 07 111,

Bardziej szczegółowo

RENATURALIZACJA ŁĄK POCHODZĄCYCH Z ZASIEWU NA ZREKULTYWOWANYM TERENIE KOPALNI SIARKI JEZIÓRKO

RENATURALIZACJA ŁĄK POCHODZĄCYCH Z ZASIEWU NA ZREKULTYWOWANYM TERENIE KOPALNI SIARKI JEZIÓRKO Inżynieria Ekologiczna Ecological Engineering Vol. 44, 2015, 19 25 DOI: 10.12912/23920629/60019 RENATURALIZACJA ŁĄK POCHODZĄCYCH Z ZASIEWU NA ZREKULTYWOWANYM TERENIE KOPALNI SIARKI JEZIÓRKO Ryszard Kostuch

Bardziej szczegółowo

ZMIANY SKŁADU GATUNKOWEGO FLORY FRAGMENTU MIĘDZYWALA RZEKI ODRY WYWOŁANE CZYNNIKAMI ANTROPOGENICZNYMI

ZMIANY SKŁADU GATUNKOWEGO FLORY FRAGMENTU MIĘDZYWALA RZEKI ODRY WYWOŁANE CZYNNIKAMI ANTROPOGENICZNYMI WODA-ŚRODOWISKO-OBSZARY WIEJSKIE 2011: t. 11 z. 4 (36) WATER-ENVIRONMENT-RURAL AREAS s. 83 94 www.itep.edu.pl Instytut Technologiczno-Przyrodniczy w Falentach, 2011 ZMIANY SKŁADU GATUNKOWEGO FLORY FRAGMENTU

Bardziej szczegółowo

Rzeszów, październik 2014 r.

Rzeszów, październik 2014 r. INWESTOR: NAZWA PRZEDSIĘWZIĘCIA: TYTUŁ CZĘŚCI PROJEKTU: WOJEWÓDZTWO ŚWIĘTOKRZYSKIE ŚWIĘTOKRZYSKI ZARZĄD DRÓG WOJEWÓDZKICH W KIELCACH UL. JAGIELLOŃSKA 72, 25-602 KIELCE OBWODNICA MIEJSCOWOŚCI NOWY KORCZYN

Bardziej szczegółowo

ZRÓŻNICOWANIE ZBIOROWISK TRAWIASTYCH NA ODŁOGOWANYCH UŻYTKACH ZIELONYCH W ZALEŻNOŚCI OD WARUNKÓW SIEDLISKOWYCH

ZRÓŻNICOWANIE ZBIOROWISK TRAWIASTYCH NA ODŁOGOWANYCH UŻYTKACH ZIELONYCH W ZALEŻNOŚCI OD WARUNKÓW SIEDLISKOWYCH WODA-ŚRODOWISKO-OBSZARY WIEJSKIE 2004: t. 4 z. 1 (10) WATER-ENVIRONMENT-RURAL AREAS s. 219 227 www.imuz.edu.pl Instytut Melioracji i Użytków Zielonych w Falentach, 2004 ZRÓŻNICOWANIE ZBIOROWISK TRAWIASTYCH

Bardziej szczegółowo

dr inż. Elżbieta Dusza dr Michał Kupiec

dr inż. Elżbieta Dusza dr Michał Kupiec Inwentaryzacja przyrodnicza terenu pod planowaną inwestycję: Budowa słupowej stacji transformatorowej 15/0,4kV z powiązaniami energetycznymi 15kV i 0,4kV w miejscowości Chełpa na działkach 1/1, 6, 12/4,

Bardziej szczegółowo

Pastwiska. Pastwisko w gospodarstwie. Zalety pastwiska. zalety. Zalety. Powierzchnia pastwisk w Polsce [wg GUS]

Pastwiska. Pastwisko w gospodarstwie. Zalety pastwiska. zalety. Zalety. Powierzchnia pastwisk w Polsce [wg GUS] Pastwisko Pastwisko w gospodarstwie Powierzchnia użytków zielonych odpowiednio urządzona na której odbywa się wypas zwierząt Zalety pastwiska Powierzchnia pastwisk w Polsce [wg GUS] 734,1 tys. ha 2450,3

Bardziej szczegółowo

Metody renowacji trwałych użytków zielonych Podstawową paszą stosowaną w żywieniu przeżuwaczy są pasze objętościowe. Powinny one stanowić min.

Metody renowacji trwałych użytków zielonych Podstawową paszą stosowaną w żywieniu przeżuwaczy są pasze objętościowe. Powinny one stanowić min. Metody renowacji trwałych użytków zielonych Podstawową paszą stosowaną w żywieniu przeżuwaczy są pasze objętościowe. Powinny one stanowić min. 60% udział dawki pokarmowej dla bydła. Mogą to być zakonserwowane

Bardziej szczegółowo

w dawce 4l/ha: fiolek polny, komosa biała, mak polny, maruna bezwonna, perz właściwy, przytulia czepna, rdest powojowaty, tasznik pospolity.

w dawce 4l/ha: fiolek polny, komosa biała, mak polny, maruna bezwonna, perz właściwy, przytulia czepna, rdest powojowaty, tasznik pospolity. OPIS DZIAŁANIA Agrosar 360 SL jest środkiem chwastobójczym w formie koncentratu do sporządzania roztworu wodnego, stosowanym nalistnie, przeznaczonym do zwalczania perzu oraz innych chwastów jednoliściennych

Bardziej szczegółowo

Miejskie obszary łąkowe jako miejsce rekreacji i ochrony przyrody na przykładzie Krakowa

Miejskie obszary łąkowe jako miejsce rekreacji i ochrony przyrody na przykładzie Krakowa Krajobrazy rekreacyjne kształtowanie, wykorzystanie, transformacja. Problemy Ekologii Krajobrazu t. XXVII. 481-485. Miejskie obszary łąkowe jako miejsce rekreacji i ochrony przyrody na przykładzie Krakowa

Bardziej szczegółowo

Wstępna ocena bioróżnorodności pszczołowatych w rejonach intensywnych upraw rzepaku ozimego. Mikołaj Borański Zbigniew Kołtowski Dariusz Teper

Wstępna ocena bioróżnorodności pszczołowatych w rejonach intensywnych upraw rzepaku ozimego. Mikołaj Borański Zbigniew Kołtowski Dariusz Teper Wstępna ocena bioróżnorodności pszczołowatych w rejonach intensywnych upraw rzepaku ozimego Mikołaj Borański Zbigniew Kołtowski Dariusz Teper Działania na rzecz poprawy konkurencyjności i innowacyjności

Bardziej szczegółowo

CHANGES IN SPECIES COMPOSITION, YIELDING AND NITROGEN BALANCE OF PERMANENT ORGANIC MEADOW

CHANGES IN SPECIES COMPOSITION, YIELDING AND NITROGEN BALANCE OF PERMANENT ORGANIC MEADOW Małgorzata DUCKA, Jerzy BARSZCZEWSKI Instytut Technologiczno-Przyrodniczy, Centrala w Falentach al. Hrabska 3, Falenty, 05-090 Raszyn e-mail: j.barszczewski@itep.edu CHANGES IN SPECIES COMPOSITION, YIELDING

Bardziej szczegółowo

TRAWY PRZYDATNE NA PASTWISKA I ICH UŻYTKOWANIE

TRAWY PRZYDATNE NA PASTWISKA I ICH UŻYTKOWANIE TRAWY PRZYDATNE NA PASTWISKA I ICH UŻYTKOWANIE Zielonka pastwiskowa jest jedną z najlepszych, jeśli nie najlepszą paszą zaliczaną do objętościowych soczystych. Krowa może jej pobrać dziennie nawet do 70

Bardziej szczegółowo

DZIENNIK URZĘDOWY WOJEWÓDZTWA ŁÓDZKIEGO

DZIENNIK URZĘDOWY WOJEWÓDZTWA ŁÓDZKIEGO DZIENNIK URZĘDOWY WOJEWÓDZTWA ŁÓDZKIEGO Łódź, dnia 20 grudnia 2016 r. Poz. 5655 UCHWAŁA NR XXVI/116/2016 RADY MIEJSKIEJ W KOLUSZKACH z dnia 29 listopada 2016 r. w sprawie uznania za użytek ekologiczny

Bardziej szczegółowo

WPŁYW PRZYWRÓCENIA KOSZENIA NA UTRZYMYWANIE SPRAWNOŚCI PRODUKCYJNEJ I WALORÓW PRZYRODNICZYCH ODŁOGOWANYCH UŻYTKÓW ZIELONYCH W SUDETACH

WPŁYW PRZYWRÓCENIA KOSZENIA NA UTRZYMYWANIE SPRAWNOŚCI PRODUKCYJNEJ I WALORÓW PRZYRODNICZYCH ODŁOGOWANYCH UŻYTKÓW ZIELONYCH W SUDETACH WODA-ŚRODOWISKO-OBSZARY WIEJSKIE 2009: t. 9 z. 3 (27) WATER-ENVIRONMENT-RURAL AREAS s. 89 105 www.imuz.edu.pl Instytut Melioracji i Użytków Zielonych w Falentach, 2009 WPŁYW PRZYWRÓCENIA KOSZENIA NA UTRZYMYWANIE

Bardziej szczegółowo

WPŁYW NAWOŻENIA ŁĄKI POBAGIENNEJ OBORNIKIEM I NPK NA JEJ PRODUKCYJNOŚĆ I SKŁAD CHEMICZNY WÓD GRUNTOWYCH

WPŁYW NAWOŻENIA ŁĄKI POBAGIENNEJ OBORNIKIEM I NPK NA JEJ PRODUKCYJNOŚĆ I SKŁAD CHEMICZNY WÓD GRUNTOWYCH WODA-ŚRODOWISKO-OBSZARY WIEJSKIE 2011: t. 11 z. 2 (34) WATER-ENVIRONMENT-RURAL AREAS s. 181 187 www.itep.edu.pl Instytut Technologiczno-Przyrodniczy w Falentach, 2011 WPŁYW NAWOŻENIA ŁĄKI POBAGIENNEJ OBORNIKIEM

Bardziej szczegółowo

Zadanie 3.7 Monitoring chorób grzybowych runi wybranych trwałych użytków zielonych oraz ocena stopnia porażenia nasion traw przez endofity.

Zadanie 3.7 Monitoring chorób grzybowych runi wybranych trwałych użytków zielonych oraz ocena stopnia porażenia nasion traw przez endofity. Zadanie 3.7 Monitoring chorób grzybowych runi wybranych trwałych użytków zielonych oraz ocena stopnia porażenia nasion traw przez endofity. Dr hab. Barbara Wiewióra prof. nzw. Zakład Nasiennictwa i Nasionoznawstwa

Bardziej szczegółowo

Jadwiga Dębska Próchniak Lubelski Ośrodek Doradztwa Rolniczego w Końskowoli

Jadwiga Dębska Próchniak Lubelski Ośrodek Doradztwa Rolniczego w Końskowoli Plan rolno-środowiskowy. Jadwiga Dębska Próchniak Lubelski Ośrodek Doradztwa Rolniczego w Końskowoli Plan rolno-środowiskowy Rozporządzenie Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 6 sierpnia 2004 roku,

Bardziej szczegółowo

Zawartość składników pokarmowych w roślinach

Zawartość składników pokarmowych w roślinach Zawartość składników pokarmowych w roślinach Poszczególne rośliny różnią się zawartością składników pokarmowych zarówno w organach wegetatywnych, jak i generatywnych. Wynika to z różnych funkcji, jakie

Bardziej szczegółowo

Środek przeznaczony do stosowania przez użytkowników nieprofesjonalnych

Środek przeznaczony do stosowania przez użytkowników nieprofesjonalnych Posiadacz zezwolenia: CIECH Sarzyna S.A., ul. Chemików 1, 37-310 Nowa Sarzyna, tel.: +48 17 24 07 111, fax: +48 17 24 07 122, e-mail: sarzyna@ciechgroup.com; www.ciechgroup.com *AGROSAR 360 SL Środek przeznaczony

Bardziej szczegółowo

NajwaŜniejsze gatunki traw:

NajwaŜniejsze gatunki traw: NajwaŜniejsze gatunki traw: Lolium perenne Deutsches Weidelgras śycica trwała Poa pratensis Wiesenrispe Wiechlina łąkowa Festuca rubra commutata Horstrotschwingel Kostrzewa kępowa Festuca rubra rubra Ausläuferrotschwingel

Bardziej szczegółowo

Ocena skuteczności metod poprawy składu florystycznego trwałych użytków zielonych w gospodarstwach północnego oraz wschodniego regionu Polski

Ocena skuteczności metod poprawy składu florystycznego trwałych użytków zielonych w gospodarstwach północnego oraz wschodniego regionu Polski 12 Polish Journal of Agronomy, No. 29, 2017 Polish Journal of Agronomy 2017, 29, 12-27 Ocena skuteczności metod poprawy składu florystycznego trwałych użytków zielonych w gospodarstwach północnego oraz

Bardziej szczegółowo

Glean 75 WG. Zawartość substancji aktywnej: Chlorosulfuron - (związek z grupy pochodnych sulfonylomocznika) 75%

Glean 75 WG. Zawartość substancji aktywnej: Chlorosulfuron - (związek z grupy pochodnych sulfonylomocznika) 75% Glean 75 WG Środek chwastobójczy w formie granulatu do sporządzania zawiesiny wodnej, przystosowany do odmierzania objętościowego, stosowany doglebowo lub nalistnie, przeznaczony do zwalczania chwastów

Bardziej szczegółowo

Załącznik nr 1 do zezwolenia MRiRW nr R - 69/2014 z dnia 12.05.2014 r.

Załącznik nr 1 do zezwolenia MRiRW nr R - 69/2014 z dnia 12.05.2014 r. Załącznik nr 1 do zezwolenia MRiRW nr R - 69/2014 z dnia 12.05.2014 r. Posiadacz zezwolenia: Pilarquim EU Sp. z o.o. : ul. Solec 81 B, lok. A-51, 00-382 Warszawa, tel. : +48 22 792 11 10. Podmiot odpowiedzialny

Bardziej szczegółowo

GLIFOPOL 360 SL. Środek przeznaczony do stosowania przez użytkowników nieprofesjonalnych

GLIFOPOL 360 SL. Środek przeznaczony do stosowania przez użytkowników nieprofesjonalnych Załącznik nr 2 decyzji MRiRW nr R-800/2018d z dnia 20.12.2018 r. zmieniającej zezwolenie MRiRW nr R - 91/2017 z dnia 22.05.2017 r. Posiadacz zezwolenia: CIECH Sarzyna S.A., ul. Chemików 1, 37-310 Nowa

Bardziej szczegółowo

Szkody wyrządzane przez zwierzęta łowne na użytkach zielonych oraz problemy z ich szacowaniem

Szkody wyrządzane przez zwierzęta łowne na użytkach zielonych oraz problemy z ich szacowaniem KATEDRA ŁĄKARSTWA I URZĄDZANIA TERENÓW ZIELENI UWM pl. Łódzki 1, 10-727 Olsztyn Szkody wyrządzane przez zwierzęta łowne na użytkach zielonych oraz problemy z ich szacowaniem prof. dr hab. Kazimierz Grabowski

Bardziej szczegółowo

Warszawa, dnia 20 grudnia 2017 r. Poz. 2378

Warszawa, dnia 20 grudnia 2017 r. Poz. 2378 Warszawa, dnia 20 grudnia 2017 r. Poz. 2378 ROZPORZĄDZENIE MINISTRA ROLNICTWA I ROZWOJU WSI 1) z dnia 30 listopada 2017 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie terminów składania wniosków o dokonanie oceny

Bardziej szczegółowo

SZCZEGÓŁOWA SPECYFIKACJA TECHNICZNA D

SZCZEGÓŁOWA SPECYFIKACJA TECHNICZNA D SZCZEGÓŁOWA SPECYFIKACJA TECHNICZNA UMOCNIENIE POWIERZCHNI SKARP, ROWÓW, POBOCZY GRUNTOWYCH I ŚCIEKÓW 1 1. Wstęp 1.1. Przedmiot SST Przedmiotem niniejszej Szczegółowej Specyfikacji Technicznej (SST) są

Bardziej szczegółowo

Wysokość zmniejszeń płatności rolnośrodowiskowych dokonywanych w ramach pakietów lub wariantów

Wysokość zmniejszeń płatności rolnośrodowiskowych dokonywanych w ramach pakietów lub wariantów Załącznik nr 7 Wysokość zmniejszeń płatności rolnośrodowiskowych dokonywanych w ramach pakietów lub wariantów Rodzaj uchybienia 1 2 I. Pakiet 1. Rolnictwo zrównoważone Wariant 1.1. Zrównoważony system

Bardziej szczegółowo

Alternatywne kierunki użytkowania roślin motylkowatych drobnonasiennych

Alternatywne kierunki użytkowania roślin motylkowatych drobnonasiennych Rośliny motylkowate : Dostarczają paszy o wysokiej zawartości białka i innych składników pokarmowych Podnoszą żyzność gleby dzięki wiązaniu N z atmosfery (Rhisobium) i uruchamianiu trudno rozpuszczalnych

Bardziej szczegółowo

WYNIKI NAWOŻENIA GNOJÓWKĄ BYDLĘCĄ I NAWOZAMI MINERALNYMI ŁĄKI NA GLEBIE TORFOWO-MURSZOWEJ

WYNIKI NAWOŻENIA GNOJÓWKĄ BYDLĘCĄ I NAWOZAMI MINERALNYMI ŁĄKI NA GLEBIE TORFOWO-MURSZOWEJ WODA-ŚRODOWSKO-OBSZARY WEJSKE 2003: t. 3 z. 1 (7) WATER-ENVRONMENT-RURAL AREAS s. 3951 www.imuz.edu.pl nstytut Melioracji i Użytków Zielonych w Falentach, 2003 WYNK NAWOŻENA GNOJÓWKĄ BYDLĘCĄ NAWOZAM MNERALNYM

Bardziej szczegółowo

Wpływ geosiatki na rozwój mieszanek trawiastomotylkowatych

Wpływ geosiatki na rozwój mieszanek trawiastomotylkowatych NR 225 BIULETYN INSTYTUTU HODOWLI I AKLIMATYZACJI ROŚLIN 2003 GRZEGORZ ŻUREK 1 ROMUALD DEMBEK 2 WŁODZIMIERZ MAJTKOWSKI 1 ROMAN ŁYSZCZARZ 2 JACEK AJDUKIEWICZ 3 1 Instytut Hodowli i Aklimatyzacji Roślin,

Bardziej szczegółowo

(fot. M. Pelc) Regeneracja zasobów genowych traw ZDOO w Lisewie

(fot. M. Pelc) Regeneracja zasobów genowych traw ZDOO w Lisewie (fot. M. Pelc) (fot. M. Pelc) Tab. 1. Założenia metodyczne regeneracji zasobów genowych traw w ramach PW 1.2., Kiełkowanie nasion Odmiany 6 Gatunki 7 Liczba obiektów 42 Liczba nasion KCRZG / obiekt 300

Bardziej szczegółowo

MOŻLIWOŚCI WYPASU OWIEC W SUDETACH

MOŻLIWOŚCI WYPASU OWIEC W SUDETACH WODA-ŚRODOWISKO-OBSZARY WIEJSKIE 2004: t. 4 z. 2b (12) WATER-ENVIRONMENT-RURAL AREAS s. 81 94 www.imuz.edu.pl Instytut Melioracji i Użytków Zielonych w Falentach, 2004 MOŻLIWOŚCI WYPASU OWIEC W SUDETACH

Bardziej szczegółowo

Przyrodnicze walory wtórnie zabagnionych użytków zielonych. Teresa Kozłowska, Anna Hoffmann-Niedek, Krzysztof Kosiński

Przyrodnicze walory wtórnie zabagnionych użytków zielonych. Teresa Kozłowska, Anna Hoffmann-Niedek, Krzysztof Kosiński Przyrodnicze walory wtórnie zabagnionych użytków zielonych Teresa Kozłowska, Anna Hoffmann-Niedek, Krzysztof Kosiński Przedmiotem badań były nizinne użytki zielone o zróżnicowanych warunkach siedliskowych,

Bardziej szczegółowo

SKŁAD BOTANICZNY I WARTOŚĆ UŻYTKOWA SPASANEJ RUNI W RÓŻNYCH SIEDLISKACH

SKŁAD BOTANICZNY I WARTOŚĆ UŻYTKOWA SPASANEJ RUNI W RÓŻNYCH SIEDLISKACH WODA-ŚRODOWISKO-OBSZARY WIEJSKIE 2010: t. 10 z. 4 (32) WATER-ENVIRONMENT-RURAL AREAS s. 265 280 www.itep.edu.pl Instytut Technologiczno-Przyrodniczy w Falentach, 2010 SKŁAD BOTANICZNY I WARTOŚĆ UŻYTKOWA

Bardziej szczegółowo

Mikołajczak J. 1, Majtkowski W. 2,Topolińska P. 1, Marć- Pieńkowska J. 1

Mikołajczak J. 1, Majtkowski W. 2,Topolińska P. 1, Marć- Pieńkowska J. 1 Mikołajczak J. 1, Majtkowski W. 2,Topolińska P. 1, Marć- Pieńkowska J. 1 1 Uniwersytet Technologiczno- Przyrodniczy w Bydgoszczy, Wydział Hodowli i Biologii Zwierząt, Katedra Żywienia i Gospodarki Paszowej

Bardziej szczegółowo

Załącznik nr 2 do zezwolenia MRiRW nr R - 96/2017 z dnia r.

Załącznik nr 2 do zezwolenia MRiRW nr R - 96/2017 z dnia r. Załącznik nr 2 do zezwolenia MRiRW nr R - 96/2017 z dnia 26.05.2017 r. Posiadacz zezwolenia: CIECH Sarzyna S.A., ul. Chemików 1, 37-310 Nowa Sarzyna, tel.: +48 17 24 07 111, fax: +48 17 24 07 122, e-mail:

Bardziej szczegółowo

Nauka Przyroda Technologie

Nauka Przyroda Technologie Nauka Przyroda Technologie ISSN 1897-7820 http://www.npt.up-poznan.net Dział: Ogrodnictwo Copyright Wydawnictwo Uniwersytetu Przyrodniczego w Poznaniu 2011 Tom 5 Zeszyt 6 ZBIGNIEW WASILEWSKI, STEFAN PIETRZAK,

Bardziej szczegółowo

OSTROŻEŃ WARZYWNY W ZBIOROWISKACH UŻYTKÓW ZIELONYCH POJEZIERZA OLSZTYŃSKIEGO

OSTROŻEŃ WARZYWNY W ZBIOROWISKACH UŻYTKÓW ZIELONYCH POJEZIERZA OLSZTYŃSKIEGO WODA-ŚRODOWISKO-OBSZARY WIEJSKIE 2004: t. 4 z. 2b (12) WATER-ENVIRONMENT-RURAL AREAS s. 175 183 www.imuz.edu.pl Instytut Melioracji i Użytków Zielonych w Falentach, 2004 OSTROŻEŃ WARZYWNY W ZBIOROWISKACH

Bardziej szczegółowo

KOLEKCJA TRAW I ROŚLIN BOBOWATYCH w 2016 r. Pole DW w Pożogu II

KOLEKCJA TRAW I ROŚLIN BOBOWATYCH w 2016 r. Pole DW w Pożogu II KOLEKCJA TRAW I ROŚLIN BOBOWATYCH w 2016 r. Pole DW w Pożogu II Kostrzewa czerwona - Gatunek wieloletni zaliczany do traw niskich. Charakteryzuje się silnym systemem korzeniowym oraz niskimi wymaganiami

Bardziej szczegółowo

A G R O S A R 360 SL

A G R O S A R 360 SL Załącznik nr 2 do zezwolenia MRiRW nr R - 35/2014 z dnia 13.03.2014 r. Posiadacz zezwolenia: Zakłady Chemiczne "Organika-Sarzyna Spółka Akcyjna; ul. Chemików 1, 37-310 Nowa Sarzyna, tel.: +48 17 24 07

Bardziej szczegółowo

Przydatnoœæ wybranych nawozów ekologicznych do nawo enia runi pastwiskowej

Przydatnoœæ wybranych nawozów ekologicznych do nawo enia runi pastwiskowej ¹karstwo w Polsce (Grassland Science in Poland), 13, 19-34 Copyright by Polish Grassland Society, Poznañ, 21 PL ISSN 156-5162 ISBN 978-83-8925-62-9 Przydatnoœæ wybranych nawozów ekologicznych do nawo enia

Bardziej szczegółowo

Wołowina szansą dla Pomorza

Wołowina szansą dla Pomorza Wołowina szansą dla Pomorza Trwałe i polowe użytki zielone dla bydła mięsnego. Ich renowacja i pielęgnacja Roman Łyszczarz, UTP Bydgoszcz, Pracownia Łąkarstwa, UTP Bydgoszcz Wstęp Zainteresowanie chowem

Bardziej szczegółowo

SPRAWOZDANIE. z prowadzenia w 2012r. badań podstawowych na rzecz rolnictwa ekologicznego w zakresie (zakres z rozporządzenia)

SPRAWOZDANIE. z prowadzenia w 2012r. badań podstawowych na rzecz rolnictwa ekologicznego w zakresie (zakres z rozporządzenia) SPRAWOZDANIE z prowadzenia w 2012r. badań podstawowych na rzecz rolnictwa ekologicznego w zakresie (zakres z rozporządzenia) pt.: Ekologiczny chów bydła mięsnego wpływ zróżnicowania uwarunkowań regionalnych

Bardziej szczegółowo

G L I F O C Y D 360 SL

G L I F O C Y D 360 SL Załącznik nr 2 do zezwolenia MRiRW nr R-81/2012 z dnia 21.06.2012 r. Posiadacz zezwolenia: Zakłady Chemiczne Organika-Sarzyna Spółka Akcyjna, ul. Chemików 1, 37-310 Nowa Sarzyna, Tel.: +48 (17) 24 07 111,

Bardziej szczegółowo

Nasiona traw. Dzikie kwiaty i zioła / Nasiona traw. Agrostis stolonifera

Nasiona traw. Dzikie kwiaty i zioła / Nasiona traw. Agrostis stolonifera Dzikie kwiaty i zioła / Dzięki stałemu rozwojowi upraw traw mamy do dyspozycji coraz więcej odmian, na przykład w przypadku życicy trwałej jest ich zgłoszonych ponad 100. Wszystkie one są oceniane w zależności

Bardziej szczegółowo

PRODUKCYJNOŚĆ RUNI PASTWISK SUDECKICH

PRODUKCYJNOŚĆ RUNI PASTWISK SUDECKICH WODA-ŚRODOWISKO-OBSZARY WIEJSKIE 2004: t. 4 z. 1 (10) WATER-ENVIRONMENT-RURAL AREAS s. 259 272 www.imuz.edu.pl Instytut Melioracji i Użytków Zielonych w Falentach, 2004 PRODUKCYJNOŚĆ RUNI PASTWISK SUDECKICH

Bardziej szczegółowo

Problematyka trwałych użytków zielonych w ekologicznym chowie bydła mięsnego

Problematyka trwałych użytków zielonych w ekologicznym chowie bydła mięsnego Wiadomości Zootechniczne, R. LII (2014), 3: 45 55 Problematyka trwałych użytków zielonych w ekologicznym chowie bydła mięsnego Jacek Walczak, Iwona Radkowska, Wojciech Krawczyk Instytut Zootechniki Państwowy

Bardziej szczegółowo

Załącznik 2. Autoreferat przedstawiający opis dorobku i osiągnięć naukowych, w szczególności określonych w art. 16 ust. 2 ustawy w języku polskim

Załącznik 2. Autoreferat przedstawiający opis dorobku i osiągnięć naukowych, w szczególności określonych w art. 16 ust. 2 ustawy w języku polskim Dr inż. Piotr Kacorzyk Instytut Produkcji Roślinnej Zakład Łąkarstwa Uniwersytet Rolniczy im. Hugona Kołłątaja w Krakowie Załącznik 2 Autoreferat przedstawiający opis dorobku i osiągnięć naukowych, w szczególności

Bardziej szczegółowo

G L I F O C Y D 360 SL

G L I F O C Y D 360 SL Załącznik nr 2 do decyzji MRiRW nr R - 251/2015d z dnia 13.04.2015 r. zmieniającej zezwolenie MRiRW nr R-81/2012 z dnia 21.06.2012 r. Posiadacz zezwolenia: CIECH Sarzyna Spółka Akcyjna, ul. Chemików 1,

Bardziej szczegółowo

WARTOŚCI PRZYRODNICZE SUDECKICH UŻYTKÓW ZIELONYCH O ZRÓŻNICOWANYM SPOSOBIE UŻYTKOWANIA NA TLE WARUNKÓW SIEDLISKOWYCH I FIZJOGRAFICZNYCH

WARTOŚCI PRZYRODNICZE SUDECKICH UŻYTKÓW ZIELONYCH O ZRÓŻNICOWANYM SPOSOBIE UŻYTKOWANIA NA TLE WARUNKÓW SIEDLISKOWYCH I FIZJOGRAFICZNYCH WODA-ŚRODOWISKO-OBSZARY WIEJSKIE 2012 (X XII). T. 12. Z. 4(40) WATER-ENVIRONMENT-RURAL AREAS ISSN 1642-8145 s. 181 201 pdf: www.itep.edu.pl/wydawnictwo Instytut Technologiczno-Przyrodniczy w Falentach,

Bardziej szczegółowo

Z TRAWNIKI SPIS SPECYFIKACJI

Z TRAWNIKI SPIS SPECYFIKACJI Z-04.01.00 Trawnik z siewu 1 Z-04.00.00 TRAWNIKI SPIS SPECYFIKACJI Z-04.01.00 TRAWNIK Z SIEWU 2 Z-04.01.00 Trawnik z siewu 2 SPIS TREŚCI: 1. WSTĘP... 3 1.1. Przedmiot SST... 3 1.2. Zakres stosowania SST...

Bardziej szczegółowo

Załącznik nr 2 do decyzji MRiRW nr R - 353/2015 z dnia r., zmieniającej zezwolenie MRiRW nr R-218/2014 z dnia r.

Załącznik nr 2 do decyzji MRiRW nr R - 353/2015 z dnia r., zmieniającej zezwolenie MRiRW nr R-218/2014 z dnia r. 1 Załącznik nr 2 do decyzji MRiRW nr R - 353/2015 z dnia 12.05.2015 r., zmieniającej zezwolenie MRiRW nr R-218/2014 z dnia 23.10.2015 r. Posiadacz zezwolenia: Monsanto Europe S.A./N.V., Haven 627, Scheldelaan

Bardziej szczegółowo

Nawożenie borówka amerykańska

Nawożenie borówka amerykańska Nawożenie borówka amerykańska Borówka amerykańska Jeśli borykasz się z problemem nawożenia borówki jak i jagody kamczackiej napisz do nas. Przygotujemy odpowiednie zalecenia nawozowe na dowolny okres roku

Bardziej szczegółowo

PERSISTENCE AND NUTRITIVE VALUE OF GRASSES VARIETIES AND LEGUMES MIXTURES SELECTED FOR MOWING UTILISATION IN ORGANIC FARMING

PERSISTENCE AND NUTRITIVE VALUE OF GRASSES VARIETIES AND LEGUMES MIXTURES SELECTED FOR MOWING UTILISATION IN ORGANIC FARMING Halina JANKOWSKA-HUFLEJT Instytut Technologiczno-Przyrodniczy w Falentach al. Hrabska 3, 05-090 Raszyn e-mail: h.jankowska@itep.edu.pl PERSISTENCE AND NUTRITIVE VALUE OF GRASSES VARIETIES AND LEGUMES MIXTURES

Bardziej szczegółowo

CERTYFIKAT. wydany podmiotowi gospodarczemu, określony w art. 29 ust. 1 rozporządzenia (WE) nr 834/2007

CERTYFIKAT. wydany podmiotowi gospodarczemu, określony w art. 29 ust. 1 rozporządzenia (WE) nr 834/2007 CERTYFIKAT wydany podmiotowi gospodarczemu, określony w art. 29 ust. 1 rozporządzenia (WE) nr 834/2007 Nr kumentu: PL-EKO-09/2444/15 Nazwa i adres podmiotu gospodarczego: Nazwa, adres i numer jednostki

Bardziej szczegółowo

tarasie Wstęp niu poprzez łąkowe duże walory florystyczne doliny Warty Celem niniejszej pracy na tarasie zale- wowym doliny Warty.

tarasie Wstęp niu poprzez łąkowe duże walory florystyczne doliny Warty Celem niniejszej pracy na tarasie zale- wowym doliny Warty. ŚRODKOWO-POMORSKIE TOWARZYSTWO NAUKOWE OCHRONY ŚRODOWISKAA Rocznik Ochrona Środowiska Tom 14. Rok 20122 ISSN 1506-218X 329 336 Walory florystyczne, użytkowe i przyrodnicze użytków zielonych na tarasie

Bardziej szczegółowo

WPŁYW RODZAJU NAWOŻENIA NA WARTOŚĆ GOSPODARCZĄ ŁĄKI GÓRSKIEJ

WPŁYW RODZAJU NAWOŻENIA NA WARTOŚĆ GOSPODARCZĄ ŁĄKI GÓRSKIEJ WODA-ŚRODOWISKO-OBSZARY WIEJSKIE 2008: t. 8 z. 1 (22) WATER-ENVIRONMENT-RURAL AREAS s. 143 150 www.imuz.edu.pl Instytut Melioracji i Użytków Zielonych w Falentach, 2008 WPŁYW RODZAJU NAWOŻENIA NA WARTOŚĆ

Bardziej szczegółowo

Zakładanie trawników. Kryteria doboru traw. Warunki świetlne. Warunki Rodzaj gleby Planowany kierunek i poziom gatunków w i odmian.

Zakładanie trawników. Kryteria doboru traw. Warunki świetlne. Warunki Rodzaj gleby Planowany kierunek i poziom gatunków w i odmian. Kryteria doboru traw Zakładanie trawników Wybór gatunków i odmian traw Warunki świetlne Rodzaj gleby Planowany kierunek i poziom intensywności uŝytkowaniau Właściwości rozwojowe gatunków w i odmian Rodzaj

Bardziej szczegółowo

Przydatność koniczyny białej (Trifolium repens) do zagospodarowania pastwiska górskiego

Przydatność koniczyny białej (Trifolium repens) do zagospodarowania pastwiska górskiego NR 225 BIULETYN INSTYTUTU HODOWLI I AKLIMATYZACJI ROŚLIN 2003 MIROSŁAW KASPERCZYK Katedra Łąkarstwa Akademia Rolnicza, Kraków Przydatność koniczyny białej (Trifolium repens) do zagospodarowania pastwiska

Bardziej szczegółowo

RÓŻNORODNOŚĆ GATUNKOWA UŻYTKOWANYCH I NIEUŻYTKOWANYCH ŁĄK W DOLINIE RZEKI GÓRSKIEJ BYSTRZYCY DUSZNICKIEJ

RÓŻNORODNOŚĆ GATUNKOWA UŻYTKOWANYCH I NIEUŻYTKOWANYCH ŁĄK W DOLINIE RZEKI GÓRSKIEJ BYSTRZYCY DUSZNICKIEJ WODA-ŚRODOWISKO-OBSZARY WIEJSKIE 2004: t. 4 z. 2b (12) WATER-ENVIRONMENT-RURAL AREAS s. 161 174 www.imuz.edu.pl Instytut Melioracji i Użytków Zielonych w Falentach, 2004 RÓŻNORODNOŚĆ GATUNKOWA UŻYTKOWANYCH

Bardziej szczegółowo

Krajowe Uzupełniające Płatności Obszarowe

Krajowe Uzupełniające Płatności Obszarowe Krajowe Uzupełniające Płatności Obszarowe Płatność uzupełniająca do powierzchni grupy upraw podstawowych. Rolnikowi, który w danym roku spełnia warunki do przyznania jednolitej płatności obszarowej, przysługują

Bardziej szczegółowo

WSTĘPNE BADANIA NAD ROZMIESZCZENIEM KRYTYCZNYCH TAKSONÓW Z RODZAJU CRATAEGUS

WSTĘPNE BADANIA NAD ROZMIESZCZENIEM KRYTYCZNYCH TAKSONÓW Z RODZAJU CRATAEGUS Beata Barabasz-Krasny 1, Anna Sołtys-Lelek 2 Received: 20.11.2010 1 Zakład Botniki Instytutu Biologii UP w Krakowie Reviewed: 17.03.2011 ul. Podbrzezie 3, 31 054 Kraków bbk@ap.krakow.pl 2 Ojcowski Park

Bardziej szczegółowo

Proponowany harmonogram ekspedycji terenowych zaplanowanych w 2018 roku w ramach zadania 1.2 Programu Wieloletniego.

Proponowany harmonogram ekspedycji terenowych zaplanowanych w 2018 roku w ramach zadania 1.2 Programu Wieloletniego. Proponowany harmonogram ekspedycji terenowych zaplanowanych w 2018 roku w ramach zadania 1.2 Programu Wieloletniego. Jednostka organizująca / uczestnicząca w ekspedycji Dane kontaktowe do osób organizujących

Bardziej szczegółowo

Ocena jakości wód powierzchniowych rzeki transgranicznej Wisznia

Ocena jakości wód powierzchniowych rzeki transgranicznej Wisznia VI KONFERENCJA NAUKOWA WODA - ŚRODOWISKO - OBSZARY WIEJSKIE- 2013 Ocena jakości wód powierzchniowych rzeki transgranicznej Wisznia A. Kuźniar, A. Kowalczyk, M. Kostuch Instytut Technologiczno - Przyrodniczy,

Bardziej szczegółowo

Ocena wpływu adiuwanta ATPOLAN SOIL na skuteczność herbicydów w ochronie rzepaku ozimego.

Ocena wpływu adiuwanta ATPOLAN SOIL na skuteczność herbicydów w ochronie rzepaku ozimego. Ocena wpływu adiuwanta ATPOLAN SOIL na skuteczność herbicydów w ochronie rzepaku ozimego. Charakterystyka miejsca prowadzenia badania lokalizacja doświadczenia...: Laskowice układ doświadczenia...: losowane

Bardziej szczegółowo

Adam Gawryluk OCENA POCZĄTKOWEGO WZROSTU I ROZWOJU WYBRANYCH GAZONOWYCH ODMIAN TRAW W ASPEKCIE ICH PRZYDATNOŚCI DO ZADARNIANIA PRZYDROŻNYCH SKARP

Adam Gawryluk OCENA POCZĄTKOWEGO WZROSTU I ROZWOJU WYBRANYCH GAZONOWYCH ODMIAN TRAW W ASPEKCIE ICH PRZYDATNOŚCI DO ZADARNIANIA PRZYDROŻNYCH SKARP Adam Gawryluk OCENA POCZĄTKOWEGO WZROSTU I ROZWOJU WYBRANYCH GAZONOWYCH ODMIAN TRAW W ASPEKCIE ICH PRZYDATNOŚCI DO ZADARNIANIA PRZYDROŻNYCH SKARP Streszczenie Celem badań była ocena przydatności wybranych

Bardziej szczegółowo

Pozostałe wymogi dotyczące ochrony siedlisk lęgowych ptaków i ochrony cennych siedlisk na obszarach Natura 2000 i poza obszarami Natura 2000

Pozostałe wymogi dotyczące ochrony siedlisk lęgowych ptaków i ochrony cennych siedlisk na obszarach Natura 2000 i poza obszarami Natura 2000 Załącznik nr 7 Pozostałe wymogi dotyczące ochrony siedlisk lęgowych ptaków i ochrony cennych siedlisk na obszarach Natura 2000 i poza obszarami Natura 2000 Dotyczy 8.2.10.3.4.1. Opis rodzaju operacji 5.

Bardziej szczegółowo

Dziennik Urzędowy Unii Europejskiej 125/2298 DZIENNIK URZĘDOWY WSPÓLNOT EUROPEJSKICH

Dziennik Urzędowy Unii Europejskiej 125/2298 DZIENNIK URZĘDOWY WSPÓLNOT EUROPEJSKICH 03/t. 1 55 31966L0401 125/2298 DZIENNIK URZĘDOWY WSPÓLNOT EUROPEJSKICH 11.7.1966 DYREKTYWA RADY z dnia 14 czerwca 1966 r. w sprawie obrotu materiałem siewnym roślin pastewnych (66/401/EWG) RADA EUROPEJSKIEJ

Bardziej szczegółowo

CHWASTOX COMPLEX 260 EW

CHWASTOX COMPLEX 260 EW Załącznik nr 2 do zezwolenia MRiRW nr R 35/2017 z dnia 15.03.2017 r. Posiadacz zezwolenia: CIECH Sarzyna Spółka Akcyjna; ul. Chemików 1, 37-310 Nowa Sarzyna, tel.: +48 17 24 07 111; fax: +48 17 24 07 122;

Bardziej szczegółowo