OPIS I ANALIZA PROJEKTU EDUKACYJNEGO JĘZYKI OBCE OKNEM NA ŚWIAT

Transkrypt

1 OPIS I ANALIZA PROJEKTU EDUKACYJNEGO JĘZYKI OBCE OKNEM NA ŚWIAT 1. UZASADNIENIE WYBORU TEMATU Większość ludzi uważa, że wszyscy powinni znać jakiś język obcy, jednak w wielu krajach jedynie połowa mieszkańców zna języki obce.oczywistym jest fakt, że nauka języków przynosi wiele korzyści zarówno młodym, jak i starszym- nigdy nie jest się zbyt starym, aby uczyć się języków i korzystać z możliwości, jakie otwiera przed Tobą ich znajomość. W odpowiedzi na wciąż rosnące zapotrzebowanie na kształcenie językowe powstają różnorodne projekty, przedsięwzięcia, programy, zainicjowanie przez Radę Europy promujące uczenie się języków obcych. Rada Europy prowadzi istotne projekty w zakresie polityki edukacyjnej, treści i metod nauczania, w szkole i poza nią, popiera kontakty i wymiany, nowe przedsięwzięcia. W tym celu zostało utworzone w Grazu ( Austria) w 1994 r., na mocy poszerzonego porozumienia częściowego, Europejskie Centrum Języków Obcych. Centrum stanowi forum szkolenia metodyków oraz autorów podręczników i programów nauczania. Zajmuje się wdrażaniem polityki językowej, a także upowszechnianiem innowacji i dobrych wzorców uczenia się i nauczania języków obcych. Założeniem polityki językowej Unii jest to, że wszyscy uczniowie na koniec etapu edukacyjnego powinni znać przynajmniej 2 języki obce: język angielski i język mniej popularny(np.włoski, hiszpański), gdyż zwiększa to konkurencyjność kandydata na rynku pracy. W związku z tym ramach polityki językowej powstały 2 projekty. Jeden z projektów to: Europejskie Portfolio Językowe. Jak pisze prof. Halina Stasiak w czasopiśmie: Języki Obce w Szkole,nr.5,2001,w artykule pt. Portfoliopaszport językowy-jeden z elementów autonomii w procesie uczenia się języków obcych.portfolio językowe jest pomysłem prowadzenia dokumentacji, będącej świadectwem rozwoju jednostki w trakcie procesu uczenia się języków obcych, ma stanowić element autonomizacji tego procesu. Wśród wielu charakterystycznych cech portfolio jest to, że przekracza ramy jednego przedmiotu, tzn. uwzględnia wszystkie treści, które nawiązują do kulturowych, historycznych, geograficznych, przyrodniczych i społecznych aspektów krajów, których języków uczeń się uczy oraz odnosi się do doświadczeń międzykulturowych i zdolności do obcojęzycznej komunikacji. Nowe trendy w nauczaniu języków obcych zachęcają więc do używania metod holistycznych, uwzględniających coraz większą rolę wiedzy międzykulturowej i międzyprzedmiotowej. Jednym ze skutków tej tendencji jest wzrost popularności tych podejść do nauki języka obcego, które - jak CBT czy CLIL postulują zespolenie treści przedmiotowych i językowych. Filozofia ta jest bardzo widoczna w priorytetach edukacyjnych Rady Europy. Portfolio składa się z 3 części: a) paszportu językowego b) dokumentacji przebiegu procesu uczenia się c) materiałów i wytworów uczącego się. Polska jako pełnoprawny członek dołączyła do projektu Europejskie Portfolio Językowe we wrześniu 2001, którego koordynatorem została dr.barbara Głowacka. Drugi z nich to: Języki, różnorodność, obywatelstwo, promujący zróżnicowane podejście do nauki języka,w kontekście demokratycznego obywatelstwa w Europie. Podkreślane jest szczególnie duże znaczenie edukacji międzykulturowej, wzajemnego uznawania umiejętności służącego podniesieniu mobilności i szans na zatrudnienie oraz uczenia się przez całe życie, po to by być członkiem międzynarodowej społeczności. Europejski Rok Języków 2001 zdołał zaangażować miliony ludzi w 45 krajach w konkretne działania. Rada Europy wprowadziła powyższy projekt aby ukazać korzyści wynikające z wielojęzyczności, ogłaszając dzień 26 września dorocznym EUROPEJSKIM DNIEM JĘZYKÓW. Od tego momentu rozpoczęło się upowszechnianie dnia obchodów poprzez wprowadzanie informacji do szkół i placówek oświatowo-wychowawczych. Zaleca się, aby Dzień Języków obchodzony był w sposób zdecentralizowany i elastyczny. Na poziomie międzynarodowym nie istnieją wytyczne co do kwestii organizacyjnych kraje członkowskie, władze lokalne i regionalne, samorządy, stowarzyszenia, placówki edukacyjne, indywidualne osoby mają swobodę działania w organizowaniu przedsięwzięć, jakimi są zainteresowani.

2 Od początku istnienia takiego dnia w obchodach w 2001 r. wzięło udział 45 krajów europejskich, które zorganizowały prawie 900 imprez o charakterze narodowym i regionalnym, w 2002 r. około 300, w 2003 r. wzięło udział 40 krajów, prezentując około 600 różnych form przedsięwzięcia. Rok 2004 zapisał się również 600 wydarzeniami. Świadczy to o tym, że Europejski Dzień Języków nie jest po prostu jak każdy inny dzień, i że obywatele Europy wykazują zaangażowanie i chęć poszerzania wiedzy w tym zakresie. 26 września 2005 r. mottem obchodów będzie: Różnorodność językowa, wielojęzycznośći uczenie się przez całe życie, czyli zebranie logo z lat ubiegłych. Można mieć nadzieję, że i w tym roku świętowanie Dnia Języków będzie obfitowało w wiele ciekawych imprez o charakterze językowym. Różne placówki, instytucje kultury, instytuty językowe na terenie Polski organizują obchody Europejskiego Dnia Języków. Każdy z nich przygotowuje zróżnicowany program. Szczególną atrakcją jest quiz o Europie, mający formę konkursu, wspólnie opracowany przez Instytuty obce funkcjonujące w Polsce. Cieszy się on sporym zainteresowaniem, gdyż na zwycięzców czekają atrakcyjne nagrody. Reasumując, Europejski Dzień Języków, to okazja do: podkreślenia potrzeby nauczania różnych języków i roli wielojęzyczności ukazania bogactwa kultur i języków w Europie zwiększenia motywacji do ustawicznego kształcenia języków także w formach pozaszkolnych Po otrzymaniu zachęty (informację przysłano do szkoły) do organizacji przedsięwzięcia, z mojej inicjatywy na bazie Europejskiego Dnia Języków, powstał nowy projekt edukacyjny: Języki obce oknem na świat, który na stałe został wpisany w harmonogram pracy szkoły. Europa posiada zasób języków jest ich ponad 200 to ważne bogactwo, które należy uznać, wykorzystywać, chronić. Istnieje jednak potrzeba nad zastanowieniem się, czy język angielski nie zdominował innych języków i czy nie wróży to źle różnorodności językowej? Na to pytanie starał się odpowiedzieć Sekretarz Generalny Rady Europy: Walter Schwimmer, w wywiadzie udzielonym czasopismu: The World of Englis, w którym stwierdził, że Rada Europy podejmuje wysiłki ku zmianie sposobu nastawienia powszechnej opinii, że to język angielski jest w komunikacji i pop kulturze językiem dominującym, dlatego też zadaniem Rady Europy jest propagowanie uczenia się języków sąsiadów, z którymi dany kraj graniczy. Uznałam, że zagadnienie warte jest realizacji i przedstawienia, gdyż jest ono narzędziem nowatorskim, które przyczyni się do szerokiego upowszechnienia znajomości języków, tak przecież potrzebnych w kontekście procesu integracji europejskiej. Ponadto, globalizacja i struktury własności w biznesie sprawiają, że obywatele coraz częściej muszą znać języki obce, aby coraz lepiej pracować we własnych krajach.

3 PROJEKT ZAJĘĆ DOTYCZĄCY PROJEKTU: JĘZYKI OBCE OKNEM NA ŚWIAT PROWADZĄCA: Przedsięwzięcie: mgr Marzena Chomziuk Zorganizowanie obchodów Europejskiego Dnia Języków Czas: 26 września września października 2004 CELE: Metody: 1. zwrócenie uwagi społeczeństwa na znaczenie nauki języków 2. uwrażliwianie uczniów na wielojęzyczność i wielokulturowość 3. poprawienie świadomości istnienia i szacunku dla wszystkich języków używanych w Europie 4. pomoc we wzajemnym zrozumieniu i przekroczeniu różnic kulturowych 5. kształtowanie samodzielności w pogłębianiu wiedzy i sprawności językowych 6. wspieranie kształcenia ustawicznego w odpowiedzi na ekonomiczne, społeczne i kulturowe przemiany w Europie oraz jako czynnik osobistego spełnienia praca w zespołach, każdy członek grupy ma do wykonania zadanie Środki dydaktyczne: mapy, flagi,roślinne emblematy 4 krajów brytyjskich, literatura, czasopisma, wydruki z internetu, kostiumy, rekwizyty, pytania konkursowe w formie kart i losów, mównica, stoiska tematyczne różnych krajów, radiomagnetofon z nagraniami muzycznymi, charakteryzującymi dany kraj, potrawy.

4 ETAPY PRACY HARMONOGRAM ZAPLANOWANYCH DZIAŁAŃ Przedsięwzięcie miało charakter cykliczny. Rozpoczęło się we wrześniu 2002 r. i trwa do chwili obecnej. We wszystkich latach harmonogram działań wg. scenariusza prezentowanego poniżej. Różnił się jedynie sposób realizacji i treści tematyczne. SCENARIUSZ ZAPLANOWANYCH DZIAŁAŃ NA WRZESIEŃ 2002 r.: Logo: uczenie się języków przez całe życie 1. Zapoznanie się z ideą Europejskiego Dnia Języków 2. Zgoda dyrektora szkoły propozycja zorganizowania imprezy w szkole 3. Zaproszenie do współpracy wszystkich nauczycieli języków obcych pracujących w szkole 4. Zaznajomienie młodzieży z projektem językowym 5. Ustalenie treści tematycznych i podział zadań: a) zbieranie materiałów literackich i pomysłów na realizację b) układanie kolejności prezentacji i sprawy organizacyjne c) przygotowywanie kostiumów, rekwizytów,dekoracji SZCZEGÓŁOWY SCENARIUSZ TREŚCI TEMATYCZNYCH I ORGANIZACYJNYCH (w czasie organizacji projektu) 1. Przygotowywanie stanowisk do prezentacji 2. Prezentacje ( w formie stoiska); a) świąt i tradycji anglosaskich : Summer Solistice, Columbus Day, Guy Fawkes` Night, S.Patrick`s Day- przedstawione metodą dramy w wersji angielskiej b) specjałów i tradycji kulinarnych kuchni niemieckiej w wersji niemieckiej c) krótkie przedstawienie ( własny pomysł i reżyseria ) : Życie Rodziny Królewskiej ( w wersji angielskiej) d) konkurs realioznawstwa o Wielkiej Brytanii ( w wersji angielskiej) EWALUACJA 2002 r. Mimo, iż przedsięwzięcie zorganizowano po raz pierwszy, zostało ono przyjęte entuzjastycznie przez dyrekcję szkoły, nauczycieli języków obcych i młodzież. Zdecydowano, że dzień 26 września w szkole będzie Dniem Języków Obcych.

5 Idea projektu bardzo szybko podbiła serca młodzieży, co zaowocowało twórczymi pomysłami w 2003 r. Do obchodów, oprócz nauczycieli germanistów i anglistów, włączyła się nauczycielka języka francuskiego. SCENARIUSZ ZAPLANOWANYCH DZIAŁAŃ NA 2003 r. Logo: różnorodność językowa 1. Przypomnienie młodzieży celów projektu i całego przedsięwzięcia 2. Ustalenie treści tematycznych i podział zadań ( przez losowanie): a) zbieranie materiałów literackich i pomysłów na realizację b) układanie scenariusza przedstawienia, przygotowanego pod moim kierunkiem, pt. : Jeden Dzień z Życia Brytyjczyka c) tłumaczenie nazw potraw i przepisów kulinarnych na język niemiecki i francuski d) przygotowywanie kostiumów, rekwizytów, dekoracji SZCZEGÓŁOWY SCENARIUSZ TREŚCI TEMATYCZNYCH I ORGANIZACYJNYCH NA 2003 r. 1. Dekoracja sceny i przygotowanie nagłośnienia ( poprzedniego dnia) 2. Przygotowanie stanowisk do prezentacji 3. Prezentacje ( podczas długiej przerwy): a) dań kuchni francuskiej i niemieckiej : informacja o składnikach, sposobie przygotowywania danej potrawy b) degustacja potraw 4. Zaproszenie wszystkich uczestników zabawy do obejrzenia przedstawienia w j.ang.: Jeden Dzień z Życia Brytyjczyka 5. Przedstawienie scenek rodzajowych z życia Brytyjczyka; a) budzenie się, jedzenie śniadania, wyjście do pracy b) jazda taksówką i rozmowa o pogodzie c) młody Brytyjczyk w szkole ( lekcja języka angielskiego) d) forma spędzania czasu wolnego: młody Anglik w pubie i na dyskotece e) występ zespołu tanecznego : mini-playback show: Spice Girls f) konkurs znajomości realiów na podstawie obejrzanych scenek II część przedstawienia a) prezentacja skeczu : Daughter`s Call b) konkurs leksykalny EWALUACJA 2003 r. Bogatsi w doświadczenia z ubiegłego roku, odnieśliśmy sukces pod względem organizacyjnym i merytorycznym. Było coś dla ciała i ducha, bardzo smacznie i przyjemnie.

6 Aby wyjść naprzeciw i być zgodnym z przesłaniem Dnia Języków, zdecydowaliśmy się na poszerzenie prezentacji o inne kraje europejskie. W roku 2004 zostały zaprezentowane państwa: Grecja, Hiszpania, Włochy, Francja, Szwecja, Niemcy, Szwajcaria, Szkocja, Irlandia i Anglia. Obchody zmieniły również formę na rzecz ich uatrakcyjnienia. Przedstawienia zamieniono na targi promocyjne, których zadaniem było nakłonienie jak największej liczby turystów do odwiedzenia danego kraju. Sposób prezentacji i język dowolny. SCENARIUSZ ZAPLANOWANYCH DZIAŁAŃ NA 2004 r. Logo: wielokulturowość w Europie 1. Decyzja o zmianie formy obchodów 2. Wybór państw do prezentacji 3. Losowanie krajów przez poszczególne klasy 4. Ustalenie zakresu opieki danego nauczyciela nad daną klasą. Moim zadaniem była pomoc w przygotowaniu promocji Anglii i Szkocji. 5. Sprawy organizacyjne SZCZEGÓŁOWY SCENARIUSZ TREŚCI TEMATYCZNYCH I ORGANIZACYJNYCH NA 2004 r. 1. Ustalenie treści tematycznych i podział zadań a) przygotowanie sposobu parzenia herbaty, jej rodzajów, smaków i degustacja Anglia b) zaproszenie do odwiedzenia muzeum Szekspira i teatru Anglia c) prezentacja gatunków whisky i szkockich ciast Szkocja d) prezentacja strojów narodowych i muzyki- Szkocja Inni nauczyciele ze swoimi klasami: Grecja- powrót do antycznej przeszłości, Greg Zorba, sałatki Hiszpania stroje narodowe,taniec flamenco i potrawy Włochy- degustacja pizzy, makaronu i kawy cappuccino Francja- stereotyp Francuzki, popis językowy podczas prezentacji zabytków Francji Szwecja- prezentacja barw narodowych.oddana w ciepłym klimacie nie odzwierciedlała zimnej krainy Niemcy- zakochani w dobrym jedzeniu i słodyczach. W tym widzą wabik turystyczny Szwajcaria- ser, dobre zegarki i luksusowe kurorty Irlandia- zachwyciła zielenią urokliwych miejsc i kawą po irlandzku Całej prezentacji towarzyszyły dekoracje stanowisk oraz dźwięki muzyki, reprezentowane przez najpopularniejszą muzykę i muzyków danego kraju 2. Głosowanie na najlepiej zaprezentowane państwo poprzez wrzucanie propozycji do pudełka 3. Liczenie głosów przez nauczycieli oraz wyłonienie zwycięzcy i ustalenie kolejności miejsc: I miejsce otrzymała Grecja z 48 głosami, na ostatnim znalazła się Hiszpania z 7 głosami. EWALUACJA 2004 r. Impreza udana, swobodna, wciągająca do zabawy wszystkich nauczycieli i uczniów szkoły. W jej przygotowaniu i prowadzeniu wraz z uczniami, aktywnie uczestniczyli ich nauczyciele. Dzień obchodów miał znaczenie nadrzędne, zgodne z logo obowiązującym w 2004 r.

7 EWALUACJA CAŁEGO PRZEDSIĘWZIĘCIA Doświadczenia płynące z projektu pokazują,że możemy osiągnąć o wiele więcej w nauczaniu języków obcych poprzez wprowadzanie innowacyjnych przedsięwzięć. Jest to możliwe dzięki działaniom partnerskim, które są bardziej skuteczne niż działanie w pojedynkę. Dzień Języków stanowi okazję do kontynuowania i wzmacniania układów partnerskich. Poza tym, następuje lepsza integracja pomiędzy nauczycielami języków obcych, pomiędzy nauczycielami a uczniami poprzez wspólną organizację przedsięwzięcia. Aby potwierdzić jego słuszność i skuteczność, opracowałam ankietę dla nauczycieli języków obcych, której wyniki będą przedstawione w załącznikach. UWAGA KOŃCOWA DO REALIZACJI Propagowanie nauki języków obcych w szkole, w której pracuję, odbywa się nie tylko w czasie dnia obchodów, ale także w trakcie całego roku szkolnego. Ma to miejsce podczas organizacji Świąt Bożego Narodzenia, Walentynek, Hallowee`n, konkursów wiedzy o Wielkiej Brytanii, konkursów gramatycznoleksykalnych z języka angielskiego, w których aktywnie uczestniczę. LITERATURA 1. materiały informacyjne wydane przez Radę Europy na łamach internetu: 2. czasopismo dla nauczycieli: Języki Obce w Szkole.nr.5/ czasopismo: Anglorama.Artykuł : English Superstitions 4. czasopismo: The World of English: Put an extra language in your luggage 5. materiały szkoleniowe organizacji : Foreign & Commonwealth Office. Londyn. Artykuł: What are Britain`s national flowers, Why do the British like drinking tea. 6. James O`Driscall : Britain- the country and its people: The monarchy.oxford. ZAŁĄCZNIKI 1. fotografie z obchodów Europejskiego Dnia Języków 2. scenariusz scenki rodzajowej, przedstawionej w 2002 r. : Życie Rodziny Królewskiej 3. kwestionariusz ankiety dla nauczycieli języków obcych 4. opracowanie wyników ankiety ewaluacyjnej

8 OPRACOWANIE WYNIKÓW ANKIETY EWALUACYJNEJ W ankiecie brało udział 11 nauczycieli języków obcych, uczących w XX LO. Pyt.1. tak - 10 osób nie - żadna osoba nie mam zdania -1 osoba Pyt.2. czasami - 8 osób zawsze - żadna osoba nigdy - 2 osoby Pyt.3. na początku działu: wprowadzenie w tematykę, rozumienie tekstów czytanych czy słuchanychpogłębienie tematu przy jednoczesnym zwracaniu uwagi na różnice kulturowe - 6 osób omówienie i ocena przedsięwzięcia - 3 osoby aktywizująca forma nauki (zadania, prace dodatkowe- przygotowanie informacji i prezentacja) - 2 osoby Pyt.4. przygotowywanie i degustacja potraw - 9 osób prezentacje krajów - 8 osób przedstawienie tematyczne - 7 osób skecze i scenki rodzajowe - 7 osób inne: wspólne śpiewanie piosenek konkursy (ankietowani mogli wybrać 1 lub więcej odpowiedzi) Pyt.5. pożyczenie książek, kaset i innych materiałów - 7 osób sprawdzenie poprawności przygotowanych materiałów, zadań - 6 osób podsuwanie pomysłów - 4 osoby podanie stron internetowych - 2 osoby służenie wiedzą merytoryczną zaproszenie osób z danych krajów budowanie motywacji nadzór oraz uczestnictwo w próbach (ankietowani mogli podać jedną lub więcej informacji) Pyt.6. tak nie - żadna nie próbowałam - 10 osób Pyt.7. rozmowa ze znajomymi nauczycielami z innych szkół - 4 osoby wysyłanie zaproszeń do klas językowych wybranych szkół - 3 osoby projekcja filmu z obchodów EDJ w naszej szkole - 3 osoby wysyłanie informacji pocztą elektroniczną, z opisem działań podejmowanych w naszej szkole - 2 osoby wymiana prezentacji z innymi szkołami - 2 osoby zaproponowanie przeprowadzenia konkursu międzyszkolnego na EDJ - 2 osoby przeprowadzenie ankiety wśród uczniów, czy i w jaki sposób chcieliby zaangażować się w EDJ nie udzieliły odpowiedzi - 2 osoby Pyt.8. a) - 7 osób b) - żadna osoba c) - żadna osoba d) - 3 osoby nie udzieliła odpowiedzi 1 osoba

9 WNIOSKI Po przeprowadzonej ankiecie wynika, że idea projektu to dla uczniów atrakcyjny sposób na poznanie słownictwa i gramatyki języków. Daje naszym licealistom możliwość poznania innego stylu życia: odmiennego sposobu spędzania wolnego czasu, innej kuchni, kultury bycia, zwyczajów panujących w innych krajach.poszerza ich horyzonty; daje im możliwość sprawdzenia się i motywację do dalszej nauki języka. Poza tym jest chętniej akceptowana przez uczniów i pozwala uzmysłowić ważność uczenia się języków obcych, rozbudzając motywację i twórcze działanie. Istnieje też możliwość konfrontacji tego, czego się nauczyli z innymi uczniami. Poprzez organizację Europejskiego Dnia Języków promowane jest uczenie się języków obcych jako nieodzowne do życia w Europie, w sposób wspomagający i urozmaicający nauczanie tradycyjne. Okazuje się, że organizacja takiego przedsięwzięcia podnosi jakość pracy naszej szkoły poprzez wprowadzanie i wykorzystywanie treści tematycznych i językowych w procesie lekcyjnym, do których nauczyciele odwołują się na lekcjach przedmiotowych. Ponadto, aktywizuje uczniów i nauczycieli do tworzenia coraz to nowych pomysłów oraz praktycznego działania, przygotowując młodzież do przedsiębiorczości i elastyczności w życiu zawodowym. Jeśli chodzi o Europejskie Portfolio Językowe, nauczyciele języka angielskiego, pracujący przy programie Comenius, postanowili podjąć takie działania w ramach projektu - wybrane klasy przygotowują portfolio od listopada Myślę, że w nim znajdzie się autonomizacja, samokontrola i samoocena uczniów, biorących udział w projekcie.