Wojewódzki Konkurs Biologiczny dla uczniów gimnazjów województwa wielkopolskiego ETAP WOJEWÓDZKI. / 50 pkt. Komisja: Rok szkolny 2014/2015

Transkrypt

1 Kod ucznia Data urodzenia ucznia Wojewódzki Konkurs Biologiczny dla uczniów gimnazjów województwa wielkopolskiego ETAP WOJEWÓDZKI Rok szkolny 2014/2015 Instrukcja dla ucznia 1. Sprawdź czy test zawiera 13 stron. Ewentualny brak stron lub inne usterki zgłoś Komisji. 2. Wpisz swój kod i datę urodzenia. 3. Pisz czytelnie i używaj tylko długopisu lub pióra z czarnym lub niebieskim tuszem. 4. Test, do którego przystępujesz zawiera 30 zadań. Wśród nich są zadania zamknięte i zadania otwarte. 5. Do każdego zadania zamkniętego zaproponowano cztery odpowiedzi, oznaczone literami a, b, c, d. Wybierz tylko jedną prawidłową odpowiedź i wpisz do tabeli na stronie W zadaniach otwartych zapisz pełną odpowiedź starannie i czytelnie w miejscach wyznaczonych przy poszczególnych zadaniach. Pamiętaj, że pominięcie argumentacji może spowodować, że za to rozwiązanie nie będziesz mógł dostać pełnej liczby punktów. 7. Redagując odpowiedzi do zadań, możesz wykorzystać miejsce opatrzone napisem Brudnopis. Zapisy w brudnopisie nie będą sprawdzane i oceniane. 8. Podczas trwania konkursu nie możesz korzystać z pomocy naukowych, ani podpowiedzi kolegów - narażasz ich i siebie na dyskwalifikację. Nie wolno Ci również zwracać się z jakimikolwiek wątpliwościami do członków Komisji. 9. Pracuj uważnie, masz 90 minut na wykonanie wszystkich zadań. 10. Laureatem zostaje uczeń, który zdobędzie co najmniej 42 punkty. ///////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////// Wypełnia komisja (po rozkodowaniu prac) Imię i nazwisko ucznia / 50 pkt ilość uzyskanych punktów Uczeń został laureatem. TAK/NIE Komisja:

2 Zadania Regularnie kurczące się pęcherzyki, które służą do usuwania szkodliwych produktów przemiany materii oraz wody u pantofelka to: a. wodniczki tętniące b. wodniczki pokarmowe c. rzęski d. odpowiedź a i b Zadanie Żeby stwierdzić, że populacja jest w stadium wzrostu należy określić: a. produkcje wtórną b. strukturę płci c. liczbę pasożytów d. strukturę płci i strukturę wiekową populacji Zadanie Janek ma mieć wykonany przeszczep nerki. Nerka pochodzi od jego ojca. Żeby zwiększyć szanse na przyjęcie przeszczepu, przed zabiegiem i po nim podaje się: a. Jankowi osłabione antygeny ojca b. ojcu leki osłabiające reakcje odpornościowe organizmu c. ojcu surowicę z przeciwciałami Janka d. Jankowi leki osłabiające reakcje odpornościowe organizmu Zadanie Które zdanie jest prawidłowe: a. Osobnik z grupą krwi AB posiada w surowicy przeciwciała anty-a i anty-b b. U matki z grupą krwi B Rh- może przy kolejnej ciąży wystąpić konflikt serologiczny, jeżeli jej dziecko będzie miało grupę krwi 0 Rh+ c. Człowieka z grupą krwi 0 możemy określić jako uniwersalnego biorcę d. Więcej niż jedna z powyższych odpowiedzi jest prawidłowa strona 2 z 13

3 Zadanie Dwutlenek węgla w układzie krwionośnym głównie jest transportowany przez: a. fibrynogen b. płytki krwi c. białe ciałka krwi d. osocze Zadanie Narządem szczątkowym nie są: a. zęby mądrości u człowieka b. kość ogonowa u człowieka c. mięśnie poruszające małżowiną uszną u człowieka d. kości skrzydeł u wróbla Zadanie Na rysunku nie uwzględniono schematu układu krążenia jednej z gromad kręgowców: a. gadów b. ssaków c. ryb d. płazów strona 3 z 13

4 Zadanie Wiek matki rzutuje na prawdopodobieństwo urodzenia przez nią dziecka z: a. fenyloketonurią b. anemią sierpowatą c. zespołem Downa d. albinizmem Zadanie W tabeli przedstawiono fenotypy i genotypy rodziców. Zaznacz podpunkt, w którym dzieci dziedziczą grupy krwi w proporcjach : 50% A, 25% AB, 25% B Fenotypy Genotypy a. A i B I A i 0 i I B i 0 b. A i B I A I A i I B I B c. AB i A I A I B i I A i 0 d. AB i 0 I A i 0 i i 0 i 0 Zadanie Za pomocą obrazu kariotypu można wykryć następujące schorzenie: a. zespół Klinefeltera b. chorobę Huntingtona c. alkaptonuria d. odpowiedź a i b są prawidłowe Zadanie Nić DNA o sekwencji 3 GACCTG 5 poddano transkrypcji. Podaj która z przedstawionych poniżej sekwencji nukleotydów w mrna zsyntetyzowanych na powyższym fragmencie DNA jest właściwa: a. 5 - CTGGAC - 3 b. 3 - CTGGUC - 5 c. 5 - CUGGAC - 3 d. 3 - CTGGAC - 5 strona 4 z 13

5 Zadanie Skrzyżowano groch o owocach gładkich i żółtych z grochem o owocach pomarszczonych i zielonych. W pierwszym pokoleniu otrzymane osobniki w 50% miały nasiona gładkie i żółte. Barwa żółta i gładka powierzchnia nasion to cechy dominujące. Podaj genotyp pokolenia rodzicielskiego. a. AABb x Aabb b. AABB x aabb c. AaBb x AaBb d. AaBB x aabb Zadanie Nieprawdą jest, że: a. gamety żeńskie w przeciwieństwie do męskich pozbawione są zdolności ruchu b. komórki jajowe powstają w jajnikach, a dojrzewają w jajowodach c. najądrza są miejscem dojrzewania plemników d. plemniki żyją w drogach rodnych dłużej niż komórki jajowe Zadanie Procesy zapylenia i zapłodnienia u roślin nasiennych: a. są rozdzielone w czasie, w którym łagiewka pyłkowa pokonuje drogę u roślin nagonasiennych i okrytonasiennych z okienka zalążka do jego ośrodka b. są rozdzielone w czasie, w którym łagiewka pyłkowa dociera u roślin nagonasiennych ze znamienia słupka do zalążka, a u roślin okrytonasiennych z okienka zalążka do jego ośrodka c. są rozdzielone w czasie, w którym łagiewka pyłkowa dociera u roślin nagonasiennych z okienka zalążka do jego ośrodka lub u roślin okrytonasiennych ze znamienia słupka do zalążka d. zachodzą jednocześnie zaraz po przeniesieniu pyłku n znamię słupka strona 5 z 13

6 Zadanie Uczniowie na zajęcia koła biologicznego mieli przynieść w pełni dojrzałe szyszki drzew iglastych. Której szyszki nie udało im się znaleźć? a. sosny czarnej b. sosny górskiej c. świerku pospolitego d. jodły Zadanie Rosiczka okrągłolistna i dzbanecznik posiadają liście pułapki, są one przykładem metamorfoz: a. pędowych b. liściowych c. łodygowych d. korzeniowych Zadanie Zwierzę to ma ciało podzielone na segmenty, miękkie, pokryte śluzem. Porusza się dzięki skurczom mięśni. Oddycha całą powierzchnią ciała. Organizm ten można zaklasyfikować do: a. jamochłonów b. pierścienic c. płazińców d. mięczaków Wpisz odpowiedzi do tabeli strona 6 z 13

7 Zadanie Obok oznaczeń X, Y wpisz nazwy hormonów kontrolujących poziom glukozy w krwi człowieka. X podwyższony poziom obniżony poziom glukozy glukozy w krwi Y w krwi X -. Y -. Zadanie Z podanych cech wybierz trzy odnoszące się do móżdżku: a. koordynacja ruchów b. miejsce powstawania myśli i pojęć abstrakcyjnych c. wysyłanie do mięśni impulsów nerwowych powodujących ich skurcz d. utrzymywanie równowagi i pionowej postawy e. regulowanie czynności serca, ciśnienia krwi, oddychania, połykania f. kontrolowanie napięcia mięśni Zadanie Pani Ania trafiła do lekarza po omdleniu, skarżyła się na też na bóle głowy. Badanie krwi wykazało 7 tys./mm 3 leukocytów, 3 mln/mm 3 erytrocytów i 200 tys./mm 3 trombocytów. Zmierzone ciśnienie wynosiło 90/60 mm Hg. Na podstawie powyższych informacji podaj jaką diagnozę postawił lekarz. Uzasadnij swoją odpowiedź. diagnoza - uzasadnienie -. Zadnie Wyjaśnij dlaczego ściana lewej komory serca jest grubsza od ściany prawej komory strona 7 z 13

8 Zadanie Poniżej przedstawiono 2 odcinki DNA o różnych sekwencjach nukleotydów, które poddano wysokiej temperaturze. Wskaż, która z sekwencji A czy B szybciej ulegnie denaturacji. Odpowiedź uzasadnij. sekwencja A C G T C C A C C III III II III III II III III G C A G G T G G sekwencja B A A G T C A T A II II III II III II II II T T C A G T A T Zadanie Podane pary narządów przyporządkuj do narządów analogicznych lub narządów homologicznych. a. płetwa ogonowa delfina i płetwa ogonowa żarłacza b. ciernie tarniny i kolce róży c. liść asymilacyjny topoli i liść łuskowaty cebuli d. kopyta ssaków i płytka paznokcia człowieka e. skrzydło nietoperza i kończyna konia f. skrzela ryb i skrzela raka narządy analogiczne narządy homologiczne Wyjaśnij, czym uwarunkowane jest podobieństwo: a. narządów analogicznych. b. narządów homologicznych. strona 8 z 13

9 Zadanie Wymienione organizmy uporządkuj według zaproponowanych kryteriów. Do każdego kryterium przyporządkuj po cztery organizmy (możesz je wpisać kilkakrotnie). skowronek, gęś, delfin, żółw, salamandra, kumak, krokodyl, szczupak, wydra, łosoś stałocieplne zmiennocieplne owodniowce bezowodniowce Zadanie Na schemacie przedstawiono uproszczony obieg węgla w przyrodzie. W miejsce liter A, B, C wpisz procesy które przyczyniają się do przedstawionego obiegu. dwutlenek węgla w powietrzu A C zwierzęta B ropa naftowa, drewno, torf rośliny A.. B.. C. Zadanie Dlaczego rośliny motylkowe, np. łubin mogą żyć na glebach ubogich w azot? Odpowiedź uzasadnij..... strona 9 z 13

10 Zadanie Dokonaj analizy poniżej przedstawionego wykresu i odpowiedz na pytania temperatura 1. Najlepiej przystosowany do zmian temperatury jest gatunek oznaczony literą 2. Gatunki oznaczone Literami B i D ekologowie określają.... Zadanie Obok każdego zdania wpisz literę P jeśli uważasz je za prawdziwe lub F- jeśli uważasz za fałszywe. 1. U wielbłąda pętla nefronu jest bardzo wydłużona i stanowi przystosowanie do warunków życia Niskie ciepło parowania wody chroni organizmy przed przegrzaniem 3. Hemofilię wywołuje recesywny allel leżący na chromosomie Y-. 4. Brak enzymu odpowiedzialnego za przemianę jednego z aminokwasów jest przyczyną fenyloketonurii - 5. Niewydolność ciałka żółtego, w pierwszych tygodniach ciąży jest zagrożeniem dla rozwoju zarodka - strona 10 z 13

11 Zadanie Nazwij błony płodowe oznaczone cyframi 1, 2, 3 i podaj ich funkcję 1... funkcja. 2. funkcja. 3. funkcja.. Zadanie Na podstawie przedstawionego schematu i tabeli: Temperatura w 0 C Liczba pęcherzyków gazu strona 11 z 13

12 a. podaj nazwę procesu do przeprowadzenia którego przygotowano zestaw doświadczalny b. nazwij wydzielający się gaz i podaj w jaki sposób wykryjesz jego obecność... c. wyciągnij wniosek wynikający z danych zamieszczonych w tabeli strona 12 z 13

13 BRUDNOPIS strona 13 z 13

14