Przystąpienie Polski do strefy euro - kiedy taki scenariusz może się zrealizować i co oznaczałby on dla polskiej gospodarki

Transkrypt

1 Przystąpienie Polski do strefy euro - kiedy taki scenariusz może się zrealizować i co oznaczałby on dla polskiej gospodarki W ostatnich tygodniach na nowo rozgorzała debata nad perspektywami przyjęcia przez Polskę wspólnej europejskiej waluty. W połowie grudnia premier Donald Tusk powiedział w Brukseli, że dla wejścia Polski do strefy euro potrzebny jest konsensus szerszy niż ten, który można osiągnąć w ramach koalicji rządowej. Tusk zwrócił również uwagę, że konieczna będzie analiza konstytucyjna, która ostatecznie wyjaśni, czy przystąpienie Polski do EMU wymaga zmiany ustawy zasadniczej. Temat euro powraca w kontekście czekającej nas prawdopodobnie w lutym sejmowej debaty na temat ratyfikacji paktu fiskalnego UE przez Polskę. Pakt fiskalny, obligatoryjny dla 17 państw eurolandu a opcjonalny dla członków UE używających walut narodowych, wymusza większą dyscyplinę w finansach publicznych i przewiduje automatyczne sankcje za jej łamanie. Nawet jeśli Polska ratyfikuje pakt już teraz, zacznie on obowiązywać w naszym kraju dopiero wtedy, gdy przyjmiemy unijną walutę. Do dyskusji o przyjęciu euro włączył się minister finansów Jacek Rostowski, zwracając uwagę na potrzebę debaty o optymalnych warunkach wejścia Polski do EMU. Najpierw musimy zdefiniować, co zrobić, aby wejście było bezpieczne i korzystne powiedział Rostowski. Wiceminister finansów i pełnomocnik rządu ds. euro Jacek Dominik oświadczył z kolei, że Ministerstwo Finansów planuje w 2013 roku aktualizować Narodowy Plan Wprowadzenia Euro. Dodał, że dla rządu wprowadzenie euro pozostaje strategicznym celem. Wydaje się zatem, że obecnie jest dobry moment, by na nowo ocenić korzyści i zagrożenia związane z przyjęciem przez Polskę wspólnej unijnej waluty oraz zastanowić się, kiedy takie przyjęcie mogłoby nastąpić. Polska nie powinna mieć problemów ze spełnieniem kryteriów ekonomicznych wejścia do EMU, jeśli będzie wola polityczna Warunkiem przystąpienia do strefy euro jest spełnienie przez dane państwo czterech kryteriów konwergencji: fiskalnego, inflacyjnego, walutowego oraz stóp procentowych. Choć według danych Ministerstwa Finansów w listopadzie 2012 roku Polska nie wypełniała jeszcze żadnego z tych kryteriów, ekonomiści, z którymi PAP rozmawiał w drugiej połowie grudnia, są zdania, że ich spełnienie w perspektywie najbliższych lat nie powinno stanowić problemu. Wydaje się, że kryteria fiskalne będziemy spełniali za dwa lata, kryterium inflacyjne i stóp procentowych nie powinny być problemem uważa główny ekonomista banku Citi Handlowy Piotr Kalisz. Także według Piotra Bujaka, głównego ekonomisty Nordea Bank Polska, przy pewnej woli kryterium fiskalne uda się Polsce spełnić już do końca 2014 roku.

2 Ta wola wydaje się jest. Rząd zakłada, że unijna procedura nadmiernego deficytu (nakładana, gdy deficyt fiskalny przekracza 3 proc. PKB) zostanie z Polski zdjęta latem 2013 roku poinformował w listopadzie premier Donald Tusk. Taki scenariusz został uznany za prawdopodobny przez agencję ratingową Fitch, która w raporcie 2013 Outlook Emerging Europe Sovereign Review oceniła, że Polsce udało się obniżyć w 2012 roku deficyt fiskalny do 3,5 proc. PKB i że podjęte przez rząd zacieśnienie fiskalne powinno wystarczyć, by nasz kraj wyszedł ze wspomnianej unijnej procedury. Według Jana Krzysztofa Bieleckiego, szefa Rady Gospodarczej przy premierze, kryteria wejścia do strefy euro, poza kursowym, mogą być spełnione w 2014 roku. Ekonomiści uważają, że z przystąpieniem do strefy euro Polska nie powinna się spieszyć O ile spełnienie przez Polskę kryteriów: fiskalnego, inflacyjnego oraz stóp procentowych wymaga równoważenia finansów publicznych oraz dobrych wyników gospodarki narodowej i jest rozciągnięte w czasie, spełnienie kryterium kursu walutowego wymaga przede wszystkim jednorazowej decyzji politycznej, czyli przystąpienia do mechanizmu ERM2. Uczestnictwo w ERM2 trwa przynajmniej dwa lata i wiąże się z częściowym usztywnieniem kursu walutowego. Analitycy banku Citi Handlowy w komentarzu z 19 grudnia argumentują, że przystąpienie do tego mechanizmu byłoby obecnie dla Polski niepożądane: Naszym zdaniem w okresie spowolnienia polska gospodarka potrzebuje płynnego kursu walutowego i osłabienia PLN, a nie usztywniania kursu w systemie ERM2. Podobnego zdania jest dyrektor Instytutu Ekonomicznego NBP Andrzej Sławiński: ( ) zmienny kurs [złotego] okazał się bardzo skutecznym sposobem na stabilizowanie realnego, efektywnego kursu walutowego. Więc to jest dla przedsiębiorców rzecz dobra powiedział Sławiński na grudniowym seminarium. Mówiąc już w kontekście nie ERM2, a EMU, ekonomista NBP zwrócił także uwagę na związany z przyjęciem euro problem różnicy stóp procentowych między Polską a państwami eurostrefy. Tempo wzrostu wydajności polskiej gospodarki było, jest i będzie jeszcze dłuższy czas wyższe niż w krajach zamożnych. W związku z tym naturalny poziom stopy procentowej, czyli taki, który sprzyja utrzymaniu równowagi w gospodarce i w bilansie płatniczym, jest u nas wyższy niż jest w strefie euro. Więc zbyt szybkie wejście do strefy euro oznaczałoby trwałe ustabilizowanie stopy procentowej na poziomie niższym niż ten, który jest potrzebny do zrównoważenia gospodarki. To jest ryzyko zdestabilizowania gospodarki powiedział Sławiński.

3 Porównanie stopnia wypełniania kryteriów konwergencji przez Polskę, Czechy i Węgry (na podstawie najnowszych dostępnych danych Eurostatu) (źródło: BRE Bank, Miesięczny Przegląd Makroekonomiczny, Grudzień 2012) Przekonanie, że przy adopcji euro w przypadku Polski pośpiech jest niewskazany, wydaje się dominować także wśród polityków zaznacza Piotr Bujak z Nordei. Jest intencja, żeby zasygnalizować wejście do strefy euro jako strategiczny cel, dlatego chcemy prawa głosu wśród decydentów [UE], ale nie ma woli politycznej, żeby w najbliższym możliwym terminie, czyli w 2016 roku być już częścią eurolandu powiedział PAP ekonomista. Bardziej realne jest to, że będziemy w nim w latach , być może nawet bliżej tej drugiej daty dodał. Także według ekonomisty Piotra Kalisza z banku Citi Handlowy, przystąpienie Polski do ERM2, a tym samym faktyczne zapoczątkowanie procedury przyjmowania euro, jest w najbliższym czasie bardzo mało prawdopodobne. Potrzebna jest dyskusja o długoterminowym bilansie zysków i strat z przystąpienia Polski do strefy euro Nie oznacza to bynajmniej, że z przystąpienia do strefy euro nie wynikają żadne korzyści.

4 Po pierwsze, są to korzyści polityczne: pozostawanie poza strefą euro w dłuższym terminie oznaczałoby wyłączenie Polski z głównych procesów integracji europejskiej i wiązałoby się ze stratami politycznymi powiedział PAP główny ekonomista PwC w Polsce prof. Witold Orłowski. Po drugie, są to korzyści ekonomiczne: m.in. mniejsze problemy związane z inflacją i wahaniami kursowymi walut powiedział Orłowski. Ekonomiści zwracają także w tym kontekście uwagę na korzyści związane z wyeliminowaniem kosztów transakcyjnych, w tym kosztów przewalutowania, oraz na zmniejszenie kosztów obsługi długu. Deficyt/ nadwyżka finansów publicznych jako procent PKB dla wybranych państw rozwijających się w latach , szacunek na rok 2012 oraz prognozy na rok 2013 i 2014 (źródło: Credit Suisse, Emerging Markets Quarterly Q1 2013) Jeśli chodzi o przystąpienie Polski do strefy euro, korzyści polityczne mocno wiążą się z gospodarczymi wynika z wypowiedzi Piotra Kalisza. Oczywiście [z przyjęcia przez Polskę euro] są korzyści polityczne takie, że będziemy podejmowali pewne decyzje a to może mieć korzyści gospodarcze powiedział PAP ekonomista banku City Handlowy. W ocenie ekonomisty ING BSK Grzegorza Ogonka, już same deklaracje rządu dotyczące chęci przyjęcia euro mają dobry wpływ na postrzeganie Polski i na polski rynek długu. Ukazywanie perspektywy przyjęcia przez Polskę euro to kolejny element siatki bezpieczeństwa, którą plecie rząd, aby uchronić dług przed ewentualną falą wyprzedaży powiedział PAP Ogonek. Ekonomiści zwracają przy tym uwagę na potrzebę nowych, zaktualizowanych analiz

5 kosztów i korzyści z przystąpienia Polski do strefy euro. Nikt nie policzył ponownie, po ostatnim raporcie NBP [Raport na temat korzyści i kosztów przystąpienia Polski do strefy euro z 2004 roku], korzyści i kosztów bycia w strefie euro w obecnych warunkach powiedział PAP Kalisz. Źródło - redakcja ekonomiczna PAP Komentarz (0) dodaj komentarz Brak komentarzy dodaj komentarz