RZECZ O NAALBINDINGU. Erna Bielska Drużyna Najemna

Transkrypt

1 RZECZ O NAALBINDINGU. Erna Bielska Drużyna Najemna Podczas mojego ponad rocznego udziału w Bractwie zaintrygowało mnie wiele rzeczy, od ludzkiej fascynacji okresem wczesnego średniowiecza, poprzez szalonych wojów, na różnorodnych rzemiosłach takich jak naalbinding, kończąc :) [Niestety kowalstwo mnie nie zaintrygowało.] Nålebinding/Naalebinding (z duńskiego "plecenie/wiązanie igłą, tkanie igłą") jest to stara technika sporządzania tkanin przy pomocy kawałków włókna i igły. Przypomina szycie lub plecenie sieci rybackich. W Europie poprzedza robienie na drutach i szydełkowanie. Zanikła po wprowadzeniu tych ostatnich w późnym średniowieczu. Do dziś przetrwała w krajach skandynawskich.skarpety były tak popularne w epoce Wikingów, jak są obecnie, dla obydwu płci. Historia Technika wytwarzania tkaniny poprzez zaplatanie pętelek z wełny za pomocą igły datuje się na okres neolityczny. Najwcześniejsze znaleziska (wełniana rękawiczka), które bez wątpienia mogą być określone jako naalbinding pochodzą z Asle Mose, ze Szwecji, datowane na ok. III do IV w. n.e., lecz do tego czasu technika ta była już bardzo rozwinięta. Z ok. IV-VI w. z Egiptu pochodzą skarpety, do złudzenia przypominające robotę na drutach, i z tego powodu technikę tę nazywa się czasami 'robótka na jednym drucie'. Znaleziska: z Epoki Wikingów pochodzą dwa przykłady rękawiczek z Islandii; fragmenty robótek z grobów z Finlandii; fragment brokatowej złotej taśmy jedwabnej z X wieku z Mammen /Dania/; czapka z IX-X wieku, z Antinoe /Egipt/; krótkie skarpetki do kostek z Yorku /Wielka Brytania/;

2 podkolanówki ze średniowiecznej Szwajcarii; z Nowogrodu - dziewięć fragmentów tkaniny wykonanej tą techniką, lecz tylko jeden datowany jest na X wiek, pozostałe są późniejsze. Otwartą kwestią pozostaje pytanie, czy skarpety były szeroko rozpowszechnione wśród Anglosasów. Dowody ze znalezisk są niejednoznaczne, gdyż zazwyczaj okolice stóp w grobowcach nie zachowały się w zbyt dobrym stanie. Być może dziewczynka z grobu C7 w Totternhoe, Bedfordshire, miała na sobie pończochy lub skarpety, lecz opieramy się jedynie na odcisku jej stóp w błotnistej ziemi. Słowa meo, socc i caerles oznaczające jakiś rodzaj okrycia dla stóp, występują w tekstach Anglosasów, lecz czy oznaczały one skarpety, pończochy czy buty, tego nie wiemy. W anglosaskich manuskryptach na ilustracjach widzimy obydwie płcie w butach do kostek, które zakrywałyby krótkie skarpetki lub gołą stopę. Większość zachowanych przykładów, datowanych na okres po X wieku pochodzi ze Skandynawii, Finlandii, Polski, Rosji, i z bogatych królewskich i kościelnych grobowców z całej Europy. Skarpeta wykonana techniką naalbinding, datowana na późne średniowiecze została znaleziona w Upsali /Szwecja/. Technika ta była znana w północnej Europie, oraz w górzystych rejonach Centralnej Azji, gdzie jest z powodzeniem stosowana do dzisiaj. Ostatnie odnalezione w Szkocji egzemplarze datuje się na XVIII wiek. Istnieje co najmniej 30 odmian szwów. Oto zdjęcia z przykładowych pięciu. Pierwsze są bardzo ściśle powiązane, a różnią się jedynie liczbą pętli oraz przejść. Odmiany ściegów oznacza się za pomocą dużych liter U i O. UO/UOO UO / UOO

3 UOO/UUOO UOO / UUOO UOOO/UUUOO UOOO / UUUOO UOU/OUOO UOU / OUOO U(U) O/UO:U OO U (U) O / UO: U OO To kompleks asymetrycznych pętli użytych do ściegu Asle. Ten ścieg pierwotnie uważa się, za bardzo wczesny.

4 Technika Technika naalbinding'u, jak każde wikińskie rękodzieło, może początkowo wydawać się zarówno praco- jak i czasochłonna. Jednak upór i cierpliwość w nauce może być solennie nagrodzona podstawowy splot naalbinding'u wcale nie jest taki trudny. Aby wykonać skarpetę techniką naalbinding będzie potrzebna igła o tępym czubku z dużym uchem i nić wełniana. Im grubszej wełny użyjemy tym grubszą skarpetę wykonamy. Prawdopodobnie najtrudniejszym etapem w naalbinding'u jest zrobienie pierwszego rzędu pętelek wokół pierwszego 'oczka'. 1. Potrzebny jest kawałek wełny, dość długi. Potem zrób pętelkę na jednym końcu.

5 2. Przepleć igłę przez pętlę zaczynając od góry, wyciągając ją ponad nitką. Powstała nam pierwsza pętelka.

6 3. Powtórz czynność. [Przepleć igłę przez główną pętlę zaczynając od góry, i od dołu wbij w powstałą przed chwilą pętlę]. 4. Powstała nam druga pętelka.

7 5. Powtarzaj czynność dookoła głównej pętli. [igłę można wbijać co dwie lub co jedno oczko, w zależności od tego czy materiał ma być bardziej zbity, czy bardziej luźny tutaj wbijana jest co dwa oczka.] 6. Powinien nam wyjść wianuszek oczek. Pierwsze przerobienie dobiegło końca.

8 7. Aby zacząć drugi rząd należy wbić igłę od góry do pierwszego przerobionego przez nas oczka a potem tak jak poprzednio przepleść przez ostatnie oczka z rzędu. 8. Czynność powtarzamy. Aby nie zrobił się nam z tego kondom, należy dodawać oczka czyli przerabiać każdą pętelkę 1-ego rzędu dwa razy.

9 9. W ten sposób tworzy się nam drugi rząd pętelek /oczek/. Gdy skończy nam się włóczka potrzebny jest nam kolejny kawałek, który wiążemy z tamtym lub też za podpowiedzią ze znalezisk zesnuć ze sobą dwie końcówki mechacąc je. (osobiście nie próbowałam). Zasady w naalbindingu są podobne do tych jakich używamy w technice szydełkowej. Szczególnie jeśli chodzi o załamywanie materiału dodawanie czy ujmowanie oczek. Tak więc myślę, że ten kto miał styczność z szydełkiem powinien bez trudu poradzić sobie

10 z tkaniem igłą. Jednakże jest to o tyle jest trudne do nauczenia, że źle utkany odcinek można spruć jedynie cofając swoje poprzednie ruchy (czyli niepotrzebna podwójna robota i marnotrastwo czasu - dla porównania szydełkową robótkę można spruć raz dwa ciągnąć za nitkę.) Jeżeli ja sama potrafiłam się tego nauczyć (mowa o najprostszym splocie oczywiście) nie jest to pisane nikomu wybitnemu, więc zachęcam do podjęcia nauki i życzę powodzenia. Źródła: