TEMATY Z JĘZYKA POLSKIEGO NA CZĘŚĆ USTNĄ EGZAMINU MATURALNEGO

Transkrypt

1 I LICEUM OGÓLNOKSZTAŁCĄCE im. M. KOPERNIKA ul. Zaułek Prosowy Toruń TEMATY Z JĘZYKA POLSKIEGO NA CZĘŚĆ USTNĄ EGZAMINU MATURALNEGO LITERATURA 1. Przedstaw różne wizje przyszłości w literaturze science-fiction w wybranych utworach polskich i obcych. 2. Kraków w twórczości Stanisława Wyspiańskiego. Przedstaw zagadnienie na wybranych przykładach literackich. 3. Totalitaryzm jako doświadczenie człowieka XX wieku. Odwołując się do wybranych dzieł literackich, przedstaw różnorodność artystycznych konwencji, nastrojów, poetyk. 4. Funkcja wulgaryzmów w literaturze. Zbadaj zagadnienie na wybranych przykładach literackich z różnych epok. 5. Między realizmem a kreacją. Romantyczne poematy o miłości. Na wybranych przykładach literackich z epoki, dokonaj analizy problemu. 6. Od dziennikarstwa do literatury (Ryszard Kapuściński i/lub Hanna Krall). Rozważ pytanie o granicę między wskazanymi odmianami pisarstwa. 7. W jaki sposób poetyka lub kierunki literackie i konwencje, obowiązujące w epoce, wpływają na kreowanie postaci zbrodniarza. Rozważ zagadnienie na wybranych przykładach literackich. 8. Zbadaj mechanizm komizmu i/lub grę z konwencją w twórczości Sapkowskiego lub innego wybranego pisarza współczesnego. 9. Jednostka a zbiorowość. Przedstaw różne literackie ujęcia na wybranych przykładach. 10. Świat fantastyczny w literaturze. Przedstaw trzy różne jego ujęcia. 11. Groteska jako kategoria estetyczna w literaturze XX wieku i je funkcje. Rozwiń temat, analizując wybrane przykłady literackie. 12. Różne ujęcia przestrzeni zaświatów w wybranych utworach literackich. Przedstaw sposoby kształtowania tej przestrzeni i jej funkcje. 13. Zwrot ku dokumentaryzmowi w literaturze współczesnej. Zbadaj zjawisko na wybranych przykładach. 14. Obraz miasta w literaturze. Przedstaw różne sposoby kreowania tej przestrzeni i jej funkcjonowanie w wybranych utworach. 15. Przedstaw czas i przestrzeń jako elementy świata przedstawionego w literaturze budujące przesłanie dzieła. Odwołaj się do wybranych przykładów. 16. Określ rolę prowokacji artystycznej w literaturze, analizując wybrane utwory literackie. 17. Odbiorca w utworze literackim. Zbadaj zjawisko na wybranych przykładach. 18. Zbadaj, jak literatura podejmuje dialog z filozofami. Omów wybrane utwory literackie. 19. Utopie i antyutopie. W jaki sposób literatura wpisuje się w nurt poszukiwań społeczeństwa doskonałego? Przeanalizuj wybrane utwory. 20. Motyw miasta w literaturze polskiej XX i XXI wieku. Przedstaw różne ujęcia na wybranych przykładach. 21. Główne pytania i lęki egzystencjalne współczesnego człowieka. Omów wykorzystując wybrane teksty literackie.

2 22. Autobiografizm w literaturze współczesnej. Przeanalizuj sposoby i cele wykorzystania własnej biografii twórcy w wybranych tekstach. 23. Zaprezentuj wizję historii i losu człowieka w twórczości dotyczącej lat II wojny i okupacji. 24. Różne odmiany komizmu i sposoby jego realizacji w wybranych utworach literatury staropolskiej. 25. Baśń Biblia polityka. Wskaż inspiracje w twórczości Tolkiena, analizując jego prozę. 26. Bohaterowie, idee, styl prozy Żeromskiego. Zbadaj te elementy i porównaj z koncepcjami romantycznymi. 27. Przedstaw świat fantastyczny w poezji wybranych twórców. 28. Poeci przeklęci, kaskaderzy literatury. Przedstaw ich miejsce i rolę w rozowju literatury, odwołując się do twórczości dwóch wybranych autorów. 29. Polski esej współczesny. Omów zagadnienie na wybranych przykładach (np. Stepmowski, Kapuściński, Szczepański, Herbert, Stasiuk). 30. Warszawskie Łazienki w poezji i prozie. Rozwiń zagadnienie w oparciu o wybrane przykłady. 31. Strategie naśladowania dramatu antycznego we współczesnym teatrze i dramacie (motywy, przestrzeń, chór, muzyka). Omów temat na wybranych przykładach. 32. Relacje między sferą sacrum i profanum w literaturze dawnej i/lub współczesnej. Zaprezentuj zagadnienie na wybranych przykładach. 33. Scharakteryzuj odmiany klasycyzmu powołaj się na twórczość pisarzy różnych epok (np. Kochanowski, Krasicki, Staff, Herbert). 34. Zbadaj, jakie znaczenie obyczajowi, ceremonii, tradycji przypisuje literatura. Przedstaw wyniki swych przemyśleń. 35. Proroctwo, wizja przyszłości. Przedstaw różne literackie ujęcia i funkcje motywu na wybranych przykładach. 36. Polski inteligent jako bohater literacki dzieł XIX i/lub XX wieku. Omów zagadnienie, odwołując się do wybranych utworów. 37. Zbadaj wpływ twórczości średniowiecznej i/lub barokowej na literaturę późniejszych epok. 38. Czas jako element świata przedstawionego w powieści. Przedstaw różne sposoby ukształtowania i funkcjonowania czasu w wybranych utworach literackich. 39. Dialog z tradycją romantyczną w literaturze: pozytywizmu, modernizmu i następnych epok. Omów zagadnienie odwołując się do wybranej epoki. 40. Obraz kraju lat dziecinnych. Przedstaw i określ funkcje motywu na wybranych przykładach literackich. 41. Biografia jako klucz do odczytania twórczości pisarza. Rozwiń temat w oparciu o przykłady z różnych epok literackich. 42. Różne źródła tragizmu bohatera dramatu nowoczesnego. Porównaj dwie wybrane kreacje. 43. Mitologizacja i demitologizacja jako zabiegi literackie. Przedstaw sposoby realizowania tych zabiegów i ich funkcje w wybranych dziełach. 44. Zbadaj różne sposoby oddziaływanie romantyzmu na literaturę następnych epok. 45. Przedstaw różne obrazy prowincji w literaturze i określ ich funkcje w wybranych utworach. 46. Przedstaw różne kreacje i sposoby funkcjonowania bohaterów komicznych na wybranych przykładach literatury XIX i XX wieku.

3 47. Analizując celowo dobrane utwory polskie i obce, scharakteryzuj różne odmiany awangardowego dramatu XXw. 48. Bohater romantyczny literackie polemiki ze wzorem. Porównaj różne kreacje z tego kręgu problemowego na wybranych przykładach. 49. Zbadaj rolę cytatu i motta, aforyzmu literackiego i zaprezentuj na wybranych przykładach. 50. Polacy w satyrze i karykaturze literatury dawnej i współczesnej. Przedstaw sposoby kreowania portretów i ich funkcje. 51. Pejzaż prowincjonalny (np. w dziełach A. Mickiewicza, J. Słowackiego). Uwzględnij miejsca związane z młodością (wykorzystaj biografię) wybranego poety oraz powstałą tam twórczość. 52. Epistolografia jako forma sztuki literackiej. Zbadaj funkcje listu w literaturze na wybranych przykładach. 53. Bohaterowie utworów komediowych, ich typologia i ewolucja. Przedstaw na wybranych przykładach. 54. Niespełnione ambicje i ich wpływ na dalsze życie wybranych bohaterów literackich. Przedstaw różne ujęcia, analizując sposoby kreowania postaci. 55. Motyw wędrówki i jej funkcja w literaturze współczesnej. Przedstaw to zagadnienie, odwołując się do wybranych utworów. 56. Od fantastyki przez science-fiction do fantasy. Przedstaw na wybranych przykładach różnorodność ujęć tej tematyki w literaturze. 57. Praktycyzm, materializm i idealizm różne postawy wobec świata widziane i oceniane z perspektywy twórców różnych epok. Rozwiń rozważania na ten temat, odwołując się do odpowiednich przykładów literackich. 58. Motywy biblijne w literaturze staropolskiej. Omów zagadnienie na wybranych przykładach. 59. Jak zmienia się pisanie o historii. Rozwiń temat w oparciu o współczesną prozę historyczną. 60. Rewolucja społeczna jako sposób przemiany świata. Jak te idee komentuje literatura? Omów na wybranych przykładach literackich. 61. Motyw exegi monumentum w literaturze. Zaprezentuj różne ujęcia na wybranych przykładach. 62. Zbadaj obecność twórczości J. Kochanowskiego w literaturze następnych epok. 63. Różne sposoby widzenia świata i człowieka w literaturze staropolskiej. Porównaj dwie wybrane koncepcje, analizując wybrane utwory. 64. Na przykładzie utworów wybranego autora przedstaw związki i różnice między literaturą staropolską a kulturą europejską. 65. Dziedzictwo sarmackie w literaturze epok późniejszych. Zbadaj zjawisko w wybranych tekstach literackich. 66. Twórczość dydaktyczna literackie sposoby oddziaływania na odbiorcę. Odwołaj się do wybranych utworów doby oświecenia i pozytywizmu. 67. Folklor jako inspiracja pisarzy w różnych epokach literackich. Zbadaj sposoby funkcjonowania w wybranych dziełach. 68. Przedstaw wartości artystyczne i kulturowe drobnych form poetyckich (np. fraszki, epigramaty, limeryki lub in.), odwołując się do twórczości wybranych autorów. 69. Wpływ cenzury na literaturę i życie literackie. Omów temat na wybranych przykładach. 70. Bunt przeciw tradycji jego formy i znaczenie. Omów temat w oparciu o przykłady literackie. 71. Przemiany powieści w literaturze XX wieku. Dokonaj analizy i zaprezentuj to zjawisko.

4 72. Kult słowa i ascetyzm słowa dwa bieguny współczesnej poezji polskiej. Przedstaw zagadnienie w oparciu o wybrane przykłady. 73. Analizując wybrane utwory polskie i obce scharakteryzuj różne odmiany dramatu XX wieku. 74. Słynne spory literackie. Na wybranych przykładach wskaż, a jaki sposób wyrażały się i jak wpływały na rozwój literatury. Zjawisko omów na wybranych przykładach. 75. Literackie wizje kresów, małe ojczyzny w wybranych tekstach literackich. 76. Przestaw funkcjonowanie motywu fatum w wybranych utworach literackich. 77. Omów absurd, parodię, karykaturę jako sposób mówienia o świecie w twórczości wybranego pisarza (np. Gombrowicza, Witkacego, Gałczyńskiego, Mrożka lub innych). 78. Bohater dotknięty szaleństwem w literaturze. Omów zagadnienie odwołując się do wybranych utworów literackich z różnych epok. 79. Odwołując się do wybranych przykładów literackich, przedstaw różne sposoby funkcjonowania tradycji antycznej w liryce polskiej XX wieku Niepokoje współczesnego człowieka na podstawie prozy XX i XXI wieku przedstaw na wybranych przykładach. 81. Analizując wybrane przykłady z różnych epok, przedstaw manifesty literackie jako utwory o charakterze przełomowym. 82. Katastrofizm jako jeden ze sposobów mówienia o niepokojach człowieka. Omów zagadnienie odwołując się do wybranych utworów literackich z różnych epok. 83. Przedstaw różne zapisy doświadczenia komunizmu w literaturze. Odwołaj się do wybranych utworów współczesnych. 84. Przedstaw na wybranych przykładach różne sposoby kreowania postaci nauczyciela mistrza w literaturze. 85. Rola lektur w kształtowaniu charakterów postaci literackich. Przedstaw na wybranych przykładach. 86. Przedstaw na wybranych przykładach różne sposoby kreowania postaci lekarza w literaturze. 87. Rola komizmu w demaskowaniu świata. Omów zagadnienie na przykładach literackich z różnych epok. 88. Wskaż związki zjawiska cyganerii artystycznej z rozwojem literatury modernizmu, odwołując się do wybranych przykładów literackich. 89. Literackie sposoby kreacji postaci matki. Omów zagadnienie na przykładach literackich z różnych epok. 90. Przedstaw różne formy manifestacji buntu romantycznego w wybranych utworach. 91. Analizując wybrane utwory, wykaż wpływ dramatów Szekspira na twórczość autorów romantycznych. 92. Zaprezentuj obecność i sposób funkcjonowania motywu vanitas w poezji polskiej (literatura staropolska lub późniejszych epok). 93. Odwołując się do wybranych przykładów literackich, zbadaj wpływ Byrona na rozwój literatury romantycznej. 94. Literackie spojrzenia na powstania (np. listopadowe, styczniowe, warszawskie). Omów zagadnienie na wybranych przykładach literackich. 95. Polska literatura patriotyczna i jej rola w dziejach narodu. Omów zagadnienie odwołując się do wybranych utworów literackich z różnych epok.

5 96. Postać i mit Odyseusza heroizacja i deheroizacja. Przedstaw różne kreacje i sposoby ich funkcjonowania w wybranych przykładach. 97. Postacie historyczne jako bohaterowie literatury. Przedstaw różne kreacje i sposoby ich funkcjonowania w wybranych przykładach. 98. Porównaj literackie portrety artysty na przykładzie utworów z różnych epok. 99. Świat natury w literaturze: renesansu, sentymentalizmu, romantyzmu, modernizmu. Porównaj dwa wybrane sposoby jego prezentacji. 100.Przedstaw na wybranych przykładach inspiracje biblijne w literaturze XIX i/lub XX wieku oraz określ ich funkcje Twórcy i burzyciele narodowych mitów. Zbadaj, w jaki sposób wybrani autorzy podejmowali to zadanie Młodość i wiek dojrzały. Przedstaw różne ujęcia motywu Człowiek wobec historii. Zbadaj tę relację na wybranych przykładach literackich lub na przykładzie literatury wybranej epoki Bohater literacki w poszukiwaniu miejsca i sensu w życiu. Rozwiń temat, analizując wybrane przykłady literackie Obrazy codzienności i ich związek z ideałami wybranych epok literackich. Omów zagadnienie na wybranych przykładach Między formą pojemną a sytuacja liryczną. Omów na wybranych przykładach gatunki i konwencje w poezji polskiej XX wieku Tajemnica i zagadka jako zasada kompozycyjna dzieła literackiego. Omów zagadnienie na wybranych przykładach.

6 ZWIĄZKI MIĘDZY LITERATURĄ A INNYMI DZIEDZINAMI SZTUKI 1. Postaci fantastyczne (np. smoki, czarownice, demony, wampiry, diabły, anioły) w literaturze, sztuce, filmie. Z czego wynikają i czemu służą różnice sposobie przedstawiania postaci fantastycznych w wybranych dziełach kultury. 2. Alegoria w dawnym piśmiennictwie polskim i w innych dziedzinach kultury. Omów zagadnienie na wybranych przykładach. 3. Wizerunek Żyda w tekstach kultury XIX i XX wieku. Omów temat na wybranych przykładach (np. literatura, film, teatr, sztuki plastyczne). 4. Zmysłowość i erotyzm w literaturze i sztuce. Na wybranych przykładach przedstaw kulturowe wizje związane z tymi motywami. 5. Między kulturą wysoką a niską - motywy wampiryczne. Zbadaj i porównaj sposób ich funkcjonowania na wybranych przykładach. 6. Literackie i artystyczne echa kontrkultury lat po II wojnie światowej. Zbadaj zjawisko na wybranych przykładach. 7. Fascynacja brzydotą w literaturze i sztuce różnych epok na wybranych przykładach. Zbadaj funkcje stosowania tej estetyki. 8. Dlaczego znowu Mickiewicz? Scharakteryzuj i porównaj wybrane przez siebie sceniczne interpretacje Dziadów z ich romantycznym pierwowzorem. 9. Ważne postacie historyczne w literaturze i sztuce. Porównaj funkcje tych samych postaci w wybranych dziełach. 10. Symboliczne obrazy śmierci. Odwołując się do wybranych utworów literackich i dzieł sztuki, zbadaj różne sposoby i funkcje wykorzystania tej symboliki. 11. Powinowactwa awangardy literackiej i plastycznej XX wieku lub XX-lecia międzywojennego. Przeanalizuj wybrane dzieła. 12. Powroty do średniowiecza we współczesnej kulturze (film, muzyka, literatura). Określ sens tych poszukiwań artystycznych, odwołując się do wybranych przykładów. 13. Portret powstańca w literaturze i sztuce. Porównaj różne kreacje. 14. Motyw przemijania (vanitas) i jego rola w literaturze i sztuce. Zaprezentuj na wybranych przykładach. 15. Groteska jako kategoria estetyczna w literaturze i sztuce XX wieku. Scharakteryzuj tę konwencję, odwołując się do wybranych dzieł. 16. Przedstaw reportaż jako gatunek realizowany w różnych dziedzinach (np. literatura, film, telewizja, publicystyka). 17. Zbadaj barokowe rozumienie piękna w sztuce i poezji. Przedstaw zagadnienie na wybranych przykładach. 18. Folklor jako inspiracja pisarzy i malarzy w różnych epokach literackich. Omów sposoby wykorzystania i funkcje motywów ludowych w wybranych dziełach. 19. Symbolika stroju. Omów, analizując wybrane dzieła literackie i inne (np. malarskie, rzeźbiarskie, filmowe, teatralne). 20. Realizm w powieści i malarstwie XIX wieku. Przedstaw reguły konwencji, analizując wybrane dzieła. 21. Różne sposoby prezentacji kobiety w literaturze i malarstwie XX wieku. Porównaj wybrane ujęcia. 22. Dzieło sztuki jako temat literacki i filmowy. Omów temat, odwołując się do wybranych dzieł.

7 23. Postać błazna w literaturze i malarstwie. Przedstaw zagadnienie, odwołując się do wybranych przykładów. 24. Motywy zwierzęce w literaturze i sztuce różnych epok na wybranych przykładach. Przedstaw sposoby ich ukazywania i funkcje. 25. W jaki sposób literatura i sztuka mówi o nieskończoności. Przeanalizuj wybrane dzieła. 26. Filmowe i/lub teatralne adaptacje wielkich dzieł literatury romantycznej. Przedstaw, na czym polega reinterpretacja literackiego pierwowzoru. 27. Znaczenie i osiągnięcia awangardy w literaturze i filmie (lub sztuce) XX wieku. Przedstaw wybrane dzieła literatury i filmu (lub sztuki) łamiące przyjęte konwencje. 28. Literatura i malarstwo w Młodej Polsce. Zbadaj wzajemne wpływy, paralele i oscylacje. 29. Porównaj kreacje i funkcje tych samych postaci biblijnych w wybranych dziełach literatury i sztuki. 30. Warszawa XIX i XX wieku. Omów na przykładach dzieł literackich i malarskich. 31. Przywołanie dzieła sztuki plastycznej w literaturze. Zbadaj, jakie funkcje spełnia ten zabieg w wybranych dziełach. 32. Różne sposoby mówienia o II wojnie światowej w literaturze i filmie. Zaprezentuj na wybranych przykładach odmienność form artystycznych, konwencji i nastrojów. 33. Interpretacje historii w malarstwie i literaturze. Przedstaw zagadnienie, odwołując się do dzieł wybranej epoki 34. Przedstaw różne sposoby ujęcia i bogactwo znaczeń motywu ogrodu w literaturze i sztuce. Przeanalizuj wybrane dzieła. 35. Poezja śpiewana rozważ związek między słowem a muzyką, analizując wybrane przykłady. 36. Zbadaj związki zjawiska cyganerii artystycznej z rozwojem literatury i sztuki modernizmu. Odwołaj się do konkretnych dzieł. 37. Utopie i antyutopie. Przedstaw, w jaki sposób literatura i film wpisują się w nurt poszukiwań społeczeństwa doskonałego. 38. Komiks i jego rola w kulturze. Zaprezentuj zjawisko na wybranych przykładach. 39. Teatr polityczny w Polsce XX i XXI wieku. Omawiając zagadnienie, odwołaj się do kultowych widowisk teatralnych. 40. Media i teatr. Przedstaw tę relację na przykładach wybranych współczesnych spektakli teatralnych. 41. Obraz żydowskich miast i miasteczek. Zaprezentuj zagadnienie na podstawie wybranych tekstów kultury. 42. Życie to sen wariata... Odwołując się do wybranych dzieł kultury przedstaw, jak tworzy się stosunek do tego problemu. 43. Motyw Madonny w literaturze i sztuce różnych epok. Omów zagadnienie, analizując wybrane przykłady. 44. Współczesny kabaret a polska tradycja satyry literackiej. Przedstaw zagadnienie na wybranych przykładach. 45. Różnorodność ujęć motywu wędrówki w literaturze i filmie. Omów zagadnienie, analizując wybrane dzieła. 46. Przedstaw związki liryki z muzyką w wybranych epokach lub wybranych utworach różnych epok. 47. Ład i harmonia podstawowe pojęcia literatury i sztuki renesansu. Przeanalizuj wybrane dzieła. 48. Świat fantastyczny u Marca Chagalla i w wybranych utworach literackich. Dokonaj analizy porównawczej dzieł artystów.

8 49. Orient w literaturze i sztuce romantycznej. Dokonaj analizy porównawczej dzieł. 50. Przedstaw odmienne ujęcia postaci Chrystusa w literaturze i sztuce różnych epok na wybranych przykładach. 51. Różne sposoby ukształtowania i funkcjonowania motywu tańca w literaturze i sztuce różnych epok. Przeanalizuj na wybranych przykładach. 52. Symbol jako sposób mówienia o rzeczach trudnych. Przedstaw zagadnienie na wybranych przykładach różnych epok. 53. Wielcy reformatorzy sztuki i ich wpływ na praktykę artystyczną omów temat tak, aby ukazać obecność idei wybranego reformatora np. w literaturze, teatrze, filmie. 54. Omów zjawisko realizmu magicznego w wybranych dziełach literackich i filmowych. 55. Zbadaj zjawisko kiczu, analizując przykłady z różnych dziedzin sztuki (w tym literatury). 56. Hagiografia piórem i pędzlem malowana. Zaprezentuj zagadnienie w oparciu o teksty kultury (w tym literatury). 57. Biografie artystów jako temat literacki i/lub filmowy. Odwołując się do wybranych dzieł, zbadaj różne ujęcia tego zagadnienia i jego wymowę. 58. Morze jako temat literacki i filmowy. Zaprezentuj zagadnienie w oparciu o wybrane dzieła. 59. Twórczość Stanisława Wyspiańskiego inspiracją dla poszukiwań artystycznych. Omów temat na wybranych przykładach (np. literatura, film, teatr, sztuki plastyczne). 60. Motyw ogrodu w literaturze i sztuce różnych epok. Zaprezentuj temat w oparciu o wybrane teksty kultury. 61. Literatura i sztuki plastyczne w służbie ideologii. Przedstaw zagadnienie na wybranych przykładach.

9 JĘZYK 1. Język wyznań miłosnych. Zbadaj, w jaki sposób zakochani wyrażali swoje uczucia (na wybranym materiale literackim i/lub filmowym). 2. Dokonaj analizy języka współczesnych polityków na wybranym przykładzie (lub przykładach) i zgromadzonym przez siebie materiale. 3. Język w służbie satyry dawniej i dziś. Przedstaw zagadnienie na wybranych przykładach. 4. Język komentarzy sportowych scharakteryzuj zjawisko z uwzględnieniem funkcji języka i stylu wypowiedzi. 5. Zmiany znaczeniowe w języku omów ich mechanizmy w oparciu o wybrane przykłady z polszczyzny. 6. Przedstaw pochodzenie i budowę słowotwórczą nazw miejscowych Twojego regionu. 7. Język jako jeden ze sposobów charakterystyki bohatera. Przedstaw zjawisko na wybranych przykładach. 8. Co decyduje o popularności imion? Analizując wybrane przykłady, wskaż i przedstaw czynniki wpływające na modę imienną w przeszłości i współcześnie. 9. Retoryka współczesnych przemówień politycznych. Dokonaj analizy dwu wybranych mówców na zgromadzonym przez siebie materiale. 10. Język jako przedmiot eksperymentów w poezji. Przedstaw zjawisko i określ jego funkcje w poezji współczesnej. 11. Język Internetu. Zbadaj zjawisko, dokonując analizy na zgromadzonym przez siebie materiale. 12. Funkcja wulgaryzmów w języku. Zbadaj i przedstaw zjawisko na wybranych przykładach. 13. Dialog, debata, spór. Przeanalizuj i oceń jakość języka używanego podczas współczesnych dyskusji przez polityków i publicystów. 14. Retoryczność w piśmiennictwie epok dawnych. Przedstaw na wybranych przykładach z różnych epok literackich zastosowane zabiegi i środki retoryczne. 15. Język a płeć. Omawiając problem uwzględnij perspektywy historycznoliterackie, lingwistyczne, feministyczne. 16. Troska o język narodowy dawniej i dziś. Omawiając problem, uwzględnij szanse rozwoju i zagrożenia języka. 17. Awans polszczyzny potocznej w literaturze współczesnej. Przedstaw zjawisko i określ jego funkcje, odwołując się do wybranych przykładów. 18. Retoryka w służbie literatury. Wskaż różne sposoby jej wykorzystania w wybranych tekstach literackich. 19. Subkultury młodzieżowe i ich język. Rozważ zależność między wizją świata określonej grupy a językiem charakterystycznym dla środowiska. 20. Zbadaj neologizmy w języku potocznym i w poezji (np. Norwida, Leśmiana, Białoszewskiego, Szymborskiej lub in.). 21. Przedstaw różne sposoby realizowania funkcji impresywnej języka w tekstach literackich i pozaliterackich. Odwołaj się do wybranych przykładów. 22. Język narzędziem manipulacji. Omów problem, powołując się na wybrane przykłady literackie i pozaliterackie. 23. Zapożyczenia językowe. Omów zjawisko i oceń zasadność najnowszych zapożyczeń w języku polskim. 24. W czym przejawia się kultura języka i brak kultury językowej? Omów zjawisko, ilustrując je przykładami. 25. Porównaj język prozy realistycznej i awangardowej, odwołując się do wybranych przykładów. 26. Zbadaj, czemu służy indywidualizacja języka postaci literackich. Zanalizuj wybrane przykłady. 27. Stylizacje literackie i ich funkcja w literaturze. Przedstaw jeden rodzaj stylizacji na wybranych przykładach. 28. Sztuka przemawiania przeanalizuj wybrane teksty oświeceniowe i współczesne teksty prasowe lub nagrania. Wskaż wyznaczniki, zaprezentuj różnice lub podobieństwa.

10 29. Dialekty języka polskiego i ich miejsce we współczesnej polszczyźnie. Zbadaj i przedstaw zjawisko na wybranym materiale. 30. Zjawisko parodii językowej i jej funkcje. Omów na wybranych przykładach. 31. Pismo użytkowe (życiorys, testament, list) jako konteksty dzieła poetyckiego. Omów na wybranych przykładach. 32. Rola frazeologizmów w poezji wybranych twórców (np. Barańczak, Szymborska, Herbert lub innych). 33. Komizm słowny, gry i zabawy językiem, kalambury. Przedstaw zjawisko i określ jego funkcje w poezji współczesnej. 34. Język nazw instytucji, kawiarni, sklepów w twoim regionie. Zbierz materiał, określ jakie tendencje przejawiają się w tej dziedzinie nazewnictwa. 35. Porównaj język piosenek młodości Twoich rodziców z językiem wykonawców słuchanych przez Twoje pokolenie. Przeanalizuj wybrane teksty. 36. Językowe środki wzmacniania ekspresji wypowiedzi. Scharakteryzuj zjawisko na wybranym materiale literackim i życia codziennego. 37. Język ezopowy w literaturze rozwijającej się w warunkach cenzury. Omów na wybranych przykładach.