Józef Dopke Kierownik Laboratorium Zakładowego APATOR METRIX S.A., Tczew Head of Factory Laboratory APATOR METRIX S.A., Tczew

Wielkość: px
Rozpocząć pokaz od strony:

Download "Józef Dopke Kierownik Laboratorium Zakładowego APATOR METRIX S.A., Tczew Head of Factory Laboratory APATOR METRIX S.A., Tczew"

Transkrypt

1 Analiza korelacji sprzedaży gazu ziemnego dla odbiorców domowych, komercyjnych i przemysłowych względem liczby stopniodni grzania Correlation Analysis Between Natural Gas Sales For Residential, Commercial And Industrial Consumers And Heating Degree Days Józef Dopke Kierownik Laboratorium Zakładowego APATOR METRIX S.A., Tczew Head of Factory Laboratory APATOR METRIX S.A., Tczew Słowa kluczowe: stopniodni grzania, gaz ziemny, sprzedaż gazu ziemnego, odbiorcy domowi, odbiorcy komercyjni, odbiorcy przemysłowi, elektrownie gazowe, korelacja, współczynnik korelacji Streszczenie: Omówiono korelację między miesięczną sprzedażą gazu ziemnego dla różnych odbiorców dla wybranych stanów USA a liczbą stopniodni grzania ważoną zaludnieniem Sd(18,3 o C). Silna korelacja istnieje między miesięczną sprzedażą gazu ziemnego dla odbiorców domowych, komercyjnych, komunalnych i przemysłowych a liczbą stopniodni grzania dla okresu r. Na rysunkach przedstawiono proste regresji miesięcznej sprzedaży gazu ziemnego dla odbiorców domowych, komercyjnych, komunalnych, przemysłowych i elektrowni gazowych względem miesięcznej liczby stopniodni grzania Sd(18,3 o C) ważonej zaludnieniem dla stanów Wisconsin, Iowa, Illinois i Michigan, klimatycznie zbliżonych do Polski. Współczynniki korelacji miesięcznej sprzedaży gazu dla odbiorców komunalnych względem liczby stopniodni wynoszą od,944 dla stanu Nowy Jork ( ),,9764 dla Michigan ( ),,9838 dla Iowa ( ),,995 dla Wisconsin ( ) do,9936 dla Illinois ( ). Rysunki ilustrują roczną sprzedaż gazu ziemnego dla odbiorców domowych i komercyjnych skorygowane do średnie wieloletniej (1971-2) liczby stopniodni grzania ważonej zaludnieniem dla stanu Illinois i Michigan. 1. Wstęp Klimat ma znaczący wpływ na różne gałęzie gospodarki. Rynek energii zależy mocno od przebiegu pogody w sezonie grzewczym. Wyniki analizy korelacji między zużyciem energii elektrycznej, oleju opałowego lub gazu ziemnego a liczbą stopniodni grzania dają odpowiedź na możliwość skutecznego prognozowania przyszłego zużycia w celu prognozowanie wieloletnich zakupów i rozbudowy sieci dystrybucji paliw. Krótkoterminowe prognozowanie popytu na gaz ziemny obejmuje prognozowanie godzinowe i dzienne, maksymalnie na siedem dni naprzód. Służy do bilansowania systemu operacyjnego i dziennych zakupów gazu. Średnioterminowe prognozowanie popytu na gaz obejmuje prognozowanie dzienne i miesięcznie w okresie od 7 dni do roku naprzód. Służy do planowania zakupów gazu w dłuższym okresie i planowania przesyłu. Długoterminowe prognozowanie popytu na gaz obejmuje prognozowanie roczne w okresie od 5 do 1 lat naprzód. Służy do zrozumienia trendów zużycia gazu przez różne grupy konsumentów, planowania długoterminowych zakupów gazu i ich optymalizacji, prognozowania szczytowego obciążenia i planowania przesyłu. Wnioski przedstawione w tym artykule dotyczą długoterminowego prognozowania popytu. 2. Zależność zużycia gazu ziemnego od stopniodni grzania 1

2 Na zużycie gazu ziemnego przez różnych odbiorców wpływa wiele czynników. Najważniejszym jest temperatura gdy odbiorca ogrzewa pomieszczenia. Zużycie gazu ziemnego rośnie ze spadkiem średniej temperatury powietrza i maleje ze wzrostem temperatury. Gdy temperatura powietrza zewnętrznego osiąga pewną wartość ogrzewanie mieszkań i innych pomieszczeń użytkowych przerywa się. Przy dalszym wzroście temperatury powietrza zużycie gazu jest stałe i jest często nazywane obciążeniem bazowym. Zużycie gazu ziemnego (energii) na ogrzewanie pomieszczeń oraz na zużycie stałe można przedstawić w postaci najprostszego modelu dwuparametrowego [1]: E = a + b Sd(t b ) + e (1) gdzie: E - zużycie gazu ziemnego (energii), a, b - parametry, Sd(t b ) - liczba stopniodni grzania zależna od t b, [2], t b - bazowa temperatura, e błąd metody. Zużycie energii na ogrzewanie pomieszczeń w małych przedziałach czasu zależy liniowo od liczby stopniodni grzania. Parametr b określa wielkość zużycia gazu ziemnego (energii) na jeden stopniodzień grzania. Zużycie gazu ziemnego (energii) na cele nie związane z ogrzewaniem pomieszczeń określa parametr a. Jeżeli we wzorze (1) są stosowane dane miesięczne (roczne), to współczynniki a i b będą dotyczyły miesięcznego (rocznego) zużycia gazu. Błąd metody e może być spowodowany wpływem innych czynników nieuwzględnionych w modelu (1) oraz, np. w przypadku gospodarstw domowych posiadaniem przez gospodarstwa domowe obok kotła gazowego, kominka opalanego drewnem lub posiadaniem kotła opalanego gazem lub olejem opałowym zależnie od cen tych paliw (w stanach północno-wschodnich USA). Również odbiorcy komercyjni i przemysłowi stosują kotły na gaz ziemny i olej opałowy. Jeżeli temperatura bazowa zmienia się, to jedną z dróg dostosowania się do tych zmian jest dodanie do modelu (1) drugiego składnika o innej temperaturze bazowej. Taki zabieg automatycznie generuje optymalną temperaturę bazową, pod warunkiem że rzeczywista temperatura bazowa znajduje się między przyjętymi temperaturami bazowymi modelu. E = a + b Sd(t b ) + c Sd(t b ) +e (2) W USA jako temperatury bazowe przyjmuje się t b =65 o F (=18,3 o C) oraz t b =55 o F (=12,8 o C). W przypadku dziennego prognozowania zużycia gazu, dokładność modelu można poprawić dodając stopniodni grzania poprzedniego dnia oraz stopniodni chłodzenia [1]. E k = a + b Sd(t b ) k + c Sd(t b ) k + d Sd(t b ) k +f SdCH((t b ) k +e (3) gdzie: Sd(t b ) k = Sd(t b ) k - Sd(t b ) k-1, SdCH((t b ) k stopniodni chłodzenia dla temperatury bazowej t b =65 o F (=18,3 o C). Ważnym czynnikiem wpływającym na zużycie gazu ziemnego jest wiatr. Budynki tracą więcej ciepła w dni wietrzne przy tej samej temperaturze zewnętrznej powietrza. Dobrą metodą na poprawienie dokładności modelu jest używanie liczby stopniodni grzania skorygowanych o wpływ wiatru. Jeżeli w jest prędkością wiatru w m/h, to skorygowana liczba stopniodni grzania WSd(t b ) wynosi WSd(t b ) = Sd(t b ) w+1 1 (4) 2

3 Przy prognozowaniu dziennym zużycia gazu ziemnego dokładność modelu można poprawić przez wprowadzenie do modelu zużycia gazu w poprzednim dniu, z uwzględnieniem dni tygodnia i dni świątecznych. Innym czynnikiem wpływającym na prognozowanie średnio- i długoterminowe jest zmienna liczba odbiorców domowych. Jeżeli prognoza sprzedaży gazu jest budowana z wieloletniego okresu dla obszaru dostaw gazu o dużym wzroście nowych przyłączeń odbiorców gazu, to często prowadzi to do dodatkowych błędów związanych z zaniżeniem prognozowanej sprzedaży. W niektórych takich przypadkach lepiej badać trendy zmian średniego zużycia gazu w gospodarstwach domowych (sprzedaż podzielona przez średnią liczbę odbiorców domowych), ponieważ w okresie wieloletnim zmniejsza się wpływ zmiennej liczby odbiorców. Dalej przedstawiona będzie analiza korelacji miesięcznego zużycia gazu ziemnego według najprostszego modelu (1) w gospodarstwach domowych wybranych stanów USA (tabela 1-3) (Wisconsin 4328 o Cdni, Iowa 3921 o Cdni, Michigan 3861 o Cdni, Illinois 3531 o Cdni, Indiany 3274,4 o Cdni) o liczbie stopniodni grzania ważonej zaludnieniem zbliżonej do terytorium Białorusi (4299 o Cdni), Łotwy (4237 o Cdni), Litwy (4218 o Cdni), Ukrainy (3752 o Cdni), Polski (3719 o Cdni), Czech (3569 o Cdni), Słowacji (3498 o Cdni) i Niemiec (3252 o Cdni). Sprzedaż gazu ziemnego dla odbiorców domowych w Michigan lub Illinois jest większa niż w całej Polsce, a w Wisconsin i Iowa odpowiada sprzedaży polskich spółek obrotem gazem. Tablica 1. Liczba ludności, liczba gospodarstw domowych (w 2 r.), liczba gospodarstw domowych zgazyfikowanych, średnie roczne zużycie gazu ziemnego w gospodarstwach domowych, ważone zaludnieniem stopniodni grzania oraz cena za dostarczany gaz dla wybranych stanów USA w 24 r. Źródło [3] Stan USA Illinois Indiana Iowa Massachusetts Michigan Minnesota Nebraska New Hampshire New Jersey Nowy Jork Ohio Pensylwania Wisconsin Wyoming Liczba ludności w lipcu 24 r. Liczba gospodarstw domowych w 2 r. Liczba gospodarstw domowych odbierających gaz --- osoby Sztuk sztuk Ważone zaludnieniem stopniodni grzania Sd(18,3 o C) Średnia cena gazu dla gospodarstw domowych Średnie roczne zużycie gazu w gospodarstwach o Cdni dolar/m 3 m ,3323,3525,3581,589,39,3355,32,5128,483,4415,3694,4334,3588, USA ,

4 Tablica 2. Sprzedaż gazu ziemnego dla odbiorców domowych i komercyjnych, liczba gospodarstw domowych zgazyfikowanych, średnie roczne zużycie gazu ziemnego w gospodarstwach domowych, ważone zaludnieniem stopniodni grzania oraz cena za dostarczany gaz dla wybranych stanów USA w 25 r. Źródło [3] Stan USA Illinois Indiana Iowa Massachusetts Michigan Minnesota Nebraska New Hampshire New Jersey Nowy Jork Ohio Pensylwania Wisconsin Wyoming Sprzedaż gazu dla odbiorców domowych Sprzedaż gazu dla odbiorców komercyjnych Liczba gospodarstw domowych odbierających gaz --- mld m 3 mld m 3 sztuk 11, , , , , , , , , , , , Ważone zaludnieniem stopniodni grzania Sd(18,3 o C) Średnia cena gazu dla gospodarstw domowych Średnie roczne zużycie gazu w gospodarstwach o Cdni dolar/m 3 m ,3949,4616,4387,6237,4228,4122,3991,5785,5414,5421,582,581,4298, ,74887,22651,775834, , , ,5463 7, , , , , , , ,33142, USA 136,679 84, , Korelacja sprzedaży gazu względem stopniodni grzania 3.1. Stan Wisconsin Stan Wisconsin z liczbą stopniodni grzania ważoną zaludnieniem 4328 o Cdni jest najbardziej klimatycznie zbliżony do terytorium Białorusi (4299 o Cdni), Łotwy (4237 o Cdni) i Litwy (4218 o Cdni). Z polskich miast średnią wieloletnią liczbę stopniodni grzania 4765 o Cdni ma Zakopane, 444 o Cdni Suwałki i 4188 o Cdni Białystok. Na rys. 1 przedstawiono prostą regresji miesięcznej sprzedaży gazu ziemnego dla odbiorców: domowych, komercyjnych, komunalnych, przemysłowych i sumaryczną sprzedaż w stanie Wisconsin względem miesięcznej liczby stopniodni grzania Sd(18,3 o C) w okresie r. Sprzedaż dla odbiorców komunalnych jest sumą sprzedaży dla odbiorców domowych i komercyjnych (sklepy, urzędy, szpitale, budynki użyteczności publicznej). W okresie od stycznia 1993 r. do grudnia 26 r. miesięczna sprzedaż dla odbiorców domowych stanu Wisconsin jest skorelowane liniowo z liczbą stopniodni grzania (rys. 1) ze współczynnikiem korelacji R=,994 (tabela 3). Wartości estymatorów parametrów prostej regresji wynoszą a=41,613 mln m 3 /miesiąc i b=,783 mln m 3 /( o Cdzień miesiąc) a (1) ma postać: E[Sd(18,3 o C)]=42,613 mln m 3 /miesiąc +,783 mln m 3 /( o Cdzień miesiąc)sd(18,3 o C) + e gdzie: Sd(18,3 o C) miesięczna liczba stopniodni grzania dla t b =18,3 o C. Z wartości parametru a można obliczyć, że stała roczna sprzedaż gazu ziemnego dla odbiorców domowych stanu Wisconsin wynosi 499,356 mln m 3 /rok. W okresie od stycznia 1993 r. do grudnia 26 r. miesięczna sprzedaż dla odbiorców komunalnych stanu Wisconsin jest skorelowana liniowo z liczbą stopniodni grzania ze współczynnikiem korelacji R=,995. Wartości estymatorów parametrów wynoszą a=87,85 mln m 3 /miesiąc i b= 1,2218 mln m 3 /( o Cdzień miesiąc). Stała roczna sprzedaż gazu ziemnego dla odbiorców komunalnych stanu Wisconsin wynosi 154,2 mln m 3 /rok. 4

5 Również sprzedaż dla odbiorców przemysłowych jest mocno skorelowana (R=,9387) z liczbą stopniodni grzania. Współczynnik b jest prawie trzykrotnie mniejszy dla odbiorców przemysłowych niż dla odbiorców domowych a zużycie stałe wynosiło 2,66532 mld m 3 /rok. Tabela 3. Wartości estymatorów parametrów prostej regresji miesięcznej sprzedaży gazu ziemnego dla odbiorców: domowych, komercyjnych, komunalnych, przemysłowych ( r.) i ogółem względem miesięcznej liczby stopniodni grzania Sd(18,3 o C) w stanie Wisconsin w okresie r. Odbiorcy R a b mln m 3 /miesiąc mln m 3 /( o Cdzień miesiąc) Domowi,994 41,613,783 Komercyjni, ,238,4388 Komunalni,995 87,85 1,2218 Przemysłowi, ,11,2729 Ogółem,991 32,45 1, domowi komercyjni komunalni y = 1,5444x + 32,45 R 2 =,983 Miesięczna sprzedaż gazu ziemnego (mln m 3 ) przemysłowi suma y = 1,2218x + 87,85 R 2 =,9811 y =,783x + 41,613 R 2 =,988 y =,2729x + 222,11 R 2 =, y =,4388x + 46,238 R 2 =, Miesięczna liczba stopniodni grzania Sd(18,3 o C) ( o Cdzień) Rys. 1. Proste regresji miesięcznej sprzedaży gazu ziemnego dla odbiorów: domowych, komercyjnych, komunalnych, przemysłowych (od 1.21 do 12.26) oraz ogółem [4] względem liczby stopniodni grzania Sd(18,3 o C) [2] dla stanu Wisconsin, USA w okresie od r. do r. Figure 1. Regression lines between monthly natural gas sales for residential, commercial, industrial (for the period ) consumers and total [4] and monthly heating degree days Sd(18,3 o C) [2] for state Wisconsin, U.S. for the period

6 W krótszym okresie czasu od stycznia 21 r. do grudnia 26 r. miesięczna ogólna (sumaryczna) sprzedaż gazu ziemnego dla odbiorców domowych, komercyjnych i przemysłowych stanu Wisconsin jest skorelowana liniowo z liczbą stopniodni grzania ze współczynnikiem korelacji R=,991. Wartości estymatorów parametrów wynoszą a=32,45 mln m 3 /miesiąc i b=1,5444 mln m 3 /( o Cdzień miesiąc) (tabela 4). Stała roczna sprzedaż gazu ziemnego dla odbiorców komunalnych i przemysłowych stanu Wisconsin wynosiła 3629,4 mln m 3 /rok. Tabela 4. Wartości estymatorów parametrów prostej regresji miesięcznej sprzedaży gazu ziemnego dla odbiorców: domowych, komercyjnych, komunalnych, przemysłowych i ogółem względem miesięcznej liczby stopniodni grzania Sd(18,3 o C) w stanie Wisconsin w okresie r. Odbiorcy R a b mln m 3 /miesiąc mln m 3 /( o Cdzień miesiąc) Domowi, ,782,8158 Komercyjni, ,562,4557 Komunalni,9915 8,344 1,2715 Przemysłowi, ,11,2729 Ogółem,991 32,45 1, Stan Iowa Stan Iowa z liczbą stopniodni grzania ważoną zaludnieniem 3921 o Cdni jest najbardziej klimatycznie zbliżony do Polski (3719 o Cdni) i Ukrainy (3752 o Cdni). Z polskich miast średnią wieloletnią liczbę stopniodni grzania 47 o Cdni mają Kielce, Zamość, 3971 o Cdni Olsztyn, Resko, Lublin, Lesko, Siedlce i Szczecinek i 3863 o Cdni Rzeszów i Kraków. Na rys. 2 przedstawiono prostą regresji miesięcznej sprzedaży gazu ziemnego dla odbiorców: domowych, komercyjnych, komunalnych, przemysłowych i sumaryczną sprzedaż w stanie Iowa względem miesięcznej liczby stopniodni grzania Sd(18,3 o C) w okresie r. Sprzedaż dla odbiorców komunalnych jest sumą sprzedaży dla odbiorców domowych i komercyjnych (sklepy, urzędy, szpitale, budynki użyteczności publicznej). W okresie od stycznia 1993 r. do marca 27 r. miesięczna sprzedaż dla odbiorców domowych stanu Iowa jest silnie skorelowane liniowo z liczbą stopniodni grzania ze współczynnikiem korelacji R=,9818 (tabela 5). Wartości estymatorów parametrów prostej regresji wynoszą a=28,275 mln m 3 /miesiąc i b=,474 mln m 3 /( o Cdzień miesiąc) a (1) ma postać: E[Sd(18,3 o C)]=28,275 mln m 3 /miesiąc +,474 mln m 3 /( o Cdzień miesiąc)sd(18,3 o C) + e gdzie: Sd(18,3 o C) miesięczna liczba stopniodni grzania dla t b =18,3 o C. Dla odbiorców komunalnych oszacowane wartości estymatorów parametrów prostej regresji wynoszą a=58,872 mln m 3 /miesiąc i b=,7298 mln m 3 /( o Cdzień miesiąc) a współczynnik korelacji R=,9835. Również sprzedaż gazu dla odbiorców przemysłowych jest dostatecznie silnie skorelowana z liczbą stopniodni grzania. Wartości estymatorów parametrów prostej regresji wynoszą a=191,31 mln m 3 /miesiąc i b=,191 mln m 3 /( o Cdzień miesiąc) a współczynnik korelacji R=,8849. Świadczy to, że niewielka część zużycia gazu w przemyśle przeznaczona jest także na ogrzewanie pomieszczeń. Miesięczna sprzedaż gazu ziemnego dla elektrowni gazowych ma ujemny współczynnik b= -,18 mln m 3 /( o Cdzień miesiąc). Im niższa temperatura a wyższa liczba stopniodni 6

7 grzania tym zużycie gazu przez elektrownie gazowe jest mniejsze. Elektrownie te wytwarzają prąd elektryczny w szczycie letniego zapotrzebowania prądu na klimatyzacje pomieszczeń w czasie letnich upałów. Maksymalna sprzedaż gazu ziemnego dla elektrowni gazowych występuje w miesiącach letnich przy minimalnej liczbie stopniodni grzania. W tym przypadku do wzoru (3) należy wprowadzić dodatkowy czynnik związany z liczbą stopniodni chłodzenia. Tabela 5. Wartości estymatorów parametrów prostej regresji miesięcznej sprzedaży gazu ziemnego dla odbiorców: domowych, komercyjnych, komunalnych, przemysłowych ( ), ogółem, elektrowni gazowych ( ) oraz razem (suma) względem miesięcznej liczby stopniodni grzania w stanie Iowa w okresie r. Odbiorcy R a b mln m 3 /miesiąc mln m 3 /( o Cdzień miesiąc) Domowi, ,275,474 Komercyjni,9835 3,583,2591 Komunalni, ,872,7298 Przemysłowi, ,31,191 Ogółem, ,64,8166 Elektrownie gazowe -,1257 3,529 -,18 Razem, ,17, Miesięczna sprzedaż gazu ziemnego (mln m 3 ) Odbiorcy domowi Odbiorcy komercyjni Odbiorcy komunalni Odbiorcy przemysłowi Ogółem Elektrownie gazowe Razem y =,191x + 191,31 R 2 =,7831 y =,857x + 279,17 R 2 =,956 y =,8166x + 248,64 R 2 =,9688 y =,7298x + 58,872 R 2 =,9679 y =,477x + 28,275 R 2 =,9639 y =,2591x + 3,583 R 2 =,9672 y = -,18x + 3,529 R 2 =, Miesięczna liczba stopniodni grzania Sd(18,3 o C) ( o Cdzień) Rys. 2. Proste regresji miesięcznej sprzedaży gazu ziemnego dla odbiorców: domowych, komercyjnych, komunalnych, przemysłowych ( ), ogólna, dla elektrowni gazowych ( ) oraz sumaryczna sprzedaż (razem) [4] względem miesięcznej liczby stopniodni grzania Sd(18,3 o C) [2] dla stanu Iowa, USA w okresie od r. do 3.27 r. Figure 2. Regression lines between monthly natural gas sales for residential, commercial, industrial (for the period ) consumers, total, electric power, sum [4] and heating degree days Sd(18,3 o C) [2] for state Iowa, U.S. for the period

8 W krótszym okresie czasu od stycznia 21 r. do grudnia 25 r. miesięczna ogólna (sumaryczna) sprzedaż gazu ziemnego dla odbiorców domowych, komercyjnych i przemysłowych w stanie Iowa jest również silnie skorelowana liniowo z liczbą stopniodni grzania (tabela 6). Tabela 6. Wartości estymatorów parametrów prostej regresji (1) miesięcznej sprzedaży gazu ziemnego dla odbiorców: domowych, komercyjnych, komunalnych, przemysłowych i sumaryczna (ogółem) względem miesięcznej liczby stopniodni grzania Sd(18,3 o C) w stanie Iowa w okresie r. Odbiorcy R a b mln m 3 /miesiąc mln m 3 /( o Cdzień miesiąc) Domowi,922 35,8,4249 Komercyjni, ,746,2382 Komunalni,9239 7,771,663 Przemysłowi, ,537,123 Ogółem, ,383, Stan Illinois Stan Illinois z liczbą stopniodni grzania ważoną zaludnieniem 3531 o Cdni jest najbardziej klimatycznie zbliżony do Słowacji (3498 o Cdni) i Czech (3569 o Cdni). Z polskich miast średnią wieloletnią liczbę stopniodni grzania 352 o Cdni mają Legnica i Słubice, 3574 o Cdni Szczecin i 361 o Cdni Tarnów, Wrocław i Zielona Góra. W okresie od stycznia 1995 r. do sierpnia 26 r. miesięczna sprzedaż dla odbiorców domowych stanu Illinois [4] jest skorelowane liniowo z liczbą stopniodni grzania (rys. 3) ze współczynnikiem korelacji R=,9938. Wartości estymatorów parametrów wynoszą a=217,8 mln m 3 /miesiąc i b= 3,1241 mln m 3 /( o Cdzień miesiąc). Wartości estymatorów parametrów prostych regresji miesięcznej sprzedaży gazu ziemnego dla odbiorców komercyjnych, komunalnych, przemysłowych, ogółem, elektrowni gazowych i razem względem miesięcznej liczby stopniodni grzania Sd(18,3 o C) dla stanu Illinois podano w tabeli 7. Tabela 7. Wartości estymatorów parametrów prostej regresji (1) miesięcznej sprzedaży gazu ziemnego dla odbiorców: domowych, komercyjnych, komunalnych, przemysłowych i sumaryczna (ogółem) względem miesięcznej liczby stopniodni grzania Sd(18,3 o C) w stanie Illinois w okresie r. Odbiorcy R a b mln m 3 /miesiąc mln m 3 /( o Cdzień miesiąc) Domowi, ,8 3,1241 Komercyjni, ,29 1,1374 Komunalni, ,1 4,2615 Przemysłowi, ,93,4396 Ogółem, ,3 4,6698 Elektrownie gazowe -,5457 1, -,256 Razem, ,1 4,4112 W krótszym okresie od 1.21 do 8.26 r wartości estymatorów parametrów prostej regresji. dla różnych odbiorców gazu w stanie Illinois podano w tabeli 8. 8

9 Tabela 8. Wartości estymatorów parametrów prostej regresji (1) miesięcznej sprzedaży gazu ziemnego dla odbiorców: domowych, komercyjnych, komunalnych, przemysłowych i sumaryczna (ogółem) względem miesięcznej liczby stopniodni grzania Sd(18,3 o C) w stanie Illinois w okresie r. Odbiorcy R a b mln m 3 /miesiąc mln m 3 /( o Cdzień miesiąc) Domowi, ,897 3,91 Komercyjni, ,464 1,1392 Komunalni, ,361 4,231 Przemysłowi, ,934,4396 Ogółem, ,329 4,6697 Elektrownie gazowe -, ,773 -,2585 Razem, ,98 4, domowi komercyjni komunalni y = 4,6698x + 895,3 R 2 =,9817 Miesięczna sprzedaż gazu ziemnego (mln m 3 ) przemysłowi ogółem elektrownie razem y = 4,4112x + 184,1 R 2 =,9623 y =,4396x + 518,93 R 2 =,8781 y = 1,1374x + 154,29 R 2 =,978 y = 4,2615x + 372,1 R 2 =,9873 y = 3,1241x + 217,8 R 2 =, y = -,2586x + 188,8 R 2 =, Misięczna liczba stopniodni grzania Sd(18,3 o C) ( o Cdzień) Rys. 3. Proste regresji miesięcznej sprzedaży gazu ziemnego dla odbiorców [4]: domowych, komercyjnych, komunalnych, przemysłowych ( ), ogólna, elektrowni gazowych ( ) oraz sumaryczna sprzedaż (razem) względem liczby stopniodni grzania Sd(18,3 o C) [2] dla stanu Illinois, USA w okresie od r. do 8.26 r. Figure 3. Regression lines between monthly natural gas sales for residential, commercial, industrial (for the period ) consumers, total, electric power (for the period ), sum [4] and heating degree days Sd(18,3 o C) [2] for state Illinois, U.S. for the period

10 Bardzo małe rozrzuty wokół prostej regresji sprzedaży gazu ziemnego dla odbiorców domowych sugerują małą zmienność w kolejnych latach. Wyniki szczegółowej analizy dla kolejnych lat podano na rys. 4 i w tabeli 9. Z wartości estymatora a=243,25 mln m 3 /miesiąc można obliczyć stałą sprzedaż dla odbiorców domowych w wysokości 2919 mln m 3 w 1995 r. Analogicznie stała sprzedaż wynosiła 2731,8 mln m 3 w 2 r. i 2265,36 mln m 3 w 25 r. Miesięczna sprzedaż gazu ziemnego (mln m 3 ) r r r r r. 2 r. 21 r. 22 r. 23 r. 24 r. 25 r. Liniowy (1995 r.) Liniowy (2 r.) Liniowy (25 r.) Liniowy (23 r.) Liniowy (1997 r.) y = 3,97x + 243,25 R 2 =,9945 y = 3,91x + 227,59 R 2 =,9965 y = 3,783x + 188,78 R 2 =,9854 y = 3,2623x + 168,18 R 2 =,9893 y = 3,1683x + 22,71 R 2 =, Miesięczna liczba stopniodni grzania Sd(18,3 o C) ( o Cdzień) Rys. 4. Proste regresji miesięcznej sprzedaży gazu ziemnego dla odbiorców [4] domowych względem miesięcznej liczby stopniodni grzania Sd(18,3 o C) [2] w stanie Illinois, USA dla lat 1995, 1997, 2, 23, 25 r. Figure 4. Regression lines between monthly natural gas sales for residential consumers [4] and heating degree days Sd(18,3 o C) [2] for state Illinois, U.S. for years 1995, 1997, 2, 23, 25. Tabela 9. Wartości estymatorów parametrów prostej regresji (1) miesięcznej sprzedaży gazu ziemnego dla odbiorców domowych względem miesięcznej liczby stopniodni grzania Sd(18,3 o C) w stanie Illinois według lat. Rok R a b mln m 3 /miesiąc mln m 3 /( o Cdzień miesiąc) 1995, ,25 3, , ,75 3, , ,71 3, , ,11 3, ,9963 2,23 3,1763 2, ,59 3,91 21, ,24 3,39 22, ,94 2, , ,13 3, , ,1 3, , ,78 3,783 1

11 Po wydzieleniu składowej stałej sprzedaży gazu dla odbiorców domowych, znając całkowitą sprzedaż gazu można wyznaczyć składową zmienną sprzedaży, która jest zależna od liczby stopniodni grzania. Zarówno zmienna jak i całkowita sprzedaż gazu ziemnego waha się tak jak zmienia się liczba stopniodni grzania (rys. 5). Średni roczny spadek sprzedaży gazu wynosi 177,3 mln m 3, z tego 69,275 mln m 3 to spadek składowej stałej a 17,75 mln m 3 zmiennej sprzedaży. Jeżeli prosta regresji rocznej stałej sprzedaży gazu ziemnego względem liczby stopniodni grzania (rys. 6) jest pozioma, to wskazuje to na brak zależności stałej sprzedaży od Sd(18,3 o C) i poprawność wydzielenia stałej sprzedaży. W wielu uproszczonych metodach wyznacza się stałą sprzedaż z miesięcy letnich, np. lipca lub sierpnia. 16 Roczna sprzedaż gazu ziemnego (mln m 3 ) Roczna liczba stopniodni grzania Sd(18,3 o C) ( o Cdzień) Sd(18,3oC) stała całkowita zmienna y = -177,3x R 2 =,386 y = -31,245x R 2 =,1416 y = -69,275x R 2 =,3976 y = -17,75x R 2 =, Analizowane lata Rys. 5. Roczna sprzedaż gazu ziemnego dla odbiorców domowych oraz roczna liczba stopniodni grzania Sd(18,3 o C) [2] ważona zaludnieniem w stanie Illinois w latach Figure 5. Annual natural gas sales for residential customers and heating degree days weighted by population Sd(18,3 o C) [2] for state Illinois, U.S. for the period

12 18 Roczna sprzedaż gazu ziemnego (mln m 3 ) stała całkowita zmienna y = 3,7242x + 591,2 R 2 =,9415 y = 3,6536x ,4 R 2 =,931 y =,76x ,6 R 2 =, Roczna liczba stopniodni grzania Sd(18,3oC) (ocdzień) Rys. 6. Proste regresji rocznej sprzedaży gazu ziemnego dla odbiorców domowych względem rocznej liczby stopniodni grzania ważonej populacją Sd(18,3 o C) w stanie Illinois w latach Figure 6. Regression lines between annual natural gas sales for residential customers and heating degree days weighted by population Sd(18,3 o C) [2] for state Illinois, U.S. for the period Aby sprzedaż gazu oczyścić z wpływu klimatu w sezonie grzewczym wydziela się z wolumenu sprzedaży gazu ziemnego część stałą oraz część zmienną, zależną od liczby stopnodni grzania. Zmienną sprzedaż gazu dzieli się przez liczbę stopniodni grzania stwierdzoną w analizowanych roku a następnie mnoży się przez średnią wieloletnią liczbę stopniodni grzania ważoną zaludnieniem (tabela 1), aby po ponownym zsumowaniu ze sprzedażą stałą otrzymać całkowitą sprzedaż gazu oczyszczoną z wpływu klimatu (rys. 7). Tak skorygowana sprzedaż gazu może służyć do analizy zmian popytu niezależnych od przebiegu pogody w sezonie grzewczym. Całkowitą i zmienną roczną sprzedaż gazu ziemnego dla odbiorców domowych skorygowaną do średniej wieloletniej (1971-2) liczby stopniodni grzania 353,6 o Cdni dla Illinois podano na rys. 7. Nie jest ona zależna od bieżącej rocznej liczby stopniodni grzania Sd(18,3 o C) w latach Średni roczny spadek całkowitej sprzedaży gazu bez korekcji klimatycznej wynosi 177,3 mln m 3 /rok a po korekcji spadek ten wynosi 78,271 mln m 3 /rok. Spadek sprzedaży w wysokości 98,759 mln m 3 /rok jest spowodowany ociepleniem klimatu. Średni roczny spadek zmiennej sprzedaży gazu bez korekcji klimatycznej wynosi 17,75 mln m 3 /rok a z korekcją klimatyczną wynosi 8,9965 mln m 3 /rok. Liczba stopniodni grzania maleje średnio rocznie o 31,245 o Cdni/rok. Stała sprzedaż gazu spada o 69,275 mln m 3 /rok i jest niezależna od klimatu. 12

13 Tabela 1. Średnia wieloletnia (1971-2) ważona zaludnieniem liczba stopniodni grzania Sd(18,3 o C) dla wybranych stanów USA [2] oraz liczba zgazyfikowanych gospodarstw domowych w 24 r. Sd(18,3 o C) Liczba gospodarstw Stan Wartość średnia Odchylenie standardowe domowych odbierających gaz ziemny --- o Cdni o Cdni sztuk Wisconsin 4328,3 282, New Jersey 4191,3 189, Iowa 3921,1 275, Michigan 3861,1 24, Illinois 353,6 251, Nowy Jork 3397,8 21, Ohio 3317,2 236, Pensylwania 3285, 197, Indiana 3274,4 229, y = -78,271x R 2 =,7627 Roczna sprzedaż gazu skorygowana (mln m 3 ) stała zmienna skorygowana całkowita skorygowana y = -8,9965x R 2 =,86 y = -69,275x R 2 =, Analizowane lata Rys. 7. Roczna sprzedaż gazu ziemnego dla odbiorców domowych skorygowana do średniej wieloletniej (1971-2) liczby stopniodni grzania 353,6 o Cdni w stanie Illinois w latach Figure 7. Annual natural gas sales for residential customers converted to normal (based on the 3-year period from ) heating degree days weighted by population Sd(18,3 o C)=353,6 o Cdni [2] for state Illinois, U.S. for the period

14 3.4. Stan Michigan Stan Michigan z liczbą stopniodni grzania ważoną zaludnieniem 3861 o Cdni jest najbardziej klimatycznie zbliżony do Polski (3719 o Cdni) i Ukrainy (3752 o Cdni). Z polskich miast średnią wieloletnią liczbę stopniodni grzania 3863 o Cdni mają Kraków, Rzeszów, Koszalin, Lębork i Sandomierz, 3827 o Cdni Łódź i Częstochowa. W dłuższym okresie czasu, od stycznia 1993 r. do grudnia 26 r., miesięczna sprzedaż gazu dla odbiorców domowych jak i komunalnych stanu Michigan [4] jest mocno skorelowane liniowo z liczbą stopniodni grzania (rys. 8, tabela 11) ze współczynnikiem korelacji R=,9779 i R=,9764 pomimo bardzo dużych zmian cen gazu ziemnego od 1996 r. w stanie Michigan. Tabela 1. Wartości estymatorów parametrów prostej regresji miesięcznej sprzedaży gazu ziemnego dla odbiorców: domowych, komercyjnych, komunalnych, przemysłowych, ogółem, elektrowni gazowych oraz razem (suma) względem miesięcznej liczby stopniodni grzania Sd(18,3 o C) w stanie Michigan w okresie r. Odbiorcy R a b mln m 3 /miesiąc mln m 3 /( o Cdzień miesiąc) Domowi, ,7 2,2653 Komercyjni, ,72,9871 Komunalni, ,79 3,2524 Przemysłowi, ,38,3452 Ogółem, ,42 3,611 Elektrownie gazowe -, ,24 -,168 Razem, ,67 3,4422 Sprzedaż gazu dla odbiorców przemysłowych jest skorelowana z liczbą stopniodni grzania ze współczynnikiem korelacji R=,8224. Sprzedaż stała jest prawie dwa razy większa niż dla odbiorców domowych a sprzedaż zmienna na stoniodzień grzania wynosi b=,3452 mln m 3 /( o Cdzień miesiąc) i jest siedmiokrotnie mniejsza niż dla odbiorców domowych. Miesięczna sprzedaż gazu ziemnego dla elektrowni gazowych ma ujemny współczynnik korelacji. Im wyższa temperatura a niższa liczba stopniodni grzania, tym zużycie gazu przez elektrownie gazowe jest większe. Elektrownie te zużywają najwięcej gazu w szczycie letniego zapotrzebowania na energię elektryczną przeznaczoną na klimatyzacje pomieszczeń w czasie upałów. W krótszym okresie od stycznia 22 r. do grudnia 25 r. (tabela 12) miesięczna sprzedaż gazu dla odbiorców domowych stanu Michigan [4] jest skorelowana liniowo z liczbą stopniodni grzania ze współczynnikiem korelacji r=,9772. Wartości estymatorów parametrów wynoszą a=147,573 mln m 3 /miesiąc i b= 2,2898 mln m 3 /( o Cdzień miesiąc). W tym samym okresie miesięczna sprzedaż dla odbiorców komunalnych stanu Michigan jest skorelowana liniowo z liczbą stopniodni grzania ze współczynnikiem korelacji r=,9745. Obliczone wartości estymatorów parametrów prostej regresji wynoszą a=263,589 mln m 3 /miesiąc, b=3,2542 mln m 3 /( o Cdzień miesiąc). 14

15 4 domowi Miesięczna sprzedaż gazu ziemnego (mln m 3 ) komercyjni komunalni przemysłowi ogółem elektrownie razem Miesięczna liczba stopniodni grzania Sd(18,3 o C) ( o Cdzień) Rys. 8. Proste regresji miesięcznej sprzedaży gazu ziemnego dla odbiorców [4]: domowych, komercyjnych, komunalnych, przemysłowych, ogółem, elektrowni gazowych oraz sumaryczna sprzedaż (razem) względem liczby stopniodni grzania Sd(18,3 o C) [2] dla stanu Michigan, USA w okresie od r. do r. Figure 8. Regression lines between monthly natural gas sales for residential, commercial, industrial, consumers, total, electric power, sum [4] and monthly heating degree days Sd(18,3 o C) [2] for state Michigan, U.S. for the period Tabela 12. Wartości estymatorów parametrów prostej regresji miesięcznej sprzedaży gazu ziemnego dla odbiorców: domowych, komercyjnych, komunalnych, przemysłowych, ogółem, elektrowni gazowych oraz razem (suma) względem miesięcznej liczby stopniodni grzania Sd(18,3 o C) w stanie Michigan w okresie r. Odbiorcy R a b mln m 3 /miesiąc mln m 3 /( o Cdzień miesiąc) Domowi, ,573 2,2898 Komercyjni, ,974,9643 Komunalni, ,589 3,2542 Przemysłowi, ,57,3461 Ogółem, ,292 3,6599 Elektrownie gazowe -, ,693 -,1363 Razem, ,31 3,4639 Na rys. 9 podano roczną liczbę stopniodni grzania Sd(18,3 o C) (Sd(18,3 o C)= - 21,2x+45742), roczną sprzedaż gazu ziemnego dla odbiorców domowych, komercyjnych i komunalnych w stanie Michigan w latach Sprzedaż gazu zmienia się tak jak 15

16 zmienia się liczba stopniodni grzania. Prosta regresji sprzedaży gazu dla odbiorców komunalnych ma równanie y= -11,56x+2364, gdzie x rok od 1993 do 26 r. Średni roczny spadek sprzedaży gazu wynosi 11,56 mln m 3 /rok. Dla odbiorców domowych równanie regresji ma postać y= -64,493x , gdzie x rok od 1993 do 26 r. Średni roczny spadek sprzedaży gazu dla odbiorców domowych wynosi 64,493 mln m 3 /rok. Roczna sprzedaż gazu ziemnego (mln m 3 ) Roczna liczba stopniodni grzania Sd(18,3 o C) ( o Cdzień) Sd(18,3oC) odbiorcy domowi odbiorcy komercyjni odbiorcy komunalni y = -11,56x R 2 =,2124 y = -64,493x R 2 =,1592 y = -46,66x R 2 =,3167 y = -21,2x R 2 =, Analizowane lata Rys. 9. Roczna sprzedaż gazu ziemnego dla odbiorców domowych, komercyjnych i komunalnych [4] oraz roczna liczba stopniodni grzania Sd(18,3 o C) dla stanu Michigan w latach Figure 9. Annual natural gas sales for residential, commercial and building sector [4] and heating degree days Sd(18,3 o C) [2] for state Michigan, U.S. for the period Na rys. 1 podano proste regresji rocznej sprzedaży gazu ziemnego dla odbiorców domowych, komercyjnych i komunalnych względem rocznej liczby stopniodni grzania Sd(18,3 o C) w stanie Michigan w latach Prosta regresji rocznej sprzedaży dla odbiorców domowych ma postać y=2,454 Sd(18,3 o C)+1127,1. Każda zmiana o 1 o Cdzień powoduje zmianę sprzedaży gazu ziemnego dla odbiorców domowych o 2,454 mln m 3 /(rok o Cdzień) 16

17 18 16 y = 3,5578x ,8 R 2 =,8168 Roczna sprzedaż gazu ziemnego (mln m 3 ) y = 2,454x ,1 R 2 =,8561 y = 1,138x + 1,7 R 2 =,6752 odbiorcy domowi odbiorcy komercyjni Roczna liczbastopniodni grzania Sd(18,3oC) (ocdzień) odbiorcy komunalni Rys. 1. Proste regresji rocznej sprzedaży gazu ziemnego dla odbiorców domowych, komercyjnych i komunalnych [4] względem rocznej liczby stopniodni grzania ważonej zaludnieniem Sd(18,3 o C) ) dla stanu Michigan w latach Figure 1. Regression lines between annual natural gas sales for residential, commercial and building sector customers [4] and heating degree days weighted by population Sd(18,3 o C) [2] for state Michigan, U.S. for the period Bardzo małe rozrzuty wokół prostej regresji sprzedaży gazu ziemnego dla odbiorców domowych sugerują małą zmienność w kolejnych latach. Na rys. 11 podano proste regresji miesięcznej sprzedaży gazu ziemnego dla odbiorców domowych względem liczby stopniodni grzania Sd(18,3 o C) dla stanu Michigan dla lat 1995, 2, 25 i 26 r. Wartości estymatorów parametrów prostych regresji dla lat podano w tabeli 13. Z wartości estymatora a można obliczyć stałą roczną sprzedaż gazu ziemnego dla odbiorców domowych równą 12a. Stała sprzedaż dla odbiorców domowych wynosiła 2374,32 mln m 3 w 1995 r., 2157,48 mln m 3 w 2 r., 1652,88 mln m 3 w 25 r. i 143,4 mln m 3 w 26 r. Następnie można wydzielić ze średniej rocznej sprzedaży gazu dla odbiorców domowych zmienną roczną sprzedaż gazu (rys. 12) dla odbiorców domowych. Roczna całkowita i zmienia sprzedaż gazu zmienia się tak jak liczba stopniodni grzania. Prosta regresji całkowitej sprzedaży gazu dla odbiorców domowych ma równanie y= -64,493x , gdzie x rok od 1993 do 26 r. Średni roczny spadek całkowitej sprzedaży gazu wynosi 64,493 mln m 3 /rok. Prosta regresji zmiennej sprzedaży gazu dla odbiorców domowych ma równanie y= - 28,57x+65521, gdzie x rok od 1993 do 26 r. Średni roczny spadek zmiennej sprzedaży gazu wynosi 28,57 mln m 3 /rok. Prosta regresji stałej sprzedaży gazu dla odbiorców domowych ma równanie y= - 35,923x+73671, gdzie x rok od 1993 do 26 r. Średni roczny spadek stałej sprzedaży gazu wynosi 35,923 mln m 3 /rok. 17

18 Miesięczna sprzedaż gazu ziemnego (mln m 3 ) r. 2 r. 25 r. 26 r. Liniowy (2 r.) Liniowy (25 r.) Liniowy (26 r.) Liniowy (1995 r.) y = 2,1698x + 197,86 R 2 =,975 y = 2,231x + 179,79 R 2 =,9458 y = 2,258x + 137,74 R 2 =,9596 y = 2,1825x + 116,92 R 2 =, Miesięczna liczba stopniodni grzania Sd(18,3 o C) ( o Cdzień) Rys. 11. Proste regresji miesięcznej sprzedaży gazu ziemnego dla odbiorców [4] domowych względem liczby stopniodni grzania Sd(18,3 o C) [2] dla stanu Michigan, USA dla wybranych lat. Figure 11. Regression lines between monthly natural gas sales for residential [4] and monthly heating degree days Sd(18,3 o C) [2] for state Michigan, U.S. for select years Tabela 13. Wartości estymatorów parametrów prostej regresji miesięcznej sprzedaży gazu ziemnego dla odbiorców domowych względem miesięcznej liczby stopniodni grzania Sd(18,3oC); E = a + b Sd(18,3 o C) oraz współczynnik korelacji R dla stanu Michigan Rok b a R --- mln m 3 /( o Cdzień miesiąc) mln m 3 /miesiąc , ,18, , ,8, , ,86, , ,62, , ,25, , ,, , ,8, , ,79, , ,38, , ,18, , ,14, , ,96, , ,74, , ,92,

19 12 y = -64,493x R 2 =, Roczna sprzedaż gazu ziemnego (mln m 3 ) Sd(18,3oC) stałe zmienne całkowite y = -28,57x R 2 =,332 y = -21,2x R 2 =,119 y = -35,923x R 2 =, Analizowane lata Rys. 12. Roczna sprzedaż gazu ziemnego dla odbiorców domowych [4] oraz bieżąca roczna liczba stopniodni grzania Sd(18,3 o C) [2] w stanie Michigan w latach Figure 12. Annual natural gas sales for residential customers [4] and annual heating degree days Sd(18,3 o C) [2] for state Michigan, U.S. for the period Na rys. 13 podano całkowitą roczną sprzedaż gazu ziemnego dla odbiorców domowych nie skorygowaną i skorygowaną do średniej wieloletniej (1971-2) liczby stopniodni grzania 3861,1 o Cdni dla stanu Michigan. Odchylenie standardowe liczby stopniodni grzania Sd(18,3 o C) w latach oszacowano na 24 o Cdni. Z prawdopodobieństwem 95,45% w przedziale 3861,1±48 o Cdni będą się znajdowały wszystkie wartości liczby stopniodni grzania. Tylko 5,55% wartości Sd(18,3 o C) będzie poza tym przedziałem. Dla granic Sd(18,3 o C)=3381,1 o Cdni i 4341,1 o Cdni wyznaczono krzywe całkowitej rocznej sprzedaży gazu (rys. 13). Stwierdzone w analizowanym okresie wartości całkowitej rocznej sprzedaży gazu nie skorygowanej klimatyczne znajdują się wewnątrz tak wyznaczonego korytarza za wyjątkiem roku 1998 i 26. W analizowanym czasie wartość Sd(18,3 o C) wynosiła 463 o Cdni w najzimniejszym 1996 r. i 3134 o Cdni w najcieplejszym 1998 r. Ta najmniejsza wartość jest poza przedziałem [3381,1 o Cdni; 4341,1 o Cdni] wyznaczonym dla liczby stopniodni grzania Sd(18,3 o C) a wartość rocznej całkowitej sprzedaży gazu znajduje się poza korytarzem prognozy. Podobnie w 26 r. liczba stopniodni grzania 3418 o Cdni była blisko dolnej granicy 3381,1 o Cdni a sprzedaż gazu w tym roku była na granicy wyznaczonego korytarza prognoz. W 27 r. można prognozować sprzedaż dla odbiorców domowych o wartości maksymalnej około 1,9 mld m 3 (dla 4341,1 o Cdni), średniej 9,8 mld m 3 (dla 3861,1 o Cdni) i minimalnej 8,7 mld m 3 (dla 3381,1 o Cdni). Stała sprzedaż gazu spadnie do wartości 1,3 mld m 3 w 27 r. 19

20 14 12 Roczna sprzedaż gazu ziemnego (mln m 3 ) stała całkowita nie skorygowana zmienna skorygowana klimatycznie całkowita skorygowana klimatycznie całkowita dla Sd(18,3oC)=3381,1oCdni całkowita dla Sd(18,2oC)=4341,1oCdni Analizowane lata Rys. 13. Roczna całkowita sprzedaż gazu ziemnego dla odbiorców domowych nie skorygowana i skorygowana do średniej wieloletniej (1971-2) liczby stopniodni grzania ważonej zaludnieniem 3861,1 o Cdni oraz odpowiadająca liczbie stopniodni grzania Sd(18,3 o C)= 3381,1 o Cdni i 4341,1 o Cdni dla stanu Michigan w latach Figure 13. Annual total natural gas sales for residential customers unconverted and converted to normal (based on the 3-year period from ) heating degree days weighted by population 3861,1 o Cdays and for heating degree days Sd(18,3 o C)=3381,1 o Cdays and 4341,1 o Cdays for state Michigan, U.S. for the period Zależność sprzedaży gazu od ceny W dłuższych jak i krótszych okresach czasu miesięczna sprzedaż gazu dla odbiorców domowych i komercyjnych w analizowanych stanach USA jest silnie skorelowana liniowo z liczbą stopniodni grzania pomimo bardzo dużych zmian cen gazu ziemnego w analizowanym czasie (rys. 14, 15). Średnie miesięczne ceny gazu są najwyższe w lecie a najniższe w zimie. Popyt na gaz ziemny jest sztywny, to znaczy duże zmiany cen powodują małe zmiany popytu, co jest związane z brakiem alternatywnego tańszego paliwa. Zmniejszenie zużycia gazu można osiągnąć poprzez poprawę termoizolacji budynków, obniżenie temperatury w pomieszczeniach, ogrzewanie pomieszczeń tylko w czasie przebywania w nich ludzi bądź wyłączania z ogrzewania części pomieszczeń. 2

21 ,6 Granice miast Odbiorcy domowi,5 Odbiorcy komercyjni Odbiorcy przemysłowi Elektrownie gazowe Ceny gazu ziemnego (dolar/m 3 ),4,3,2, Analizowany okres ( r., r.) Rys. 14. Miesięczne ceny gazu ziemnego na granicy miasta, dla odbiorców domowych, komercyjnych, przemysłowych i elektrowni gazowych w stanie Michigan w okresie od r. do r. Figure 14. Mean monthly natural gas prices on city gate and for residential, commercial, industrial consumers and electric power for state Michigan, U.S. for the period ,45 Śrdnie roczne ceny gazu ziemnego (dolar/m 3 ),4,35,3,25,2,15,1 Iowa 3921oCdzień Michigan 3861oCdzień Idaho 3838oCdzień Illinois 3513oCdzień, Analizowany okres Rys. 15. Średnie roczne ceny gazu ziemnego dla gospodarstw domowych w stanach Iowa, Michigan, Idaho i Illinois w latach Figure 15. Mean annual natural gas prices for households for state Iowa, Michigan, Idaho, Illinois U.S. for the period

22 Istotny wpływ na stosowane paliwo do ogrzewania mieszkania ma jego cena. Cena energii elektrycznej była w 21 r. w USA trzykrotnie wyższa niż gazu ziemnego (rys. 16). Gaz ziemny był najtańszym paliwem stosowanym do ogrzewania mieszkań w latach Cena oleju opałowego jest zbliżona do ceny gazu ziemnego, ponieważ wielu odbiorców domowych, komercyjnych i przemysłowych ma kotły opalane zarówno gazem ziemnym jak i olejem opałowym. Średnia cena brutto gazu w USA dla gospodarstw domowych w kwietniu 26 r. wynosiła,469 dolarów/m 3. We wrześniu 26 r. ceny brutto gazu ziemnego wynosiły dla odbiorców: domowych,557 dolarów/m 3, komercyjnych,419 dolarów/m 3, przemysłowych,2511 dolarów/m 3 i elektrowni,2656 dolarów/m 3. Ceny gazu w Polsce odpowiadają cenom gazu w wielu stanach USA. Według wysokości cen i stawek opłat Mazowieckiej Spółki Gazownictwa obowiązującej od 1 stycznia 27 r. w taryfie W-3 ceny za gaz ziemny wysokometanowy E wynosiła 1,5353 zł/m 3 i była zbliżona do ceny w USA. Podobnie ceny brutto energii elektrycznej w większości stanów USA są zbliżone do cen w Polsce. 1 Cena energii dla gospodarstw domowych (centy/kwh) średnia energia elektryczna LPG gaz ziemny olej opałowy Analizowany okres (lata) Rys. 16. Ceny brutto energii wg rodzajów paliw dla gospodarstw domowych w USA [5] Figure 16. Mean annual fuel prices by fuel type for households in U.S. [5] 5. Wnioski Największą zależność od stopniodni grzania wykazuje sprzedaż dla odbiorców domowych i komercyjnych tworzących grupę odbiorców komunalnych. Również sprzedaż dla odbiorców przemysłowych jest w niewielkim stopniu zależna od stopniodni grzania. Jednak sprzedaż gazu dla odbiorców przemysłowych można planować wg ich zamówienia ze względu na dużą stałą sprzedaż gazu i niewielką liczbę tych odbiorców gazu. W krótszym przedziale czasu współczynnik korelacji miesięcznej sprzedaży gazu ziemnego dla odbiorców komunalnych względem liczby stopniodni grzania wynosi:,9239 w Iowa 22

23 ( r.),,9525 w stanie Nowy Jork ( r.),,9745 w Michigan ( r.) i,9916 w Illinois ( r.) W dłuższym przedziale czasu współczynnik korelacji miesięcznej sprzedaży gazu ziemnego dla odbiorców komunalnych względem liczby stopniodni grzania wynosi:,944 w stanie Nowy Jork ( r.),,9838 w Iowa ( r.),,9764 w Michigan ( r.),,995 w Wisconsin ( r.) i,9936 w Illinois ( r.). Korelacja jest także silna dla okresów wieloletnich, pomimo znacznych wzrostów cen gazu ziemnego dla wszystkich typów odbiorców w analizowanym czasie. Odbiorcy komunalni ze względu na dużą ich liczbę powinni być poddani badaniom trendu sprzedaży gazu w celu planowania nowych przyłączeń, długoterminowych zakupów gazu i ich optymalizacji, prognozowania szczytowego obciążenia i planowania przesyłu. Aby uniknąć wpływu przebiegu pogody należy skorygować część zmienną sprzedaży gazu do średniej wieloletniej liczby stopniodni grzania, aby otrzymać porównywalną sprzedaż gazu oczyszczoną z wpływu pogody. 5. Literatura [1] Brown R. H., Marx B. M., Corliss G. F.: Mathematical Models for Gas Forecasting. Department of Electrical and Computer Engineering. Marquette University, Milwaukee [2] U.S. Department of Commerce. National Oceanic and Atmospheric Administration. National Environmental Satellite, Data and Information Service. National Climatic Data Center, Asheville. [3] U.S. Energy Information Administration. Natural Gas Annual 24, 25 [4] U.S. Energy Information Administration. [5] Battles S.J., Hojjati B. Two decades of U.S. Household Trends in Energy-Intensity Indicators: A Look at the Underlying Factors. U. S. Energy Information Administration [6] Dopke J.: Zależność zużycia gazu ziemnego w gospodarstwach domowych od liczby stopniodni grzania. GWiTS 27 (LXXXI) nr 3. Correlation Analysis Between Natural Gas Sales For Residential, Commercial And Industrial Consumers And Heating Degree Days Józef Dopke Head of Factory Laboratory APATOR METRIX S.A. Key words: heating degree days, natural gas, natural gas sales, residential consumer, commercial consumer, industrial consumer, electric power consumer, correlation, correlation coefficient Summary: Author discusses relationships between monthly natural gas sales for different consumers for state of United States and heating degree days weighted by population. A high correlation exists between monthly natural gas sales to residential, commercial, buildings sector, industrial consumers and heating degree days weighted by population Sd(18,3 o C) for the period Figures illustrate regression lines between monthly natural gas sales to residential, commercial, buildings sector, industrial, electric power consumption and heating degree days Sd(18,3 o C) weighted by population for Wisconsin, Iowa, Illinois and Michigan. The correlation coefficient for monthly natural gas sales to buildings sector consumption and HDDs is equal,944 for state New York ( ),,9764 for Michigan ( ),,9838 for Iowa ( ),,995 for Wisconsin ( ), and,9936 for Illinois ( ). Figure illustrate annual natural gas sales for residential 23

24 and commercial customers converted to normal (based on the 3-year period from ) HDD weighted by population for state Iowa and Illinois. Józef Dopke Kierownik Laboratorium Zakładowego APATOR METRIX S.A., Tczew PL Tczew, ul. Piaskowa 3 Tel.: jozefdopke@wp.pl Dopke194 Analiza korelacji sprzedaży gazu ziemnego dla odbiorców domowych, komercyjnych i przemysłowych od liczby stopniodni grzania.doc 24

Michigan, 4,2 mld m 3 w Indiana, 3,7 mld m 3 w Wisconsin i 1,9 mld m 3 w Iowa.

Michigan, 4,2 mld m 3 w Indiana, 3,7 mld m 3 w Wisconsin i 1,9 mld m 3 w Iowa. Rynek energii zależy mocno od przebiegu pogody w sezonie grzewczym. Analiza korelacji zużycia energii elektrycznej, oleju opałowego lub gazu ziemnego względem liczby stopniodni grzania daje odpowiedź czy

Bardziej szczegółowo

Korekcja klimatyczna wolumenu sprzedaży gazu ziemnego dla odbiorców domowych i komercyjnych Józef Dopke

Korekcja klimatyczna wolumenu sprzedaży gazu ziemnego dla odbiorców domowych i komercyjnych Józef Dopke Korekcja klimatyczna wolumenu sprzedaży gazu ziemnego dla odbiorców domowych i komercyjnych Józef Dopke Słowa kluczowe: stopniodni grzania, gaz ziemny, sprzedaż gazu ziemnego, odbiorcy domowi, odbiorcy

Bardziej szczegółowo

Tabela 1. Liczba ludności, liczba gospodarstw domowych, sprzedaż gazu ziemnego dla odbiorców domowych [2], liczba gospodarstw domowych zgazyfikowanych

Tabela 1. Liczba ludności, liczba gospodarstw domowych, sprzedaż gazu ziemnego dla odbiorców domowych [2], liczba gospodarstw domowych zgazyfikowanych : stopniodni grzania, liczba stopniodni grzania, klimat, globalne ocieplenie, gaz ziemny, sprzedaż gazu, stała sprzedaż, zmienna sprzedaż, całkowita sprzedaż, korekcja klimatyczna, odbiorcy domowi, gospodarstwa

Bardziej szczegółowo

Prognozowanie sprzedaży gazu ziemnego z liczby stopniodni grzania Józef Dopke

Prognozowanie sprzedaży gazu ziemnego z liczby stopniodni grzania Józef Dopke Prognozowanie sprzedaży gazu ziemnego z liczby stopniodni grzania Józef Dopke (jozefdopke@wp.pl) Stopniodni grzania Stopniodni grzania są ilościowym wskaźnikiem określającym zapotrzebowanie na energię

Bardziej szczegółowo

Wpływ temperatury powietrza w 2018 r. na zużycie energii na ogrzewanie i chłodzenie budynków w Warszawie Józef Dopke

Wpływ temperatury powietrza w 2018 r. na zużycie energii na ogrzewanie i chłodzenie budynków w Warszawie Józef Dopke Wpływ temperatury powietrza w 218 r. na zużycie energii na ogrzewanie i chłodzenie budynków w Warszawie Józef Dopke Słowa kluczowe: temperatura powietrza, średnia miesięczna temperatura, średnia roczna

Bardziej szczegółowo

Zmiany zużycia energii na ogrzewanie budynków w 2018 r. na tle wielolecia Józef Dopke

Zmiany zużycia energii na ogrzewanie budynków w 2018 r. na tle wielolecia Józef Dopke Zmiany zużycia energii na ogrzewanie budynków w 218 r. na tle wielolecia Józef Dopke Słowa kluczowe: temperatura powietrza, średnia miesięczna temperatura, średnia roczna temperatura, liczba stopniodni

Bardziej szczegółowo

Mniejsze zużycie energii na ogrzewanie budynków w pierwszych sześciu miesiącach obecnego sezonu grzewczego 2014/2015 r.

Mniejsze zużycie energii na ogrzewanie budynków w pierwszych sześciu miesiącach obecnego sezonu grzewczego 2014/2015 r. Mniejsze zużycie energii na ogrzewanie budynków w pierwszych sześciu miesiącach obecnego sezonu grzewczego 214/215 r. Józef Dopke Słowa kluczowe: temperatura, średnia dzienna temperatura, średnia miesięczna

Bardziej szczegółowo

Efektywność zużycia energii w gospodarstwach domowych

Efektywność zużycia energii w gospodarstwach domowych Efektywność zużycia energii w gospodarstwach domowych 1. Struktura zużycia energii w gospodarstwach domowych Ustawa z dnia 19 września 2007 r. o zmianie ustawy Prawo budowlane (Dz. U. Nr 191, poz. 1373)

Bardziej szczegółowo

Zużycie energii na ogrzewanie budynków w 2014 r. w 34 miastach Polski

Zużycie energii na ogrzewanie budynków w 2014 r. w 34 miastach Polski Zużycie energii na ogrzewanie budynków w 2014 r. w 34 miastach Polski Energia w gospodarstwach domowych przeznaczona jest na ogrzewanie pomieszczeń, grzanie wody użytkowej, przygotowanie posiłków, suszenie

Bardziej szczegółowo

Ciepła zima mniejsze zużycie energii na ogrzewanie budynków w pierwszych czterech miesiącach obecnego sezonu grzewczego 2014/2015 r.

Ciepła zima mniejsze zużycie energii na ogrzewanie budynków w pierwszych czterech miesiącach obecnego sezonu grzewczego 2014/2015 r. Ciepła zima mniejsze zużycie energii na ogrzewanie budynków w pierwszych czterech miesiącach obecnego sezonu grzewczego 214/215 r. Józef Dopke Słowa kluczowe: temperatura, średnia dzienna temperatura,

Bardziej szczegółowo

Zużycie energii na ogrzewanie budynków w województwie zachodniopomorskim w sezonie grzewczym 2015/16 r.

Zużycie energii na ogrzewanie budynków w województwie zachodniopomorskim w sezonie grzewczym 2015/16 r. Zużycie energii na ogrzewanie budynków w województwie zachodniopomorskim w sezonie grzewczym 21/16 Józef Dopke Słowa kluczowe: temperatura, średnia miesięczna temperatura, średnia temperatura w sezonie

Bardziej szczegółowo

Zużycie energii na ogrzewanie budynków w 2015 r. w miastach Polski Józef Dopke

Zużycie energii na ogrzewanie budynków w 2015 r. w miastach Polski Józef Dopke Zużycie energii na ogrzewanie budynków w 21 r. w miastach Polski Józef Dopke Słowa kluczowe: temperatura, średnia roczna temperatura, liczba stopniodni grzania, bazowa temperatura, zużycie energii, ogrzewanie,

Bardziej szczegółowo

Analiza spadku zużycia energii na ogrzewanie budynku po termomodernizacji Józef Dopke

Analiza spadku zużycia energii na ogrzewanie budynku po termomodernizacji Józef Dopke Analiza spadku zużycia energii na ogrzewanie budynku po termomodernizacji Józef Dopke Słowa kluczowe: temperatura powietrza, temperatura wewnętrzna, temperatura zewnętrzna, średnia dobowa temperatura,

Bardziej szczegółowo

y = 1,2641x + 93,167 R 2 = 0,9716 2006 r. y = 1,2415x + 93,208 R 2 = 0,9937 2007 r. Ciepło sprzedane CO+CWU (GJ) y = 1,2829x + 85,676 R 2 = 0,9819

y = 1,2641x + 93,167 R 2 = 0,9716 2006 r. y = 1,2415x + 93,208 R 2 = 0,9937 2007 r. Ciepło sprzedane CO+CWU (GJ) y = 1,2829x + 85,676 R 2 = 0,9819 WPŁYW WIATRU NA ZUŻYCIE PALIW NA OGRZEWANIE BUDYNKÓW Autor: Józef Dopke ( Instal nr 3/2010) Słowa kluczowe: stopniodni grzania, temperatura bazowa, zużycie paliw, średnia temperatura powietrza, wzór Hitchin

Bardziej szczegółowo

Śred. -3,99-3,51 0,34 6,89 12,73 16,12 17,72 16,65 12,13 7,27 2,11-1,89

Śred. -3,99-3,51 0,34 6,89 12,73 16,12 17,72 16,65 12,13 7,27 2,11-1,89 Obliczanie średniej liczby stopniodni grzania w wieloleciu 1951-2012 dla Białegostoku Calculation of Average Heating Degree Days for the 1951-2012 Period for Białystok Józef Dopke Słowa kluczowe: temperatura,

Bardziej szczegółowo

Zużycie paliw na ogrzewanie budynków w ostatnich sezonach grzewczych

Zużycie paliw na ogrzewanie budynków w ostatnich sezonach grzewczych Zużycie paliw na ogrzewanie budynków w ostatnich sezonach grzewczych Omówiono średnie miesięczne temperatury powietrza w sezonach grzewczych od 2006/2007 r. do 2010/31.03.2011 r. dla dziesięciu miast.

Bardziej szczegółowo

Zmiany w zużyciu energii na ogrzewanie budynków w Gdańsku w wieloleciu

Zmiany w zużyciu energii na ogrzewanie budynków w Gdańsku w wieloleciu Zmiany w zużyciu energii na ogrzewanie budynków w Gdańsku w wieloleciu od 1987 do 216 Józef Dopke Słowa kluczowe: temperatura, średnia miesięczna temperatura, średnia roczna temperatura, stopniodni grzania,

Bardziej szczegółowo

Zmiany zużycia energii na ogrzewanie budynków w wybranych miastach Polski w wieloleciu

Zmiany zużycia energii na ogrzewanie budynków w wybranych miastach Polski w wieloleciu Zmiany zużycia energii na ogrzewanie budynków w wybranych miastach Polski w wieloleciu 1. Wstęp Zużycie energii w gospodarstwach domowych można przedstawić w postaci najprostszego modelu matematycznego

Bardziej szczegółowo

Średnie miesięczne temperatury powietrza w I kw r. w polskich miastach

Średnie miesięczne temperatury powietrza w I kw r. w polskich miastach Średnie miesięczne temperatury powietrza w I kw. 214 r. w polskich miastach Słowa kluczowe: temperatura, średnia dzienna temperatura, średnia miesięczna temperatura, stopniodni grzania, liczba stopniodni

Bardziej szczegółowo

Ile paliw na ogrzewanie budynków zużyto w Gdańsku Rębiechowie w sezonie grzewczym 2018/2019 r. Józef Dopke

Ile paliw na ogrzewanie budynków zużyto w Gdańsku Rębiechowie w sezonie grzewczym 2018/2019 r. Józef Dopke Ile paliw na ogrzewanie budynków zużyto w Gdańsku Rębiechowie w sezonie grzewczym 1/19 r. Józef Dopke Słowa kluczowe: temperatura, średnia dzienna temperatura, średnia miesięczna temperatura, średnia temperatura

Bardziej szczegółowo

Wyznaczanie temperatury bazowej budynku Józef Dopke. Wstęp

Wyznaczanie temperatury bazowej budynku Józef Dopke. Wstęp Wyznaczanie temperatury bazowej budynku Józef Dopke Słowa kluczowe: temperatura powietrza, średnia dobowa temperatura, średnia miesięczna temperatura, stopniodni grzania, liczba stopniodni grzania, temperatura

Bardziej szczegółowo

Zużycie energii na ogrzewanie budynków w Warszawie w wieloleciu Józef Dopke

Zużycie energii na ogrzewanie budynków w Warszawie w wieloleciu Józef Dopke Zużycie energii na ogrzewanie budynków w Warszawie w wieloleciu 1999-211 Józef Dopke Słowa kluczowe: średnia temperatura, średnia dzienna temperatura, średnia miesięczna temperatura, średnia roczna temperatura,

Bardziej szczegółowo

Gigantyczne rachunki za gaz Józef Dopke

Gigantyczne rachunki za gaz Józef Dopke Gigantyczne rachunki za gaz Józef Dopke Od kilku tygodni w prasie i na stronach internetowych ciągle powtarzane są tytuły: Pomorze. Zima łagodna, rachunki za gaz gigantyczne; Trójmiasto. Marszałek pyta

Bardziej szczegółowo

Zużycie energii na ogrzewanie budynków w pierwszych czterech miesiącach sezonu grzewczego 2016/2017 r. Józef Dopke

Zużycie energii na ogrzewanie budynków w pierwszych czterech miesiącach sezonu grzewczego 2016/2017 r. Józef Dopke Zużycie energii na ogrzewanie budynków w pierwszych czterech miesiącach sezonu grzewczego 216/217 Józef Dopke Słowa kluczowe: temperatura, średnia dzienna temperatura, średnia miesięczna temperatura, stopniodni

Bardziej szczegółowo

Zużycie energii na ogrzewanie budynków w pierwszych czterech miesiącach sezonu grzewczego 2012/2013 r. Józef Dopke

Zużycie energii na ogrzewanie budynków w pierwszych czterech miesiącach sezonu grzewczego 2012/2013 r. Józef Dopke Zużycie energii na ogrzewanie budynków w pierwszych czterech miesiącach sezonu grzewczego 1/13 Józef Dopke Słowa kluczowe: temperatura powietrza, średnia miesięczna temperatura, stopniodni grzania, liczba

Bardziej szczegółowo

Różnice w zużyciu energii na ogrzewanie budynków w dwudziestu polskich miastach w sezonie grzewczym 2010/2011 r. Józef Dopke

Różnice w zużyciu energii na ogrzewanie budynków w dwudziestu polskich miastach w sezonie grzewczym 2010/2011 r. Józef Dopke Różnice w zużyciu energii na ogrzewanie budynków w dwudziestu polskich miastach w sezonie grzewczym 2010/ Józef Dopke Słowa kluczowe: temperatura, średnia miesięczna temperatura, stopniodni grzania, liczba

Bardziej szczegółowo

Średnie miesięczne temperatury powietrza a zużycie energii na ogrzewanie budynków w styczniu 2017 r. Józef Dopke

Średnie miesięczne temperatury powietrza a zużycie energii na ogrzewanie budynków w styczniu 2017 r. Józef Dopke Średnie miesięczne temperatury powietrza a zużycie energii na ogrzewanie budynków w styczniu 217 Józef Dopke Słowa kluczowe: temperatura, średnia dzienna temperatura, średnia miesięczna temperatura, stopniodni

Bardziej szczegółowo

Zmiany zużycia energii na ogrzewanie budynków w wybranych miastach Polski w wieloleciu. Józef Dopke. Streszczenie. 1. Wstęp

Zmiany zużycia energii na ogrzewanie budynków w wybranych miastach Polski w wieloleciu. Józef Dopke. Streszczenie. 1. Wstęp Zmiany zużycia energii na ogrzewanie budynków w wybranych miastach Polski w wieloleciu Józef Dopke Słowa kluczowe: temperatura, średnia dzienna temperatura, średnia miesięczna temperatura, średnia roczna

Bardziej szczegółowo

Zużycie energii na ogrzewanie budynków w 2014 r. w 34 miastach Polski Józef Dopke

Zużycie energii na ogrzewanie budynków w 2014 r. w 34 miastach Polski Józef Dopke Zużycie energii na ogrzewanie budynków w 214 w 34 miastach Polski Józef Dopke Słowa kluczowe: temperatura, średnia dzienna temperatura, liczba stopniodni grzania, bazowa temperatura, zużycie energii, ogrzewanie,

Bardziej szczegółowo

Różnice w zużyciu energii na ogrzewanie budynków w wybranych polskich miastach w sezonie grzewczym 2012/2013 r. Józef Dopke

Różnice w zużyciu energii na ogrzewanie budynków w wybranych polskich miastach w sezonie grzewczym 2012/2013 r. Józef Dopke Różnice w zużyciu energii na ogrzewanie budynków w wybranych polskich miastach w sezonie grzewczym /2013 r. Józef Dopke Słowa kluczowe: temperatura, średnia miesięczna temperatura, stopniodni grzania,

Bardziej szczegółowo

Od kilku tygodni w prasie i na stronach internetowych ciągle powtarzane są tytuły:

Od kilku tygodni w prasie i na stronach internetowych ciągle powtarzane są tytuły: Od kilku tygodni w prasie i na stronach internetowych ciągle powtarzane są tytuły:! " # $ % " & ' Czy rzeczywiście odbiorcy gazu mają podstawy do reklamacji rachunków za gaz? Odbiorcy gazu reklamują wielkość

Bardziej szczegółowo

Zużycie energii na ogrzewanie budynków w wybranych polskich miastach w sezonie grzewczym 2011/2012 r. Józef Dopke

Zużycie energii na ogrzewanie budynków w wybranych polskich miastach w sezonie grzewczym 2011/2012 r. Józef Dopke Zużycie energii na ogrzewanie budynków w wybranych polskich miastach w sezonie grzewczym 211/212 r. Józef Dopke Słowa kluczowe: temperatura, średnia miesięczna temperatura, średnia temperatura w sezonie

Bardziej szczegółowo

Zużycie energii na ogrzewanie budynków w Warszawie w wieloleciu Józef Dopke

Zużycie energii na ogrzewanie budynków w Warszawie w wieloleciu Józef Dopke Zużycie energii na ogrzewanie budynków w Warszawie w wieloleciu 1999-211 Józef Dopke Słowa kluczowe: średnia temperatura, średnia dzienna temperatura, średnia miesięczna temperatura, średnia roczna temperatura,

Bardziej szczegółowo

Ile wzrosły już ceny gazu w 2008 r.? Józef Dopke

Ile wzrosły już ceny gazu w 2008 r.? Józef Dopke Ile wzrosły już ceny gazu w 28 r.? Józef Dopke Słowa kluczowe: gaz ziemny, cena gazu ziemnego, taryfa, zużycie gazu w gospodarstwach domowych Streszczenie. Przedstawiono ceny netto i brutto gazu ziemnego

Bardziej szczegółowo

Dobór stałej we wzorze Hitchin a przy obliczaniu liczby stopniodni grzania dla Łodzi Józef Dopke

Dobór stałej we wzorze Hitchin a przy obliczaniu liczby stopniodni grzania dla Łodzi Józef Dopke Dobór stałej we wzorze Hitchin a przy obliczaniu liczby stopniodni grzania dla Łodzi Józef Dopke Słowa kluczowe: stopniodni grzania, liczba stopniodni grzania, liczba stopniodni grzania w wieloleciu, temperatura

Bardziej szczegółowo

Zużycie energii na ogrzewanie budynków w ostatnich sezonach grzewczych Józef Dopke

Zużycie energii na ogrzewanie budynków w ostatnich sezonach grzewczych Józef Dopke Zużycie energii na ogrzewanie budynków w ostatnich sezonach grzewczych Józef Dopke Słowa kluczowe: temperatura, średnia miesięczna temperatura, stopniodni grzania, liczba stopniodni grzania, temperatura

Bardziej szczegółowo

Średnie miesięczne temperatury powietrza w I kw r. w polskich miastach

Średnie miesięczne temperatury powietrza w I kw r. w polskich miastach Średnie miesięczne temperatury powietrza w I kw. 2014 r. w polskich miastach Średnie miesięczne temperatury powietrza Ze średnich dziennych temperatur powietrza [1] obliczono średnią miesięczną temperaturę

Bardziej szczegółowo

Zużycie energii na ogrzewanie budynków w trzydziestu czterech miastach Polski w 2012 r. Józef Dopke

Zużycie energii na ogrzewanie budynków w trzydziestu czterech miastach Polski w 2012 r. Józef Dopke Zużycie energii na ogrzewanie budynków w trzydziestu czterech miastach Polski w 212 r. Józef Dopke Słowa kluczowe: temperatura, średnia dzienna temperatura, średnia miesięczna temperatura, średnia roczna

Bardziej szczegółowo

E= e el +d L +w g P Sd(18,3 o C) (1)

E= e el +d L +w g P Sd(18,3 o C) (1) wskaźniki energii na gospodarstwo domowe, gaz ziemny W!"#$%&!'( efektywności zużycia energii, liczba stopniodni grzania, średnie roczne zużycie artykule podano definicje wskaźników efektywności zużycia

Bardziej szczegółowo

Zużycie energii na ogrzewanie budynków w pierwszych pięciu miesiącach obecnego sezonu grzewczego 2015/2016 r. Józef Dopke

Zużycie energii na ogrzewanie budynków w pierwszych pięciu miesiącach obecnego sezonu grzewczego 2015/2016 r. Józef Dopke Zużycie energii na ogrzewanie budynków w pierwszych pięciu miesiącach obecnego sezonu grzewczego 215/216 r. Józef Dopke Słowa kluczowe: temperatura, średnia dzienna temperatura, średnia miesięczna temperatura,

Bardziej szczegółowo

Zależności między liczbami stopniodni grzania na przykładzie Częstochowy

Zależności między liczbami stopniodni grzania na przykładzie Częstochowy Zależności między liczbami stopniodni grzania na przykładzie Częstochowy Podano definicje liczby stopniodni grzania. Omówiono zależności zachodzące między wartościami obliczonymi według różnych definicji.

Bardziej szczegółowo

Obliczanie liczby stopniodni grzania według metody Eurostat

Obliczanie liczby stopniodni grzania według metody Eurostat Obliczanie liczby stopniodni grzania według metody Eurostat Streszczenie: Omówiono obliczenia stopniodni grzania według metody Eurostat-u i północnoamerykańskiej. Przedstawiono zastosowanie ich do analizy

Bardziej szczegółowo

Różnice w zużyciu paliw na ogrzewanie budynków w trzydziestu jeden miastach Polski w 2011 r. Józef Dopke. Streszczenie

Różnice w zużyciu paliw na ogrzewanie budynków w trzydziestu jeden miastach Polski w 2011 r. Józef Dopke. Streszczenie Różnice w zużyciu paliw na ogrzewanie budynków w trzydziestu jeden miastach Polski w 2011 r. Józef Dopke Słowa kluczowe: temperatura, średnia dzienna temperatura, średnia miesięczna temperatura, średnia

Bardziej szczegółowo

Czy styczniowe i lutowe mrozy podwyższą rachunki za energię na ogrzewanie budynków? Józef Dopke

Czy styczniowe i lutowe mrozy podwyższą rachunki za energię na ogrzewanie budynków? Józef Dopke Czy styczniowe i lutowe mrozy podwyższą rachunki za energię na ogrzewanie budynków? Józef Dopke Słowa kluczowe: temperatura powietrza, średnia dobowa temperatura, średnia miesięczna temperatura, stopniodni

Bardziej szczegółowo

Obliczanie zapotrzebowania na paliwo Mizielińska K., Olszak J. Gazowe i olejowe źródła ciepła małej mocy

Obliczanie zapotrzebowania na paliwo Mizielińska K., Olszak J. Gazowe i olejowe źródła ciepła małej mocy Obliczanie zapotrzebowania na paliwo Mizielińska K., Olszak J. Gazowe i olejowe źródła ciepła małej mocy Roczne zapotrzebowanie na paliwo należy ustalić w odniesieniu do potrzeb takich jak: centralne ogrzewanie,

Bardziej szczegółowo

Zależność zużycia gazu ziemnego na ogrzewanie pomieszczeń od liczby stopniodni grzania

Zależność zużycia gazu ziemnego na ogrzewanie pomieszczeń od liczby stopniodni grzania Zależność zużycia gazu ziemnego na ogrzewanie pomieszczeń od liczby stopniodni grzania 1. Stopniodni grzania Rynek energii zależy mocno od przebiegu pogody w sezonie grzewczym. Im trudniej magazynować

Bardziej szczegółowo

Zużycie energii na ogrzewanie budynków w 2015 r. w południowowschodniej. Józef Dopke. 1. Średnia roczna temperatura powietrza w miesiącach grzewczych

Zużycie energii na ogrzewanie budynków w 2015 r. w południowowschodniej. Józef Dopke. 1. Średnia roczna temperatura powietrza w miesiącach grzewczych Zużycie energii na ogrzewanie budynków w 215 r. w południowowschodniej Polsce Józef Dopke Słowa kluczowe: temperatura, średnia roczna temperatura, liczba stopniodni grzania, bazowa temperatura, zużycie

Bardziej szczegółowo

Liczba stopniodni grzania dla dwudziestu sześciu miast Polski w 2010 r. Józef Dopke

Liczba stopniodni grzania dla dwudziestu sześciu miast Polski w 2010 r. Józef Dopke Liczba stopniodni grzania dla dwudziestu sześciu miast Polski w 2010 r. Józef Dopke Słowa kluczowe: temperatura, średnia dzienna temperatura, średnia miesięczna temperatura, średnia roczna temperatura,

Bardziej szczegółowo

The Calculation of Heating Degree Days based on Eurostat Method Obliczanie liczby stopniodni grzania według metody Eurostat Józef Dopke

The Calculation of Heating Degree Days based on Eurostat Method Obliczanie liczby stopniodni grzania według metody Eurostat Józef Dopke The Calculation of Heating Degree Days based on Eurostat Method Obliczanie liczby stopniodni grzania według metody Eurostat Józef Dopke Słowa kluczowe: stopniodni grzania, liczba stopniodni grzania, temperatura

Bardziej szczegółowo

Zależności między liczbami stopniodni grzania na przykładzie Częstochowy Józef Dopke

Zależności między liczbami stopniodni grzania na przykładzie Częstochowy Józef Dopke Zależności między liczbami stopniodni grzania na przykładzie Częstochowy Józef Dopke Słowa kluczowe: temperatura, średnia dzienna temperatura, średnia miesięczna temperatura, średnia temperatura w sezonie

Bardziej szczegółowo

Skumulowane zmienne zużycie gazu ziemnego w sezonie grzewczym Józef Dopke

Skumulowane zmienne zużycie gazu ziemnego w sezonie grzewczym Józef Dopke Skumulowane zmienne zużycie gazu ziemnego w sezonie grzewczym Józef Dopke Słowa kluczowe: gaz ziemny, zużycie gazu, skumulowane zużycie gazu, stopniodni grzania, liczba stopniodni grzania, skumulowana

Bardziej szczegółowo

Zależność zużycia gazu ziemnego w gospodarstwach domowych od liczby stopniodni grzania

Zależność zużycia gazu ziemnego w gospodarstwach domowych od liczby stopniodni grzania Zależność zużycia gazu ziemnego w gospodarstwach domowych od liczby stopniodni grzania Józef Dopke* ) Wstęp Gazu ziemnego w gospodarstwach domowych używa się do: przygotowania posiłków; podgrzewania wody

Bardziej szczegółowo

Jak gaz łupkowy wpłynie na ceny gazu dla odbiorców? - Józef Dopke

Jak gaz łupkowy wpłynie na ceny gazu dla odbiorców? - Józef Dopke Jak gaz łupkowy wpłynie na ceny gazu dla odbiorców? - Józef Dopke WYDOBYCIE GAZU ZIEMNEGO W USA Wydobycie gazu brutto w USA [1] wynosiło 666,4 mld m 3 w 2006 roku, 698,3 mld m 3 w 2007 roku, 725,9 mld

Bardziej szczegółowo

Kierownik Laboratorium Zakładowego, Apator Metrix S.A., 83-110 Tczew, ul. Piaskowa 3 e-mail: jozefdopke@wp.pl

Kierownik Laboratorium Zakładowego, Apator Metrix S.A., 83-110 Tczew, ul. Piaskowa 3 e-mail: jozefdopke@wp.pl Kierownik Laboratorium Zakładowego, Apator Metrix S.A., 83-110 Tczew, ul. Piaskowa 3 e-mail: jozefdopke@wp.pl stopniodni grzania, gaz ziemny Liczbę stopniodni grzania stosuje się do określenia zapotrzebowania

Bardziej szczegółowo

Ceny gazu ziemnego dla gospodarstw domowych w USA i Unii Europejskiej Józef Dopke e-mail: jozefdopke@wp.pl

Ceny gazu ziemnego dla gospodarstw domowych w USA i Unii Europejskiej Józef Dopke e-mail: jozefdopke@wp.pl Ceny gazu ziemnego dla gospodarstw domowych w USA i Unii Europejskiej Józef Dopke e-mail: jozefdopke@wp.pl Słowa kluczowe: gaz ziemny, cena Streszczenie. Omówiono rynek gazu ziemnego dla odbiorców domowych

Bardziej szczegółowo

Agenda. Rynek gazu w Polsce. 2 Prognozy rynkowe. Oferta gazowa Grupy TAURON - Multipakiet

Agenda. Rynek gazu w Polsce. 2 Prognozy rynkowe. Oferta gazowa Grupy TAURON - Multipakiet Agenda 1 Rynek gazu w Polsce 2 Prognozy rynkowe 3 Dane rynkowe Źródło: Urząd Regulacji Energetyki Dane rynkowe Udział gazu ziemnego w strukturze zużycia energii pierwotnej w krajach europejskich Źródło:

Bardziej szczegółowo

Obliczanie miesięcznej liczby stopniodni grzania - Józef Dopke

Obliczanie miesięcznej liczby stopniodni grzania - Józef Dopke Obliczanie miesięcznej liczby stopniodni grzania - Józef Dopke Słowa kluczowe: stopniogodziny grzania, stopniodni grzania, liczba stopniodni grzania, temperatura bazowa, temperatura graniczna, średnia

Bardziej szczegółowo

Opodatkowanie gazu ziemnego w krajach Unii Europejskiej w 2007 r. Józef Dopke

Opodatkowanie gazu ziemnego w krajach Unii Europejskiej w 2007 r. Józef Dopke Opodatkowanie gazu ziemnego w krajach Unii Europejskiej w 2007 r. Józef Dopke Słowa kluczowe: gaz ziemny, cena gazu ziemnego, zużycie gazu, ciepło spalania, VAT, podatek, akcyza Streszczenie. Przedstawiono

Bardziej szczegółowo

Skumulowane zmienne zużycie gazu ziemnego w sezonie grzewczym - Józef Dopke

Skumulowane zmienne zużycie gazu ziemnego w sezonie grzewczym - Józef Dopke Skumulowane zmienne zużycie gazu ziemnego w sezonie grzewczym - Józef Dopke Autor: Józef Dopke Słowa kluczowe: gaz ziemny, zużycie gazu, skumulowane zużycie gazu, stopniodni grzania, liczba stopniodni

Bardziej szczegółowo

Ekonometryczna analiza popytu na wodę

Ekonometryczna analiza popytu na wodę Jacek Batóg Uniwersytet Szczeciński Ekonometryczna analiza popytu na wodę Jednym z czynników niezbędnych dla funkcjonowania gospodarstw domowych oraz realizacji wielu procesów technologicznych jest woda.

Bardziej szczegółowo

NARODOWY FUNDUSZ OCHRONY ŚRODOWISKA I GOSPODARKI WODNEJ

NARODOWY FUNDUSZ OCHRONY ŚRODOWISKA I GOSPODARKI WODNEJ Załącznik do Regulaminu Konkursu nr 1/PO IiŚ/9.2/2009 Program Operacyjny Infrastruktura i Środowisko 2007-2013 Priorytet IX. Infrastruktura energetyczna przyjazna środowisku i efektywność energetyczna

Bardziej szczegółowo

SPIS TREŚCI 1. PODSTAWA PRAWNA RODZAJ I PARAMETRY TECHNOLOGICZNEGO NOŚNIKA CIEPŁA ORAZ SPOSOBY JEGO REGULACJI... 4

SPIS TREŚCI 1. PODSTAWA PRAWNA RODZAJ I PARAMETRY TECHNOLOGICZNEGO NOŚNIKA CIEPŁA ORAZ SPOSOBY JEGO REGULACJI... 4 SPIS TREŚCI 1. PODSTAWA PRAWNA.... 3 2. CHARAKTERYSTYKI TECHNICZNE ŹRÓDEŁ CIEPŁA.... 3 3. RODZAJ I PARAMETRY TECHNOLOGICZNEGO NOŚNIKA CIEPŁA ORAZ SPOSOBY JEGO REGULACJI.... 4 4. RODZAJ I PARAMETRY TECHNICZNE

Bardziej szczegółowo

Rozdział 8. Regresja. Definiowanie modelu

Rozdział 8. Regresja. Definiowanie modelu Rozdział 8 Regresja Definiowanie modelu Analizę korelacji można traktować jako wstęp do analizy regresji. Jeżeli wykresy rozrzutu oraz wartości współczynników korelacji wskazują na istniejąca współzmienność

Bardziej szczegółowo

ANALIZA STATYSTYCZNA ZAPOTRZEBOWANIA NA CIEPŁO W GMINACH WIEJSKICH

ANALIZA STATYSTYCZNA ZAPOTRZEBOWANIA NA CIEPŁO W GMINACH WIEJSKICH MOTROL, 2008, 10, 126 130 ANALIZA STATYSTYCZNA ZAPOTRZEBOWANIA NA CIEPŁO W GMINACH WIEJSKICH Małgorzata Trojanowska, Tomasz Szul Katedra Energetyki Rolniczej, Uniwersytet Rolniczy w Krakowie Streszczenie.

Bardziej szczegółowo

Elementy do wykorzystania w założeniach i planach zaopatrzenia w ciepło, energię elektryczną i gaz

Elementy do wykorzystania w założeniach i planach zaopatrzenia w ciepło, energię elektryczną i gaz Dla rozwoju infrastruktury i środowiska Elementy do wykorzystania w założeniach i planach zaopatrzenia w ciepło, energię elektryczną i gaz GMINA KRZĘCIN POWIAT CHOSZCZEŃSKI WOJEWÓDZTWO ZACHODNIOPOMORSKIE

Bardziej szczegółowo

Sektor energii i krajowe bilanse paliwowo-energetyczne w latach Cz. II

Sektor energii i krajowe bilanse paliwowo-energetyczne w latach Cz. II Sektor energii i krajowe bilanse paliwowo-energetyczne w latach 1995-2000 Cz. II Dr inż. Witold Weil, Dyrektor Zakładu Energometrii ARE S.A (Nafta & Gaz Biznes czerwiec 2002) Krajowe zużycie podstawowych

Bardziej szczegółowo

CHARAKTERYSTYCZNE CECHY KRZYWYCH OBCIĄŻENIA ODBIORCÓW ZALICZANYCH DO GOSPODARSTW DOMOWYCH

CHARAKTERYSTYCZNE CECHY KRZYWYCH OBCIĄŻENIA ODBIORCÓW ZALICZANYCH DO GOSPODARSTW DOMOWYCH POZNAN UNIVE RSITY OF TE CHNOLOGY ACADE MIC JOURNALS No 70 Electrical Engineering 2012 Ryszard FRĄCKOWIAK* Tomasz GAŁAN** CHARAKTERYSTYCZNE CECHY KRZYWYCH OBCIĄŻENIA ODBIORCÓW ZALICZANYCH DO GOSPODARSTW

Bardziej szczegółowo

5,70% Olej opałowy; 5,80% Miał opałowy; 33,80%

5,70% Olej opałowy; 5,80% Miał opałowy; 33,80% 5 Z ASTOSOWANIE RÓŻNYCH PALIW W GOSPODARSTWACH DOMOWYCH Gaz płynny; Eko-groszek; 0,90% Słoma; 0,50% 5,70% Olej opałowy; 5,80% Miał opałowy; 33,80% SEMINARIUM KRAJOWY PLAN DZIAŁANIA DLA ENERGII ZE ŹRÓDEŁ

Bardziej szczegółowo

Analiza porównawcza kosztów ogrzewania według różnych taryf spółek energetycznych

Analiza porównawcza kosztów ogrzewania według różnych taryf spółek energetycznych Analiza porównawcza kosztów ogrzewania według różnych taryf spółek energetycznych Styczeń, 218 2 Przedmowa W związku ze złym stanem powietrza w Polsce w okresie zimowym (przekroczenia stężenia pyłów PM1

Bardziej szczegółowo

Podsumowanie i wnioski

Podsumowanie i wnioski AKTUALIZACJA ZAŁOŻEŃ DO PLANU ZAOPATRZENIA W CIEPŁO, ENERGIĘ ELEKTRYCZNĄ I PALIWA GAZOWE DLA OBSZARU MIASTA POZNANIA Część 13 Podsumowanie i wnioski W 755.13 2/7 I. Podstawowe zadania Aktualizacji założeń

Bardziej szczegółowo

[4] [4] Okres czasu p q ---

[4] [4] Okres czasu p q --- : globalne ocieplenie, ocieplenie klimatu, pomiary instrumentalne, średnia temperatura powietrza, seria warszawska, stopniodni grzania, liczba stopniodni grzania, temperatura bazowa, zużycie paliw : Omówiono

Bardziej szczegółowo

Zmiana czasu a obciążenia KSE

Zmiana czasu a obciążenia KSE Zmiana czasu a obciążenia KSE Autor: Jarosław Tomczykowski - biuro PTPiREE ("Energia Elektryczna" - kwiecień 2014) W naszym kraju, podobnie jak w całej Unii Europejskiej, czas letni zaczyna się w ostatnią

Bardziej szczegółowo

Polska energetyka scenariusze

Polska energetyka scenariusze 27.12.217 Polska energetyka 25 4 scenariusze Andrzej Rubczyński Cel analizy Ekonomiczne, społeczne i środowiskowe skutki realizacji 4 różnych scenariuszy rozwoju polskiej energetyki. Wpływ na bezpieczeństwo

Bardziej szczegółowo

Istota funkcjonowania przedsiębiorstwa produkcyjnego. dr inż. Andrzej KIJ

Istota funkcjonowania przedsiębiorstwa produkcyjnego. dr inż. Andrzej KIJ Istota funkcjonowania przedsiębiorstwa produkcyjnego dr inż. Andrzej KIJ 1 Popyt rynkowy agregacja krzywych popytu P p2 p1 D1 q1 D2 q2 Q 2 Popyt rynkowy agregacja krzywych popytu P p2 p1 D1 +D2 D1 D2 q1

Bardziej szczegółowo

5 Uzgodnienie bilansu paliwowo-energetycznego

5 Uzgodnienie bilansu paliwowo-energetycznego 5 Uzgodnienie bilansu paliwowo-energetycznego W niniejszym rozdziale porównano wyniki obliczeń zapotrzebowania na energię do ogrzewania mieszkań, przygotowania ciepłej wody uŝytkowej i przygotowywania

Bardziej szczegółowo

Fig. 1 Szacunkowa wielkość konsumpcji paliw ciekłych w kraju po 3 kwartałach 2018 roku w porównaniu do 3 kwartałów 2017 roku.

Fig. 1 Szacunkowa wielkość konsumpcji paliw ciekłych w kraju po 3 kwartałach 2018 roku w porównaniu do 3 kwartałów 2017 roku. Konsumpcja paliw ciekłych po 3 kwartałach 2018 roku Wyniki konsumpcji paliw płynnych w Polsce w roku 2018, pomimo znacznego wzrostu cen tych paliw, są korzystne dla sektora naftowego w Polsce. Dobre wyniki

Bardziej szczegółowo

REGRESJA I KORELACJA MODEL REGRESJI LINIOWEJ MODEL REGRESJI WIELORAKIEJ. Analiza regresji i korelacji

REGRESJA I KORELACJA MODEL REGRESJI LINIOWEJ MODEL REGRESJI WIELORAKIEJ. Analiza regresji i korelacji Statystyka i opracowanie danych Ćwiczenia 5 Izabela Olejarczyk - Wożeńska AGH, WIMiIP, KISIM REGRESJA I KORELACJA MODEL REGRESJI LINIOWEJ MODEL REGRESJI WIELORAKIEJ MODEL REGRESJI LINIOWEJ Analiza regresji

Bardziej szczegółowo

WYZNACZANIE OBCIĄŻEŃ SZCZYTOWYCH W WIEJSKICH SIECIACH ELEKTROENERGETYCZNYCH

WYZNACZANIE OBCIĄŻEŃ SZCZYTOWYCH W WIEJSKICH SIECIACH ELEKTROENERGETYCZNYCH Problemy Inżynierii Rolniczej nr 2/2007 Małgorzata Trojanowska, Krzysztof Nęcka Katedra Energetyki Rolniczej Akademia Rolnicza w Krakowie WYZNACZANIE OBCIĄŻEŃ SZCZYTOWYCH W WIEJSKICH SIECIACH ELEKTROENERGETYCZNYCH

Bardziej szczegółowo

Objaśnienia do formularza G-11g

Objaśnienia do formularza G-11g Objaśnienia do formularza G-11g Objaśnienia dotyczą wzoru formularza zawierającego dane półroczne za okres od 01.01.2017 r. do 30.06.2017 r. i od 01.07.2017 r. do 31.12.2017 r. oraz dane roczne za okres

Bardziej szczegółowo

Projekt zaliczeniowy z przedmiotu Statystyka i eksploracja danych (nr 3) Kamil Krzysztof Derkowski

Projekt zaliczeniowy z przedmiotu Statystyka i eksploracja danych (nr 3) Kamil Krzysztof Derkowski Projekt zaliczeniowy z przedmiotu Statystyka i eksploracja danych (nr 3) Kamil Krzysztof Derkowski Zadanie 1 Eksploracja (EXAMINE) Informacja o analizowanych danych Obserwacje Uwzględnione Wykluczone Ogółem

Bardziej szczegółowo

Objaśnienia do formularza G-11g na 2018 r.

Objaśnienia do formularza G-11g na 2018 r. Objaśnienia do formularza G-11g na 2018 r. Objaśnienia dotyczą wzoru formularza zawierającego dane półroczne za okres od 01.01.2018 r. do 30.06.2018 r. i od 01.07.2018 r. do 31.12.2018 r. oraz dane roczne

Bardziej szczegółowo

WPŁYW PRODUKCJI ENERGII ELEKTRYCZNEJ W ŹRÓDŁACH OPALANYCH WĘGLEM BRUNATNYM NA STABILIZACJĘ CENY ENERGII DLA ODBIORCÓW KOŃCOWYCH

WPŁYW PRODUKCJI ENERGII ELEKTRYCZNEJ W ŹRÓDŁACH OPALANYCH WĘGLEM BRUNATNYM NA STABILIZACJĘ CENY ENERGII DLA ODBIORCÓW KOŃCOWYCH Górnictwo i Geoinżynieria Rok 35 Zeszyt 3 2011 Andrzej Patrycy* WPŁYW PRODUKCJI ENERGII ELEKTRYCZNEJ W ŹRÓDŁACH OPALANYCH WĘGLEM BRUNATNYM NA STABILIZACJĘ CENY ENERGII DLA ODBIORCÓW KOŃCOWYCH 1. Węgiel

Bardziej szczegółowo

Opracowanie optymalnego wariantu zaopatrzenia w ciepło miasta Włoszczowa. 7 stycznia 2015 roku

Opracowanie optymalnego wariantu zaopatrzenia w ciepło miasta Włoszczowa. 7 stycznia 2015 roku Opracowanie optymalnego wariantu zaopatrzenia w ciepło miasta Włoszczowa 7 stycznia 2015 roku Celsium Sp. z o.o. Działamy na rynku ciepłowniczym od 40 lat. Pierwotnie jako Energetyka Cieplna miasta Skarżysko

Bardziej szczegółowo

KOGENERACJA ENERGII CIEPLNEJ I ELEKTRYCZNEJ W INSTALACJACH ŚREDNIEJ WIELKOŚCI

KOGENERACJA ENERGII CIEPLNEJ I ELEKTRYCZNEJ W INSTALACJACH ŚREDNIEJ WIELKOŚCI KOGENERACJA ENERGII CIEPLNEJ I ELEKTRYCZNEJ W INSTALACJACH ŚREDNIEJ WIELKOŚCI Autor: Opiekun referatu: Hankus Marcin dr inŝ. T. Pająk Kogeneracja czyli wytwarzanie energii elektrycznej i ciepła w skojarzeniu

Bardziej szczegółowo

EKRAN 5. Zyski ciepła wg rozporządzenia [1]

EKRAN 5. Zyski ciepła wg rozporządzenia [1] Zyski ciepła Wprowadzone zyski ciepła na poziomie całego budynku mogą być takie same dla lokali, jednak najczęściej tak nie jest. Czasami występuje konieczność określania zysków ciepła na poziomie lokalu,

Bardziej szczegółowo

ZALEśNOŚĆ ZUśYCIA GAZU ZIEMNEGO W GOSPODARSTWACH DOMOWYCH OD LICZBY STOPNIODNI GRZANIA

ZALEśNOŚĆ ZUśYCIA GAZU ZIEMNEGO W GOSPODARSTWACH DOMOWYCH OD LICZBY STOPNIODNI GRZANIA ZALEśNOŚĆ ZUśYCIA GAZU ZIEMNEGO W GOSPODARSTWACH DOMOWYCH OD LICZBY STOPNIODNI GRZANIA Autor: Józef Dopke ( Rynek Energii 5/2006) Słowa kluczowe: stopniodni grzania, średnie roczne zuŝycie gazu ziemnego

Bardziej szczegółowo

Gazyfikacja miejscowości Biestrzyków i Radomierzyce w Gminie Siechnice. 12 maja 2014 r.

Gazyfikacja miejscowości Biestrzyków i Radomierzyce w Gminie Siechnice. 12 maja 2014 r. Gazyfikacja miejscowości Biestrzyków i Radomierzyce w Gminie Siechnice 12 maja 2014 r. Kim jesteśmy? Polskie Górnictwo Naftowe i Gazownictwo SA PGNiG SA Dolnośląski Oddział Handlowy ul. Gazowa 3, 50-513

Bardziej szczegółowo

Spis treści. 1. Przedsięwzięcia racjonalizujące użytkowanie paliw i energii Analizowany okres Zakres analizowanych obiektów...

Spis treści. 1. Przedsięwzięcia racjonalizujące użytkowanie paliw i energii Analizowany okres Zakres analizowanych obiektów... Spis treści 1. Przedsięwzięcia racjonalizujące użytkowanie paliw i energii... 3 1.1 Analizowany okres... 3 1.2 Zakres analizowanych obiektów... 3 1.3 Analiza sumarycznego kosztu oraz zużycia energii i

Bardziej szczegółowo

Oszacowanie i rozkład t

Oszacowanie i rozkład t Oszacowanie i rozkład t Marcin Zajenkowski Marcin Zajenkowski () Oszacowanie i rozkład t 1 / 31 Oszacowanie 1 Na podstawie danych z próby szacuje się wiele wartości w populacji, np.: jakie jest poparcie

Bardziej szczegółowo

Anatomia kształtowania opłat przez operatorów systemów dystrybucyjnych

Anatomia kształtowania opłat przez operatorów systemów dystrybucyjnych Anatomia kształtowania opłat przez operatorów systemów dystrybucyjnych Proces tworzenia taryfy dla energii elektrycznej Uzgodnienia przed rozpoczęciem procesu administracyjnego Uzgodnienia w trakcie procesu

Bardziej szczegółowo

Zapotrzebowanie na ciepło do podgrzania powietrza wentylacyjnego

Zapotrzebowanie na ciepło do podgrzania powietrza wentylacyjnego Zapotrzebowanie na ciepło do podgrzania powietrza wentylacyjnego 1. WSTĘP Zgodnie z wymaganiami "Warunków technicznych..."[1] "Budynek i jego instalacje ogrzewcze, wentylacyjne i klimatyzacyjne powinny

Bardziej szczegółowo

Tendencje zużycia energii elektrycznej wybranych obszarów zasilania

Tendencje zużycia energii elektrycznej wybranych obszarów zasilania CZARNY Krzysztof 1 ROZMARYNOWSKI Andrzej 2 WOJCIECHOWSKI Jerzy 3 Tendencje zużycia energii elektrycznej wybranych obszarów zasilania WSTĘP Zużycie energii elektrycznej przez odbiorców przemysłowych i indywidualnych

Bardziej szczegółowo

P i o t r L e w a n d o w s k i. A n e t a K i e ł c z e w s k a K o n s t a n c j a Z i ó ł k o w s k a

P i o t r L e w a n d o w s k i. A n e t a K i e ł c z e w s k a K o n s t a n c j a Z i ó ł k o w s k a U b ó s t w o e n e r g e t y c z n e w ś r ó d m i e s z k a ń c ó w d o m ó w j e d n o r o d z i n n y c h P i o t r L e w a n d o w s k i A n e t a K i e ł c z e w s k a K o n s t a n c j a Z i ó ł

Bardziej szczegółowo

Analiza techniczno-ekonomiczna korzystania z ciepła systemowego w porównaniu do innych źródeł ciepła

Analiza techniczno-ekonomiczna korzystania z ciepła systemowego w porównaniu do innych źródeł ciepła Analiza techniczno-ekonomiczna korzystania z ciepła systemowego w porównaniu do innych źródeł ciepła XVI Konferencja Ekonomiczno- Techniczna Przedsiębiorstw Ciepłowniczych i Elektrociepłowni Zakopane 2013

Bardziej szczegółowo

Koszty jednostkowe energii cieplnej produkowanej na potrzeby ogrzewania w obecnej kotłowni węglowej budynku przy ul.

Koszty jednostkowe energii cieplnej produkowanej na potrzeby ogrzewania w obecnej kotłowni węglowej budynku przy ul. ZAŁĄCZNIK NR 1. Dane dotyczące cen i taryf 1. Ogrzewanie A) Stan istniejący przed modernizacją Koszty jednostkowe energii cieplnej produkowanej na potrzeby ogrzewania w obecnej kotłowni węglowej budynku

Bardziej szczegółowo

Energia i moc krajowego systemu elektroenergetycznego w latach

Energia i moc krajowego systemu elektroenergetycznego w latach Materiały XXX Konferencji z cyklu Zagadnienie surowców energetycznych i energii w gospodarce krajowej Zakopane, 9 12.10.2016 r. ISBN 978-83-62922-67-3 Zygmunt Maciejewski* Energia i moc krajowego systemu

Bardziej szczegółowo

- ODNAWIALNE ŹRÓDŁA ENERGII

- ODNAWIALNE ŹRÓDŁA ENERGII Poziom i struktura wykorzystania odnawialnych źródeł energii w Polsce i Unii Europejskiej z uwzględnieniem aspektów ekologicznych i ekonomicznych ogrzewania domu jednorodzinnego Prof. dr hab. inż. Mariusz

Bardziej szczegółowo

2. ZAPOTRZEBOWANIE NA CIEPŁO

2. ZAPOTRZEBOWANIE NA CIEPŁO str. 1 2. ZAPOTRZEBOWANIE NA CIEPŁO SPIS TREŚCI: 1. Zapotrzebowanie na ciepło stan istniejący 2 1.1 Pokrycie zapotrzebowania na ciepło na terenie gminy Tarnów Opolski 2 1.2 Zestawienie kosztów jednostkowych

Bardziej szczegółowo

RAPORT MIESIĘCZNY. Marzec Towarowa Giełda Energii S.A. Rynek Dnia Następnego. Średni Kurs Ważony Obrotem [PLN/MWh]

RAPORT MIESIĘCZNY. Marzec Towarowa Giełda Energii S.A. Rynek Dnia Następnego. Średni Kurs Ważony Obrotem [PLN/MWh] 150,00 RAPORT MIESIĘCZNY Towarowa Giełda Energii S.A. Rynek Dnia Następnego Średni Kurs Ważony Obrotem [PLN/MWh] 2003 140,00 130,00 120,00 110,00 100,00 90,00 80,00 70,00 średni kurs ważony obrotem kurs

Bardziej szczegółowo

WIELKA SGH-OWA POWTÓRKA ZE STATYSTYKI REGRESJA LINIOWA

WIELKA SGH-OWA POWTÓRKA ZE STATYSTYKI REGRESJA LINIOWA WIELKA SGH-OWA POWTÓRKA ZE STATYSTYKI REGRESJA LINIOWA Powtórka Powtórki Kowiariancja cov xy lub c xy - kierunek zależności Współczynnik korelacji liniowej Pearsona r siła liniowej zależności Istotność

Bardziej szczegółowo