Pastwiska. Pastwisko w gospodarstwie. Zalety pastwiska. zalety. Zalety. Powierzchnia pastwisk w Polsce [wg GUS]

Wielkość: px
Rozpocząć pokaz od strony:

Download "Pastwiska. Pastwisko w gospodarstwie. Zalety pastwiska. zalety. Zalety. Powierzchnia pastwisk w Polsce [wg GUS]"

Transkrypt

1 Pastwisko Pastwisko w gospodarstwie Powierzchnia użytków zielonych odpowiednio urządzona na której odbywa się wypas zwierząt Zalety pastwiska Powierzchnia pastwisk w Polsce [wg GUS] 734,1 tys. ha 2450,3 tys. ha 77% - łąki Łąki Może być założone praktycznie wszędzie Jest przyjazne dla środowiska Przy prawidłowym użytkowaniu jest niskonakładową (ekologiczną) i trwałą (sustainable) formą użytkowania ziemi Jest źródłem taniej i zdrowej oraz smacznej paszy dla zwierząt Pastwiska 23% - pastwiska 3184,4 tys. ha ogółem tuz Zalety zalety Rodzaj paszy Koszt całkowity produkcji jednostki energetycznej w liczbach względnych Ruń pastwiskowa 100 Zielonka z runi łąkowej 130 Kiszonka z przewiędniętej runi łąkowej 155 System utrzymania krów mlecznych Choroba, dysfunkcja Pastwiskowy (458 krów) Alkierzowy (387 krów) Cicha ruja 7 32 Poronienia 2 3 Problemy z wycieleniem Zatrzymanie łożyska 6 19 Ketoza 1 3 Siano łąkowe 202 Buraki pastewne 208 Zboża jare 390 1

2 Klimatyczne uwarunkowania gospodarki pastwiskowej Typy klimatów występujące w Europie W naszej strefie klimatycznej z 365 dni w roku roślinność rośnie przez dni, czyli najczęściej od końca marca do końca października. W czasie pozostałych dni pozostaje w stanie spoczynku (zima utajone procesy życiowe). W okresie wegetacji, a więc wzrostu roślin, jednym z najbardziej efektywnych sposobów wykorzystania trwałych użytków zielonych jest ich spasanie. Trwa ono najczęściej około dni w roku (od pierwszej dekady maja do połowy października), a więc jest krótsze od żywienia zimowego (alkierzowego), w zależności od regionu, od 30 do 60 dni. Np. w regionie północno-wschodniej Polski okresy te są istotnie krótsze i wynoszą około dni okres wegetacji roślin, oraz dni okres pastwiskowy. Sprawia to, że okres żywienia alkierzowego trwa około , a nawet więcej dni. Regiony klimatyczne występujące w Polsce Dwa najważniejsze czynniki determinujące klimat to temperatura powietrza i opady Warunki glebowe Czynniki chemiczne Odczyn gleby jest bardzo ważnym czynnikiem stanowiącym o rozmieszczaniu gatunków i zbiorowisk roślinnych (gatunki bazyfilne lub kalcyfity) oraz rośliny gleb zakwaszonych (gatunki acidofilne, czyli acidofity) zasobność gleby w składniki pokarmowe, zwłaszcza w azot, fosfor i potas, co wiąże się ściśle z odczynem glebowym. 2

3 Czynniki biotyczne Zawartość substancji organicznej Zwierzęce (wirki, skąposzczety, nicienie, drobne ślimaki, skorupiaki, drobne pajęczaki i in.) Roślinne (bakterie, grzyby i glony, czynne zwłaszcza w strefie korzeniowej roślin wyższych) Rozkładają i przerabiają resztki organiczne, przede wszystkim w procesie humifikacji, udostępniają je roślinom naczyniowym, a także wpływają na mikrobiotyczne wietrzenie części mineralnych. W glebie zagospodarowanego pastwiska jest 0,5-1,6 mln/ha dżdżownic, a w glebie ornej tylko 0,3 mln/ha; W 1 g gleby pastwiskowej jest mikroorganizmów 1,7 mln, natomiast w gramie gleby ornej 0,7 mln W glebach gruntów ornych wynosi zazwyczaj poniżej 3% (czarnoziemy i czarne ziemie 3 do 6%) W glebach łąkowych zawartość substancji organicznej jest z reguły znacznie wyższa! W przypadku łąkowych gleb hydrogenicznych i organogenicznych od kilku do dziewięćdziesięciu kilku procent Ważniejsze pojęcia Obsada pastwiska Liczba sztuk zwierząt wyrażona w jednostkach przeliczeniowych (dużych jednostkach przeliczeniowych - DJP) przypadająca średnio na 1 ha powierzchni pastwiska; na pastwiskach intensywnych obsada wynosi około 3 DJP/ha, a na ekstensywnych około 1 DJP/ha. Ważniejsze pojęcia Obciążenie pastwiska Masa ciała wszystkich wypasanych zwierząt, która w danym momencie obciąża daną jednostkę powierzchni pastwiska; obciążenie podawane jest w dt lub t/ha albo DJP/ha; obciążenie pastwiska można wyrażać zapotrzebowaniem pokarmowym zwierząt lub wskaźnikiem zapotrzebowania na energię metaboliczną wyrażaną ciężarem poszczególnych sztuk podniesionym do potęgi 0,75; obciążenie wyraża się również stosunkiem dobowego zapotrzebowania na zielonkę do ilości zielonki dostępnej w ciągu doby. Dojrzałość pastwiskowa runi Krzywa produkcyjności pastwiska Należy spasać ruń w dojrzałości pastwiskowej, tj. po uzyskaniu wysokości cm na pastwiskach dla bydła i koni, a dla owiec cm, aby ograniczyć straty do minimum (nie więcej jak 20% plonu). Kryterium dojrzałości pastwiskowej runi jest także plon około 6-10 t ha -1 zielonki (1-2 t s.m.). W takiej runi zawartość składników pokarmowych jest optymalna, a wzajemne proporcje zawartości białka do cukrów najbardziej korzystne. Spasanie runi niższej (odpowiednio cm i 6-8 cm) zalecane jest tylko w okresie wiosennym w momencie przejścia z żywienia zimowego na letnie zielonką. Dobowy przyrost (kg ha -1 ) m-c V-VI Dni odrostu 3

4 Krzywa produkcyjności pastwiska Dobowy przyrost (kg ha -1 ) m-c VIII-IX Trawy Ważniejsze trawy pastwiskowe: życica trwała kostrzewa łąkowa kupkówka pospolita wiechlina łąkowa tymotka łąkowa kostrzewa czerwona Lolium perenne Festuca pratensis Dni odrostu Motylkowate Trifolium repens Taraxacum officinale Stopień wykorzystania azotu z roślin motylkowatych może dochodzić do 67%, czyli z każdego kilograma azotu asymilowanego przez rośliny motylkowate, trawy mogą wykorzystać około 0,67 kg azotu. Każdy 1% udziału roślin motylkowatych w runi może stanowić ekwiwalent 2-3 kg azotu nawozowego. Na 1 ha koniczyny czerwonej z trawami w sprzyjających warunkach ilość wiązanego azotu może sięgać 250 kg ha -1. Medicago sativa Zioła i chwasty Do najczęściej spotykanych ziół na pastwiskach należą: krwawnik pospolity (Achillea millefolium), kminek zwyczajny (Carum carvi), babka lancetowata (Plantago lanceolata), mniszek pospolity (Taraxacum officinale), krwściąg lekarski (Sanguisorba officinalis), przywrotnik pasterski (Alchemilla pastoralis). Carum carvi Euphorbia cyparissias Chwasty szkodliwe i trujące Chwasty szkodliwe i trujące Najbardziej szkodliwe są chwasty trujące, powodujące zatrucia zwierząt. Do takich zalicza się: wilczomlecz sosnka (Euphorbia cyparissias), szalej jadowity (Cicuta virosa), jaskry jadowity (Ranunculus sceleratus) i ostry (Ranunculus acer). Cicuta virosa Ostrożeń błotny (Cirsium palustre) Ostrożeń warzywny (Cirsium oleraceum 4

5 Rola racjonalnego użytkowania możliwość regulowania florystycznego składu łąk i pastwisk przez stosowanie właściwego sposobu użytkowania i odpowiednio dobranego nawożenia Sposób użytkowania a skład roślinny % - wy udział w poroście Sposób użytkowania Traw Motylkowatych Innych (chwasty) Przy stałym koszeniu Po 5 latach użytkowania kośnopastwiskowego Idealny skład florystyczny runi użytków zielonych Zachowanie zwierząt na pastwisku Pasące się zwierzęta pobierają pokarm selektywnie *krowy i konie są wybredne i rzadko sięgają po inne rośliny niż trawy i motylkowate; *kozy natomiast przedkładają młode pędy krzewów i drzew ponad trawy. Konie Bydło Owce Kozy Trawy 90% 70% 60% 20% Mot. i zioła 4% 20% 30% 20% Inne 6% 10% 10% 60% Główne typy pastwisk Wypas ciągły (zwierzęta przebywają przez dłuższy okres na całej powierzchni pastwiska). Zaletą jest swobodny dostęp zwierząt do tej paszy którą najchętniej jedzą i najlepiej wykorzystują. Wadą jest nierównomierne wykorzystanie runi (zróżnicowana presja zwierząt) rośliny mogą być przepasione lub niedopasione. 20% 10% TRAWY MOTYLKOWATE ZIOŁA 70% Wypas ciągły Zwierzęta mają nieograniczony dostęp do całej powierzchni pastwiska. 5

6 Wypas wolny Wypas wolny (ciągły) Systemy wypasu Najpowszechniej stosowanym i najbardziej efektywnym jest system rotacyjny, polegający na systematycznym spasaniu runi z określonych części pastwiska sposobem kwaterowym lub dawkowania paszy. Główne typy pastwisk Wypas kwaterowy (rotacyjny) Zwierzęta mają dostęp tylko do ograniczonej powierzchni pastwiska (kwatery) i po wypasieniu jej przechodzą na następne Intensywne formy wypasu kwaterowego dają równomierne wykorzystanie paszy z pastwiska Wypas kwaterowy (rotacyjny) W tym systemie pastwisko jest podzielone na mniejsze kwatery gdzie obciążenie zwierząt jest większe a czas wypasu krótki. Pastwisko kwaterowe racjonalny i intensywny sposób wypasu w systemie rotacyjnym; polega na podzieleniu pastwiska za pomocą ogrodzeń na 4-14, a nawet więcej równych powierzchniowo kwater i kolejnym spasaniu na nich runi 6

7 Obliczenie wielkości kwatery Kwatera winna być dopasowana do wielkości stada i wydajności pastwiska. Zwierzęta nie powinny przebywać na jednej kwaterze nie dłużej niż 3 dni. Obliczenie wielkości kwatery W rotacyjnym systemie wypasu minimalna ilość kwater to 10. Wynika to z konieczności dostatecznego okresu spoczynku w okresie letnim, kiedy ruń rośnie wolniej. Wtedy okres spoczynku runi (odrastania) wynosi 30 dni i więcej. Obliczenie wielkości kwatery Jak obliczyć ilość i wielkość kwater? Masa zwierząt krowa zjada dziennie trawę w ilości około 3-3,5% własnej masy (s.m.) owca zjada dziennie trawę w ilości ok. 3,5-4% własnej masy (s.m.) Średnia ilość paszy na pastwisku wysokość runi (cm) x 100 kg/ha = = kg/ha s.m. Obliczenie wielkości kwatery Przykład: stado 15 krów o wadze ok. 500 kg 500 kg x 0,03 = 15 kg/dzień 15 cm ruń pastwiska x 100 kg s.m. = kg/ha kg x 0,66 (ok. 1/3 zostaje) = kg s.m. (dyspozycyjne) 1 000/15 ~66 krów/dzień/ha Planowana rotacja co 3 dni więc: 66/ 3 = 22 krowy na 1 ha pastwiska Dla stada 15 krów trzeba więc kwaterę o pow. ok. 0,7 ha Obliczenie wielkości kwatery i liczby kwater Wielkość kwatery (ha) = Liczba szt. dużych x dzienna dawka z. m. (kg) x okres wypasu grupy (dni) Liczba kwater = Wykorzystany plon zielonej masy (kg ha -1 ) Okres spoczynku runi Okres wypasu grupy na kwaterze + Liczba grup Okres spoczynku runi dobre pastwisko w średnich warunkach klimatycznych w I rotacji (kwiecień - maj) ok dni, w II rotacji (czerwiec) ok dni, w III rotacji (lipiec) ok dni, w IV rotacji (sierpień) ok dni, w V rotacji (wrzesień) ok dni. dorosła krowa o masie ciała 500 kg (DJP) może zjeść dziennie kg zielonki (10-15 kg suchej masy) 7

8 Wypas kwaterowy dawkowany Wypas ten stanowi krok dalej w intensyfikacji wypasu. Kwater jest więcej i są mniejsze (lub czasowo wydzielone np. pastuchem elektrycznym). Wzrasta zatem obciążenie pastwiska a maleje czas wypasu. Wyliczenie na papierze powinno być jednak skorygowane w praktyce! Stanowi ono bowiem jedynie przymiarkę. Główne typy pastwisk Inne typy pastwisk Wypas pasowy Wypas pasowy duża ilość zwierząt w krótkim okresie czasu; zwykle jest stosowany na pastwiskach z roślinami jednorocznymi (trawy ale również niektóre poplony). Wypas pasowy Jest formą wypasu dawkowanego. Zwierzętom udostępnia się jedynie cześć (pas) runi pastwiska przez krótki okres czasu. Potem są przepędzane (przechodzą) dalej. Część spasiona Wypas pasowy Opasy na poplonie ścierniskowym 8

9 Inne typy pastwisk Inne typy pastwisk Wypas na uwięzi - palikowanie Wypas dozorowany Inne typy pastwisk Wypas grupowy Wypas grupowy W tym systemie grupy zwierząt o wyższych wymaganiach pokarmowych (np. produkujące mleko krowy) wchodzą pierwsze na pastwisko. Zjadają one tylko cześć zielonki z pastwiska a następna grupa wyjada pozostawioną cześć. Pierwsza grupa zjada więc najlepszą (górną) część roślin. Następne grupy zjadają mniej wartościową (dolną) część runi. Wypas grupowy może być stosowany dla więcej niż dwóch grup zwierząt w stadzie. Krowy zasuszone Jałówki Jałówki Krowy mleczne Krowy Inne typy pastwisk Pastwisko a rolnictwo ekologiczne Wypas wspólny Wypas wielu gatunków jednocześnie, np. owiec i bydła lub owiec i koni. Taki sposób wypasu może dać lepsze wykorzystanie runi pastwiskowej. Dla przykładu kozy preferują pędy krzewów i drzew, bydło i konie lubią wyższe trawy podczas gdy owce najniższe trawy. Podstawą rolnictwa ekologicznego jest zachowanie przyjaznych relacji między szeroko rozumianym rolnictwem (wpływ na glebę, rośliny i zwierzęta oraz ilość i jakość produkowanej żywności), a środowiskiem. Rolnictwo ekologiczne może się zatem rozwijać tylko w regionach, obszarach wiejskich i na użytkach rolnych o małym skażeniu środowiska, a takimi są z natury trwałe użytki zielone. 9

10 Pastwiska ekstensywne Działania polegają na stosowaniu niskonakładowego wypasu jako głównego sposobu użytkowania gruntów na półnaturalnych siedliskach, tradycyjnie zagospodarowanych jako pastwiska. Pastwiska ekstensywne Ekstensywnie użytkowane pastwiska odznaczają się bogatą roślinnością trawiastą, dużym udziałem roślinności zielnej, występowaniem rzadkich gatunków roślin. Wykazują one duże walory krajobrazowe, stanowią cenne siedliska dla ptaków i odznaczają się bogactwem owadów ze względu na duży udział roślin motylkowatych. Pastwiska ekstensywne Cele: ochrona zbiorowisk pastwiskowych o cennych walorach botanicznych i faunistycznych; promocja zrównoważonego użytkowania pastwiskowego i przeciwdziałanie nadmiernym wypasom, przekształcaniu w pastwiska intensywne lub grunty orne; Ekstensywne pastwiska nizinne wymogi opcji: Pastwiska nizinne z wypasem tradycyjnym przestrzeganie Zwykłej Dobrej Praktyki Rolniczej; ograniczenie nawożenia azotem ze wszystkich źródeł w ilości do 60 kg/ha/rok ochrona cennych siedlisk ptasich. Ekstensywne pastwiska nizinne sezon pastwiskowy od 20 maja do 15 października; na obszarach zalewowych termin wypasu dostosowany do specyficznych warunków, nie wcześniej niż w dwa tygodnie po ustąpieniu zalewu, wypas obejmie bydło, konie lub owce (a także inne zwierzęta, jeżeli jest to zgodne z celami ekologicznymi), przy obsadzie nie większej niż 1,0 DJP na ha, dopuszczalne jest tylko selektywne i miejscowe niszczenie uciążliwych chwastów (np. z zastosowaniem mazaków herbicydowych). Ekstensywne pastwiska górskie Wymogi opcji: Pastwiska górskie: przestrzeganie Zwykłej Dobrej Praktyki Rolniczej; wypas obejmuje bydło, konie i owce oraz inne zwierzęta, jeśli jest to zgodne z realizacją celów ekologicznych; sezon pastwiskowy trwa od 20 maja przez co najmniej 90 dni. 10

11 Ekstensywne pastwiska górskie dotyczy pastwisk położonych na obszarach powyżej 350 m n.p.m. Ograniczenia w nawożeniu (wybrane) Roczna dawka nawozu naturalnego nie może przekraczać jego ilości zawierającej 170 kg azotu całkowitego na 1 ha użytków rolnych ( Kodeks Dobrej Praktyki Rolniczej - Dawki i terminy stosowania nawozów naturalnych i mineralnych) Pakiet rolnictwo zrównoważone wykracza poza KDPR: maksymalne nawożenie gruntów ornych azotem do 150 kg a trwałych użytków zielonych do 120 kg N/ha/rok. Potrzeby nawozowe Zakładając średni plon suchej masy z pastwiska na poziomie 5 ton z ha potrzeby te wynoszą: N (azot) kg P (fosfor) kg K (potas) kg Ca (wapń) kg Mg (magnez) kg Rotacja składników pokarmowych w zależności od rodzaju zwierząt, czasu trwania wypasu [wg Kostucha] Grupa zwierząt Obsada [szt./ha] Czas wypasu %-wy zwrot w odchodach N P K Bydło młode 3, Bydło mleczne 2, Owce dojne Jarki Jagnięta Opasy Nawozy naturalne Obornik 0,5% azotu (N) 0,3% fosforu (P 2 O 5 ) 0,7% potasu (K 2 O) 0,5% wapnia (CaO) 0,19% magnezu (MgO) W 10 tonach znajduje się: 50 kg N, 30 kg P 2 O 5, 70 kg K 2 O, 50 kg CaO i 19 kg MgO. Przy 6-miesięcznym okresie przechowywania na 1 DJP, potrzeba 3,5 m 2 powierzchni płyty gnojowej. Nawozy naturalne Gnojówka W 1 m 3 starannie przechowywanej gnojówki znajduje się przeciętnie: 3-4 kg azotu (N) 7-10 kg potasu (K 2 O) Przy 4-miesięcznym okresie przechowywania na 1 DJP, potrzeba 2 m 3 pojemności zbiornika. Przy 6-miesięcznym okresie przechowywania na 1 DJP, potrzeba 3 m 3 pojemności zbiornika. 11

12 Nawozy naturalne Nawożenie Gnojowica W 1 m3 (1 tonie) gnojowicy znajduje się przeciętnie: 3-4 kg azotu (N) 2-3 kg fosforu (P2O5) 3-4 kg potasu (K 2O) oraz wapń, magnez, mikroelementy i substancja organiczna. Przy 4-miesięcznym okresie przechowywania na 1 DJP, potrzeba 7,5 m3 pojemności zbiornika. Przy 6-miesięcznym okresie przechowywania na 1 DJP, potrzeba 11 m3 pojemności zbiornika. Bydło (SD) na dobę pozostawia na pastwisku kg moczu i kg kału, tj. nawożenie dawką: 140 g N, 70 g P2O5 oraz 200 g K2O. Owca (1 sztuka) na dobę pozostawia na pastwisku 1 kg moczu i 2 kg kału, tj. nawożenie dawką: 24 g N, 5 g P2O5 oraz 20 g K2O. Bez koszaru Koszarzenie Składniki nawozowe w odchodach (g/szt./noc) Składnik Owce Bydło Azot (N) Fosfor (P2O5) 2,5 35 Potas (K 2O) Koszar luźny Koszar ciasny Koszar po wyjściu owiec Koszarzenie Składniki nawozowe w odchodach (kg/ha/noc) Składnik Koszar ciasny (1 owca/m2) Koszar średni (1 owca/2 m2) Azot (N) Fosfor (P2O5) 25 12,5 Potas (K 2O)

Systemy wypasu, obsada i obciążenie pastwiska

Systemy wypasu, obsada i obciążenie pastwiska Systemy wypasu, obsada i obciążenie pastwiska Zielonki należy podawać zwierzętom zaraz po skoszeniu. Składowanie przez dłuższy czas (kilka godzin) powoduje ich zagrzanie, co pogarsza wartość pokarmową

Bardziej szczegółowo

Mieszanki traw pastewnych:

Mieszanki traw pastewnych: Trawy Pastewne Mieszanki traw pastewnych: Nasze mieszanki powstały poprzez dobór najlepszych gatunków traw i nasion motylkowych. Wykorzystywane są dla potrzeb gospodarstw rolnych, prowadzących intensywną

Bardziej szczegółowo

Wiosenne nawożenie użytków zielonych

Wiosenne nawożenie użytków zielonych Wiosenne nawożenie użytków zielonych Najważniejszą czynnością na użytkach zielonych w okresie wiosny jest nawożenie. Dostatek wody pozimowej w tym okresie powoduje, że ruń (trawy, motylkowe i zioła) intensywnie

Bardziej szczegółowo

Stan i przewidywanie wykorzystania potencjału produkcyjnego TUZ w kraju dr hab. Jerzy Barszczewski, prof. nadzw.

Stan i przewidywanie wykorzystania potencjału produkcyjnego TUZ w kraju dr hab. Jerzy Barszczewski, prof. nadzw. Stan i przewidywanie wykorzystania potencjału produkcyjnego TUZ w kraju dr hab. Jerzy Barszczewski, prof. nadzw. 6. Konferencja Naukowa "WODA-ŚRODOWISKO-OBSZARY WIEJSKIE" Falenty, 27 28 listopada 2013

Bardziej szczegółowo

Wiosenne nawożenie użytków zielonych

Wiosenne nawożenie użytków zielonych Wiosenne nawożenie użytków zielonych Najważniejszą czynnością na użytkach zielonych w okresie wiosny jest nawożenie. Dostatek wody poziomowej w tym okresie powoduje, że ruń (trawy, motylkowe i zioła) intensywnie

Bardziej szczegółowo

Nawożenie łąk pomaga zmaksymalizować ich wydajność!

Nawożenie łąk pomaga zmaksymalizować ich wydajność! .pl https://www..pl Nawożenie łąk pomaga zmaksymalizować ich wydajność! Autor: Karol Bogacz Data: 31 maja 2017 Nawożenie łąk pozwala na maksymalizację uzyskanego plonu masy oraz lepszą jakość koszonych

Bardziej szczegółowo

ARKUSZ EGZAMINACYJNY ETAP PRAKTYCZNY EGZAMINU POTWIERDZAJĄCEGO KWALIFIKACJE ZAWODOWE CZERWIEC 2010

ARKUSZ EGZAMINACYJNY ETAP PRAKTYCZNY EGZAMINU POTWIERDZAJĄCEGO KWALIFIKACJE ZAWODOWE CZERWIEC 2010 Zawód: technik rolnik Symbol cyfrowy zawodu: 321[05] Numer zadania: 1 Arkusz zawiera informacje prawnie chronione do momentu rozpoczęcia egzaminu 321[05]-01-102 Czas trwania egzaminu: 180 minut ARKUSZ

Bardziej szczegółowo

Jadwiga Dębska Próchniak Lubelski Ośrodek Doradztwa Rolniczego w Końskowoli

Jadwiga Dębska Próchniak Lubelski Ośrodek Doradztwa Rolniczego w Końskowoli Plan rolno-środowiskowy. Jadwiga Dębska Próchniak Lubelski Ośrodek Doradztwa Rolniczego w Końskowoli Plan rolno-środowiskowy Rozporządzenie Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 6 sierpnia 2004 roku,

Bardziej szczegółowo

Trwałe użytki zielone: jak ocenić jakośc trawy?

Trwałe użytki zielone: jak ocenić jakośc trawy? .pl https://www..pl Trwałe użytki zielone: jak ocenić jakośc trawy? Autor: dr hab. inż. Rafał Bodarski Data: 13 kwietnia 2018 W niektórych gospodarstwach utrzymujących bydło, ze względu na warunki klimatyczno-siedliskowe,

Bardziej szczegółowo

Warunki przyznawania płatności, wymogi i sankcje za ich nieprzestrzeganie dla poszczególnych pakietów Programu rolnośrodowiskowego :

Warunki przyznawania płatności, wymogi i sankcje za ich nieprzestrzeganie dla poszczególnych pakietów Programu rolnośrodowiskowego : Warunki przyznawania płatności, wymogi i sankcje za ich nieprzestrzeganie dla poszczególnych pakietów Programu rolnośrodowiskowego : 1) Warunki szczegółowe przyznania płatności rolnośrodowiskowej w ramach

Bardziej szczegółowo

Pastwisko jako źródło paszy dla bydła mięsnego

Pastwisko jako źródło paszy dla bydła mięsnego https://www. Pastwisko jako źródło paszy dla bydła mięsnego Autor: dr hab. inż. Rafał Bodarski Data: 20 kwietnia 2018 Na obszarach, na których z przyczyn siedliskowych preferowane są trwałe użytki zielone,

Bardziej szczegółowo

KOLEKCJA MIESZANEK TRAW w 2013 i 2014 roku. Pole Doświadczalno-Wdrożeniowe w Pożogu II

KOLEKCJA MIESZANEK TRAW w 2013 i 2014 roku. Pole Doświadczalno-Wdrożeniowe w Pożogu II KOLEKCJA MIESZANEK TRAW w 2013 i 2014 roku. Pole Doświadczalno-Wdrożeniowe w Pożogu II 1. COUNTRY Energy 2020 późna z koniczyną - mieszanka o wysokiej koncentracji energii, do wieloletniego intensywnego

Bardziej szczegółowo

Szkolenie z zakresu stosowania nawozów BLOK 8

Szkolenie z zakresu stosowania nawozów BLOK 8 Szkolenie z zakresu stosowania nawozów BLOK 8 opracowanie: Kierownik DAOR OSChR mgr inż. Krzysztof Skowronek Starszy Specjalista DAOR OSChR mgr inż.. Grażyna Sroka Program szkolenia Blok 8. Określanie

Bardziej szczegółowo

Krowa na dobrej trawie

Krowa na dobrej trawie https://www. Krowa na dobrej trawie Autor: mgr inż. Joanna Soraja Tumanowicz Data: 25 kwietnia 2018 Odpowiednie wykorzystanie potencjału użytków zielonych poprzez przeprowadzenie ich renowacji, pozwoli

Bardziej szczegółowo

Zawartość składników pokarmowych w roślinach

Zawartość składników pokarmowych w roślinach Zawartość składników pokarmowych w roślinach Poszczególne rośliny różnią się zawartością składników pokarmowych zarówno w organach wegetatywnych, jak i generatywnych. Wynika to z różnych funkcji, jakie

Bardziej szczegółowo

TRAWY PRZYDATNE NA PASTWISKA I ICH UŻYTKOWANIE

TRAWY PRZYDATNE NA PASTWISKA I ICH UŻYTKOWANIE TRAWY PRZYDATNE NA PASTWISKA I ICH UŻYTKOWANIE Zielonka pastwiskowa jest jedną z najlepszych, jeśli nie najlepszą paszą zaliczaną do objętościowych soczystych. Krowa może jej pobrać dziennie nawet do 70

Bardziej szczegółowo

(Ustawa z dnia 10 lipca 2007 r. o nawozach i nawożeniu Art. 17 ust. 3)

(Ustawa z dnia 10 lipca 2007 r. o nawozach i nawożeniu Art. 17 ust. 3) Załącznik nr 9 Minimalne wymogi dotyczące nawozów i środków ochrony roślin 1. Pakiet 1. Rolnictwo zrównoważone - Wymóg 4 - dotyczy 8.2.10.5.1.4.1.2. Minimum requirements for fertilisers and pesticides

Bardziej szczegółowo

Funkcje trwałych użytków zielonych

Funkcje trwałych użytków zielonych Jerzy Barszczewski, Barbara Wróbel, Stanisław Twardy Instytut Technologiczno-Przyrodniczy w Falentach www.itp.edu.pl Centralna Biblioteka Rolnicza, 30.09. 2015 r. Funkcje TUZ Udział TUZ w strukturze UR

Bardziej szczegółowo

wsp. przeliczeniowy TUZ II 0 1,60 0 1,30 IIIa 1 1,45 IIIb 2 1,25

wsp. przeliczeniowy TUZ II 0 1,60 0 1,30 IIIa 1 1,45 IIIb 2 1,25 1 1. Oblicz powierzchnię przeliczeniową oraz wskaźnik bonitacji gleb na podstawie poniższych danych Powierzchnia przeliczeniowa, Wskaźnik bonitacji gleb, Informacje i powierzchni i użytkowaniu gruntów

Bardziej szczegółowo

TRAWY, KTÓRE DAJĄ WIĘCEJ MLEKA

TRAWY, KTÓRE DAJĄ WIĘCEJ MLEKA MIESZANKI TRAW OST TRAWY, KTÓRE DAJĄ WIĘCEJ MLEKA wysokie plony o świetnych parametrach jakościowych Mieszanki OST produkowane są przez holenderską firmę Barenbrug światowego lidera na rynku traw. Tworzące

Bardziej szczegółowo

3. Technologia uprawy pszenicy ozimej Produkcja i plony Odmiany pszenicy Zmianowanie Termin siewu

3. Technologia uprawy pszenicy ozimej Produkcja i plony Odmiany pszenicy Zmianowanie Termin siewu SPIS TREŚCI ROZDZIAŁ I ZBOŻA... 11 1. Biologia zbóż... 11 1.1. Pochodzenie i udomowienie zbóż... 11 1.1.1. Pszenica... 13 1.1.2. Jęczmień... 14 1.1.3. Żyto... 15 1.1.4. Owies... 15 1.1.5. Pszenżyto...

Bardziej szczegółowo

Więcej białka, większy zysk

Więcej białka, większy zysk Więcej białka, większy zysk Wiemy, co w trawach piszczy NARESZCZIE! Dzięki wieloletniej pracy Działu Badań i Rozwoju Barenbrug hodowcy bydła i producenci mleka otrzymują rewolucyjne mieszanki do produkcji

Bardziej szczegółowo

Aktualne problemy nawożenia roślin w kontekście ograniczenia skażenia wód. Anna Kocoń Zakład Żywienia Roślin i Nawożenia IUNG - PIB w Puławach

Aktualne problemy nawożenia roślin w kontekście ograniczenia skażenia wód. Anna Kocoń Zakład Żywienia Roślin i Nawożenia IUNG - PIB w Puławach Aktualne problemy nawożenia roślin w kontekście ograniczenia skażenia wód Anna Kocoń Zakład Żywienia Roślin i Nawożenia IUNG - PIB w Puławach Plan prezentacji Podstawy żywienia roślin Potrzeby pokarmowe

Bardziej szczegółowo

Pozostałe wymogi dotyczące ochrony siedlisk lęgowych ptaków i ochrony cennych siedlisk na obszarach Natura 2000 i poza obszarami Natura 2000

Pozostałe wymogi dotyczące ochrony siedlisk lęgowych ptaków i ochrony cennych siedlisk na obszarach Natura 2000 i poza obszarami Natura 2000 Załącznik nr 7 Pozostałe wymogi dotyczące ochrony siedlisk lęgowych ptaków i ochrony cennych siedlisk na obszarach Natura 2000 i poza obszarami Natura 2000 Dotyczy 8.2.10.3.4.1. Opis rodzaju operacji 5.

Bardziej szczegółowo

Kiedy zacząć sezon pastwiskowy i jak się do niego przygotować?

Kiedy zacząć sezon pastwiskowy i jak się do niego przygotować? https://www. Kiedy zacząć sezon pastwiskowy i jak się do niego przygotować? Autor: mgr inż. Dorota Kolasińska Data: 24 kwietnia 2017 W tym roku wiosna przyszła wyjątkowo szybko. Pastwiska ledwo się zazieleniły,

Bardziej szczegółowo

ZMIANY ORGANIZACYJNE W POLSKIM ROLNICTWIE I ICH SKUTKI ŚRODOWISKOWE. Jan Kuś Mariusz Matyka

ZMIANY ORGANIZACYJNE W POLSKIM ROLNICTWIE I ICH SKUTKI ŚRODOWISKOWE. Jan Kuś Mariusz Matyka ZMIANY ORGANIZACYJNE W POLSKIM ROLNICTWIE I ICH SKUTKI ŚRODOWISKOWE Jan Kuś Mariusz Matyka Warszawa, kwiecień, 2014 Plan prezentacji 1. Specjalizacja w produkcji rolniczej i jej konsekwencje środowiskowe:

Bardziej szczegółowo

Systemy produkcji ekologicznej

Systemy produkcji ekologicznej WYKŁDY Systemy produkcji ekologicznej 1. Zarys historyczny. Nowe tendencje i kierunki rozwoju rolnictwa ekologicznego. Podstawy prawne rolnictwa ekologicznego. 2. Ogólne zasady funkcjonowania rolnictwa

Bardziej szczegółowo

Ochrona siedlisk w ramach działań przyrodniczych

Ochrona siedlisk w ramach działań przyrodniczych Ochrona siedlisk w ramach działań przyrodniczych 4-5 listopada 2010 r. Leszno MRiRW, Departament Płatności Bezpośrednich Wydział Środowiska i Działań Rolnośrodowiskowych Zakres prezentacji Ogólne informacje

Bardziej szczegółowo

Rośliny motylkowate stosowane na użytki zielone. Dr Barbara Borawska-Jarmułowicz

Rośliny motylkowate stosowane na użytki zielone. Dr Barbara Borawska-Jarmułowicz Rośliny motylkowate stosowane na użytki zielone Dr Barbara Borawska-Jarmułowicz Systematyka botaniczna rośliny motylkowate drobnonasienne Rodzina motylkowate (bobowate) Fabaceae Lindl. (Papilionaceae Hall.,

Bardziej szczegółowo

Nasza ERA przykład gospodarstwa biodynamicznego w Juchowie. dr Anna Szumełda, Fundacja im. Stanisława Karłowskiego

Nasza ERA przykład gospodarstwa biodynamicznego w Juchowie. dr Anna Szumełda, Fundacja im. Stanisława Karłowskiego Nasza ERA przykład gospodarstwa biodynamicznego w Juchowie dr Anna Szumełda, Fundacja im. Stanisława Karłowskiego Projekt Wiejski Juchowo wieś Juchowo Projekt Wiejski Juchowo Fundacja im. Stanisława Karłowskiego

Bardziej szczegółowo

Czy wypasanie bydła wystarczy, żeby uzyskać dobre mięso?

Czy wypasanie bydła wystarczy, żeby uzyskać dobre mięso? .pl Czy wypasanie bydła wystarczy, żeby uzyskać dobre mięso? Autor: mgr inż. Dorota Kolasińska Data: 12 kwietnia 2016 Wypasanie bydła jest głównym elementem ekstensywnego systemu chowu, który polega na

Bardziej szczegółowo

a. ph, zawartości makroskładników (P, K, Mg) w 700 próbkach gleby, b. zawartości metali ciężkich (Pb, Cd, Zn, Cu, Ni i Cr ) w 10 próbkach gleby,

a. ph, zawartości makroskładników (P, K, Mg) w 700 próbkach gleby, b. zawartości metali ciężkich (Pb, Cd, Zn, Cu, Ni i Cr ) w 10 próbkach gleby, Okręgowa Stacja Chemiczno Rolnicza w Gliwicach odebrała i wykonała badanie próbek glebowych z obszaru użytków rolnych Powiatu Raciborskiego w Gminie Krzanowice z powierzchni 1670,94 ha. Odebrano z terenu

Bardziej szczegółowo

Nawożenie zbóż jarych i trwałych użytków zielonych azotem!

Nawożenie zbóż jarych i trwałych użytków zielonych azotem! https://www. Nawożenie zbóż jarych i trwałych użytków zielonych azotem! Autor: mgr inż. Kamil Młynarczyk Data: 13 kwietnia 2018 Zwiększający się ciągle poziom intensywności uprawy zbóż prowadzi do stabilizacji

Bardziej szczegółowo

Szkolenie z zakresu stosowania nawozów BLOK 5

Szkolenie z zakresu stosowania nawozów BLOK 5 Szkolenie z zakresu stosowania nawozów BLOK 5 opracowanie: Kierownik DAOR OSChR mgr inż. Krzysztof Skowronek Starszy Specjalista DAOR OSChR mgr inż.. Grażyna Sroka Program szkolenia Blok 5. Zasady stosowania

Bardziej szczegółowo

Wysokość zmniejszeń płatności rolnośrodowiskowych dokonywanych w ramach pakietów lub wariantów

Wysokość zmniejszeń płatności rolnośrodowiskowych dokonywanych w ramach pakietów lub wariantów Załącznik nr 7 Wysokość zmniejszeń płatności rolnośrodowiskowych dokonywanych w ramach pakietów lub wariantów Rodzaj uchybienia 1 2 I. Pakiet 1. Rolnictwo zrównoważone Wariant 1.1. Zrównoważony system

Bardziej szczegółowo

ARKUSZ EGZAMINACYJNY

ARKUSZ EGZAMINACYJNY Zawód: technik rolnik Symbol cyfrowy: 321 [05] 321 [05]-01-081 Numer zadania: 1 Czas trwania egzaminu: 180 minut ARKUSZ EGZAMINACYJNY ETAP PRAKTYCZNY EGZAMINU POTWIERDZAJĄCEGO KWALIFIKACJE ZAWODOWE Informacje

Bardziej szczegółowo

KARTA INFORMACYJNA INFORMACJE OGÓLNE. Nazwa handlowa: siarkomax agro. nawóz WE siarkowo-wapniowy dwuwodny siarczan wapnia CaSO 4 2 H 2O.

KARTA INFORMACYJNA INFORMACJE OGÓLNE. Nazwa handlowa: siarkomax agro. nawóz WE siarkowo-wapniowy dwuwodny siarczan wapnia CaSO 4 2 H 2O. KARTA INFORMACYJNA INFORMACJE OGÓLNE Nazwa handlowa: Produkt: Dostępne formy: Przeznaczenie: Rośliny: Szczególnie polecany: Dokumenty potwierdzające jakość: siarkomax agro nawóz WE siarkowo-wapniowy dwuwodny

Bardziej szczegółowo

Pielęgnacja plantacji

Pielęgnacja plantacji PRODUKCJA ROŚLINNA CZĘŚĆ III TECHNOLOGIE PRODUKCJI ROŚLINNEJ Podręcznik dla uczniów szkół kształcących w zawodzie technik rolnik Praca zbiorowa pod redakcją prof. Witolda Grzebisza WYDANIE I HORTPRESS

Bardziej szczegółowo

ROZPORZĄDZENIE MINISTRA ROLNICTWA I ROZWOJU WSI 1) z dnia 11 marca 2010 r.

ROZPORZĄDZENIE MINISTRA ROLNICTWA I ROZWOJU WSI 1) z dnia 11 marca 2010 r. Dziennik Ustaw Nr 39 3281 Poz. 210 210 ROZPORZĄDZENIE MINISTRA ROLNICTWA I ROZWOJU WSI z dnia 11 marca 2010 r. w sprawie szczegółowych wymagań, jakie powinny spełniać wnioski o przyznanie płatności z tytułu

Bardziej szczegółowo

a. ph, zawartości makroskładników (P, K, Mg) w 899 próbkach gleby, b. zawartości metali ciężkich (Pb, Cd, Zn, Cu, Ni i Cr ) w 12 próbkach gleby,

a. ph, zawartości makroskładników (P, K, Mg) w 899 próbkach gleby, b. zawartości metali ciężkich (Pb, Cd, Zn, Cu, Ni i Cr ) w 12 próbkach gleby, Okręgowa Stacja Chemiczno Rolnicza w Gliwicach odebrała i wykonała badanie próbek glebowych z obszaru użytków rolnych Powiatu Raciborskiego w Gminie Krzyżanowice z powierzchni 1577ha. odebrano z terenu

Bardziej szczegółowo

Wraz z początkiem wypasu pojawia się tężyczka!

Wraz z początkiem wypasu pojawia się tężyczka! .pl https://www..pl Wraz z początkiem wypasu pojawia się tężyczka! Autor: mgr inż. Dorota Kolasińska Data: 12 maja 2017 Pogoda w tym roku nie pozwoliła hodowcom rozpocząć wypasu pod koniec kwietnia. Trawa

Bardziej szczegółowo

ZWYKŁA DOBRA PRAKTYKA ROLNICZA IRENA DUER

ZWYKŁA DOBRA PRAKTYKA ROLNICZA IRENA DUER ZWYKŁA DOBRA PRAKTYKA ROLNICZA IRENA DUER Zakres prezentacji Definicja ZDPR Podstawy prawne ZDPR Jaki jest cel upowszechniania ZDPR Kto ma obowiązek przestrzegać ZDPR Zakres ZDPR Kto kontroluje ZDPR Definicja

Bardziej szczegółowo

Nawozy naturalne i organiczne współczesne zasady stosowania. Anna Kocoń Zakład Żywienia Roślin i Nawożenia IUNG - PIB w Puławach

Nawozy naturalne i organiczne współczesne zasady stosowania. Anna Kocoń Zakład Żywienia Roślin i Nawożenia IUNG - PIB w Puławach Nawozy naturalne i organiczne współczesne zasady stosowania Anna Kocoń Zakład Żywienia Roślin i Nawożenia IUNG - PIB w Puławach Nawozy Zgodnie z ustawą z dnia 10 lipca 2007 r. o nawozach i nawożeniu (Dz.

Bardziej szczegółowo

Zasady żywienia krów mlecznych

Zasady żywienia krów mlecznych Zasady żywienia krów mlecznych Żywienie jest najważniejszym czynnikiem środowiskowym wpływającym na ilość i jakość mleka. Prawidłowe żywienie polega na zastosowaniu takich pasz (pod względem ilości i jakości),

Bardziej szczegółowo

Szkoła Główna Gospodarstwa Wiejskiego w Warszawie

Szkoła Główna Gospodarstwa Wiejskiego w Warszawie Szkoła Główna Gospodarstwa Wiejskiego w Warszawie Przyrodnicze uwarunkowania do produkcji biomasy na cele energetyczne ze szczególnym uwzględnieniem produkcji biogazu rolniczego Dr inż. Magdalena Szymańska

Bardziej szczegółowo

a. ph, zawartości makroskładników (P, K, Mg) w 956 próbkach gleby, b. zawartości metali ciężkich (Pb, Cd, Zn, Cu, Ni i Cr ) w 14 próbkach gleby,

a. ph, zawartości makroskładników (P, K, Mg) w 956 próbkach gleby, b. zawartości metali ciężkich (Pb, Cd, Zn, Cu, Ni i Cr ) w 14 próbkach gleby, Okręgowa Stacja Chemiczno Rolnicza w Gliwicach odebrała i wykonała badanie próbek glebowych z obszaru użytków rolnych Powiatu Raciborskiego w Gminie Pietrowice Wielkie z powierzchni 2018 ha. Odebrano z

Bardziej szczegółowo

Europejski Fundusz Rolny na rzecz Rozwoju Obszarów Wiejskich: Europa inwestująca w obszary wiejskie DZIAŁANIE ROLNO-ŚRODOWISKOWO-KLIMATYCZNE

Europejski Fundusz Rolny na rzecz Rozwoju Obszarów Wiejskich: Europa inwestująca w obszary wiejskie DZIAŁANIE ROLNO-ŚRODOWISKOWO-KLIMATYCZNE Pakiet 4. Cenne siedliska i zagrożone gatunki ptaków na obszarach Natura 2000 Działanie rolno-środowiskowo-klimatyczne Pakiet 4. Cenne siedliska i zagrożone gatunki ptaków na obszarach Natura 2000 ma na

Bardziej szczegółowo

EGZAMIN POTWIERDZAJĄCY KWALIFIKACJE W ZAWODZIE Rok 2019 CZĘŚĆ PRAKTYCZNA

EGZAMIN POTWIERDZAJĄCY KWALIFIKACJE W ZAWODZIE Rok 2019 CZĘŚĆ PRAKTYCZNA Arkusz zawiera informacje prawnie chronione do momentu rozpoczęcia egzaminu Układ graficzny CKE 2019 Nazwa kwalifikacji: Organizacja i nadzorowanie produkcji rolniczej Oznaczenie kwalifikacji: R.16 Numer

Bardziej szczegółowo

Nawożenie warzyw w uprawie polowej. Dr Kazimierz Felczyński Instytut Ogrodnictwa Skierniewice

Nawożenie warzyw w uprawie polowej. Dr Kazimierz Felczyński Instytut Ogrodnictwa Skierniewice Nawożenie warzyw w uprawie polowej Dr Kazimierz Felczyński Instytut Ogrodnictwa Skierniewice Roślinom do prawidłowego wzrostu i rozwoju niezbędne są pierwiastki chemiczne pobrane z gleby i powietrza, nazywane

Bardziej szczegółowo

DOBRE PRAKTYKI ROLNICZE NA OBSZARACH SZCZEGÓLNIE NARAŻONYCH NA AZOTANY POCHODZENIA ROLNICZEGO, TZW. OSN

DOBRE PRAKTYKI ROLNICZE NA OBSZARACH SZCZEGÓLNIE NARAŻONYCH NA AZOTANY POCHODZENIA ROLNICZEGO, TZW. OSN DOBRE PRAKTYKI ROLNICZE NA OBSZARACH SZCZEGÓLNIE NARAŻONYCH NA AZOTANY POCHODZENIA ROLNICZEGO, TZW. OSN Zasady możliwości ubiegania się o płatności w ramach niektórych działań PROW 2007-2013 i PROW 2014-2020

Bardziej szczegółowo

Nauczycielski plan dydaktyczny Przedmiot: produkcja roślinna KL 4TR

Nauczycielski plan dydaktyczny Przedmiot: produkcja roślinna KL 4TR Nauczycielski plan dydaktyczny Przedmiot: produkcja na KL 4TR Marlena Żywicka - Czaja Moduł dział L.p zakres treści Osiągnięcia ucznia Poziom Poziom podstawowy ponadpodstawowy I.Rośliny Lekcja -znać PSO

Bardziej szczegółowo

OCENA WYNIKÓW BADAŃ W GMINIE KUŹNIA RACIBORSKA. gleba lekka szt./ % 455/2200 0/0 119/26 53/12 280/61 3/1

OCENA WYNIKÓW BADAŃ W GMINIE KUŹNIA RACIBORSKA. gleba lekka szt./ % 455/2200 0/0 119/26 53/12 280/61 3/1 OCENA WYNIKÓW BADAŃ W GMINIE KUŹNIA RACIBORSKA Wyniki badań odczynu gleby i zawartości makroelementów w próbkach gleby przedstawiono w tabelach zasobności gleby ( Zestawienie zasobności gleby na obszarze

Bardziej szczegółowo

PRZEDMIOT ZLECENIA. Odebrano z terenu powiatu Raciborskiego próbki gleby i wykonano w Gminie Kornowac:

PRZEDMIOT ZLECENIA. Odebrano z terenu powiatu Raciborskiego próbki gleby i wykonano w Gminie Kornowac: PRZEDMIOT ZLECENIA Okręgowa Stacja Chemiczno Rolnicza w Gliwicach odebrała i wykonała badanie próbek glebowych z obszaru użytków rolnych Powiatu Raciborskiego na terenie Gminy Kornowac o powierzchni 598,25ha.

Bardziej szczegółowo

Nawozy rolnicze. fosfan.pl

Nawozy rolnicze. fosfan.pl Nawozy rolnicze fosfan.pl rolnictwo Nawóz granulowany chlorek potasu z dodatkiem soli magnezu K (Mg, S) 40 (5:12) KalPro 40 to nowoczesny nawóz potasowy z dodatkiem magnezu i siarki przeznaczony do stosowania

Bardziej szczegółowo

Zasady ustalania dawek nawozów

Zasady ustalania dawek nawozów Zasady ustalania dawek nawozów Celem nawożenia jest uzyskanie w określonych warunkach glebowo -agrotechnicznych największego plonu roślin o określonych parametrach jakości, z zachowaniem optymalnego poziomu

Bardziej szczegółowo

PRZEDMIOT ZLECENIA :

PRZEDMIOT ZLECENIA : PRZEDMIOT ZLECENIA : Okręgowa Stacja Chemiczno Rolnicza w Gliwicach odebrała i wykonała badanie próbek glebowych z obszaru użytków rolnych Powiatu Raciborskiego na terenie Gminy Racibórz o powierzchni

Bardziej szczegółowo

Szacowanie szkód w gospodarstwach rolnych SUSZA 2018

Szacowanie szkód w gospodarstwach rolnych SUSZA 2018 Szacowanie szkód w gospodarstwach rolnych SUSZA 2018 Szczegółowe wartości Klimatycznego Bilansu Wodnego (KBW) dla powiatów i gmin danego województwa. Mapa kategorii glebowych - Podgląd rozmieszczenia kategorii

Bardziej szczegółowo

Saletra amonowa. Skład: Azotu (N) 34%: Magnez (Mg) 0,2%

Saletra amonowa. Skład: Azotu (N) 34%: Magnez (Mg) 0,2% Saletra amonowa Azotu (N) 34%: Magnez (Mg) 0,2% Nawóz granulowany, klasa ziarnistości 1-3,15 mm. Saletra amonowa jest uniwersalnym nawozem azotowym. Można ją stosować pod wszystkie rośliny i na wszystkich

Bardziej szczegółowo

Jak określić dojrzałość bydła mlecznego?

Jak określić dojrzałość bydła mlecznego? .pl https://www..pl Jak określić dojrzałość bydła mlecznego? Autor: Tomasz Kodłubański Data: 23 maja 2017 Określenie dojrzałości hodowlanej bydła mlecznego jest dosyć skomplikowane. Zważywszy, że pod ocenę

Bardziej szczegółowo

Opas gniecionym jęczmieniem w systemie angielskim

Opas gniecionym jęczmieniem w systemie angielskim .pl https://www..pl Opas gniecionym jęczmieniem w systemie angielskim Autor: mgr inż. Dorota Kolasińska Data: 8 kwietnia 2018 System angielski, czyli opas gniecionym jęczmieniem, słomą jęczmienną i koncentratem

Bardziej szczegółowo

wapnowania regeneracyjnego gleb w Polsce

wapnowania regeneracyjnego gleb w Polsce Instytut Uprawy Nawożenia i Gleboznawstwa Państwowy Instytut Badawczy w Puławach Zakład Żywienia Roślin i Nawożenia Ocena zapotrzebowania na środki wapnujące oraz kosztów wapnowania regeneracyjnego gleb

Bardziej szczegółowo

Finansowanie programu

Finansowanie programu Plan Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2004-2006 Wpływ Krajowego Programu Rolnośrodowiskowego na ograniczenie zużycia środków ochrony roślin omasz Motyka Śląski Ośrodek Doradztwa Rolniczego 07.11.2005

Bardziej szczegółowo

KRAJOWY PROGRAM ROLNOŚRODOWISKOWY

KRAJOWY PROGRAM ROLNOŚRODOWISKOWY KRAJOWY PROGRAM ROLNOŚRODOWISKOWY 2004-2006 Beata Feledyn-Szewczyk IUNG-PIB w Puławach Plan prezentacji Podstawy prawne Cele programu rolnośrodowiskowego Warunki przystąpienia do programu Obszary wdrażania

Bardziej szczegółowo

Potrzeby pokarmowe 138 161 184 207 230

Potrzeby pokarmowe 138 161 184 207 230 Nawożenie kukurydzy Kukurydza jest rośliną mającą wysokie potrzeby pokarmowe. Najintensywniej pobiera ona azot i potas, ale w porównaniu z innymi roślinami potrzebuje także dużo wapnia i magnezu. Tempo

Bardziej szczegółowo

Technologie produkcji roślinnej praca zbiorowa. Rok wydania 1999 Liczba stron 437. Okładka ISBN Spis treści

Technologie produkcji roślinnej praca zbiorowa. Rok wydania 1999 Liczba stron 437. Okładka ISBN Spis treści Tytuł Technologie produkcji roślinnej Autor praca zbiorowa Wydawca PWRiL Rok wydania 1999 Liczba stron 437 Wymiary 235x165 Okładka miękka ISBN 83-09-01629 Spis treści 1. Wprowadzenie do technologii produkcji

Bardziej szczegółowo

INSTRUKCJA WYPEŁNIANIA TABEL W PEŁNYM PLANIE PROJEKTU DZIAŁANIE INWESTYCJE W GOSPODARSTWACH ROLNYCH SEKTOROWEGO PROGRAMU OPERACYJNEGO

INSTRUKCJA WYPEŁNIANIA TABEL W PEŁNYM PLANIE PROJEKTU DZIAŁANIE INWESTYCJE W GOSPODARSTWACH ROLNYCH SEKTOROWEGO PROGRAMU OPERACYJNEGO INSTRUKCJA WYPEŁNIANIA TABEL W PEŁNYM PLANIE PROJEKTU DZIAŁANIE INWESTYCJE W GOSPODARSTWACH ROLNYCH SEKTOROWEGO PROGRAMU OPERACYJNEGO RESTRUKTURYZACJA I MODERNIZACJA SEKTORA ŻYWNOŚCIOWEGO ORAZ ROZWÓJ OBSZARÓW

Bardziej szczegółowo

Kodeks Dobrej Praktyki Rolniczej - 2002 -

Kodeks Dobrej Praktyki Rolniczej - 2002 - Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi Ministerstwo Środowiska Kodeks Dobrej Praktyki Rolniczej - 2002 - Zespół redakcyjny: Instytut Uprawy Nawożenia i Gleboznawstwa 1. Doc. dr hab. Irena Duer 2. Prof.

Bardziej szczegółowo

Bilans fosforu i potasu w zmianowaniu jako narzędzie efektywnej gospodarki azotem. Witold Grzebisz Uniwersytet Przyrodniczy w Poznaniu

Bilans fosforu i potasu w zmianowaniu jako narzędzie efektywnej gospodarki azotem. Witold Grzebisz Uniwersytet Przyrodniczy w Poznaniu Bilans fosforu i potasu w zmianowaniu jako narzędzie efektywnej gospodarki azotem Witold Grzebisz Uniwersytet Przyrodniczy w Poznaniu Zakres tematyczny 1. Czynniki plonotwórcze hierarchia; 2. Krytyczne

Bardziej szczegółowo

Mieszanki poplonowe traw idealne na pasze objętościowe!

Mieszanki poplonowe traw idealne na pasze objętościowe! https://www. Mieszanki poplonowe traw idealne na pasze objętościowe! Autor: Małgorzata Srebro Data: 11 lipca 2018 Sporym problemem w obecnym sezonie wegetacyjnym jest niedobór pasz objętościowych. Dobrym

Bardziej szczegółowo

Metody renowacji trwałych użytków zielonych Podstawową paszą stosowaną w żywieniu przeżuwaczy są pasze objętościowe. Powinny one stanowić min.

Metody renowacji trwałych użytków zielonych Podstawową paszą stosowaną w żywieniu przeżuwaczy są pasze objętościowe. Powinny one stanowić min. Metody renowacji trwałych użytków zielonych Podstawową paszą stosowaną w żywieniu przeżuwaczy są pasze objętościowe. Powinny one stanowić min. 60% udział dawki pokarmowej dla bydła. Mogą to być zakonserwowane

Bardziej szczegółowo

Mieszanka traw na gleby suche: energia na start

Mieszanka traw na gleby suche: energia na start https://www. Mieszanka traw na gleby suche: energia na start Autor: Joanna Soraja Tumanowicz Data: 20 kwietnia 2018 Sezon wiosenny można uznać za otwarty, a wraz z nim zabiegi na użytkach zielonych, które,

Bardziej szczegółowo

RACJONALNE UŻYTKOWANIE PASTWISK NIŻOWYCH

RACJONALNE UŻYTKOWANIE PASTWISK NIŻOWYCH INSTYTUT TECHNOLOGICZNO-PRZYRODNICZY Zakład Użytków Zielonych Jerzy BARSZCZEWSKI, Zbigniew WASILEWSKI, Michał MENDRA RACJONALNE UŻYTKOWANIE PASTWISK NIŻOWYCH Falenty 2015 WYDAWNICTWO ITP INSTYTUT TECHNOLOGICZNO-PRZYRODNICZY

Bardziej szczegółowo

DZIENNICZEK PRAKTYK ZAWODOWYCH

DZIENNICZEK PRAKTYK ZAWODOWYCH DZIENNICZEK PRAKTYK ZAWODOWYCH ZAWÓD: TECHNIK ROLNIK 314207 Zespół Szkół Nr 1 im. Batalionów Chłopskich, 95-011 Bratoszewice, Plac Staszica 14 tel. 42/719 89 83, faks 42/719 66 77 2 I. DANE OSOBOWE DOTYCZĄCE

Bardziej szczegółowo

Dyrektywa azotanowa. Program działań mających na celu ograniczenie odpływu azotu ze źródeł rolniczych. Agromax

Dyrektywa azotanowa. Program działań mających na celu ograniczenie odpływu azotu ze źródeł rolniczych. Agromax Dyrektywa azotanowa Program działań mających na celu ograniczenie odpływu azotu ze źródeł rolniczych Agromax 21 02 2019 mgr inz Mariola Piotrowska WODR Poznan 1 Terminy stosowania nawozów pod określone

Bardziej szczegółowo

LUBELSKA IZBA ROLNICZA

LUBELSKA IZBA ROLNICZA LUBELSKA IZBA ROLNICZA EWIDENCJA ZABIEGÓW AGROTECHNICZNYCH ZWIĄZANYCH Z NAWOŻENIEM AZOTEM Nazwisko i imię Miejscowość... Gmina.. Nr Ewid. Gosp.. Ewidencja powinna być przechowywana co najmniej przez okres

Bardziej szczegółowo

Czy ekologiczny chów bydła mięsnego jest opłacalny?

Czy ekologiczny chów bydła mięsnego jest opłacalny? .pl https://www..pl Czy ekologiczny chów bydła mięsnego jest opłacalny? Autor: Elżbieta Sulima Data: 3 stycznia 2016 Ekologiczny chów bydła mięsnego korzystnie wpływa nie tylko na środowisko, ale też chroni

Bardziej szczegółowo

Nawożenie borówka amerykańska

Nawożenie borówka amerykańska Nawożenie borówka amerykańska Borówka amerykańska Jeśli borykasz się z problemem nawożenia borówki jak i jagody kamczackiej napisz do nas. Przygotujemy odpowiednie zalecenia nawozowe na dowolny okres roku

Bardziej szczegółowo

Jakość plonu a równowaga składników pokarmowych w nawożeniu

Jakość plonu a równowaga składników pokarmowych w nawożeniu Jakość plonu a równowaga składników pokarmowych w nawożeniu Jan Łabętowicz, Wojciech Stępień 1. Względność pojęcia jakości plonu 2. Miejsce nawożenia w kształtowaniu jakości plonów 3. Azot jako główny

Bardziej szczegółowo

Bez fosforu w kukurydzy ani rusz!

Bez fosforu w kukurydzy ani rusz! .pl https://www..pl Bez fosforu w kukurydzy ani rusz! Autor: mgr inż. Kamil Młynarczyk Data: 18 kwietnia 2018 Kukurydza posiada jedne z największych potrzeb pokarmowych ze wszystkich zbóż. Największe zapotrzebowanie

Bardziej szczegółowo

Nawożenie kukurydzy. Adam Majewski Agroservice Kukurydza

Nawożenie kukurydzy. Adam Majewski Agroservice Kukurydza Nawożenie kukurydzy Adam Majewski Agroservice Kukurydza Nawożenie startowe to podstawa powodzenia uprawy kukurydzy Jakie formy nawozu stosować? P2O5 i NH4 (+mikroelementy) plon zwykle wyższy o 0,5-1,5

Bardziej szczegółowo

WYMAGANIA EDUKACYJNE PRODUKCJA ROŚLINNA Technikum Rolnicze

WYMAGANIA EDUKACYJNE PRODUKCJA ROŚLINNA Technikum Rolnicze WYMAGANIA EDUKACYJNE PRODUKCJA ROŚLINNA Technikum Rolnicze Klasa IV Opracowała: Ewelina Krystowczyk DZIAŁ: TRWAŁE UŻYTKI ROLNE korzysta z różnych źródeł wiedzy rolniczej zna: cechy wyróżniające TUZ, czynniki

Bardziej szczegółowo

Ochrona kulika wielkiego w ramach działania rolnośrodowiskowo-klimatycznego

Ochrona kulika wielkiego w ramach działania rolnośrodowiskowo-klimatycznego Ochrona kulika wielkiego w ramach działania rolnośrodowiskowo-klimatycznego Szkolenie organizowane w ramach projektu Realizacja Krajowego Planu Ochrony Kulika Wielkiego etap I Fot. M. Maluśkiewicz Fot.

Bardziej szczegółowo

I: WARUNKI PRODUKCJI RO

I: WARUNKI PRODUKCJI RO SPIS TREŚCI Część I: WARUNKI PRODUKCJI ROŚLINNEJ Rozdział 1. Uwarunkowania produkcyjne XXI wieku 1.1. Potrzeby i ograniczenia technologii produkcji roślinnej 1.1.1. Nowe kierunki produkcji rolnej 1.1.2.

Bardziej szczegółowo

Programy rolnośrodowiskowe chroniące wody i bioróżnorodność w okresie programowania 2007-2013 stan wdrażania na 2012

Programy rolnośrodowiskowe chroniące wody i bioróżnorodność w okresie programowania 2007-2013 stan wdrażania na 2012 Programy rolnośrodowiskowe chroniące wody i bioróżnorodność w okresie programowania 2007-2013 stan wdrażania na 2012 Ewa Szymborska, MRiRW Kliknij, aby edytować styl wzorca podtytułu Kluczbork 11-12.04.2012

Bardziej szczegółowo

Komunikat z dnia 2 sierpnia 2010 r.

Komunikat z dnia 2 sierpnia 2010 r. Komunikat z dnia 2 sierpnia 2010 r. Okręgowej Stacji Chemiczno-Rolniczej w Białymstoku dotyczący badań agrochemicznych w drugim półroczu 2010 roku I. Opracowywanie i opiniowanie planów nawożenia dla dużych

Bardziej szczegółowo

Zasobność gleby. gleba lekka szt./ % /810,64 0/0 107/15 332/47 268/38 0/0 16/29 0/0 3/19 0/0 13/81 0/0. szt./ %

Zasobność gleby. gleba lekka szt./ % /810,64 0/0 107/15 332/47 268/38 0/0 16/29 0/0 3/19 0/0 13/81 0/0. szt./ % OCENA WYNIKÓW BADAŃ W GMINIE KUŹNIA RACIBORSKA Wyniki badań makro- i mikroelementów przedstawiono w tabelach zasobności gleby ( Zestawienie zasobności gleby na terenie gminy Kuźnia Raciborska i w Zestawieniu

Bardziej szczegółowo

DLACZEGO NIE POWINNO SIĘ SPRZEDAWAĆ I SPALAĆ SŁOMY. Zagospodarowanie resztek pożniwnych i poprawienie struktury gleby

DLACZEGO NIE POWINNO SIĘ SPRZEDAWAĆ I SPALAĆ SŁOMY. Zagospodarowanie resztek pożniwnych i poprawienie struktury gleby DLACZEGO NIE POWINNO SIĘ SPRZEDAWAĆ I SPALAĆ SŁOMY Zagospodarowanie resztek pożniwnych i poprawienie struktury gleby Substancja organiczna po wprowadzeniu do gleby ulega przetworzeniu i rozkładowi przez

Bardziej szczegółowo

Wapnowanie gleby po żniwach - wybierz dobry nawóz!

Wapnowanie gleby po żniwach - wybierz dobry nawóz! .pl https://www..pl Wapnowanie gleby po żniwach - wybierz dobry nawóz! Autor: Małgorzata Srebro Data: 5 czerwca 2018 Okres pożniwny to idealny czas na wapnowanie gleby. Na efektywność tego zabiegu, oprócz

Bardziej szczegółowo

Potas niezbędny składnik pokarmowy zapewniający wysoki plon i dobrą jakość buraka cukrowego

Potas niezbędny składnik pokarmowy zapewniający wysoki plon i dobrą jakość buraka cukrowego Potas niezbędny składnik pokarmowy zapewniający wysoki plon i dobrą jakość buraka cukrowego Potas jest niezbędnym składnikiem do wytworzenia wysokiego plonu, w tym głównie cukru (sacharozy). Składnik ten

Bardziej szczegółowo

STAN WŁAŚCIWOŚCI AGROCHEMICZNYCH GLEB I ZANIECZYSZCZEŃ METALAMI CIĘŻKIMI GRUNTÓW NA UŻYTKACH ROLNYCH STAROSTWA POWIATOWEGO RACIBÓRZ W GMINIE NĘDZA

STAN WŁAŚCIWOŚCI AGROCHEMICZNYCH GLEB I ZANIECZYSZCZEŃ METALAMI CIĘŻKIMI GRUNTÓW NA UŻYTKACH ROLNYCH STAROSTWA POWIATOWEGO RACIBÓRZ W GMINIE NĘDZA STAN WŁAŚCIWOŚCI AGROCHEMICZNYCH GLEB I ZANIECZYSZCZEŃ METALAMI CIĘŻKIMI GRUNTÓW NA UŻYTKACH ROLNYCH STAROSTWA POWIATOWEGO RACIBÓRZ W GMINIE NĘDZA Opracowanie wyników i sprawozdania z wykonanych badań

Bardziej szczegółowo

Wpływ nawożenia buraka cukrowego na jakość surowca. Witold Grzebisz

Wpływ nawożenia buraka cukrowego na jakość surowca. Witold Grzebisz Wpływ nawożenia buraka cukrowego na jakość surowca Witold Grzebisz Tematyka wykładu 1. Dynamika zawartości melasotworów? 2. Dynamika formowania plonu i akumulacji azotu. 3. Kontrola gospodarki azotem na

Bardziej szczegółowo

Nawożenie potasem. Mgr inż. Piotr Ledochowski KSC S.A. Dr hab. Mirosław Nowakowski IHAR PIB O/Bydgoszcz. Toruń, r.

Nawożenie potasem. Mgr inż. Piotr Ledochowski KSC S.A. Dr hab. Mirosław Nowakowski IHAR PIB O/Bydgoszcz. Toruń, r. Nawożenie potasem Mgr inż. Piotr Ledochowski KSC S.A. Dr hab. Mirosław Nowakowski IHAR PIB O/Bydgoszcz Toruń, 25-26.06.2015 r. Rola potasu Reguluje gospodarką wodną roślin i zwiększa tolerancję na suszę

Bardziej szczegółowo

JUCHOWO. Projekt Wiejski. Projekt Wiejski. Juchowo - Kądzielna - Radacz

JUCHOWO. Projekt Wiejski. Projekt Wiejski. Juchowo - Kądzielna - Radacz Juchowo - Kądzielna - Radacz Fundacja im. Stanisława Karłowskiego rok założenia 2001 organizacja pożytku publicznego LOKALIZACJA GDAŃSK Województwo: zachodniopomorskie BERLIN POZNAŃ WARSZAWA Powiat: szczecinecki

Bardziej szczegółowo

Program rolnośrodowiskowy (płatności rolnośrodowiskowe)

Program rolnośrodowiskowy (płatności rolnośrodowiskowe) Program rolnośrodowiskowy (płatności rolnośrodowiskowe) 07.10.2006. Cele działania Poprawa środowiska przyrodniczego i obszarów wiejskich, w szczególności: 1) przywracanie walorów lub utrzymanie stanu

Bardziej szczegółowo

OCENA WYNIKÓW BADAŃ W GMINIE KUŹNIA RACIBORSKA

OCENA WYNIKÓW BADAŃ W GMINIE KUŹNIA RACIBORSKA OCENA WYNIKÓW BADAŃ W GMINIE KUŹNIA RACIBORSKA Wyniki badań odczynu gleby i zawartości makroelementów w próbkach gleby przedstawiono w tabelach zasobności gleby: Zestawienie zasobności gleby na obszarze

Bardziej szczegółowo

PRZYKŁADOWE ZADANIE EGZAMINACYJNE /zawód technik rolnik /

PRZYKŁADOWE ZADANIE EGZAMINACYJNE /zawód technik rolnik / PRZYKŁADOWE ZADANIE EGZAMINACYJNE /zawód technik rolnik / Gospodarstwo rolne planuje uprawę buraka cukrowego odmiany Gryf. Materiał siewny stanowią nasiona genetycznie jednonasienne otoczkowane. Pod uprawę

Bardziej szczegółowo

Infrastruktura pastwisk dla bydła: o czym warto pamiętać?

Infrastruktura pastwisk dla bydła: o czym warto pamiętać? .pl https://www..pl Infrastruktura pastwisk dla bydła: o czym warto pamiętać? Autor: dr hab. inż. Maciej Adamski Data: 9 czerwca 2016 Pastwiskowanie jest naturalną i tanią metodą utrzymania (w szczególności

Bardziej szczegółowo

Nawożenie sadów i plantacji jagodowych. Jacek Filipczak Instytut Ogrodnictwa

Nawożenie sadów i plantacji jagodowych. Jacek Filipczak Instytut Ogrodnictwa Nawożenie sadów i plantacji jagodowych Jacek Filipczak Instytut Ogrodnictwa 9 grudzień 2016 Kryteria diagnostyczne Analiza gleby. Analiza liści. Wizualna ocena roślin. Analiza gleby Oznaczenie odczynu

Bardziej szczegółowo

Liczba zwierząt IV V VI VII VIII IX X

Liczba zwierząt IV V VI VII VIII IX X Załącznik nr 11 Plan wypasów bydła, koni, owiec i kóz Tab. Plan wypasów Grupa zwierząt Liczba zwierząt Miesiąc IV V VI VII VIII IX X Oznaczenie działki rolnej Maksymalna liczba dni wypasowych Oznaczenie

Bardziej szczegółowo

ZASADY REALIZACJI DZIAŁANIA ROLNICTWO EKOLOGICZNE W PROW

ZASADY REALIZACJI DZIAŁANIA ROLNICTWO EKOLOGICZNE W PROW ZASADY REALIZACJI DZIAŁANIA ROLNICTWO EKOLOGICZNE W PROW 2014-2020 Od 2015 roku obowiązuje realizacja nowego PROW 2014-2020. W ramach tego programowania rolnictwo ekologiczne nie jest już tylko jednym

Bardziej szczegółowo