OCENA STANU SANITARNEGO

Transkrypt

1 1 PAŃSTWOWY POWIATOWY INSPEKTOR SANITARNY W GRUDZIĄDZU OCENA STANU SANITARNEGO I SYTUACJI EPIDEMIOLOGICZNEJ MIASTA GRUDZIĄDZA ORAZ POWIATU ZIEMSKIEGO ZA ROK 2007 Marzec 2008

2 2 Spis treści: Wstęp... 3 Charakterystyka... 3 Struktura... 4 Działalność... 5 Higiena Środowiska Komunalnego... 8 Nadzór nad śywnością, śywieniem i Przedmiotami UŜytku Prewencja chorób zawodowych. Środowisko pracy Higiena Dzieci i MłodzieŜy Ocena stanu sanitarnego obiektów uŝyteczności publicznej i kąpielisk Zakłady opieki zdrowotnej. Indywidualne, specjalistyczne i grupowe praktyki lekarskie... Sytuacji epidemiologiczna w zakresie chorób zakaźnych za rok 2007 w porównaniu z analogicznym okresem2006r Oświata Zdrowotna i Promocja Zdrowia Zapobiegawczy Nadzór Sanitarny Załączniki: Załącznik nr 1 - Zachorowania i wskaźniki zapadalności w 2007 r. miasta i powiatu grudziądzkiego chorób zakaźnych w porównaniu do województwa kujawsko-pomorskiego. Załącznik nr 2 - Zachorowania i wskaźniki zapadalności w 2007r. miasta i powiatu grudziądzkiego chorób zakaźnych w porównaniu do sąsiednich powiatów.

3 3 Wstęp Charakterystyka Głównym celem działalności Państwowej Inspekcji Sanitarnej jest ochrona zdrowia ludzkiego przed niekorzystnym wpływem szkodliwości i uciąŝliwości środowiska oraz zapobieganie powstawaniu chorób w tym zakaźnych i zawodowych poprzez działania umoŝliwiające zachowanie bezpieczeństwa zdrowotnego ludzi lub je przywracające na podstawie identyfikacji i oszacowania skali zagroŝeń, a takŝe kształtowanie odpowiednich postaw i zachowań zbiorowości ludzkiej. Takie główne cele realizuje w swojej działalności Powiatowa Stacja Sanitarno-Epidemiologiczna w Grudziądzu. Powiatowa Stacja Sanitarno Epidemiologiczna w Grudziądzu jest pełnoprofilowym zakładem opieki zdrowotnej powołanym do prowadzenia działalności kontrolnonadzorowej i laboratoryjnej na terenie północno wschodnim województwa kujawsko pomorskiego. Swoim zasięgiem obejmuje miasto na prawach powiatu Grudziądz, oraz powiat ziemski, w skład którego wchodzi 6 gmin i 2 miasta /Łasin i Radzyń Chełmiński/. Miasto Grudziądz liczy 99,4 tys. mieszkańców i zajmuje obszar 58,7 km 2, powiat ziemski o powierzchni 728,4 km 2, zamieszkuje 38,4 tys. mieszkańców w 6 gminach. Odległości do najdalej połoŝonych osad i wsi to : w kierunku północnym 36 km w kierunku wschodnim 48 km w kierunku południowym 35 km w kierunku zachodnim granica miasta i powiatu przebiega na rzece Wiśle. Budynek PSSE zlokalizowany jest w obszarze śródmiejskim Grudziądza, z dogodnym dojazdem dla mieszkańców, środkami komunikacji miejskiej. Obiekt jest własnością Skarbu Państwa w trwałym zarządzie Państwowej Inspekcji Sanitarnej od r. Budynek znajduje się na działce o powierzchni 511m 2. Budynek IV kondygnacyjny o powierzchni zabudowy 403m 2, kubaturze 7.463m 2 i powierzchni uŝytkowej 1.457m 2 Poszczególne laboratoria znajdują się na trzech kondygnacjach.

4 4 Struktura Organizacja Stacji zgodnie ze Statutem zatwierdzonym przez Ministra Zdrowia przedstawia się następująco: 1) Oddział Zapobiegawczego i BieŜącego Nadzoru Sanitarnego, którego strukturę tworzą: a) Sekcja Higieny śywności, śywienia i Przedmiotów UŜytku, b) Sekcja Nadzoru Przeciwepidemicznego, c) Sekcja Nadzoru nad Obiektami Komunalnymi, d) Sekcja Prewencji Chorób Zawodowych, e) Stanowisko Pracy ds. Zapobiegawczego Nadzoru Sanitarnego, f) Stanowisko Pracy ds. Higieny Dzieci i MłodzieŜy; 2) Oddział Laboratoryjny, którego strukturę tworzą: a) Laboratorium Badania śywności i śywienia, b) Laboratorium Badania Środowiska Komunalnego, c) Laboratorium Oceny Środowiska Pracy, d) Laboratorium Mikrobiologiczne; 3) Oddział Ekonomiczny i Administracyjny, którego strukturę tworzą: a) Sekcja Ekonomiczno-Księgowa, b) Sekcja Administracyjno-Techniczna, c) Stanowisko Pracy ds. Obrony Cywilnej, Bezpieczeństwa i Higieny Pracy oraz Ochrony PrzeciwpoŜarowej; 4) Sekcja Oświaty Zdrowotnej i Promocji Zdrowia; 5) Samodzielne Stanowisko Pracy ds. Ocen i Analiz; 6) Samodzielne Stanowisko Pracy ds. Pracowniczych; 7) Samodzielne Stanowisko Pracy Główny Księgowy; 8) Stanowisko Pracy Radcy Prawnego.

5 5 Działalność Wykonywanie zadań przez Państwowego Powiatowego Inspektora Sanitarnego przy pomocy Powiatowej Stacji Sanitarno-Epidemiologicznej w Grudziądzu odbywa się w oparciu o coroczne plany działalności opracowywane na podstawie wytycznych Głównego Inspektora Sanitarnego, Wojewódzkiego Inspektora Sanitarnego w Bydgoszczy oraz zgodnie z zapotrzebowaniem terenu wg potrzeb lokalnych. W oparciu o zatwierdzone plany pracy, zawierające wykaz przedsięwzięć, planowany zakres kontroli kompleksowych i problemowych, planów poboru próbek, oraz szczegółowe plany kontroli obiektów będących w ewidencji stacji, szkoleń, opracowań, i innych zamierzeń, prowadzona jest działalność całoroczna. Zgodnie z załoŝeniami odstępuje się od częstych, rutynowych kontroli podmiotów, na rzecz lepszych jakościowo, wnikliwych i kierowanych działań w związku z powyŝszym obserwuje się zmniejszenie ogólnej liczby ( ilościowe ) kontroli, przy zmniejszonym zatrudnieniu. W działalności Stacji waŝnym elementem jest podnoszenie kwalifikacji zawodowych, zdobywanie wiedzy na kursach i szkoleniach. Pracownicy Oddziału Zapobiegawczego i BieŜącego Nadzoru Sanitarnego, Oddziału Laboratoryjnego a takŝe administracyjni i ekonomiczni, korzystali i korzystają ze szkoleń zewnętrznych organizowanych m.in. przez Główny Inspektorat Sanitarny, Państwowy Zakład Higieny, Wojewódzką Stację Sanitarno-Epidemiologiczną w Bydgoszczy, Instytut Medycyny Pracy w Łodzi, Akademie Medyczne, Gdańską Fundację Wody, oraz organizują dla potrzeb Stacji szkolenia wewnętrzne : - tematyczne planowane corocznie - szkolenia w systemie jakości - szkolenie kaskadowe pracowników Stacji po powrocie pracownika ze szkolenia zewnętrznego - inne wynikające z zaistniałej sytuacji ( np. zagroŝenie bioterroryzmem, inne ) W okresie poprzedzającym akcesję do Unii Europejskiej niezbędnym stało się wnikliwe zapoznawanie się z przepisami obowiązującymi w krajach unii, a następnie ich implementacja szczególnie w zakresie Ŝywności, substancji i preparatów chemicznych, prekursorów narkotyków, produktów biobójczych itp. Innym waŝnym zadaniem było równieŝ dostosowanie laboratoriów Stacji do wymagań unijnych szczególnie w zakresie badania Ŝywności i monitoringu wody warunki lokalowe, sprzęt i poziom badań, uzyskanie akredytacji. W związku z przygotowaniem i akcesją do Unii Europejskiej istniały programy pomocowe pozwalające na dostosowanie warunków produkcji Ŝywności do wymagań unijnych. Zadaniem Stacji było w związku z tym wydawanie na wniosek, opinii sanitarnych w przypadku ubiegania się podmiotu o dotacje w ramach programu SAPARD. Obecnie Stacja prowadzi nadzór nad systemami informatycznymi: w zakresie bezpieczeństwa Ŝywności (System Wczesnego Ostrzegania o Niebezpiecznych Produktach śywnościowych i Środkach śywienia Zwierząt Rapid Alert System For Food and Feed RASFF, System Bezpieczeństwa śywności SBś i SI Operator, ponadto funkcjonuje Krajowy System Informowania o Kosmetykach RAPEX );

6 6 zintegrowany nadzór sanitarny nad jakością wody oraz nad obiektami słuŝącymi do zaopatrzenia ludności w wodę, kąpieliskami i basenami kąpielowymi; nadzór epidemiologiczny nad zachorowaniami na grypę w systemie SENTINEL; system nadzoru epidemiologicznego i kontroli chorób zakaźnych GISK-NET; Laboratorium Stacji działa w Ogólnopolskim Systemie Bezpieczeństwa śywności. W 2004r. przystąpiono do akredytacji laboratoriów mikrobiologicznych, badania Ŝywności i wody, w wyniku czego uzyskano certyfikat Polskiego Centrum Akredytacji Nr AB 561. W latach następnych rozszerzono zakres akredytacji o mikrobiologię wody, Ŝywności, mikrobiologię lekarską, fizyko-chemię wody oraz środowisko pracy. Powiatowa Stacja Sanitarno-Epidemiologiczna w Grudziądzu prowadzi szeroką współpracę z: Inspekcją Weterynaryjną w zakresie zapobiegawczego nadzoru sanitarnego i wspólnych kontroli obiektów Ŝywnościowych, informowanie o kwestionowanych próbkach pochodzenia zwierzęcego pobranych z obrotu, prowadzenia zadań akcyjnych oraz w przypadku zagroŝenia klęskami Ŝywiołowymi, chorobami zakaźnymi odzwierzęcymi, zagroŝenia bioterroryzmem, Państwową Inspekcją Pracy w zakresie wspólne kontrole w zakresie nadzoru nad warunkami pracy, azbestem, substancjami i preparatami chemicznymi, wymiana informacji, wspólne w kontrole obiektów przed dopuszczeniem do uŝytkowania, Państwową Inspekcją Handlową w ramach współpracy ustalono miejsca sprzedaŝy zabawek zawierających szkodliwe barwniki, StraŜą PoŜarną m.in. zagroŝenia klęskami Ŝywiołowymi, bioterroryzmem i innymi, Policją w przypadku przestępstw z uŝyciem niebezpiecznych substancji i preparatów chemicznych, zagroŝenia klęskami Ŝywiołowymi, chorobami zakaźnymi, bioterroryzmem i innymi, Miejskim i Powiatowym Centrum Zarządzania Kryzysowego: w przypadku zagroŝenia klęskami Ŝywiołowymi, chorobami zakaźnymi, działań w zakresie obrony cywilnej (szkolenia, ćwiczenia) oraz zagroŝenia bioterroryzmem i innymi, Ośrodkiem Medycyny Pracy, wspólne kontrole i pomoc w przypadku chorób zawodowych, Biurem ds. Substancji i Preparatów Chemicznych w Łodzi, wymiana informacji, korzystanie z baz danych,

7 7 Urzędami : Starostwem Powiatowym i Urzędem Miejskim, informowanie o stanie sanitarnym miasta i powiatu, udział w sesjach, opiniowanie projektów zarządzeń dotyczących spraw sanitarnych, opiniowanie imprez masowych organizowanych, podejmowanie wspólnych działań na rzecz poprawy stanu sanitarnego miasta i powiatu, pomoc w prowadzeniu działań w zakresie oświaty zdrowotnej i promocji zdrowia, SłuŜbami celnymi w związku z obsługą importu, Z mediami,

8 8 HIGIENA ŚRODOWISKA KOMUNALNEGO Jakość wody przeznaczonej do spoŝycia W roku 2007r. Sekcja Nadzoru nad Obiektami Komunalnymi obejmowała nadzorem sanitarnym 34 obiekty wodne, w tym 18 wodociągów o produkcji < 100mł/d; 15 wodociągów o produkcji mł/d; 1 wodociąg o produkcji mł/d. Nowo powstałych obiektów wodnych nie odnotowano. Do eksploatacji oddano nowo wybudowaną stację uzdatniania wody w Radzyniu Chełmińskim, opartą na starych ujęciach wody. Z ewidencji obiektów wodnych w roku 2007 wykreślono 5 wodociągów lokalnych. Większość uŝytkowników tych wodociągów podłączono do wodociągu miejskiego Grudziądz. W ciągu 2007r. PPIS w Grudziądzu na obiekty wodne nałoŝył 2 decyzje merytoryczne dot. nieodpowiedniego stanu sanitarno-technicznego urządzeń wodnych i 23 decyzje administracyjne dot. nieodpowiedniej jakości wody. W wyniku postępowania administracyjnego uzyskano poprawę stanu higienicznozdrowotnego w 2 obiektach wodnych. W ramach monitoringu kontrolnego i przeglądowego pobrano 245 próbek fizykochemicznych i 265 próbek bakteriologicznych. Stan sanitarno-techniczny poszczególnych grup urządzeń wodnych przedstawiał się następująco: WODOCIĄGI O PRODUKCJI <100mł/dobę Na terenie miast aktualnie eksploatowane są 4 wodociągi. Zlikwidowano wodociąg lokalny UMiG w Radzyniu Chełmińskim. JuŜ od kilku lat wodociąg ten był wyłączony z eksploatacji. Na terenie wsi zlokalizowanych jest 14 obiektów, zaś w roku ubiegłym było 17 obiektów. Zlikwidowano wodociągi lokalne: Zespołu Szkół Ruda gm. Grudziądz; Zespołu Szkół Wałdowo Szlacheckie gm. Grudziądz; Szkoły Podstawowej Sosnówka gm. Grudziądz; Gminnego Ośrodka Wypoczynkowego DELFIN Biały Bór gm. Grudziądz. Obecnie mieszkańcy gminy Grudziądz i wczasowicze korzystają z wody pochodzącej z wodociągu miejskiego Grudziądz. W wyniku prowadzonego postępowania administracyjnego poprawę stanu sanitarno-technicznego uzyskano w następujących obiektach: wodociągu publicznym Zakrzewo gm. Radzyń Chełmiński (przeprowadzono remont malarski hydroforni, studni, ogrodzenia, zawieszono nowe tablice informacyjne), wodociągu publicznym Szynwałd gm. Łasin (przeprowadzono remont malarski stacji uzdatniania wody; studni; odnowiono elewację hydroforni). Administratorzy wodociągów publicznych: Kłódka gm. Rogoźno; Zarośle gm. Rogoźno i wodociągu zakładowego Spółdzielni Mieszkaniowej Wielkie Lniska gm. Grudziądz z własnej inicjatywy przeprowadzili równieŝ remonty malarskie hydroforni i urządzeń wodnych. W pozostałych wodociągach stan higieniczno-zdrowotny pomieszczeń hydroforni, urządzeń wodnych nie budził zastrzeŝeń. W porównaniu do roku ubiegłego poprawiła się jakość wody w wodociągu publicznym Zarośle gm. Rogóźno. Przeprowadzono prace remontowe związane z procesem uzdatniania wody, wymieniono złoŝa filtracyjne. Z wody zostały wyeliminowane ponadnormatywne ilości związków manganu i Ŝelaza.

9 9 W porównaniu do roku ubiegłego nastąpiło pogorszenie jakości wody w: wodociągu publicznym Zakrzewo gm. Radzyń Chełmiński W badanej wodzie stwierdzono przekroczone ilości manganu i jonu amonowego, wystosowano decyzje administracyjne na poprawę jakości wody. Termin realizacji wydanych decyzji upływa r. wodociągu publicznym Przesławice gm. Łasin Badana woda charakteryzowała się zwiększoną mętnością, zawierała ponadnormatywne ilości Ŝelaza i manganu. W związku z powyŝszym wydano decyzję administracyjną na doprowadzenie wody do odpowiedniej jakości. Termin realizacji w/wym decyzji wyznaczono na r. Z uwagi na specyfikę technologii uzdatniania wody nie ma moŝliwości bezpośredniego wpływu na proces uzdatniania (uzdatnianie podziemne w warstwie wodonośnej). W porównaniu do roku ubiegłego jakość wody nie uległa zmianie w wodociągu publicznym Szynwałd gm. Łasin. Badana woda nadal nie odpowiadała obowiązującym normom, z uwagi na ponadnormatywne zawartości Ŝelaza, manganu i zwiększoną mętność. Postępowanie administracyjne toczy się od 2006r. Termin realizacji wyznaczony jest na r. Wykonane prace mające na celu poprawę jakości wody nie przyniosły oczekiwanego rezultatu. Istnieje potrzeba dalszych prac: czyszczenie odŝelaziaczy, wymiana złóŝ filtracyjnych; modernizacja urządzenia napowietrzania. Na skutek awarii pompy w hydroforni wodociągu lokalnego Szpitala Kompleksu Dziecięcego Grudziądz, ul. Rydygiera 15/17 stwierdzono zwiększoną ogólną liczbę bakterii. Wystosowano decyzje administracyjne, podjęto stosowne działania związane z usprawnieniem procesu uzdatniania wody. Z wody wyeliminowano ponadnormatywne ilości Mn, NH 4, Fe. Doprowadzono wodę do odpowiedniej jakości pod względem barwy i mętności, a takŝe pod względem mikrobiologicznym. Jakość wody przebadanej w pozostałych wodociągach odpowiadała wymaganiom sanitarnym według obowiązującego rozporządzenia zarówno pod względem składu fizykochemicznego jak i bakteriologicznego. Prawie wszystkie wodociągi w tej grupie poza wodociągiem Przesławice gm. Łasin posiadają odŝelaziacze. W Przesławicach gm. Łasin zastosowano uzdatnianie podziemne. Na terenie zaopatrywanym w wodę przez opisywaną grupę wodociągów nie stwierdzono deficytów wody. W roku sprawozdawczym w tej grupie obiektów przeprowadzono łącznie 33 kontrole sanitarne, wydano 2 decyzje merytoryczne na nieodpowiedni stan higienicznozdrowotny (zostały wykonane) i 10 decyzji na nieodpowiednią jakość wody (część decyzji wykonano, część w trakcie realizacji). Omawiana grupa wodociągów zaopatruje w wodę 5464 mieszkańców powiatu grudziądzkiego, z czego 3850 mieszkańców korzysta z wody odpowiadającej obowiązującym normom. WODOCIĄGI O PRODUKCJI mł/dobę Pod nadzorem organów państwowej inspekcji sanitarnej jest 15 wodociągów. Na terenie miast zlokalizowane są 4 obiekty, zaś na wsiach działa 11 urządzeń. W 2007r. oddano do uŝytku nową stację uzdatniania wody w Radzyniu Chełmińskim. Stacja uzdatniania wody jest stacją bezobsługową, tylko z dozorem. W hydroforni zainstalowano zbiornik napowietrzania; 2 odŝelaziacze; 2 odmanganiacze;

10 10 zbiornik z węglem aktywnym i lampą UV. Stacja ta pracuje na bazie istniejących 3 studni głębinowych, które zostały równieŝ odnowione. W pozostałych wodociągach nie odnotowano prac modernizacyjnych, wodociągi nie były rozbudowywane. Stan higieniczno-zdrowotny skontrolowanych obiektów ocenia się jako dobry. Z inicjatywy administratorów przeprowadzono bieŝące prace remontowo-malarskie (odmalowano hydrofornie; studzienki) w następujących obiektach: wodociąg publiczny Zawda gm. Łasin, wodociąg publiczny Nowe Błonowo gm. Łasin, wodociąg publiczny Szembruk gm. Rogóźno, wodociąg publiczny Rogóźno, wodociąg publiczny Plemięta gm. Gruta. W porównaniu do roku ubiegłego poprawiła się jakość wody w: wodociągu publicznym Szembruk gm. Rogóźno, wodociągu publicznym Plemięta gm. Gruta. Przeprowadzono prace remontowe związane z procesem uzdatniania wody, wymieniono złoŝa filtracyjne. Z wody zostały wyeliminowane ponadnormatywne ilości związków manganu i Ŝelaza oraz amoniaku, a takŝe doprowadzono do odpowiedniej normy mętność. W porównaniu do roku ubiegłego nie uległa zmianie jakość wody w wodociągu: miejskim Łasin. JuŜ od kilku lat w badanej wodzie odnotowuje się ponadnormatywne zawartości jonu amonowego i manganu. Pomimo, iŝ w 2006r. oddano do eksploatacji nową stację uzdatniania wody nie udało się wyeliminować wszystkich ponadnormatywnych parametrów fizykochemicznych. Doprowadzono wodę do odpowiedniej jakości pod względem Ŝelaza i mętności. Przejściowo odnotowano zwiększone ilości azotynów (0,915 mg/dmł). Sposób uzdatniania wody w procesie aeracji ciśnieniowej i dwustopniowej filtracji na złoŝach kwarcowych i katalitycznych (2 odŝelaziacze; 2 odmanganiacze) nie przynosi oczekiwanych rezultatów. W związku z powyŝszym naleŝy poszukać kolejnych rozwiązań technologicznych zmierzających do poprawy jakości wody. publicznym Gruta. Dalej toczy się postępowanie administracyjne w celu wyegzekwowania polepszenia jakości wody. Badana woda zawierała zwiększoną ilość manganu. W celu poprawy jakości wody Urząd Gminy Gruta stara się o środki finansowe, które przeznaczy na przebudowę stacji uzdatniania wody w Grucie. W porównaniu do roku ubiegłego jakość wody uległa pogorszeniu w: wodociągu publicznym Nowe Błonowo gm. Łasin W badanej wodzie stwierdzono zwiększone ilości Ŝelaza, manganu, jonu amonowego oraz podwyŝszoną mętność. Wystosowano decyzję administracyjną na poprawę jakości wody. Termin realizacji wydanej decyzji wyznaczony jest na r. wodociągu publicznym Zawda gm. Łasin Badana woda zawierała ponadnormatywne zawartości manganu. Wystosowano decyzję administracyjną na przekroczony parametr. Termin realizacji w/w. decyzji mija r. wodociągu lokalnym RSP Linowo gm. Świecie n/osą Na podstawie sprawozdań z badań wody stwierdzono, iŝ woda nie odpowiada wymaganiom higieniczno-zdrowotnym. Pobrana woda zawierała zanieczyszczenia mikrobiologiczne. PPIS w Grudziądzu wystosował - zakaz uŝywania wody z w/w. wodociągu lokalnego do celów konsumpcyjnych i produkcyjnych. Właścicielowi

11 11 wodociągu nakazał zapewnić mieszkańcom korzystającym z wody i zakładowi produkującemu środki spoŝywcze (mięso) wodę odpowiadającą wymaganiom sanitarnym oraz podjąć działania naprawcze prowadzące do uzyskania jakości wody odpowiadającej normom, jak teŝ przedstawić wyniki badań wody świadczące o jej pozytywnej jakości. Stację uzdatniania wody wyłączono z eksploatacji, a sieć wodociągu lokalnego zasilono wodą z wodociągu publicznego Bursztynowo gm. Świecie n/osą. Administrator w dalszym ciągu korzysta z wody pochodzącej z wodociągu publicznego Bursztynowo gm. Świecie n/osą. Jakość przebadanej wody w pozostałych wodociągach odpowiadała wymaganiom sanitarnym według obowiązującego rozporządzenia zarówno pod względem składu fizykochemicznego jak i mikrobiologicznego. Wszystkie stacje uzdatniania wody w tej grupie wodociągów posiadają odŝelaziacze, a takŝe strefy ochrony sanitarnej. Na terenie zaopatrywanym w wodę przez opisywaną grupę wodociągów nie stwierdzono deficytów wody wodociągowej. W roku sprawozdawczym w tej grupie obiektów przeprowadzono łącznie 28 kontroli sanitarnych, wydano 13 decyzji administracyjnych na nieodpowiednią jakość wody, w tym 1 zakaz uŝywania wody do celów konsumpcyjnych i produkcyjnych. Wodociągi z tej grupy zaopatrują w wodę mieszkańców powiatu grudziądzkiego, z czego korzysta z wody odpowiadającej obowiązującym normom. WODOCIĄGI O PRODUKCJI mł/dobę W grupie tej działa 1 wodociąg miejski Grudziądz. Stan higienicznozdrowotny urządzenia ocenia się jako dobry. W 2007r. nastąpiła dalsza rozbudowa sieci. PołoŜono 2100 m sieci. W mieście podłączono teren POD Niezapominajka i osiedle Kapusta oraz pobudowano nowe przyłącza na ulicach Łyskowskiego, Waryńskiego i RóŜanowicza. PołoŜono równieŝ 758 m sieci w gminie Grudziądz podłączając gospodarstwa we wsiach Wałdowo Szlacheckie, Ruda i Biały Bór. W minionym roku zrealizowano bardzo oczekiwaną inwestycję doprowadzenia wody miejskiej do ośrodka wypoczynkowego Delfin w Białym Borze gm. Grudziądz. W 2007r. kontynuowano prace modernizacyjne pomieszczeń budynku administracyjnego na terenie stacji uzdatniania wody w Grudziądzu. Jak co roku odnowiono studzienki głębinowe. Woda w wodociągu miejskim jest dobra zarówno pod względem bakteriologicznym jak i fizykochemicznym. Organy Państwowej Inspekcji Sanitarnej podobnie jak w latach ubiegłych sprawują systematyczny nadzór nad jakością uŝytkowanej wody. W 2007r. przeprowadzono 1 kontrolę stanu sanitarnego wodociągu, pobrano 71 próbek wody. W roku sprawozdawczym w kilku próbkach odnotowano zwiększoną ilość bakterii. Próbki kontrolne nie potwierdziły przekroczeń co świadczyć moŝe o krótkotrwałym lokalnym zanieczyszczeniu. Woda poddawana jest stałej dezynfekcji chlorem gazowym.

12 12 Liczba osób korzystających z wody odpowiadającej normom nie odpowiadającej normom w poszczególnych gminach i miastach (w procentach %) Miasto Grudziądz Gmina Grudziądz Gmina Gruta Miasto i Gmina Łasin Miasto i Gmina Radzyń Chełmiński Gmina Rogóźno Gmina Świecie n/osą woda odpowiada woda nieodpowiada brak danych Stopień zwodociągowania poszczególnych gmin Na terenie miasta i gminy Łasin, Radzyń Chełmiński oraz Rogóźno wszystkie miejscowości są zwodociągowane. Tylko pojedyncze gospodarstwa nie korzystają z wodociągów sieciowych, co stanowi 1% ludności w mieście i gminie Łasin; 0,5% w mieście i gminie Radzyń Chełmiński i 1,5% w gminie Rogóźno. Na terenie gminy Gruta równieŝ wszystkie wsie są zwodociągowane, jednak 4% ludności nie jest podłączona do urządzeń zbiorowego zaopatrzenia w wodę. Urząd Gminy Gruta nadal planuje przebudowę stacji uzdatniania wody w Grucie i rozbudowę sieci wodociągowej w miejscowości Słup. Gmina posiada kompleksowy projekt na rozbudowę przedmiotowej stacji. Realizacja zadania uzaleŝniona jest od pozyskania środków finansowych z Funduszy Europejskich lub Wojewódzkiego Funduszu Ochrony Środowiska. Na terenie gminy Świecie n/osą tylko 1 wieś nie jest zwodociągowana: Karolewo co stanowi to 1,6% ludności. Gmina Grudziądz posiada natomiast 4 miejscowości, które nie są zwodociągowane: Mokre, Zakurzewo, Lisie Kąty i Wielki Wełcz. W gminie Grudziądz z wody wodociągu miejskiego Grudziądz korzysta 62,4% ludności; 32,7% korzysta z innych wodociągów, natomiast 4,9% ludności ma indywidualne zaopatrzenie w wodę. W Grudziądzu 98,5% ludności korzysta z wody miejskiej, zaś 1,5% mieszkańców z własnych ujęć przydomowych (część dzielnic Tuszewo i Owczarki).

13 13 NADZÓR NAD śywnością, śywieniem I PRZEDMIOTAMI UśYTKU W niniejszym rozdziale zawarto omówienie i podsumowanie działalności kontrolnej prowadzonej przez Państwowego Powiatowego Inspektora Sanitarnego w Grudziądzu w obiektach produkujących i wprowadzających do obrotu handlowego Ŝywność oraz materiały i wyroby przeznaczone do kontaktu z Ŝywnością. Stan sanitarny obiektów Ŝywnościowo-Ŝywieniowych w roku 2007 Liczba obiektów L.p. Rodzaj obiektów 1 Automaty do lodów Wytwórnie tłuszczów roślinnych Piekarnie Ciastkarnie Przetwórnie owocowo-warzywne i grzy Browary i słodownie Wytwórnie napojów bezalkoholowych i Zakłady garmaŝeryjne Zakłady przemysłu zboŝowo-młynarskiego Wytwórnie wyrobów cukierniczych Wytwórnie octu Wytwórnie majonezu i musztardy Inne wytwórnie Ŝywności Sklepy spoŝywcze Kioski spoŝywcze Magazyny hurtowe Inne obiekty obrotu Ŝywnością Zakłady Ŝywienia zbiorowego otwarte Zakłady małej gastronomii Zakłady Ŝywienia zbiorowego zamknięte Środki transportu Ŝywności Wytwórnie przedmiotów uŝytku Miejsca obrotu przedmiotami uŝytku Razem: wg ewidencji skontrolowanych sklasyfikowanych Liczba obiektów o złym stanie sanitarnym

14 14 Objęto nadzorem 9 obiektów wprowadzających do obrotu kosmetyki, w tym 1 zakład produkujący i konfekcjonujący kosmetyki (nie ujęto w tabeli). 2. W roku 2007 nadzorem PPIS w Grudziądzu objęto 713 obiektów Ŝywnościowo - Ŝywieniowych, z czego skontrolowano 450, ponadto dokonano kontroli 52 środków transportu. Automaty do lodów Obiekty te znajdują się w takich zakładach jak: kawiarnie, małe gastronomie i w obiektach wolnostojących usytuowanych na terenie miasta Grudziądza. W roku sprawozdawczym 2007 objętych nadzorem było 5 automatów, przeprowadzono 10 kontroli sanitarnych tematycznych. Przed rozpoczęciem sezonu właściciele wszystkich automatów lodowych zgłosili przygotowanie do sezonu i do odbioru. Przeprowadzono kontrole sanitarne i pobrano do badań laboratoryjnych próbną produkcję lodów. Właściciele uzyskali zgodę na prowadzenie działalności w sezonie letnim 2007r., na podstawie prawidłowych próbek lodów i pozytywnej oceny stanu sanitarno-higienicznego zakładów. W trakcie trwania sezonu pobrano do badań 7 próbek w ramach urzędowej kontroli z czego 3 zakwestionowano na obecność bakterii Enterobacteriace. Sytuacja taka miała miejsce w dwóch automatach lodowych. Oszacowano ryzyko i podjęto następujące działania: poinformowano właścicieli o wynikach badań, zalecono przeprowadzenie zabiegów dezynfekcji urządzeń i sprzętu, zaplanowano ponowne pobranie próbek po zgłoszeniu wykonania zabiegu. Zostały wystosowane wystąpienia do właścicieli automatów wskazując na przestrzeganie higieny produkcji i sprzedaŝy. Wytwórnia tłuszczów roślinnych Pod nadzorem PPIS w Grudziądzu znajduje się 1 wytwórnia zajmująca się produkcją olejów jadalnych z nasion rzepaku metodą tłoczenia na zimno. W roku 2007 przeprowadzono 1 kontrolę sanitarną, podczas której dokonano oceny stanu sanitarnego zakładu produkcji Ŝywności zgodnie z arkuszem. Stan sanitarnohigieniczny w kontrolowanym zakładzie nie budził zastrzeŝeń. W czasie kontroli pobrano próbki przedmiotów uŝytku (butelki PET) w ramach kontroli urzędowej do laboratorium w Bydgoszczy. Zbadana próbka butelki PET pojemność 0,5L + korek w zakresie przeprowadzonych oznaczeń jest zgodna z wymaganiami Rozporządzenia Ministra Zdrowia z dnia 22 czerwca 2007r. (Dz.U. z 2007r. Nr 129, poz. 904) oraz z wymaganiami normy PN-87/ Materiały opakowaniowe i opakowania. Właściciele zakładu na bieŝąco prowadzą dokumentację potwierdzającą stosowanie zasad GHP/GMP oraz HACCP.

15 15 Piekarnie Obiektów produkujących pieczywo było 18, przeprowadzono 27 kontroli i rekontroli. W roku 2007 uległa likwidacji 1 piekarnia na terenie miasta Grudziądza, natomiast piekarnia zlokalizowana na terenie jednej z gmin nie prowadziła działalności w roku sprawozdawczym Właściciel w trakcie budowy nowej piekarni dostosowanej do przepisów prawa Ŝywnościowego. Wydano 2 decyzje administracyjne mające na celu poprawę stanu sanitarnohigienicznego oraz związane z określeniem krytycznych punktów kontroli, opracowaniem, wdroŝeniem i utrzymaniem HACCP, nałoŝono 2 mandaty karne na sumę 600 zł za brak czystości i porządku oraz higieny osobistej na stanowiskach pracy. W czasie kontroli szczególną uwagę zwracano na stosowanie podczas produkcji środków GMO, udzielano instruktaŝy w zakresie przestrzegania reŝimu sanitarnego podczas produkcji, ekspedycji i magazynowania pieczywa. Większość właścicieli opracowała i stosuje na bieŝąco GMP i GHP. Zakłady znajdujące się w kamienicach z uwagi na ograniczone moŝliwości rozbudowy i modernizacji mają utrudnioną pracę w dostosowaniu warunków produkcji do wymogów Unii Europejskiej. W zakładach tych w wielu przypadkach stwierdza się brak funkcjonalności pomieszczeń, w wyniku tego następuje krzyŝowanie się dróg czystych z brudnymi. W trakcie kontroli zwrócono szczególną uwagę na zminimalizowanie ryzyka wtórnych zanieczyszczeń poprzez systematyczną weryfikację dokumentacji systemowych. W trakcie przeprowadzanych kontroli kompleksowych zwracano uwagę na obecność szkodników zboŝowo-mącznych oraz sprawdzono dokumentację potwierdzającą jakość mąki. Ciastkarnie W roku sprawozdawczym 2007 objętych nadzorem PPIS w Grudziądzu było 12 ciastkarni. Przeprowadzono 15 kontroli, wydano 3 decyzje administracyjne w celu poprawy stanu sanitarno-higienicznego zakładu, pobrano 6 próbek ciastek do badań laboratoryjnych w ramach urzędowej kontroli próbki niekwestionowane. Podczas kontroli szczególną uwagę zwracano na dokumentację systemową, przestrzeganie reŝimu sanitarnego podczas produkcji, jak równieŝ na stosowanie środków GMO. Zwrócono uwagę na brak naleŝytej higieny osobistej pracowników (brak pełnej odzieŝy ochronnej, pomalowane paznokcie, biŝuteria, konsumpcja posiłków na stanowiskach pracy), w związku z tym udzielono szczegółowego instruktaŝu osobom odpowiedzialnym za stwierdzony stan, polecono opracować instrukcje dopuszczenia pracownika do pracy, przeprowadzono ponowne kontrole, stwierdzono poprawę w w/w zakresie. Ze względu na występujący w niektórych zakładach brak funkcjonalności właściciele wyznaczyli krytyczne punkty kontroli, które minimalizują ryzyko wtórnych zanieczyszczeń produkowanych środków spoŝywczych, prowadzony jest na bieŝąco monitoring tych punktów. W ciastkarniach na bieŝąco przeprowadzane były remonty malarskie, uzupełniano i wymieniano sprzęt produkcyjny i pomocniczy.

16 16 Przetwórnie owocowo warzywne i grzybowe W skład tej grupy obiektów wchodzą 3 kwaszarnie, które zlokalizowane są w powiecie grudziądzkim oraz 1 zamraŝalnia owoców. Kwaszarnie specjalizują się w kiszeniu kapusty i ogórków. Przeprowadzona w dniu 10 stycznia 2007r. kontrola sprawdzająca miała na celu sprawdzenie wykonania obowiązków wymienionych w decyzji nr 497/N.Hś/06 z dnia r. znak: N.Hś.5143D-3-1C/06, dotyczącą opracowania, wdroŝenia i stosowania Dobrej Praktyki Higienicznej oraz rozpoczęciem wdraŝania Systemu Analizy ZagroŜeń i Krytycznych Punktów Kontrolnych (HACCP). WyŜej wymienione obowiązki zostały wykonane, co zostało potwierdzone protokołem kontroli sprawdzającej. ZamraŜalnia specjalizuje się w mroŝeniu, kalibrowaniu i konfekcji owoców i warzyw. Zakład zatrudnia około 120 osób związanych bezpośrednio z produkcją. Zakład posiada certyfikaty ISO 9001:2000, BRC oraz HACCP w zakresie przerobu, magazynowania i wysyłki mroŝonych owoców i warzyw, zakład posiada pełen monitoring procesów produkcyjnych. Weryfikacja przez zewnętrzną firmę audytorską. Laboratorium przyzakładowe pozwala określić podstawowe parametry, natomiast szczegółowy zakres badań próbek zlecany jest w laboratoriach akredytowanych. Kontrola kompleksowa zakładu została przeprowadzona 4 września 2007r. Browary i słodownie W Browarze w Grudziądzu przeprowadzono 4 kontrole sanitarne, w tym 2 kontrole sprawdzające związane z wykonaniem decyzji nr 61/N.Hś/05 z dnia 26 stycznia 2005r. dotyczące zapewnienia prawidłowej ekspedycji wyrobu gotowego oraz kontrola z dnia 13 sierpnia 2007r. dotycząca doprowadzenia do właściwego stanu sanitarno-higienicznego ścian oraz posadzki w magazynie wyrobu gotowego oraz zapewnienia prawidłowego magazynu opakowań zwrotnych obowiązki z decyzji zostały wykonane. Browarem w Grudziądzu zarządza spółka z ograniczoną odpowiedzialnością. W zakładzie warzy się piwo dolnej fermentacji głównie typu pilzneńskiego. Słód jak i przetwory chmielowe dostarczane są od zewnętrznego dostawcy. Woda uŝywana do produkcji pochodzi z własnego ujęcia wody (zakład posiada atesty PZH). Linia rozlewu piwa wyposaŝona jest w pasteryzator tunelowy, zaś cały obieg piwa w rurociągach przepłukuje się za pomocą stacji CIP w obiegu zamkniętym Zakład posiada własne laboratorium, które przeprowadza podstawowe analizy fizyko-chemiczne piwa, a takŝe dokonuje kontroli skuteczności mycia butelek oraz mycia przewodów piwnych. Obciąg piwa dokonuje się przez urządzenie nazywane monoblokiem wprost do butelek szklanych. Na zły stan techniczny i sanitarny, wydana jest decyzja. Zakład posiada stosowną dokumentację dotyczącą zasad GHP/GMP. W zakładzie wyznaczono krytyczne punkty kontroli, które minimalizują ryzyko wtórnych zanieczyszczeń produkowanego wyrobu, prowadzony jest monitoring tych punktów. Zakład wdrąŝył HACCP.

17 17 Znacznie została uszczuplona produkcja. W zakładzie zatrudnionych jest 15 osób bezpośrednio związanych z produkcją. Zakład produkuje piwa o następujących ekstraktach: 8,1%, 10,1%, 12,1%, 14,1%, 16,5%. Wytwórnie napojów bezalkoholowych i rozlewnie piwa W I półroczu 2007 roku zostały przeprowadzone 2 kontrole sanitarne, podczas których nie stwierdzono produkcji, kontrola związana była głównie z oceną warunków przechowywania wyrobu gotowego oraz jego dystrybucją. Wytwórnia wód gazowanych zlokalizowana w Łasinie uległa likwidacji. Zakłady garmaŝeryjne Na terenie miasta działa 1 zakład garmaŝeryjny, jest to zakład prywatny. W zakładzie produkuje się sałatki warzywne oraz surówki. Zakład odpowiednio wyposaŝony w nowoczesny sprzęt produkcyjno pomocniczy. Opracowana jest stosowna dokumentacja dotycząca zasad GHP/GMP oraz wdroŝony system bezpieczeństwa Ŝywności HACCP. W roku 2007 pobrano próbki (sałatka warzywna) do badań laboratoryjnych w WSSE w Bydgoszczy w ramach monitoringu w kierunku zanieczyszczeń mikrobiologicznych próbka prawidłowa. W roku sprawozdawczym 2007 przeprowadzono 3 kontrole sanitarne. Kontrola sanitarna przeprowadzona w dniu 12 marca 2007r. miała na celu ocenę prowadzonej kontroli wewnętrznej w zakładzie, szczególnie z ukierunkowaniem na kontrolę warunków obróbki termicznej, wychładzania oraz przechowywania surowców i wyrobu gotowego. W w/w zakresie nie stwierdzono nieprawidłowości. Kontrolę kompleksową przeprowadzono w dniu 23 maja 2007r., podczas której stwierdzono, Ŝe zakład przestrzega zasad Dobrych Praktyk Higienicznych i Produkcyjnych. W zakładzie zatrudnionych jest 10 pracowników z aktualnymi orzeczeniami lekarskimi do celów sanitarno-epidemiologicznych. Kolejna kontrola związana była z wnioskiem właściciela o zatwierdzenie zakładu i własnych środków transportu oraz wpisem do rejestru zakładów podlegających urzędowej kontroli organów Państwowej Inspekcji Sanitarnej. Kontrola przeprowadzona na wniosek właściciela w dniu 19 grudnia 2007r. pozwoliła na wydanie decyzji zatwierdzającej zarówno zakład, jak i 3 środki transportu naleŝące do zakładu.

18 18 Zakłady przemysłu zboŝowo - młynarskiego W 2007r. w powiecie działał 1 młyn w miejscowości Szczepanki, gmina Łasin, w którym przeprowadzono 2 kontrole. Przeprowadzona kontrola w dniu 23 lutego 2007r. miała na celu kompleksową ocenę zakładu ze szczególnym uwzględnieniem jakości zdrowotnej surowców i wyrobów gotowych oraz śledzenia pochodzenia (traceability) Ŝywności. Nieprawidłowości w w/w zakresie nie stwierdzono. Przeprowadzona w dniu 21 sierpnia 2007r. kontrola tematyczna związana była z poborem próbki (próbka zboŝa pszenicy) do badań radiacyjnych w kierunku pomiarów zawartości izotopów cezu Cs 137 oraz strontu Sr 90 w zboŝu pszenicy lub Ŝyta w ramach monitoringu do laboratorium StęŜeń Promieniotwórczych WSSE w Bydgoszczy. Próbkę pobrano na polecenie WSSE w Bydgoszczy. Młyn pod względem wielkości produkcji oraz jakości mąk pszennych jak i Ŝytnich, jest czołowym liderem w branŝy. Zdolność przemiałowa to 400 ton/ dobę. Sterowanie i kontrola całego procesu produkcyjnego odbywa się za pomocą komputera. W zakładzie znajduje się równieŝ nowoczesne laboratorium wyposaŝone w najnowszej generacji elektroniczne urządzenia pomiarowe. Na terenie młyna działa równieŝ wewnętrzna piekarnia, w której odbywają się próbne wypieki pieczywa z zastosowaniem produkowanych mąk. Zakład posiada certyfikat ISO 9001:2000 oraz HACCP w zakresie projektowania, produkcji i sprzedaŝy wyrobów zboŝowych. W zakładzie zatrudnionych jest 139 pracowników. Wytwórnie wyrobów cukierniczych W mieście działa jedna wytwórnia wyrobów cukierniczych. Zakład produkuje wyroby cukiernicze trwałe (okres trwałości 4-5 miesięcy), asortyment produkcji obejmuje ok. 14 wyrobów. Jest to zakład prywatny, właściciel zakładu przeprowadza remonty na bieŝąco, dostosowując zakład do wymogów UE. W firmie opracowana i prowadzona jest stosowna dokumentacja dotycząca zasad GHP/GMP oraz wdroŝony system bezpieczeństwa Ŝywności HACCP. Praca w systemie trzyzmianowym, bezpośrednio przy produkcji zatrudnionych jest 35 osób. Miesięczna produkcja wynosi ok. 45 ton. Kompleksową kontrolę zakładu przeprowadzono w dniu 21 maja 2007r., sprawdzono równieŝ wykonanie zaleceń pokontrolnych z dnia 17 listopada 2006r. dotyczących doposaŝenia pomieszczeń produkcyjnych we właściwe podkłady - zalecenie zostało wykonane, nieprawidłowości nie stwierdzono. W dniu 17 grudnia 2007r. przeprowadzono kontrolę sanitarną tematyczną na wniosek właściciela, w związku z zatwierdzeniem zakładu i środków transportu naleŝących do firmy. W dniu 19 grudnia 2007r. wydano decyzję zatwierdzającą zakład do prowadzenia działalności w zakresie: - obrotu hurtowego wyrobami cukierniczymi paczkowanymi - produkcji wyrobów cukierniczych trwałych - przewozu wyrobów cukierniczych paczkowanych.

19 19 Wytwórnie octu Pod nadzorem znajduje się 1 wytwórnia octu, zakład zlokalizowany na terenie miasta w kompleksie wytwórni octu i majonezu. Zakład nowoczesny, produkcja octu spirytusowego otrzymywana jest przez fermentację octową rozcieńczonego spirytusu rektyfikowanego. Po pełnej fermentacji i leŝakowaniu w odpowiednich kadziach ocet jest rozlewany do butelek. Procesy technologiczne są w pełni zautomatyzowane. W firmie opracowana i prowadzona jest stosowna dokumentacja dotycząca zasad GHP/GMP oraz wdroŝony system bezpieczeństwa Ŝywności HACCP. W roku 2007 przeprowadzona została 1 kontrola tematyczna w zakresie sprawdzenia stanu sanitarno-higienicznego zakładu oraz dokumentacji systemowej. W zakładzie produkowany jest ocet spirytusowy 10%. Średnia miesięczna produkcja to litrów octu, przy produkcji zatrudnionych jest 5 osób. Praca przebiega w trybie ciągłym. W zakładzie nie stosuje się produktów - surowców genetycznie zmodyfikowanych. Dokumentacja systemowa prowadzona na bieŝąco. Wytwórnie majonezu i musztardy Pod nadzorem znajduje się 1 wytwórnia majonezu i musztardy. Zakład w pełni zmodernizowany, dzięki wprowadzonemu systemowi HACCP uzyskano pełną identyfikowalność produktu gotowego. Szczególny nacisk kładzie się w firmie nie tylko na higienę produkcji, ale równieŝ na uŝyte do produkcji surowce skrupulatnie sprawdza się kaŝdy parametr wyszczególniony w świadectwie jakościowym surowca. W 2007r. przeprowadzono 2 kontrole sanitarne - 28 maja 2007r. 1 kontrola tematyczna w zakresie sprawdzenia stanu sanitarno-higienicznego zakładu oraz dokumentacji systemowej. W związku z otrzymanym pismem od PPIS w Łowiczu informującym o pobranej do badań próbce musztardy stołowej i stwierdzeniu nieprawidłowego oznakowania (w składzie nie podano występującego w środku spoŝywczym kwasu benzoesowego) sprawdzono schemat produkcji musztardy. Oszacowano ryzyko i podjęto stosowne działania w związku z otrzymaną informacją: oznakowanie produktu jest nieprawidłowe z uwagi na nie podanie w składzie kwasu benzoesowego, którego obecność w ilości 120,0+/-10,8 mg/kg wykryto podczas badania laboratoryjnego. Wskazano na potrzebę pobrania próbki w ramach kontroli celowanej na zawartość benzoesanu sodu do laboratorium w Toruniu. Przeprowadzona kontrola wykazała, Ŝe nie przewiduje się dodawania Ŝadnych substancji konserwujących do musztardy, a kwas benzoesowy dodawany jest wyłącznie do sosów i majonezu niskotłuszczowego. Podczas kontroli sanitarnej w dniu 19 czerwca 2007r. pobrano próbkę musztardy do badań. Otrzymane wyniki z laboratorium PSSE w Toruniu pozwoliły stwierdzić, iŝ zbadana próbka Musztarda stołowa - w zakresie oceny znakowania oraz przeprowadzonych badań fizyko-chemicznych spełnia wymagania zawarte w Rozporządzeniu MRiRW z dnia 16 grudnia 2002r. w sprawie znakowania środków spoŝywczych i dozwolonych substancji dodatkowych (Dz. U. Nr 220, poz z późn. zm.) i Rozporządzeniu Ministra Zdrowia z dnia 23 kwietnia 2004r. w sprawie dozwolonych substancji dodatkowych i substancji pomagających w przetwarzaniu (Dz. U. Nr 94, poz. 933 z późn. zm.).

20 20 Procesy technologiczne są w większości zautomatyzowane. Zakład posiada laboratorium przyzakładowe do bieŝącej kontroli jakości półproduktów oraz wyrobów gotowych. Wytwórnia octu i majonezu uzyskała certyfikat ISO 9001: 2000 oraz HACCP w zakresie produkcji octu, majonezu, musztardy i sosów. Inne wytwórnie Ŝywności W tej grupie obiektów znajduje się zakład specjalizujący się w przetwórstwie polegającym na nawilŝaniu, drylowaniu oraz konfekcjonowaniu suszonej śliwki kalifornijskiej importowanej ze Stanów Zjednoczonych Ameryki Północnej. Zakład prywatny, nowoczesny, w pełni zautomatyzowany, posiadający własne laboratorium. W roku sprawozdawczym pobrano do badań w ramach urzędowej kontroli próbki suszonej śliwki do badań w kierunku zawartości aflatoksyn. W roku 2007 wydano 48 świadectw na śliwkę pochodzącą z importu Do tej grupy obiektów naleŝy równieŝ chłodnia oraz wózki do wyrobu waty cukrowej na patyku. Chłodnia posiada certyfikat zgodności w kierunku przetwórstwa artykułów rolno spoŝywczych dla produktów rolnictwa ekologicznego. Zakład specjalizuje się w produkcji owocowo-warzywnej oraz przechowalnictwa chłodniczego uzyskał zgodę na uŝytkowanie magazynów chłodniczych w zakresie przechowalnictwa i magazynowania produktów spoŝywczych. Na terenie miasta w roku 2007 działał 1 wózek do produkcji i sprzedaŝy waty cukrowej na patykach. Podmiot prowadzący działalność związaną z produkcją i sprzedaŝą waty cukrowej na patykach uzyskał zgodę na prowadzenie działalności w sezonie letnim. W roku sprawozdawczym 2007 wydano 3 decyzje zatwierdzające obiekty do prowadzenia działalności produkcyjnej i handlowej. Sklepy spoŝywcze Największą grupę obiektów stanowią sklepy, w roku 2007 skontrolowano 183 sklepów, przeprowadzono 371 kontroli, w wyniku przeprowadzonych kontroli wydano 23 decyzji technicznych na poprawę warunków higieniczno-sanitarnych oraz na opracowanie, wdroŝenie i stosowanie Dobrych Praktyk Higienicznych, nałoŝono 5 mandatów karnych na kwotę zł. W roku 2007 uruchomiono 2 markety. W roku 2007 zatwierdzono 20 sklepów. Problem w dalszym ciągu stanowi nieprawidłowe przechowywanie i eksponowanie artykułów spoŝywczych głównie środków nietrwałych oraz przeznaczonych do bezpośredniego spoŝycia, bez opakowania, co powoduje moŝliwość wtórnych zanieczyszczeń. W/w nieprawidłowości są takŝe przyczyną składanych do Inspekcji Sanitarnej interwencji klientów. Przyjęto 7 interwencji. Wobec właścicieli sklepów, którzy nie przestrzegali przepisów sanitarnych związa-