Strategia Rozwoju Gminy Gdów do roku 2020

Transkrypt

1 Strategia Rozwoju Gminy Gdów do roku

2 Spis treści I WPROWADZENIE Strategia Rozwoju Gminy Gdów Metodologia tworzenia Strategii Rozwoju Gminy Gdów Struktura dokumentu... 5 II DIAGNOZA Ogólne informacje o gminie Gdów Ludność i kwestie społeczne Tturystyka i rekreacja Gospodarka Infrastruktura Analiza SWOT III CELE STRATEGICZNE Wizja i misja gminy Obszary rozwoju gminy Polityki krajowe i unijne a Strategia Rozwoju Gminy Gdów IV WDROŻENIE Działania Gminy Gdów wynikające ze Strategii Monitorowanie i ewaluacja Strategii Rozwoju Gminy Gdów Spis tabel i wykresów

3 I WPROWADZENIE 1.1 Strategia Rozwoju Gminy Gdów Niniejszy dokument stanowi wynik dyskusji pomiędzy reprezentantami środowiska społeczno gospodarczego jak i sektora publicznego nad strategicznymi kierunkami rozwoju gminy Gdów na najbliższe lata. Strategia Rozwoju Gminy Gdów do roku 2020 jest wynikiem ustrukturyzowanego, czerpiącego z wielu metod procesu planowania strategicznego. Założeniem tego dokumentu jest uporządkowanie planów rozwojowych gminy oraz ich upowszechnienie wśród mieszkańców. Służy on również jako praktyczne narzędzie wytyczający kierunki zarządzania lokalnym rozwojem gminy Gdów. 3

4 1.2 Metodologia tworzenia Strategii Rozwoju Gminy Gdów Prace nad dokumentem Strategia Rozwoju Gminy Gdów do roku 2020 opierały się o wykorzystanie szeregu wzajemnie uzupełniających się metod, prac analitycznych, eksperckich i partycypacyjnych, spośród których wymienić należy: - analizę danych oraz badania ankietowe mieszkańców w ten sposób została przeprowadzona diagnoza sytuacji w gminie Gdów, - konwent strategiczny z przedstawicielami instytucji i organizacji działających na terenie gminy, - konsultacje z mieszkańcami gminy oraz przedsiębiorcami prowadzącymi działalność na terenie gminy. Proces konstruowania dokumentu obejmował kilka etapów: 1. Analizę i wnioski z dotychczasowej realizacji Planu Rozwoju Lokalnego Gminy Gdów na lata Analizę aktualnej sytuacji w gminie 3. Analizę SWOT 4. Określenie strategicznych celów rozwoju i obszarów zadań planowanych do realizacji 5. Opracowanie sposobu wdrażania, finansowania, monitorowania i ewaluacji zadań wynikających ze strategii. 4

5 1.3 Struktura dokumentu Strategia Rozwoju Gminy Gdów do roku 2020 Konstrukcja Strategii Rozwoju Gminy Gdów odpowiada logice procesu strategicznego. Obejmuje cztery zasadnicze części: część pierwszą wprowadzającą, część drugą diagnostyczną, część trzecią strategiczną i część czwartą wdrożeniową. I Wprowadzenie W pierwszej części dokumentu, która stanowi wprowadzenie, zawarte zostały przesłanki do opracowania Strategii Rozwoju Gminy Gdów przebieg oraz wykorzystane w procesie tworzenia metody pracy. II Diagnoza Druga część dokumentu przedstawia wyniki diagnozy sytuacji w wymiarze społecznym, przestrzennym oraz gospodarczym gminy. III Cele strategiczne Trzecia część stanowi rdzeń Strategii w postaci misji gminy oraz opisu celów głównych oraz szczegółowych na następne lata. IV Wdrożenie Część czwarta stanowi zwieńczenie dokumentu, w której został opisany system wdrażania, monitorowania i ewaluacji Strategii Rozwoju Gminy Gdów. 5

6 II DIAGNOZA 2.1 Ogólne informacje o gminie Gdów Gmina Gdów jest gminą wiejską, z siedzibą władz w miejscowości Gdów. Gmina leży w południowej części powiatu wielickiego, w odległości około 30 km od Krakowa. Zajmuje część Pogórza Wielickiego oraz część Podgórza Bocheńskiego, przedzielonych doliną Raby. Leży w centralnej części Województwa Małopolskiego w Powiecie Wielickim, granicząc z pięcioma gminami: Dobczyce, Bochnia, Łapanów, Kłaj, Biskupice. Cała gmina Gdów zajmuje obszar 108 km 2, w jej skład wchodzi 29 sołectw: Bilczyce, Cichawa, Czyżów, Fałkowie, Gdów, Hucisko, Jaroszówka, Klęczana, Krakuszowice, Książnice, Kunice, Liplas, Marszowice, Niegowić, Niewiarów, Nieznanowice, Niżowa, Pierzchów, Podolany, Stryszowa, Szczytniki, Świątniki, Wiatowice, Wieniec, Winiary, Zagórzany, Zalesiany, Zborczyce i Zręczyce. Na terenie gminy zlokalizowana jest podstrefa Specjalnej Strefy Ekonomicznej Krakowskiego Parku Technologicznego. Źródło: 6

7 Przez centrum Gdowa przebiegają drogi wojewódzkie: Kraków Wieliczka Limanowa (nr 966) oraz Myślenice Bochnia (nr 967), dzięki powstałej obwodnicy ruch tranzytowy został wyprowadzony z centrum miejscowości. Obecnie trwa budowa kolejnej części obwodnicy. Przez północny obszar gminy przechodzi droga krajowa nr 4. Długość dróg wojewódzkich wynosi 27 km, dróg powiatowych 55,2 km natomiast dróg gminnych 112 km. Liczba mieszkańców gminy Gdów na dzień wynosiła osób (8782 kobiety i 8700 mężczyzn). W porównaniu z poprzednimi latami wzrosła, do końca 2014 r. na terenie gminy zameldowane były osoby (8718 kobiet i 8654 mężczyzn). Oznacza to, że w ciągu ostatnich dwunastu miesięcy przybyło 110 nowych mieszkańców. Gęstość zaludnienia wynosiła 162 osób na km 2 (dla porównania w powiecie wielickim: 292, Myślenicach: 282; Skawinie: 432) - dane GUS z 2014r. Niska gęstość zaludnienia w gminie Gdów jest spowodowana wiejskim charakterem gminy. Sytuacja demograficzna w Gdowie została przedstawiona w tabeli. Tabela 1. Struktura demograficzna mieszkańców gminy Tytuł LICZBA OD DANEGO ROKU SALDO 2015 r. mające wpływ na przyrost ludności Urodzenia żywe Zgony Zameldowania Wymeldowania Emigracje Migracja w ramach gminy x (przemeldowania) Źródło: dane z rejestru ewidencji ludności UG Gdów 7

8 2.2 Ludność i kwestie społeczne Struktura wieku mieszkańców gminy Gdów przedstawia się następująco (dane z ): Wykres 1. Struktura wieku mieszkańców gminy Gdów pow. 60 LAT/ pow. 65 LAT LAT/18-65 LAT LAT 7-15 LAT 0-6 LAT KOBIETY MĘŻCZYŹNI Źródło: Urząd Gminy Gdów Dzieci w wieku przedszkolnym zamieszkujących w gminie jest 1316, natomiast w wieku szkolnym 2549 (tj. w wieku 7-17 lat) (dane z ). W odpowiedzi na wynikające z powyższego potrzeby społeczne na terenie gminy Gdów prowadzonych jest 5 placówek wychowania przedszkolnego (w tym 2 przedszkola publiczne, do którego uczęszcza 320 dzieci, 2 placówki niepubliczne opiekujące się 52 dziećmi, oraz klub dziecięcy mieszczący 11 dzieci), do których uczęszcza łącznie 383 dzieci, 11 szkół podstawowych (liczba uczniów wynosi 1369) oraz 2 gimnazja (o łącznej liczbie uczniów 654). Na terenie gminy nie prowadzone są żłobki. Na terenie gminy funkcjonuje również szkoła muzyczna, do której uczęszcza 142 dzieci (odpowiednio: cykl 6 letni 83 dzieci, cykl 4 letni 59 dzieci). W gminie Gdów mieszczą się 2 biblioteki. Liczba czytelników w roku 2013 wg danych GUS, wyniosła 1861, a ilość wypożyczonych księgozbiorów przez jednego czytelnika w tym roku to 17. Liczba czytelników w 2014r. zmalała do 1848 osób, a średnia ilość wypożyczanych książek wzrosła do 18. Struktura ludności pod kątem wieku pokazuje, że gminę Gdów zamieszkuje 2492 osób w wieku emerytalnym, co stanowi 14,25% całej populacji (dane z r.). Osoby starsze mogą korzystać z funkcjonującego na terenie gminy Uniwersytetu III Wieku oraz brać udział w spotkaniach Kół Gospodyń Wiejskich, których w obrębie gminy istnieje 28, aktywnych jest 8

9 23. Łącznie zrzeszonych jest około 500 członkiń. Mieszkańcy gminy w rozmowie ocenili ofertę spędzania czasu wolnego dla seniorów jako dobrą. Struktura gospodarstw domowych według liczby osób przedstawia się następująco: Wykres 2. Struktura gospodarstw domowych według liczby osób Źródło: Narodowy Spis Powszechny Ludności i Mieszkań 2002 i 2011 Według danych GOPS, głównymi problemami społecznymi rodzin w gminie Gdów są ubóstwo oraz długotrwała lub ciężka choroba oraz niepełnosprawność. Szczegółowy wykaz powodów przyznawania pomocy społecznej rodzinom/ osobom w gminie Gdów przedstawia poniższa tabela. 9

10 Tabela 2. Powody przyznawania pomocy społecznej w gminie Powód trudnej sytuacji życiowej Rok 2011 Rok 2012 Rok 2013 Rok 2014 Rok 2015 Liczba ogółem Liczba ogółem Liczba ogółem Liczba ogółem Liczba ogółem rodzin osób w rodzinie rodzin osób w rodzinie rodzin osób w rodzinie rodzin osób w rodzinie rodzin Ubóstwo Sieroctwo Bezdomność Potrzeba ochrony macierzyństwa w tym wielodzietność Bezrobocie Niepełnosprawność Długotrwała lub ciężka choroba Bezradność w sprawach opiekuńczo- wychowawczych i prowadzenia gospodarstwa domowego - ogółem: osób w rodzinie w tym rodziny niepełne rodziny wielodzietne Przemoc w rodzinie Alkoholizm Trudności w przystosowaniu do życia po zwolnieniu z zakładu karnego Zdarzenia losowe Sytuacja kryzysowa Źródło: dane statystyczne GOPS w Gdowie 10

11 Z ankiety przeprowadzonej wśród mieszkańców wynika, że do najpoważniejszych problemów społecznych gminy należy nadmierne spożywanie alkoholu (bardzo ważny i poważny problem zdaniem 68% mieszkańców) oraz bezrobocie (wg 52% respondentów). Opinie mieszkańców potwierdzają również dane statystyczne, jednocześnie dane te wskazują także na występowanie innych problemów społecznych takich jak ubóstwo, niepełnosprawność i długotrwała choroba. Problem nadużywania alkoholu jest obserwowany na terenie gminy. Skala bezrobocia jest także potwierdzona danymi. Mieszkańcy zgłaszają również inne problemy, które według danych Gminnego Ośrodka Pomocy Społecznej występują na mniejszą skalę. Należą do nich zanieczyszczenie środowiska (41% respondentów zwraca uwagę na ten problem) oraz narkomania (zdaniem 31% mieszkańców). Tabela 3. Problemy społeczne występujące na terenie gminy Gdów Problem społeczny Bardzo poważny Poważny Umiarkowany Znikomy Nie występuje Zubożenie 2% 22% 55% 19% 2% społeczeństwa Bezrobocie 10% 42% 38% 10% 0% Zanieczyszczenie 0% 41% 43% 14% 2% środowiska Alkoholizm 41% 27% 26% 6% 0% Narkomania 19% 22% 10% 24% 15% Wzrost 13% 13% 35% 31% 8% przestępczości Brak tolerancji 8% 18% 38% 26% 10% Kryzys rodziny 6% 19% 35% 36% 4% HIV/AIDS 6% 4% 12% 36% 42% Problemy 4% 6% 38% 29% 23% mieszkaniowe Hazard 7% 13% 34% 29% 17% Źródło: badania ankietowe zagrożeń społecznych 2015 Respondenci dostrzegają także inne występujące w gminie problemy społeczne. 24% ankietowanych uważa, że narkotyki są łatwo dostępne na terenie gminy. 20% ankietowanych mieszkańców zna wiele rodzin, w których dochodzi do stosowania przemocy. Dane pochodzą z ankiety dotyczącej zagrożeń społecznych przeprowadzonej wśród mieszkańców gminy w roku

12 Wykres 3. Dostępność narkotyków w gminie Czy uważa Pan/i, że w Państwa mieście/gminie nabyć narkotyki jest: 1% a) Bardzo trudno 11% 4% b) Raczej trudno 40% c) Trudno, wymaga to wysiłku 24% 20% d) Raczej łatwo, nie wymaga to dużego wysiłku e) Łatwo, właściwie każdy może nabyć f) Nie wiem Źródło: badania ankietowe zagrożeń społecznych 2015 Wykres 4. Rodziny doznające przemocy Czy zna Pan/i rodziny, o których słyszał/a Pan/i lub wie, że dochodzi w nich do różnych form przemocy? 46% 29% 5% a) Tak, jedną lub dwie rodziny b) Tak, kilka takich rodzin c) Tak, dużo takich rodzin d) Nie 20% Źródło: badania ankietowe zagrożeń społecznych 2015 Istotnym problemem jest także bezrobocie. W gminie Gdów liczba bezrobotnych wynosi 560 osoby (2015, PUP Wieliczka), w tym 277 kobiet. Struktura osób bezrobotnych w gminie: 12

13 Wykres 5. Struktura osób bezrobotnych w gminie według wieku Liczba osób bezrobotnych według wieku 14% 13% 10% 5% 31% 27% lat lat lat lat lat lat Źródło: PUP Wieliczka, 2015 Wykres 6. Struktura wykształcenia osób bezrobotnych w gminie Struktura wykształcenia osób bezrobotnych 31% 19% 11% 11% 28% wyższe policealne i średnie zawodowe średnie ogólne zasadnicze zawodowe gimnazjalne i podstawowe Źródło: PUP Wieliczka,

14 Wykres 7. Czas pozostawania bez pracy Czas pozostawania bez pracy 18% 17% 16% 10% 18% 21% do 1 miesiąca 1-3 miesiące 3-6miesięcy 6-12 miesięcy miesięcy powyżej 12 miesięcy Źródło: PUP Wieliczka, 2015 Porównując liczbę bezrobotnych w roku 2013, kiedy osób pozostających bez pracy było 702, można zauważyć spadek bezrobocia na terenie gminy. Zapytani mieszkańcy ocenili dostatecznie wsparcie osób bezrobotnych oraz stwierdzili, że możliwości znalezienia zatrudnienia nie zmieniły się w ciągu ostatnich ośmiu lat. Gmina odpowiada na także na potrzeby mieszkańców umożliwiając dostęp do opieki medycznej oraz pomocy społecznej. Na jej terenie istnieje 11 przychodni lekarskich, a liczba osób przypadających na jedną przychodnię wynosi 1606 osób, dane z 2014r. (GUS). Wydatki na pomoc społeczną wyniosły 9699,4 tys. zł, na przeciwdziałanie alkoholizmowi 239 tys. zł (2014, GUS). Pomoc społeczna w gminie przyznawana mieszkańcom w związku z: stały wzrost ubóstwa stanowiącego przyczynę pomocy liczba rodzin w roku 2013 w stosunku do rodzin w 2011 r. wzrosła o 39,9 %, a liczba osób w takich rodzinach o 38,7 %, wzrost liczby rodzin wnioskujących o wsparcie z powodu bezrobocia - liczba rodzin w roku 2013 w stosunku do rodzin w 2011 r. wzrosła o 22,7 %, jednakże w roku 2013 w stosunku do roku 2012 nastąpiła wyraźna tendencja spadkowa (o 17%) liczby osób w rodzinie, które nie są w stanie zaspokoić podstawowych potrzeb z powodu bezrobocia, znaczny wzrost liczby rodzin i osób, dla których przyczyną ubóstwa jest niepełnosprawność oraz długotrwała i ciężka choroba według wskaźników liczonych w roku 2013 w stosunku do roku 2011 w liczbie rodzin nastąpił wzrost o 27,2 %, a liczba osób w rodzinie dotkniętych tym problemem o 34,9%, 14

15 ubóstwo, którego przyczyną jest alkoholizm - w gminie ( wg danych z roku 2013) jest takich rodzin aż 46 i aż 111 osób żyje w rodzinach osób uzależnionych od alkoholu należy jednak zaznaczyć 9 % spadek w stosunku do stanu z roku W związku z występującymi na terenie gminy problemami społecznymi w 2015 roku udzielono 300 porad w gminnym punkcie konsultacyjnym, w tym 95 porad i konsultacji dla osób uzależnionych. Formy udzielanej pomocy na przestrzeni czterech lat osobom, które borykają się z zachowaniami patologicznymi w swoim otoczeniu, przedstawia poniższa tabela. Tabela 4. Formy pomocy związane z rozwiązywaniem problemów Wyszczególnienie Liczba udzielonych porad w gminnym punkcie konsultacyjnym w tym porady i konsultacje Lata dla osób uzależnionych Ilość udzielonych porad dla członków rodzin osób uzależnionych i innych osób Wnioski do sądu w celu dokonania badania przez biegłych na okoliczność uzależnienia i wskazania rodzaju terapii Pomoc osobom dobrowolnie podejmującym leczenie w uzyskaniu miejsca w ośrodkach leczenia uzależnień Liczba dzieci z rodzin dysfunkcyjnych, którym dofinansowano różne formy wypoczynku i spędzania wolnego czasu Źródło: dane statystyczne UG

16 2.3 Turystyka i rekreacja Strategia Rozwoju Gminy Gdów do roku 2020 Gmina Gdów ze względu na zasoby przyrodnicze jest miejscem atrakcyjnym do spędzania wolnego czasu. Mieszkańcy oraz turyści mogę korzystać z: plaży wzdłuż rzeki Raba, terenu rekreacyjno-wypoczynkowego wraz z ośrodkiem wypoczynkowym na tzw. Zarabiu terenów do uprawiania sportów motorowych i motokrosowych, rekreacji konnej. Na terenie gminy znajduje się wiele szlaków rowerowych i pieszych bogatych w zabytkową architekturę oraz miejsca historyczne, malownicze tereny i liczne punkty widokowe. Urozmaicony, malowniczy krajobraz Pogórza Wielickiego i Bocheńskiego zachęca do rodzinnych spacerów. Atrakcjami turystycznymi znajdującymi się na terenie gminy są: Szlak Papieski - I parafia Karola Wojtyły w Niegowici, Kopiec J.H. Dąbrowskiego Kopiec Powstańców Krakowskich, kurhan w Krakuszowicach, zabytkowe dworki i zespoły dworskie z XVIII i XIX wieku, Dom Pracy Twórczej Tadeusza Kantora Krzesło Kantora'', Sanktuarium Narodzenia Najświętszej Marii Panny w Gdowie, cmentarze z czasów I i II wojny światowej. Dla turystów spoza gminy przygotowana została baza noclegowa pozwalająca na kilkudniowy pobyt. Łącznie gospodarstwa agroturystyczne dysponują 18 pokojami oferującymi 49 miejsc noclegowych. Gmina Gdów dysponuje również bogatą propozycją lokali gastronomicznych. Mieszkańcy gminy w rozmowie dobrze ocenili poziom rozwoju infrastruktury sportowo-rekreacyjnej. Stwierdzili również, że w ciągu ostatnich ośmiu lat zwiększyły się możliwości spędzania czasu wolnego na terenie gminy. 16

17 Gmina Gdów w ramach przedsięwzięcia docelowego projektu "Rekreacyjnoturystyczna Dolina Raby" na okres realizacji: na terenie gminy zrealizowane zostaną następujące zadania: 1. Urządzenie szlaków spacerowo-rowerowych oraz powiązanie połączeń komunikacyjnych w pętle przebiegające po atrakcyjnych terenach w Dolinie Raby (ok. 29 km tras pieszo-rowerowych). Będą one połączone z trasą główną VeloRaba, przebiegającą doliną Raby przez obszar gmin partnerskich tj. Gminy Dobczyce, Gminy Kłaj i Gminy Drwinia. Trasy pieszo-rowerowe mają skomunikować strefę turystyczną, wypoczynkową i rekreacyjną na całym obszarze objętym przedsięwzięciem i ukierunkowa ruch turystyczny. Urządzona zostanie również podstawowa infrastruktura turystyczna wzdłuż sieci tras, np. punkty postojowe, system identyfikacji wizualnej tras (tablice informacyjne), punkty sanitarne, miejsca piknikowe, oświetlenie tras oraz obiekty małej architektury np. ławki, stojaki na rowery, kosze na śmieci, urządzenia do zapewnienia płynnego i bezpiecznego poruszania się po trasach oraz system ostrzegawczy/alarmowy. 2. Zagospodarowanie stref przy trasach rowerowo-pieszych dla rozwoju turystyki i rekreacji oraz oferty kulturowej Gminy Gdów położonej w Dolinie Raby. Będzie to tzw. Osada rybacka Gdów Zarabie. W w/w strefie urządzonej na Zarabiu i wzdłuż rzeki Raba udostępniona będzie infrastruktura w postaci m.in.: parkingów, punktów widokowych, miejsc dla paralotni, plaży, parku z placem zabaw, skate parkiem, miejscem do uprawiania fitness. Ze strategii Lokalnej Grupy Działania Dolina Raby, do której należy również gmina Gdów, wynikają następujące cele (Strategia Rozwoju Lokalnego Kierowanego przez Społeczność na lata ): 1. Rozwój markowej żywności tradycyjnej i kanałów dystrybucji tych produktów, w tym krótkich łańcuchów żywnościowych, 2. Rozwój turystyki i produktów turystycznych, szczególnie w zakresie turystyki aktywnej i weekendowej, 3. Rozwój pozostałej działalności gospodarczej, szczególnie innowacyjnej i przyjaznej dla środowiska, w sferach wytwórczości, budownictwa i usług dla ludności, bez działalności handlowej, 4. Ochrona środowiska i przeciwdziałanie zmianom klimatu; zachowanie walorów przyrodniczo-krajobrazowych i kulturowo- historycznych, w tym tradycji regionalnych, 5. Poprawa oferty oświatowej, szczególnie w zakresie uczenia się przez całe życie oraz rekreacyjno- sportowej i kulturalnej, 17

18 6. Poprawa infrastruktury komunikacyjnej, 7. Aktywizacja społeczności do działań prorozwojowych oraz rozwój współpracy na obszarze LGD, międzyregionalnej i międzynarodowej, 8. Rozwój szybkiego Internetu i społeczeństwa informacyjnego. Oprócz malowniczych terenów zielonych oraz infrastruktury sportowej wolny czas na terenie gminy można spędzić angażując się w działania organizacji non-profit. Na terenie gminy znajduje się 20 jednostek Ochotniczej Straży Pożarnej oraz 10 klubów sportowych. Na terenie gminy działają m.in. również: Stowarzyszenie Przyjaciół Ziemi Gdowskiej (siedziba : Gdów), Gminny Związek Rolników, Kółek i Organizacji Rolniczych w Gdowie (siedziba: Gdów) Stowarzyszenie Rozwoju Lokalnego WSPÓLNY CEL (siedziba: Zręczyce), Stowarzyszenie Młodzieży Gminy Gdów MŁODY ŚWIAT (siedziba: Gdów). Fundacja Osób Niepełnosprawnych (siedziba: Podolany), Stowarzyszenie Turystyki i Agroturystyki Ziem Górskich (siedziba oddziału: Gdów). Stowarzyszenie Akademia Fudbolu Pogórze, Krakowskie Centrum TAEKWON-DO, CARITAS Archidiecezji Krakowskiej, Małopolskie Towarzystwo Gospodarcze GDOVIA (Gdów), Stryszowianin. Fundacja na Rzecz Promocji i Rozwoju Stryszowej (siedziba: Stryszowa), Stowarzyszenie na rzecz rozwoju wsi Nieznanowice ( siedziba: Nieznanowice), Stowarzyszenie Emerytów, Rencistów i Osób Niepełnosprawnych (siedziba: Gdów), Stowarzyszenie na rzecz rozwoju Sołectwa Zborczyce ( siedziba: Zborczyce), Stowarzyszenie Hucisko ( siedziba: Winiary), Stowarzyszenie Horse Assisted Education Horse Mentor (siedziba: Wiatowice), Fundacja Pomocy Dzieciom,,Świat to za mało (siedziba: Gdów), Stowarzyszenie wiejskie Nasza przestrzeń (siedziba: Winiary), Małopolska Fundacja Rozwoju Aktywności Społecznej (siedziba: Gdów), Niezrzeszone organizacje pozarządowe działające na terenie gminy: Rady Rodziców przy szkołach przyszkolne koła zainteresowań 18

19 organizacje religijne grupy artystyczne Rady Sołeckie Głównymi obszarami działalności organizacji pozarządowych w gminie Gdów są: ratownictwo i przeciwpożarowa ochrona ludności sport rozrywka i rekreacja, imprezy plenerowe kultura, dziedzictwo kulturowe i historyczne pomoc i integracja społeczna ( Fundacja Osób Niepełnosprawnych w Podolanach, przedsięwzięcia na rzecz osób w podeszłym wieku oraz dzieci i młodzieży z rodzin patologicznych ) turystyka - Stowarzyszenie Turystyki i Agroturystyki Ziem Górskich zrzeszające gospodarstwa agroturystyczne promocja Gminy prowadzona przy okazji rozmaitych przedsięwzięć kulturalnych i rozrywkowych. 19

20 2.4 Gospodarka Strategia Rozwoju Gminy Gdów do roku 2020 Główną strefę przedsiębiorczości w gminie stanowią podmioty gospodarcze w sektorze budowlanym (319), przemysłowym (149) oraz 15 podmioty w sektorze rolniczym (2014, GUS). Ilość podmiotów gospodarczych w rejestrze REGON na 10 tys. ludności w wieku produkcyjnym, wynosi 1327 w roku 2013, jest to o 57 podmiotów więcej w porównaniu z rokiem Natomiast liczba podmiotów gospodarki narodowej na 10 tys. ludności w gminie Gdów wynosi 849 (dla porównania w całym powiecie ). Liczba osób fizycznych prowadzących działalność gospodarczą na 10 tys. ludności to 673 (powiat wielicki - 881). Ogółem liczba podmiotów gospodarki narodowej w gminie w 2014r. wynosiła 1500, w porównaniu z rokiem poprzednim wzrosła o 48. Istotnym działem gospodarki w gminie Gdów jest rolnictwo. Liczba osób ubezpieczonych w rolnictwie wynosi 1482 (w roku 2013, KRUS), co stanowiło 13,5% mieszkańców gminy w wieku produkcyjnym. Grunty orne w gminie przedstawiają się następująco: pszenny dobry (57% powierzchni gruntów ornych). Nadaje się do upraw roślin o wysokich wymaganiach glebowych, takich jak: pszenica, rzepak, koniczyna. zbożowo-pastewny mocny (16 % gruntów ornych). Grunty te posiadają wadliwy układ stosunków powietrzno wodnych, wynikający z okresowej lub stałej podmokłości, w związku z czym wymagają zabiegów melioracyjnych. pszenny górski (8% gruntów ornych). Sprzyjają uprawie większości roślin uprawnych. Ograniczeniu podlegają warzywa. bardzo dobry pszenny wadliwy i żytni- niewielki obszar. Lasy zajmują niespełna 9,1% powierzchni gminy. Dla porównania, lesistość powiatu wielickiego stanowi 15,8%; a w całym województwie małopolskim 28,6% (2014, GUS). Główne dochody budżetu gminy pochodzą z różnych rozliczeń oraz dochodów od osób prawnych i od osób fizycznych. Natomiast większość wydatków gminy przypada na oświatę i wychowanie oraz pomoc społeczną. W 2014r. wydatki na jednego mieszkańca gminy wyniosły 3131 zł, natomiast dochody na mieszkańca opiewały na kwotę 3067 zł. Szczegółowy wykaz dochodów budżetu gminy przedstawia poniża tabela. 20

21 Tabela 5. Dochody budżetu gminy DOCHODY BUDŻETU GMINY WEDŁUG UDZIAŁU (w %) Plan Rolnictwo i łowiectwo 1,1 1,3 0,6 2,0 1,5 Transport i łączność 0,8 1,1 0,7 0,7 - Gospodarka mieszkaniowa 2,9 2,7 3,6 1,8 4,3 Administracja publiczna 0,2 0,2 0,2 0,4 0,2 Bezpieczeństwo publiczne i ochrona 0,0 0,0 0,2 0,0 0,0 przeciwpożarowa Różne rozliczenia 52,4 49,9 45,2 43,6 46,0 Oświata i wychowanie 1,7 2,0 3,0 4,0 2,9 Pomoc społeczna i pozostałe zadania w 13,9 12,9 14,9 14,3 10,50 zakresie polityki społecznej Edukacyjna opieka wychowawcza 0,2 0,3 0,4 0,3 - Gospodarka komunalna i ochrona środowiska 0,1 1,5 2,4 2,5 3,3 Kultura i ochrona dziedzictwa narodowego Kultura fizyczna 0,0-0,6 0,7 1,1 Dochody od osób prawnych i od osób 26,6 28,0 27,8 27,2 30,0 fizycznych Pozostałe 0,0 0,0 0,00 2,5 0,2 Źródło: dane GUS z 2014 r. Szczegółowy wykaz wydatków budżetu gminy prezentuje poniższa tabela. Tabela 6. Wydatki budżetu gminy WYDATKI BUDŻETU GMINY WEDŁUG UDZIAŁU (w %) Plan Rolnictwo i łowiectwo 2,5 1,5 3,7 1,8 1,7 Transport i łączność 5,5 7,2 6,9 5,4 4,8 Gospodarka mieszkaniowa 3,1 1,9 3,2 2,0 2,0 Administracja publiczna 10,5 10,4 9,5 9,4 9,6 Bezpieczeństwo publiczne i ochrona 0,9 1,1 1,1 0,7 0,6 przeciwpożarowa Różne rozliczenia Oświata i wychowanie 51,1 51,4 47,4 46,1 51,4 Pomoc społeczna i pozostałe zadania w 16,8 16,3 17,6 17,3 14,2 zakresie polityki społecznej Edukacyjna opieka wychowawcza 0,6 0,7 0,7 0,6 0,4 Gospodarka komunalna i ochrona środowiska 2,7 3,7 4,1 4,8 5,6 Kultura i ochrona dziedzictwa narodowego 1,6 1,7 1,7 1,7 1,8 Kultura fizyczna 0,7 0,7 1,3 5,1 4,9 Działalność usługowa 0,7 0,6 0,4 0,2 0,7 Ochrona zdrowia 0,9 0,9 0,9 0,8 0,8 Pozostałe 2,3 1,8 1,5 4,0 1,5 Źródło: dane GUS z 2014 r. 21

22 2.5 Infrastruktura Strategia Rozwoju Gminy Gdów do roku 2020 Na zasoby mieszkaniowe w gminie składa się 4981 mieszkań (2014r.), jest to o 49 mieszkań więcej w porównaniu z rokiem poprzednim, średnia powierzchnia użytkowa wynosi 96m 2. Zatem na terenie gminy przybywa mieszkań o dużej powierzchni użytkowej. Odsetek ludności korzystającej z instalacji wodociągowej w gminie Gdów wg danych GUS z 2014 r. wynosi 84,2% (w całym powiecie Wielickim 89,5%). 70,8% ludności korzysta z instalacji gazowej (powiat 84,0%). Jednocześnie, z instalacji kanalizacyjnej korzysta zaledwie 23,5% mieszkańców, a w całym powiecie ten wskaźnik wynosi 42,5%. W porównaniu do roku 2013 nastąpił wzrost o 5,6% odsetka osób korzystających z instalacji wodociągowej. Jak obrazuje poniższy wykres najmniejszy procent ludności korzysta z instalacji kanalizacyjnej. Choć w całym powiecie skanalizowanych gospodarstw domowych jest mniej niż połowa, to na terenie gminy tylko co piąty mieszkaniec korzysta z instalacji kanalizacyjnej, pozostałe gospodarstwa korzystają ze zbiorników wybieralnych na ścieki (szamba). Wykres 8. Odsetek ludności korzystającej z instalacji wodociągowej, gazowej i kanalizacyjnej 100,00% 80,00% 60,00% 40,00% 20,00% 0,00% INSTALACJA WODOCIĄGOWA INSTALACJA GAZOWA INSTALACJA KANALIZACYJNA GMINA POWIAT Źródło: dane GUS z 2014 r. Na terenie gminy znajdują się dwie oczyszczalnie ścieków, wg danych GUS z 2014 roku, liczba ludności korzystającej z oczyszczalni wynosi 2721, o 34 osoby więcej porównując z rokiem poprzednim. Z kolei gromadzenie i wywóz nieczystości ciekłych w 2014r. przedstawia się następująco: 22

23 zbiorniki bezodpływowe: 3124 (w 2013r. 2933) oczyszczalnie przydomowe: 98 (w 2013r. 87) Gmina Gdów w 2014 roku (wg. danych GUS) znajdowała się na 4 miejscu w powiecie pod względem udziału ludności korzystającej z instalacji wodociągowej (w województwie - 81 miejsce) i kanalizacyjnej (w województwie - 130), na ostatnim (piątym) miejscu w powiecie w zakresie korzystania z instalacji gazowej (w województwie - 64 miejsce).. Mieszkańcy gminy w rozmowie ocenili dostępność podstawowych mediów na dobrym poziomie. 23

24 2.6 Analiza SWOT Tabela 7. Analiza SWOT Strategia Rozwoju Gminy Gdów do roku 2020 MOCNE STRONY SŁABE STRONY Gmina przyjazna mieszkańcom - dobra baza oświatowa - rozwinięty system edukacyjny na szczeblu podstawowym - dominacja osób w wieku produkcyjnym - duża ilość jednostek OSP w porównaniu z powiatem - działający na terenie gminy Uniwersytet III Wieku Gmina urozmaicająca czas wolny - położenie w dolinie Raby, - bogate dziedzictwo kulturowe (pomniki, kopce historyczne, dwory, kościoły) - szlaki turystyczne, - wysoka liczba i aktywność organizacji pozarządowych - rozwinięta infrastruktura sportowa - działające organizacje i kluby sportowe - działalność Centrum Kultury Gmina rozwinięta gospodarczo - bliskość aglomeracji Krakowa - dogodna lokalizacja powiatu dla rozwoju działalności gospodarczej i turystyki - korzystne położenie komunikacyjne z większymi miastami (Wieliczka) - tereny pod inwestycje i budownictwo - wzrost liczby podmiotów gospodarczych - Podstrefa Parku Technologicznego - rozwinięte rolnictwo Gmina funkcjonalna - oczyszczalnie ścieków - większość gospodarstw podłączona do wodociągów, - wybudowana infrastruktura internetowa Gmina przyjazna mieszkańcom - niewystarczająca ilość miejsc pracy - słaba promocja regionu - słaby lokalny patriotyzm - duża stopa bezrobocia - słaby system szkolnictwa ponadgimnazjalnego - brak ośrodków dziennego pobytu dla osób starszych - brak na terenie gminy żłobków - mała liczba miejsc parkingowych, - ryzyko wypadków z udziałem pieszych - drogi nieprzystosowane do wzmożonego ruchu pieszego, kołowego oraz rowerowego - brak koordynacji transportu zbiorowego Gmina urozmaicająca czas wolny - słaby dostęp do finansowania kultury - mała identyfikacja z lokalnymi klubami sportowymi Gmina rozwinięta gospodarczo - brak praw miejskich dla stolicy gminy - rozdrobnienie gospodarstw rolnych Gmina funkcjonalna - słaby dostęp do infrastruktury kanalizacyjnej 24

25 SZANSE ZAGROŻENIA Gmina przyjazna mieszkańcom - stała poprawa usług publicznych w sferze społecznej i edukacyjnej - dostępność środków pozabudżetowych na edukację, kulturę i sport - rozwój systemu edukacyjnego na wszystkich szczeblach Gmina urozmaicająca czas wolny - walory przyrodnicze i turystyczne terenu (Doliny Raby) - rozwój różnych form turystyki i agroturystyki - rozbudowa bazy i poszerzenie oferty kulturalnej - sukcesy sportowe jako promocja gminy Gmina rozwinięta gospodarczo - polepszenie połączeń komunikacyjnych z innymi miastami i wewnątrz gminy - stały wzrost liczby podmiotów gospodarczych - uprawy ekologiczne Gmina funkcjonalna - rozwinięta infrastruktura techniczna i komunalna Gmina przyjazna mieszkańcom - niż demograficzny - zagrożenia patologiami wśród młodzieży - starzenie się ludności - rosnące natężenie ruchu Gmina urozmaicająca czas wolny - niskie dotacje dla instytucji kultury - utrudnione procedury pozyskiwania środków - zahamowanie rozwoju turystyki Gmina rozwinięta gospodarczo - migracja ludności - wyjazdy sezonowe do pracy - spadek znaczenia rolnictwa Gmina funkcjonalna - wysokie koszty rozwoju i utrzymania infrastruktury 25

26 III CELE STRATEGICZNE Strategia Rozwoju Gminy Gdów do roku Wizja i misja gminy Wizja gminy Gdów w przyszłości Gmina Gdów to miejsce przyjazne mieszkańcom, rozwinięte gospodarczo oraz funkcjonalne. Dzięki wysokiemu poziomowi szkolnictwa, bogatej ofercie spędzania czasu wolnego, rozwijającej się gospodarce to miejsce otwarte dla mieszkańców, inwestorów i gości. Misja gminy Gdów: 1. Gmina przyjazna mieszkańcom (podnoszenie poziomu szkolnictwa, rozwiązywanie problemów społecznych, zwiększanie możliwości spędzania czasu wolnego) 2. Gmina urozmaicająca czas wolny (rozwój usług czasu wolnego - Dolina Raby, propagowanie aktywnego spędzania czasu wolnego) 3. Gmina rozwinięta gospodarczo (nowe miejsca pracy, rozwój sfery ekonomicznej, budowa obwodnicy) 4. Gmina funkcjonalna (większy dostęp sieci kanalizacyjnej i energetycznej oraz infrastruktury wodociągowej) W ramach Strategii Rozwoju Gminy Gdów do roku 2020 przyjmuje się następujące cele: 1. Gmina przyjazna mieszkańcom 1.1. Podniesienie poziomu szkolnictwa (zwiększenia atrakcyjności gminy dla młodzieży) 1.2. Rozwój opieki i miejsc spędzania czasu wolnego dla osób starszych 1.3. Rozwiązywanie problemów społecznych gminy 2. Gmina urozmaicająca czas wolny 2.1. Projekt Dolina Raby 2.2. Rozwój organizacji non-profit wspierających sport i kulturę 2.3. Rekreacyjne zagospodarowanie terenów zielonych gminy 26

27 3. Gmina rozwinięta gospodarczo 3.1. Zwiększenie liczby mikro i małych przedsiębiorstw na terenie gminy 3.2. Zwiększenie wydajności rolnictwa i sadownictwa w gminie 3.3. Rozwój podstrefy ekonomicznej/ terenów inwestycyjnych 3.4. Budowa II części obwodnicy Gdowa 4. Gmina funkcjonalna 4.1. Zwiększenie liczby osób korzystających z infrastruktury wodociągowej 4.2. Wzrost dostępności energetycznej (gaz, prąd) 4.3. Rozbudowa sieci kanalizacyjnej 27

28 3.2 Obszary rozwoju gminy Strategia Rozwoju Gminy Gdów do roku Gmina przyjazna mieszkańcom Gmina przyjazna mieszkańcom Podniesienie poziomu szkolnictwa Rozwój opieki i miejsc spędzania czasu wolnego dla osób starszych Rozwiązywanie problemów społecznych gminy Poradnictwo i doradztwo edukacyjnozawodowe Poprawa warunków dydaktycznych i opiekuńczych uczniów niepełnosprawnych Instrumenty motywacyjne uczniów zdolnych Poprawa warunków dydaktycznych dla uczniów Aktywna integracja społeczności lokalnej Wspieranie rozwoju osób starszych Opieka dzienna dla seniorów Profilaktyka i przeciwdziałanie uzależnieniom Profilaktyka i przeciwdziałanie przemocy Promocja zdrowia Rozwój placówek wsparcia dziennego dla dzieci i młodzieży Rozwój społeczeństwa informacyjnego Unowocześnienie gminnej bazy oświatowej Rozwój ekonomii społecznej Rozwój edukacji pozaszkolnej dzieci i młodzieży 28

29 Na terenie gminy zapewnione są dobre warunki do rozwoju edukacyjnego dzieci i młodzieży. Poza przedszkolami, szkołami podstawowymi, gimnazjami, technikum, zasadniczą szkołą zawodową i liceum, młodzi mieszkańcy mają również możliwość rozwoju zainteresowań artystycznych dzięki działającej w gminie szkole muzycznej. Gmina stara się również niwelować różnice społeczne, poprzez prowadzenie działań mających na celu przeciwdziałanie wykluczeniu społecznemu, wsparciu wymagających pomocy rodzin oraz przeciwdziałaniu przemocy. Ważnym aspektem działania gminy jest także aktywizowanie osób starszych, dzięki urozmaiconej ofercie skierowanej do seniorów. Poniżej przedstawione zostały cele szczegółowe oraz projekty, poprzez które gmina Gdów zrealizuje powzięte założenia Podniesienie poziomu szkolnictwa Poradnictwo i doradztwo edukacyjno-zawodowe dla uczniów Poprawa warunków dydaktycznych i opiekuńczych dla uczniów niepełnosprawnych Wdrożenie instrumentów motywacyjnych dla uzdolnionych dzieci i młodzieży Poprawa warunków dydaktycznych dla uczniów Unowocześnienie gminnej bazy oświatowej umożliwienie kształcenia z wykorzystaniem nowych technologii Rozwój edukacji pozaszkolnej dzieci i młodzieży W ramach powziętych celów zostaną zrealizowane m.in. następujące projekty: Działania w ramach Małopolskiej Chmury Edukacyjnej Rozbudowa Publicznej Szkoły Muzycznej I stopnia w Gdowie wraz z zakupem wyposażenia Wsparcie bezpieczeństwa w szkole Doskonalenie kadr oświaty w zakresie kompetencji ICT i językowych Projekty w ramach kapitału ludzkiego dla szkół podstawowych i gimnazjów MRPO 29

30 1.2 Rozwój opieki i miejsc spędzania czasu wolnego dla osób starszych W ramach powyższego celu gmina planuje skoncentrować swoje działania na aktywnej integracji społeczności lokalnej wspieraniu rozwoju osób starszych oraz działalności społecznej seniorów objęcie osób starszych opieką dzienną Planowanym projektem w ramach założeń jest: Powstanie Domu Senior-Wigor, Umożliwienie NGO prowadzenie działalności prosenioralnej 1.3 Rozwiązywanie problemów społecznych gminy Założone działania w ramach powyższego celu szczegółowego to: Zapobieganie wysokiemu poziomu bezrobocia Prowadzenie profilaktyki uzależnień Podniesienie poziomu wiedzy i świadomości społecznej w zakresie przyczyn i skutków przemocy w rodzinie Zmiana postrzegania przez społeczeństwo problemu przemocy w rodzinie Ochrona i pomoc osobom dotkniętym przemocą w rodzinie Zwiększenie dostępności pomocy zdrowotnej i profilaktycznej dla uczniów szkół Realizacja programów prozdrowotnych skierowanych do dzieci i młodzieży Rozwój placówek wsparcia dziennego dla dzieci i młodzieży Rozwój społeczeństwa informacyjnego zwłaszcza wśród seniorów i osób wykluczonych cyfrowo Rozwój ekonomii społecznej Gmina zakłada realizację wyżej wymienionych założeń poprzez realizację następujących projektów: Podnoszenie kompetencji służb i przedstawicieli podmiotów realizujących działania z zakresu przeciwdziałania przemocy w rodzinie Realizację Gminnego Programu Przeciwdziałania Przemocy w Rodzinie i Ochrony Ofiar Przemocy w Rodzinie w Gminie Gdów na lata Realizację Gminnego Programu Wspierania Rodziny 30

31 2. Gmina urozmaicająca czas wolny Gmina urozmaicająca czas wolny Projekt Dolina Raby Rozwój organizacji nonprofit wspierających sport i kulturę Rekreacyjne zagospodarowanie terenów zielonych Podniesienie atrakcyjności i konkurencyjności gminy Wspieranie rozwoju izby etnosmaków Rozwój turystki i rekreacji Działania uwzględniające tradycję, dziedzictwo kulturowe i obszary atrakcyjne przyrodniczo w rozwoju turystyki i rekreacji Rozwój kultury i oferty czasu wolnego Rozwój kultury i oferty czasu wolnego Realizacja planu rozwoju teleinformatycznego Promocja walorów rekreacyjnoturystycznych gminy Wspieranie i rozwój inicjatyw lokalnych Wspieranie lokalnego patriotyzmu Gmina oferuje mieszkańcom bogatą ofertę turystyczno-rekreacyjną. Tereny zielone obfitują w wiele ścieżek rowerowych, a Dolina Raby daje możliwość wypoczynku nad wodą. Gmina jest również przyjazna dla turystów dzięki bazie gospodarstw agroturystycznych. Mieszkańcy mają możliwość realizacji zróżnicowanych potrzeb kulturalnych oraz rozwijania swoich zainteresowań. Na terenie gminy funkcjonują organizacje i fundacje pełniące role centrów aktywności kulturalnej dla mieszkańców. 31

32 Można również zaobserwować dynamiczny rozwój stowarzyszeń i aktywność niesformalizowanych grup. Oferowane są także liczne działania nastawione na pobudzanie aktywności kulturalnej osób mieszkających na terenie gminy. Mieszkańcy mają też możliwość aktywnego spędzania czasu oraz rozwoju zainteresowań sportowych dzięki działającym na terenie gminy klubom sportowym. Poniżej przedstawione zostały cele szczegółowe oraz projekty, poprzez które gmina Gdów zrealizuje powzięte założenia. 2.1 Projekt Dolina Raby Działania planowane przez gminę to promocja aktywnego wypoczynku oraz działania uwzględniające tradycję, dziedzictwo kulturowe i obszary atrakcyjne przyrodniczo w rozwoju turystyki i rekreacji. Wspieranie i rozwój inicjatyw lokalnych dotyczących wydarzeń kulturalnych, sportowych, edukacyjnych, społecznych itp. Projekty związane z powyższymi zakresem rozwoju gminy to: Projekt Rekreacyjno- turystyczna Dolina Raby" o Urządzenie szlaków spacerowo-rowerowych oraz powiązanie połączeń komunikacyjnych w pętle przebiegające po atrakcyjnych terenach w Dolinie o Zagospodarowanie stref przy trasach rowerowo-pieszych dla rozwoju turystyki i rekreacji oraz oferty kulturowej Gminy Gdów położonej w Dolinie Raby 2.2 Rozwój organizacji non-profit wspierających sport i kulturę Działania jakie gmina zamierza realizować w zakresie powyższego celu: Wspieranie rozwoju izby etnosmaków Wsparcie rozwoju i działalności podmiotów ekonomii społecznej Atrakcyjność organizacji dla dzieci i młodzieży Rozwój kultury i oferty czasu wolnego Aktywność młodzieży i wolontariat młodzieżowy, w tym krótko i długoterminowy Wspieranie lokalnego patriotyzmu Planowane projekty w ramach powyższego celu szczegółowego to m.in.: Ukończenie budowy kompleksu sportowo- rekreacyjnego w Gdowie. 32

33 Ukończenie budowy sali sportowej oraz infrastruktury rekreacyjnej wokół sali Rozbudowa i modernizacja budynku Centrum Kultury w Gdowie Modernizacja boiska sportowego w miejscowości Gdów Utworzenie Gminnego Ośrodka Sportu i Rekreacji w Gdowie (GOSiR) Utworzenie Centrum Aktywności Lokalnej w Czyżowie 2.3 Rekreacyjne zagospodarowanie terenów zielonych gminy W ramach zagospodarowania terenów zielonych gmina planuje rozwój turystyki i rekreacji oraz promocję walorów rekreacyjno-turystycznych gminy. Gmina planuje realizację następujących projektów: Włączenie się do Małopolskiego Systemu Informacji Turystycznej Realizacja planu rozwoju teleinformatycznego na lata o Dostęp do usług elektronicznych dla mieszkańców Gminy Gdów e-środowisko o Monitoring stanu poziomu wody w rzece Raba wraz z wczesnym ostrzeganiem mieszkańców przed nadchodzącą powodzią. 33

34 3. Gmina rozwinięta gospodarczo Gmina rozwinięta gospodarczo Sprzyjanie wzrostowi liczby mikro i małych przedsiębiorstw Sprzyjanie zwiększeniu wydajności rolnictwa i sadownictwa Rozwój podstrefy ekonomicznej/ terenów inwestycyjnych Rozwój infrastruktury gminnej Poprawia warunków prowadzenia działalności gospodarczej Rozwój potencjału badawczorozwojowego regionu Promowanie gospodarstw ekologicznych Promowanie produktów lokalnych Przygotowanie terenów pod inwestycje Odnowa i rewitalizacja wsi Poprawa bezpieczeństwa na drogach Budowa/ modernizacja dróg lokalnych Zachęcanie do zakładania i prowadzenia działalności gospodarczej Usprawnienie komunikacji Bliska odległość gminy Gdów do Krakowa i Wieliczki stwarza możliwość rozwoju potencjału gospodarczego gminy, dając możliwość tworzenia na jej terenie sprzyjających warunków dla prowadzenia i rozwoju działalności gospodarczych. Ważnym aspektem wspierającym rozwój gospodarczy jest także dbałość o rozwój infrastruktury komunikacyjnej. Poniżej przedstawione zostały cele szczegółowe oraz projekty, poprzez które gmina Gdów zrealizuje powzięte założenia. 34

35 3.1. Sprzyjanie rozwojowi mikro i małych przedsiębiorstw na terenie gminy Poprawa warunków prowadzenia działalności gospodarczej, w tym rozwoju e-usług dla przedsiębiorców Rozwój potencjału badawczo-rozwojowego regionu oraz współpraca z sektorem B+R mikro i małych przedsiębiorstw Efekt zachęty do zakładania i prowadzenia działalności gospodarczej w gminie Gdów 3.2. Zwiększenie wydajności rolnictwa i sadownictwa w gminie Promowanie gospodarstw ekologicznych Promowanie produktów tradycyjnych i regionalnych Promowanie rozwoju inkubatorów przetwórstwa lokalnego produktów rolnych 3.3. Rozwój podstrefy ekonomicznej/ terenów inwestycyjnych Przygotowanie terenów pod inwestycje w ramach SSE, KPT podstrefa Gdów 3.4. Rozwój infrastruktury gminnej Odnowa i rewitalizacja centrów wsi z terenu gm. Gdów Poprawa bezpieczeństwa na drogach (budowa chodników, kanalizacji opadowej, odnowa nawierzchni) Budowa i modernizacja dróg lokalnych Usprawnienie komunikacji W ramach powyższych celów planowana jest realizacja poniższych projektów: Budowa II części obwodnicy Gdowa Zintegrowana Platforma Obsługi Interesanta Kompleksowa modernizacja energetyczna budynków użyteczności publicznej Budowa i modernizacja chodników, dróg wewnętrznych i parkingów 35

36 4. Gmina funkcjonalna Gmina funkcjonalna Zwiększenie odsetka osób korzystających z infrastruktury wodociągowej Wzrost dostępności energetycznej Rozbudowa sieci kanalizacyjnej Rozwój komunikacji z większymi ośrodkami Budowa, przebudowa i modernizacja lub wyposażenie obiektów budowlanych służących do zaopatrzenia w wodę i odprowadzania ścieków Promowanie i rozwój odnawialnych źródeł i energii w budynkach użyteczności publicznej i budynkach prywatnych Usprawnienie gospodarki wodnościekowej Rozwój sieci Internetu szerokopasmowego o Zwiększenie dostępności transportowokomunikacyjnej Podnoszenie wiedzy społeczności lokalnej w zakresie ochrony środowiska Mieszkańcy gminy Gdów w większości gospodarstw posiadają dostęp do głównych usług komunalnych, prądu, gazu, wody. Część gospodarstw domowych posiada także dostęp do infrastruktury kanalizacyjnej. Gmina prowadzi skuteczną politykę gospodarowania odpadami komunalnym, posiada oczyszczalnię ścieków. W ramach rozwoju gminy prowadzane są również działania mające na celu usprawnienie komunikacji z większymi ośrodkami, dzięki którym mieszkańcy gminy w łatwy sposób mogą poruszać się na terenie powiatu. Poniżej przedstawione zostały cele szczegółowe oraz projekty, poprzez które gmina Gdów zrealizuje powzięte założenia. 36

37 4.1. Zwiększenie odsetka osób korzystających z infrastruktury wodociągowej Budowa, przebudowa i modernizacja lub wyposażenie obiektów budowlanych służących do zaopatrzenia w wodę i odprowadzania ścieków. Gmina zakłada również realizację następujących projektów: Zakup i montaż urządzeń kanalizacyjnych oraz urządzeń wodociągowych Rozbudowa stacji uzdatniania wody dla celów bytowo gospodarczych w miejscowości Cichawa Budowa zbiornika wody pitnej w miejscowości Zręczyce 4.2. Wzrost dostępności energetycznej (gaz, prąd) Promowanie i rozwój odnawialnych źródeł i energii w budynkach użyteczności publicznej i budynkach prywatnych Podnoszenie wiedzy społeczności lokalnej w zakresie ochrony środowiska i zmian klimatycznych 4.3. Rozbudowa sieci kanalizacyjnej Usprawnienie gospodarki wodno-ściekowej 4.4. Rozwój komunikacji z większymi ośrodkami Usprawnienie komunikacji miejskiej oraz komunikacji z innymi miastami Krakowskiego Obszaru Metropolitalnego Planowanym projektem jest: Rozbudowa Internetowej Sieci Szerokopasmowej 37

38 4.3 Polityki krajowe i unijne a Strategia Rozwoju Gminy Gdów Jednym z elementów powodzenia realizacji celów zawartych w dokumentach strategicznych jest ich powiązanie z szerszym systemem dążeń rozwojowych. Poniższa analiza pokazuje spójność Strategii Rozwoju Gminy Gdów z głównymi zamierzeniami znajdującymi się w europejskich, krajowych i regionalnych dokumentach strategicznych. I. Strategia Europa 2020 Strategia Europa 2020 została przyjęta w marcu 2010 r. przez Komisję Europejską celem prowadzenia inteligentnego i zrównoważonego rozwoju w Unii Europejskiej sprzyjającego włączeniu społecznemu. Ustalono pięć nadrzędnych celów, które UE ma osiągnąć do 2020 roku. Obejmują one zatrudnienie, badania i rozwój, klimat i energię, edukację, integrację społeczną i walkę z ubóstwem. Rozwiązywanie problemów społecznych, podniesienie poziomu szkolnictwa to ogólne cele gminy Gdów, które związane są z celami Strategii Europa II. Strategia Rozwoju Kraju 2020 Strategia Rozwoju Kraju 2020 (SRK) to główna strategia rozwojowa Polski do 2020 r. Wskazuje najważniejsze zadania państwa, które należy zrealizować w najbliższych latach, by przyspieszyć rozwój Polski. W dokumencie wyznaczono następujące obszary strategiczne: sprawne i efektywne państwo konkurencyjna gospodarka spójność społeczna i terytorialna Cele gminy Gdów są spójne z celami SRK dotyczącymi działań, które mają wpływać korzystnie na rozwój kapitału społecznego poprzez podnoszenie jakości usług edukacyjnych, zapewnianie realizacji potrzeb kulturalnych mieszkańców. Kolejny obszar działania dotyczy konkurencyjnej gospodarki, który związany jest z rozwojem podstrefy ekonomicznej oraz rozwojem komunikacji z większymi ośrodkami. III. Raport,,Polska Wyzwania Rozwojowe" Cel główny wyznaczany przez raport stanowi poprawa jakości życia Polaków mierzona zarówno wskaźnikami jakościowymi, jak i wartością oraz tempem wzrostu PKB w Polsce. 38

39 Raport Polska 2030 prezentuje w swojej treści 10 kluczowych wyzwań, jakie stoją przed Polską: wzrost i konkurencyjność sytuacja demograficzna wysoka aktywność zawodowa oraz adaptacyjność zasobów pracy odpowiedni potencjał infrastruktury bezpieczeństwo energetyczno-klimatyczne gospodarka oparta na wiedzy i rozwój kapitału intelektualnego solidarność i spójność regionalna ochrona kulturalnego dziedzictwa narodowego poprawa spójności społecznej sprawne państwo wzrost kapitału społecznego Polski Planowane działania związane z podnoszeniem poziomu szkolnictwa, rozwojem turystyki i rekreacji oraz rozwój gospodarki i funkcjonalności gminy Gdów pozostają spójne z wyzwaniami wyznaczonymi dla kraju. IV. Koncepcja Przestrzennego Zagospodarowania Kraju 2030 Przy określaniu celów i kierunków rozwoju gminy Gdów uwzględniano wytyczone cele polityki przestrzennego zagospodarowania kraju, które związane są z poprawą i rozwojem infrastruktury transportowej i telekomunikacyjnej. Innym celem jest utrzymanie wysokiej jakości środowiska przyrodniczego i walorów krajobrazowych, co związane jest z zagospodarowaniem rekreacyjnych terenów gminy Gdów. V. Krajowa Strategia Rozwoju Regionalnego Celem strategicznym polityki regionalnej, określonym w KSRR, jest efektywne wykorzystywanie specyficznych regionalnych oraz terytorialnych potencjałów rozwojowych dla osiągania celów rozwoju kraju wzrostu, zatrudnienia i spójności w horyzoncie długookresowym. Cele zawarte w dokumencie koncertują się na wzroście konkurencyjności regionów, co na terenie gminy Gdów realizowane jest przez rozwój potencjału gospodarczego oraz zwiększenie atrakcyjności turystycznej. Niwelowanie różnic w poszczególnych obszarach kraju natomiast poprzez zwiększenie dostępności mieszkańców gminy do usług komunalnych i poprawy jakości kształcenia. 39

40 VI. Wiedza i Edukacja Rozwój Wiedza Edukacja Rozwój (POWER) jest programem, który z jednej strony odpowiada na potrzeby reform w obszarach zatrudnienia, włączenia społecznego, edukacji, szkolnictwa wyższego, zdrowia i dobrego rządzenia, z drugiej zaś oferuje wsparcie bezpośrednie w obszarach, których wsparcie z poziomu krajowego jest uzasadnione obiektywnymi przesłankami. Cele POWER odzwierciadlają cele gminy Gdów w zadaniach związanych z wyrównywaniem dostępu do uczenia się przez całe życie dla wszystkich grup wiekowych oraz przez promowanie dobrej jakości edukacji. VII. Infrastruktura i Środowisko lata Infrastruktura i Środowisko (POIiŚ ) to krajowy program wspierający gospodarkę niskoemisyjną, ochronę środowiska, przeciwdziałanie i adaptację do zmian klimatu, transport i bezpieczeństwo energetyczne. Środki unijne z programu przeznaczone zostaną również w ograniczonym stopniu na inwestycje w obszary ochrony zdrowia i dziedzictwa kulturowego. Cele POIiŚ i gminy Gdów dotyczą przede wszystkim promowania i rozwoju odnawialnych źródeł energii w infrastrukturze publicznej, w tym w budynkach publicznych i w sektorze mieszkaniowym. Zapisane są również w dokumencie kwestie związane z ochroną i rozwojem dziedzictwa kulturowego, realizowane na terenie gminy Gdów przez projekt Dolina Raby. VIII. Polska Cyfrowa Celem Polski Cyfrowej jest wzmocnienie cyfrowych podstaw rozwoju kraju. Zgodnie z Umową Partnerstwa podstawami tymi są: szeroki dostęp do szybkiego Internetu, efektywne i przyjazne użytkownikom e-usługi publiczne oraz stale rosnący poziom kompetencji cyfrowych społeczeństwa. Gmina Gdów wpisuje realizację swoich celów przede wszystkim poprzez budowę Internetowej Sieci Szerokopasmowej. IX. Regionalny Województwa Małopolskiego Działania gminy Gdów zgodne z założeniami Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Małopolskiego na lata polegają na przygotowaniu terenów inwestycyjnych oraz ich promocję, prowadzenie działań zachęcających do uruchamiania działalności w sferze około turystycznej, a także zapewnienie wysokich standardów w obsłudze podmiotów gospodarczych. 40