Jubileuszowa XX AUTOSTRADA

Transkrypt

1 Jubileuszowa XX AUTOSTRADA W tegorocznych targach AUTOSTRADA-POLSKA, MASZBUD, ROTRA oraz TRAFFIC-EXPO udzia wzi o oko o 400 firm z bran y budownictwa drogowego. Wystawcy z 21 krajów prezentowali w Kielcach najnowoczeêniejszy sprz t, maszyny, rozwiàzania technologiczne, produkty s u àce do budowy dróg i utrzymania ju istniejàcej sieci drogowej. Tradycyjnie ju ekspozycja targowa znajdowa a si w halach i na terenach zewn trznych, na których by y prezentowane maszyny wielu znanych marek, np. Dressta ze Stalowej Woli, Ammann, Asbud, Bergerat Monnoyeur, KH-KIPPER, Mecalac, Hitachi, Pezal, Wirtgen i in. (fot. 1). W halach targowych i na terenach zewn trznych mo na by o zapoznaç si z ró norodnà ofertà producentów maszyn, podzespo ów do budowy maszyn i urzàdzeƒ wykorzystywanych w budownictwie, sprz tu utrzymania dróg, materia ów konstrukcyjnych i komponentów stosowanych w budownictwie, chemii budowlanej, a tak e sprz tu pomiarowego, oprogramowania i us ug (fot. 1). Targom towarzyszy bogaty program konferencji i seminariów, wêród których mo na wymieniç: konferencj zorganizowanà przez Instytut Badawczy Dróg i Mostów Nowa generacja urzàdzeƒ bezpieczeƒstwa ruchu drogowego projektowanie i badania, debat w ramach Salonu Kruszyw zorganizowanà przez Instytut Mechanizacji Budownictwa i Górnictwa Skalnego, konferencj Bezpieczeƒstwo techniczne maszyn budowlanych i urawi której organizatorem by Przemys owy Instytut Maszyn Budowlanych. Wystawcy oprócz sprawdzonych przez klientów rozwiàzaƒ prezentowali tak e liczne nowoêci, m.in. na stoisku firmy Serafin mo na by o zobaczyç magnetyczne chwytaki marki Dynaset nowoêç na polskim rynku. Magnesy z wbudowanym generatorem do dzia ania wymagajà jedynie hydrauliki maszyny roboczej. Mo na z powodzeniem montowaç je na koparkach, urawiach samochodowych HDS, maszynach wyburzeniowych itd. Magnesy znajdujà zastosowanie na z omowiskach i podczas prac wyburzeniowych do odzyskiwania, sortowania i recyklingu elementów stalowych. Firma prezentowa a tak e system pionowania wiert a firmy DIGGALIGN oraz system kontroli wahania wiert a SCS. Fot. 2. Firma KH-KIPPER prezentowa a udoskonalone wersje maszyn (fot. mj) Fot. 1. W halach targowych i na terenach zewn trznych mo na by o zapoznaç si z ró norodnà ofertà wystawców (fot. mj) Udoskonalone wersje maszyn prezentowa a firma KH-KIPPER (fot. 2), m.in. urzàdzenie hakowe ZH-12 oraz zabudow -wywrotk trójstronnà W3H z lewà burtà hydraulicznà. Zaletà wywrotki jest mo liwoêç wszechstronnego zastosowania: zarówno do przewo enia materia ów sypkich, jak i paletyzowanych. Na stoisku na terenie otwartym firma DRESSTA prezentowa a spychark gàsienicowà TD-14M Extra, nowà adowark ko owà 530R, a tak- e koparko- adowark 9.50M. Jednà z atrakcji targów MASZBUD cieszàcà si znacznà popularnoêcià wêród zwiedzajàcych by Konkurs Operatorów Maszyn Budowlanych zorganizowany przez Instytut Mechanizacji Budownictwa i Górnictwa Skalnego oraz Polskà Izb Przemys owo-handlowà Budownictwa. Na stoisku mo na si by o zapoznaç z zasadami bezpieczeƒstwa pracy na budowie, systemem szkoleƒ operatorów oraz nowoczesnymi metodami praktycznego szkolenia operatorów maszyn. Natomiast na poligonie zewn trznym odbywa y si specjalnie przygotowane konkurencje za adunek beczki na y k czo owà koparko- - adowarki oraz slalom pomi dzy ustawionymi przeszkodami, przebijanie balonów narz dziem uchwyconym y kà koparki, przemieszczanie pojemników z wodà z umieszczonymi na powierzchni czterema pi eczkami. Ch tni mogli tak e spróbowaç swoich si na trójosiowym symulatorze Volvo (fot. 3), w którym rzeczywiste zespo y koparki EC210C wraz z komputerem sterujàcym, zabudowane na ruchomej, trójosiowej platformie, sterowanej numerycznie, stworzy y nowoczesne, dynamiczne i interaktywne stanowisko dydaktyczne. Fot. 3. Trójosiowy symulator Volvo prezentowany na stoisku Instytutu Mechanizacji Budownictwa i Górnictwa Skalnego (fot. IMBiGS) ROK WYD. LXXIII ZESZYT 7-8/2014 3

2 Fot. 4. Medale tegorocznych targów otrzymali m.in. (od lewej): LiuGong Dressta Machinery Sp. z o.o. za adowark ko owà DRESSTA 530R, Atlas Copco Polska Sp. z o.o. za rozk adark mas bitumicznych Dynapac SD2500C, Wirtgen Polska Sp. z o.o. za uk adark gàsienicowà Voegele SUPER, serii i (fot. mj) Pokazy sprz tu odbywa y si równie w ramach tzw. Show After Fair podczas trwajàcych o jeden dzieƒ d u ej targów MASZBUD. Najciekawsze rozwiàzania prezentowane na targach otrzyma y medale i wyró nienia. Komisja, pod przewodnictwem prof. dr. hab. in. Wies awa Tràmpczyƒskiego z Politechniki Âwi tokrzyskiej przyzna a w sumie siedem medali i pi ç wyró nieƒ (fot. 4). Na targach Autostrada-Polska wyró nienie otrzyma a m.in. firma Lotos Asfalt Sp. z o.o. za asfalt modyfikowany z dodatkiem gumy MODBIT 25/55-60 CR. Medale otrzyma y firmy: ASBUD Sp. z o.o. z Katowic za walec przegubowy 9-tonowy ARX90 oraz za uk adark asfaltu Sumitomo J-PAVER HA 60C-7CE, Atlas Copco Polska Sp. z o.o. za rozk adark mas bitumicznych Dynapac SD2500C, Wirtgen Polska Sp. z o.o. za uk adark gàsienicowà Voegele SUPER, serii i, Orlen Asfalt Sp. z o.o. za asfalty wysokomodyfikowane ORBITON HiMA. Na targach MASZBUD medal otrzyma a firma LiuGong Dressta Machinery Sp. z o.o. za adowark ko owà DRESSTA 530R. Wysoka wydajnoêç operacji automatycznego àczenia Urzàdzenie do monta u gwoêdzi papowych z podk adkà umo liwia automatyzacj procesu àczenia i zwi kszenie wydajnoêci produkcji. Opracowane w Instytucie Mechanizacji Budownictwa i Górnictwa Skalnego w Zak adzie Obrabiarek i Technologii Monta u urzàdzenie powsta o na indywidualne zamówienie producenta zast puje proces r cznego monta u gwoêdzi papowych z podk adkà przy wykorzystaniu pras pneumatycznych. Stanowisko przystosowane jest do 2 typów gwoêdzi papowych: (d x L) 2,8 x 28 mm i 2,8 x 38 mm z podk adkà o Êrednicy zewn trznej 30 mm. W urzàdzeniu zastosowano podajniki wibracyjne do automatycznego podania nakr tki i gwoêdzia do g owicy monta owej. Kiedy oba elementy znajdà si na w aêciwych pozycjach, nast puje àczenie elementów. Stempel si ownika pneumatycznego powoduje wbicie gwoêdzia w podk adk. W celu uzyskania odpowiedniej wydajnoêci, zaprojektowano g owic monta owà z dwoma matrycami. Podczas àczenia elementów w jednej matrycy, jest ju zmontowany element usuwany. Dane techniczne wykonanego urzàdzenia: WydajnoÊç 2 szt./s, Zasilanie elektryczne jednofazowe 230 V, 50 Hz, Zasilanie pneumatyczne z sieci lub spr arki o ciênieniu maksymalnym 0,6 MPa. Zastosowane uk ady kontrolne, systemy sterowania i zasilania umo liwiajà niezawodnà prac urzàdzenia. 4 ROK WYD. LXXIII ZESZYT 7-8/2014

3 W Hanowerze w dniach 7 11 kwietnia br. odby y si kolejne targi przemys owe Hannover Messe Tematyka tych najwi kszych w Europie i jednych z najwi kszych na Êwiecie targów koncentruje si na zagadnieniach zwiàzanych z automatykà przemys owà, energetykà, robotykà, technikami nap dów, dostawami dla przemys u, rozwiàzaniami IT, technologiami proekologicznymi. Tegoroczne targi odbywa y si pod has em Zintegrowany Hannover Messe 2014 podsumowanie przemys kolejny krok. G ównym tematem, obecnym na wszystkich targach bran owych by y inteligentna, samoorganizujàca si fabryka, integracja produkcji oraz transformacja systemów energetycznych. Ponad 5000 wystawców z ca ego Êwiata prezentowa o szerokà ofert rozwiàzaƒ dla fabryki przysz- oêci. Targi odwiedzi o ponad zwiedzajàcych z ró nych krajów, co czwarty zwiedzajàcy by spoza Niemiec. Organizatorzy targów starali si przybli yç zwiedzajàcym koncepcj Przemys u 4.0, która powsta a w Niemczech. Jej powodzenie zale y jednak w znacznym stopniu od istnienia bezpiecznych systemów komunikacji, które radzà sobie z wymianà ogromnej liczby danych. Dlatego te wa nymi tematami tegorocznej wystawy by y standaryzacja i bezpieczeƒstwo danych. Wiele miejsca zaj y pokazy na ywo zautomatyzowanych linii produkcyjnych, na których obrabiane inteligentne elementy sterowa y procesem obróbki. W tym roku pokaz Industrial Automation obejrza o ponad osób. Szczególnym zainteresowaniem cieszy y si zautomatyzowane stanowiska produkcyjne z robotami przemys owymi firm KUKA, Fanuc i Mitsubishi. W tym roku, jak i w latach poprzednich odby si konkurs ROBOTICS AWARD. Zwyci zcà zosta a austriacka firma KEBA AG, wzrost wykorzystania odnawialnych êróde energii, zdecentralizowane systemy dostawy energii oraz inteligentne systemy dystrybucyjne. Jednym z innowacyjnych rozwiàzaƒ by produkt firmy SAG GmbH system NES za który firma otrzyma a nagrod HERMES AWARD. System NES umo liwia stopniowà konwersj istniejàcych lokalnych sieci dystrybucji do inteligentnych sieci energetycznych. W ramach wystawy Digital Factory prezentowane by o oprogramowanie b dàce elementem koncepcji Przemys u 4.0. Du ym powodzeniem wêród zwiedzajàcych cieszy y si technologie 3D skanery i drukarki. Pokaz pod nazwà SIMPLIFY 3D odby si z udzia- która otrzyma a nagrod za innowacyjny kontroler robotów. Na targach Energy dominowa- y rozwiàzania zwiàzane z transformacjà systemów energetycznych: G owica Multi3D STIGAL jest firmà specjalizujàcà si w technologii termicznego ci cia metali. Najnowszym produktem legnickiej firmy jest wprowadzona niedawno na rynek multifunkcjonalna 5-osiowa g owica stosowana do kszta towego ci cia blach, rur, blachownic i kszta towników. Urzàdzenie mo na zamontowaç na przecinarkach portalowych oraz innych maszynach CNC. G owica pozwala na wycinanie w technologii 3D zarówno przy u yciu plazmy, jak i tlenu. Specjalnie zaprojektowany uchwyt umo liwia szybkà wymian narz dzi tnàcych, a wi c tak e zamienne wykorzys- em takich firm, jak Carl Zeiss i ESI Software. Nast pna edycja targów HANNO- VER MESSE odb dzie si w dniach kwietnia 2015 roku. Rys. 1. Ci cie i fazowanie blach ROK WYD. LXXIII ZESZYT 7-8/2014 5

4 Rys. 2. Obróbka rur, profili i kszta towników Rys. 3. Szybka wymiana narz dzia tywanie technologii plazmowej i tlenowej. Multi3D ma zakres gruboêci ci cia i fazowania przekraczajàcy 100 mm. WartoÊç wychylenia kàtowego (do 90 ) umo liwia pochylenie palnika do poziomu, a tym samym obróbk pionowych Êcian profili, kszta towników i elementów przestrzennych równie wielkowymiarowych. G owica nie ma ograniczenia obrotu, b dàcego s abym punktem konwencjonalnych g owic 3D, ma wbudowany uk ad antykolizyjny, 2 systemy regulacji wysokoêci, w tym innowacyjny AHC (Axis Height Control). Dodatkowo, wkrótce dost pna b dzie opcja spawania. G owica Multi3D umo liwia wykonywanie z o onych i skomplikowane technologicznie elementów, z zachowaniem dobrej jakoêci i wymiarów produktów. Zast puje wiele maszyn i stanowisk monta owych, czym przyczynia si do obni enia kosztów i skrócenia czasu wytworzenia finalnego produktu. Multi3D od kilku miesi cy pracuje w firmie CERMAR INDUSTRY w Szczecinie, wykonujàc elementy konstrukcji dla bran y offshore. W najbli szych miesiàcach kolejnych szeêç maszyn, wyposa onych w g owic 3D STIGAL, zostanie Linia do produkcji y do drukarek 3D W pe ni zautomatyzowanà lini technologicznà firmy Zamak Mercator, do produkcji z materia ów polimerowych, tworzà nast pujàce elementy: uk ad podawania tworzywa, system osuszania, system dozowania granulatów i proszków, Rys. 4. Nieograniczony zakres obrotu palnika wdro onych w firmach z odzi, Ropczyc, Szczecina i Rzeszowa. Na targach STOM-BLECH 2014 g owica Multi3D zosta a doceniona za innowacyjnoêç i nagrodzona z otym medalem (fot. I ok.). èród o: Mat. firmy Stigal wyt aczarka dwuêlimakowa, g owica do y y, wanna ch odzàca, nawijarka z systemem uk adania i kontroli naciàgu. Uk ad podawania tworzywa, nap dzany pneumatycznie, osadzony jest na urzàdzeniu osuszajàcym i transportuje materia z po- 6 ROK WYD. LXXIII ZESZYT 7-8/2014

5 jemnika do osuszacza. PojemnoÊç urzàdzenia umo liwia prac w trybie ciàg ym materia odbierany przez wyt aczark z systemu osuszajàcego jest równoczeênie uzupe niany przez uk ad podawania. Szczelne po àczenie uk adu transportowego gwarantuje sta e parametry podawanego tworzywa (wilgotnoêç). Na wyt aczarce osadzony jest system dozujàcy sk adajàcy si z dozowników do proszków i granulatu, miksera oraz adaptera, umo liwiajàcy dozowanie nawet 3 materia ów jednoczeênie do tej samej strefy cylindra wyt aczarki. Ca y system osuszajàco-dozujàcy jest wykonany w uk adzie zamkni tym. Wyt aczarka dwuêlimakowa, dzi ki zastosowaniu innowacyjnej, wysokoobrotowej przek adni i dwóch segmentowych Êlimaków pracujàcych wspó bie nie, umo liwia prowadzenie procesu intensywnego mieszania, zapewniajàc równomierne rozprowadzenie poszczególnych faz w ca ej obj toêci wyt aczanego profilu. Cylinder ma 10 gniazd umo liwiajàcych pod àczenie uk adów dozowania i odgazowania w dowolnej strefie uplastyczniania. Kszta t grzanej g owicy kalibrujàco-wyt aczajàcej zapewnia uzyskanie y y polimerowej o bardzo dok adnym wymiarze zewn trznym, a mobilna wanna ch odzàca wych odzenie wyt oczonej y y. Ostatnim elementem linii jest uk ad odciàgowo-uk adajàco-nawijajàcy. Urzàdzenie kontroluje naciàg odbieranej y y tak, by zachowaç zadany wymiar, a nast pnie Linia do produkcji y do drukarek 3D Zamak Mercator przekazuje do uk adacza, który precyzyjnie uk ada materia na szpuli nawijajàcej. Stanowisko sk ada si z dwóch wrzecion nawijajàcych umo liwiajàcych ciàg à produkcj bez zatrzymywania procesu wyt aczania. System dynamicznego nawijania zapewnia sta e, àdane na- Fale terahercowe (0,1 THz 10 THz), inaczej nazywane submilimetrowymi, obejmujà zakres pi cie nawijanej y y pomi dzy odciàgiem a nawijarkà, gwarantujàc okreêlonà tolerancj wymiarowà y do drukarek 3D. Maksymalna pr dkoêç linii to 100 m/min, a maksymalna wydajnoêç wynosi 10 kg/h. èród o: Mat. firmy Zamak Mercator Zastosowanie fal terahercowych polski prototyp skanera pocztowego W Instytucie Wysokich CiÊnieƒ PAN (UNIPRESS) powstaje przy wspó pracy z Parkiem Innowacyjnym Celestynów i Centrum Zaawansowanych Technologii i Materia ów (CEZAMAT) zespó elementów optycznych, mechanicznych oraz elektronicznych niezb dnych do wytworzenia pierwszego, terahercowego skanera pocztowego usprawniajàcego kontrol zawartoêci podejrzanych przesy ek. promieniowania elektromagnetycznego pomi dzy promieniowaniem mikrofalowym a g bokà podczerwienià. Ze wzgl du na brak efektywnych êróde promieniowania oraz jego niedrogich i czu ych detektorów, obszar ten nazywany by dotychczas terahercowà lukà (ang. THz gap). Jednak kolejne odkrycia badaczy systematycznie jà zaw ajà. Rozwój technologii ROK WYD. LXXIII ZESZYT 7-8/2014 7

6 terahercowej mo e mieç du e znaczenie aplikacyjne w zdalnym obrazowaniu i charakteryzowaniu materia ów. Fale terahercowe przechodzà przez wi kszoêç suchych, niemetalicznych substancji, takich jak: plastik, tekstylia czy papier. Mo na je wi c z powodzeniem wykorzystywaç do wykrywania przedmiotów, zwiàzków chemicznych czy biologicznych ukrytych w zapiecz towanych paczkach. Promieniowanie terahercowe mo e byç u ywane np. na lotniskach do przeêwietlania baga y podró nych w poszukiwaniu broni i materia ów wybuchowych, czy w instytucjach rzàdowych do sprawdzenia podejrzanych przesy- ek pocztowych. Obszary wykorzystania fal terahercowych nie ograniczajà si jedynie do kontroli bezpieczeƒstwa. Rozwiàzanie to mog oby byç szczególnie przydatne przy kontroli jakoêci produkcji, np. przy pakowaniu ywnoêci. Promienie terahercowe pozwolà na wykrycie miniaturowych (submilimetrowych) uszkodzeƒ na przedmiotach schodzàcych z taêmy produkcyjnej. Z kolei mo liwoêç wykrycia obecnoêci wody przez wykorzystanie promieniowania terahercowego mo e zostaç wykorzystana do obrazowania poziomu nawodnienia roêlin. Równie mo liwe b dzie wykorzystanie tego rozwiàzania w diagnostyce medycznej. Powstajàcy prototyp skanera pocztowego wykorzystuje nowe rozwiàzania êród a i detektory oparte na technologiach pó przewodnikowych (w tym równie azotku galu). Skaner pozwoli na stwierdzenie, z du à dok adnoêcià, obecnoêci podejrzanych przedmiotów w przesy kach listowych. Zastosowanie to jest mo liwe dzi ki unikatowej konstrukcji czu ego, liniowego êród a i detektora, które mogà zebraç informacje z setek komórek jednoczeênie. Technologia terahercowa jest obecnie rozwijana na takich pó przewodnikach jak krzem i materia- y A III -B V. Niezwykle obiecujàcym materia em na nowe êród a i detektory jest azotek galu (GaN). Zwiàzek ten stosowany jest g ównie jako materia pó przewodnikowy w optoelektronice, m.in. w laserach pó przewodnikowych (np. niebieski laser). Ró ni si on od innych pó przewodników tym, e w tranzystorach wykonanych z jego u yciem uzyskuje si bardzo du à koncentracj elektronów swobodnych, co jest istotne do wzbudzenia drgaƒ plazmowych o cz stoêciach terahercowych. Pod o a pó przewodnikowe z azotku galu, materia u nieistniejàcego w naturze, nie sà jeszcze wystarczajàco tanie i atwe w uzyskaniu jak np. pod- o a krzemowe, jednak lepiej sprawdzajà si w zastosowaniach o wysokich mocach i cz stotliwoêciach. èród o: Makroskopy VR-3000 do bezkontaktowego wymiarowania 3D Makroskop VR-3000 firmy Keyence jest pierwszym na Êwiecie systemem mogàcym przeprowadzaç pomiary 3D w ciàgu kilku sekund. Keyence po àczy a w urzàdzeniu zaawansowany projekt optyczny swoich mikroskopów cyfrowych z du à szybkoêcià i dok adnoêcià pomiaru oraz technologià 3D wykorzystywanà w czujnikach przemieszczenia, tworzàc makroskop umo liwiajàcy wykonywanie natychmiastowych pomiarów przestrzennych. Makroskopy One-Shot 3D nowej serii VR-3000 pozwalajà na natychmiastowe przeprowadzanie precyzyjnych i powtarzalnych, bezkontaktowych pomiarów profili oraz prowadzenie pomiarów na du ych powierzchniach. W przyrzàdach serii VR-3000 po raz pierwszy na Êwiecie wykorzystano algorytm one-shot 3D pozwalajàcy na równoczesny pomiar parametrów obiektów przestrzennych, takich jak wysokoêç, kàt i promieƒ. Mogà byç mierzone równie wszelkiego typu nieregularnoêci, np. zafalowania, krzywizny i wypaczenia. Trzy podwójne soczewki telecentryczne minimalizujà zniekszta cenia i zapewniajà precyzyjne pomiary w ca ym polu widzenia przyrzàdu. W odró nieniu od wi kszoêci systemów pomiarowych wymagajàcych du ej przestrzeni, VR-3000 cechujà ma e wymiary i atwa obs uga. W celu wyeliminowania ró nic pomiarów prowadzonych przez ró nych u ytkowników, systemy VR-3000 wyposa ono w funkcj one-click measure czyli mo liwoêç wykonania pomiaru za pomocà pojedynczego klikni cia myszkà po umieszczeniu obiektu na podeêcie pomiarowym. System automatycznie skanuje i zbiera dane 3D bez koniecznoêci przeprowadzania konfiguracji lub strojenia poszczególnych parametrów. Funkcje wspomagania pozwalajà uzyskaç dok adne i powtarzalne wyniki pomiarów prowadzonych przez ró nych u ytkowników oraz pomiarów prowadzonych na wielu obiektach. Istnieje mo liwoêç tworzenia szablonów w celu zautomatyzowania procesów pomiarowych. System VR-3000, wyposa ony w liczne narz dzia pomiarowe 3D, umo liwia wyznaczanie profili, chropowatoêci, zafalowaƒ powierzchni, zmian wysokoêci, kàtów, obj toêci i wielu innych parametrów. Po zakoƒczeniu rejestracji danych mo na szybko utworzyç raporty, wykorzystujàc wbudowane oprogramowanie oraz eksportowaç pliki z danymi bezpoêrednio do programów CAD. VR-3000 mo e byç stosowany nie tylko jako system pomiarowy, ale równie jako mikroskop. Oferuje powi kszenie od 12x do 160x i zawiera cyfrowy aparat umo liwiajàcy wykonywanie zdj ç o rozdzielczoêci do 9 megapikseli. Dzi ki zastosowaniu kilku zaawansowa- 8 ROK WYD. LXXIII ZESZYT 7-8/2014

7 nych funkcji dost pnych w mikroskopach cyfrowych serii VHX-2000, VR-3000 rejestruje ostre obrazy, wykorzystujàc algorytm extended- -focus, wzbogaca kontrast i jakoêç tekstur w szerokim zakresie dynamicznym oraz mo e wykonywaç pomiary w trybie 2D. Przyrzàdy serii VR-3000 nadajà si do zastosowaƒ w in ynierii odwrotnej i do pomiarów przeprowadzanych z dok adnoêcià kilku mikrometrów. Komponenty o d ugoêci do 20 mm mogà byç digitalizowane pojedynczym klikni ciem. Do mierzenia wi kszych powierzchni w trybie 3D mo na wykorzystaç modu przesuwny, umo liwiajàcy realizacj pomiarów 3D obiektów o szerokoêci do 270 mm i wysokoêci 100 mm. Zakres zastosowaƒ mikroskopu VR-3000 obejmuje przemys motoryzacyjny, metalurgiczny, elektroniczny, pó przewodnikowy, farmaceutyczny, materia owy, tworzyw sztucznych i ceramiki. èród o: Nowe oprogramowanie pomiarowe FARO CAM2 Measure 10.3 Oprogramowanie FARO CAM2 Measure 10.3 przeznaczone jest do ramion pomiarowych FARO Arm i FARO ScanArm oraz Laser Tracker FARO. Jest to uniwersalne rozwiàzanie do pomiarów dotykowych i bezdotykowych. Nowe oprogramowanie FARO CAM2 Measure 10.3 typu All-in- One s u y do pomiarów, skanowania i zarzàdzania chmurami punktów. Oprogramowanie CAM2 Measure 10.3 obs uguje wszystkie najwa niejsze urzàdzenia pomiarowe firmy FARO, w tym rami FARO Scan- Arm w zakresie analizy porównawczej cz Êci z plikami konstrukcyjnymi CAD. Doskonale nadaje si do takich zadaƒ jak kontrola swobodnych powierzchni i obiektów o z o onych kszta tach, a nawet do kontroli obiektów z mi kkich i elastycznych materia ów, trudnych do skontrolowania przy u yciu systemów do pomiarów dotykowych. Nowe funkcje, takie jak: Cross Section Analysis analiza przekroju, Point Cloud Registration rejestracja chmur punktów, Deviation Markers znaczniki odchyleƒ, Live Colour Scan (skanowanie w kolorze w czasie rzeczywistym), przyspieszajà gromadzenie danych oraz u atwiajà analiz chmur punktów. Nowa wersja oprogramowania prowadzi operatora przez kolejne czynnoêci procesu pomiarowego, co przyspiesza i u atwia prac. Funkcja analiza przekroju pozwala na analiz danych skanowania w dok adnie okreêlonym obszarze CAD. Istnieje mo liwoêç otrzymania wymiarów typu promieƒ, kàt, odleg oêç na potrzeby analizy. Mo na dodawaç znaczniki w celu okreêlenia miejsc, których etykiety wska à odchylenia, a tak e konfigurowaç najlepszy widok do raportu. Za pomocà funkcji rejestracja chmur punktów mo na àczyç dwie lub wi kszà liczb nieuporzàdkowanych przestrzennie chmur punktów jednej cz Êci. Jest to przydatne, kiedy trzeba zmieniç pozycj wczeêniej zeskanowanej cz Êci albo przenieêç urzàdzenie skanujàce w nowe miejsce. Wyeliminowana zosta a koniecznoêç definiowania nowej pozycji urzàdzenia wzgl dem cz Êci. ROK WYD. LXXIII ZESZYT 7-8/2014 9

8 Funkcja znaczniki odchyleƒ pozwala wst pnie okreêliç obszary wymagajàce szczegó owej analizy. Oprogramowanie upraszcza proces pomiaru, wskazujàc miejsca, z których powinny zostaç zebrane dane. Natomiast funkcja skanowanie w kolorze w czasie rzeczywistym zwi ksza wydajnoêç procesu skanowania. Umo liwia szybkie skanowanie cz Êci o swobodnych kszta tach i sprawdzanie ich jakoêci w czasie rzeczywistym. Oprogramowanie natychmiast dostarcza informacje zwrotne, wyró niajàc ró nymi kolorami odchylenia od modelu CAD w trakcie procesu skanowania, co u atwia i przyspiesza identyfikacj niezgodnoêci. Nie ma potrzeby dodatkowej póêniejszej analizy skanów. Nowe oprogramowanie FARO CAM2 Measure 10.3 prezentowane by o na stoisku firmy FARO podczas targów CONTROL w Stuttgarcie w dniach 6 9 maja br. Silniki synchroniczne u ywane sà w takich zastosowaniach, gdzie wymagana jest sta a pr dkoêç obrotowa i synchronizacja ruchu obrotowego na wielu niezale nych osiach. Zaletà silników synchronicznych jest wy sza sprawnoêç w porównaniu z silnikami indukcyjnymi o podobnej mocy, ni sze zu ycie energii i niewielka przestrzeƒ potrzebna na zamontowanie. Na targach AUTOMATICON 2014 firma Powergate, wy àczny dystrybutor niemieckiej firmy ROTEK, prezentowa a ma y silnik synchroniczny ROSYNC, zg oszony do konkursu o Z oty Medal. Firma ROTEK wprowadzi a w produkowanych silnikach synchronicznych nowà konstrukcj magnetowodu stojana nazywanà technologià GreenDrive. Wysokà wydajnoêç silnika osiàgni to dzi ki innowacyjnemu projektowi stojana, w którym zastosowano minimalnà iloêç blach magnetycznych w celu zmniejszenia wymiarów silnika oraz unikatowy wirnik pierêcieniowy wykonany z metali ziem rzadkich o bardzo wysokiej remanencji magnetycznej. Silniki synchroniczne ma ej mocy ROSYNC cechuje: wysoka sprawnoêç: do 95% dla trójfazowych, do 75% dla jednofazowych Silniki ROSYNC sta a pr dkoêç (niezale nie od obcià enia i napi cia) kompaktowa konstrukcja bardzo krótki rozruch i czas zatrzymania odpornoêç na zablokowanie wirnika na krótki okres bezobs ugowoêç i d uga ywotnoêç. Automatyzacja urzàdzeƒ oraz tendencja do ich zmniejszania, a tak e sprawdzona technologia sprawia, e popyt na silniki synchroniczne ciàgle si utrzymuje. Najnowsza wersja oprogramowania Solid Edge firmy Siemens (Solid Edge ST7) zawiera nowe funkcje, które istotnie przyspieszajà proces projektowania nowych produktów. Usprawnienia w modelowaniu 3D i renderowaniu obrazów pozwalajà na wykonywanie niektórych zadaƒ pi ciokrotnie szybciej ni w poprzedniej wersji. Wi kszà wydajnoêç i efektywnoêç osiàgni to dzi ki ulepszeniom w zakresie zarzàdzania projektowaniem i poprawionemu interfejsowi u ytkownika Solid Edge. Nowe, wbudowane w oprogramowanie Solid Edge ST7 mo liwoêci renderowania, oparte na technologii Luxion KeyShot, pozwalajà szybko i atwo tworzyç fotorealistyczne obrazy i animacje wprost ze Êrodowiska modelowania. Te nowe funkcje poprawiajà jakoêç obrazu i nawet pi ciokrotnie przyspieszajà fotorealistyczne renderowanie natywnych modeli 3D w czasie rzeczywistym. Silniki synchroniczne doskonale nadajà si do zastosowania w takich urzàdzeniach, jak: maszyny drukarskie; maszyny pakujàce i etykieciarki; maszyny w ókiennicze; si owniki do zaworów hydraulicznych; pompy dozujàce; urzàdzenia laboratoryjne; transformatory regulowane; wszystkie maszyny pracujàce w trybie ciàg ym. Obszarem najnowszych zastosowaƒ dla silników synchronicznych sà nowe aplikacje zwiàzane z energià odnawialnà, takie jak: kot y i palniki na biomas, pozycjonowanie paneli s onecznych, nap dy b bnów w rekuperatorach. Usprawnienia oprogramowania Solid Edge Ponadto, nowa funkcjonalnoêç 3D Sketch dost pna w Solid Edge ST7 zwi ksza wydajnoêç dzi ki ró nym scenariuszom modelowania, umo liwiajàc zrealizowanie procesu projektowania nawet dwukrotnie szybciej, przy jednoczesnym zapewnieniu wi kszej elastycznoêci. Ulepszenia interfejsu u ytkownika sprawiajà, e Solid Edge ST7 oferuje obecnie najbardziej intuicyjne Êrodowisko robocze. Nowa strona startowa, precyzyjne Êcie ki edukacyjne i rozwini ty system wskazówek wizualnych upraszczajà poznawanie programu przez nowych u ytkowników i zwi kszajà wydajnoêç doêwiadczonych projektantów. Funkcje zarzàdzania projektem, oparte na oprogramowaniu Microsoft SharePoint, zosta y ulepszone w Solid Edge ST7 przez zastosowanie wizualnego podejêcia do zarzàdzania projektami i nowej witryny przep ywu prac workflow, która skupia interakcje u ytkowników w jednym miejscu. U atwia 10 ROK WYD. LXXIII ZESZYT 7-8/2014

9 Ruukki Laser Plus stal z gwarantowanà p askoêcià po ci ciu laserowym Specjalizacja Ruukki obejmuje stale i budownictwo ze stali. Firma ma ponad 20-letnie doêwiadczenie w rozwoju stali przeznaczonych do ci cia laserowego. Ruukki uzupe nia obecnie rodzin produktów Laser o stal Ruukki Laser Plus, która cechuje si unikatowà gwarancjà p askoêci 3 mm/m po ci ciu laserowym. Nowa stal zosta a opracowana przez Ruukki w bliskiej wspó pracy z producentami systemów do ci cia laserowego, u ytkownikami koƒcowymi i dystrybutorami. Ruukki Laser Plus spe nia najbardziej surowe wymagania bezobs ugowej produkcji i zapewnia krótsze czasy realizacji procesów. Proces technologiczny Ruukki Dead Flat gwarantuje optymalnà p askoêç i minimalne napr enia wewn trzne stali Ruukki Laser Plus. Ma a tolerancja gruboêci i sta e w asnoêci mechaniczne w ka dej dostawie oznaczajà bezproblemowà produkcj. Dodatkowo, g adka powierzchnia stali Laser Plus umo liwia zastosowanie wi kszej szybkoêci spawania i gwarantuje wysokà jakoêç ci tych kraw dzi. Skomplikowane komponenty i wàskie kontury mo na ciàç bez potrzeby powtórnej obróbki. Ze wzgl du na kontrolowany proces obróbki cieplnej, powierzchnia stali Ruukki Laser Plus pokryta jest cienkà warstwà zgorzeliny. Dzi ki niej ci cie laserem, strumieniem wody i plazmà jest bardziej efektywne, a jakoêç ci tych kraw dzi pozostaje doskona a nawet dla gruboêci do 30 mm. Stale Ruukki Laser Plus cechujà si znakomità podatnoêcià na formowanie gwarantowany minimalny promieƒ gi cia jest równy 1,5 x gruboêç materia u. Dokoƒczenie z 10 str. to tworzenie i prac nad z o onymi projektami, wprowadzanie zmian in ynierskich i poprawia ogólnà wydajnoêç. Wi cej informacji o oprogramowaniu Solid Edge ST7: Stale Ruukki Laser Plus sà obecnie dost pne w postaci blach grubych, natomiast od jesieni b dà oferowane równie w postaci taêm. Stale te doskonale nadajà si do zastosowaƒ w produkcji maszyn, budownictwie, przemyêle motoryzacyjnym i elektrycznym. èród o: Mat. firmy Ruukki Kamera CORSIGHT COL6270 CORSIGHT COL6270 jest to inteligentny system wizyjny firmy NET zapewniajàcy elastycznoêç obróbki obrazu w zastosowaniach przemys owych. Kamera cechuje si kompaktowà zabudowà wszystkie elementy systemu przetwarzania wraz z jednostkà komputera znajdujà si w jednej obudowie. Obudowa mieêci si w klasie szczelnoêci IP67 do bezpoêredniego stosowania w Êrodowisku przemys owym. System wykorzystuje procesor Atom x86. Wyposa ony jest w szeroki zakres przetworników: matryce podstawowe oraz skanowania liniowego, CCD/CMOS, WVGA do 5 Mpx, monochromatyczne i kolorowe. Pe na kompatybilnoêç z systemem operacyjnym Windows lub Linux oraz powszechnie stosowanym oprogramowaniem do obróbki obrazów. Opcjonalnie dost pne sà specjalne algorytmy FPGA zapewniajàce wst pne przetwarzanie obrazu w czasie rzeczywistym dla ka dego rodzaju zegara. Dost pne jest oêwietlenie pierêcieniowe zapewniajàce mo liwoêç wyboru jednego z wielu kolorów, w tym promiennika podczerwieni. Kamery CORSIGHT COL6270 mogà znaleêç zastosowanie m.in. w systemach wizyjnych maszyn, w kontroli ruchu, logistyce. Premiera 5-osiowych robotów KUKA Na tegorocznych targach AUTO- MATICON na stoisku firmy KUKA Roboter oficjalnà premier mia y 5-osiowe roboty, o które powi kszy a si rodzina KR AGILUS. Roboty te przeznaczone sà do wykonywania zadaƒ w zakresie paletyzacji czy przenoszenia. Cechuje je wysoka precyzja osiàgana przy ekstremalnie du ych pr dkoêciach. Zalety robotów to m.in. du a szybkoêç 155 cykli na minut dla robota KR Agilus 6 R900 five (ruchy 25/305/25 mm dla udêwigu 1 kg), precyzja powtarzalnoêç 0,03 mm, bezpieczeƒstwo obwód bezpieczeƒstwa zrealizowany jako rozwiàzanie software owe, umo liwiajàce w sposób programowy ograniczenie zasi gu osi robota oraz prosta komunikacja programowanie i sterowanie zarówno przez KUKA Robot Languag, jak i np. PLC czy G-code. ROK WYD. LXXIII ZESZYT 7-8/

10 EMKA Touch z identyfikacjà biometrycznà Nowy robot KUKA KR QUANTEC PA Arctic jest odporny na dzia anie niskich temperatur, co powoduje, e nadaje si do pracy w bran y spo ywczej i to w temperaturach dochodzàcych do -30 C. Robot KR QUANTEC PA Arctic jest to odporna na dzia anie zimna modyfikacja sprawdzonego, standardowego robota do paletyzacji serii KR QUANTEC. Przy zasi gu wynoszàcym 3195 mm zaletami tego robota sà krótkie czasy cykli, wysoka elastycznoêç i niezwyk a precyzja pracy podczas uk adania palet w stosy i odk adania ich. Robot dost pny jest w trzech wariantach udêwigu: 120, 180 i 240 kg. Poniewa do pracy w zimnym otoczeniu robot nie potrzebuje specjalnie zaprojektowanej os ony ochronnej, pozwala zmniejszyç koszty pracy. Ponadto nie wyst pujà w tym przypadku przestoje spowodowane wymianà materia- neracji smartfonów, jest teraz tak- e wykorzystywana do ochrony poszczególnych szaf serwerowych i ca ej serwerowni. Uzyskanie dost pu do zamkni tej szafy za pomocà technologii EMKA Touch zajmuje zaledwie sekund i polega na skanowaniu unikatowego odcisku palca upowa nionego u ytkownika. EMKA Touch àczy w sobie technologi identyfikacji biometrycznej ze sprawdzonà technikà zamkni ç mechanicznych. Zintegrowany w uchwycie skaner zosta po- àczony z oprogramowaniem, które zarzàdza wszystkimi odciskami palców wraz z przypisanymi do nich prawami dost pu, stanowiàc zabezpieczenie systemu na wypadek awarii. Ponadto oprogramowanie rejestruje i przechowuje liczne informacje o stanie ka dej szafy. Paletowanie w niskich temperaturach u, nie jest konieczne dodatkowe ogrzewanie uk adu mechanicznego, a du y zakres roboczy nie jest ograniczony przez dodatkowà os on zewn trznà. Szafa serwerowa jest miejscem przechowywania cennych informacji. Ochrona danych cyfrowych rozpoczyna si zatem od zabezpieczenia szaf serwerowych przed nieautoryzowanym dost pem z zewnàtrz. Jedno z najprostszych, a obecnie równie najbezpieczniejszych rozwiàzaƒ oferuje producent zamkni ç, firma EMKA, w postaci nowej technologii dotykowej EMKA Touch. Identyfikacja biometryczna na podstawie odcisku palca to podejêcie, które gwarantuje wi ksze bezpieczeƒstwo w coraz liczniejszych zastosowaniach. Technologia ta, stosowana w najnowszej ge- Sterowanie CNC FANUC-30iB fot. FANUC Nowe sterowanie CNC FANUC- -30iB jest najnowszym osiàgni ciem firmy FANUC w dziedzinie sterowaƒ dla tokarek i centrów obróbczych. Nowy kontroler zawiera wiele udoskonaleƒ zapewniajàcych wi kszà efektywnoêç pracy urzàdzenia, krótsze czasy obróbki i atwà obs ug. Urzàdzenie zapewnia tak e oszcz dnoêç energii. Sterowanie 30iB zapewnia 5-osiowà obróbk symultanicznà High-Speed. W porównaniu z poprzednim modelem ma wy szy procesor serwo, który zapewnia lepszà kontrol obróbki High-Speed i High-Precision. Nap dy wrzecion i osi po àczone sà jednym Êwiat owodem. Wzmocniona zosta a te synchronizacja pomi dzy wrzecionami i osiami. Funkcja monitorowania stanu oraz funkcja konserwacji zapobiegawczej redukujà czasy przestojów maszyny CNC. Po àczenie modu ów I/O za pomocà pojedynczego àcza I/O Link redukuje okablowanie maszyny. Istotnà zaletà nowego sterowania jest te mo liwoêç bezpiecznego wycofania osi przy zaniku napi - 12 ROK WYD. LXXIII ZESZYT 7-8/2014

11 Metoda DIRIS 3D HOT detekcja b dów na goràcych powierzchniach Innowacyjna metoda kontroli jakoêci goràcych powierzchni zosta- a po raz pierwszy zastosowana w skali przemys owej przez du ego tureckiego producenta stali, który przy jej wykorzystaniu optymalizuje produkcj szyn kolejowych przystosowanych do du ych pr dkoêci. Metoda opiera si na technologii laserowych przekrojów Êwietlnych, umo liwiajàcej bezdotykowà kontrol jeszcze goràcych powierzchni. Dzi ki temu wady struktury powierzchni sà wykrywane ju podczas procesu produkcyjnego. Technologia dzia ajàca w czasie rzeczywistym ma wiele zalet: oszcz dnoêç kosztów, racjonalizacj, popraw jakoêci oraz wi ksze bezpieczeƒstwo pracy i przejrzystà dokumentacj. Metoda nazwana DIRIS 3D HOT zosta a opracowana przez austriackà firm NextSense GmbH, która oferuje bezdotykowe urzàdzenia do pomiaru profili i do kontroli powierzchni dla ró nych bran. Do klientów firmy NextSense, oprócz renomowanych przedsi biorstw transportu kolejowego i poddostawców przemys u kolejowego (m.in. DB, ÖBB, SBB, Siemens, Stadler, Bombardier, Alstom), zaliczajà si tak e przedsi biorstwa przemys u samochodowego i stalowego, takie jak np. Daimler, Magna-Steyr. W produkcji wyrobów ze stali szczególnie dokuczliwe sà wady powierzchni. Przeszkolony personel mo e je atwo zidentyfikowaç, ale dopiero po ostygni ciu walcowanego przedmiotu. W tym czasie zostanie wyprodukowanych wiele kolejnych sztuk, prawdopodobnie z identycznà wadà. Nowa metoda opiera si na tzw. technologii laserowych przekrojów Êwietlnych metodzie optycznej techniki pomiarowej 3D, która pozwala na obliczanie precyzyjnych Dokoƒczenie z 12 str. cia za pomocà energii pozyskanej z hamowania wrzeciona. Sterowanie CNC FANUC-30iB otrzyma o z oty medal na targach AUTOMATICON Opracowano na podstawie materia ów firmy FANUC profili wysokoêci. W tym celu na ruchomy obiekt jest rzutowana linia laserowa. Przesuni cia linii laserowej w wyniku zmian struktury powierzchni sà rejestrowane przez kilka kamer i przeliczane za pomocà obliczeƒ fotometrycznych na wspó rz dne 3D. Gdy ca y obiekt by prowadzony pod linià laserowà, mo na otrzymaç kompletny profil jego wysokoêci. Metoda dzia a ca kowicie bezdotykowo i automatycznie. Klient otrzymuje informacj 3D w czasie rzeczywistym wraz z przestrzennà g bokoêcià b dów produkcyjnych i kompletnà dokumentacj. DIRIS 3D HOT mo na stosowaç nawet w przypadku jeszcze goràcych powierzchni, jakie wyst pujà podczas produkcji stali bezpoêrednio po walcowaniu. B dy sà wykrywane na wczesnym etapie produkcji, a dzi ki usuni ciu ich przyczyny mo na uniknàç powa niejszych braków produkcyjnych. Zautomatyzowana detekcja b dów umo liwia ponadto klasyfikacj b dów i innych wad struktury powierzchni. Wykrywane sà wykruszenia, zawalcowania, rowki, uski, a tak e odciski i Êlady wa ków. Imponujàca jest wydajnoêç metody: wykrywane i klasyfikowane sà wg bienia o g bokoêci rz du dziesiàtych cz Êci mm. Automatyzacja kontroli powierzchni dodatkowo pozwala zwi kszyç bezpieczeƒstwo pracy z przedmiotami stalowymi o temperaturze przekraczajàcej 1000 C. Kolejnà wa nà zaletà metody jest kompletna dokumentacja wyników pomiarów: obiektywne dane 3D zamiast subiektywnych oszacowaƒ wykonanych przez pracowników. Po dok adnym sprawdzeniu metody firma producenta stali w Turcji zdecydowa a si na zamówienie urzàdzenia nazwanego SURFILES DIRIS 3D HOT do wytwarzania toków szynowych pozbawionych wad. W przypadku szyn kolejowych wymagania jakoêciowe bardzo wzros y ze wzgl du na rozbudow odcinków przystosowanych do du ych pr dkoêci. èród o: Mat. firmy NextSense GmbH Dêwi koch onny kompozyt na osnowie termoplastycznej Na XXI Gie dzie Wynalazków prezentowano opatentowany wynalazek, który powsta we wspó pracy dwóch ódzkich instytucji: Politechniki ódzkiej i Instytutu Biopolimerów i W ókien Ceramicznych. Kompozyt dêwi koch onny jest wytwarzany z w ókniny ig owanej zawierajàcej standardowe w ókna wype niajàce, np. w ókna bawe niane lub w ókna wiskozowe, oraz w ókna termoplastyczne, np. w ókna polilaktydowe PLA lub w ókna polipropylenowe PP. W ókna termoplastyczne cechujà si temperaturà topnienia ni szà od temperatury destrukcji w ókien wype niajàcych. ZawartoÊç masowa w ókien termoplastycznych jest na poziomie co najmniej 50%. Kompozyt jest wytwarzany w procesie sprasowania uk adu wielowarstwowego takiej w ókniny w prasie hydraulicznej z wodnym systemem ch odzàcym. W czasie procesu temperatura konsolidacji jest ni sza od temperatury destrukcji w ókien wype niajàcych i równa lub wy sza od temperatury topnienia w ókien termoplastycznych. Czas procesu nie d u szy ni 5 min, a nacisk wynosi oko o 0,28 MPa. Dodatek submikrow ókien celulozowych lub nadanie specjalnego reliefu powierzchni kompozytu przyczynia si do znacznego zwi kszenia absorpcji dêwi ku. Kompozyt o gruboêci rz du kilku milimetrów cechuje si wysokim wspó czynnikiem absorpcji dêwi ków wysokiej cz stotliwoêci. Kompozyt mo e znaleêç zastosowanie w przemyêle samochodowym, np. do wyg uszania silnika. W aêciwoêci akustyczne kompozytów badane by y za pomocà ma ej rury impedancyjnej, typu 4206 (Bruel&Kjaer) przy zastosowaniu dwóch 1/2-calowych mikrofonów pojemnoêciowych typu Wspó czynnik absorpcji dêwi ku wyznaczany by wg normy PN-EN ISO w zakresie cz stotliwoêci dêwi ku od 500 do 6400 Hz. Kompozyt obj ty jest trzema zg oszeniami patentowymi: P , P i P ROK WYD. LXXIII ZESZYT 7-8/

12 Uk ady zasilania dostosowane do potrzeb motocykli Firma Bosch oferuje zaprojektowane przez siebie kompletne uk ady wtryskowe. Konstruktorzy opracowali elektronicznie sterowany uk ad wtryskowy, który mo na dowolnie konfigurowaç w zale noêci od potrzeb konkretnych pojazdów zaczynajàc od niedrogich, jednocylindrowych motocykli na rynek azjatycki, a po zaawansowane technologicznie maszyny oferowane w Europie i Ameryce Pó nocnej. Bosch s ynie z wysokiej jakoêci technologii uk adów wtryskowych dla pojazdów czteroko owych. Teraz chcemy oferowaç podobne rozwiàzania tak e dla pojazdów dwuko owych powiedzia dr Rolf Bulander, (rys.). Dodatkowo, szeroko rozpowszechnione w Azji gaêniki osiàgn y ju szczyt swoich mo liwoêci. Gaêniki to ju przesz oêç w samochodach. Wkrótce przejdà one do historii tak e w przypadku pojazdów jednoêladowych, powiedzia Bulander. Na rynkach rozwijajàcych si Bosch b dzie oferowa elektronicznie sterowane uk ady wtrysku paliwa, które sà znacznie efektywniejsze od stosowanych dotychczas rozwiàzaƒ. Technologi mo na porównaç do uk adów wtrysku poêredniego, które Bosch produkuje w milionach egzemplarzy dla samochodów osobowych. W Indiach i w krajach w po udniowo- -wschodniej Azji co roku odnotowuje si dwucyfrowy wzrost liczby jednoêladów (fot. Bosch) Bosch mo e oferowaç elektronicznie sterowane uk ady wtryskowe dla silników jednocylindrowych w cenach porównywalnych z cenami gaêników. Do obni enia kosztów produkcji przyczyni y si m.in. specjalnie zaprojektowane sterowniki i wtryskiwacze o rozszerzonej funkcjonalnoêci. Dalsze oszcz dnoêci Bosch osiàgnà dzi ki wykorzystaniu szerokiego know-how w dziedzinie procesu spalania i dynamiki silników. Umo liwiajà one taki rozwój funkcji i oprogramowania, który pozwala zastàpiç czujnik ciênienia w kolektorze dolotowym. Bosch integruje pojazdy jednoêladowe ze smartfonem RównoczeÊnie, wykorzystujàc elektroniczny uk ad wtrysku, Bosch umo liwia realizacj licznych funkcji integracyjnych dla pojazdów jednoêladowych. Kierowca mo e wy- Êwietliç na swoim smartfonie dane dotyczàce Êredniego spalania albo swojego profilu jazdy. Za pomocà smartfona b dzie móg tak e aktywowaç immobilizer, odcinajàc zasilanie paliwem. W Azji integracja pojazdu jednoêladowego ze smartfonem mo e okazaç si silniejszym bodêcem do rozwoju naszych elektronicznie sterowanych uk adów wtryskowych ni ustawodawstwo emisyjne, wyjaêni Bulander. cz onek zarzàdu spó ki Robert Bosch GmbH odpowiedzialny za technologie zasilania. W segmencie uk adów wtryskowych dla samochodów, Bosch od wielu lat àczy efektywnoêç z komfortem i dynamikà jazdy. Do tej pory firma oferowa- a dla motocykli wy szych klas odpowiednio zaadaptowane rozwiàzania stosowane w samochodach osobowych. Teraz tak e motocykliêci b dà mogli korzystaç z optymalnych rozwiàzaƒ systemowych Bosch, które pomagajà obni yç zu ycie paliwa i emisj CO 2 lub zwi kszyç moc silnika. Specjalnie dostosowana koncepcja systemowa jest przewidziana tak e dla modeli niskokosztowych przeznaczonych na rynek azjatycki. W Indiach i w krajach w po udniowo-wschodniej Azji co roku odnotowuje si dwucyfrowy wzrost liczby jednoêladów Zrobotyzowane stanowisko obróbcze FANUC Po àczenie robota M-20iA/10L o udêwigu 10 kg i przed u onym ramieniu z obrabiarkà FANUC ROBODRILL Alpha D21L ia5 jest realizowane przez interfejs, który nie wymaga adnego dodatkowego sprz tu. Specjalnie przygotowane ekrany pozwalajà na obs ug ca ego stanowiska z jednego ekranu, co umo liwia prac równie operatorom nieposiadajàcym wiedzy na temat obs ugi robota. System DCS V2 Safe Position and Speed umo liwia wykorzystanie dodatkowego osprz tu bezpieczeƒstwa (skanery, bariery laserowe) do wyznaczenia i zabezpieczenia strefy za adunku. Swobodne wyznaczanie stref niebezpiecznych aktywowanych przez zewn trzne urzàdzenia bezpieczeƒstwa daje mo liwoêç budowania stanowisk w pe ni bezpiecznych i zajmujàcych mniejszà powierzchni. Zastosowanie robota do operacji za- adunku daje mo liwoêç swobodnego dostosowania aplikacji do zmieniajàcych si warunków, dzi ki temu cz owiek nie musi przebywaç w Êrodowisku szkodliwym dla zdrowia. Zintegrowane dodatkowe systemy, takie jak system wizyjny irvision czy PMC (wbudowany sterownik PLC), dajà mo liwoêç tworzenia stanowisk rozbudowanych o urzàdzenia peryferyjne, dostosowanych do indywidualnych potrzeb produkcyjnych. Rozwiàzanie zosta o nagrodzone medalem Targów Kielce na targach STOM-TOOL ROK WYD. LXXIII ZESZYT 7-8/2014

13 Bezp atne i szybkie projektowanie systemów monta owych za pomocà oprogramowania MTpro light firmy Bosch Rexroth Oprogramowanie do wspomagania projektowania MTpro light firmy Bosch Rexroth u atwia poczàtkujàcym u ytkownikom projektowanie konstrukcji ram, stanowisk pracy oraz systemów transportowych. Dla zainteresowanych oprogramowanie MTpro light dost pne jest do pobrania w wersji podstawowej na stronie internetowej firmy Bosch Rexroth. W ten prosty sposób u ytkownicy mogà bezpoêrednio zajàç si projektowaniem i stworzyç list niezb dnych komponentów do zamówienia w firmie Bosch Rexroth. Oprogramowanie MTpro light zawiera ca à gam najbardziej popularnych produktów z zakresu techniki monta owej firmy Bosch Oprogramowanie do wspomagania projektowania MTpro light jest atwe w obs udze i dost pne do pobrania za darmo z naszej strony internetowej. Za jego pomocà u ytkownicy mogà projektowaç konstrukcje ram, stanowiska pracy r cznej i systemy transportowe Rexroth, takich jak profile aluminiowe i osprz t, systemy rurowe serii EcoShape, stanowiska pracy r cznej, a tak e systemy przenoêników transportowych VarioFlow 65 i 90. Program MTpro light dost pny jest w 5 wersjach j zykowych (niemieckiej, angielskiej, francuskiej, hiszpaƒskiej, w oskiej). Miniaturowy system sterowania i nawigacji dla platform latajàcych Miniaturowy system sterowania i nawigacji dla platform latajàcych, który zdoby z oty medal na Âwiatowych Targach WynalazczoÊci, Badaƒ Naukowych i Nowych Technik w Brukseli zosta zaprezentowany podczas tegorocznej XXI Gie dy Wynalazków w Centrum Nauki Kopernik. Jest to program stworzony przez pracowników Politechniki Rzeszowskiej i firmy Eurotech. System ten powsta z przeznaczeniem dla m.in. policji i stra y po arnej oraz do prowadzenia badaƒ nad bezza ogowymi statkami powietrznymi. Mo liwoêç operacyjnego wykorzystania systemu sprawdzono wst pnie we wspó pracy z funkcjonariuszami s u b porzàdku publicznego. Podczas Gie dy Wynalazków na stoisku mo na by o usiàêç za sterami jednego z samolotów produkowanych na Podkarpaciu. Ch tni mogli spróbowaç swoich si w sterowaniu Skytruckiem, historycznym Antkiem czy nowoczesnym Black Hawkiem. Siemens Shipbuilding Catalyst Shipbuilding Catalyst nale y do wprowadzonej w sierpniu zesz ego roku rodziny rozwiàzaƒ dla przemys u Siemens Industry Catalyst Series. Jest to rozwiàzanie s u àce do szybszego wdra ania oprogramowania do zarzàdzania cyklem ycia produktów (PLM) i zwi kszenia wartoêci PLM w przemyêle stoczniowym. Oparty na gotowych pakietach specyficznych dla bran y Shipbuilding Catalyst integruje i synchronizuje wszystkie operacje zwiàzane z budowà statków, obejmujàc równie najwa niejsze elementy sieci dostawców i zewn trznych dostawców us ug. Nowe rozwiàzanie firmy Siemens pomo e najlepszym stoczniom zmieniç sposób projektowania, produkcji i utrzymania zaawansowanych technicznie statków nowej generacji. Shipbuilding Catalyst jest zestawem wst pnie skonfigurowanych elementów, któremu towarzyszà poradniki i zbiory najlepszych praktyk wdro eniowych stosowanych w bran y stoczniowej. Odnosi si on do typowych zadaƒ i zastosowaƒ wyst pujàcych w cyklu ycia statku, od pierwszego zapytania ofertowego, przez fazy projektowania, produkcji, u ytkowania i konserwacji, a do wycofania z eksploatacji lub z omowania. Jest to uzupe nienie rozwiàzania stoczniowego firmy Siemens, które skupia si w obszarze pi ciu kluczowych procesów integracji i optymalizacji zarzàdzania oprogramowaniem i produktem, projektowania i prac in ynierskich, konstrukcji statków, zarzàdzania aƒcuchem dostaw oraz obs ugi technicznej i serwisowania statków. ROK WYD. LXXIII ZESZYT 7-8/

14 XIII Konferencja Naukowo-Techniczna Techniki Komputerowe w In ynierii TKI 2014 W dniach 6 9 maja 2014 roku w miejscowoêci Licheƒ Stary odby a si XIII Konferencja Naukowo-Techniczna Techniki Komputerowe w In ynierii TKI 2014, której g ównym organizatorem by a Katedra Mechaniki i Informatyki Stosowanej Wydzia u Mechanicznego Wojskowej Akademii Technicznej w Warszawie. Tegoroczna edycja konferencji zorganizowana by a pod honorowym patronatem Rektora-Komendanta WAT gen. bryg. prof. dr. hab. in. Zygmunta Mierczyka oraz prezesa PAN prof. dr. hab. in. Micha a Kleibera (wieloletniego przewodniczàcego Komitetu Naukowego Konferencji). Ponadto konferencj obj y patronatem: Sekcja Mechaniki Konstrukcji i Materia- ów Komitetu In ynierii Làdowej i Wodnej PAN, Sekcja Metod Obliczeniowych i Optymalizacji Komitetu Mechaniki PAN, Polskie Towarzystwo Metod Komputerowych Mechaniki, Stowarzyszenie In ynierów i Techników Mechaników Polskich, Sekcja Polska Towarzystwa Mechaniki Eksperymentalnej. Przewodniczàcym Komitetu Naukowego Konferencji by prof. dr hab. in. Tadeusz Niezgoda. W sk ad Komitetu weszli uczeni z wielu krajowych uczelni technicznych i instytutów badawczych. Laureaci Medalu im. Prof. J. Szmeltera, stojà od lewej: dr hab. in. Zdzis aw Bogdanowicz, prof. WAT, dr in. Agnieszka Sabik, dr in. Danuta Miedziƒska, prof. dr hab. in. Tadeusz Niezgoda, prof. dr hab. in. Tadeusz Burczyƒski, prof. dr hab. in. Micha Kleiber, prof. dr hab. in. Marian Dacko, prof. dr hab. in. Zygmunt Mierczyk (fot. Micha Stankiewicz) W ramach tegorocznej edycji konferencji po raz pierwszy odby a si uroczystoêç wr czenia Medali im. Prof. J. Szmeltera. Medal jest nadawany za wybitne osiàgni cia naukowe lub ca okszta t dzia alnoêci naukowej w obszarze technik komputerowych w in ynierii. Medale mogà byç przyznane 2 osobom w ka dej z kategorii: za ca okszta t dzia alnoêci (w kolorze z ota), za bezpoêrednie osiàgni cie (w kolorze srebra) oraz za dokonania m odego pracownika nauki (w kolorze bràzu). Prof. Jan Szmelter ( ) by wybitnym naukowcem, prekursorem metody elementów skoƒczonych w Polsce. Stopieƒ magistra in yniera mechanika uzyska w 1946 r., a stopieƒ doktora nauk technicznych w 1950 r. na Politechnice ódzkiej. W 1954 r. otrzyma tytu profesora nadzwyczajnego, a w 1965 r. profesora zwyczajnego. By wieloletnim dziekanem Wydzia u W ókienniczego Politechniki ódzkiej. W 1966 r. objà kierownictwo Katedry Mechaniki Teoretycznej i Wytrzyma oêci Materia ów w Wojskowej Akademii Technicznej. Bra czynny udzia w pracach Komitetu Mechaniki PAN, w Polskim Towarzystwie Mechaniki Teoretycznej i Stosowanej, którego by za o ycielem. Nale a do najwybitniejszych wychowawców m odej kadry naukowej. Pod kierunkiem Profesora powsta o wiele oryginalnych koncepcji modeli elementów skoƒczonych. Szczególne znaczenie mia a pierwsza, opracowana pod kierunkiem Profesora, monografia: Programy metody elementów skoƒczonych (1972). Kolejne monografie ukaza y si po Êmierci Profesora: MES w statyce konstrukcji (1979), Metody komputerowe w mechanice (1980), Metoda elementów skoƒczonych w mechanice konstrukcji (1994). Za swoje osiàgni cia naukowe i pedagogiczne Profesor by wielokrotnie nagradzany m.in. tytu em: Zas u ony nauczyciel PRL oraz Krzy em Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski. Medalami zostali wyró nieni (fot.): Za ca okszta t dzia alnoêci: prof. dr hab. in. Micha Kleiber (prezes PAN) prof. dr hab. in. Marian Dacko (emerytowany prof. WAT) Za bezpoêrednie osiàgni cie: prof. dr hab. in. Tadeusz Burczyƒski (dyrektor IPPT PAN) prof. dr hab. in. Tadeusz Niezgoda (kierownik KMiIS WME WAT) Za dokonania m odego pracownika nauki: dr in. Agnieszka Sabik (Politechnika Gdaƒska) dr in. Danuta Miedziƒska (WAT) W konferencji wzi o udzia blisko 120 uczestników z krajowych i zagranicznych oêrodków naukowych, takich jak Politechniki: Poznaƒska, ódzka, Krakowska, Warszawska, Bia ostocka, Gdaƒska, Koszaliƒska, Lubelska, Âlàska, Wroc- awska; Uniwersytety: Zachodniopomorski, Zielonogórski, Miko aja Kopernika; Akademie: AGH, AMW; Instytut Techniczny Wojsk Lotniczych, Wy sza Szko a Oficerska Wojsk Làdowych, National Academy of Sciences of Ukraine oraz z zaprzyjaênionych firm, m.in. ROMA, EC TEST SYSTEMS, MESco, SZCZ ÂNIAK, VIS SYS- TEMS. Zaprezentowano 4 referaty plenarne, 17 referatów tematycznych, 79 referatów plakatowych. El bieta Szymczyk 16 ROK WYD. LXXIII ZESZYT 7-8/2014

15 Konferencja prasowa Grupy Bosch w Polsce 28 maja br. odby a si coroczna konferencja prasowa Grupy Bosch w Polsce. W konferencji udzia wzi li przedstawiciele firmy: Krystyna Boczkowska, prezes Robert Bosch Sp. z o.o.; Christian Kolzem, dyrektor fabryki uk adów hamulcowych Robert Bosch we Wroc- awiu oraz Piotr Macerszmidt, Dyrektor Generalny Bosch Rexroth w Polsce. Jak powiedzia a prezes Krystyna Boczkowska (fot.), Bosch utrzymuje silnà pozycj na rynku pomimo spadków koniunktury w g ównych obszarach dzia alnoêci firmy: bran- y budowlanej oraz przemyêle samochodowym. W ubieg ym roku Grupa odnotowa a 2% wzrost obrotów. Wzrost obrotów w 2013 roku by mo liwy przede wszystkim dzi ki rozwojowi nowych kana ów dystrybucji, takich jak sprzeda internetowa oraz dzi ki innowacyjnym produktom w obszarach systemów zabezpieczeƒ, elektronarz dzi i termotechniki, np. najmniejszemu na rynku dalmierzowi laserowemu PLR15, nowej generacji kamer DINION starlight czy aplikacjom na smartfony i tablety. W bie àcym roku prognozowany jest wzrost sprzeda y w granicach 3 5%. Do g ównych elementów oferty przedsi biorstwa b dà nale a y produkty i us ugi wykorzystujàce funkcjonalnoêç sieci internetowej. Istotnym elementem dzia alnoêci firmy Bosch jest wspieranie edukacji technicznej. W Polsce jest realizowany mi dzy innymi program dualnego systemu nauczania w fabryce uk adów hamulcowych w Mirkowie. Ponadto, Bosch zainicjowa merytorycznà dyskusj pomi dzy MEN a dyrektorami szkó technicznych o efektach reformy systemu edukacji i mo liwoêciach jego poprawy. Wa nym wydarzeniem jest wspierana przez Boscha Ogólnopolska Olimpiada Techniki Samochodowej dla uczniów szkó samochodowych, organizowana ju od 15 lat. Ponadto Grupa Bosch w Polsce od czterech lat realizuje program edukacyjny dla gimnazjalistów pod nazwà Akademia Wynalazców im. Roberta Boscha, którego celem jest popularyzacja kierunków technicznych jako dalszej Êcie ki kszta cenia. Christian Kolzem przedstawi aktualnà sytuacj oraz perspektywy rozwoju fabryki Bosch we Wroc- awiu, w której sà produkowane komponenty dla dzia u Bosch Chassis Systems Control Actuation. W 2013 r. uda o si zwi kszyç produkcj uk adów wspomagania si y hamowania z 1,3 mln sztuk do 1,5 mln sztuk, w 2014 roku planowany jest dalszy wzrost produkcji do 2,1 mln sztuk. W 2013 r. wprowadzone zosta y do produkcji nowe elementy, m.in.: pompy hamulcowe typu tandem (TMC) dla uk adu ibooster w modelach VW eup oraz Porsche Spyder, aluminiowy uk ad wspomagania si y hamowania (Tie Rod 4 Tandem Aluminum Power Brake) dla modeli BMW i3 oraz i8, a tak e uk ad wspomagania si y hamowania Tie Rod 4 Single dla modeli Nissan Qashqai oraz BMW Mini Cooper. W 2014 roku planowane jest wprowadzenie na rynek kolejnych 24 numerów katalogowych, wêród nich uk adu wspomagania si y hamowania Tie Rod 4 Single dla koncernu TPCA, nowych produktów dla BMW, Fiata, Renault, Iveco i wielu innych producentów. Wa nym wydarzeniem b dzie wprowadzenie uk adu wspomagania si y hamowania ibooster dla samochodu elektrycznego Tesla, planowane na lato 2014 r. Piotr Macerszmidt, Dyrektor Generalny Bosch Rexroth w Polsce podkreêli, e pomimo s abej koniunktury w górnictwie i na rynku maszyn budowlanych, firma odnotowa a 10% wzrost sprzeda y. Jest to efektem wykorzystania sytuacji w bran ach producentów cz Êci dla przemys u samochodowego, producentów autobusów, jak równie maszyn dla górnictwa i w inwestycjach hydrotechnicznych. Wynik sprzeda y Bosch Rexroth na Êwiecie w 2013 r. by ni szy o 13% od obrotu w 2012 r. Mimo trudnej sytuacji ekonomicznej kontynuowane by y inwestycje w badania i rozwój. Na ten cel wydano w zesz ym roku 370 mln euro, co stanowi o 6,5% sprzeda y. Nowa oszcz dna pompa t okowa osiowa A1VO dla maszyn o ma ej mocy, rozdzielacz hydrauliczny RS12 LUDV dla koparek kompaktowych czy wielosekcyjny rozdzielacz hydrauliczny oil control przeznaczony do maszyn rolniczych i komunalnych to przyk ady nowych rozwiàzaƒ firmy Bosch Rexroth dla maszyn mobilnych, które zadebiutowa y na rynku w 2013 roku. Jednym z nowych, ciekawych, opatentowanych w zesz ym roku produktów marki Rexroth do zastosowaƒ w energetyce jest Self Testing Safety System STSS. System ten àczy hydraulik, elektryk, elektronik i oprogramowanie oraz pozwala online kontrolowaç systemy bezpieczeƒstwa w elektrowni. W Polsce w ubieg ym roku firma Bosch Rexroth bra a udzia w realizacji wielu projektów, by y to m.in.: jaz klapowy w Lewinie Brzeskim, w którym zainstalowano nap dy i sterowania firmy Bosch Rexroth, pog biarka Kraken, do której firma Bosch Rexroth zaprojektowa a i dostarczy a systemy nap du hydraulicznego i sterowania elektrycznego urzàdzeƒ pok adowych oraz modernizacja manipulatora kuziennego 30 T. ROK WYD. LXXIII ZESZYT 7-8/

16 Podsumowanie targów PLASTPOL 2014 Tegoroczne Mi dzynarodowe Targi Przetwórstwa Tworzyw Sztucznych i Gumy PLASTPOL odbywajàce si w terminie maja br. w Kielcach odwiedzi o kilkanaêcie tysi cy zwiedzajàcych, którzy mogli zapoznaç si z ofertà 750 firm z 30 krajów z ca ego Êwiata. Na wystawie prezentowali si przedstawiciele wszystkich grup bran y dystrybutorzy, producenci tworzyw oraz producenci maszyn z Czech, Niemiec, Anglii, USA, Szwecji, Belgii, W och, Indii, Chin, Ukrainy, Hiszpanii, S owenii, Tajwanu, Belgii, Austrii, Egiptu, Szwajcarii, Turcji, Japonii, Portugalii, Arabii Saudyjskiej, W gier, Francji, Irlandii, Luksemburga, Izraela, otwy, Holandii, S owacji, Korei Po- udniowej i Polski. AX z wyposa eniem MuCell. Technologia MuCell znajduje zastosowanie w produkcji technicznych elementów wzmocnionych w óknami (fot. 2). Arburg prezentowa rozwiàzania dotyczàce technologii wtrysku: maszyn hybrydowà Allrounder 570 H oraz hydraulicznà wtryskark Allrounder Gold Edition z manipulatorem Integralpicker. Ca kowicie elektrycznà wtryskark FANUC Roboshot wspó pracujàcà z robotem FANUC LR Mate 200iD mo na by o obejrzeç na stoisku firmy FANUC. Urzàdzenie cechuje si wyjàtkowo wysokà precyzjà oraz stabilnoêcià procesu, niezale nie od warunków zewn trznych, wysokà niezawodnoêcià dzia- ania i mo liwoêcià prowadzenia u atwionym uwalnianiem wypraski z formy, mniejszà liczbà braków, wzrostem wydajnoêci o 60%. NowoÊcià by y te frezy w glikowe ZX do obróbki materia ów trudno obrabialnych szwajcarskiej firmy Fraisa oferowane przez firm ITA z Poznania (fot. 4). W ramach ekspozycji targowej oferowane by y rozwiàzania w technologii druku 3D. Na stoisku firmy Wadim Plast prezentowana by a drukarka przestrzenna do metalu SLM 500 niemieckiej firmy SLM Solutions pozwalajàca na wytwarzanie w skali przemys owej elementów z tworzyw metalicznych typu stal nierdzewna, narz dziowa, stopy tytanu, aluminium, magnezu i inne. Wykonywane metodà kszta towania przyrostowego elementy Fot. 1 mj Wystawa zaj a a szeêç hal wystawienniczych. Na stoiskach prezentowane by y maszyny i urzàdzenia do przetwórstwa tworzyw, formy i narz dzia wykorzystywane w bran y, tworzywa sztuczne, komponenty, technologie recyklingu oraz zastosowania systemów informatycznych w przetwórstwie tworzyw, rozwiàzania technologiczne oraz gotowe produkty. Mo na by o obejrzeç tak e ca e linie technologiczne i proces przetwórczy produktów (fot. 1). Firma DOPAK b dàca przedstawicielem znanych Êwiatowych firm, m.in.: Krauss Maffei, Wittmann, Coperion, zaprezentowa a wiele ciekawych rozwiàzaƒ oraz nowoêci. Zwiedzajàcy mogli zobaczyç m.in. nowy model robota W833 pro firmy WITTMANN, suszarki, dozowniki, innowacyjny system podawania tworzywa FEEDMAX S3. W ramach stoiska firma Krauss Maffei zaprezentowa a wtryskark KM 130 serii produkcji przy zachowaniu bardzo wygórowanych wymagaƒ dotyczàcych czystoêci produkcji. Jest to szczególnie istotne w sektorach, takich jak np. medyczny, elektroniczny czy optyczny (fot. 3). Firma Hasco oferowa a nowoêç wypychacz tulejowy z pokryciem DLC. Zaletà pow oki DLC jest du a twardoêç w po àczeniu z optymalnymi w aêciwoêciami trybologicznymi. Jej zastosowanie znaczàco zwi ksza trwa oêç form. Firma Oerlikon Balzers prezentowa a innowacyjnà metod uszlachetniania powierzchni form PRIMEFORM, dzi ki której stal na formy do tworzyw sztucznych ma polepszone w aêciwoêci. Skutkuje to Fot. 2 mj mogà byç cz Êciami maszyn, elementami powierzchni formujàcej form lub wykrojników, implantami medycznymi. Na stoisku firmy Prosolutions Majewscy Sp.j. mo na by o zapoznaç si z rozwiàzaniami firmy Stratasys Ltd. dotyczàcymi druku 3D. Prezentowana by a m.in. biurkowa drukarka usprint SE s u àca do szybkiego prototypowania w technologii FDM (Fused 18 ROK WYD. LXXIII ZESZYT 7-8/2014

17 Deposition Modelling). Z kolei firma FADO Sp. z o.o. oferowa a mo liwoêç druku 3D z proszków metali z wykorzystaniem technologii DMLS (Direct Metal Laser Sintering). Technologia DMLS bardzo dobrze Fot. 3 mj Fot. 4 mj sprawdza si w prototypowaniu elementów metalowych o skomplikowanych kszta tach, a tak e do ich krótkoseryjnej produkcji. W firmie FADO technologia ta jest wykorzystywana do konstruowania uk adów ch odzenia form. Bogatà ofert przygotowa y firmy produkujàce i dystrybuujàce tworzywa sztuczne do ró nych zastosowaƒ. Firma Arkema prezentowa a systemy Kynar oparte na polifluorku winylu (PVDF). ywice Kynar PVDF cechujà si m.in.: wysokà odpornoêcià na dzia anie czynników chemicznych, czynników atmosferycznych, promieniowanie UV, wysokà wytrzyma- oêcià mechanicznà i udarnoêcià, odpornoêcià na Êcieranie. Kynar PVDF mo na àczyç z innymi materia ami, np. z elementami wzmocnionymi w óknem w glowym, z tworzywami konstrukcyjnymi. Mogà znaleêç zastosowanie w wielu bran ach. Firma Kraiburg TPE specjalizujàca si w produkcji elastomerów termoplastycznych oferowa a produkty przeznaczone dla przemys u motoryzacyjnego: Thermolast V oraz Hipex. Wymienione tworzywa cechujà si dobrà odpornoêcià temperaturowà i mogà byç wykorzystywane w konstrukcji elementów pracujàcych w komorze silnika. Ze wzgl du na odpornoêç na dzia anie olejów i smarów mogà byç przetwarzane w technologii wtrysku wielokomponentowego. Dystrybutor produktów firmy EMS-GRIVORY, firma Telco-Poland, prezentowa a nowy poliftalamid Grivory HT2VS-HH stworzony do zastosowaƒ w przemyêle samochodowym. Tworzywo cechuje si najwy szym osiàgalnym obecnie poziomem stabilizacji termicznej. Targom towarzyszy bogaty program konferencji i specjalistycznych spotkaƒ. WÊród nich znalaz o si ju tradycyjnie otwarte seminarium techniczne PLASTECH INFO. W programie nie zabrak o takich tematów, jak m.in. dopuszczalne odchy ki wymiarów wyprasek, wspó wyt aczanie tworzyw sztucznych, ekstremalna wydajnoêç wyt aczania folii wielowarstwowych o wysokiej p askoêci, intensywny rozwój Fot. 5 mj techniki wtryskiwania z fizycznym spienianiem, komputerowy system doboru materia u przy projektowaniu wyrobów, nowoczesne Êrodki zarzàdzania wtryskownià, uwarunkowania barwienia wyrobów z tworzyw sztucznych czy nowoêci w plazmowym przygotowaniu wyrobów z TS do drukowania i lakierowania. Propozycj ekologicznych targowych spotkaƒ skierowanych do dziennikarzy przygotowa o z kolei PlasticsEurope. Mo na by o tak e zobaczyç wystaw Ekologicznie o tworzywach sztucznych na targach Plastpol 2014 na temat roli tworzyw sztucznych w zrównowa onym rozwoju oraz dzia aƒ CSR bran y tworzyw sztucznych (fot. 5). Atrakcj dla goêci targowych przygotowa a Grupa Azoty. Na stoisku mo na by o spotkaç z otego medalist olimpijskiego Kamila Stocha, Piotra y, Artioma agut i siatkarki Chemika Police Katarzyn Mróz oraz Katarzyn Gajga -Anio. Drugiego dnia targów PLASTPOL, podczas uroczystoêci PlatinumPlast, rozdano wyró nienia i medale. SpoÊród kilkudziesi ciu zg oszonych do konkursu produktów niezale na komisja konkursowa pod przewodnictwem prof. Józefa Koszkula z Politechniki Cz stochowskiej wybra a te, które wyró ni y si zastosowaniem najnowszych technologii, ekonomià i ekologià. Nagrody otrzymali: Mapro Polska, NTQ, MO-DI-TEC, Mold-Masters Europa, Konek PSN, Sabic, Ekomer, Wadim Plast, Aventek, Grupa Azoty, Demag Plastics Group, Fanuc Polska, Reifenhäuser Cast Sheet Coating, GWK, Wittmann Battenfeld, Fado, Tools Factory i Emsi Hightech. ROK WYD. LXXIII ZESZYT 7-8/

18 O FIRMACH Radpol wdra a nowy system ERP if design 2014 dla firmy Metso if design to jedna z najwa niejszych i najbardziej presti owych nagród w bran y projektowania. Mobilna kruszarka szcz kowa Metso Lokotrack LT106 jest jednym z trzech urzàdzeƒ Metso, które zdoby o nagrod if design. Nagroda zosta a przyznana zarówno za wyglàd urzàdzenia, jak i za funkcjonalnoêç, u ytecznoêç, atwoêç obs ugi serwisowej i bezpieczeƒstwo pracy. Mobilna kruszarka szcz kowa Lokotrack LT106 jest kruszarkà zaprojektowanà do recyklingu gruzu budowlanego. Kompaktowa konstrukcja oraz waga pozwalajà na atwe przemieszczanie urzàdzenia. Systemy ERP przeznaczone sà do kompleksowego planowania zasobów przedsi biorstwa i ich rozliczania z uwzgl dnieniem maksymalnej efektywnoêci. Systemy ERP to oprogramowanie o modu owej budowie, gdzie ka dy z modu ów zapewnia pe ne wsparcie dla odpowiednich obszarów i procesów w firmie. Zasadniczà korzyêcià z zakupu i wdro enia oprogramowania ERP jest ujednolicenie rozwiàzaƒ informatycznych w firmie. Systemy te zapewniajà uporzàdkowanie procesów biznesowych, optymalizacj kosztów i zapasów magazynowych, przyspieszenie wymiany informacji i usprawnienie komunikacji, co znaczàco poprawia obs ug klienta i skraca czas realizacji zamówieƒ. Grupa Radpol, wytwórca i dostawca zaawansowanych technologicznie produktów w bran y ciep owniczej i energetycznej, rozpocz a wdro enie nowego systemu wspomagajàcego zarzàdzanie klasy ERP. Cztery podmioty nale àce do grupy Radpol: fabryka w Cz uchowie, Elektroporcelana Ciechów, Wirbet i Rurgaz zostanà wyposa one w rozwiàzanie IFS Applications 8. Obejmie ono wszystkie podstawowe obszary dzia alnoêci tych przedsi biorstw: produkcj, dystrybucj, kadry i p ace, remonty, finanse i ksi gowoêç oraz modu Business Intelligence. Implementacja planowana jest w ciàgu 12 miesi cy. W przysz oêci systemem IFS zostanie obj ta tak e spó ka Finpol-Rohr, którà Radpol przejà w czerwcu 2013 roku. Wybrano rozwiàzanie proponowane przez szwedzkà firm IFS, która ma doêwiadczenie we wspó pracy z firmami energetycznymi i produkcyjnymi. Z nowym systemem zwiàzane sà du e oczekiwania w zakresie zwi kszenia efektywnoêci dzia- ania ca ej grupy. Ma on umo liwiç mi dzy innymi lepsze planowanie procesów produkcyjnych oraz optymalizacj stanów magazynowych, co b dzie mia o bezpoêredni wp yw na zmniejszenie kapita u obrotowego. Najwi ksze oszcz dnoêci wynikajàce z wdro enia nowego systemu oczekiwane sà w dwóch obszarach: produkcji i zarzàdzaniu aƒcuchem dostaw. W miejscu prowadzenia procesu kruszenia LT106 pracuje w pe ni niezale nie dzi ki silnikowi Diesla i solidnej konstrukcji. Kruszarka wyposa ona jest w podawacz rusztowy z dolnym pok adem odsiewajàcym umo liwiajàcym odsiew naturalnie drobnej frakcji (0 32 mm) z odsiewu wst pnego na podawaczu rusztowym 60 mm. Pozosta a frakcja omija by-passem kruszark, redukujàc zu- ycie szcz k kruszàcych. Kolejnymi nagrodzonymi produktami Metso sà: Analizator wilgotnoêci biomasy jest w stanie zmierzyç wilgotnoêç ka dego drewnianego produktu po rozdrobnieniu niezale nie od wymiarów. Szybki i precyzyjny pomiar wilgotnoêci jest niezb dny w procesie optymalizacji procesu produkcji papierowej czy spalania w elektrowniach. Metso EtaCut II rozdrabniacz z omu s u y do rozdrabniania mocno zmieszanego z omu porozbiórkowego i zapewnia elastyczne zastosowanie do ró nych aplikacji po àczone z du à oszcz dnoêcià energii. Nagroda za transformacj 25-lecia dla PKN ORLEN Odwag do wprowadzania innowacyjnych zmian i efektywne zarzàdzanie docenili czytelnicy Pulsu Biznesu, uznajàc PKN ORLEN za przyk ad najbardziej udanej transformacji ostatniego 25-lecia. W plebiscycie oddano blisko 31 tys. g osów. W okresie transformacji gospodarczej PKN ORLEN zmieni si radykalnie z lokalnej Centrali Produktów Naftowych przekszta ci si w lidera bran y energetyczno-paliwowej w Europie Ârodkowo-Wschodniej, zarzàdzajàcego najwi kszà siecià stacji paliw w regionie, wiodàcego producenta petrochemikaliów, wreszcie spó k prowadzàcà wydobycie ropy i gazu w Kanadzie oraz rozwijajàcà segment wytwarzania energii elektrycznej. Polski Koncern Naftowy powsta w 1999 roku w wyniku po àczenia Petrochemii P ock S.A. z Centralà Produktów Naftowych S.A. W tym samym roku Koncern zadebiutowa na Gie dzie Papierów WartoÊciowych w Warszawie. W roku 2002 jako pierwsza polska firma, ORLEN dokona znaczàcej inwestycji w Europie Zachodniej, przejmujàc od British Petroleum pakiet 494 stacji zlokalizowanych w pó nocnych Niemczech. Kolejnym elementem strategii ekspansji na rynki zagraniczne by o przej cie w 2005 kontroli nad holdingiem paliwowo-petrochemicznym Unipetrol trzecià pod wzgl dem wielkoêci przychodów firmà czeskà. Rok póêniej Koncern sfinalizowa transakcj przej cia litewskiej rafinerii MaÏeikiu Nafta, dokonujàc najwi kszej inwestycji nie tylko w historii Spó ki, ale równie najwi kszej polskiej akwizycji na rynku zagranicznym. Zadeklarowane w strategii firmy poszukiwanie okazji akwizycyjnych znalaz o wyraz w poszerzeniu niemieckiej sieci o 56 obiektów zakupionych w 2010 roku od OMV Deutschland GmbH, a zlokalizowanych w Turyngii i Saksonii. W po owie 2011 r. dosz o do uruchomienia instalacji PX/PTA, najwi kszej w Polsce i jednej z najnowoczeêniejszych oraz najbardziej wydajnych w Europie instalacji petrochemicznych. W roku 2012 przyj ta zosta a strategia rozwoju Grupy ORLEN na lata , która zak ada dywersyfikacj êróde przychodu w oparciu o nowe segmenty energetyki i wydobycia ROK WYD. LXXIII ZESZYT 7-8/2014

19 WARUNKI PRENUMERATY Przeglàdu Mechanicznego w 2014 r. Prenumerat czasopisma mo na zamawiaç za poêrednictwem nast pujàcych instytucji: Zak ad Kolporta u Wydawnictwa SIGMA-NOT Sp. z o.o. ul. Ku WiÊle Warszawa tel , tel./fax RUCH S.A. Oddzia Warszawa oraz oddzia y w ca ym kraju Infolinia: KOLPORTER S.A. ul. Zagnaƒska Kielce Infolinia: GARMOND PRESS S.A. ul. Nakielska Warszawa tel , Redakcja PRZEGLÑD MECHANICZNY ul. Racjonalizacji 6/8, Warszawa tel , w Cena 1 egz. w 2014 r.: wersja drukowana 24 z (w tym 5% VAT) wersja na CD 12,20 z (w tym 23% VAT) Cena prenumeraty w 2014 r. (w tym VAT) wersja drukowana na noêniku CD (pdf) kwartalnie 72 z kwartalnie 36,60 z pó rocznie 144 z pó rocznie 73,20 z rocznie 288 z rocznie 146,40 z Redakcja przyjmuje zamówienia na prenumerat przez ca y rok. Warunkiem przyj cia i realizacji zamówienia jest otrzymanie z banku potwierdzenia wp aty. Prenumerata ze zleceniem wysy ki za granic dla osób prawnych i fizycznych jest dwukrotnie wy sza. Wp at na prenumerat mo na dokonaç na ogólnie dost pnych blankietach w urz dach pocztowych (przekazy pieni ne) lub w bankach (polecenie przelewu), przekazujàc Êrodki pod adresem: Instytut Mechanizacji Budownictwa i Górnictwa Skalnego Przeglàd Mechaniczny ul. Racjonalizacji 6/8, Warszawa konto: BPH S.A. O/Warszawa Na blankiecie wp aty nale y podaç liczb egzemplarzy, okres prenumeraty oraz adres wysy kowy. ROK WYD. LXXIII ZESZYT 7-8/

20 22 ROK WYD. LXXIII ZESZYT 7-8/2014