Warszawa, 15 maja 2009 roku

Transkrypt

1 Warszawa, 15 maja 2009 roku Informacja Polskiej Izby Informatyki i Telekomunikacji (PIIT) w postępowaniu konsultacyjnym dotyczącym Karty RównowaŜności przygotowana na podstawie prezentacji Karty równowaŝności oraz rozmów z Telekomunikacja Polską SA [TP SA] i uwag innych członków Izby. Zagadnienia ogólne: 1. Czy Twoim zdaniem wdroŝenie Karty RównowaŜności rozwiąŝe problemy we współpracy pomiędzy TP S.A. a Operatorami Alternatywnymi? Czy Karta RównowaŜności moŝe zastąpić planowany rozdział funkcjonalny? Uzasadnij odpowiedź. Tak - W opinii PIIT jest wysoce prawdopodobne, Ŝe cele zawarte w propozycji zastosowania rozdziału funkcjonalnego mogą zostać zrealizowane i taniej i szybciej poprzez skorzystanie z propozycji TP SA. Zdaniem Izby współpraca międzyoperatorska wymaga niewątpliwie poprawy. Nie da się jej wymusić tylko i wyłącznie działaniami administracyjnymi. Najlepsze rezultaty da bez wątpienia wola samych zainteresowanych stron. Jednak przemoŝny wpływ, ma tutaj określenie jasnych i precyzyjnych warunków działania operatorów telekomunikacyjnych przez Regulatora rynku. Znając nieco załoŝenia Karty RównowaŜności nie znamy niestety koncepcji rozdziału funkcjonalnego, co powoduje trudność w porównaniu obu propozycji. Korzystając więc z analizy Konsorcjum 1 wykonanej na zlecenie Prezesa UKE oraz sugerowanym wariantem rozdziału funkcjonalnego widzimy przede wszystkim róŝnice w czasie osiągnięcia zamierzonych celów oraz kosztów, jakie TP SA i zapewne inni operatorzy będą musieli ponieść. Z uwagi na wyraŝone powyŝej wątpliwości Karta RównowaŜności powinna być traktowana jako dokument odnoszący się do współpracy międzyoperatorskiej a jednocześnie adresujący zarzuty o dyskryminację poza-cenową. Trudno odnosić Kartę nie mając ze strony Regulatora ani podsumowania skuteczności dotychczas stosowanych środków regulacyjnych, ani wskazania szczegółowej wersji planowanego podziału, ani potwierdzenia, które z zarzutów dotyczących współpracy międzyoperatorskiej są nadal aktualne. 1 Por. Analiza moŝliwości wdroŝenia separacji funkcjonalnej w Polsce i rekomendacje w zakresie najbardziej optymalnego wariantu podziału Telekomunikacji Polskiej S.A. 1

2 2. Jak oceniasz ogólną definicję równowaŝności zaproponowaną przez TP, określoną w następujący sposób: produkt hurtowy moŝna uznać za zgodny z zasadą równowaŝności, gdy Operator Alternatywny jest nastawiony neutralnie do faktu otrzymywania tego produktu zamiast produktu identycznego z wykorzystywanym przez działy dostarczające produkt detaliczny do klienta TP. Czy zgadzasz się z jej brzmieniem i jej rozwinięciem przedstawionym w dokumencie (p. 4)? Jeśli nie, wyjaśnij dlaczego? Taka definicja wydaje się odpowiadać nałoŝonym na TP obowiązkom regulacyjnym, gdzie TP jest zobowiązana do równego traktowania w porównywalnych warunkach. Istotne jest skupienie się, aby kaŝdy z operatorów alternatywnych był traktowany na tych samych zasadach i nie istniało podejrzenie wykorzystywania przez sub-podmioty w grupie TP w sposób zakłócający konkurencję rynkową. 3. Czy zgadzasz się ze stwierdzeniem TP, Ŝe wdroŝenie Karty RównowaŜności w ciągu dwóch lat (według wstępnych oszacowań TP) zniesie wszelkie przesłanki dla potencjalnego występowania dyskryminacji pozacenowej Operatorów Alternatywnych? Zdaniem TP, wprowadzenie Karty RównowaŜności przyniesie następujące korzyści Operatorom Alternatywnym oraz TP: a. zwiększenie przejrzystości działań handlowych w sektorze hurtowym; b. polepszenie wzajemnych stosunków oraz jakości współpracy międzyoperatorskiej; c. ograniczenie do minimum ryzyka wynikającego ze współpracy opartej na decyzjach administracyjnych. Czy zgadzasz się z powyŝszymi wnioskami? Jeśli nie, proszę uzasadnić opinię. Sama Telekomunikacja Polska zwraca uwagę, Ŝe Karta ma na celu minimalizację zachęt do dyskryminacji poza-cenowej. Minimalizacja nie oznacza całkowitej eliminacji. Zresztą w ocenie Izby, praktyka pokazuje, Ŝe nie zawsze jest to moŝliwe. Natomiast wprowadzenie informowania o zdarzeniach na sieci, moŝliwościach technicznych danych łączy, czy teŝ porównywania poziomu obsługi klienta hurtowego i detalicznego zapewnia zwiększenie przejrzystości działań. Podobnie doceniamy pomysł większego zaangaŝowania Izb przy układaniu oferty ramowej. 4. Jakie korzyści i jakie zagroŝenia dla konkurencyjności rynku telekomunikacyjnego widzisz w związku z implementacją Karty RównowaŜności? Czy utrzymanie zasady, Ŝe właścicielem zarówno części detalicznej jak i hurtowej TP nadal pozostaje Telekomunikacja zapewni skuteczną konkurencję? Uzasadnij odpowiedź. NiezaleŜnie od wybranego rozwiązania Karty równowaŝności lub rozdziału funkcjonalnego TP i tak pozostanie właścicielem zarówno części detalicznej i hurtowej. 2

3 W pytaniu prawdopodobnie zawarta jest teza o podział strukturalny. Zarówno obecne prawo krajowe, jak i projekt zmian pakietu dyrektyw dotyczący łączności elektronicznej nie przewidują moŝliwości wprowadzenia podziału strukturalnego na mocy decyzji Regulatora. Obecnie przykłady podziału strukturalnego zostały zaimplementowane w Mongolii i Singapurze, zatem w krajach, które opierają się o zupełnie inne podstawy prawne. 5. Jak oceniasz zaproponowany przez TP model podziału struktury informatycznej na Domeny, a takŝe wskazane przez spółkę rodzaje i sposoby przepływu i dostępu do informacji? Czy Regulator i Operatorzy Alternatywni powinni mieć wpływ na określanie domen, dziedzin i zakresów informacji, a takŝe sposobu ich przepływu pomiędzy domenami, a jeŝeli tak, to jaki? PoniŜej zaproponowany przez TP model podziału na domeny: Operatorzy powinni mieć prawo oczekiwać, Ŝe utworzone Chińskie mury zapewnią blokadę przepływu informacji w zakresie usług regulowanych pomiędzy częścią detaliczną a częścią hurtową TP. Niemniej określenie które z systemów teleinformatycznych powinny być objęte tymi środkami eliminującymi przepływ wiadomości - pozostaje w gestii TP SA. Istotny jest tutaj efekt końcowy. Izba z racji braku dostępu do informacji przetwarzanej w systemach IT nie jest w stanie się odnieść, które systemy powinny być oddzielone od części detalicznej. Niewątpliwie wprowadzone Chińskie mury powinny zapewnić, Ŝe informacja dostępna dla swojego sprzedawcy usług (w zakresie WLR, BSA, LLU) powinna być dokładnie taka 3

4 sama, jaką dysponuje sprzedawca innego operatora korzystający z usług hurtowych. Natomiast weryfikacja sprawności, a raczej szczelności tych murów powinna być w gestii, albo niezaleŝnego audytu, albo odpowiednio przeszkolonych pracowników UKE. 6. Czy zaproponowany przez TP nadzór (p. 6) nad wdraŝaniem Karty RównowaŜności Biuro RównowaŜności i Analiz gwarantuje Twoim zdaniem odpowiedni poziom monitorowania realizacji tego przedsięwzięcia? Jeśli nie, dlaczego? Zaproponowany przez TP nadzór nad wdraŝaniem Karty RównowaŜności nie odbiega od standardów zastosowanych w Nowej Zelandii czy teŝ w Wielkiej Brytanii. Brak odpowiednika Equivalence of Access Board nie obniŝa jakości nadzoru a raczej jest kopią Equivalence of Access Office. Niemniej, na tym etapie za wcześnie odnosić się do gwarancji monitorowania przedsięwzięcia. Na pewno im więcej TP oraz Operatorzy będą upubliczniać informacje o postępach w implementacji Karty (na wzór monitorowania utworzenia BT Openreach) tym większą zyska wiarygodność. O ile koncepcja funkcjonowania BRiA jest spójna, to oczekujemy, Ŝe praktyka tylko ugruntuje to przekonanie. W Ŝaden sposób nie stoi to w sprzeczności z uprawnieniami kontrolnymi Prezesa UKE, z których Urząd moŝe skorzystać w przypadku najmniejszych wątpliwości (swoich lub na wniosek Operatora). 7. Czy popierasz inicjatywę utworzenia Forum Telekomunikacyjnego (p. 8.2) jako dodatkowego rozwiązania, mającego słuŝyć rozwiązywaniu sporów oraz nieporozumień pomiędzy TP a Operatorami Alternatywnymi? Czy zgadzasz się z zaproponowanym przez TP składem Forum Telekomunikacyjnego, a takŝe z zasadami jego funkcjonowania? Uzasadnij odpowiedź. Izba nie jest przeciwna wprowadzeniu takiego rozwiązania. Jak wiemy w Wielkiej Brytanii sukces tego przedsięwzięcia zaleŝał głównie od zgromadzonych w OTA fachowców i ich zapałowi do rozwiązywania problemów technicznych i operacyjnych. Z naszych obserwacji wynika, Ŝe Prezes UKE jest zwolennikiem neutralności technologicznej Urzędu i nie jest zainteresowany czynnym udziałem w dyskusjach technicznych. JednakŜe to one są podstawą sukcesu. Jeśli to grono ma być kopią brytyjskich doświadczeń, to warto skorzystać. Izba zwraca jednak przy tym uwagę na dość istotny szczegół utworzenie Forum Telekomunikacyjnego będzie nieskuteczne, jeśli Prezes UKE odrzuci pomysł konsultowania z rynkiem kształtu oferty ramowej. W naszym przekonaniu, uzgodniona ze stronami oferta ramowa sprawi, Ŝe rolą Forum pozostanie dopracowanie niektórych szczegółów technicznych i operacyjnych. Wówczas przy konsultacjach oferty otrzymujemy produkt hurtowy, który spełnia oczekiwania Operatorów i nie ma ryzyka, Ŝe TP będzie opóźniać jego wdroŝenie. RównieŜ na etapie takich konsultacji Prezes UKE moŝe zwrócić się do Forum Telekomunikacyjnego o potwierdzenie, czy rzeczywiście w danym aspekcie brak jest moŝliwości technicznych, jako do bezstronnego arbitra. Sprawia to, Ŝe oferta wchodzi na rynek i zaczyna funkcjonować, natomiast Forum telekomunikacyjne staje się miejscem dopracowania pewnych rozwiązań/ procedur, aby zapewnić funkcjonowanie oferty w praktyce. 4

5 Przyjęcie takiego modelu nie jest obarczone trudnościami prawnymi czy technicznymi a moŝe on zaowocować znacznym oŝywieniem rynku telekomunikacyjnego z korzyścią dla Konsumentów. WdraŜanie nowych usług i technologii: 8. Czy zgadzasz się ze stwierdzeniem TP, iŝ operator wnioskujący o udostępnienie nowej usługi lub technologii nie ma prawa Ŝądać od TP utrzymania prowadzonych rozmów w tajemnicy przed pozostałymi podmiotami działającymi na rynku, gdyŝ spowodowałoby to zachwianie podstaw niniejszego programu równowaŝności dostępu? Jeśli nie, dlaczego? W rozumieniu PIIT naleŝy rozróŝnić 2 kwestie negocjacje dotyczące usług regulowanych i usług nieregulowanych. Te drugie powinny pozostać wyłączną tajemnicą obu stron. Natomiast świadczenie usług regulowanych ma wpływ na wszystkich Operatorów, dlatego wszelkie kwestie modyfikacji powinny być uzgadniane, a przede wszystkim komunikowane innym potencjalnym ich odbiorcom, MoŜna tutaj skorzystać z wzorów stosowanych przy zamówieniach publicznych gdzie bez podawania nazwy Zleceniobiorcy wszystkie pytania i odpowiedzi na nie są komunikowane wszystkim uczestnikom przetargu. W ten sposób wszyscy uczestnicy wiedzieliby, jakie rozwaŝane są zmiany w usługach regulowanych i jednocześnie gwarantowałoby to równowaŝny dostęp do informacji. 9. Jak oceniasz pomysł rozpatrywania wniosków Operatorów Alternatywnych o nowe usługi lub technologie w oparciu o Business Case, a nie prognozy rynku? Uzasadnij. Immanentną cechą przedsiębiorstw jest ich rozwój oraz przynoszenie zysku właścicielom oraz akcjonariuszom. Opieranie się na prognozach nie gwarantuje, Ŝe zwrócą się nakłady inwestycyjne poniesione na świadczenie danej usługi hurtowej. W efekcie samo opieranie się na prognozowaniu powinno być zabezpieczone odpowiedzialnością finansową potencjalnych klientów, jeśli przedstawione prognozy się nie spełnią. W opinii Izby rozpatrywanie wniosków w oparciu o business case jest oczywiście obarczone ryzykiem dokładniejszego przygotowania dokumentacji, za to jest większa pewność, Ŝe zgłoszone wnioski będą realizowane z korzyścią dla wszystkich korzystających Operatorów. RównowaŜność produktów: 10. Czy Twoim zdaniem propozycja TP (p ) poprawi wdraŝanie usług i ofert hurtowych? Jakie widzisz słabe i mocne strony takiego rozwiązania? Silną stroną propozycji TP jest na pewno propozycja uzgadniania w ramach konsultacji z rynkiem ostatecznego kształtu oferty ramowej. Dodatkowo proces jej implementacji ma być 5

6 monitorowany poprzez prezentowanie wskaźników KPI choć Izba widzi tutaj teŝ rolę dla proponowanego Biura RównowaŜności i Analiz, aby wzorem Brytyjczyków na stronach internetowych publikować opis stanu prac nad wdraŝaniem zarówno Karty, jak i produktów hurtowych. Istotną jest równieŝ kwestia odwzorowania usług regulowanych detalicznych w ofercie hurtowej. Co warto zapisać na plus projekt wdraŝania usług hurtowych oraz nadzoru nad nimi jest dobrze i szczegółowo rozpisany przez TP, wraz z ustaleniem punktów pomiarowych. 11. Jak oceniasz zaproponowane przez TP rozwiązanie polegające na: a. prowadzeniu wcześniejszych konsultacji z rynkiem podczas wprowadzania ofert i produktów, b. zobowiązaniu się TP do wprowadzenia ofert i produktów w określonym czasie, oraz c. zagwarantowaniu przez TP równoczesnego wprowadzania odpowiednika hurtowego wraz z ofertą detaliczną? Uzasadnij opinię. Dotychczasowe doświadczenie wskazuje, Ŝe brak uzgodnień pomiędzy operatorami nie przyczynia się do odniesienia sukcesu, a rozwiązania wymuszone administracyjnie wchodzą w Ŝycie z długim opóźnieniem. W opinii Izby propozycja, aby oferty i produkty były wcześniej konsultowane z rynkiem jest bardzo słuszna i powinna być jak najbardziej wzięta pod uwagę. O ile moŝna zastanawiać się, czy kaŝdy z produktów musi przejść taką procedurę uzgodnień, to na pewno PIIT oczekuje, Ŝe takie konsultacje będą dotyczyć produktów regulowanych. Upatrujemy w tym takŝe szansy na poprawę współpracy międzyoperatorskiej nie wszystkie oczekiwane przez Regulatora funkcjonalności są poŝądane przez Klientów Operatorów zgromadzonych w Izbie to teŝ pośrednio przekłada się na cenę końcową dla Klienta. Wcześniejsze uzgodnienia, co do oczekiwań pomogłyby zatem szybciej wdraŝać produkty i oferty, a w konsekwencji doprowadzić do oŝywienia rynku telekomunikacyjnego i przełoŝyć się na korzyści dla Klientów Końcowych. Jednocześnie PIIT z aprobatą podchodzi do zobowiązania TP wprowadzania hurtowego odpowiednika oferty detalicznej, która podlega regulacji. Mamy tutaj nadzieję, Ŝe pozytywnie wpłynie to na wzrost konkurencyjności rynku. Tego typu zobowiązanie wpisuje się jak najbardziej w zapewnienie równowaŝnego traktowania konkurentów TP. 12. Jak oceniasz zaproponowany przez TP Proces TTM (Time to Market)? Jaki ewentualnie wpływ powinni mieć Operatorzy Alternatywni i Regulator na jego poszczególne części? Uzasadnij. Proces TTM jest podobny w kaŝdej firmie telekomunikacyjnej - komplikuje się on w zaleŝności od rozmiarów organizacji lub zastosowanych rozwiązań teleinformatycznych. Niemniej w ocenie Izby wpływ Operatorów na proces TTM będzie ograniczony raczej do wskazania, w którym miejscu powinny się odbywać dodatkowe konsultacje produktu/oferty z rynkiem. Raczej trudno sobie wyobrazić, aby delegacja Operatorów nadzorowała na miejscu stan wdroŝenia procesu TTM. 6

7 Członkowie Izby zainteresowani są nie tyle szczegółami przebiegu procesu, co jego szybkością. Najistotniejszą kwestią jest, aby produkt hurtowy moŝliwie szybko był dostępny i aby działał on sprawnie. Natomiast Prezes UKE poza odniesieniem się do samego procesu, dysponuje paletą narzędzi kontrolnych, które pozwalają ocenić w kaŝdym momencie funkcjonowanie tego procesu od odpytania Operatora po kontrolę w siedzibie firmy. RównowaŜność jakości: 13. Jak oceniasz program monitorowania parametrów usług hurtowych i detalicznych świadczonych przez TP (tzw. KPI)? Czy spełnia on oczekiwania Operatora Alternatywnego? Zaproponowany model monitorowania i zestaw wskaźników wydaje się pokrywać najwaŝniejsze elementy związane z jakością dostarczania usług hurtowych i detaliczne. Pozwala to na faktyczne porównywanie poziomów obsługi i definiowanie problemów. W rozmowach z Krajową Izbą Gospodarczą Elektroniki i Telekomunikacji padł wobec TP zarzut braku wiarygodności wskaźników Polska Izba Informatyki i Telekomunikacji podjęła się zorganizowania spotkania roboczego pod auspicjami Izby, aby wypracować porozumienie środowiska telekomunikacyjnego w tej kwestii. Odnosząc się do samych wskaźników obecnie raportowane wskaźniki są zbieŝne z porównaniami KPI zawieszanymi na stronach BT Openreach, natomiast zastrzeŝenia PIIT budzą, co najwyŝej wskaźniki dotyczące procesu negocjacji. O ile intencja monitorowania przebiegu rozmów pomiędzy TP a Operatorem korzystającym jest zrozumiała i zasługuje na poparcie, to w procesie negocjacji nie wszystkie szczegóły da się omówić identycznym czasie, co moŝe wpłynąć na zafałszowanie wskaźnika (rozdział ). 14. Czy masz propozycje rozszerzenia istniejącej listy KPI o dodatkowe wskaźniki? Jeśli tak, to jakie? Wskaźniki zaproponowane wydają się kompleksowe i wypełniają podstawowe wymagania w zakresie monitorowania jakości usług, ale teŝ w przyszłości mogą być modyfikowane tutaj w kaŝdym przypadku potrzebne jest zebranie doświadczeń równieŝ przez Operatorów. 15. Czy uwaŝasz jakieś z istniejących wskaźników za zbędne? Jeśli tak, to które? Wskaźniki zaproponowane wydają się kompleksowe i wypełniają podstawowe wymagania w zakresie monitorowania jakości usług, ale teŝ w przyszłości mogą być modyfikowane tutaj w kaŝdym przypadku potrzebne jest zebranie doświadczeń równieŝ przez Operatorów. 16. Czy proces negocjacji umów równieŝ powinien być objęty miernikami jakości KPI? Jeśli tak, to jakie elementy tego procesu powinny zostać zmierzone? Przede wszystkim istotna jest terminowość w dostarczaniu odpowiednich danych handlowych oraz czas podpisywania wynegocjowanych juŝ umów. Sam czas negocjowania umów dość trudno ująć w sztywne ramy rozliczania z wartości wskaźników ze względu na 7

8 omawiane w trakcie negocjacji problemy. Natomiast średni czas negocjacji naleŝy traktować jako wartość informacyjną. Istotny jest równieŝ czas reakcji Operatora od momentu otrzymania zapytania do pierwszego spotkania negocjacyjnego. 17. Czy zobowiązanie się TP do: a. podpisywania umów z operatorami w ciągu kilku dni roboczych w przypadku akceptacji przez operatora standardowego projektu umowy bez Ŝadnych modyfikacji, b. organizacji spotkań negocjacyjnych najpóźniej w ciągu pięciu dni roboczych od otrzymania propozycji takiego spotkania od operatora, c. zapewnienia udziału w spotkaniach negocjacyjnych ekspertów w przypadku omawiania kwestii wybitnie specjalistycznych, co będzie miało bezpośredni wpływ na poprawę ich efektywności, d. potwierdzenie kaŝdemu operatorowi jasnej ścieŝki eskalacyjnej do wykorzystania w przypadku niezadowolenia Operatora z postępu negocjacji, e. organizacji comiesięcznych spotkań/telekonferencji z kaŝdym Operatorem w celu podsumowania bieŝących negocjacji, uwaŝasz za wystarczające działanie w celu poprawy efektywności procesu negocjacji i w efekcie wpływające na skrócenie czasu podpisywania umów? Jeśli nie, uzasadnij. Podane terminy są bez wątpienia wartościami oczekiwanymi przez Operatorów. Niemniej, do ich osiągnięcia Izba podchodzi dość sceptycznie. Czynnikami ryzyka są tu wspólne wypracowanie z rynkiem kształtu oferty ramowej, uzgodnienie standardowej wersji umowy oraz zagwarantowanie, Ŝe oczekiwania Operatorów Korzystających nie będą odbiegać. Przy przyjętym modelu równowaŝności EoO dopuszczalne są odchylenia w zakresie dostarczanych produktów, co z pewnością negatywnie będzie przekładać się na wydłuŝenie procesu podpisywania umowy. RównowaŜność informacji: 18. Jak oceniasz zaproponowane w Karcie RównowaŜności (p. 5.3) podejście do dostępu do informacji, które w propozycji TP ma polegać na budowie tzw. Chińskich murów. Jak oceniasz zaproponowane matryce dozwolonych przekazów? Czy Twoim zdaniem wprowadzenie przedmiotowych Chińskich murów jest działaniem wystarczająco skutecznym dla zapewnienia równowaŝnego dostępu części detalicznej TP i Operatorów Alternatywnych do części hurtowej TP? Odpowiedź uzasadnij. Izba nie zgłasza zastrzeŝeń do przedstawionej koncepcji Chińskich murów zapisanych w propozycji TP. 19. Czy Twoim zdaniem TP jest w stanie zapewnić neutralność personelu części hurtowej wobec Operatorów Alternatywnych? Jeśli nie, to dlaczego? 8

9 Pytanie jest dość zaskakujące, albowiem kwestia nastawienia personelu wystąpi niezaleŝnie od metody podziału bądź teŝ jego braku. W związku z tym dla kaŝdej z metod kluczowe znaczenie miało będzie nastawienie kierownictwa firmy i determinacja w kształtowaniu kultury niedyskryminacji. Ponadto nastawienie jest uzaleŝnione od celów wyznaczonych pracownikom. Motywacja nastawiona na sprzedaŝ moŝliwie duŝej ilości produktów hurtowych proponowana przez TP jest krokiem w dobrym kierunku. Jednak naleŝy mieć na względzie, Ŝe w czasach kryzysu gospodarczego i ograniczonego dostępu do finansowania nowych inwestycji moŝe się okazać ona nieskuteczna. Dla porównania badania przeprowadzone w BT Openreach wskazują, Ŝe nadał część pracowników (ok. 20%) uwaŝa, Ŝe Openreach faworyzuje BT Retail. 20. Czy w Twojej ocenie Chińskie Mury są w stanie całkowicie wyeliminować przepływ zastrzeŝonych informacji pomiędzy poszczególnymi obszarami wskazanymi przez TP (domenami)? Na to pytanie nie ma dobrej odpowiedzi. Chińskie Mury są jak dotąd najbardziej rozpowszechnioną metodą przeciwdziałania niedopuszczalnego obiegu informacji. Izbie są znane przypadki naruszenia chińskich murów pomiędzy konkurencyjnymi na rynku firmami najczęściej przyczyna są mniej uczciwi pracownicy. Najsłabszym ogniwem pozostaną zawsze pracownicy rozwiązaniem nie będzie tutaj ani Karta RównowaŜności, ani jakikolwiek podział firmy. Istotna jest kultura korporacyjna wspierająca zachowania niedyskryminacyjne. Jej wypracowanie to zawsze kwestia długookresowa. Niemniej TP zaproponowała mechanizmy kontrolne skuteczności badania Chińskich murów przy pomocy zewnętrznej firmy konsultingowej. Podobne narzędzia są w dyspozycji Prezesa UKE. Dlatego zamiast mówić o całkowitym eliminowaniu przepływów informacji powinniśmy raczej mówić o dąŝeniu do tego celu, z pełną świadomością, Ŝe jest to proces wieloletni. 21. Jak oceniasz zaproponowaną metodologię audytu wewnętrznego i zewnętrznego? Czy Twoim zdaniem byłaby to skuteczna metoda nadzoru efektywności Chińskich Murów? Odpowiedz na to pytanie zawarta jest w pyt Czy uwaŝasz za wskazane powiązanie wynikowe audytu z systemem motywacyjnym pracowników jednostek? W praktyce dość trudno sobie taką konstrukcję wyobrazić- naleŝałoby odpowiedzieć na pytanie, czy pracownik sprzedaŝy hurtowej ma niŝszą premie z powodu opóźnionego wprowadzenia profili dostępu do informacji w systemach IT, czy teŝ tylko w zakresie własnego obszaru jeśli tak, to jak mierzyć motywacje pracownika do przestrzegania Chińskich Murów. Sensowniejsze jest połączenie systemu motywacyjnego z innymi wskaźnikami oraz zapewnienie mechanizmów kontrolnych w zakresie Chińskich murów. 9

10 23. Czy Twoim zdaniem zaproponowana metodologia audytu zapewni wiarygodność wyników KPI? Doświadczenie wskazuje, Ŝe Prezes UKE dość wstrzemięźliwie podchodzi do wyników jakichkolwiek audytów. Niemniej standardową praktyką handlową jest korzystanie z pomocy audytorów zewnętrznych firm w celu sprawdzenia zgodności z załoŝeniami lub rozliczenia rezultatów podjętych działań. Firmy audytorskie o ustalonej renomie zapewniają wiarygodność wyników, natomiast w raportach końcowych opisywana jest równieŝ metodologia prowadzenia audytu, aby wynik wyliczeń mógł być dodatkowo zweryfikowany. Wszelkie wątpliwości w tym zakresie są nieuzasadnione. 24. Co sądzisz o propozycji udostępnienia aplikacji CHECK w ramach programu równowaŝności? Czy zakres udostępnianych za jej pośrednictwem danych odpowiada oczekiwaniom Operatora Alternatywnego? Jeśli nie, to w jakim zakresie aplikacja ta powinna zostać rozszerzona? Propozycja TP wykracza poza zakres nałoŝonego obowiązku niedyskryminacji i zapewnienia równowaŝnego traktowania w porównywalnych okolicznościach. Jednocześnie wątpliwości budzi odpłatne udostępnienie korzystania z systemu CHECK. PIIT ma świadomość, Ŝe TP nie posiada pełnej informacji o własnej sieci dostępowej, z drugiej strony nie jest do tego prawnie przymuszona. Dlatego teŝ udostępnienie systemu CHECK jest krokiem w dobrą stronę, natomiast szczegóły pozostają do dyskusji. 25. Co sądzisz o zaproponowanym rozwiązaniu przejściowym, mającym docelowo przekształcić się w automatyczne powiadamianie Operatorów Alternatywnych o pracach na sieci i o awariach (p )? Czy spełnia ono oczekiwania Operatorów Alternatywnych? W ocenie PIIT rozwiązanie przejściowe jest do zaakceptowania przez Operatorów Alternatywnych. Mamy jednocześnie świadomość, Ŝe docelowo powinno być to powiadamianie on-line bezpośrednio po potwierdzeniu wystąpienia awarii lub pracy na sieci. Obecne rozwiązanie obarczone jest wadą braku powiadamiania Operatorów w momencie, gdy automatyczny system powiadamiający ulegnie awarii. Powinny być wzięte pod uwagę jakieś rozwiązania przejściowe (lista mailingowa, etc.) 26. Czy Twoim zdaniem, moŝliwe jest wprowadzenie zasad niedyskryminacji i neutralności TP wobec Operatorów Alternatywnych bez interwencji Prezesa UKE, to znaczy na zasadzie dobrowolnego działania TP? Czy uwaŝasz, Ŝe na podstawie dotychczasowych zachowań spółki moŝna załoŝyć, iŝ TP dobrowolnie powstrzyma się od działań antykonkurencyjnych? Jeśli nie, to dlaczego? 10

11 Izba nie jest zwolennikiem nadmiernego interwencjonizmu Państwa w działalność podmiotów gospodarczych. UwaŜamy, Ŝe znacznie istotniejsze od interwencji Regulatora jest sensowne ustawienie reguł gry rynkowej, oraz przejrzystość działań regulacyjnych. Urząd nie traktuje powaŝnie środowiska telekomutacyjnego rozwaŝając podział TP, bez wcześniejszego wykazania nieskuteczności zastosowania wszystkich środków regulacyjnych. Te niedoskonałości regulacyjne próbuje się maskować przez późniejsze zmiany w przepisach prawnych. Jednolita i spójna z prawodawstwem europejskim polityka regulacyjna państwa, byłaby zdecydowanie lepszym rozwiązaniem. Brytyjski przykład pokazuje, Ŝe jest moŝliwość niedyskryminacyjnego i neutralnego nastawienia operatorów alternatywnych. Nie jest moŝliwe jednak wykluczenie, Ŝe operator nie powstrzyma się od działań antykonkurencyjnych, gdyŝ są one poniekąd wypadkową działań regulatora. Im bardziej klarowne reguły gry, oraz zapewnienie godziwego zysku ze świadczenia usług tym skłonność do podejmowania zabronionych praktyk jest niŝsza. 27. PrzekaŜ takŝe inne uwagi i spostrzeŝenia dotyczące dokumentu. 1. Przedstawiona przez TP Karta RównowaŜności jest bez wątpienia krokiem we właściwym kierunku i jej wdroŝenie w Ŝycie daje szanse na poprawę współpracy międzyoperatorskiej. Odpowiadając na zadane w trakcie konsultacji pytania Izba starała się wykazać dobre i słabe strony tego dokumentu. 2. Podstawową róŝnicą pomiędzy Kartą równowaŝności a nałoŝeniem obowiązku specjalnego w ramach analizy rynków właściwych, jest próba wypracowania ostatecznego kształtu Karty równowaŝności w drodze wspólnych uzgodnień z Prezesem UKE i rynkiem telekomunikacyjnym., a nie w drodze kolejnej decyzji administracyjnej. 3. W opinii PIIT, nie moŝna porównywać przedstawionej propozycji z podziałem funkcjonalnym TP, do momentu, kiedy Regulator nie przedstawi dokumentacji uzasadniającej nałoŝenie takiego obowiązku, ani nie sprecyzuje, o jakim modelu podziału funkcjonalnego rozmawiamy (brytyjskim, nowozelandzkim czy moŝe propozycją autorską Prezesa UKE i Konsorcjum). 4. Odnosząc się do porównania obu dokumentów, warto przypomnieć, Ŝe Izba wystąpiła do firmy konsultingowej Audytel, z prośbą o niezaleŝną ocenę obu pomysłów. Wyniki analizy zostały przedstawione 7 kwietnia 2009 roku na konferencji PIIT. W opinii ekspertów Karta RównowaŜności jest bardziej korzystnym projektem z punktu widzenia interesów wszystkich zainteresowanych stron. Z punktu widzenia bilansu dobrobytu społecznego, uwzględniającego koszty i korzyści nie tylko konsumentów, ale takŝe operatorów i Skarbu Państwa, Karta RównowaŜności jest bardziej opłacalna od separacji funkcjonalnej odpowiednie bilanse wynoszą 920 mln zł dla Karty i 640 mln zł dla separacji. 5. RóŜnica w bilansie korzyści staje się bardziej wyraźna, jeŝeli uwzględnić ryzyka opóźnień, jakie łączą się z dwoma rozwaŝanymi scenariuszami. Ze względu na duŝą wraŝliwość bilansu separacji na opóźnienia oraz na znaczne ryzyka tych opóźnień, wartość oczekiwana bilansu dobrobytu scenariusza separacji znacząco maleje do poziomu 267 mln zł. 11

12 6. Warto równieŝ podkreślić niezwykle istotną kwestię, jak czas osiągnięcia rezultatów. TP przewiduje, Ŝe wdroŝenie aktualnej propozycji potrwa dwa lata. Oczywiście termin ten uzaleŝniony jest od ostatecznego kształtu zaproponowanych rozwiązań. Dla porównania Konsorcjum wyliczyło czas wdroŝenia podziału funkcjonalnego na 4 lata, a przez 2 pierwsze lata prognozuje chaos, eufemistycznie określany jako przejściowe pogorszenie jakości dostarczania usług hurtowych. Dla Operatorów waŝny jest czas i moŝliwość generowania przychodu w oparciu o ustalone przez Regulatora warunki gry rynkowej. 7. Jeśli wdroŝenie Karty ma adresować te same problemy, co podział funkcjonalny a jej wdroŝenie jest szybsze to warto ten pomysł rozwaŝyć. Nie odbiera on Prezesowi UKE Ŝadnych uprawnień i nie pozbawia prawa do nałoŝenia obowiązku rozdziału funkcjonalnego w późniejszym okresie, jeśli działania TP nadal nie będą gwarantować równowaŝności obsługi wszystkich Operatorów. 8. PIIT równieŝ wskazuje na pewne trudności metodologiczne związane z przygotowaniem odpowiedzi na niektóre zadane przez Prezesa UKE pytania. Jeśli wśród pytań przekazywana jest informacja o planowanym podziale, to porównując przedstawione opcje Operatorzy powinni wiedzieć, z jakim modelem podziału mają porównywać propozycję TP. W przeciwnym razie konsultacje publiczne Karty są znacząco utrudnione. 9. Prezes UKE dyskutując o rozdziale funkcjonalnym Telekomunikacji Polskiej powinien wzorem OFCOM podsumować skuteczność nałoŝonych obowiązków regulacyjnych a jeśli były nieskuteczne, co było tego przyczyną tej nieskuteczności. O podziale, na co teŝ wskazuje stanowisko KE, moŝna dyskutować dopiero wtedy, gdy Prezes UKE przedstawi rynkowi rzeczowe analizy w zakresie barier rynkowych (poparte dowodami), wpływ potencjalnej decyzji o podziale na inwestycje (w tym na koszty dla operatorów i społeczne) oraz wpływ podziału na abonenta. 10. Na koniec warto teŝ zadać pytanie w kontekście projektu ustawy o wspomaganiu budowy regionalnych sieci szerokopasmowych oraz konieczności budowy sieci nowej generacji. Czy w związku z tymi planami jest w ogóle celowe działanie na rzecz podziału TP na część detaliczną oraz na infrastrukturę, gdy ta infrastruktura w ciągu najbliŝszych lat stanie się technologicznie przestarzała. I przy sprawnych inwestycjach w nowe sieci, moŝe się okazać za te 2-3 lata, Ŝe Ŝaden z Operatorów nie będzie juŝ zainteresowany dostępem do tego muzeum. Dla przypomnienia kiedyś była akcja natychmiastowego umoŝliwienia Operatorom korzystania z własnego PREFIKSU do rozmów międzystrefowych. TP została zobowiązana do szybkiej wymiany wszystkich central na central cyfrowe. I czy ktoś dzisiaj rzeczywiście z tego świadomie korzysta? 11. NaleŜy takŝe wziąć pod uwagę zmieniającą się sytuację rynkową sektora telekomunikacyjnego, który równieŝ coraz bardziej jest dotykany przez kryzys. Ostatnie wyniki największych podmiotów z branŝy wskazują wyraźnie na znaczące pogorszenie się kondycji. Oznacza to, Ŝe wnioski wynikające np. z analizy konsorcjum prowadzonej w zupełnie innym otoczeniu ekonomicznym mogą juŝ nie przystawać do rzeczywistości a tak drastyczne narzędzie regulacyjne w postaci podziału moŝe wywrzeć wręcz odwrotne od oczekiwanych efekty. 12