KSZTAŁTOWANIE I ROZWÓJ ZAINTERESOWAŃ CZYTELNICZYCH UCZNIÓW SZKOŁY PODSTAWOWEJ

Transkrypt

1 KSZTAŁTOWANIE I ROZWÓJ ZAINTERESOWAŃ CZYTELNICZYCH UCZNIÓW SZKOŁY PODSTAWOWEJ

2 WSTĘP MIMO BARDZO DUŻEGO WPŁYWU NA ROZWÓJ PSYCHICZNY I KULTURALNY DZIECKA TELEWIZJI, RADIA, KOMPUTERA I FILMU KSIĄŻKA POZOSTAJE NADAL NAJBARDZIEJ WARTOŚCIOWYM ELEMENTEM ROZWOJU OSOBOWOŚCI CZŁOWIEKA, BOWIEM PISARZ STARA SIĘ W NIĄ WŁOŻYĆ TO, CO MA NAJCENNIEJSZEGO DO PRZEKAZANIA SWOIM ODBIORCOM: UCZY MYŚLEĆ, ODRÓŻNIAĆ DOBRO OD ZŁA, ROZUMIEĆ INNYCH I TWORZYĆ SAMEGO SIEBIE POPRZEZ KONFRONTACJĘ SWOICH POSTAW Z POSTAWAMI KSIĄŻKOWYCH BOHATERÓW, JEDNOCZEŚNIE KSIĄŻKA UCZY SZACUNKU DO PRACY I ROZUMIENIA SPRAWIEDLIWOŚCI SPOŁECZNEJ, KSZTAŁTUJE WRAŻLIWOŚĆ NA POPRAWNOŚĆ JĘZYKA I ORTOGRAFII, WZBOGACA SŁOWNICTWO, ROZWIJA WYOBRAŹNIĘ DZIECKA ORAZ LOGIKĘ MYŚLENIA, ZAPAMIĘTYWANIA FAKTÓW I ZDARZEŃ.

3 SPECYFIKA CZYTELNICTWA DZIECI I MŁODZIEŻY WSKAŹNIKAMI SPECYFIKI CZYTELNICTWA DZIECI I MŁODZIEŻY SĄ PRZEDE WSZYSTKIM: - SZYBKA ZMIENNOŚĆ ZAINTERESOWAŃ CZYTELNICZYCH DZIECKA. - DWUTOROWOŚĆ PROCESU ORGANIZACJI CZYTELNICTWA.

4 ZAINTERESOWANIA CZYTELNICZE A FAZY ROZWOJU PSYCHOFIZYCZNEGO ZAINTERESOWANIA CZYTELNICZE DZIECI I MŁODZIEŻY KSZTAŁTUJĄ SIĘ POD WPŁYWEM CIĄGŁEGO ROZWOJU PSYCHOFIZYCZNEGO DZIECKA, ZDOBYWANIA WIEDZY W SZKOLE I WZBOGACANIA DOŚWIADCZENIA ŻYCIOWEGO W ŚRODOWISKU, W KTÓRYM KSZTAŁTUJE SIĘ ROZWÓJ JEGO OSOBOWOŚCI. ZAINTERESOWANIA CZYTELNICZE RÓŻNICUJĄ SIĘ W ZALEŻNOŚCI: - OD WIEKU DZIECKA -PŁCI -ŚRODOWISKA WYCHOWAWCZEGO

5 W ROZWOJU DZIECKA WYSTĘPUJĄ NASTĘPUJĄCE KOLEJNO PO SOBIE LINIE ZAINTERESOWAŃ Linie zainteresowań -baśniowa (aż do 11 roku życia) -przygodowa, przyrodnicza i historyczna (od 11 do 14 roku) -linia realistyczna (od 14 do 16 roku życia)

6 DZIECKO ZE ŚWIATA FANTAZJI (BAJKI), POPRZEZ DALEKI ŚWIAT (EGZOTYCZNEJ I BEZGRANICZNEJ KSIĄŻKI PRZYGODOWEJ) MUSI ZNALEŹĆ SOBIE REALNĄ DROGĘ DO NAJBLIŻSZEGO ŚRODOWISKA, ABY W NIM SIĘ MOCNO USADOWIĆ.

7 WPŁYW RODZINY I SZKOŁY NA KSZTAŁTOWANIE ZAINTERESOWAŃ CZYTELNICZYCH. OGROMNY WPŁYW NA KSZTAŁTOWANIE ZAINTERESOWAŃ CZYTELNICZYCH DZIECKA ODGRYWA: -ŚRODOWISKO RODZINNE -ŚRODOWISKO SZKOLNE -ŚRODOWISKO RÓWIEŚNICZE

8 WEDŁUG W. GORISZOWSKIEGO KIEROWANY PROCES CZYTELNICTWA ORGANIZOWANY W ŚRODOWISKU RODZINNYM DZIECKA I MŁODZIEŻY SPEŁNIA WIELE FUNKCJI: -FUNKCJA POZNAWCZA- DOSTARCZA WIEDZY O NAJBLIŻSZYM ŚRODOWISKU SPOŁECZNYM, O RZECZYWISTOŚCI, W KTÓREJ DZIECKO ŻYJE. -FUNKCJA KSZTAŁCĄCA-SPRZYJA ROZWOJOWI SFERY UMYSŁOWEJ (WYOBRAŹNI, PAMIĘCI, UWAGI, MYŚLENIA TWÓRCZEGO). -FUNKCJA ROZRYWKOWA- TEKST LITERACKI SŁUCHANY, A NASTĘPNIE SAMODZIELNIE CZYTANY, MOŻE BYĆ ŹRÓDŁEM DO INSCENIZACJI I DRAMATYZACJI, DO KREOWANIA BOHATERÓW I AKCJI, JAKA ROZGRYWA SIĘ W KSIĄŻKACH. CZYTELNICTWO PRZECIWDZIAŁA NUDZIE, ROZBUDZA RÓŻNE ZAINTERESOWANIA. -FUNKCJA TERAPEUTYCZNA- CZYTANIE DZIECIOM CHORYM POZWALA NA ODERWANIE SIĘ OD SMUTNEJ RZECZYWISTOŚCI, PRZENIESIENIE SIĘ W INNY ŚWIAT, RADOŚNIEJSZY, BARDZIEJ KOLOROWY. GŁOŚNE CZYTANIE POMAGA DZIECIOM W NAUCE POPRAWNEJ WYMOWY, BĄDŹ W POKONANIU TRUDNOŚCI ZWIĄZANYCH Z WADLIWĄ WYMOWĄ. -FUNKCJA SPOŁECZNA- OBCOWANIE Z KSIĄŻKA MOŻE PRZYCZYNIAĆ SIĘ DO UMOCNIENIA WIĘZI W RODZINIE, KSZTAŁTOWANIA POZYTYWNYCH CECH CHARAKTERU. -FUNKCJA PSYCHOLOGICZNA- NA PODSTAWIE KONTAKTÓW LEKTUROWYCH ROZWIJAĆ MOŻNA WIĘŹ EMOCJONALNĄ Z POZYTYWNYM BOHATEREM ORAZ PRZEŻYWAĆ POZNANE TREŚCI LITERACKIE.

9 ROLA BIBLIOTEKARZA W KSZTAŁTOWANIU ZAINTERESOWAŃ CZYTELNICZYCH UCZNIA. W UJĘCIU H. RADLIŃSKIEJ BIBLIOTEKARZ POWINIEN BYĆ DORADCĄ I WYCHOWAWCĄ CZYTELNIKA, KSZTAŁTOWAĆ JEGO OSOBOWOŚĆ POPRZEZ UCZENIE GO SZACUNKU DO KSIĄŻKI, KULTURY I OTOCZENIA, POPRZEZ UCZENIE WYBORU LEKTURY I OŻYWIENIE W CZYTELNIKU JEGO WARTOŚCI DUCHOWYCH, POBUDZAJĄCYCH WYOBRAŹNIĘ, DĄŻENIA I ASPIRACJE.

10 H. MUSZYŃSKI WYRÓŻNIA PODSTAWOWE GRUPY METOD WYCHOWANIA: metoda wpływu osobistego wychowawcy metoda wpływu społecznego metoda kierowania samowychowaniemdziałanie, podjęcie konkretnych kroków do osiągnięcia celu

11 DZIAŁANIA PODEJMOWANE W SZKOLE PODSTAWOWEJ IM. KORNELA MAKUSZYŃSKIEGO W KOTLI W RAMACH ZADANIA KSZTAŁTOWANIE I ROZWIJANIE ZAINTERESOWAŃ CZYTELNICZYCH UCZNIÓW :

12 1. PASOWANIE UCZNIÓW KLAS PIERWSZYCH NA CZYTELNIKA I PRZYJACIELA KSIĄŻKI.

13 2. TU MIESZKA BAJECZKA -CYKLICZNA IMPREZA CZYTELNICZA DLA KL. I-III W ZACZAROWANYM ŚWIECIE BAŚNI H. CH. ANDERSENA. 3. BIBLIOTECZNY KONKURS PLASTYCZNY PRZYSŁOWIA MĄDROŚCIĄ NARODU. 4. CZY ZNASZ BAŚNIE H. CH ANDERSENA -GMINNY KONKURS CZYTELNICZY DLA KL. III (I ETAP SZKOLNY, II ETAP GMINNY).

14 5. BAŚNIOWA I BAJKOWA ZGADUJ-ZGADULA (DLA KL. II). 6. ULUBIONY BOHATER Z BAŚNI H. CH. ANDERSENA-KONKURS PLASTYCZNY. 7. UDZIAŁ W KONKURSACH MIĘDZYSZKOLNYCH ORGANIZOWANYCH PRZEZ INNE SZKOŁY LUB BIBLIOTEKI NP. CZYTAMY MAKUSZYŃSKIEGO (SP RZECZYCA). 8. SPOTKANIA Z CIEKAWYMI LUDŹMI-UDZIAŁ W SPOTKANIACH AUTORSKICH I WARSZTATACH ORGANIZOWANYCH PRZEZ GOKIS W KOTLI, BIBLIOTEKĘ PUBLICZNĄ I BIBLIOTEKĘ SZKOLNĄ

15 BIBLIOTEKA NA WESOŁO:

16 BAJKOTERAPIA BAJKOTERAPIA MA OGROMNY WPŁYW NA ROZWÓJ DZIECKA. JAK WYKAZAŁY BADANIA PSYCHOLOGÓW, CZYTAJĄC OKREŚLONE BAJKI MOŻNA DZIECKU POMÓC W WIELU TRUDNYCH DLA NIEGO SYTUACJACH EMOCJONALNYCH, TAKICH JAK NP. IRRACJONALNE LĘKI LUB PIERWSZE DNI W PRZEDSZKOLU, SZKOLE. ODPOWIEDNIO DOBRANE I OPOWIEDZIANE ALBO PRZECZYTANE HISTORIE MOGĄ DOSKONALE WYCISZYĆ. BAJKOTERAPIA JEST WAŻNYM SPOSOBEM WSPIERANIA I ODDZIAŁYWANIA TERAPEUTYCZNEGO WE WCZESNYCH OKRESACH ROZWOJU DZIECKA. TERAPIA POPRZEZ BAJKI MA NA CELU REDUKCJĘ NAPIĘCIA I ODBUDOWANIE OBRAZU SIEBIE I ŚWIATA. DZIECKO, URUCHAMIAJĄC WYOBRAŹNIĘ, WYZWALA EMOCJE, A ONE KSZTAŁTUJĄ WRAŻLIWOŚĆ, PROWADZĄ DO INTENSYWNEGO PRZEŻYWANIA RÓŻNYCH DOZNAŃ. BAŚNIE UCZĄ RÓWNIEŻ WYRAŻAĆ UCZUCIA, NAZYWAĆ JE I UŚWIADAMIAĆ SOBIE. JEST TO BARDZO WAŻNE W PROCESIE KOMUNIKOWANIA SIĘ Z INNYMI, RADZENIA SOBIE Z EMOCJAMI. HARMONIA BAŚNI, JEJ SCHEMAT, JĘZYK UWRAŻLIWIAJĄ DZIECKO NA WALORY ESTETYCZNE. W BAŚNIACH ŚWIAT JEST SPRAWIEDLIWY I RZĄDZONY WEDŁUG JEDNOZNACZNYCH REGUŁ: DZIECKO UCZY SIĘ, ŻE WARTO PRZESTRZEGAĆ ZAKAZÓW, BYĆ DOBRYM, ŻE ZA TAKIE ZACHOWANIE SPOTYKA NAGRODA. W BAŚNIACH WYSTĘPUJĄ ZARÓWNO POSTACIE ZŁE, JAK I DOBRE. SZLACHETNOŚĆ JEST NAGRADZANA, DZIĘKI CZEMU DZIECKO ROZUMIE, ŻE WARTO SIĘ TAK ZACHOWYWAĆ. BAJKI PSYCHOTERAPEUTYCZNE MAJĄ NASTĘPUJĄCE CELE: ZASTĘPCZO ZASPOKOIĆ POTRZEBY, DOWARTOŚCIOWAĆ DZIECKO, KTÓRE JEST W TRUDNEJ SYTUACJI DAĆ WSPARCIE POPRZEZ ZROZUMIENIE, AKCEPTACJĘ, BUDOWANIE POZYTYWNYCH EMOCJI, NADZIEI, PRZYJAŹNI, JAKIE ZAPEWNIAJĄ BAJKOWE POSTACIE PRZEKAZAĆ ODPOWIEDNIĄ WIEDZĘ BAJKOTRAPIA JEST WIĘC METODĄ REDUKUJĄCĄ UCZUCIE LĘKU, METODĄ WSPIERANIA I ODDZIAŁYWANIA WE WCZESNYCH OKRESACH ROZWOJU DZIECKA, TO TAKŻE DOSKONAŁA METODA RELAKSACYJNA. LITERATURA MA OLBRZYMI UDZIAŁ W ROZWOJU OSOBOWOŚCI, TWORZENIU ZASOBÓW OSOBISTYCH, POMAGA UTRZYMAĆ RÓWNOWAGĘ EMOCJONALNĄ, CHRONI PRZED NEGATYWNYMI EMOCJAMI, TAKIMI JAK SMUTEK, ŻAL, GNIEW.

17 ZAKOŃCZENIE O zaletach czytania wiedzą wszyscy, ale nie zaszkodzi przypominanie o nich od czasu do czasu szerszemu gronu użytkowników bibliotek, a zwłaszcza rodzicom. Lektura rozwija wyobraźnię, wzbogaca słownictwo. Głośne czytanie dzieciom przez rodziców buduje też między nimi silną wieź emocjonalną. Szczególnie teraz, gdy telewizja i komputer pochłaniają coraz więcej czasu, trzeba podkreślać znaczenie wspólnej lektury. Znakomitą okazją do promocji czytelnictwa wśród dzieci jest Dzień głośnego czytania obchodzony 29 września. Rodzice, nauczyciele powinni stale mieć na uwadze, że książka jest najskuteczniejszym elementem zaspokajania potrzeb duchowych dziecka. Jest więc rzeczą niezmiernie ważną, aby książka znalazła się w życiu dziecka jeszcze przed okresem szkolnym i żeby stanowiła nieodłączną część jego codziennych zajęć i zabaw.

18 LITERATURA 1. Dunin Janusz, Książeczki dla grzecznych i niegrzecznych dzieci. Z dziejów polskich publikacji dla najmłodszych, Warszawa Molicka Maria,Bajki terapeutyczne, Poznań Molicka Maria,Bajkoterapia: o lękach i nowej metodzie leczenia, Poznań Słońska Irena, Dzieci i książki, Warszawa Schieder Brigitta, Z bajkami przez cały rok, Kielce Wajda Alina, Metodyka i organizacja czytelnictwa, Warszawa 1983 OPRACOWAŁA MAŁGORZATA SOŚ